DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
HET FASCISME IN ENGELAND.
Belgische kabinet gevallen.
fiageUiksch
Vormt De Broqueville een nieuw kabinet?
No. 132
Donderdag 7 Juni 1934
136e Jaargang
Hoe de Engelsche damesdie zich aangetrok
ken gevoelen tot het fascisme, jiu-jitsu leeren.
STEUN VAN CONSERVATIEVEN.
Buitenland
Wat vandaag de
aandacht trekt.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
De vorige week schreef een dame aan de
Times dat zij haar glazenwasscher had ver
loren omdat hij een schoone gelegenheid had
gekregen hooger op te gaan. De fascistische
organisatie van sir Oswald Mosley had hem
benoemd tot leeraar in jiu-jitsu op een sa
laris van 250 pond sterling per jaar. De
Black shirt van deze week een van de
twee weekbladen die het Britsche verbond
van fascisten uitgeeft vult het verhaal
aan. Het blijkt dat de glazenwasscher zijn
lessen in Japansche zelfverdediging geeft
aan de vrouwelijke afdeeling. Deze afdee-
ling oreidt zich als trouwens de beweging
fn haar geheel flink uit. Haar leden heb
ben het druk, want niet alleen leeren de da-
men jiu-jitsu, maar ook schermen, spreek- en
redekunst, overredingskunst (haar voornaam
ste werk is aanhangers te kweeken voor de
beweging) en eerste hulp bij ongelukken.
Jiu-jitsu moet de fascistische dames helpen
in mogelijken strijd met communistische
vrouwen op wanordelijke bijeenkomsten.
Deze moderne Kenau's zijn dus het com
plement van
de fascistische verdedigingsmacht
bestaande uit mannetjesputters, die op Ver
gaderingen van Mosley niet alleen klaar
staan om orde te bewaren, maar ook om an
dersdenkenden, zoo zij met interrupties van
hun andere gedachten zouden willen getui
gen, hardhandig te verwijderen. Deze
macht, het partij-leger, is georgani
seerd als een leger, marcheert en paradeert
soldatesk en defileert voor den leider bij
passende gelegenheden, zooals wanneer bijv.
compagnie-vlaggen moeten worden uitge
deeld.
De Britsche fascisten verdedigen het be
staan van dit hun leger op noodzakelijk-
heidsgronden. Zij wenschen ongestoord pro
paganda te maken voor hun politieke begin
selen met vergaderingen in zalen en in de
buitenlucht overal in het land. Zij zijn over
tuigd dat de communisten hun dit onmoge
lijk zouden maken door de bijeenkomsten te
herscheppen in tooneelen van woest kabaal.
Deze verdediging voor de fascistische
troepen kan niet gelden voor een beschaafde
samenleving en het bestaan van deze macht
is vernederend voor het wettig gezag, dat in
de allereerste plaats tot taak heeft orde en
rust in het land te bewaren. Het moet be
vreemding wekken, dat de regeering alsnog
geen aanleiding heeft gevonden dit politiek
leger te verbieden.
Mosley heeft thans ook een begin ge
maakt met de oprichting van een fascistisch
luchtkorps, hetgeen toch ook wel een be
denkelijk initiatief moet worden geacht. Van
andere vertakkingen van de fascistische
organisatie, zoo als zoog. „burgerlijke"
groepen (gerecruteerd uit de welgestelde
burgerij van de steden), cellen in middelbare
scholen, onder fabrieksarbeiders en op het
platteland, een eigen theater, filmstudio's,
drukkerijen, kan niet zooveel kwaad worden
gezegd. Ze worden ontworpen en ingesteld
voor regelmatige artij-propaganda. Alleen
moet men zich hierbij afvragen hoe men aan
het geld komt om dit alles te bekostigen. De
leden van het verbond betalen een contributie
van minstens 1 shilling per maand. Wan
neer zij werkloos zijn, behoeven zij slechts 4
stuivers te betalen. Het is bekend, dat
een aanzienlijk percentage van
de fascistische gelederen uit werk-
loozen bestaat.
Uit d contributies kunnen de kosten van de
organisatie en de salarissen (die, als men
oordeelt naar den glazenwasscher, niet ge
ring zijn) niet worden goedgemaakt.
Er is alle reden aan te nemen, dat de be-
weging wordt gesteund door kapitaal krach-
tige mannen uit bet conservatieve kamp. Ver
scheiden plaatselijke steunpilaren van de
conservatieve partij hebben den laatsten tijd
hun politiek lot aan dat van Mosley ver
bonden. Dat is niet zoo vreemd en de
schoonzoon van lord Curzon zal er zich
allerminst over verbazen, dat de kring
van zijn vroegere vrienden zich in zijn
nieuwe organisatie uitbreidt. Lord Rother-
mere, wiens verslaggevers lyrisch worden
in hun beschrijvingen van den „leider",
heeft het teeken gegeven en het denkbeeld
dat Sir Oswald Mosley en zijn schare kun
nen worden gebruikt om een van Baldwi-
nisme en Hoare-isme gelouterde conserva
tieve partij te scheppen moet voor de recht
sche conservatieven onweerstaanbare aan
trekkelijkheid hebben.
De fascistische beweging groeit onder de
bescherming van haar nieuwe vrienden. Ze
verandert ook van karakter. In uiterlijkheden
is dat nog niet waar te nemen en ook nog
niet in de beginselen, zooals ze worden
verklaard door Mosley en door legertjes
jonge sprekers, die op Zaterdagavonden
voorioopig nog met weinig succes om een
gehoor schreeuwen op de hoeken van straten
in de buitenwijken. Naar het uiterlijk lijkt de
oartij meer op
het Italiaansche fascisme
dan op het Duitsche nationaal-socialisme.
De hemden zijn zwart en het symbool is een
Romeinscbe pijlenbundel. Mosley's program
is veel eenvoudiger dan dat van Hitler met
zijn verbijsterende tegenstrijdigheden, ont
worpen met het doel het Duitsche volk te
prikkelen tot haat in velerlei opzicht. Mosley
predikt „hervorming van het parlement'
d.w.z. het machteloos maken van het parle
ment en verder de idealen van den volled'i-
gen corporatieven staat en een economisch
leven volgens een vast aangegeven plan. Hij
heeft met zorg zijn programpunten gekozen,
teneinde zoowel socialisten als conservatieven
een deel van hun aanhang te ontfutselen.
In de manier, waarop Mosley zijn aan
hangers zoekt te winnen, doet hij echter
meer denken aan Hitler. Hii kent als deze
het jargon van de socialistische spreekge
stoelten op zijn duimpje en verstaat als wei
nigen de kunst het vertrouwen te wekken
van een gehoor door weerklank te geven
aan de vage ontevredenheid en achterdocht
van zijn hoorders Hij is ook als Hitler
ernstig en zijn vergaderingen, zorgvuldig
geënsceneerd, zijn van die van Hitler afge
keken en hebben dezelfde theatrale atmos
feer.
Er is meer overeenkomst. Ook Mosley's be
weging heeft had althans tot voor kort
een reactionnairen en een opstandigen
vleugel.
Aanvankelijk is neemt men aan het
opstandige element in de meerderheid ge
weest. Teleurgestelde leden van de labour-
partij sloten zich in het begin aan bij Mos
ley. Ook kreeg hij steun van duizenden
werkloozen in het Noorden van het land, die
geen heil meer verwachtten van socialisten
en communisten. Er is echter reden aan te
nemen dat velen hunner inmiddels tot de over
tuiging zijn gekomen dat een fascistische
omwenteling de hunne niet is. Het Engelsche
volk in al zijn lagen wordt goed voor ge
licht over pro en contra van alle politieke en
economische leerstellingen in binnen- en
buitenland. En de bevclking heeft ge
leerd dat Mussolini na elf jaar fascisme aan
de arbeidende klasse in Italië minder heeft
aan te bieden dan ze ooit heeft gëhad Ze
is al evenmin onder den indruk gekomen van
Hitler's verheffing van het proletariaat.
Als er nog een schtp linksch element in
de beweging is, kan het slechts een schaduw
zijn van wat het in den beginne was. Uiter
lijke teekenen van zijn aanwezigheid zijn er
niet. Op vergaderingen van de fascisten ziet
men eer „de bloem van de Britsche jonge
lingschap". Het verbond heeft thans meer
dan
150 afdeelingen over het geheele
land.
Over het totaal aantal leden blijft men in
het ongewisse verkeeren. Maar sir Oswald
vindt zijn aanhang groot genoeg om zijn
kans te wagen bij den a.s. stembusstrijd. De
propaganda en de organisatie-machines zijn
klaar en loopen. Nu moet de verovering van
zetels in de landsvergadering worden geor
ganiseerd. Eens hoopt men een meerderheid
te hebben, die dan zal decreteren dat het
parlement kan ophoepelen. Of het ooit zoo
ver zal komen? Nu naar allen schijn sterke
conservatieve machten zich in de beweging
doen gelden kan men de vraag niet meer
met een beslissend „neen" beantwoorden.
Het Belgische kabinet is afgetreden
Over de voorgeschiedenis dezer plotse
linge crisis valt te melden:
Tegen gisteravond 6 uur was een
spoedzitting van het kabinet bijeenge
roepen, nadat in de gister gehouden
kamerzitting tot tweemaal toe tegen de
regeering was gestemd en wel op de
punten: gezinstoelagen en vreemdelin
gen-pol itie.
Aan het einde der kamerzitting liepen
in parlementaire kringen reeds geruch
ten, dat een minister-crisis aanstaande
was Deze geruchten werden maar al te
spoedig bewaarheid.
De minister van financiën, Jaspar,
had in de kamer een rede gehouden,
waarin hij aankondigde, dat verschil
lende maatregelen zouden moeten ge
troffen worden om den financieelen toe
stand te saneeren.
Aan het slot van zijn rede deelde mi
nister Jaspar mede, dat hij en de regee
ring een volledig plan hadden uitge
werkt om dit te verwezenlijken en deed
hij een beroep op het parlement om de
regeering hierbij te steunen.
In werkelijkheid bleef de kamer vrij
onverschillig en voelde men, dat de
crisis in de lucht hing.
Korten tijd daarna moesten er ver
schillende stemmingen gehouden wor
den, o.m. over enkele wijzigingen, aan
te rengen in het stelsel der familiever
goedingen en verder over de wet op het
verblijf der vreemdelingen in België.
De regeering werd hierbij tot twee
maal toe in de minderheid gebracht
door het feit, dat zeven liberalen en R K.
democratische leden met de socialisti
sche oppositie meegingen.
Hoewel de regeering de vertrouwens
kwestie bij deze stemmingen niet had
gesteld, toonde minister-president de
Broqueville zich zoo ontevreden, dat hij
in volle kamer wilde mededeelen, dat de
regeering demissionnair was.
De liberale minister van justitie, Jan-
son, deelde aan de Broqueville mede,
dat hij ontslag wenschte te nemen, als
protest tegen het optreden zijner eigen
partijgenooten, die tegen de regeering
hadden gestemd.
De Broqueville, pijnlijk getroffen door
het verraad der Katholieke democraten,
zeide: „Als Janson weggaat, gaat de
heele regeering met hem mede."
De oppositie tegen de regeering schijnt
toegeschreven te moeten worden aan
Janson's houding inzake de wetgeving
op het gebied van het gebruik der talen.
In verband met deze incidenten werd
gisteravond gelijk gemeld, bij hoogdrin
gendheid een ministerraad gehouden.
Bij het opheffen van de vergadering
der ministers deelde Jaspar aan de
wachtende journalisten mede: „De re
geering is demissonnair".
Eenigen tijd daarna heeft minister
president de Broqueville zich naar het
kasteel van Laeken begeven om aan den
koning de ontslagneming van de regee
ring te overhandigen.
De katholiek-liberale regeering-de
Broqueville is op 18 December 1933 aan
het bewind gekomen.
De minister van koloniën was in den
ministerraad afwezig, daar hij zich mo
menteel op dienstreis in den Congo be
vindt
Dit is de tweede maal dat deze minis
ter op reis zijnde door een dergelijke
crisis wordt „overvallen".
Het spreekt vanzelf dat door het ont
slag van een regeering die aan het be
wind was gekomen om den financieelen
toestand te saneeren, een zeer moeilijke
situatie is ontstaan.
KONINGIN ASTRID BEVALLEN
VAN EEN ZOON.
Het derde kind van het Belgische
Koningspaar: Prins Albert.
Gisteravond laat is Koningin Astrid van
België verblijd met de geboorte van een zoon,
die naar wijlen zijn grootvader Albert zal
heeten.
Prins Albert is het derde kind uit het hu
welijk van Koning Leopold en Koningin
Astrid. De oudste telg is Prinses Charlotte,
het tweede kind Kroonprins Boudewijn.
Naar wordt medegedeeld, verkeeren moe
der en kind in goeden welstand.
TRAOISCH ONGELUK.
In drijfzand om het leven gekomen.
In het dorp Ratte bij Oels in Z.-Duitsch-
land zou op een boerderij een put uitgebag
gerd worden. Een 45-jarige arbeider daalde
met behulp van een ladder in de put af, en
zonk tot zijn enkels in het slib. Hii sloeg daar
geen acht op en ging aan het werk, tot hij tot
zijn ontzetting merkte, dat de bodem van de
put uit drijfzand bestond, waarin hij steeds
dieper wegzonk. Hij riep om hulp en spoedig
waren brandweer en geneeskundige dienst
ter plaatse, die vergeefs tsachtten hem uit de
verraderlijke, taaie massa te bevrijden. Steeds
verder werd het lichaam van den ongelukkige
door het drijfzand weggezogen en na twee
uur gaf het slachtoffer den geest. De zand-
massa had het lichaam zoodanig tezamen
geperst, dat de bloedsomloop erdoor ge
stremd werd en het hart bleef stilstaan.
REDE VAN MINISTER GOBBELS.
Te Gleiwitz.
De Rijkspropaganda-minister Göbbels
heeft gisteren het woord gevoerd in een
groote „grensland"-betooging voor Opper-
Silezie te Gleiwitz. Hij zeide o.a., dat de
nationaal-socialisten niet verantwoordelijk
festeld konden worden voor de erfenis van
et oude regime, die zij moesten overnemen,
toen zij aan de macht kwamen en die het
resultaat was van veertien jaar bankroetiers-
politiek. Meer dan eenige andere regeering
heeft de huidige regering het recht, namens
het volk te spreken, want haar gezag berust
niet op de punten der bajonetten of de loopen
der kanonnen, maar op de liefde van het
Duitsche volk. In dit bewustzijn heeft de
regeering niet alleen het recht, maar den
plicht, op te treden tegen alle groepen en
secten, die het volk terug willen voeren naar
de oude verdeeldheid. Terwijl de regeering
dag en nacht werkt en nagaat, hoe het volk
geholpen kan worden, leveren deze menschen
laffe critiek en saboteeren het werk. Dat zijn
dezelfden, die tijdens den oorlog aan de bier
tafel Parijs veroverden doch plotseling last
van rheumatiek kregen, als ze een opdracht
moesten vervullen. Dat zijn dezelfden, die
zich te goed achten om met een S.A.-storm
mee te marcheeren, maar die langs den kant
van den weg staan om ijlings elk exces te
signaleeren. Göbbels oefende vooral scherpe
critiek op de houding van het Centrum, dat
van meening was geweest, dat uitsluitend
zijn vertegenwoordigers wisten wat de Hemel
wilde. De Hemel had het werk der Nazi's
zichtbaar gezegend. Door arbeid en vlijt had
men de genade des Hemels verdiend en hoop
te men deze ook in de toekomst waardig te
blijven. Degenen, die beweren dat het natio
naal-socialisme tot een nieuw soort heiden
dom leidt, zeggen dat slechts uit nijd, dat zij
geruischloos van het tooneel der openbaar
heid zijn verdwenen. De regeering staat op
het standpunt: voor de politiek slechts poli
tici en voor de Kerk mijnheer pastoor. Even
min als de regeering eraan denkt, van den
kansel te gaan preeken, wenscht zij, dat de
vrome dienaren Gods zich met de politieke
leiding bemoeien.
De leider heeft verleden jaar vier jaar tijd
gevraagd voor de uitvoreing van zijn pro
gram. De werkloosheid is inmiddels met twee
derden gedaald. Als men zegt, dat de devie
zenvoorraad is ingekrompen, geeft de regee
ring dat onomwonenden toe. Om vier mil-
lioen arbeiders werk te kunnen verschaffen,
moeten grondstoffen worden ingevoerd, die
met geld betaald moeten worden. De inter
nationale Joodsche boycot zal op-den duur
het Duitsche volk niet breken, want het be
schikt over de beste arbeiders, de beste inge
nieurs en de beste regeering. Men vergete
tenslotte niet, dat het de nationaal-socialis
tische beweging is, die Duitschland voor het
bolsjewisme heeft behoed.
Göbbels besloot zijn rede met een driewerf
Heil op Hitler en begaf zich per auto naar
het vliegveld, vanwaar hij per vliegtuig naar
Berlijn vertrok.
DE ONTSLAGEN BURGEMEESTER
VAN SAARLOUIS.
Protest van
leden.
de gemeenteraads-
Leden van den gemeenteraad van Saar-
louis hebben bij den president der regeerings-
commissie voor het Saargebied geprotesteerd
tegen de beschikking van den president,
waarbij hij de leiding over de politie van deu
burgemeester van Saarlouis heeft overge
dragen op den landraad van het district
Saarlouis.
SPAANSCHE STAKINGSONLUSTEN.
Situatie verscherpt.
Hoewel de staking der Spaansche land
arbeiders in de meeste provincies als mislukt
kan worden beschouwd, is de situatie in Zuid
Spanje verscherpt. Gemeld wordt, dat plun
deringen hebben plaats gehad en dat hier en
daar branden zijn gesticht. In het bijzonder
de provincies Jaen en Sevilla hebben ver
scheidene incidenten plaats gehad. In ver
scheidene dorpen hebben botsingen plaahs
gehad. Twee personen zijn gedood en ver
scheidene gewond. Sterke politieafdeelingen
zijn geconcentreerd.
GENERAAL IN SPANJE
VERMOORD.
Valsche geruchten inzake revolu-
tionnair complot.
Nabij San Sebastian in Spanje is een aan
slag gepleegd op Generaal Fernando Beren-
guer, die door eenige kogels werd getroffen
en gedood.
Men vermoedt, dat Generaal Berenguer
het slachtoffer is geworden van een misver-
Het fascisme in Engeland. (Dag.
Overzicht).
Het Belgische kabinet gevallen.
(Buitenland).
Prinsje geboren in het Belgische
Koningshuis. (Buitenland).
Het „onweer" te Genève is voorbij
getrokken (Buitenland).
Generaal in Spanje vermoord.
(Buitenland).
Amerika breidt zijn vloot uit.
(Buitenland).
Een nationaal monument voor het
Nedertandsche reddingwezen zal te
Den Helder worden opgericht. (Bin
nenland).
Het Ned. IndischeDuitsche ver
drag inzake het goederenverkeer ge
parafeerd. (Koloniën).
Ex-consul van Costa Rica te Am
sterdam gaf valsche papieren af.
(Binnenland).
De gewijzigde gemeentebegrooting
van Amsterdam door den gemeente
raad goedgekeurd met 35 tegen 6
stemmen. (Binnenland).
De Ned. Slagershond neemt een
motie aan tegen het crisisvarken s-
en rundveebeleid. (Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
stand en dat de daders hem hebben gehouden
voor zijn broer, Generaal Damasco Beren
guer, oud-minister-president en minister van
oorlog in de dictatoriale regeering die kort
voor het uitbreken der revolutie, van 1930 tot
1931, aan het bewind was.
Geruchten over een complot tot afzetting
van den president der Republiek worden door
minister-president Lerroux en in de kringen
der regeering en de rechtsche partijen tegen-
gesproken.
DE BOMAANSLAG IN OOSTENRIJK.
Op het slot Leopoldskron.
De gendarmerie te Salzburg deelt mede,
dat de schade, veroorzaakt door het ontplof
fen van drie papierbommen en een bom bij
Slot Leopoldskron bij Salzburg vrij aanzien
lijk is. Alle vensterruiten weraen vernield en
vier zware deuren werden versplinterd. Een
kostbare glazen kroon en het gebrandschil
derde raam van de slotkapel gingen in scher
ven.
De eigenaar van het slot, de bekende Duit
sche tooneel-regisseur Max Reinhardt, ver
toefde ten tijde van den aanslag op het slot.
AMERIKA GAAT DE VLOOT
UITBREIDEN.
Door minister goedgekeurd.
De Amerikaansche minister
van Marine, Swanson, heeft de
plannen goedgekeurd voor den
bouw van een slagkruiser, drie
lichte kruisers, twee zware tor-
pedobootjagers, 12 lichte torpe-
dobootjagers en zes duikbooten.
De bouw zal plaats vinden
volgens de Vinson-bill, welke
den vlootbouw tot de bij de
verdragen geregelde sterkte
toestaat. Swanson heeft ver
klaard, dat de Marine vasthoudt
aan haar politiek de slagschepen
als ruggegraat van de vloot te
beschouwen en ook noodig voor
de handhaving van de thans be
staande maritieme verhoudin
gen.
WHITE-STAR-LINE BETAALT.
Wegens aanvaring „Nantucket".
De White Star scheepvaartmaatschappij
heeft aan de regeering der Ver. Staten een
cheque ten bedrage van 2.000000 doen
toekomen, waardoor wordt voorkomen dat
beslag wordt gelegd op de „Olympic", die
gisteren te New-York is gearriveerd.
HUIS TE VALENCIA
INGESTORT.
13 Dooden.
Te Valencia is in den afgeloopen
nacht een huurhuis ingestort Tot nu
toe konden 13 dooden en 2 levensgevaar
lijk gewonden worden geborgen De oor-
za; k van de instorting staat nog niet
vast, D-e ramp geschiedde toen de
meoste bew oners zich ree-us ter ru-te
hadden begeven. De schade is belangrijk
