DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Bayetiiksch Overzicht
Japan's concurrentie op West-Europa.
^Buitenland
No. 134
Zaterdag 9 Juni 1934
136e Jaargang
Het eigenaardige is, dat deze concurrentie
nog gesteund wordt door deelname van
Westersch kapitaal.
DE STAATSLEENINGEN.
IVal vandaag dc
aandacht trekt»i
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENj
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Het mag genoegzaam bekend verondersteld
worden, dtat het voor Nederland, wat be
treft zijn textieluitvoer, met den dag moei
lijker wordt tegen een land als Japan te
eoncurreeren. Immers, de Japansche arbeider
werkt tegen een loon van gemiddeld 30 tot
40 ct. per dag en is dan zeer tevreden.
Vandaar ook, dat niet alleen Nederland,
maar zelfs de geheele Westersche markt
gebukt gaat onder de moordende Japansche
concurrentie. Vooral ook Ned. Indië moest
ineer begrijpen, dat invoer van Japansche ar
tikelen het moederland vermoordt en het is
mede zijn schuld, dat de armoe in Twente
tot het hoogste is opgevoerd.
Waar we ons in de kolommen uitsluitend
bezighouden met de buitenlandsche toestan
den, de verhoudingen onderling enz. willen
den invloed van Japan op West-Europa in
zijn geheel wat nader onder de loupe nemen.
Bij een dieper onderzoek stuit men op een
verrassend punt; het geld, de hulpmiddelen
voor den strijd tegen het Westen verschaft
het Westen zelf. De tijden zijn voorbij, dat
de Japanner rollen muntgeld in papier ge
wikkeld, voorzien van een bankzegel, als
geld accepteerde of uitgaf.
Thans wordt ieder overzicht van de Ja
pansche financiën belemmerd door de ber
gen Japansche papieren. Ieder jaar vertoont
de begrooting een geweldig tekort. 932 mil
lioen was het voor het jaar 1933/34 en niet
tegenstaande de grootste spaarzaamheid zal
het voor 1934/35 nog 785 millioen Yen be
dragen. Hierbij moet men in het oog hou
den, dat terwijl de waarde van de Yen in
het buitenland met 60 pet. gedaald is, dit
voor het binnenland slechts met 15 pet. het
geval is. Voor het ontbrekende bedrag
schrijft de regeering leeningen uit. De kern
in dezen papieren stroom, de eigenlijke kapi
taalkracht in de Japansche economie, vormt
hoofdzakelijk Amerikaansch geld, dat hier
ten nadeele van de Westersche economie
wordt gebruikt om onzinnig goedkoope ar
tikelen te exporteeren.
Een voorbeeld: de Japansche gloeilampen
hebben door hun ongelooflijk lage prijzen
de Europeesch—Amerikaansche markt ver
overd. Deze „Japansche" industrie bestaat
echter uit de Dai-Nippon Electric Bulb
Company en de Osaka Electric Bulb Manu-
factury Company en beiden zijn de Osa
ka Company met 57 pCt. van haar kapitaal
afhankelijk van de Tokio Electric Com
pany, die wederom met 58 pCt. van haar
aandeelenkapitaal in handen is van de Ge
neral Electric Company.
Dit sehuifspellttje met aandeden heeft in
Japan een hoogen graad van ontwikkeling
bereikt. In Kaboeto-Tsjo, Tokio's Wallstreet,
kan men, afgezien nog van het lawaai der
houten klappers, waarmee de Japansche
makelaars iedere koersnoteering doen verge
zellen, nauwelijks een woord opgevangen,
waaraan men eenig houvast heeft.
Bovendien kan de Westersche invloed op
de Japansche industrie niet in Yen en Sen
uitgedrukt worden, daar het aandeelenkapi
taal niet geheel betaald hoeft te worden en
een betrekkelijk kleine kapitaaldeelneming
dus een groofen invloed tengevolge kan heb
ben
De Japansche schatting betreffende
vreemd kapitaal varieert tusschen de 65 en
114 millioen Yen. Doch ook dit laatste ge
tal mag gevoeglijk te laag worden genoemd
De electriciteitswerken.
Aan de spits van de Japansche industrie
staan de electriciteiltsondernemingen, die
den eenigen natuurrijkdom van het land, de
waterkracht, dienstbaar maken. In dezen
tak van het economische leven wordt onder
de leidende industrieelen hevig gestreden.
Zoo werkt baron Mitsoei via de Shibauree
Engineering Works samen met de General
Electric Company, terwijl het Mitsoebi-con-
cern, dat zijn naam „de drie diamanten"
aan de hardheid van zijn drie stichters Iwa-
saki, Kawata en Ihiskawa dankt, door de
Mitsoebishi Electric Engineering Company
aansluiting met de Westinghouse Corpora
tion verkregen heeft. Hoe en of dezen weg
het vreemde kaptaal verder in het Japan
sche zakenleven doorgedrongen is, valt
moeilijk afgezien van de samenwerking
der Mitsoebishi. met de Libby Owens Sheet
Glass company te bepalen. Bekend is
echter, dat de Japansche bewapeningsindus
trie onder leiding der Engelsche firma's
Armstrong en Vickers werkt, die tevens een
groot aantal aartdeelen van de Japan Steel
Works in haar bezit hebben.
Zooals algemeen bekend, streeft Japan
hardnekkig naar expansie. Daarom zijn de
leeningen, die de regeering in het buitenland
aanvraagt, bijna nog belangrijker dan de
deelneming van buitenlandsche ondernemin
gen. De centrale voor deze leenir.gen is de
Industriebank van Japan, die wel door de
regeering gecontroleerd wordt, maar waar
van een groot gedeelte van het kapitaal in
buitenlandsche handen is. Reeds voor den
oorlog trok deze bank veel geld naar Japan
in de eerste elf jaren na haar oprichting
19001911 35 millioen ponu. Uit dien
tijd dateert ook de relatie met de bankiers
Kuhn, Loeb Co.
In de laatste twee jaren stroomt het Wes
tersche geld trager naar dit rijk. Toch be
draagt volgens officieele opgaven het buiten
landsche kapitaal 2.397 milliard Yen.
Van Amerikaansche zijde hebben de ban
kiers zich steeds geer voor Japan geïnteres
seerd. Daaronder vindt men I. P. Morgan
Co., I<uhn, Loeb Co., First National
Bank. Maar ook Engeland heeft Japan niet
verwaarloosd: N. M. Rothschild Sons en
de Westminster Bank hebben ook op ver
schillende leeningen ingeschreven.
Zoo vloeide en vloeit het geld uit het bui
tenland naar Japan, om de Japansche in
dustrie in staat te stellen op de Westersche
markt te kunnen concureeren.
DE „PUTSCH" IN LITHAUEN.
De regeering van Lithauen is gisteravond
in haar geheel afgetreden. De President der
Republiek Smetana heeft de domissionaire
ministers met de afhandeling der lootpende
zaken belast.
Verhoor van Woldemaras.
Omtrent de aanleiding en de aanstichters
van de mislukte putsch-poging in Lithauen
verkeert men nog steeds in het onzekere, zoo
dat nog steeds tal van geruchten de ronde
doen.
Van officieëe zijde wordt medegedeeld, dat
®ij een verhoor Woldemaras alle schuld aan
het gebeurde heeft ontkend. Hij zou tegen
zijn wil naar Kowno zijn gebracht, waar
men hem pas na aankomst van het vliegveld
yaP. den gang van zaken op de hoogte zou
•hebben gebracht. Men had hem verteld, dat
er wijzigingen in de regeering zouden ko
men en dat hij tot leider der nieuwe regee-
J iwuci UC1 11
ring was uitverkoren. Hij heeft zich daar
noch mee eens verklaard, noch zijn toestem
ming gegeven. Toen hij echter vernam, dat
de putsch ook tegen den persoon van den
staatspresident was gericht, heeft hij zijn
omgeving in den staf van het vliegercorps
onmiddellijk dezen onzin afgeraden en zich
sedert de vroege ochtenduren niet meer met
dc zaak bcnioeid. Toen men bij hem erop
aandrong, zich met de actie te bemoeien, had
hij ruwweg verklaard: „Jullie hebt het potje
op het vuur gezet, nu moet je maar zien, hoe
je de brei slikt". Tenslotte verklaarde Wol
demaras, dat hij zich geheel als geinterneer-
de had beschouwd.
Een onderzoek heeft uitgewezen, dat Wol
demaras' houding na zijn landing te Kowno
geenerlei activiteit had getoond. Bij zijn
vertrek uit zijn verbanningsoord was zijn
houding echter geheel anders geweest en
had hij zich tegenover de hem bewakende
beambten reeds als overwinnaar gedragen.
Na zijn verhoor is Woldemaras in den loop
van gisteren naar een provinciale gevange
nis overgebracht. De plaats wordt geheim
gehouden.
Een communiqué over de Putsch.
Omtrent de Putsch-van Woldemaras publi
ceert het officieele Lithausche telegraafagent-
schap een nieuw communiqué, van den vol
genden inhoud:
Naar wij vernemen, hebben in den nacht
op 7 Juni militaire afdeelingen onder voor
wendsel van een proefalarm hun kazernes
verlaten. Een groep officieren heeft gepro
beerd afdeelingen manschappen te winnen
voor de ten uitvoerlegging van de politieke
bedoelingen van deze officiersgroep. Al der
gelijke pogingen konden direct, toen haar
oogmerken duidelijk werden, worden verijdeld
De afdeelingen werden naar haar kazernes
teruggezonden.
Onder voorzitterschap van generaal Ta-
masauska is een commissie benoemd, welke
deze aangelegenheid zal onderzoeken en de
verantwoordelijke personen zal terechtwijzen
20 officieren zijn gearresteerd. In het leger
wordt weer de gewone dienst verricht. Bij alle
troepenafdeelingen heerschen orde en disci
pline. De poging het politieke aanzijn van
Lithauen een nieuwe wending te geven welke
door zekere buitenlandsche factoren werden
bevorderd, kan dank zij de vastberaden hou
ding van den president der republiek, der
regeering en van het leger worden onder
drukt.
OUD-STRIJDERS EISCHEN
Onderhandelingen tusschen Frank
rijk en Duitschland.
Een districtscongres van oorlogs-invaliden
en oud-strijders te Mühlhausen in Frankrijk
heeft een resolutie aangenomen, waarin ten
aanzien van Duitschland en Frankrijk di
recte onderhandelingen van volk tot volk ver
den geëischt, opdat de aanwezige geschil
punten beter belicht zullen kunnen worden
en men eerder *ot wederzijdsche concessies
zal komen, alvorens de kwestie voor den
Volkenbond worden gebracht. Ook ten aan
zien van de volksstemming in het Saargebied
acht de resolutie een dergelijke procedure ge-
wenscht. Het congres eisch volledige inlich
tingen omtrent de politieke, economische en
agrarische gevolgen van de Saarstemming.
Tenslotte werd erop gewezen, dat in de
meeste Europeesche landen de generatie, die
aan het front is geweest, aan het bewind is,
en dat ook de Fransche oud frontstrijders de
zaak van den vrede en Frankrijk onschatba
re diensten kunnen bewijzen indien het land
dat wil.
DE S.A. MET VERLOF.
„Welverdiende rust hoog noodig".
De chef van den staf der S. A. Röhm,
vaardigt het volgende bevel uit:
Ik heb besloten een advies van mijn dok
ters op te volgen en door een kuur te herstel
len. In de afgeloopen weken zijn mijn
lichaamskrachen ernstig aangetast door een
pijnlijke zenuwslooping.
Obergruppenfuhrer van Krausser zal mij
vervangen.
Het jaar 1934 zal de geheele kracht eischen
van alle strijders der S.A. Ik beveel derhalve
allen S.A. leiders eveneens reeds in Juni te
beginnen verloven toe te staan. In het bizon
der moeten de S.A.-leiders en -mannen, die
in Juli dienst moeten doen in Juni voor ver
lof in aanmerking komen.
Daarom zal de maand Juni voor een be
paald gedeelte der S.A.-leiders en -mannen
de maand Juli voor de massa der S.A. de
tijd van volkomen ontspanning en herstel
zijn.
Ik verwacht dat dan op 1 Augustus de
S.A. weer geheel uigerust en gesterkt bereid
zal zijn haar eervolle taak te dienen, welke
volk en vade-'and van haar mogen verwach
ten. Wanneer de vijanden der S.A. de hoop
mochten hebben dat de S. A. van haar verlof
niet meer of slechts ten deele zal terugkee-
ren, willen wij hun deze hoop laten. Zij zul
len metter tijd en in den vorm, welke noodig
schijnt het daarop vereischte antwoord ont
vangen.
De S.A. is en blijft het lot van Duitsch
land.
BEZOEK VAN BARTHOU AAN
LONDEN.
Uit Genève wordt gemeld, dat het bezoek
van Barthou aan Londen is vastgesteld op
begin Juli.
IERLAND LOS VAN ENGELAND.
Verklaring van De Valera.
Minister-President De Valera heeft giste
ren voor den Landdag een verklaring afge
legd over de onafhankelijkheids-beweging
in Ierland. Hij zeide o.m.: „de afscheiding
van den Ierschcn Vrijstaat van Engeland
zal plaats vinden.
Ierland is evenwel bereid voorkeursrechten
op Engelsche artikelen toe te staan, wan
neer Engeland Ierland soortgelijke voorkeur
rechten toestaat. De Britten zijn als in
dringers naar Ierland gekomen en het Ier
sche Volk zal nimmer tevreden zijn, zoolang
het door een buitenlandsche mogendheid zal
worden overheerscht.
De bezetting der Iersche havens door
Britsche troepen beteekent de weigering van
een der principieele rechten van een vrijen
staat, n.1. zich te onthouden van een oorlog,
waaraan hii niet wil deelnemen.
De oppositie beweert, dat de Iersche regee
ring bang is een republiek uit te roepen,
maar de meerderheid van het Iersche volk is
bereid de gevolgen te aanvaarden van 'n af
scheiding van Groot Brittannië.
MACDONALD's KIJK OP
DICTATUUR.
„Gelukkig het land, waar geen
dictator heerscht."
De News Letter, het veertiendaagsch or
gaan van de nationale labourpartij, publi
ceert een artikel van Ramsay MacDonald,
waarin de premier schrijft, dat de democratie
thens op een zware proef wordt gesteld. De
dictator is, vergeleken met den democraat,
een verlokkende figuur, maar, aldus Mac
Donald, aangetoond kan worden, dat, indien
een dictator de laatste drie jaren zijn wil aan
Engeland had opgelegd, niet de goede resul
taten van de nationale regeering zouden zijn
bereikt, maar dat het land bezweken zou zijn
onder de schuld en dat de werkloosheid nog
zou zijn toegenomen.
Het „bekvechten" der politieke partijen
hebben wij tot een minimum teruggebracht.
Dictatoren zijn opgekomen, omdat de par
tijen in crisis-tijd geen oog toonden voor
nationale belangen en als onhandelbare kin
deren de democratie en de parlementaire
regeeringen stuk sloegen.
Als de ramp van een dictatuur over ons
zou moeten komen, zou dit niet te wijten zijn
aan de poseurs, die zwarte hemden dragen,
maar aan de politieke partijen, die slechts
aan hun eigen belangen denken. Enge partij
belangen in onstabiele tijden als deze onder
mijnen de fundamenten van den staat en een
dictatuur is het onvermijdelijke gevolg. Een
nationale regeering, waari nlabour voldoende
vertegenwoordigd is, is het veiligste bolwerk
tegen dictatoren.
BOUWWERK INGESTORT.
Arbeiders gedood en gewond.
Nabij Huesca in Spanje is een in aanbouw
zijnd bouwwerk ingestort. Het was een aqua
duct, waaraan op het oogenblik van de
ramp ongeveer zestig arbeiders werkten.
Verscheidenen hunner verdronken. Het aan
tal gewonden is groot.
BOTSING TUSSCHEN SMOKKELAARS
EN GRENSPOLITIE.
In Polen.
Gisteren is het bij Orzegow in de buurt
van de Duitsch-Poolsche grens tot een ern
stige botsing gekomen tusschen smokkelaars
en grenspolitie. Toen de politie wilde optre
den, begonnen de smokkelaars met steenen
te gooien. Aan de sommatie der politie, dat
de smokkelaars zich moesten verspreiden
werd geen gevolg gegeven. Er werd toen van
de vuurwapens gebruik gemaak. Twee perso
nen zijn gedood. Het aantal gewonden is
niet bekend. De meeste smokkelaars zijn
ontkomen. De zaak wordt nader onderzocht.
OOSTENRIJK VERBIEDT DUITSCHE
BLADEN.
Officieel wordt medegedeeld:
De Weensche bondskanselarij heeft op
grond van art. I der verordening van 12 Oc
tober 1933 het indertijd uitgevaardigde ver
bod van verspreiding van alle in het Duitsche
Rijk verschijnende dagbladen en zekere pe
riodieken in denzelfden omvang opnieuw
voor drie maanden verlengd. De tegen be
paalde bladen uitgevaardigde verboden van
langeren duur vallen niet onder dit decreet.
Overtredingen worden gesraft met 2000
schellingen boete of drie maanden arrest.
OVEREENSTEMMING IN DE
STAALINDUSTRIE?
Kans in Amerika zeer groot geacht.
De onderhandelingen van den leider der
N. I. R. A., Generaal Johnson, met de ver
tegenwoordigers der arbeiders en werkgevers
in de staalindustrie zijn gistermiddag ver
daagd tot Zaterdagmiddag, teneinde den ver
tegenwoordigers tijd te geven tot overleg met
hun organisaties. Het had gistermiddag, bij
de verdaging der onderhandelingen, den
regeering, om de partijen, die aanvankelijk
scherp tegenover elkaar stonden, tot elkaar
te brengen, kans op succes kunnen hebben.
Johnson heeft reed medegedeeld, dat de werk
gevers zijn voorstellen tot vermijding van de
dreigende algemeene staking hebben aan
vaard. Ook verschillende arbeiders hebben
zich optimistisch uitgelaten en verklaard,
dat de algemeene staking in de staal-indu-
strie zeer goed afgewend zou kunnen wor
den. Naar verluidt is men voornemens een
paritetisch samengesteld scheidsgerecht in te
stellen.
De moeilijkheden.
De regeering heeft onderhandelingen aan
geknoopt met de leiders der staalindustrie
en der vakvereenigingen, ten einde de drei
gende staking in de staalindustrie te voor
komen. Naar uit Cleveland (Ohio) wordt ge
meld, is het aldaar tot nieuwe onlusten ge
komen met stakende chauffeurs. Twee werk
willigen zijn gewond. Een auto werd ver
brand, terwijl verscheidene wagens van een
berghelling zijn geduwd.
NOODWEER IN SAN SALVADOR.
Ramp van grooten omvang.
De directie der Pan-Amerikaansche Lucht
vaartmaatschappij heeft van haar vertegen-
waardiger op het vliegveld te San Salvador
radiografisch bericht ontvangen, dat San
Salvador door een ontzettenden orkaan is
geteisterd. Tal van gebouwen zijn gedeelte
lijk verwoest. In de woonwijken zijn ver
scheidene huizen geheel in puin gestort. Aan
gezien de verkeersmiddelen volkomen zijn
stilgelegd en de electrische centrale en de
gasvoorzieningen niet werken, heeft de re
geering zich genoodzaakt gezien den staat
van beleg af te kondigen. Voor zoover be
kend zijn tot nu toe bij het noodweer acht
menschen om het leven gekomen. Het aantal
dakloozen bedraagt 500. De schade wordt
op anderhalf millioen dollars geraamd
Japan's concurrentie op West-
Europa. (Dag. Overzicht).
De Braqueville is nog niet ge
slaagd (Buitenland).
Noodweer boven San Salvador^
(Buitenland).
Moordenaar Dr. Arlosoroff ter
dood veroordeeld. (Buitenland).
Ierland los Van Engeland, zegt de
Valera. (Buitenland).
Geen conferentie HitierMusso-
linie. (Buitenland).
De toestand in Lithauen. (Buiten
land).
De alg. verg. der vereen, van vrijz.
hervormden in Nederland op a.s.
Dinsdag en Woensdag in de Harmo
nie te Alkmaar. (Kerk en School).
De koningin en de prinses in de
Wieringermeer. (Stad en omgeving).
Vergadering te Den Haag inzake
het toeristenverkeer; motto Blijft in
eigen land. (Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
DE MOORD OP DR. ARLOSOROFF.
Een der verdachten ter dood
veroordeeld.
Na 33 zittingsdagen heeft de rechtbank
gisteren te Jeruzalem vonnis gewezen in de
zaak tegen de beide van den moord op Dr.
Arlosoroff beschuldigden, Stavsky en Rosen-
blatt. Stavsky werd ter dood veroordeeld,
terwijl Rosenblatt. werd vrijgesproken. Een
derde beklaagde, zekere Dr. Aba Achi Meir,
was indertijd reeds wegens gebrek aan bewijs
vrijgesproken.
Naar gemeld wordt, heeft Stavsky beroep
tegen het vonnis aangeteekend.
EINDELIJK REGEN IN AMERIKA.
Nu weer te veel van 't goede.
Hevige regenstormen en overstroomingen
hebben in Zuid-Dakota en Iowa in Amerika
minstens zoo ernstige schade aangericht als
de droogte, die tot nu toe geduurd heeft. Te
Yankton in Zuid-Dakota weroen twee perso
nen door afknappende boomen getroffen en
gedood. Vele huizen stortten in en van hon
derden huizen werden de daken afgerukt
Mijlen in den omtrek staan ae velden onder
water en op tal van plaatsen moest de politie
met booten hulp verleenen.
LITWINOF VOOR EMBARGO OP
WAPENS.
Naar Zuid-Amerika.
Litwinof heeft den voorzitter der commissie
van Drie voor de Gran Chaco kwestie, den
Mexicaan Najera, op de vraag of Rusland
wil deelnemen aan het verbod van invoer van
wapens en munitie, geantwoord, dat de Sov
jet-regeering zich onvoorwaardelijk aansluit
bij deze voorstellen en maatregelen in de ver
wachting, daarmede bij te dragen tot het her
stel van den vrede tusschen Bolivia en Para
guay.
JAPAN WORDT WEER
STRIJDLUSTIG.
Troepen-concentratie alom.
Volgens de „North-Ohina Daily News"
vergrooten de Japanners hun militaire be
drijvigheid op de grens van Tsjahar en
Jehol. Wegen en vliegvelden worden aange
legd langs de grenslijn. Groote afdeelingen
Japansche troepen zijn in Hoepeikwo in
garnizoen gelegd. Terzelfder tijd wordt ge
meld, dat Hoeloedao thans werkelijk defini
tief is omgezet in een Japansche vloot-basis.
Japan dirigeert op het oogenblik nieuwe
troepen derwaarts onder voorwendsel van
strijd tegen het wassende bandietendom.
Hoeloedao vormt voor Japan een be
langrijk strategisch punt, met behulp waar
van Japan in staat zal zijn de hegemonie te
verwerven over de geheele Noord-Chineesche
kuststreek. Men meent te weten dat Hoeloe
dao met een spoorweg verbonden zal wor
den met Tsjaojan. waardoor het transport
van troepen en munitie in Tsjahar en Soe-
joean gemakkelijker zal kunnen plaats vinden.
DUCE CONTROLEERT BROOD
PRIJZEN.
Alle goedkoope bakkers vermeld.
Onlangs had Mussolini in een groote rede
in de Kamer over den economischen toestand
o.a. verklaard dat hij voortdurend de levens-
middelenprijzen controleert en dat men in
Rome heel goedkoop brood kan krijgen Hij
zelf had het voor 1.30 lire het kilo gekocht.
Een oude Romein, Salvio Pietro, groot be-
wonderaad van den Duoe, schreef dezen een
briefje met verzoek hem het adres van dien
goedkoopen bakker te willen mededelen.
