DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Hltler bij Mussolini.
Het Duitsche moratorium.
ftagetiiksch Ovecticht
Buitenland
Een onderhoud van twee uur.
De dwaasheid teri top
gevoerd.
No. 139
Vrijdag 15 Juni 1934
136e Jaargang
Persstemmen.
Wat hiervan het gevolg is.
Duitschland wil zijn eigen
marken niet meer accepteeren.
Waf vandaag dan
aandacht trekt,.*,
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060, Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Toen wij gisteren in ons overzicht de reis
van Göbbels naar Warschau bespraken, heb
ben wij daarbij gewezen op een poging
van de Duitsche regeering, om toenadering
te zoeken tot Polen.
Terzelfdertijd is Hitier in een vliegmachi
ne gestapt en over de Alpen naar Italië ge
vlogen, waar Mussolini hem ontvangen
heeft. Daaruit blijkt, dat Mussolini toch vrij
spoedig van gedachten veranderd is, want in
het begin van deze week leek het er weinig
op, dat een dergelijke bijeenkomst tot stand
zou komen. Dat dit laatste toch geschied is,
mag misschien zijn oorzaak vinden in de
politiek van Frankrijk en in de rede van den
Franschen minister Barthou in Genève,
waaruit kon worden opgemerkt, dat Frank
rijk bezig is zijn positie te versterken door
een nauw contact met andere landen te zoe
ken.
Een machtig Frankrijk is een doorn in
het oog van Mussolini en wellicht daarom
heeft de Duce een onderhoud met Hitier ge
accepteerd. Niet in de eerste plaats dus, om
dat Italië zoo dweept met Duitschland, maar
wel, omdat Italië in Frankrijk een voortdu
rende bedreiging ziet.
Hitier zelf heeft dat natuurlijk met dank
baarheid vernomen, juist omdat gelijk wij
reeds zeiden, hij toenadering moet zoeken
tot andere landen. En terwijl minister Göb
bels in Polen het zaakje trachtte oip te knap
pen, trok hij zelf naar Mussolini.
De groote ontmoeting had plaats in Vene
tië,' welke stad een feestelijken aanblik bood
en welks vliegveld geheel gereed was gemaakt
voor de ontvangst. De hal was versierd met
een groote hakenkruisvlag, geflankeerd door
de. Italiaansche kleuren en toen de toestellen
uit Duitschland gingen landen en Hitier met
zijn gevolg den Italiaanschen grond betrad,
speelde de militaire kapel het Deutschland-
lied. Even later klonk het Horst Wessellied
en op dat moment drukten de twee heerschers
elkaar de hand
Het eerste onderhoud.
Het eerste onderhoud tusschen Hitier en
Mussolini had plaats in de koninklijke villa
te Stra. Op weg daarheen werden de beide
leiders door de bevolking hartelijk toege
juicht.
Wat er gesproken werd door de beide
staatslieden? Hierover wordt het stilzwijgen
bewaard, maar aangenomen mag worden,
dat na een bespreking van den toestand in het
algemeen de drie voornaamste kwesties aan
de orde zijn gekomen: de ontwapening, de
mogelijkheid van terugkeer van Duitschland
tot den Volkenbond en de toestand in
Oostenrijk. Deze bijeenkomst is van belang,
niet alleen wegens de besproken onderwer
pen, maar ook omdat er factoren van psy-
chologischen en persoonlijken aard in het
spel zijn. Voor landen, welke dictatoriaal
geregeerd worden, zocals Italië en Duitsch
land, nemen de gevoelens van vriendschap
die een dergelijk eerste onderhoud tusschen
de twee leidende staatslieden al of niet ge
boren doet worden, een belangrijker plaats
in, dan in democratische landen en dienten
gevolge kan een dergelijk onderhoud onbere
kenbare gevolgen hebben voor de zaken van
Europa in zijn geheel.
Het onderhoud, dat twee uur duurde, zal
vandaag worden voortgezet.
De italiaansche pers over Hitler's
bezoek.
In een hoofdartikel in het „Giotnale
d'Italia" schrijft Gajda, dat de Italiaansche
natie den grooten Duitschen leider groet, die
de wederopstanding van het Duitsche volk
heeft bewerkt. De begroeting te Venetië was
een demonstratie van vrede en verheldering.
Terwijl een der oorzaken van de onrust in
Europa gelegen is in de onstandvastigheid
va nde buitenlandsche politiek van enkele na
ties, garandeeren de regeeringen van
Duitschland en Italië elkaar een bestendig
heid hunner buitenlndsche politiek, die los
van parlementaire stormen een vaste baken in
de bewogen golven der Europeesche politiek
is. De gelijkmatigheid, die fascisme en natio-
naal-socialisme in hun politiek openbaren, is
op zich zelf reeds een fundamenteele factor
voor den vrede. De tweede factor is de ge
disciplineerde wil van het Duitsche en het
Italiaansche volk en hun regeeringen. Mus
solini blijft zijn politiek beginsel van samen
werking trouw, dat de basis is van het Vier-
mogendhedenpact.
De ontmoeting te Genève beteekent dan
ook niet een uitsluitend Italiaansch-Duitsche
samenwerking of concentratie, en nog minder
een oppositie tegen de noodzakelijkheid van
overeenstemming tusschen de groote West-
Europeesche mogendheden. Dit is ook de
leidende gedachte van Hitier. Niettemin waren
onderhandelingen tusschen de beide staats
lieden noodzakelijk ter bespreking van Je
algemeene huidige groote politieke proble
men en de speciale belangen van Duitschland
en Italië, die niet zonder invloed op de alge
meene kwesties kunnen blijven. De schrijver
acht het in hot algemeen duidelijk,, dat
Duitschiand niet langer uitgesloten kan
blijven van de samenwerking in de Euro
peesche politiek, zonder gevaar voor nieuwe
verrassingen. De onderhandelingen zullen
gevoerd worden in oen geest der groote
Europeesche naties en met de oprechtheid,
die zoowel Mussolini als Hitier eigen is.
De „Lavoro Fascista" schrijft in .een uit
voerig hoofdartikel onder den titel „Een his
torische bijeenkomst voor den vrede van
Europa", dat het feit, dat fascisme en natio-
naal-socialisme de zaden laten ontkiemen van
een nieuwe cultuur, die tot in verstrekkenden
wederopbouw van de interne verhoudingen
leidt, de beste garantie is voor den vredes
wil van het fascistische Italië en het natio-
naal-socialistische Duitschland. Het blad
wenscht duidelijk te zeggen, dat het fascisme
tegenwoordig in de geheele wereld als een
belangrijke vredesfactor wordt beschouwd,
terwijl niet beweerd kan worden, dat het
nationaal-socialisme evenzoo in alle landen
beoordeeld wordt. Het is echter een feit, dat
Hitier ten aanzien van de ontwapening»
kwestie zijn aanspraken heeft teruggebracht
tot het minimum, dat met de eer der Duit
sche natie in overeenstemming gebracht kan
worden, zonder zich vast te klampen aan
vroegere overeenkomsten. Hij heeft daardoor
oprecht eraan medegewerkt, een bevredigen
de oplossing voor alle betrokkenen te vin
den. Het probleem van veiligheid en vrede
kan niet anders dan in den geest van het
Viermogendheden-pact worden opgelost,'een
pact, dat als diplomatiek medium Berlijn,
Londen, Parijs en Rome omvat doch als po
litiek medium ook tot Moskou en Warschau
uitgebreid kan worden.
Ook de Italiaansche namiddagpers is ge
heel gewijd aan de samenkomst te Venetië.
Alle bladen brengen uitvoerige verslagen
van de landing van den Duitschen rijkskan
selier, van zijn ontvangst, de begroeting
door Mussolini enz.
De „Corriere della Sera" noemt de bijeen
komst te Stra een voorbeeld van moderne en
handige diplomatie Een of twee besprekin
gen tusschen persoonlijkheden als Mussolini
en Hitier kunnen een lange serie van indi
recte onderhandelingen op uitstekende wijze
vervangen. In de gecompliceerde internatio
nale situatie kan een zeer nuttige opheldering
tot star.d komen door de gedachtenwisseling
der beide staatsmannen. Mussolini en Hitier
zijn praciisch-der.kende menschen, zich ten
volle bewust van de moeilijkheden, die een
verbetering van den algemeenen wereldtoe
stand in den weg staan. Italië en Duitschland
hebben vooial dit gemeen, dat hun binnen-
landsche en buitenlandsche politiek niet bloot
staat aan de wisselende stemmingen der par
tijen. Beide regeeringen kunnen met alle vol
machten en alle verantwoordelijkheid hande
len. Dat is een waarborg voor een geluk
kige samenwerking. Overigens meent het
blad, dat de besprekingen zullen loopen
over de ontwapeningsconferentie, Duitsch-
lands verhouding tot den Volkenbond en het
Donau-Balkanprobleem.
Davanzati over Stra
De directeur van de „Tribuna", senator
Forges Davanzati, schrijft in een hoofd
artikel over de besprekingen te Venetië:
„Het fascistische Italië groet Hitier, den
kanselier van het nieuwe Duitschland. Het
fascistische Italië, dat de thesen van den
wereldoorlog heeft overwonnen, en dat
Duitschland weer de rechten toekent, die zijn
historische beteekenis toekomen, groet en
eert in Hitier den leider van een beweging,
die evenveel gestreden en geleden heeft om
Duitschland te bevrijden van de ondermijnen
de elementen der Europeesche cultuur, als het
Italiaansche fascisme.
Hitier is niet de chef van een parlementaire
compromis-regeering, die naar Italië komt op
den grondslag van zwakke volmachten van
een min of meer bijeengeraapte meerderheid,
maar hij verschijnt in den geest, dien het
Italië van Mussolini eert als de uiting van
politieke macht.
De ontmoeting moest ook door de tegen
standers worden beschouwd van hetzelfde
hooge niveau, dat de hoogste capaciteiten
van den menschelijken geest tot uiting
brengt: den wil Want als men „wil" zegt, be
teekent dat „verantwoording".
Men kan zeggen, dat het in dezen voor
Europa zoo moeilijken tijd allereerst noodig
is, dat alle staten energieke en zich van haar
verantwoordelijkheid bewuste regeeringen
hebben. Want slechts dergelijke regeeringen
zijn in staat, de gevaarlijke problemen van
het oogenblik onder het oog te zien en te
overwinnen.
De Fransche pers over Venetië.
De Parijsche pers besteedt groote aan
dacht aan de ontmoeting tusschen Hitier en
Mussolini. De bladen schrijven, dat het
resultaat der besprekingen in hoofdzaak zal
afhangen van de wederzijdschen indruk, dien
de beide staatslieden bij hun eerste ontmoe
ting van elkaar hebben gekregen.
Overigens protesteeren de Fransche pers
vertegenwoordigers er tegen, dat zij niet
mogen tegenwoordig zijn bij de verschillen
de feestelijkheden, die ter eere van den Duit
schen rijkskanselier worden gegeven.
Naar wij nader vernemen heeft de directie
van de Duitsche Rijksbank op grond van ar
tikel 3 van de wet van 19 Juni 1933 de beta
ling van alle schulden, van welken aard
ook, opgeschoven tot 31 December van dit
jaar, door de transfer van deze schulden te
verbieden. Dit besluit geldt niet alleen voor
de schulden op langen termijn, doch ook
voor vorderingen met korteren looptijd. De
Duitsche regeering heeft het besluit van den
Rijksbank goedgekeurd.
In de zitting van de Centrale Commissie
van de Rijksbank van gister deed de Rijks
bankpresident dr. Schacht mededeeling van
de wijziging der transferregeling, ingaande
1 Juli. De Rijksbankpresident gaf eén uit
voerige motiveering yan deze maatregelen
Ter inleiding wees hij erop, dat de Rijksbank
de verplichting gekregen had te bepalen op
welk tijdstip betalingen op de bij de con-
versiekas voor Duitsche buitenlandsche
schulden in Rijksmarken gestorte saldi aan
het buitenland kunnen worden verricht. De
ze verplichting is de Rijksbank opgelegd,
aangezien zij de eenige instantie onder de
wettelijke bepalingen voor controle op de
deviezen is, bij wie een nauwkeurig over
zicht aanwezig is over de in- en uitgaande
deviezen. De Rijksbank moet dus zuiver ob
jectief vaststellen, welke bedragen aan de
viezen ter beschikking staan in den eerstvol-
genden tijd voor betalingen aan het buiten
land.
Voortgaande zette dr. Schacht uiteen, dat
het na de enorme opvragingen van credieten
van het buitenland in den zomer van 1931
duidelijk geweest was, dat de voorraad de
viezen van Duitschland zeer snel zou dalen,
wanneer niet een volledige wijziging zou in
treden in de economische- en credietbetreic-
kingen van het buitenland met Duitschland
Herhaald wijzen Van Duitschland op deze
feiten is zonder resultaat gebleven. Ondanks
de geweldige inkrimping van den wereld
handel tot ongeveer een derde van het jaar
1929 en ofschoon Duitschland aangewezen
is als veredelings- en industrieland op het
betrekken van buitenlandsche grondstoffen
is Duitschland erin geslaagd tot voor één
jaar een zoodanig uitvoeroverschot te berei
ken, dat niet alleen de terugbetaling van
ongeveer de helft van zijn totale verplich
tingen aan het buitenland kon' geschieden,
maar ook de interestbedragen voor de andere
helft regelmatig betaald zijn.
De indruk in Duitschland.
Volgens de indrukken in bevoegde bank-
kringen is de situatie, door het besluit van
de Duitsche Rijksbank, weinig veranderd,
tenminste wat Nederland aangaat. Ons land
heeft immers een speciale regeling wat het
deviezenverkeer met Duitschland betreft, die
vermoedelijk door het nieuwe moratorium
niet zal worden getroffen. Men mag aanne
men, dat Duitschland bereid zal worden ge
vonden, om ook met andere landen dergelij
ke overeenkomsten te treffen.
Dat de Duitsche Rijksbank tot het afkon
digen van een betalingsuitstel overging, is
niet bevreemdend. De Duitsche Rijksbank
kan geen deviezen voor het buitenland be
schikbaar stellen, want deze zijn er niet.
Alleen door het in claering brengen van de
bedragen, welke resulteeren uit import en
export tusschen Duitschland en de buiten
wereld, is het voor Duitschland mogelijk de
viezen af te staan. Wanneer men dit alles
bedenkt, dan is er zeker geen reden voor een
paniekstemming.
Geen invloed op Nederlandsch-
Duitsch transferregeling.
Naar aanleiding van het bericht uit Ber
lijn, dat de Duitsche regeering een volledig
moratorium heeft afgekondigd kunnen wij
op grond van inlichtingen van de meest ge
zaghebbende zijde mededeelen, dat zulks
niet van invloed is op den voortgang der
onderhandelingen tusschen Nederland en
Duitschland omtrent een transferregeling;
deze onderhandelingen worden voortgezet.
Bankdirecteuren protesteeren.
Naar verluidt zullen de directeuren van
de bank voor internationale betalingen een
formeel schrijven richten aan Berlijn, waar
in zij ten behoeve van de houders van Da-
wes- en Young-leeningen tegen het gisteren
afgekondigde moratorium zullen protestee
ren. In dit schrijven zouden zij alle rechten
van de houders voorbehouden tegen een
„schending van de verdragen met betrek
king tot Dawes- en Young-leeningen''.
Wij lezen in het Hbl.:
Van verschillende zijaen heeft men ons
medegedeeld, dat Duit che exporteurs zou
den hebben geweigerd, om Duitsch bankpa
pier in betaling te neme- ter vereffening van
schuld van Nederlandsche afnemers. Met
chèques is dit, zooals bekend, reeds lang het
geval. Men kan niet vrijelijk over eigen
banktegoed in Duitschland beschikken, om
betalingen in dat land te verrichten. Men
moet voor een zoodanig gebruik een langen
ambtenjken weg afleggen en mag dan bij
zonder dankbaar zijn, als men toestemming
krijgt om de betaling voor een klein gedeelte
uit dat tegoed te verwachten.
Ons is niets te gek, zou Duitschland te
genwoordig als devies kunnen voeren. Als
het van andere landen verwacht, dat deze
hun schulden aan Duitschland betalen, zon
der dat dit land aan zijn verplichtingen vol
doet, waarom zou het dan nog niet een
stapje verder gaan en voorschrijven, dat be
talingen ook niet mogen geschieden met zijn
eigen bankpapier?
Het nieuwe Duitschland schijnt niet door
drongen te zijn van de waarheid, dat ver
mindering van schuld gelijk staat aan ver
meerdering van actief. En als men zich een
maal laat leiden door een koopmansmoraal,
die bij onze Oostelijke naburen helaas steeds
meer ingang vindt, dan is dat ook inder
daad niet hetzelfde. Immers de schulden
worden toch niet betaald, maar een vermeer
dering van het actief kan men altijd gebrui
ken.
Het zou toch wel wenschelijk zijn, dat er
op dit punt eens klaren wijn werd geschon
ken. Dat een Nederlander geen marken meer
wil accepteeren, dat zal niemand hem kwa
lijk nemen, maar dat de Duitsche autoritei
ten aan Duitschers verbieden zooals het
geval schijnt te zijn om het eigen ruil
middel in betaling te nemen, dat is dwazer
dan alles wat men op het gebied van het be
talingsverkeer tot nu toe heeft beleefd.
ALS DUITSCHLAND HET
SAARGEBIED KRIJGT
Dan wordt het nog in tweeën
gesplitst.
Door den Duitschen rijksminister van bin-
nenlandsche zaken wordt medegedeeld, dat
herhaaldelijk aan de bevoegde instanties
door de bevolking van het Saargebied de
vraag is gesteld, op welke wijze het Saar-
gebied weer bij Duitschland zal worden ge
voegd. Te dezen aanzien wordt te kennen
gegeven, dat het Saargebied weer bij het
Rijk zal worden gevoegd, alsof het er nim
mer door het verdrag van Versailles van
ware gescheiden geweest, zoodat het ge
deelte, dat vroeger tot Pruisen behoorde
weer onder Pruisen zal ressorteeren, terwijl
het deel, dat vroeger tot Beieren behoorde,
weer bij Beieren zal worden ingelijfd, zonder
eenige wijziging der oude grenzen.
OP WEG NAAR HITLER-FORUM.
Reusachtig bouwplannen.
Toen verleden jaar het congres van de
nationaal-socialistische partij te Neuren
berg werd gehouden, werd verkondigd, dat
deze congressen voortaan alle twee jaar en
steeds te Neurenberg zouden worden her
haald. Thans echter verneemt men, dat het
volgende congres reeds dit jaar en wel op 1
en 2 September te Neurenberg zal worden
gehouden. Voor dit congres zal met koorts
achtige haast aan de voorbereiding worden
gewerkt, want er zijn reusachtige bouwplan
nen ontworpen. De berichten dienaangaan
de zijn zelfs zoodanig, dat men eigenlijk
zou moeten aannemen, dat ze nog niet gel
den voor het congres van dit jaar, doch
voor een congres van 1935 of nog later. Zoo
hoort men, dat de leider van de partij, Adolf
Hitier, reeds heeft goedgekeurd den bouw
van een
monumentale congreshal,
die plaats biedt aan 60.000 menschen. De
ontwerpen zijn vervaardigd door den beken
den architect professor Ruff. Verder wordt
de opmarscharena in den Luitpoldhain vol
komen nieuw gebouwd. Er komt een nieuwe
eeretribune van gewapend beton, verbonden
met een groote eerehal. Verder zal de Ring-
strasse aanzienlijk worden verbreed, terwijl
de gracht vernauwd en dieper gemaakt zal
Zij, die zich met 1 JULI a.s. voor
minstens 3 maanden op dit blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers iranco en
gratis.
DE DIRECTIE.
Hitier bij Mussolini. (Dag. Over
zicht.)
De gevolgen van het Duitsche
moratorium. (Buitenland.)
Defensiedebatten in de Fransche
Kamer. (Buitenland.)
Explosie in Estland; 7 militairen
gedood. (Buitenland.)
Auto botst te Johannesburg tegen
een trein; onderwijzer en 6 kinderen
gedood. (Buitenland.)
Prinses Juliana naar Engeland.
(Binnenland.)
(Zie rerdep eventueel laatste
berichten).
worden om den middeleeuwschen toestand
en het middeleeuwsche beeld te herstellen.
De organisatie van het congres ligt op
nieuw in handen van Dudolf Schmeer.
DEFENSIEDEBAT IN DE
FRANSCHE KAMER.
Regeering stelt vertrouwens
kwestie.
Do Franscho Kamer heeft zich gister
middag bezig gehouden met d: door de
regeering gevraagde en door de bevoeg
de commissies verdedigde aanvullende
militaire credieten. Daar het resultaat
var, de stemming min of meer vaststond,
was de belangstelling niet overweldi
gend.
De linksche afgevaardigde Mock stel
de voor over te gaan tot de orde van den
dag, hetgeen zou beteekenen, dat de
doelmatigheid der behandeling van de
regeringsvoorstellen wordt ontkend.
Hij keerde zich niet tegen de noodza
kelijkheid van verdediging, maar be
streed de juistheid van de aanwending
der reeds toegestane credieten en de
doelmatigheid der gevraagde credieten.
De credietaanvragen van het ministerie
van oorlog zijn van 1175 millioen in Fe
bruari gestegen tot 1275 millioen in Mei.
Voor de marine is de verhouding dezelf
de. Verdere verrassingen zijn nog te
wachten. Mock waarschuwde voor de
opvatting, dat Frankrijk door de nieuwe
credieten aan weerbaarheid zou winnen.
Andere mogendheden zullen slechts tot
verdere bewapening worden gestimu
leerd. Bovendien heeft het ministerie
van financiën geen geld. Men moet dus
zijn toevlucht nemen tot leeningen.
De minister van oorlog, maarschalk
Petain, 6prak slechts kort en legde den
nadruk op het defensieve karakter der
maatregelen, waarvoor de credieten wor
den gevraagd
Daarna werd gestemd over het socia
listische voorstel om over te gaan tot de
orde van den dag, waarbij de regeering
de kwestie van vertrouwen stelde. Het
voorstel werd verworpen met 472 tegen
120 stemmen. Daarna stelden de socia
listen bij monde van Vincent Auriol
voor, de kwestie te verdagen.
Doumerque dreigt met Kamer
ontbinding.
In de wandelgangen van de Fransche
Kamer heeft de voormalige Fransche
Minister-president Daladier aangekon
digd, dat hij in den loop van de discus
sies over de supplementair militaire
begrooting, die vandaag worden voort
gezet, zich tegen de voorstellen zal ver
zetten. Bovendien zal hij de kwestie van
den tweejarigen diensttijd aan de orde
stellen.
Minister-president Doumerque ver
klaarde zijnerzijds, dat hij, zelfs wan
neer de Kamer de credieten niet zou
goedkeuren, wat onwaarschijnlijk was,
door middel van een decreet en op ziir,
eigen verantwoordelijkheid de credieten
bAscnikbaar zou stellen Zoo noodig zou
hij er niet voor terugdeinzen, de Kamer
te ontbinden.
MACDONALD OVER DUITSCHLAND
Medewerking tot den vrede
verzocht.
In een rede in zijn eigen kiesdistrict
Seaham verklaarde de Engelsche min.-
president MacDonald, dat iedere mo
gendheid tot ontwapening kon bijdragen
zonder daardoor eigen veiligheid prijs te
geven. Wat dat betreft hoopte hij, dat
Duitschland nog iets verder zou willen
