DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Minister Goering houdt een rede
KERKCONCERT
SxtgeiijAsch Omcikht
^Buitenland
Bizonderheden over de begrooting.
De taak van Pruisen.
Ho. 142
Dinsdag 19 Juni 1934
136e Jaargang
HEDENAVOND
O RPH EUS
Waf vandaag de
aandachl trek
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Directeur: C. KRAK.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
In het Nieuwe Paleis te Potsdam kwam
gisteren de Pruisische Staatsraad bijeen in
plenaire zitting ter behandeling van de
Pruisische begrooting.
De Pruisische minister-president Goering
hield daarbij een lange rede, waarin hij o.a
zeide, dat er een geweldig verschil bestond
in de werkwijze, die bij de behandeling van
vorige begrootingen was toegepast en de
nieuwe methode, n.1. de autoritaire volgens
het „Führer"-principe.
Ofschoon niet verplicht, achtte Goering
het toch wel van belang, den staatsraad op
de hoogte te stellen en inzicht te geven in
het financieele beleid, opdat deze instelling
zal kunnen constateeren, hoe de regeering
haar plicht vervult.
De begrooting dan geeft een overzicht van
den veelzijdigen arbeid der staatsregeering
Goering wees er op, dat bij het opstellen
dezer begrooting de noodzakelijkheid tot toe
passing der grootste zuinigheid en de
eischen van voldoende middelen voor de
noodzakelijkste behoeften met elkaar in over
eenstemming zijn gebracht. Dat de begroo
ting in evenwicht kon worden gebracht
spreekt niet alleen na de vorige catastophen
vanzelf, doch is een bijzondere verdienste
van den minister van financiën. Verder
niet toe, dat Pruisische aangelegenheden,
hoe gewichtig zij ook zijn, uitsluitend van
Pruisisch standpunt bekeken worden. De
taak, die Pruisen in het Derde Rijk te ver
vullen heeft, is voorvechter en bouwsteen van
het Derde Rijk te zijn. Van het oogenblik
af, dat de nationaal-socialisten de macht
hadden gegrepen, is Pruisen gangmaker
van het Derde Rijk geweest. Men moet be
denken, dat Pruisen nu eenmaal drie vijfde
deel van het Rijk omvat.
Goering herinnerde aan de overwinning
op het communisme en Marxisme in Prui
sen, dat een burcht niet alleen van de demo
cratie, doch ook van de sociaal-democratie
is geweest, zoodat een volledige reorganisa
tie der Pruisische politie noodzakelijk was,
alsmede de instelling van een geheime
staatspolitie. Een tweede taak, die Pruisen
te verrichten had en die invloed had op hel
geheele Rijk, was het scheppen van de
grondslagen voor de vernieuwing van het
cultureele leven, welks verwildering reeds
ver in het Duitsche volksbewustzijn om zich
heen had gegrepen. Het Pruisische Staats
theater zal binnenkort weer het eerste en
beste theater van Duitschland zijn. Goering
herinnerde voorts in het in Pruisen inge
voerde nationaal-socialistische rechtbewust-
zijn en de daarmee in overeenstemming ge
brachte rechtspleging.
De taak van Pruisen.
Ook op economisch gebied had Pruisen
een belangrijke taak vervuld. Het boschbe-
heer was gereorganiseerd. Door de mede
werking van Pruisen aan de rijkshervorming
werden nieuwe organische banden tusschen
Pruisen en het Rijk gelegd. Met uitzonde
ring van het ministerie van financiën waren
bovendien alle Pruisische ministeries door
rijksministers bezet. Als zulks met bet mi
nisterie van financiën nog niet het geval
was, was dat alleen, omdat dit momenteel
nog niet doelmatig was. De band met het
rijk was echter hechter dan alleen door een
personeele unie het geval zou zijn.
Ten aanzien van 'de toekomstige ontwikke
ling van het land Pruisen verklaarde Goe
ring, dat Pruisen reeds zoodanig in het
rijk was opgegaan, dat het niet meer zooals
vroeger een souvereine staat was die een
dienovereenkomstige taak had te vervullen.
Overgebleven is echter de eeuwige ethiek van
het Pruisendom. Het begrip „Pruisen" heeft
zich verheven boven het territoriale, het
materieele staatsbegrip, bijna tot het mythi
sche. Dit ethische begrip „Pruisen'' is niet
meer aan grenzen gebonden. Waar in an
dere landen staatsdeugden als dapperheid,
moed, staatsbeleid doch vooral staatsdis-
cipline worden geroemd, noemt men deze
daar vaak eenvoudig „Pruisendom". Prui
sen staat ervoor bekena, dat het misschien
weinige kunstenaars heeft voortgebracht,
doch dat het het Duitsche Rijk des te meer
staatslieden heeft geschonken, die noodig
waren om de voorwaarden te scheppen, dat
thans een Adolf Hitier eindelijk aan het ver
langen der Duitschers kon voldoen. Het is
een wonderlijk spel van het lot, dat nadat de
voorwaarden waren vervuld door Noord-
Duitschland, toen Pruisen de geweldige ver
binding tusschen het Oosten en het Westen
had gevormd, ter voltooiing een man uit het
Zuiden van Duitschland kwam, die als
opperste leider het Nieuwe Duitschland
schenkt, wat het duizend jaar lang heeft
gewenscht. „Toch ken ik", aldus Goering,
„in den hoogeren zin, die niet aan een land
gebonden is, doch in ethische begrippen
kortelt, geen echteren Pruis dan den leider.
De kracht van zijn karakter, zijn beleid als
staatsman, zijn persoonlijke moed, zijn be
scheidenheid, dat alles wijst op deugden,
waardoor eens de Pruisische ambtenaar
doch vooral de Pruisische soldaat Duitsch
land heeft gevormd. Dit ethisch begrip bren
gen wij als kostbaarste gave mee in het
nieuwe Rijk."
De a.s. rijksgouwen.
Goering verklaarde verder, dat er geen reden
was, zich ongerust te maken over de gren
zen, die de toekomstige rijksgouwen zouden
hebben. Pruisen had thans reeds provincies,
omtrent welker grenzen als rijksgouw geen
twijfel mogelijk was. Hij noemde o.a. Oost-
Pruisen, de „Kurmark", Pommeren en Sile-
zië. Overigens kon men deze regeling het
best overlaten aan den leider, aangezien
Adolf Hitier ongetwijfeld de grenzen slechts
zou vaststellen, zooals de tot oordeelen be
voegde instanties het hem zouden advisee-
ren. Van belang was voorts de verdeeling
van werkzaamheden tusschen het rijk en de
gouwen. De eenheid van het rijk moest ook
in de toekomst gewaarborgd blijven, doch
niettemin zal men zich voor een overmatige
centralisatie moeten hoeden, waarvoor het
Duitsche volk ook weinig voelt.
Voorts besprak Goering het contact tus
schen volk en leiders. Men mag niet alleen
in vergaderingen voor het volk treden als
men het noodig reeft voor stemmingen ot
verkiezingen, maar het volk moet zijn lei
ders steeds weer zien, altijd het contact
voelen. De leiders moeten niet alleen in mas
sale betoogingen, waar altijd een stemming
van enthousiasme heerscht, het volk zien,
doch moeten onverwachts zoo hier en daar
verschijnen, waar het noodig is of waar
zorgen drukken, opdat het volk voelt, dat
men ervoor zorgt.
Aan het slot van zijn rede besprak Goe
ring nog de noodzakelijkheid van het beëin
digen van den kerkstrijd en de buitenland-
sche politiek van het Rijk.
„DE EER DER STUDENTEN".
Tweeërlei opvatting in Duitsch
land.
Een aantal leden van de studenten
corpsen van de univeisiteit van Bonn
zijn ostentatief weggeloopen van een
bijeenkomst, welke georganiseerd was
door de Hitler-jeugd in het kader van
de campagne „tegen de reactie, de criti
ci en de pessimisten". Zij liepen weg op
ihet oogenblik, waarop de voornaamste
spreker felle critiek uitoefende op de
excessen van de Duitsche studenten
corpsen en verklaarden dat de Hitler-
jeugd niet zou rusten voor de laatste
vertegenwoordiger van dat studenten
type uit geroeid was.
In verband met deze feiten heeft de
leider van de studenten van Bonn een
bevel uitgevaardigd, waarin het aan
alle studentencorpsen wordt verboden
hun kleuren te dragen. „Door het
provoceerende optreden, aldus dit bevel
heben eenige studenten openlijk getoond,
dat zij de beteekenis van de nationale
eenheid niet willen begrijpen, noch de
beteekenis van de socialistische jeugd
en dat zij een blaam hebben geworpen
op de eer der Duitsche studenten."
HEIDENSCH FEEST.
In modern Duitschland.
In Neder-Saksen zal op 23 en 24 Juni
de dag van de Neder-Saksen worden ge
houden, te Verden aan de Aller, waar
Karei de Groote 4500 Neder-Saksische
edelen die zich niet tot Christenen wil
den laten bekeeren, liet onthoofden, zal
op 23 Juni een Zonnewendevuur worden
afgestoken. Het hoogtepunt van de fees
telijkheden is betooging van 10.000 be
stuurders van de N.S.D.A.P. te Bruns-
wijk, waar 150 vlaggen en vaandels zul
len worden ingewijd. Voorts zal een
betooging worden gehouden voor de
burcht Dankwarderode bij het graf van
Hendrik de Leeuw.
DUITSCHE DOMINE VERVOLGD.
Tegen het Hitler-bewind.
Ds. H. K. Hesse, geref. predikant te
Elberveld in Duitschland, die in het
najaar, toen de roering in de Evang.
Kerk in Duitschland nog pas begonnen
was, op den voorgrond is getreden als
lid van het „geestelijk ministerie" het
centrale bestuur der wordende Rijks
kerk wegens den opdringenden in
vloed der Müllerianen heeft hij zich
toen, evenals trouwens de andere leden
van het toenmalige bestuur deden, te
ruggetrokken heeft thans van het
„bisdom-Keulen-Aken" de mededeeling
gekregen, dat er een kerkelijk tuchtpro-
ces tegen hem geopend is.
Te Bochem had de in meerderheid
„Duitsch-Christelijke" kerkeraad een
verordening vastgesteld, waarbij aan
den predikant die met de belijdenisbe
weging meegaat, op straf van 1000 M.
boete het betreden der kerk verboden
werd en de sleutels der kerk op weder
om 1000 M. boete van hem afgeëischt
werden. De rechtbank heeft in kort ge
ding deze verordening voor rechtskun
dig ongeldig verklaard.
HITLER SPREEKT OVER
„DWERGEN".
Campagne tegen criti-casters.
Op den gouwpartijdag in Thüringen
hield Rijkskanselier Hitier een rede
waarin hij o.a. zeide:
„Welk een verschil met vroeger toen
ik hier sprak. Toen kwamen 40 partijge-
nooten bijeen en voerde het marxisme
den boventoon. Thans waait hier, zooals
overal elders in Duitschland, de swas-
ticaylag. Wij hebben Duitschland echter
oo1- innerlijk veroverd, ondanks wat een
belachelijk groepje criticasters zegt.
Thans is het Duitsche volk één, zooals
het tevoren in allerlei groepen verdeeld
was. En wij zijn nog maar in het begin,
in de jeugd; over eenigen tijd zal
Duitschland volwassen zijn. En wanneer
de buitenwereld vraagt: „Wat wilt gij
dan?", antwoorden wij: „Naar binnen
al'es, naar buiten alleen dat gij ons met
rust laat."
Wij hebben een groot werk voor oogen.
De* werk gaat de buitenwereld niet aan.
De geheele wereld moet weten dat wij
geen oorlog wenschen, maar dat wij op
fanatieke wijze zullen optre len voor
vrijheid en eer van ons volk. Evenmin
als wij de bedoeling hebben ons vo k
dwang op te leggen, zullen wij toestaan
dat het Duitsche volk van buiten af
geknecht wordt. Wij hebben niet het ge
voel een minderwaardig ras te zijn,
maar wij hebben het gevoel een groot
volk te zijn. De kracht van ons volk ligt
niet in het aantal kanonen en tanks,
maar een veel veiliger bewapening is Je
be wapening in den gemeenschapszin
van een volkswil. Dat is Iet, waarin de
criticasters en woelmuizen ons tegen
werken. Die handvol dwergen, die ge-
locven iet6 uit te kunnen richten! Be
lachelijk! Zoo'n kleine worm die wil
strijden tegen de geweldige vernieuwing.
Wa, zou geschieden wanneer deze woel-
huizen de mogelijkheid kregen hun doel
te bereiken? Dat Duitschland uiteen
zou vallen, zooals het vroeger ver
scheurd was. Maar deze woelmuizen
hebben de opkomst van het nationaal-
sccialisme niet kunnen beletten en de
partij zal er-oor zorgen dat de offers
van de laatste 14 jaar niet voor niets
zijr gebracht!
Ook dr. Göbbels voerde het woord:
Sinds 17 maanden bezitten wij nu de
macht, aldus de minister, en op alle ge
bieden van Hopenbare leven zijn enorme
pr< staties volbracht. Zij die op deze be
weging critiek oefenen en mopperen,
bewijzen daarmede, dat zij er geen enkel
aandeel aan hebben gehad. De macht
is ons niet als een rijpe vrucht in de
schoot gevallen. 400 dooden en 10.000
gewonlen vormen den levenden bloed-
prijs. Wij willen het program tot het'
laatste punt ten uitvoer brengen en zul
len niet rusten voordat staat en volk in
eenheid en vrijheid belichaamd zijn in
de Duitsche natie.
CONFLICT VON PAPEN-HITLER.
Wie moet toegeven?
Zondag hield de Duitsche vice-kanselier
Von Papen een rede te Marburg (zooals we
reeds gister meldden), waarin hij o.a. zeide,
dat de Duitsche geestdrift over de revolutie
aan het luwen is en waarin hij bovendien
de houding der Duitsch-nationalen verde
digde tegenover de aanvallen der Hitler-
jeugd. Deze redevoering verscheen in de eer
ste editie van alle Zondagavondbladen, doch
werd daarna niet meer gepubliceerd, noch in
de tweede editie, nog in de Maandagbladen
In verband met de belangrijkheid van de
rede zou de speech gisteren tusschen 4-5 uur
per radio worden uitgezonden door alL-
Duitsche zenders. De uitzending vond even-
ii
ii
wel niet plaats en in plaats daarvan werd
dansmuziek gegeven. Men veronderstelt, dat
in regeeringskringen aanstoot genomen
werd aan de redevoering en dat de verdere
publicatie er van dientengevolge werd ver
boden.
BERLIJN ZWIJGT HARDNEKKIG.
Over Von Papen's rede.
In verband met de opzienbarende rede
va.n vice-kanselier von Papen heeft men
zich tot officieele instanties gewend
met de vraag welke de meening over
deze redevoering was. Men weigerde
echter commentaar.
VERTALING „MEIN KAMPF"
VERBODEN.
De Parijsche handelsrechtbank heeft gis
teren vonnis gewezen in het proces der
Eher-uitgeverij tegen de Fransche uitgevers
van de niet-geautoriseerde vertaling van Hit-
ler's boek „Mein Kampf".
Het drukken en de verkoop van de Fran
sche vertaling werd verboden en de vernie
tiging der in beslag genomen exemplaren
bevolen. Iedere overtreding wordt bestraft
met 100 franken boete. Den klager werd een
symbolische schadevergoeding van 1 frank
toegewezen.
BLOEDIGE GEVECHTEN TE
TOULOUSE.
Tusschen communisten en politie.
In Toulouse (Fr.) is het gisteravond tot
bloedige straatgevechten gekomen tusschen
communisten en de politie. De botsingen,
welke een zeer fel karakter droegen, duur
den hedenmorgen vroeg nog voort. De aan
leiding tot de straatgevechten moet worden
gezien in een vergadering van de patriotti
sche jeugd. De communisten wilden een
contra-demonstratie houden en trachtten het
vergaderlokaal van de jeugd binnen te drin
gen, hetgeen hen echter door de politie werd
belet. Aan beide kanten groeide de nervosi
teit meer en meer, zoodat tenslotte botsingen
onvermijdelijk werden. Hier en daar kwamen
ook plunderingen voor. Auto's werden opge
worpen en in brand gestoken, evenals ver
scheidene benzine-pompen. Het gelukte de
demonstranten twee groote benzinetankwa
gens omver te werpen en eveneens in brand
te steken Met brandende fakkels werd naar
de politie geworpen. Politie te voet en ie
paard is sedert gisteravond 8 uur ononder
broken in strijd met de demonstranten, die
echter steeds weer bijeenkomen. Laat in den
afgeloopen nacht gelukte het den oproerlin
gen een der voornaamste pleinen van de stad
in het donkerte hullen en barricades op te
richten. De politie wordt met steenen en re
volvers ontvangen.
Tegen 1 uur 's nachts waren aan beide
zijden te zamen reeds 40 gewonden gevallen
en waren 20 arrestaties verricht.
DE TOESTAND IN POLEN.
Momenteel rustig.
Men is er thans van overtuigd, dat de
moord op minister Pieracki slechts de inlei
ding beteekend heeft van 'n reeks terroristi
sche aanslagen op de leden van de regee
ring. In verband daarmede is een razzia ge
houden in de bureaux der radicale organi
satie.
De algemeene toestand is momenteel
rustig.
BOM GEWORPEN TE MADRID.
Geen schade.
Gisteren is te Madrid een bom ontploft
welke was geworpen op de buitentreden van
het parlement. Niemand werd gewond. De
schade welke werd aangericht, is slechts ge
ring. In verband met den bomaanslag zijn
twee personen gearresteerd.
LANDBOUWERS-STAKING
GEËINDIGD.
In Spanje.
De Spaansche ondersecretaris van bin-
nenlandsche zaken heeft gisteren tegenover
journalisten verklaard, dat de staking der
landarbeiders geacht kan worden volkomen
ten einde te zijn. Uit alle provincies zijn be
richten ontvangen volgens welke de werk
zaamheden op normale wijze voortgang vin
den en van staking niets meer te merken
valt.
UITVAART VERMOORDEN
MINISTER.
Plechtigheid te Warschau.
De uitvaartplechtigheid van den ten ge
volge van een aanslag overleden Poolschen
minister van binnenlandsche zaken, Pie
racki, is geworden tot een grootsche mani
festatie van nationalen rouw. De rouwdienst
De Pruisische Staatsraad bijeen.
(Dag. Overzicht).
Conflict Von Papen—Hitier. (Bui
tenland).
VVoldemaras tot 12 jaar kerker
straf veroordeeld. (Buitenland).
Groote ontploffing te Jamestown.
(Buitenland).
Het leven van John Dillinger.
(Buitenland).
Groote branden. (Binnenland).
Messteek in Ose. (Binnenland).
Nieuwe tariefwet ingediend (Bin
nenland).
Geheime distilleerderij ontdekt te
Uitgeest. (Stad en Omgeving).
De autobusdienst op den afsluit
dijk. (Stad en Omgeving).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
Zij, die zich met 1 JULI a.s. voor
minstens 3 maanden op dit blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers franco en
gratis.
DE DIRECTIE.
werd gecelebreerd door den kardinaal-aarts
bisschop van Warschau, in tegenwoordig
heid van den president der Poolsche repu
bliek, de regeering, het corps diplomatique,
leden van het parlement en talrijke delega-
,ies. De president der republiek decoreerde
de kist met de orde van den Witten Adelaar,
de hoogste Poolsche onderscheiding. Offi
cieren en generaals, die met Pieracki be
vriend waren, droegen de kist en plaatsten
haar op de affuit van een kanon.
De lijkstoet zette zich daarop in beweging
naar het station. Achter de kist volgden
familieleden en staatsautoriteitenzij werd
voorafgegaan door talrijke delegaties met
vaandels, door troepenafdeelingen en andere
formaties.
Aan het station hield de president van den
ministerraad Kozlowski een rede. Hij ge
dacht Pieracki's verdiensten als strijder
voor Polens onafhankelijkheid, als soldaat,
staatsman en spreker. Gedurende de drie
jaar van zijn bewind als minister van bin-
nenlandsche zaken heeft hij er naar ge
streefd het autoritaire régime in harmonie
te brengen met de vrijheden der burgers.
Het was een politiek van langen adem,
waarvoor samenwerking van alle nationale
groepen noodig was; in het belang van
het land trachtte hij een verzoening te be
werkstellingen. De tragische dood van mi
nister Pieracki verandert niets aan het doel
der nationale politiek. De moord op Pieracki.
gepleegd door anarchistische elementen, is
tevens een slag, toegebracht aan den goeden
naam van den staat. De regeering is vastbe
sloten aan de natie voldoening te geven voor
deze misdaad.
Onder de klanken van een doodenmarsch
zette de trein zich daarna in beweging om
den doode over het brengen naar Nowy
Sonsz, Pieracki's geboorteplaats, waar hij
heden zal worden ter aarde besteld. Daarbij
zullen vijf leden der regeering tegenwoordig
zijn.
REUSACHTIGE ONTPLOFFING TE
JAMESTOWN.
Twintig dooden, 50 gewonden.
Tb Jamestown in den staat New-
York heeft een vreeselijke ontploffing
plaats gehad, waardoor volgens de tot
nog toe ontvangen berichten twaalf tot
twintig personen zouden zijn gedood,
terwijl het aantal gewonden op 50 ge
schat wordt. Aanvankelijk was de
brandweer gealarmeerd voor een brand
in een gebouw nabij een terrein met
benzinetanks. Honderden toeschou-
volgden het blusschingswerk, toen
plotseling drie groote tanks, elke be
vattende ongeveer 90.000 liter benzine,
in de lucht vlogen: Verscheidene per
sonen werden letterlijk in stukken
gereten. Een nauwkeurige telling van
het aantal slachtoffers was tot nog toe
niet mogelijk.
Nader wordt gemeld:
In verband met de explosie te Jamestown in
New-York wordt nog gemeld, dat de drie gaso-
linetanks, waarin de ontploffing plaats had, toe
behoorden aan de Richfield Oil Cy, De ontplof
fing is waarschijnlijk ontstaan tengevolge van
een brand, welke zijn oorzaak vond in een
vonk, welke uit een electrische schakelaar was
gesprongen. Volgens de laatste berichten zou
het aantal dooden niet zoo groot zijn als oor-
spronkelijk werd gevreesd.
i
