DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De„zuiveringsactie'in Duitschland
KOOPT OPEL
llit het JUutement
Dxxgeiiikscfi Ox/etzicht
Wat de groep-Röhm van plan was.
Een opzienbarende verklaring.
MET OVERLIJDEN VAN
PRINS HENDRIK.
N.V. NASSAU-GARAGE
Stad en OmqeMHQ
Vrijdag 6 Juli 1934
136e Jaargang
De bijzetting in de Nieuwe Kerk.
Waf vandaag de
aandacht trehi
dan rijdt U voordeeliger.
Product van General Motors.
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENIIENj
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
No. 157 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
DEN HAAG, 5 Juli 1934
HET PARLEMENT HERDENKT
Z. K. H. PRINS HENDRIK.
In verband met het overlijden van
Z K H. Prin6 Hendrik waren beide
Kamers der Staten-Generaal tegen he
denmiddag ter vergadering opgeroepen
Om half één werd die der Eerste Ka
mer geopend. Somber zag de vergader
zaal er uit. Van alle ramen, welke uit
zicht geven op den in zonlicht badenden
Hofvijver waren de gordijnen neergela
ten en het electrisch licht aan het pla
fond was ontstoken.
Nadat de griffier den brief van H M„
den dood van Haar gemaal berichtend,
hac. voorgelezen, verhief de Voorzitter,
Mr. W L. de Voe van Steen wijk zich van
zijn zetel, welk voorbeeld door alle aan
wezigen, waaronder het geheele kabinet
met uitzondering van den heer Slote-
maker de Bruine. Minister voor Sociale
Zaken, werd gevolgd.
Met zijn zware stem en in rustig tem
po zei de de Voorzitter hierop:
..Zijne Koninklijke Hoogheid Hendrik
Wladimir Albrecht Ernst Prins der
Nederlanden, Hertog van Mecklenburg,
is na een ziekbed van slechts luttele
dagen tot hooger leven opgeroepen.
Smartelijk, diep getroffen door het
kort geleden verscheiden van Hare Ma
jesteit de Koningin-Moeder, ziet Hare
Majesteit de Koningin Zich plotseling
Haren Vorstel ijken Gemaal ontnomen,
en verliest de Kroonprinses Haren be
minden Vader.
Wei is Godes hand zwaar op Vor
stenhuis en Vaderland.
Uit den vreemde tot ons gekomen,
heeft de hooge overledene van stonde
af Zijne nieuwe nationaliteit van gan-
scher harte omhelsd, Zich een oprecht
Nederlander betoond, en de kiesche,
veelal zoo moeilijke stelling van Prins-
Gemaal met grooten tact en toewijding
ingenomen.
Gingen Zijne belangstelling en werk
zaamheid naar verschillende richtingen
u5'. Zijne natuurlijke goedhartigheid en
ongedwongenheid, gevoegd bij groote
vriendelijkheid, verwierven Hem de
sympathie der Natie.
Zij treurt over het heengaan van den
Prins.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal
ziet met innig medegevoel op naar Ko
ningin en Kroonprinses. Haar in deze
nieuwe beproeving den alleen troosten-
der bijstand van den Allerhoogste toe-
biddend.
Hij zij Haar eene verberging.
Zijn oog zij op Haar
Op voorstel des Voorzitters werd be
sloten tot de aanbieding van een adres
van rouwbeklag. Morgen komt de Ka
mer daartoe weer bijeen. Dan kan er een
commissie van redactie worden aange
wezen en zal deze een adres ontwerpen,
dat dan weer in de afdeelingen zal wor
den onderzocht om vervolgens in open
bare behandeling te worden behandeld
en aangenomen.
De Tweede Kamer, die een half uur
later bijeen kwam, beeft in een wat
vlugger tempo gewerkt. In tegenwoor
digheid van alle ministers, ditmaal ook
van minister Slotemaker de Bruine,
terwijl, evenals in de Eerste Kamer, de
sociaal-democratische fractie door een
aantal leden was vertegenwoordigd
(communisten en rev. soc. waren afwe
zig) heeft Voorzitter Ruys de Beeren-
brouck de volgende rede gehouden:
-Den r°uw nog diep in 't hart, werd 't
Vorstelijk Huis opnieuw met 6mart be
deeld.
^De Prins, bemind Gemaal der Ko
ningin, en Vader, die zoozeer den weg
te vinden wist naar 't hart ook van de
Dochter, die de Koninklijke echt ons
schonk, ging uit dit leven heen
Het Nederlandsche volk gevoelt den
nieuwen slag in al zijn zwaarte.
Het deelt als immer in het leed dat
door Oranje werd gedragen.
En het gedenkt met eerbied, wat de
Prins volbracht aan arbeid voor wat
goed en edel is; arbeid, die getuigde van
zijn liefde voor den naaste.
God weten wij leidt 't al ten
goede. Die zekerheid is troost."
Op voorstel des Voorzitters werd ook
hier besloten tot de aanbieding van een
adres van rouwbeklag. Men ging toen
in de afdeelingen om een commissie te
benoemen, welke met het opstellen van
zulk een adres zal worden belast. Om
half drie werd daarop de vergadering
weer geopend en mochten we hooren,
dat tot leden der commissie van redac
tie waren aangewezen de heeren Joekes,
Schaper, Schouten, Albarda en De Geer.
Toen werden we weer tot 4 uur buiten
de deur gezet. Maar op dat oogenbl-k
was alles in kruiken en kannep. Er was
een adres van rouwbeklag vastgesteld,
dat in de afdeelingen nog eenige wijzi
ging had ondergaan en dat nu luidde:
„Majesteit,
Mei droefheid heeft de Tweede Kamer
der Staten-Generaal kennis genomen
van het overlijden van den Prins der
Nederlanden, Uw beminden Gemaal.
Het zware verlies, dat Uw Huis weder
om heeft getroffen, vervult haar met
weemoed.
Deze nieuwe beproeving van Uwe Ma
jesteit en van Uw geliefde Dochter is
een nieuw groot leed, ook voor de natie.
's Prinsen liefde voor den even-
mensch vond weerklank in het hart van
het volk, dat den gestagen arbeid, door
Hem in het belang der maatschappij
verricht, dankbaar biijft gedenken.
God schenke Uwer Majesteit de kracht,
ook dit verlies in berusting te dragen
Zwijgend heeft de Kamer hare goed
keuring aan dit ontwerp geschonken
waarna de Voorzitter de commissie van
redactie, aangevuld met de heeren K ter
Laan, Fleskens, Bierema en den Voor
zitter zelf, opdroeg het stuk aan H. M.
aan te bieden.
De Kamer is hierop uiteen gegaan tot
12 Juli. Wanneer we goed zijn ingelicht,
bestaat het plan den volgenden dag, 13
Juli, op zomerreces te gaan.
Nog steeds blijven de gebeurtenissen in
Duitschland onze aandacht trekken en de
meest belangwekkende kwestie is wel* wat
was het plan van Röhm c.s.?
De Berlijnsche correspondent van de
„T i m e s" heeft van gezaghebbende zijde
een aantal inlichtingen gekregen over de
samenzwering, die het regime tot het dras
tische optreden van Zaterdag aanleiding
heeft gegeven. En hij vertelt:
De groep Röhm, bezeten van machtsgevoel
en plotselingen invloed, doch ongerust, dat
zij zich de kansen op een onbeperkte machts
uitoefening zou laten ontsnappen, zou zich
hebben willen ontdoen van een aantal lei
dende figuren van het regime en aldus zijn
invloed op Hitier hebben willen herwinnen.
Kort voordat Röhm met ziekteverlof ging,
schijnt Hitier een onderhoud, dat vier uren
duurde met hem te hebben gehad en getracht
te hebbeahem tot redelijk optreden terug te
brengen.
Het wachtwoord van „de tweede revolu
tie" was niet, dat de leider tegen de SA.
was, maar dat leden van het kabient tus-
schen Röhm en Hitier waren gedrongen en
hun vriendschappelijke relaties hadden ver
nietigd.
De Schleicher-groep van haar kant had
intriges op touw gezet om wijzigingen in de
regeering tot stand te brengen, waarbij men
echter toegeeft, dat ook deze groep Hitier als
leider van de door hem ontworpen regeering
had willen handhaven. Generaal von Schlei-
cher zou dan weer rijksweerminister gewor
den zijn.
Wat bij dit alles de rol geweest is van de
„buitenlandsche mogendheid" is den Berlijn-
schen correspondent van de „Times" niet
medegedeeld; alleen werd hem gezegd, dat
afgezanten naar een zekere hoofdstad door
de groep Schleicher gezonden zijn. Deze
groep stond verder in contact met de onte
vredenen door tusschenkomst van Gregor
Strasser en Ernst, van wie hij bij de uitvoe
ring van zijn plannen gebruik had willen
maken.
Alles wijst er op, dat men er van over
tuigd is, dat deze intriges veel verder gin
gen, dan alleen maar besprekingen.
Uit hun inlichtingen hadden de leidende
regeeringsfiguren de overtuiging gekregen,
dat de v tweede revolutie" Zaterdagmiddag
om 12 uur zou hebben moeten uitbreken On
danks de bevelen, dat de S.A. geen wapens
zou mogen dragen, waren toch, aldus wordt
verklaard, een aantal wapens ter beschik
king gesteld. Hoeveel wapens dit waren, is
niet duidelijk. Er wordt verklaard, dat
groepleider Ernst bevel had gegeven, dat
alle motorlorries in Berlijn-Brandenburg
tegen 12 uur in gereedheid moesten worden
gebracht.
De S.A. zou de straat op worden gezon
den en groote verwarring zou worden ge
wekt door het vermoorden van een aantal
vooraanstaande leden van het regime. Men
verklaart, dat men de hand heeft gelegd op
een lijst, waarop de om te brengen personen
stonden genoteerd en waarop als eerste dr.
Göbbels voorkwam.
Volgens den correspondent wordt verder
verklaard, dat Von Papen zich niet bewust
was van wat er om hem heen gebeurde. Hij
zou, zonder het zelf te weten, gebruikt zijn
ter bevordering van de plannen, gelijk het
geval zou zijn geweest bij zijn redevoering
van Marburg.
Een opzienbarende verklaring.
Dezer dagen heeft Otto Strasser, een
broer van Grogor, die een der slachtoffers
geworden is van de gebeurtenissen van Za
terdag, een opzienbarende verklaring afge
legd van het gebeurde. In een interview met
den Praagschen correspondent van de „In-
transigant" heeft Otto Strasser n.1. mede
gedeeld, dat zijn broer hem in een brief
welken hij tien dagen geleden van hem ont
ving, gezegd had, dat Hitier den post van
het niet meer christelijk is, is onwaar, want
de Joden hebben een wereldpolitieke positie
zonder weerga gehandhaafd.
Even waanzinnig als het verwijt van on
godsdienstigheid is de veronderstelling, als
zou er in Duitschland een vernietigingsoor
log tegen den geest gevoerd worden.
Wanneer men naar het buitenland de leu
ze: „Terreur" doorgeeft, dan noemt men dat
normaal: landverraad.
Tenslotte ging de spreker op de jongste
gebeurtenissen in. Het komt, aldus spr., op
de eerste plaats op betrouwbare menschen
aan. De slag tegen de muiters en hun drij
vers was reeds lang voorbereid en werd
slechts om buitenlandsch-politieke redenen
uitgesteld.
Wanneer thans, zoo verklaarde staatsraad
Görlitzer tot de S.A -mannen gekeerd, vehn
volkomen onschuldig door de algemeene
maatregelen worden getroffen, dan kan spr
volkomen hun smart begrijpen. Het gaat
echter om generale maatregelen.
De S.A. als geheel heeft zich uitstekend
gehouden en zal gezuiverd in nieuwen vorm
weer herrijzen.
Adolf Hitier en zijn mannen zijn niet te
scheiden. Wie hiertegen nog wil speculeeren
zal ten zeerste ontgoocheld worden. Führer
en volgelingen zijn één.
Göring aan hem (Gregor) had aangeboden
en dat Göring dit te weten was gekomen.
Het is algemeen bekend, zeide Otto Stras
ser, dat alle telefoongesprekken van Hitier
stenografisch worden opgenomen door per
sonen, die daarvoor door Göring betaald
worden en dat alle brieven van Hitier eerst
door Göring worden gefotografeerd. Dit is
de reden, waarom Hitier onlangs de voor
hem bestemde brieven aan een ander adres
liet toezenden.
Göring was van meening, dat Hitier door
den rechter- en den linkervleugel der natio-
naal-socialistische partij tegen elkaar uit te
spelen de opperste chef was geworden, het
geen Göring wiens ambitie grenzeloos is,
heelemaal niet aan stond. Hij nam daarom
zijn toevlucht tot verregaande maatregelen
en sloeg den linkervleugel der partij neer.
Ten slotte verklaarde Otto Strasser nog
dat Hitier de „gevangene" is van de Jonkers,
de groote banken, de groot-industrieelen en
vooral van Göring.
Groeit de doodenlijst?
Er gaan hardnekkige geruchten, die door
officieele instanties noch ontkend, noch be
vestigd worden, volgens welke om. op onbe
kende wijze en om onbekende redenen gene
raal von Lossow de commandant van het
garnizoen van München is gedood evenals
von Seisses, de commandant van de Mün-
chensche politie, ten tijde van de Hitler-putch
van 1923. Stützel, de Beiersche minister van
binnenlandsche zaken, die op brutale wijze
mishandeld werd, toen aan zijn functie een
einde gemaakt werd op 9 Maart 1933, toen
de nationaal-socialisten zich van de macht
meester maakten en de priester Muhler, de'
organisator van de Katholieke Actie in Mün
chen, die in Januari j.1. tot verscheidene
maanden gevangenisstraf werd veroordeeld
wegens „Greuelpropaganda".
De geruchten melden verder, dat nog ge
arresteerd zijn graaf Guttenberg en de drie
barons Aretin, allen bekende royalisten.
Verder zouden gearresteerd zijn Von
Humbold, oud-rijksweerofficier en prins
Ysenburg, persoonlijk adjudant van gene
raal von Epp, den stadhouder van Beieren.
In verband met deze laatste arrestatie is
men algemeen van opinie, dat deze een be
vestiging vormt van de geruchten, die hoe
wel zij niet bevestigd zijn, toch hardnekkig
de ronde doen en volgens welke generaal
von Epp zelve in arrest zou zijn gesteld.
Rede van staatsraad Görlitzer.
Staatsraad Görlitzer uit Berlijn heeft in
Marburg a.d. Lahn een rede gehouden,
waarin hij o.a de reactie heeft besproken
Reactie was volgens spr. eenvoudig dat, wat
niet mag. Wie doet, alsof hij bij ons behoort,
doch ons in werkelijkheid bestrijdt, vooial
ons voorwarden stelt, is een reactionnair.
Men zegt, dat de staat te veel organiseert
en wijst op het bolsjewisme.
Een organisatie, die de confessioneele
jeugd van V> millioen tot een half millioen
heeft teruggedrongen, moet zekeren lieden
natuurlijk tot afschuw zijn.
Het alternatief: geloovige en ongeloovige
kan ons niet raken, wijl het bij voorbaat een
zijdigheid veronderstelt. Het nationaal-socia-
lisme neemt de persoonlijkheid als grondslag
aan. Zoo hebben in het nat.-socialisme de
geloovige menschen elkaar gevonden, maar
ze hebben zich aan geen dogma's gebonden
Hieruit volgt duidelijk de positie van den
nieuwen staat tot het christendom. Het ge
niet als godsdienst alle bescherming, doch
moet binnen zijn perken gebracht worde 1,
wanneer men zich op gebieden waagt, waar
men niets te maken heeft.
Vooral toont men thans geen begrip meer
voor het feit, dat men van een politieke we
reldmacht in het buitenland zich districtelij-
ke bevelen laat geven.
De bewering, dat Duitschland zich uit
elke wereldpolitiek zal uitschakelen, wanneer
Zooals reeds gemeld is, zal de inrichting
van de Nieuwe Kerk te Delft in groote trek
ken gelijk zijn aan die, welke bij de plechtige
bijzetting van het stoffelijk omhulsel van de
Koningin-Moeder gemaakt was. Voor de be
spanning zal echter ditmaal een ivoor wit
molton gebruikt worden, afgezet met een
warm zacht-paarse tint. Het baldakijn aan
den ingang van de kerk zal ook in deze
kleuren worden uitgevoerd. Voor het balda
kijn in de kerk, tegenover den uitgang van
den tunnel, heeft men getracht een meer mo
numentale oplossing te vinden. De uitvoering
hiervan is op aanwijzingen van Monumenten
zorg gemaakt door den architect H. van der
Kloot Meyburg. De vorm van het baldakijn
I" zal lijken op dien van een groote tent. Twee
rechtopstaande zijwanden, die op een hoogte
van negen meter langzaam naar elkaar toe
buigen. De kleuren hiervan zullen ook weer
wit en paars zijn, wat ongetwijfeld met het
overheerschende wit der bloemstukken een
zeer indrukwekkend effect zal opleveren. De
zitplaatsen in de kerk, die amphitheaters-
gewijze opgesteld zullen worden, zullen
worden, zullen allen naar den ingang van
den grafkelder gericht zijn.
De indeeling van de plaatsen zal in
groote trekken gelijk zijn, alleen zullen er in
alle vakken meer genoodigden geplaatst kun
nen worden, waardoor alle aanwezigen de
plechtigheid in haar geheel goed zullen kun
nen volgen.
Men rekent te Delft, waar de firma's Naakt
geboren en Pender in koortsachtige haast de
voorbereidingen aan het treffen zijn, Maan
dag met de verschillende werkzaamheden ge
reed te komen, zoodat wanneer de koningin
Dinsdag de inrichting van de kerk in oogen-
schouw zal komen nemen, zij alles voor de
plechtigheid gereed zal vinden.
De akte van overlijden.
Gistermiddag te drie uur hebben, gelijk
reeds kortelijks gemeld, de opper kamerheer
van de koningin W. J. baron van Lynden en
jhr W. Laman Trip, adjudant en secretaris
van wijlen Prins Hendrik, aangifte gedaan
van het overlijden van Z.K.H. ten raadhuize te
's-Gravenhage.
Beide heeren begaven zich daartoe naar de
kamer van den burgemeester, waar ten
overstaan van dr. W. W. van der Meulen,
ambtenaar van den burgerlijken stand en in
tegenwoordigheid van burgemeester de
Monchy en van den heer P. C. Wesseling,
chef van de afdeeling burgerlijken stand te
's-Gravenhage, de aangifte plaats had.
Van deze aangifte werd de volgende akte
opgemaakt:
„Heden den vijfden Juli negentien
honderd vier en dertig verschenen voor
mij. ambtenaar van den burgerlijken
stand der gemeente 's-Gravenhage:
Zijne Excellentie mr. J. baron van
Lynden. oud 55 jaren, opperkamerheer
van H M. de Koningin en jhr. Willem
Laman Trip, oud 56 jaren, kolonel van
den Grooten Stat. adjudant en secretaris
van wijlen Zijne Koninklijke Hoogheid
den Prins der Nederlanden, beiden wo
nende te 's-Gravenhage, die verklaarden,
in opdracht van Hare Majesteit de Ko
ningin der Nederlanden, dat op den
derden Juli negentienhonderd vier en
dertig, des namiddags te een ure en vijf
en twintig minuten te 's-Gravenhage is
overleden:
Zijne Koninklijke Hoogheid Hendrik,
Wladimir Albrecht Ernst Prins der
Nederlanden, Hertog van Mecklenburg,
De „zuiveringsactie" in Duitsch
land. (Dag. Overzicht.)
Pleegde Stavisky zelfmoord?
(Buitenland.)
Stakingsonlusten te San Fran-
cisco. (Buitenland.)
Eden over ontwapening. (Buiten
land.)
Ernstige gevechten in de Jor-
daan; 1 doode, vele gewonden. (Bin
nenland.)
De valsche munters-affaire. (Bin-
land.)
Doodelijk ongeval in Friesland.
(Binnenland.)
Het Hoornsche tarwe-schandaal.
(Rechtszaken.)
Het Bacon-schandaal, Peuschens
veroordeeld tot 6 maanden. (Rechts
zaken.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
Official Dealer.
Nassauplein 1 Alkmaar.
Vorst van Wenden, Schwerin en Ratze-
burg, Graaf van Schwerin, Heer van de
landen Rostock en Stargard, enz. enz.
in den ouderdom van 58 jaren, wonende
te 's-Gravenhage, geboren te Schwerin,
echtgenoot van Hare Majesteit Wilhel-
mina Helena Pauline Maria, bij de Gratie
Gods Koningin der Nederlanden, Prinses
van Oranje Nassau, Hertogin van Meck
lenburg, enz. enz. enz., zoon van wijlen
Zijne Koninklijke Hoogheid Friedrich
Franz, Groothertog van Mecklenburg,
Vorst van Wenden, Schwerin en Ratze-
burg, Graaf van Schwerin, Heer van de
Landen Rostock en Stargard, enz. enz.,
en van wijlen Hare Koninklijke Hoogheid,
Marie, Caioline, Auguste, Prinses van
Schwarzburg".
Hiervan is deze akte opgemaakt, die na
voorlezing is onderteekend.
Een krans namens leger en vloot
Naar wij van den luitenant-generaal,
gouverneur der Koninklijke residentie, ver
nemen, zal er naar de aanwijzingen van den
minister van defensie namens de Konin
klijke marine en de Koninklijke Nederland
sche landmacht een krans aan paleis Noord
einde worden aangeboden door den com
mandant van het veldleger en den comman
dant der marine in den Helder.
Maandag en Dinsdag een défilé.
Thans word officieel medegedeeld, dat er
op Maandag en Dinsdag a.s. een défilé voor
de kist met het stoffelijk overschot van Prins
Hendrik zal plaats hebben.
Burgemeesters zullen de laatste
eer brengen.
Naar wij vernemen zal ook ditmaal langs
den weg, welke de begrafenisstoet op Woens
dag a.s. zal nemen e en groot aantal burge
meesters van Nederlandsche gemeenten zich
opstellen om den overledene de laatste eer te
bewijzen.
GESLAAGD.
Aan de Universiteit te Amsterdam
slaagde voor het doctoraal examen
rechtswetenschap mej. D. Haremaker.
EINDEXAMEN GYMNASIUM.
Voor het eindexamen Gymnasium zijn
gister na verlengd examen geslaagd de
dames Johanna D. Holsmuller en Alida
M. Nieuvvenhuysen
EEN WAARDEEREND WOORD OVER
DEN HEER PONSEN.
In „Het Orgaan" van den Armenraad
het eerste nummer onder redactie van
den nieuwen secretaris, den heer J.
Verschoor herinnert Dr, Hofstee aan
de verdiensten van den vorigen secreta
ris, den heer Ponsen.
„Gedurig en met taaie volharding
heeft hij de belangen van den Raad ver
dedigd en uitgebreid: wat ie Armenraad
thans is en het gezag, dat de Raad heeft,