DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De centraliseering van het crisisbeleid goedgekeurd.
Opruiming
De communistische Derde Internationale.
10 °|o Korting op geregeld goed.
Vrijdag 13 Juli 1934
136e Jaargang
Tweede Kamerzitting
De heer Wijnkoop dient een motie van wantrouwen in.
Debatten over de wijziging der winkelsluitingswet.
J)xiqctiiksch Oveizicht
Vrijmaking Duitsche arbeiders.
De weg Moskou—West-Europa.
föuitwCand
HITLER SPREEKT VANDAAG.
De regeeringsverklaring uitge
sproken.
WAT GORING RECHT NOEMT.
De wil van den leider.
HITLERJEUGD VERBODEN.
In Zuid-Afrika.
Waf vandaag des
aandacht trek f.
bij H. Bulthuis
EXTRA KOOPJES.
ALKMAARSCHË COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENliEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij r h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telei. 3, redactie 33.
No. 163 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Den Haag, 11 Juli 1934.
De communistische volksvertegenwoordi
ger L. de Visser heeft, nadat de voorzitter
hedenmiddag de vergadering der Tweede
Kamer had geopend, de vrijmoedigheid ge
had we gebruiken altijd bij voorkeur de
zachtste uitdrukkingen om een interpel
latie-aanvrage in te dienen inzake de onge
regeldheden te Amsterdam. De zaak had
zoo'n haast, naar zijn overtuiging, dat hij
vroeg zijn verzoek onmiddellijk in behande
ling te nemen.
De voorzitter had daartegen geen be
zwaar en stelde voorde interpellatie
niet toe te staan. Daar kwamen tegenop de
voorsteller, zijn partijgenoot Wijnkoop en
zijn stiefbroeder Sneevliet, leider der revolu-
tionnair-socialistische partij.
Maar ook de woordvoerder der sociaal
democratische fractie, de heer Vliegen,
wenschte dat de interpellatie zou worden
toegestaan.
Terecht merkte de heer Joekes (v.d.) op,
dat de zaak wel een interpellatie waard
was, maar dat de tijd er zich thans niet voor
leende, doch de s.d.a.p. liet zich daardoor
niet tot ander inzicht brengen. Blijkbaar
was het haar niet aangenaam, dat de com
munisten hun voor waren en bij de stem
ming voegden zij zich bij hen, die weigerden
mede te gaan met het voorstel des voorzit
ters. Het werd aangenomen met 58 tegen 24
stemmen, waarbij behalve de sociaal-demo
craten ook de revolutionnair-socialist en de
christen-socialist Van Houten zich aan de
zijde der communisten schaarden.
Aan mevrouw BakkerNort (v.d.) werd
vergund inorgen tegen 2 uur den minister
van onderwijs te interpelleeren naar aanlei
ding van het subsidie voor 1934 aan het Lo-
renz-Lyceum te Eindhoven.
Daarna kwam het eerste agendapunt aan
de orde: de oude kwestie van de verzanding
van „de Strooppot". De firma G. Rijsdijk te
Zwijndrecht acht zich benadeeld door de
afdammingswerken in „De Strooppot" en
had verzocht aan de Kamer zich ten gunste
van de instelling van een arbitragecommissie
uit te spreken om uit te maken, welke scha
devergoeding haar zou worden toegekend,
nadat reeds in 1932 door de Kamer was aan
gedrongen op de benoeming van drie des
kundigen tot vaststelling van bedoelde ver
goeding.
Er bleken twee stroomingen in de Kamer
te bestaan, waarvan de een verdedigde bet
denkbeeld om inderdaad een commissie van
arbitrage te doen benoemen om de schade
vergoeding aan de firma Rijsdijk vast te
stellen, gelijk ook thans de commissie die de
zaak had onderzocht, wenschelijk achtte, ter
wijl daartegenover werd verdedigd de mee
ning, dat, nu de rechterlijke macht in hoog
ste instantie aan de firma Rijsdijk haar
eisch tot schadevergoeding had ontzegd, de
Kamer niets anders kon doen dan zich daar
bij neer te leggen.
Voorstander van het eerste denkbeeld was
vooral de heer Duys (s.d.a.p.), die in de hee-
ren Krijger (c.h.) en Lovink (c.h.) medestan
ders vond, terwijl de heeren Van Dijk (a.r.)
en Goseling (r.k.) betoogden, dat de zaak nu
maar eens uit moest zijn.
Minister Kalff vond zulks ook, de zaak is
door een arrest van den Hoogen Raad in
hoogste instantie beslist en wanneer de Ka
mer mocht besluiten ten gunste van een com
missie van arbitrage, zou hij deze beslissing
naast zich neerleggen. Dat baarde toch wel
eenig opzien, maar de heer Van Dijken (a.r.)
meende, dat men niet beter kon doen dan het
verzoek van de firma niet in te willigen en
te volstaan met den betrokken minister dank
te zeggen voor de verstrekte inlichtingen.
Deze aanvulling van de conclusie van de
commissie kwam nu in stemming, doch
daarbij staakten de stemmen: 40 tegen 40.
Morgen zal er nu overgestemd worden.
Het hoofdnummer van de agenda van he
den was de wijziging van de Landbouwcri-
siswet, waarbij tevens zullen worden inge
trokken de Tarwewet, de Crisiszuivelwet en
de Crisisvarkenswet, welke wetten bij 'n be
ter gecentraliseerde regeling in de Land-
bouwcrisiswet worden opgenomen.
Goed geteld hebben we niet minder dan
14 sprekers over dit op zich zelf tamelijk
eenvoudig onderwerp mogen aanhooren,
waarbij heel wat oude koeien uit de sloot
werden gehaald.
Zoo hebben de heeren Hiemstra (s.d.a.p.)
en Loerakker (r.k.) weer de hulp der overheid
ingeroepen voor de landarbeiders, opdat de
zen 'n behoorlijk loon wordt verzekerd, wan
neer aan de boeren hulp wordt verleend.
De heeren Westerman (nat.-herst.) en Duys
(s.d.a.p.) hebben zich tot tolk gemaakt van
de klachten over minder gewenschte toestan
den bij de verschillende crisiscommissies.
De beer Ebels (v.d.) drong er op aan ook
aan handel en industrie een plaats te geven
in de organisaties, welke krachtens de Land-
bouwcrisiswet in het leven worden geroepen
De heer Van Rappard (lib.) vroeg hulp
voor de landbouwers, die hun grasland tot
bouwland scheuren.
De heer Van Dis (st.ger.) vroeg verlich
ting voor de boeren door hun den druk van
de sociale wetgeving van de schouders te
nemen.
Over het algemeen was men intusschen
gunstig gestemd over het wetsontwerp, met
uitzondering van den heer Wijnkoop (com
munist), die zoowaar kans zag een motij
van wantrouwen in het beleid der regeering
in te dienen, welke met instemming door den
heer Sneevliet (rev.-soc.) werd ontvangen,
maar morgen zeker met groote meerderheid
zal worden verworpen.
Minister Steenberghe, die met deze mate
rie het eerst voor de Kamer kwam, heeft er
zich dan ook niet druk over gemaakt. In een
rustig uitgesproken rede, waarbij hij aan el-
ken spreker recht deed wedervaren, heeft de
jonge minister getoond voorwaar geen groe
ne jongen te zijn! Zonder zich door inter
rupties van de wijs te laten brengen heeft hij
elke opmerking weten te beantwoorden, ver
klaard, dat hij overtuigd was geen onberis
pelijk werk te verdedigen maar een zeer
noodzakelijke herziening. Hij hteft aange
toond, dat er nu een betere centralisatie van
het crisiswerk mogelijk was, heeft medege
deeld, dat reeds minister Verschuur de eerste
stappen heeft gedaan voor een betere rege
ling van de positie van de landarbeiders. Den
heer Schilthuis verzekerd, dat ook handel en
industrie een plaats zullen vinden in de cen
trale crisiscommissies, verzekerde hij op geen
praatjes te kunnen afgaan, maar dat wan
neer het Kamerlid met klachten bij hem
kwam, hij deze zeer ernstig zou onderzoeken
zonder dat de heer Westerman, of wie ook,
daarvan last zou ondervinden. Aan den heer
Ebels deelde hij, op een desbetreffende
vraag, mede, dat het wel zijn plan is een di
recteur-generaal voor den landbouw te be
noemen, maar dat hij, in tegenstelling met
de geruchten, nog niemand op het oog heeft
en ook nog niet kan zeggen in welke verhou
ding deze tot den minister zal staan. Tot
wijziging van de sociale verzekering was hij
niet bereid, verzekerde hij aan den heer Van
Dis, terwijl hij tegenover den heer Vervoorn
het betreurde, dat een minister het niet in de
hand had den uitvoer te doen toenemen.
De beraadslagingen over het ontwerp zijn
heden niet ten einde gebracht. Naar aanlei
ding vermoedelijk van eenige zeer juiste op
merkingen van den heer Goseling (r.k.) om
trent de verkeerde juridische constructie van
enkele bepalingen komt er morgen een wij-
zigingsontwerp, dat dan wel zonder veel vij
ven en zessen zal worden afgehandeld.
Hedenavond vergadert de Tweede Kamer
tot afdoening van een lange lijst van ontwer
pen, waaronder ook de door de regeering
gewijzigde aanvulling van de Winkelslui
tingswet.
Wanneer niets tusschen beiden komt, gaat
de Tweede Kamer morgen op zomerreces.
Avondvergadering.
In de enkele uren der avondvergadering
heeft de Tweede Kamer goedgekeurd een
groot aantal ontwerpen, naturalisatiewetten,
contingenteeringswetten, enkele wetten ra
kende het Indische belastingwezen. De be
raadslaging daarover was van geen beteeke-
nis. Het laatste punt van behandeling was
de wijziging der winkelsluitingswet.
De heer Drop (s.d.a.p.) stelde voor een
amendement om gemeentebesturen die ge
bruik willen maken van het recht om aan
somige bedrijven op Zondag ontheffing van
sluitingsdwang te geven, te verplichten naast
de winkeliers ook de organisatie der bedien
den te hooren.
De heer Vos (lib.), die verklaarde dat zijn
fractie met bloedend hart voor 't regeerings-
voorstel zal stemmen, ontried het amende
ment, evenals minister Steenberghe en ande
ren. De heer Drop handhaafde het.
Hedenmiddag zal de stemming plaats vin
den.
In aansluiting op ons overzicht
van gisteren, waar we in den breede
hebben uitgewijd over het nieuwe
Russische Volkscommissariaat, waar
op opgenomen is de Gepeoe, zullen
we het heden hebben over het ver
band, dat er bestaat tusschen de
Derde Internationale en het com
munisme buiten Rusland.
In de plannen van Barthou, die over
Europa een net van regionale veiligheids
verdragen wil spannen, is aan Rusland een
groote rol toegedacht. Het zal, na lid te zijn
geworden van den Volkenbond, de eerste
viool spelen in het Oostelijk pact, het zal
via de „Acte général" deel hebben aan he:
Middell'andsche Zee-verdrag en als
Frankrijk althans zijn zin zou weten door te
zetten onder de garanten van Locarno
worden opgenomen. Tegen dit laatste heeft
Engeland zich bij de besprekingen te Londen
verzet en wij vermoeden dat het daarmee in
den geest van alle West-Europeesche staten,
Frankrijk dan misschien uitgezonderd, heeft
gehandeld. De zijsprongen van het natio-
naal-socialisme in Duitschland leiden al ge-
ruimen tijd de aandacht van Moskou af, dat
van die onbewaakte oogenblikken een dank
baar gebruik maakt en zijn invloed in de
internationale politiek met voldoening ziet
stijgen. De welgedane, vriendelijk lachende
litwinof is een handig pleitbezorger, die er
steeds op uit is in vredesbetuigingen de an
dere staatslieden, met wie hij in en buiten
Genève in aanraking komt, te overtroeven.
Heeft hij niet het voorstel tot universeels
volledige ontwapening gedaan? Is het an
dere voorstel om de ontwapeningsconferentie
te vervangen door een permanent^ anti-
oorlogsconferentie niet van hem? En dan
wordt hem nog een voorstel toegeschreven,
om tot een Locarno voor den Stillen Oceaan
te komen. Hij moet een man naar het hart
van Barthou zijn.
Met de actie van de Derde Internationale
(de Komintern) heeft deze officieeie Russi
sche politiek niets uitstaande. Staat en com
munistische beweging staan vo.komen los
van elkaar, heeft Moskou herhaaldelijk ver
zekerd. Dit neemt echter niet weg, dat zij
steeds onder één hoedje spelen en daarom
mogen alle mooie politieke denkbeelden en
voorstellen van Litwinof ons de sterk ver
hoogde bedrijvigheid, welke de Komintern
den jongsten tiid vertoont, niet over het
hoofd doen zien. Hier te lande beleven we
trouwens van die bedrijvigheid juist thans
zóó frappante staaltjes, dat wij ze niet licht
zullen vergeten.
De weg. dien de Derde Internationale naar
West-Europa heeft te gaan, loopt over
Duitschland en dezer dagen hebben wij het
fraaie program afgedrukt, waarmee Otto
Strasser, de man van het Zwarte Front, die
naar Praag is uitgeweken, en als een Duit
sche voorpost van Moskou te beschouwen
valt, Duitschland gelukkig wil maken.
Bijna tegelijkertijd heeft het hoofdbestuur
van de Komintern een „program tot bevrij
ding der Duitsche arbeidersklasse'' gepubli
ceerd, waarin het volgende veldtochtsplan
wordt ontwikkeld:
„De Hitlerstaat moet vóór alles tot zijn
grondvesten worden vernietigd. Daarop
wordt dan een Sowj-et-republiek onder com
munistische leiding gesticht, die zich broeder
lijk vereenigt met de Sow'et-unie. Alle ban
ken, de belangrijkste takken van nijverheid en
de spoorwegen worden genationaliseerd, de
groothandel wordt gemonopoliseerd, alle
schulden worden geschrapt en de bezittingen
van kerken en kloosters in beslag genomen
Ook de huizen worden genaas* en de wonin
gen opnieuw verdeeld. Een machtig rood
leger wordt gevormd, dat in nauw verband
staat met de Sowjet-unie en met de revolutio
naire elementen in Polen. Frankrijk, Tsjecho-
Slowakije en Engeland
Naar men ziet loopt dit door de Times
meegedeelde program in hoofdzaak parellel
met dat van Otto Strasser en het is begrijpe
lijk dat de openbaarmaking ervan in Duitsch
land met vreugde wordt begroet.
De Deutsche Allgemeine Ztg. merkt onder
het opschrift „het ware gezicht der Sowjet-
unie" op, dat de broederlijke vereeniging van
een Sowjet-Duitschland met Sowjet-Rusland
stellig meer zou strooken met den smaak en
met het werkelijke streven van Moskou, dan
het Oost-Locarno van Barthou. „Als Rus
sisch commentaar op d» Fransche pact-poli
tiek verdient het manifest van de Komintern
de grootste belangstelling, te meer nu het
communisme in tal van landen (Nederland
Frankrijk, Spanje, Ver. Staten) weer tot
practische oefeningen overgaat. Wij zullen
daarover nog wel meer hooren, als in het
najaar de Derde Internationale te Moskou
haar wapenschouw houdt en Stalin voor zijn
partijgenooten aannemelijk moeten trachten
te maken dat de politiek van Litwinof, de
flirt met den Volkenbond en de steun van het
dictaat van Versailles, met de beginselen van
den communisme harmonieeren. Niet de vre
de van Europa maar de vijandschap tegen
Duitschland, dat binner. zijn grenzen het
communisme de ruggegraat heeft gebroken,
heeft Moskou in de armen van Frankrijk ver
dreven".
En verder: „Moskou moge uit licht te be
vroeden overwegingen bang zijn voor den
oorlog met een vreemde mogendheid en
Litwinof moge daarom voortdurend vrede be
pleiten, Moskou blijft hopen zijn doel door
't ontketenen van burgeroorlogen in andere
landen te bereiken".
De tegenzin van Duitschland om tot het
Oost-pact toe te treden is stellig voor een
goed deel uit de overwegingen, welke de
D. A. Ztg. hier ten beste geeft, te verklaren.
Ook in Engeland trekt het, blijkens de in het
Ochtendblad vermelde opmerking van Ver
non Bartlett in de News Chronicle. de aan
dacht dat „Barthou de v-iligheid in verbinte
nissen tusschen mogelijke vijanden schijnt te
zceken".
Of hem dit zal lukken is een andere vraag.
Van zijn pact-plannen is Rusland een der
hoofdpijlers en op de echtheid daarvan is het
internationale vertrouwen terecht bitter
klein.
Naar de „Germania" verneemt, zal Hitier
zelf Vrijdagavond de regeeringsverklaring
afleggen. Zijn rede zal over alle Duitsche
zenders om 8.20 N. T. worden uitgezonden.
De Duitsche minister van justitie, dr.
Gürtner, had alle Pruisische ambtenaren bij
het Openbaar Ministerie bijeengeroepen in
een vergadering waarin ook ministerpresi
dent Göring het woord voerde, die o.a. zeide:
De leider heeft nadrukkelijk verklaard dat
hij eiken aanval op den staat beschouwt als
een daad in strijd met het nationaal-socia-
Iisme. Het is noodig dat eens voor altijd vast
te stellen. Het is noodzakelijk den staat te
verdedigen met alle middelen tegen eiken
aanval, van welke zijde hij ook kome. De on
zekerheid, die hier en daar heerschte, is
thans voorbij. Het is de taak van de justitie
bij te dragen bij de consolidatie van den
staat. Het recht is de basis voor de samen
werking van het volk. Wij hebben ons be
vrijd van een formalistische verscherping
van het begrip over het recht tot behoud van
den staat. Het recht en de wil van den leider
zijn één. Wat op 30 Juli is geoeurd, is de be
vrijding van het geheele volk van een groot
gevaar. Slechts door het ingrijpen van den
leider kon het gelukken in zoo korten tijd de
situatie te verhelderen zooals thans het ge
val is. De handeling van de staatsleiding
was de verwezenlijking van het rechtsbe
wustzijn. Hij die tegen den staat ageert ver
dient de strengste straf. De leider moet de
S A. zuiver houden en zonder aanzien des
persoons handelen. Ik heb mij voorgenomen
aan mijn ambt volledige veiligheid te geven
Het mag niet meer voorkomen dat de een of
ander het land en den staat in een voor de
bevolking gevaarlijke situatie brengt.
Kapitein von Lisnitzer, de leider van de
Hitler-jeugdbeweging in Zuid-West-Afrika
en de Unie van Zuid-Afrika, heeft bevel ge
kregen het land te verlaten. De beweging is
onwettig verklaard.
Onlangs heeft de politie huiszoeking ver
richt in de lokalen van de beweging en hier
bij zijn documenten ontdekt, waaruit duide
lijk blijkt, dat de beweging een militair
karakter heeft en schadelijk is voor de open
bare orde.
DE BERICHTGEVING OVER
DUITSCHLAND.
Wat waar is en wat niet.
Schrijvend over-de redevoering, die dr. Gcb-
bels eergisteren door de radio heeft gehou
den, wil de Völkische Beobachter aannemen,
dat de blootlegging van de bron der leugen-
berichtgeving en de „geestelijke tucht van de
Duitsche pers" ook tegenover vreemde sta
ten, in het buitenland tot bezinning zouden
leiden. Van welken aard deze bezinning zou
zijn, laat de Völkische Beobachter in het mid
den. Te oordeelen naar den indruk, welken
de redevoering van dr. Göbbels heeft ge
maakt in de kringen van de buitenlandsche
correspondenten te Berlijn, zou deze bezin
ning niet gaan in de richting van een bept-r-
king van het veld der berichtgeving van de
De communistische Derde Inter
nationale. (Dag. Overzicht.)
Staking te San Francisco spitst
zich toe. (Buitenland.)
Vandaag spreekt Hitier de regee
ringsverklaring uit. (Buitenland.)
Groote heidebranden te Venlo en
Driebergen. (Binnenland.)
Vragen-beantwoording inzake de
jongste onlusten. (Binnenland.)
Fabriek te Stadskanaal afge
brand; brandstichting vrijwel zeker.
(Binnenland.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten)»
buitenlandsche pers, gelijk dr. Göbbels, als
wij hem goed begrepen, wenschelijk schijnt
te achten. Misschien heeft dr. Göbbels niet
verwacht, dat zijn uitlating in deze kringen
goed zou worden ontvangen. Zoo ja, dan
komt dat wel uit. Men wijst er in deze krin
gen op, dat de onvolledigheid van de offi
cieeie en officieuse Duitsche berichtgeving
over de schokkende gebeurtenissen van 30
Juni het Duitsche publiek heeft geplaatst
voor raadsels, welke dit publiek bij gebrek
aan volledige voorlichting, uit den aard der
zaak toch heeft willen oplossen, en daarbij
geneigd was het oor te schenken aan geruch
ten, welke ten deele zijn weerlegd, maar
waaromtrent ten deele nog geen zekerheid be
stond. Deze geruchten, moeilijk controleer
baar, zijn bij de zoo groote reserve in de of
ficieeie berichtgeving, bij gebrek aan beter,
naar het buitenland gebracht. Daarbij is ze
ker te betreuren, maar nimmer te verwonde
ren, dat de sensatiepers van de gelegenheid,
dat er toch niets gecontroleerd kon worden,
gebruik heeft gemaakt om schuim te slaan.
Dat het eene onjuiste bericht in een
Fransch of Engelsch, het andere weer in een
Russisch blad stond, is bij dezen stand van
zaken niet te verwonderen, en in het alge
meen krijgt men, als men de berichten van
b.v. de Daily Mail, Intransigeant en Iswestia
dooreen werkt, altijd een belachelijk hutsje-
mutje, onverschillig welk onderwerp het
geldt. In het bijzonder tast men nu b.v. om
trent de positie van Von Papen en omtrent
de buitenlandsche mogendheden met welke
von Schleicher en Röhm in conspiratieve be
trekkingen zouden hebben gestaan, in het
duister, tengevolge waarvan ook in Duitsch
land overigens betrouwbare personen zich
licht kunnen vergissen.
Het jongste verbod van minister Frick, om
over den kerkstrijd te berichten, maakt het
voor de buitenlandsche correspondenten niet
gemakkelijker daaromtrent objectief nieuws
te verkrijgen.
Er wordt voorts op gewezen dat in de
Duitsche bladen in het begin van deze
maand uittreksels uit de buitenlandsche pers
hebben gestaan, waaruit de lezers in
Duitschland den indruk moesten krijgen,
dat hef buitenland unaniem vol geloof en
bewondering was; en inderdaad heeft de
Angriff in zijn nummer van 2 Juli boven
zulk een uittreksel geschreven: „Het buiten
land vol bewondering voor Adolf Hitier!"
Er is sedertdien aan verschillende zijden
een zekere revisie in den kijk op de dingen
ingetreden, nadat echter ook in Duitschland
zelf, zij het ook niet in het openbaar, voor
namelijk bij gebrek aan nadere opheldering,
bij velen een zeker kentering in de beoordee
ling is waar te nemen geweest. De woorden
van den persminister over het groote respect,
dat de Ehiitsche pers volgens hem tegenover
vreemde staatslieden aan den dag pleegt te
leggen (hetgeen het voordeel zou zijn dat het
buitenland uit de afschaffing van de Duit
sche persvrijheid oogst), hebben in de krin
gen van de buitenlandsche correspondenten
alhier verwondering gaande gemaakt in zoo
ver dit bijzondere respect (men denke b.v.
aan Dollfuss) niet in het oog was gevallen.
Hiermede is ongeveer samengevat wat men
in de kringen van de buitenlandsche corres
pondenten over de uitlatingen van Woens
dagavond denkt.
IS EINSTEIN FOUT?
Wat betreft zijn relativiteits
theorie.
Volgens de „Matin" heeft de Fransche ge
leerde Carmallo, directeur van de polytech
nische school te Parijs duidelijk aangetoond,
dat de relativiteitstheorie van Einstein niet
juist is, daar het beginsel van de onveran
derlijkheid der lichtssnelheid niet bestaat.
