DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Herziening van de winkeisluilingswel aangenomen.
Garage fl. DAM i Co.
fixiQeliiksch Omeiicht
Hitier rekent af met de S. A.
Welke gevaren in de S. A. schuilden.
Ho. 164 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 14 Juli 1934
136e Jaargang
Tweede Kamerzitting
De winkelbedienden zullen ook geraadpleegd worden.
De Landbouwcrisiswet goedgekeurd.
Geestdriftige ovaties.
Wat vandaag de
aandacht trek t...
Geen kleine auto, maar een 1e klas
LUXE FIAT, 6 persoons met sepa
ratie of tusschenruit, bestuurd door
prima geschoolde chauffeurs, voor
zeer billijke prijzen, is alleen moge
lijk bij
Scharloo. Tel. 490. Alkmaar.
ALKMAARSCH
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTEN! LEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
DEN HAAG, 13 Juli 1934.
Toen de Tweede Kamer heden om
streeks kwart voor vijven uiteen ging,
vermoedelijk tot den dag, waarop, e~\en
vóór de opening van de nieuwe zitting
op den 3den Dinsdag in September, de
tegenwoordige zitting voor gesloten
wordt verklaard, had zij toch nog een
vrij omvangrijke agenda afgewerkt.
Na des ochtends in de afdeelingen
vergaderd te hebben, was zij des mid
dags om 2 uur in comité-generaal bijeen
gekomen tot behandeling van een nieuw
reglement voor de griffie en het was
reeds over half drie, toen de openbare
vergadering werd geopend. In de eerste
plaats werd toen gestemd over het
amendement van den heer Van Dijken
op de conclusie van de commissie in
zake de „Strooppot", waarover gister de
stemmen hadden gestaakt. Het amende
ment werd nu verworpen met 43 tegen
42 stemmen.
Met zitten en opstaan werd hierna
verworpen de motie-Wijnkoop, waarbij
het regeeringsbeleid werd afgekeurd.
Alleen de communisten en hun bondge
noot Sneevliet stemden er voor, gelijk
was te verwachten.
Vervolgens werd gestemd over 'iet
gisteravond door den heer Drop inge
diende amendement op art. 5 van het
ontwerp tot herziening van de Winkel
sluitingswet, om de gemeenteraden te
verplichten vóór het verleenen van vrij
stellingen ook de „belanghebbenden" te
hooren, waaronder dan ook de winkel
bedienden werden begrepen. Hoewol
minister Steenberghe zich krachtig
tegen dit amendement had verzet, is het
aangenomen met 50 tegen 39 stemmen.
Het wijzigingsontwerp is daarop goed
gekeurd met 63 tegen 25 rechtsche stem
men.
Hierna was aan de orde de door mevr.
Bakker-Nort (v d.) aangevraagde spoed-
interpellatie over de subsidieering van
het Lorenz-Lyceum te Eindhoven. Het
zou ons niet verwonderen, als de inter-
pellante haar interpellatie-aanvrage had
ingediend in overleg met den te inter-
pelleeren minister van Onderwijs, Mr.
Marchant. Immers voor dezen was het
niet van belang ontbloot te weten, hoe
hij aan moest met de subsidieering der
instelling tegen den volgenden cursus.
Verleden jaar, bij de behandeling van
de Onderwijsbegrooting voor 1934 werd
de post subsidie aan de instelling terug
genomen op aandrang van velen, die het
niet in orde vonden, dat te Eindhoven,
een stad van misschien een goede 100.000
inwoners, twee lycea, een openbaar en
het bijzonder Lorenz-Lyceum, naast
elkander stonden. Men drong er op aan,
dat er een modus vivendi zou worden
gevonden, waarbij met de gemeente
Eindhoven een regeling werd getroffen
in zake de verdeeling van de onderwijs-
stof, zoodat beide Lycea naast elkander
konden bestaan. Het Dagelijksch Be
stuur der gemeente meende een derge
lijke regeling te hebben gevonden, doch
de gemeenteraad verwierp het desbe
treffende voorstel. Nu was de vraag van
mevr. BakkerNort: vindt gij, minister,
den tijd niet gekomen om u los te ma
ken van den band, welke de Kamer u
heeft opgelegd door met u overeen te
komen, dat ge geen subsi l o zult verlee
nen, zoolang er kans bestaat op een
behoorlijk gemeen overleg? Die kans
schijnt verkeken, welnu, vraag dan
thans alsnog subsidie voor dit jaar aan.
Minister Marchant was het volkomen
eens met de interpellante en deze haast
te zich dan ook een motie in te dienen
om, nu de onmogelijkheid van samen
werking met de gemeenteEindhoven was
gebleken, den minister uit te noodigen
alsnog over het loopende dienstjaar sub
sidie aan het Lorenz-Lyceum te ver
leenen.
Die motie vond geen algemeene in
stemming. Met name was de heer Tila-
nus (c.h.) er tegen gekant met het oog
op de financien des lands, welke niet
toelaten twee lycea in één stad te sub
sidieeren. Dat vond ook de heer Van
Dijken (a.r.), die bovendien de zaak niet
voldoende voorbereid achtte.
De heer Moller (r k.) liet zijn stem ten
gunste van de motie hooren evenals zijn
partijgenoot Van de Put, die den huidi-
gen toestand op grond van zijn ervaring
onhoudbaar achtte. De heer Moller, die
ook op de hoogte was van de plaatselijke
toestanden en vol lof sprak over het
particuliere lyceum, waarvan de kosten
gedragen worden door particulieren, in
de eerste plaats door de firma Philips,
doch volstrekt niet door haar alleen,
meende te weten, dat er nog wel moge
lijkheid bestond dat men het ten slotte
nog eens werd met elkander. Daarom
drong hij er op aan, dat de minister nog
tot uiterlijk 15 Augustus zou wachten
alvorens over te gaan tot het toekennen
van subsidie, na eerst nog gepoogd te
hebben tot een compromis te geraken.
In dien geest wijzigde mevrouw Bakker
—Nort haar motie gaarne.
Minister Marchant, die de gelegenheid
gunstig achtte om den voorstanders van
het bijzonder onderwijs inconsequentie
onder den neus te wrijven, dat zij zich
kantten tegen de subsidieering van een
instelling van bijzonder onderwijs,
waardoor zij een instelling van openbaar
onderwijs hielpen in stand houden,
achtte intusschen de door den heer Mol
ler gewenschte invoeging ook geen be
zwaar en na nog wat heen en weer ge
praat werd de motie aangenomen met
45 tegen 25 rechtsche stemmen.
De Landbouwcrisiswet is hierna, ter
wijl minister Steenberghe een paar ju
ridische verbeteringen, door de heeren
Goseling (r.k.) en Van Dijken (a.r.) aan
gegeven, had aanvaard^ zonder stem
ming goedgekeurd met de commuriisten
tegen.
Nadat vervolgens nog een aantal klei
nere ontwerpen waren aangenomen,
heeft de Voorzitter, de heeren en dames
een aangename vacantie toewenschend,
de vergadering gesloten.
Nu wachten ons nog slechts een paar
vergaderingen van de Eerste Kamer n
dan treden we de jaarlijksche parle
mentaire rust in.
Met net gebruikenjKe militair vertoon
heeft gisteren te Berlijn in de Kroll-opera de
Rijksdagzitting weer eens plaats gehad.
Zooals men weet, zou Hitkr de regeerings-
vei klaring afleggen inzake de jongste ge
beurtenissen.
De bewaking van de Kroll-opera was niet
strenger dan anders. Op de groote pleinen
ervoor waren luidsprekers aangebracht, zoo
dat ook de buitenstaanders Hitier s rede kon
den hooren.
Merkwaardig is het, dat
vice-kanselier von Papen af
wezig i s.
De rede werd herhaaldelijk onderbroken
door stormachtige ovaties en naarmate Hit
ler's stem zich verhief, namen de toejuichin
ge. toe.
De groote rede.
Uit een domme zakelijke oorzaak, uit men-
schelijke onbetrouwbaarheid, ontstond voor
ons jonge rijk, aldus Hitier, een crisis,
welke maar al te gemakkelijk werkelijk ver
nietigende gevolgen voer een onafzienbare
toekomst had kunnen hebben.
Het doel van deze rede is, het ontstaan en
de overwinning van deze crisis voor het
volk volkomen duidelijk uit te leggen en
daarbij zal ik, aldus Hitier, meedoogenloos
openhartig zijn.
Hitier begon met erop te wijzen, dat, toen
hij den 30sten Januari 1933 de leiding der
nieuwe regeering op zich nam, de nationaal-
socialistische partij een staat vond, die poli
tiek en economisch in volkomen verval ver
keerde.
Sinds de uitroeping der republiek hadden
alle oude partijen de gelegenheid, om te be
wijzen, dat zij werkelijk konden regeeren. Al
haar pogingen hadden echter schandelijk
gefaald. Aldus werd de 30ste Januari het
begin van de definitieve liquidatie van on
draaglijke toestanden.
Vijftien jaar lang heeft het lot van ons
volk gediend als experimenteerveld en als
proefkonijn voor d^ oude politici. Daarom
wenschen wij niet in de rij der vroegere kan
seliers ingeschakeld te worden.
Rechtvaardig zijn!
Wie dan ook rechtvaardig wil zijn, moet
ons beoordeelen naar hetgeen gebeurd zou
zijn, als we niet getriomfeerd hadden.
Het beste bewijs, dat de nieuwe regeering
goed gezien heeft, is de houding van het
Duitsche volk zelf. Onze arbeid zou ver
geefs geweest zijn, moest het zijn, als het
Duitsche volk ons niet zijn vertrouwen en
trouwe medewerking had geschonken. En
als hier en daar nog communistische organi
saties van min of meer anarchistisch karak
ter het hoofd opsteken, zal de nationaal
socialistische staat, zoonoodig, ook deze
laatste resten van volksverdwazing uitroeien
en vernietigen. Deze anarchisten vormen een
eerste groep ontevredenen.
Een tweede groep van ontevredenen wordt
gevormd door de politieke leiders van vroe
ger, die hun politieke toekomst bij het aan
het bewind komen van het nationaal-sosialis-
me vernietigd zagen. Zij gelooven, dat de
tijd gekomen is om zich bij het volk weder
in herinnering te brengen. Aangezien echter
begaafdheid een natuurlijke eigenschap is,
die aangeboren is en zij die begaafdheid niet
bezitten, trachtten zij niet mede te arbeiden,
doch slechts leugenachtige critiek te oefenen.
Het volk heeft met hen niets uitstaande.
Zij, die een abnormalen aanleg
hadden.
Een derde groep bestaat uit de revolution-
nairen, die in 1918 hun verhouding tot den
staat geheel verbroken hebben. Deze willen
een toestand van een voortdurende revolutie.
Als revolutionnairen willen zij tegenover ons
muiters en zich in het bezit van den staat
stellen.
Zij hebben ons gedwongen ons innerlijk
geheel van hen los te maken en hebben ons
verplicht hen te bestrijden, die een abnorma
len aanleg hebben. Als revolutionnairen zijn
wij echter niet ontslagen van den plicht het
souvereine recht van het volk te eerbiedigen.
Wij hebben niet het zelfbeschikkingsrecht
van het Duitsche volk willen vernietigen,
doch slechts de vearaders van het Duitsche
volk.
Hitier zette daarna uiteen,, op welke wijze
de groep van Röhm getracht heeft haar
plannen te verwezenlijken. Er werd naar ge
streefd, de oude strijders van de partij, die
jaren lang lid geweest waren, uit de hooge
posities te verwijderen en door personen, die
slechts enkele maanden lid van de partij wa
ren, te vervange, mits het slechts geschikte
werktuigen waren. Het werd voorgesteld,
alsof een tweede revolutie zou uitbreken met
goedvinden van Hitier.
Verhouding Röhm-Schleicher
Röhm knoopte betrekkingen aan met gene
raal von Schleicher en er werd een program
opgesteld, inhoudende, dat het tegenwoordi
ge stelsel in Duitschland onhoudbaar was
en dat de weermacht en de nationaal-socia-
listische bonden in één hand vereenigd moes
ten worden. Deze hand kon slechts Röhm
zijn.
Von Papen zou uit het kabinet verwijderd
worden en von Schleicher in diens plaats
vice-kanselier worden, terwijl ook andere
mannen in het kabinet plaats moesten nt
men. Men begon reeds met naar nieuwe
mannen te zoeken. Ik persoonlijk zou in mijn
positie gelaten worden.
Hitier zette dan uiteen, waarom dit plan
op zijn verzet zou stuiten. Het zou hem nooit
mogelijk zijn geweest, toe te stemmen in een
wisseling van den rijksweerminister en
Röhm tot rijksweerminister te benoemen. De
opperste leiding over het leger behoort aan
den rijkspresident. In zijn hand heb ik den
eed daarvoor afgelegd. Zijn persoon is voor
ons onaantastbaar. De belofte, dat het leger
een onpolitiek instrument moet blijven is
voor mij bindend, zoowel wegens mijn over
tuiging als wegens mijn gegeven woord. Het
leger behoort aan rijkspresident von Hinden
burg tot aan zijn laatsten ademtocht wegens
zijn trouw en loyauteit aan den staat. Er is
slechts één weermacht, evenals er slechts
één drager van den politieken wil van het
volk is, namelijk de nationaal-socialistische
partij.
Ieder ingaan op de plannen van von
Schleicher zou trouwbreuk beteekenen te
genover von Hindenburg en den rijksweermi
nister, maar ook tegenover het leger.
Hitler's plicht.
Toch kon ik den man niet verwijderen, die
zestien jaar lang met mij heeft gestreden. Ik
achtte dit een plicht van loyaliteit en ik ge
loofde, dat, indien de man die zoolang met
mij heeft samengewerkt, trouweloos zou blij
ken, ik ieder geloof aan trouw zou verliezen.
Aangezien Röhm in het onzekere verkeer
de of hij bij mij op tegenstand zou stuiten,
werd het eerste plan prijsgegeven en werden
voorbereidingen getroffen, om deze ontwik
keling met dwang te verkrijgen. Een eerste
voorwaarde daarvoor was het verwekken van
een nieuwe revolutie. Daarom werd de op
vatting verspreid, dat het leger de ontbin
ding van de S.A. eischte en dat ik daarvoor
reeds gewonnen was. Het werd voorgesteld,
dat de S.A, deze ontbinding moest voorko
men en dat de S.A. daartoe alle voorbereidin
gen moest treffen.
Het is Röhm gelukt de S.A. voor dit doel
te winnen door de S.A. voor verschillende
doeleinden te gebruiken, o.a. voor het uitvoe
ren van sociale hulpmaatregelen. Bij een on
derzoek is gebleken, dat om dit doel te berei
ken twaalf millioen mark zijn uitgegeven
Ten einde aan den slag te kunnen gaan wer
den terreurgroepen gevormd. Den S.A.-lei-
ders werden slechts de algemeene mededee-
lingen gedaan, dat een tweede revolutie
moest uitbreiken, om mij mijn vrijheid van
handelen terug te geven. Aldus werd de in
druk gewekt, alsof dit met mijn eigen wii
geschiedde. Ik zou dan weer op den voor
grond treden als tot de daad was overge
gaan.
Hitier beschreef dan, hoe hij in Juni in
een onderhoud, dat vijf uren duurde, ge
tracht heeft Röhm van zijn voornemen terug
te brengen. Deze stelde het voor, alsof de
geruchten alleen ten doel hadden, een aan
val op de S.A. te rechtvaardigen.
Daarom ging de S, A. met verlof.
Ten einde de uitvoering van de plannen
te voorkomen, werd de S.A. met verlof ge
zonden. Hitier wees erop, dat Röhm zijn be
velen niet nagekomen heeft, wat dus muiterij
is geweest. Er is slechts één bevelhebber,
aldus riep Hitier uit, en dat ben ik.
Daarop werd het besluit genomen, zon
der genade te werk te gaan, om de revolutie
in den kiem te smoren. Het is beter, dat
honderd opstandelingen het leven verliezen
dan dat er tienduizenden onschuldigen zou
den vallen.
Met ijzeren vuist.
Op 30 Juni om één uur werd de laatste
alarmdepeche ontvangen. Om twee uur ver
trok ik naar München. Göring had reeds te
voren maatregelen voor Berlijn en Pruisen
getroffen. Met ijzeren vuist heeft hij den
aanval van de vijanden van den staat neer
geslagen, evenals ik het te München deed.
Snel handelen was noodzakelijk, daar ik
slechts weinige menschen, namelijk Göbbels
en den nieuwen chef van den staf, bij mij
had.
Nog slechts enkele dagen geleden is de
vraag gesteld, of niet een rechtbank had
moeten veroordeelen Met stemverheffing zeide
Hitier: „Ik was verantwoordelijk voor het lot
der Duitsche natie en daardoor opperste
rechter". (De woorden werden met langdu
rige bijvalsbetuigingen en heilgeroep ont
vangen.) Muiters zijn altijd door geweld
tot de orde geroepen. Slechts één
staat heeft daarvan geen gebruik gemaakt
en is dan ook ineengestort, namelijk Duitsch
land.
Ik wil en ik heb bevolen iedere bron van
vergiftiging uit te roeien. Mijn verder bevel
was bij iedere poging tot tegenstand terstond
van de wapenen gebruik te maken. De natie
moet weten, dat haar bestaan en de waar
borgen voor orde en veiligheid door nie
mand ongestraft kunnen worden bedreigd.
De bedriegers moeten weten, dat dit zeker
hun dood is. Een ieder moet weten, dat
rang noch positie van verantwoordelijkheid
en straf uitgesloten is. Ik zal wederom orde
scheppen, als dezelfde verschijnselen zich
voordoen.
Hij, die landverraad pleegt.
Geen volk en geen leiding kan ervoor zor
gen, dat er slechte individuen zijn. In Frank
rijk heeft men Stavisky leeren kennen, ook
bij ons nat. socialisten kunnen dergelijke in
dividuen voorkomen Doch een volk is geen
volk, als het niet de kracht heeft dergelijke
parasieten te vernietigen. Wie tegen Duitsch-
Hitier rekent af met de S.A. (Dag.
Overzicht).
Madam Hanau wordt zwaarder
gestraft. (Buitenland).
Zwendelzaak Humbert herdacht.
(Buitenland).
Stakingsonlusten te San Francis-
co. (Buitenland).
Fantast proclameert zichzelf tot
„koning van Andorra. (Buitenland).
Zware brand te Dreumel op Ie
Veluwe. (Binnenland).
Te Prinsenhage vannacht een man
vermoord. (Binnenland).
De nieuwe rijwielplaatjes. (Bin
nenland).
Uit het parlementaire leven. (Ar
tikelen).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
land handelt, pleegt landverraad en heeft
zijn leven verbeurd.
De doodenlijst
In totaal waren bij de jongste gebeurtenis
sen 77 personen gedood, waaronder 19 lei
ders der „zwarte troepen", die allen gefusil
leerd zijn. Dertien S.A.-leiders verzetten zich
tegen hun arrestatie en drie pleegden zelf
moord.
Een buitenlandsche journalist heeft erop
gewezen, dat de vrouwen en kinderen der te-
rechtgestelden de eigenlijke slachtoffers zijn.
Er zijn steeds slachtoffers door de schuld
van den man. Zij dragen slechts een deel
van het leed, dat misschien tienduizenden
vrouwen hadden moeten dragen, als de daad
gelukt was. Een buitenlandsche diplomaat
heeft gezegd, dat Schleicher en Röhm
slechts onschuldige besprekingen hebben
gevoerd. Ik heb daarover met niemand van
gedachten te wisselen.
Politiek schuldig of onschuldig.
Op politiek gebied is men het nooit eens
over de opvatting wat onschuldig is of niet.
Als men met een buitenlandschen staatsman
afspraken maakt en mijn strengste bevelen
geheim houdt, dan laat ik zulke mannen
doodschieten.
Nadat het gevaar geweken was, heb ik om
te verhinderen dat het tot een lynchpartij
zou komen, 's Zondags bevel gegeven, alle
verdere vergeldingsmaatregelen achterwege
te laten.
De gewone rechtbanken zullen verder oor
deel en.
Hitier besprak vervolgens de vele onware
beweringen in de buitenlandsche pers. Met
nadruk ontkende hij, dat von Papen met de
muiters in verbinding heeft gestaan. Een der
muiters was de moordenaar van den mede
werker van von Papen. Ook zijn er geruch
ten in omloop gebracht, dat Hitier zelf een
zenuwschok heeft gehad. Een telefonische
aanvrage zou voldoende zijn geweest, om de
onjuistheid vast te stellen.
Tenslotte zeide Hitier, dat de S.A.-mannen
hem trouw zijn gebleven. Zijn streven is ge
weest zoo weinig mogelijk bloed te vergieten,
evenals dit bij de nationaal-socialistische
revolutie is geschied.
Hij hoopte, dat een verzoening tot stand
zou komen en dat allen met alle kracht zou
den medewerken om hun fouten weder goed
te maken.
Resolutie der buitenlandsche pers.
Het bestuur van de buitenlandsche pers
deelt mede, dat in de bijeengeroepen verga
dering der leden vastgesteld is, dat de open
bare meening in het buitenland reeds vol
doende antwoord op de aantijgingen van
dr. Göbbels heeft gegeven en dat de leden
er steeds naar gestreefd hebben, objectief en
overeenkomstig de waarheid hun berichten
te leveren.
Slotwoord van Göring.
Nadat Rijkskanselier Hitier zijn rede be
ëindigd had, nam Rijksdagpresident Göring
het woord en dankte Hitier voor alles, wat
hij voor het Duitsche volk, voor de EÏuitsche
natie had gedaan. De Rijksdag heeft nog
maals de moeilijke uren meebeleefd, waarin
de leider de redder van het geheele Duitsche
volk is geweest. Göring zelf had twee maan
den geleden den chef van den staf der S A.
bijna op de knieën gesmeekt, zijn trouw aan
den leider en het Duitsche volk niet te bre
ken. Met lachende geringschatting haa