DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Europeesche toestanden.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 230.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTEN! LENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk-
kerfj r h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
No. 182 Dit nummer bestaat uit twee bladen Directeur: G KRAK. IWaandag 6 Augustus 1934
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
DxigdiiAsch OveczicfU
Lithauen, Rusland en de kwestie van Memel.
Buitenland
VON BLOMBERG HITLER'S
OPVOLGER?
Göring weinig kans.
OTTO VON HABSBURG IS IN
BELGIE.
OTTO VON HABSBURG NAAR
MUSSOLINL
Een gezamenlijk onderhoud
met Schuschnigg.
BOM TE PARIJS GEVONDEN.
KONINGSZOON BREEKT EEN BEEN.
ENGELSCHE MEENINGEN OVER
DUITSCHLAND.
Wal vandaag de
aandacht treht,,^
ALKMAARSCHE COURANT.
136e Jaargang
De belangrijke gebeurtenissen
hebben in de afgeloopen week
zoozeer de aandacht gevestigd
op Oostenrijk en Duitschland,
dat alles, wat er elders in Euro
pa voorviel, geheel naar den
achtergrond van de algemeene
belangstelling werd teruggetrok
ken-
De politieke ontwikkeling in Duitsch-
land en Oostenrijk zal intusschen ook
in de naaste toekomst wel de aandacht
blijven vasthouden: de zoo impulsieve
activiteit van de machthebbers te Ber
lijn zal wel zorgen voor de noodige sen
saties, daar kan men zeker van zijn.
Maar ook de houding der Oostenrijksche
nazi's doet voorzien, dat voorloopig
Oostenrijk nog wel stof voor de rubriek
„Wat vandaag de aandacht trekt" zal
blijven leveren!
Als jongste sensatie van die zijde
kan er al op gewezen worden, dat de
heeren, niettegenstaande al hetgeen
geschied is, blijkbaar rustig voortgaan
met hun campagne. Zoo hebben zij thans
o m een circulaire rondgezonden, waar
in wordt opgewekt tot boycot van Itali-
aansche producten, terwijl de moorde
naars van Dollfuss als helden worden
gehuldigd en oa. wordt vastgesteld, dat
„menschen, wier positie op onderdruk
king gegrond is, niet van ouderdom
sterven" blijkbaar hebben de samen
stellers van dit pamflet niet eens be
seft, welk vonnis zij met die woorden
wijzen over hun leider Adolf Hitier, die
immers niet anders doet dan een politiek
van de scherpste onderdrukking voeren.
In afwachting inmiddels van hetgeen
de gang van zaken in Duitschland en
Oostenrijk verder zal brengen, moge
thans even aandacht gegeven worden
aan hetgeen in Oost-Europa in voorbe
reiding is, aldus het Hbld.
Terwijl de houding van Warschau in
zake een Oost-Locarnopact, door Moskou
en Parijs ontworpen, nog in geheimzin
nigheid gehuld blijft, beijvert Moskou
zich om het politieke terrein verder voor
te bereiden. Daailoe behoort o m het tot
stand brengen van een bondgenootschap
tusschen de drie Baltische staten Li
tauen, Estland en Let'and. opdat dit ais
eenheid kan worden ingeschakeld in het
complex van het Oostelijke vei'igheiös-
pact. Voor het tot stand brengen var
zulk een bond spant echter ook Polen,
wiens minister van buitenlandsche
zaken, Beek, onlangs de drie hoofdsteden
bezocht, zich krachtig in alleen is het
nog niet zeker, of de doeleinden van
Moskou en Warschau ten deze wel ge
heel parallel loopen. Tevens valt een
streven waar te nemen om te geraken
tot een toenadering tusschen Litauen en
Polen, welke landen op een eenigszins
gespannen voet staan, sinds de stai
Wilna door de coup de main van generai
Zeligowski in 1924 in de macht van
Polen werd gebracht. De wederzijdsche
vriendschappelijke bezoeken van Pool-
sche en Litausche leidende figuren doet
echter vermoeden, dat gestreefd wordt
naar een modus vivendi, waardoor dit
jarenlange conflict niet langer aan
een betere verhouding tusschen Kowno
en Warschau in den weg behoeft te
staan.
Naast deze onderhandelingen trekt
het bezoek van den Litauschen minister
van buitenlandsche zaken Lozoraitis aan
Moskou de aandacht Bij gelegenheid
van dat bezoek toch zijn uiterst vriend-
schapnelijke redevoeringen gehouden
door Litwinov en Lozoraitis, waarbij de
nadruk werd gelegd op het groote be
lang voor den vrede in Oost-Europa van
een vreedzame en rechtvaardige liqui
datie van de internationale conflicten,
waarbij Litauen rechtstreeks betrokken
is.
Hier werd ongetwijfeld gedoeld op
het reeds genoemde geschilpunt inzake
Wilna, maar ook op de kwestie van
Memel, waaromtrent reeds langen tijd
een latente crisis heerscht, welke in den
laatsten tijd echter in een acuter sta
dium is getreden.
Het kleine havenstadje Memel, ten
noorden van Oost-Pruisen is n.1. een
object van voortdurenden stillen strijd
gebleven tusschen Litauen eenerzijds,
aan welk land het, n? het verdrag van
Versailles, waarbij het van Duitschland
werd losgemaakt, bij het z.g. Statuut
van Memel op den grondslag van auto
nomie binnen het kader van den Litau
schen staat, werd toegewezen, en
Duitschland anderzijds, hetwelk trachtte
dit Duitsche gebied indirect onder zijn
invloed te houden. De toewijzing aan
het kleine Litauen was echter inzooverre
nog een voordeel voor Berlijn, dat daar
door althans voorkomen werd, dat het
toeviel aan het vorgroote Polen, hetwelk
alsdan twee belangrijke steunpunten,
Dantzig en Memel, zou hebben verkre
gen voor de insluiting van het door den
Corridor van het overige Duitschland
afgesneden Oost-Pruisen. In een interes
sante beschouwing, welke onlangs over
het „Geheim van Memel" in de Haag-
sche Post is verschenen, werd onthuld,
dat indertijd Duitschland zelf de bezet
ting van Memel door Litauen heeft uit
gelokt en bevorderd teneinde te voor
komen, dat Polen zich daar zou nestelen.
Als voorwaarde voor de Duitsche mede
werking zou Litauen de verplichting
hebben aanvaard, niet alleen het eigen
karakter van het Memeiland te eerbie
digen, doch ook vriendschappelijke be
trekkingen met het Duitsche rijk te zul
len onderhouden.
Sinds de nat.-soc. omwenteling in
Duitschland is intusschen een merk
bare wijziging gekomen in de verhou
ding tusschen Berlijn en Kowno. Duitsch
land beklaagt zich, dat Litauen zich niet
houdt aan het door Engeland, Frankrijk,
Italië en Japan gegarandeerde statuut
van Memel, doch het Duitsche element
onderdrukt door stelselmatige Litaui-
seering (reeds heeft Berlijn daaromtrent
een officieel protest ingediend bij de ge
noemde landen); Litauen van zijn kant
beweert, dat het gedwongen is tot admi
nistratieve verdedigingsmaatregelen te
gen de in kracht toenemende nationaal-
socialistische opslorpingsten denzen.
Kort voor het reces is de kwestie van
Memel in het Engelsche Lagerhuis on
derwerp geweest van een vraag van
conservatieve zijde aan de regeering
(groote Britsche houtbelangen zijn be
trokken bij de handhaving van de rust
in het Memelland), die antwoordde, dat
de aangewezen weg voor Duitsche recla
mes was die via den Raad van den Vol
kenbond, welke de daartoe aangewezen
instantie is een weg intusschen, wel
ke Berlijn zich door zijn besluit van 14
October heeft afgesneden!
Hoe men in deze delicate kwestie tot
een oplossing zal geraken, is daarom
nog niet te zien. De internationale posi
tie echter, waarin Duitschland verkeert,
maakt het voor hët nationaal-socialisme
allerminst geraden door een al te voort
varend optreden, waardoor vele belan
gen bij Memel betrokken, ernstig ge
schaad zouden kunnen worden, zich in
nog grooter internationale moeilijkhe
den te begeven. De steun, welken Li
tauen blijkbaar bij Moskou zoekt en
vindt, kan een waarschuwing te meer
zijn.
Onder deze omstandigheden blijft het
vraagstuk van Memel een kwestie van
actueel belang voor de handhaving van
den vrede in Oost-Europa, welke Mos
kou thans met zoo grooten ijver tracht
te waarborgen door zijn „Oost-Lodar-
no"-plan.
Bij de diplomatieke besprekingen,
welke in verband met dit pact achter *e
coulissen gevoerd worden, zal daarom
zeer zeker ook aan het vraagstuk van
Memel behoorlijke aandacht geschonken
moeten worden.
Volgens de „Prager Presse"
zou men in welingelichte krin
gen te Berlijn verwachten, dat
Adoli Hitier van de gelegenheid,
om zelf zijn plaatsvervanger te
benoemen, gebruik zal maken,
om niet, zooals men aanvanke
lijk aannam, Göring te benoe
men, doch generaal von Blom
berg.
OASONTPLOFFING IN EEN MIJN.
Een van de zes zwaargewonden
overleden.
Zaterdagmiddag heeft een gasontploffing
plaats gehad in de schacht St. Margerite
van de mijn Ressaix te Charleroi in België
Zes mijnwerkers liepen ernsjige brandwon
den op en moesten in bedenkelijken toestand
worden overgebracht naar het ziekenhuis
van Jolimont. De middagploeg is niet afge
daald, daar men een oogenbhk vreesde, dat
er brand in de schacht was ontstaan.
Een der slachtoffers is Zondag aan de
opgeioopen brandwonden overleden. De toe
stand van drie andere gewonden is ernstig.
ROUWDIENST TE BERLIJN.
Overweldigende belangstelling.
In alle Berlijnsche kerken was de Zondag-
dienst voornamelijk gewij-ü aan de herdenking
van de nagedachtenis van wijlen Rijkspresi
dent Von Hindenburg. Bijzonder groot was
de belangstelling in den Berlijnschen Dom,
waa- ie toeloop van het publiek voor den
buitengewonen herdenkingsdienst zoo groot
was, dat tegen 1 uur de politie de toegangen
tot de kerk moest afzetten en velen zich te
vreden stelden met een plaats in een der por
talen, van waar men den dienst kon volgen.
Onder de talrijke aanwezige autoriteiten zag
men oa. ook den staatssecretaris van den
Rijkspresident dr. Meissner, en Rijksweer-
minister Generaal Von Blomberg.
De dienst werd geleid door Rijksbisschop
Ludwig Mueller. die in zijn predikatie oa.
zei, dat Hindenburg een symbool was van
wat Duitschland was is en zal worden, en
een vermaning aan alle Duitschers om, ieder
op de plaats die hem was toegewezen, niet
zich zelf, maar volk eit vaderland te dienen.
Te Neudeck hebben Zaterdag en Zondag
duizenden de ter teekemng neergelegde rouw
registers geteekend. Eenige bejaarde dames
waren zelfs uit Kiel, Hamburg en Munchen
gekomen om den overledene nog eenmaal op
zijn doodsbed te zien.
In den vroegen morgen heeft men te Namen
in België een auto zien rijden, die bestuurd
werd door Otto von Habsburg. Vermoed wordt,
dat de aartshertog in het naburige Florée een
bezoek heeit gebracht aan zijn vroegeren leer
meester, den pastoor van Florée. Het zou dan
dit bezoek zijn geweest, dat aanleiding heeft
gegeven tot geruchten in de buitenlandsche
pers over een buitenlandsche reis van den
aartshertog.
Naar verluidt, zou aartshertog Otto von Habs
burg in den loop van Augustus een onderhoud
hebben met Mussolini, terwijl Schuschnigg, die
een bespreking met tien Duce zal voeren, dit
onderhoud zal bijwonen.
In monarchistische kringen heeft dit bericht
vreugde gewekt, aangezien mén er een teeken
in meent te zien, dat Mussolini niet meer afwij
zend staat tegenover een restauratie der Habs-
burgers, terwijl men als vaststaand aanneemt,
dat het Vaticaan zelfs zeer gunstig daartegen
over staat.
„Leve de Sovjet"*
Voor het museum Kluny te Parijs is gisteren
een in papier gehulde bom gevonden. Het pa
pier droeg o.a. het opschrift; Leve de Sovjet!
Nadere bijzonderheden ontbreken nog.
Prins Harold, de tweede zoon van koning
Christiaan van Denemarken, viel gisteren van
een trap, tengevolge waarvan hij een been brak.
MOEDER MET ZES KINDEREN
VERBRAND.
Door het vuur verrast.
Te Graus in de Spaansche provincie
Huesa brak in het woonwagenkamp van een
rondtrekkend circus een brand uit, die met
groote snelheid om zich greep en bijna alle
woonwagens aantastte. Een vrouw, cbe met
haar zes kinderen al was gaan slapen, werd
door het vuur verrast en hoewel zij zich nog
door een der vensters had kunnen redden,
trachtte zij eerst nog haar zes kinderen in
veiligheid te brengen, waarin zij echter niet
meer slaagde, zoodat zij met haar kinderen
in de vlammen omkwam.
DE CRISIS IN AMERIKA
Teekenen, dat de werkloosheid
weer gaat toenemen.
L>e „Observer" meldt uit New York:
Bij zijn terugkeer vindt president Roose-
selt den algemeenen toestand slechter dan
toen hij vertrok.
In de vier weken dat hij afwezig geweest
is, is de stijgende lijn in het zakenleven tot
stilstand gekomen. cis -
Er zijn zelfs teekenen, die er op wijzen
dat de werkloosheid begint toe te nemen.
De koersen op de effectenbeurs zijn gesta
dig teruggel oopen, ofschoon er de laatste
paar dagen eenig herstel is ingetreden. De
zenuwachtigheid van Wallstreet weerspie
gelt het algemeen gebrek aan vertrouwen in
het land.
De rapporten uit de industrie zijn verre
van veelbelovend, terwijl de langdurige
droogte verwoesting en eenzaamheid heeft
gebracht in de welvarendste landbouw-dis-
tricten van Amerika.
De arbeiders blijven onvoldaan en som
ber. De gematigde arbeidersleiders hebben
steeds meer moeite de militante elementen
in bedwang te houden.
De persoonlijke populariteit van president
Roosevelt is echter grooter dan ooit en er
bestaat niet de minste twijfel, dat het volk
hein enthousiast zal volgen, onverschillig
den weg dien hij voornemens is in te slaan.
Bij het bespreken van het overnemen van het
ambt van president Hindenburg door Hitier
schrijft de „Observer", dat Hitler's plotseling
grijpen naar de hoogste macht in overeenstem
ming is met de symptomen van toenemende ze
nuwachtigheid, welke reeds tot uiting kwamen
bij de bloedige gebeurtenissen van 30 Juni en
den moord op Dollfuss.
Men mag zich wel afvragen, aldus het blad,
of de Duitsche dictator er wel goed aan gedaan
heeft alle verantwoordijkheid op zich te nemen.
De wrekende gerechtigheid in den vorm van
economische mislukking schijnt hem sneller te
bedreigen dan die van zijn bloedige politiek. De
toestand van de Duitsche industrie kan niet lang
meer verborgen blijven.
De „Sunday Times" schrijft in dit verband,
dat alle macht nemen beteekent ook alle critiek
op zijn persoon vereenigen.
Deze critiek zal ongetwijfeld komen.
Hitier zal zich geplaatst zien voor het oordeel
niet alleen van het buitenland, doch ook voor
de toenemende critiek in zijn eigen land.
ITALIANEN OVERVALLEN.
Door communistische Belgen.
t Gistennkldag zijn drie Italianen, bestuurs
leden van de Italiaansche weldadigheidsver-
eeniging, die een aantal kinderen naar den
trein te Brussel hadden gebracht, na het ver
trek van dezen trein aangevallen door een
troep communisten, onder het geschreeuw
van „Weg met het fascisme!"
De Italianen werden zoo ernstig aoor hun
aanvallers gewond, dat zij io het ziekenhuis
moesten worden opgenomen.
„DER STURMER IN BESLAG
GENOMEN.
Nummer 31 van het weekblad van Julius
Streicher, „Der Stürmer". is wegens in dit
nummer voorkomende beleediging van een
buitenlandsche staatshoofd door de politie
te Neurenberg in beslag genomen en aan den
verkoop en circulatie onttrokken. Het blad is
bovendien door de politie voor den duur van
veertien dagen verboden.
TREIN IN DE LUCHT GEVLOGEN.
De strijd om den Chineeschen
Oosferspoorweg.
In den strijd om den Chineeschen Ooster
spoorweg, die reeds jarenlang gevoerd wordt,
is een nieuwe crisis ingetreden. Donderdag
tè in de nabijheid van Charbin een Japansche
munitietrein door een helsche machine in de
lucht gevlogen. De regeering van Mantsjoe-
ko verklaart thans, dat deze aanslag niet
zonder uitwerking op den politieken toestand
kan blijven. De Mantsjoerysche regeering
kan niet instaan voor de veiligheid van het
verkeer op de Chineesche spoorwegen, zoo
lang zich Russische ambtenaren in dienst
van China bevinden. De vervanging van de
zé ambtenaren door Mantsjoerysche is noo-
dig. Het onderzoek naar dezen aanslag
wordt geleid door den chef der Japansche
militaire commissie te Charbin. Naar uit
Tokio verleidt zou het ministerie van oorlog
geen verdere stappen in deze aangelegen
heid ondernemen, zoolang het rapport over
dit ondérzo'ek niet is ontvangen en zoolang
de medewerking van Russische ambtenaren
van dezen aanslag niet is bewezen. Ver
schillende Russische ambtenaren aan den
Spoorweg worden beschuldigd, terwijl men
den 'directeur verwijten maakt. Indien
men xhter hieromtrent zekerheid kan ver
krijgen, zal met alle gestrengheid worden
opgetreden.
JAPANSCHE STAPPEN TEGEN
RUSLAND.
J Lange lijst van „Onvriendelijke
daden".
Het Japansche blad „Nitsji Nitsji" meldt,
'dat het Japansche ministerie van buitenland
sche zaken eeri waarschuwing zal doen toeko
men aan de Russische regeering in verband
met een lange lijst van onvriendelijke hande
lingen. die dooi Rusland jegens Japan zijn
begaan Bij die onvriendelijke handelingen
De Europeesche toestanden. (Dag.
Overzicht).
Onderhoud Otto von Habsburg
met Mussolini in zicht. (Buitenland).
Roosevelt's radio-rede. (Buiten
land).
Generaal von Blomberg Hitler's
opvolger? (Buitenland).
Dieseltrein met stoomtrein in bot
sing; 12 gewonden, w.o. 7 ernstig.
(Binnenland).
Vier kanovaarders verdronken.
(Binnenland).
Doodelijke verkeersongevallen.
(Binnenland).
Russisch luchteskader naar Frank
rijk. (Luchtvaart).
(Zie rrrdrr eventueel laatste
berichten).
somt het blad op het voortdurend overschrij
den van de Mandsjoerijsche grenzen door
Russische vliegtuigen, het schieten door
Russische kustwachts op Mandsjoerijsche
schepen, die de Amoer en de Soengari be
varen, het verwerpen van Hirota's compro
misvoorstel betreffende de overdracht van
den Noordmandsjoerijschen Spoorweg, het
weigeren van visa voor den Japanschen ge
delegeerde voor de roebel- en yen-conferentie
te Moskou enz.
Het blad voorspeld, dat. indien Rusland
deze politiek jegens Japan en Mandsjoekwo
zal blijven voeren, Japan alle hangende on
derhandelingen met Rusland zal aftreken en
de noodige maatregelen zal nemen om een
einde te maken aan de Russische politiek van
provocatie.
GKNOEI OM EEN ERFENIS.
Verdachte geschiedenis.
De nalatenschap ten bedrage van 50 mil-
lioen dollar van den Amerikaan Daniël Pe
tras, waarvan tweederde gedeelte in Duitsch
land is terecht gekomen, heeft een uiterst
eigenaardige geschiedenis, waarover de zoon
van de Berlijnsche erfgename, de koffie-im-
porteur R., een aantal bijzonderheden heeft
meegedeeld. Daaruit is gebleken dat in den
aanvang meer dan 60 personen op deze er
fenis aanspraak hebben gemaakt. De wettige
erfgenamen waren ten slotte de in Berlijn
wonende zuster van den overledene, mevrouw
R. geb. Petras, een broer in Posen, die een
in Essen wonenden zooa heeft en een ande
re broer in Warschau. Nadat wettelijk was
vastgesteld dat zij de erfgenamen waren,
stierf plotseling de in Posen levende broer
onder zeer bijzondere omstandigheden. Zijn
dood werd door de eveneens in Posen wo
nende verre bloedverwanten voltedig geheim
gehouden en ook de in Essen wonende zoon
vernam niets van den dood van zijn vader.
Eerst drie maanden later vernam mevrouw
R te Berlijn h*-t overlijden en gaf daarvan
onmiddellijk kennis aan haar neef in Essen.
Deze begaf zich onmiddellijk naar Posen om
de zaak uif te zoeken Daar aangekomen
werd hij door tot nu toe onbekend gebleven
personen overvallen en aan het hoofd ge
wond. Ofschoon het slechts een lichte ver
wonding betrof is door den burgelijken
stand te Posen een valsche doodsverklaring
afgegeven. Aangenomen mag worden dat
nog merkwaardige bijzonderheden aan het
licht zullen komen. Voor de Berlijnsche erf
genamen en haar zoon was het bericht van
de geweldige nalatenschap geen verrassing,
want Daniël Petras was reeds elf jaar ge
leden gestorven. Het testament mocht echter
eerst volgens zijn laatsten wil tien jaar na
zijn dood worden geopend.
MELAATSCHEN TE ISTANBOEL.
Loopen vrijelijk rond.
Een van de bladen te Istamboel bericht
dat ongeveer 200 meiaatschen vrijelijk in de
stad rondloopen. Slechts 25 worden medisch
behandeld. De meesten van hen zijn venters
met groente en fruit, zoodat zij een ernstig
gevaar voor de bevolking vormen.
Eén van de zieken is op het bureau van
het blad verschenen en heeft een vreeselijk
verhaal gedaan over den toestand van hem
en de overige patiënten.
WIEG VAN hET ARISCHE RAS.
Teleurgestelde geleerden.
In den loop van dit jaar hebben reeds een
groot aantal Duitsche studenten een bezoek
gebracht aan Zweden, ter bestudeering van
wat zij den wieg van het Arische ras noe
men. De redacteur van de ..Monatschrift für
Rasse" en een medewerker van hem, die ge
promoveerd is op een dissertatie over het
ras, welke in leidende nationaal-socialistische
kringen zeer gunstig is ontvangen, hebben
kortgeleden hun intrek genomen in een hotel
in DeJecariië. welk gebied in de literatuur