DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De beteekenis van de Duitsche stemming.
^Buitenland
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door bet geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENj
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3, redactie 33.
No. 189 Dit nnmmer bestaat uit twee bladen Directeur: C. KRAK. Maandag 13 Augustus 1934
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
2)jaqdiiksch Oxyuzkht
Hitier schijnt zeker van de uitspraak te zijn.
DE „VRIJHEID" DER STEMMERS.
HET BEZOEK VAN PRINS
STARHEMBERG AAN ITALIË.
Starhemberg: te Ostia.
Starhemberg te Rome.
Ontmoeting MussoliniStarhemberg.
FRANSCHF SNELTREIN
ONTSPOORD.
Vier dooden, 37 gewonden.
HET SPOORWEGONGELUK
BIJ HALLE.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
BIJ BOURGES.
DOUMERGUE WEER MET VERLOF.
BURCKEL OPVOLGER VAN
VON PAPEN.
Als Rijksgevolmachtigde voor
het Saargebied.
FRAUENFELD EN HABICHT
GEARRESTEERD.
Te zamen met andere Oosten-
rijksche nazi-leiders.
OUD-MINISTER VAN FINANCIEN
VEROORDEELD.
Wal vandaag de
aandacht trehi..^
KOLENVRAAGSTUK.
BOTERFRAUDE IN BELGIE
ontdekt.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
IN BELOIE.
Twintig gewonden.
DRIE DOODÊto BIJ EEN
AUTO-ONGELUK.
BURGEMEESTER GEARRESTEERD.
COMMUNISTEN GEARRESTEERD.
MEER DAN 30 GEWONDEN BIJ
EEN STIERENGEVECHT.
ALKMAARSCHE COURANT.
sn
Het Duitsche volk zoo schrijft onze
correspondent uit Berlijn wordt door
zijn regeering opgeroepen, op 19 Au
gustus wederom ter stembus te gaan en
met „ja" of met „neen" aan te geven, of
het zijn toestemming geeft aan een door
deze regeering intusschen reeds afge
kondigde wet, die voorschrijft, dat
voortaan alle bevoegdheden van het
rijkspres'dentschap op den rijkskanse
lier Adolf Hitier overgaan. Deze stem
ming is als alle vorige vrij en geheim.
Een en ander ziet er op het eerste ge
zicht nogal eenvoudig uit.
Maar bezien we de dingen eens nader.
Adolf Hitier houdt van bevelen, die
„voor de eerstvolgende duizend jaren
bedoeld" zijn. Natuurlijk kan hij niet
bevelen, dat zijn aardsche leven zoozeer
verlengd worde, dat hij zelf duizend ja
ren de naleving zijner wetten persoon
lijk controleeren kan. Maar hij rekent
er blijkbaar op, dat zijn wereldbeschou
wing na duizend jaren in Duitschland
nog de eenige machtsfactor zal zijn. En
in dit vaste geloof is iets, wat men be
wonderen moet ,ook al kan men het niet
deelen.
Zoo heeft hij verleden jaar bevolen,
dat elk jaar een volksstemming in
Duitschland zal plaats hebben, die con
stateert, dat hij nog een overgroote in
elk geval een afdoende meerderheid
der bevolking achter zich heeft. Een
moedig besluit, waaruit een imponee
rend zelfbewustzijn spreekt. Maar te
vens een interessant besluit Immers,
wist men het nog niet, dan zou men het
nu weten: dat de nationaal-socialistische
beweging in Duitschland het Rijk met
in hoofdzaak de tegenwoordige minis
ters en met in elk geval den heer Hitier
aan hun hoofd, zal blijven regeeren, tot
dat een meerderheid der bevolking zich
daartegen verzet. Hitier zelf heeft dat
dezer dagen in een gesprek met een ver
tegenwoordiger van het Londensche
blad „Daily Mail", dat wegens de fasci
stische overtuiging der redactie zijn uij-
zondere sympathie geniet, nog eens uit
drukkelijk bevestigd. En hij heeft er
aan toegevoegd: uit een en ander kan
men zien, dat wij nationaal-socialisten
ten slotte de eerlijkste en beste demo
craten ter wereld zijn.
Nu is het heel gemakkelijk, om met
een en ander den spot te drijven. Men
kan bijvoorbeeld zeggen: als ik honderd
volksvertegenwoordigers in een hok
opsluit en commandeer dat zij ja of neen
zullen roepen, doch dat de neen-roepers
onmiddellijk overhoop geschoten zullen
worden, en als ik dan constateer, dat zij
allen ja geroepen hebben, dan is het een
klein kunstje, daaruit de gevolgtrek
king te maken, dat zij het eenstemmiv-
gloeiend met mij eens zijn. Ik zou ook
kunnen opmerken: als ik zoo'n par.e-
ment zelf kies en daarvoor alleen man
nen uitzoek, van wie ik bij voorbaat
weet, dat zij het met mij eens zijn, dan
kan ik desnoods eiken dag en met het
zelfde schitterende resultaat, een stem
ming uitlokken
In werkelijkheid staan de zaken, wat
den zoogenaamden Rijksdag van heden
in Duitschland aangaat, ook werkelijk
zoo. In dezen Rijksdag zitten voor 90
zuiver nationaal-socialisten en voor
10 „gelijkgeschakelden", d.w.z. vroe
gere Duitsch nationalen (richting Hu-
genberg) en r.katholieke staatspartij-
mannen (Centrum), die geen partij meer
achter zich hebben en van wie eenvou lig
geëischt wordt, dat zij zich als nario-
naal-socialisten gedragen. Wat zij dan
ook doen. Een eenstemmig besluit van
dit „parlement", dat hoogstens drie of
vier malen per jaar een uurtje te zarner
komt en dan niets zegt maar alleen
luistert en op bevel ja-stemt, heeft in
onze oogen natuurlijk niet de aller
kleinste waarde. Ook niet, als men met
het argument komt, dat deze Rijksdag
niet anders handelen kan, omdat hij de
stemming van het volk weergeeft, dat
nu eenmaal nationaal-socialistisch is
Want dat is volstrekt niet bet geval!
De werkelijke nationaal-socialisten
vormen ook heden in Duitschland nog
een minderheid, en zelfs een zeer kleine
minderheid Vult men deze minderheid
aan met de meeloopers, die om welke
redenen dan ook vóór 30 Januari 1933 de
Hitlerbeweging bij verkiezingen ge
steund hebben, dan komt men op onge
veer 45 der bevolking. Voegt men daar
nog de overloopers, de opportunisten, üe
angstige broeders en ten slotte de goede
vaderlanders uit andere groepen, die ter
wille van land en volk zich in het oogén-
blikkelijk-onvermiidelijke geschikt heb
ben, aan toe, dan komt men vermoede
lijk op 80 tot 85 En vraagt men, hoe
verleden jaar bij een peblisciet over het
uittreden uit den Volkenbond bijna 93
tot 95 tot stand kon komen, dan is net
antwoord: om dat over die buitenland-
sche politiek de laatste jaren, ook vóór
het Hitler-régime, met uitzondering van
de communisten vrijwel alle Duitschers
het reeds eens waren; en in 1933 de
stormvloed van het nationaal-socialisme
bijna de geheele bevolking gehypnoti
seerd en in een angstphyehose gevoerd
had.
Was dus na Maart 1933 een stemming
in den „Rijksdag" allesbehalve een
uJting van wat wij als betuiging van na
tionale eenheid beschouwen omdat
deze „Rijksdag" niet meer het resultaat
van een werkelijke geheime volksstem
ming met volledige vrijheid tot het op
stellen en propageeren van candidaten
mag genoemd worden ook •-et „gehei
me en vrije" plebisciet, gelijk het nu op
19 Augustus wederom zal plaats hebben,
kan ons al bij voorbaat niet de overtui
ging geven, dat het hier gaat om het
constateeren van den werkelijken wil
van het Duitsche volk.
Al dadelijk is de inzet ongewoon. Het
volk moet stemmen over de vraag, of
Adolf Hitier rijkskanselier zal zijn met
de volle bevoegdheden van rijkspreri-
dent. Maar intusschen bezit hij die be
voegdheden reeds en zijn leger en vloot
reeds met een „heiligen eed" op zijn
persoon (niet alleen op het ambt!) vast
gelegd Dat is een beïnvloeding van het
plebisciet, gelijk het sterker niet kan
gedacht worden.
Gaan we verder.
Het volk stemt niet over de vraag:
Hitier practisch rijkspresident of
een ander staatsburger. Het heeft geen
keuze. Het stemt op Hitier ofhet
zegt „neen" Het kan noch voor een an
deren candidaat noch zelfs maar voor
dat „neen" propaganda maken. Niet al
leen omdat de regeering zulk een tegen-
propaganda onmiddellijk zou verbieden,
niet alleen omdat daartoe geen enkele
zaal, geen enkele drukkerij, geen enkel
blad, geen enkele reclamezuil ter be
schikking zou staan; maar ook, omdat
zelfs propaganda van mond tot mond
voor een „neen" als landverraad, als
bedreiging van leven en persoonlijke
vrijheid beschouwd moet worden. Aan
den anderen kant staat voor „ja" het
geheele propaganda-apparaat der regee
ring en der eenig-toegelaten partij ter
beschikking. Staat, school, kerk, rad:o,
pers, partij, arbeidsfront, bonden, kortom
het geheele door de regeering beheersch-
te Duitschland staat in dienst van de
„ja"-propaganda.
En toch, kan men opmerken, blijft de
stemming geheim.
Dat is volkomen juist. Echter: ook dat
geheime is slechts betrekkelijk De or
ganisatie op politiek gebied is sinds jaar
en dag hier zoo in de puntjes, dat men
bijna zeggen, kan dat het vrijwel uitge
sloten is .neen te stemmen zonder dat
dit op de een of andere wijze bekend
wordt. Het Duitsche volk is tegenwoor
dig honderd procent verpolitiekt. De
stiijd der meeningen loopt dwars door
alle stammen, beroepen en gezinnen De
neiging tot klikken en verklappen is
zoo sterk, dat de regeeringsorganen er
herhaaldelijk met zware strafbedreigin
gen tegen te keer moeten gaan. Een
enkel onvoorzichtig woord, waardoor
een „neen"-stemmer zich verklapt, kan
hem in het ongeluk storten of zijn exis
tentie vernietigen. In de steden kent men
in het groot de ja-stemmers en kan door
buurtcommissies, door speurders in de
huizenblokken en in de families wel ixi-
gevt_er opmaken, waar de neen-stem'
mers moeten schuilen. In de dorpen is
dat nog minder lastig. Het is wel niet
de wensch der regeering, dat zulk een
controle wordt uitgeoefend. Maar net als
in Rusland en in Italië wordt niet zel
den, waar 't van pas komt, dubbel spel
gespeeld en neemt „de partij" voor haar
rekening, wat „de regeering" niet zou
kunnen verantwoorden.
En ten slotte: het is zeker stellig de
wensen der regeering, dat het „geheime"
der stemming even pijnlijk doorgevoerd
wordt als het „geheime" der stemmen
telling. Maar waar geen politieke par
tijen mee rbestaan, die elkaar bij het
tellen op de vingers kijken, is practisch
de controle op de eerlijkheid der kleinere
en kleinste stemopname-commissies
niet meer zoo absoluut doorvoerbaar als
nog twee jaren geleden. En dat zelfs in
het nationaal-socialistische, volgens
kras-radicale moreele beginselen, opge
bouwde Duitsche staats- en gemeen
schapsleven corruptie en verraad tot in
de allerhoogste ambten niet uitgesloten
zijn, heeft het geweldig schandaal, dat
den Rijksminister Roehm het leven kost
te, toch wel afdoende bewezen.
Desondanks kan het plebisciet van 19
Augustus interessant zijn. Want reeds
bij de voor Hitier zoo overtuigende
volksstemming in de Volkenbond-beslis
sing konden eenige millioenen neen-
stemmen niet weggetooverd worden En
men vraagt zich af, of de sindsdien zeer
toegenomen ontevredenheid ditmaal
met in veelvoud van tegenstemmen tot
uiting zal komen Ook al zou dat veel
voud nog in het kwadraat toegenomen
zijn, indien werkelijk het volk volle
vrijheid zou gehad hebben niet alleen
man voor man geheim te stemmen,
maar voor een van de regeering afwij
kende meening ookstemming te
maken.
Het schijnt ons in elk geval wensche-
Ijjk. d°' de Nederlandsche lezer aan al
deze dingen gedacht heeft, voordat hij
het resultaat van den 19en Augustus
onder de oogen krijgt.
Even na 12 uur is de Oostenrijksche vice-
kanselier Starhemberg per vliegtuig op het
Romeinscchhe vliegveld Littorio aangeko
men. Hij begaf zich onmiddelijk naar Ostia
om daar het kamp der 200 Oostenrijksche
jongens, die in Italië vertoeven, te bezichtigen
Prins Starhemberg heeft den geheelen
Zondag te Osti doorgebracht. In den och
tend woonde hij de mis bij in de kerk Regina
Pacis. Later keerde hij naar het kamp terug.
In gezelschap van eenige Italiaansche
autoriteiten, gebruikte Starhemberg de lunch,
terwijl hij later met dezelfden heeren ging
baden.
De Italiaansche legatie te Weenen zal niet
worden bevorderd tot ambassade. Men be
vestigt officieus, dat de status der Italiaan
sche Oostenrijksche diplomatieke betrek
kingen niet zal worden gewijzid
Van Oostenrijksche zijde wordt er den na
druk op gelegd dat het bezoek van Starhem
berg een privé karakter draagt.
De vice-kanselier heeft in Ostia geluncht
en zich daarop weer naar Weenen begeven.
Hij zou het plan hebben een onderhoud met
Mussolini te hebben. Starhemberg zal zijn
intrek nemen in hotel „Ambassadeurs". Bij
zijn aankomst in de vlieghaven werd hij,
daar het bezoek geen officieel karakter droeg
ontvangen door den Oostenrijksche gezant
en den militairen attaché.
Mussolini heeft zich Zaterdag in gezel
schap van Staatssecretaris Suvich naar Ostia
begeven, om daar een bezoek te brengen
aan het kamp der Oostenrijksche jongens.
In het kamp werd hij begroet door den
Oostenrijksche vice-kanselier Starhemberg,
den Oostenrijkschen zaakgelastigden en den
gouverneur van Rome.
Naar Stefani meldt heeft Starhemberg bij
deze gelegenheid een rede gehouden waarin
hij opnieuw er den nadruk op legde, dat
Oostenrijk vast besloten is zijn onafhanke
lijkheid te handhaven, tot welken prijs ook
Mussolini had daarna in een tent een on
derhoud van een uur met Starhemberg en
Suvich.
In gewoonlijk wel ingelichte kringen doet
het gerucht de ronde, dat het voornaamste
doel van Starhemberg's bezoek aan Musso
lini de bespreking is van een plan tot reor
ganisatie van de Oostenrijksche Heimwehr
tot een goed gedisciplineerd militair corps
dat geschikt is voor de verdediging van Oos
tenrijk. Men gelooft, dat Italië bereid zou
zijn de groote kosten aan de uitvoering van
een dergelijk plan verbonden, te financieren.
In een rede die Starhemberg gisteren hield
voor de in het Campo Austria te gast zijnde
Oostenrijksche jongens verklaarde de vice
kanselier „Signor Mussolini heeft getoond
dat hij Oostenrijk zal verdedigen, niet alleen
met woorden, maar ook met daden".
De sneltrein uit Zwitserland
is gisterochtend bij Avignon
ontspoord. Vier personen zijn
gedood en 37 gewond.
Volgens latere berichten zijn bij het
spoorwegongeluk bij Avignon zes per
sonen gedood en 35 ernstig gewond.
De meeste gewonden hebben been
breuken opgeloopen.
Omtrent de oorzaak van het ongeluk
is nog niets bekend.
De machinist beweert, dat het ongeluk
veroorzaakt is door het breken van de
as van den achter de locomotief aange-
haakten bagagewagen.
Volgens officieele berichten waren bij
het spoorwegongeluk zeven personen ge
dood en 31 gewond, van wie 4 ernstig.
Heden werd gemeld:
In den loop van gistermiddag is het
aantal dooden bij de treinramp geste
gen tot acht. Het aantal gewonden be
draagt 55. Hiervan zouden 30 zoo ern
stig gekwetst zijn, dat zij naar de zieken
huizen van Avignon moesten worden
vervoerd.
De oorzaak van het ongeluk schijnt
thans vast te staan. De trein, welke vol
gens voorschrift met een snelheid van
slechts 20 K M. per uur mag rijden, had
bij het binnenrijden van het station een
snelheid van 40 K M. De machinist en
de conducteur beweren, dat de remmen
hebben geweigerd en dat zij daardoor de
snelheid niet hebben kunnen vermin
deren.
Uit Halle aan de Saaie wordt gemeld:
Gistermorgen om 7.35 is op het station
Halle een vertrekkende trein met een bin
nenkomenden in aanrijding gekomen. De
machinist van een der treinen en een reiziger
werden gedood; ongeveer 160 reizigers wer
den gewond, van wie zeventien ernstig.
De ernstig gewonden komen allen uit Sak
sen. Zij werden terstond in het ziekenhuis te
Halle opgenomen. De lichtgewonden kregen
een noodverband en konden deels terugkee-
ren. deels hun reis voortzetten.
Volgens het voorloopig onderzoek moet het
ongeluk veroorzaakt zijn door een verkeer
den wisselstand, een fout van een der trein-
beambten.
Een auto, bestuurd door een ingenieur uit
Parijs is bij een spooroverweg door den
trein gegrepen en geheel vernield. Drie der
inzittenden zijn om het leven gekomen
Minister president Doumergue is Zaterdag
avond weer naar zijn landgoed Tourne
feuille vertrokken waar hij tot einde der
maand hoopt door te brengen.
Rijkskanselier Hitier heeft, volgens 'e
Crot., Josef Bürckel aangewezen om
Von Papen, die tot dusver ook Rijksge
volmachtigde voor het Saargebied wa.".,
als zoodanig op te volgen.
Dezo benoeming wordt in diplomatie
ke kringen te Berlijn uitgelegd als
symptoom van een wijziging van
Duitschlands politieke oriëntatie ten
aanzien van het Saargebied. Na Von
Papen, die er steeds op uit was om de
nationaal-socialistische agitatie in het
Saargebied te matigen, komt met
Bürckel, die leider is van de gouw Pais
der nationaal-socialistische partij bene
vens Obergruppenführer der S A., een
van de oudste nationaal-socialisten in
functie, die tot dusver vooral» op den
voorgiond trad door zijn onderdrukking
van het seperatisme in het Rijnland en
door de verzet-houding, die hij volgens
„Der Deutsche" in den tijd van de Rijn
land-bezetting aannam tegen de inter
geallieerde autoriteiten.
Naar United Press uit betrouwbare
echter niet officier bron, uit Munchen
verneemt, zijn Habicht en Frauenfeldt,
zoomede eenige andere ondergeschikte
Oostenrijksche nationaal-socialistische
leiders, Zaterdag in hechtenis genomen
Men vat dezen maatregel op als een
nieuw bewijs van Duitschlands wensch
tegenover Oostenrijk blijk te geven van
zijn goeden wil.
Een opzienbarend proces is te Riga ge
voerd tegen den vroegeren minister van
financiën Annus. Hij wordt er van beschul
digd, door onvoordeelig inkoopen van Russi
sche suiker van slechte kwaliteit voor het
staatsmonopolie den staat te hebben bena^
De a s. stemming in Duitschland.
(Buitenland).
Spoorwegongelukken bij Halle en
Avignon. (Buitenland).
Dr. Berlage overleden. (Binnen
land).
De uitspraak inzake verplichte
arbitrage in landbouw-crisiszaken.
(Binnenland).
Faillissement Atalanta vernietigd.
(Binnenland).
Ministerieel schrijven aan de ge
meenten inzake kosten werkver
schaffing en steunverleening. (Bin
nenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten J.
deeld. Het openbaar ministerie had vier jaar
tuchthuisstraf geëischt; Annus is thans ver
oordeeld tot drie jaar tuchthuisstraf. Ver
wacht wordt, dat ook een vervolging zal
worden ingesteld tegen oud-premier Blod-
niek.
De besprekingen tusschen vertegenwoor
digers der Duitsche en der Belgische regee
ring over de kolenkwestie, welke te Brussel
sedert eenige dagen worden gevoerd, zijn
Zaterdag voorloopig onderbroken.
Aan de Fransch-Belgische grens, zoo
meldt de Crt., is een smokkelzaak aan
het licht gekomen, die waarschijnlük
reeds een groote uitbreiding heeft geno
men. Op de boter, die door België ge
kocht wordt, moet bij invoer een waar
borgsom gestort worden, die bij uitvoer
terugbetaald wordt. Men zou nu deze
gelden terugbetaald hebben voor boter
die niet is uitgevoerd, maar in België
verkocht werd. Tot nu toe is geconsta
teerd dat op 5000 K.G. boter, voorname
lijk uit Denemarken afkomstig, de in
voerrechten ontdoken zijn. Te Brussel
is in verband met deze zaak een boter-
handelaar gearresteerd en ook verschei
dene douanebeambten zouden bij deze
fraude betrokken zijn. Men vermoedt dat
het om groote hoeveelheden, waaronder
ook Nederlandsche boter, gaat.
Een autocar met kaatsers, hun vrouwen
en supporters uit Roeulx is op weg naar 's
Gravenbrakel bij Seignies, toen de bestuurder
voor twee fietsers wilde uitwijken, omge
slagen.
Tien personen o.w. de chauffeur, zijn ern
stig gewond naar een ziekenhuis overge
bracht, terwijl tien andere personen minder
ernstig werden gewond.
Op den weg BerlijnBreslau bij Glogau
is Zaterdagmiddag een Berlijnsche autobus,
waarin meer dan 30 personen waren geze
ten, in botsing gekomen met een personen
auto. De snel rijdende autobus raakte daar
door aan het slingeren en sloeg daardoor
over den kop. Drie inzittenden zijn gedood
en zes zwaar gewond.
Wegens deelneming aan de verkiezingen
van een Baskische provinciale commissie,
die door de regeering te Madrid onwettig
was verklaard, zijn gisteren in de provincie
Biscaye verscheidene burgemeesters gearres
teerd, onder wie ook de burgemeesters V2n
San Sebastiaan en Bilbao.
De politie te Havanna heeft een groep
communisten uiteengejaagd, die pamfletten
verspreidden. Alle ambtenaren van het de
partement van verkeerswezen hebben het
werk neergelegd. Tien communisten zijn
gearresteerd.
Bij een stierengevecht op het marktplein
van een dorp in de provincie Granada wer
den twee stierenvechters door een grooten,
bijzonder kwaadaardigen stier buiten ge
vecht gesteld. Daarop sprongen ongeveer 50
jongemannen uit het dorp in de arena om
hun kunsten te vertoonen E>e stier was ech
ter ook tegen deze overmacht opgewassen er
verwondde 30 zijner aanvallers.