EN
Schuschnigg op bezoek bij Mussolini.
Verschillende perscommentaren.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENllENi
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3, redactie 33.
Ho. 198 Dit nummer bestaat uit twee bladen Directeur: C. KRAK. Donderdag 23 Augustus 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
flxtgeliiksch Ovevzicht
Mussolini.
Engelsche persstemmen.
Italiaansche commentaren.
^Buitenland
DE EED OP HITLERS PERSOON.
Ook door alle ambtenaren a!
te leggen.
BIJNA 2000 IN VRIJHEIDSTELLINGEN
IN DUITSCHLAND.
WEGENS SPIONNAGF
VEROORDEELD.
DE NASLEEP VAN DE NAZI-PUTSCH
IN OOSTENRIJK.
OP 25 JULI WAS DOLFUSS NIET
MEER TE REDDEN.
BLIJDE GEBEURTENIS AAN HET
KROONPRINSELIJK HOF.
Italië bereidt zich op feestelijk
heden voor.
AANHOUDEND VERZET IN
BASKENLAND.
Krachtiger regeeringsmaaf-
regelen aangekondigd.
MUSSOLINI ALS SOLOZANGER.
SCHIETPARTII IN BERGHUT NABIJ
SALZZBURG.
Twee personen
scheidenen, w.o.
gewond.
gedood; ver-
Nederlanders,
ERNSTIGE GESCHILLEN TUSSCHEN
AMERIKAANSCHE EN JAPANSCHE
FARMERS.
Gevaar voor de Amerikaansch-
Japansche verhoudingen.
lVat vandaag de
aandacht trekt.,*
UITBREIDING VAN DE
AMERIKAANSCHE MARINE.
DE STAKINGSMOEILIJKHEDEN
IN AMERIKA.
Het conflict bij de Aluminium
Comp. of America.
De dreigende staking in de
textielindustrie.
Vermindering van werktijd
in de industrie van katoenen klee
ding.
WERKTIJDVERKORTING EN LOONS-
VERHOOGING IN DE
AMERIKAANSCHE KATOEN
INDUSTRIE.
Zooals wij reeds vrij uitvoerig gemeld
hebben, heeft de Oostenrijksche bondskan
selier Schuschnigg een officieel bezoek ge
bracht aan Mussolini. Dat bezoek heeft, zoo
als trouwens te verwachten was, de aandacht
van het buitenland getrokken en zelfs heeft
de Fransche „Matin" het noodig geoordeeld,
om een eigen verslaggever naar Florence te
sturen, om bijzonderheden over dat bezoek te
weten te komen. Het resultaat daarvan was.
dat die Fransche journalist een interview
met den Italiaanschen onderstaatssecretaris
Puvich had, welke interview wij reeds publi
ceerden in ons nummer van gisteren. Daar
naast hebben echter de diverse bladen com
mentaren gegeven over deze besprekingen,
waarvan wij hier een overzicht geven:
Fransche persstemmen.
In verband met de besprekingen tusschen
den Oostenrijkschen bondskanselier Schusch
nigg en Mussolini, verklaart de Petit Pari-
sien, dat Mussolini de Fransche en Engel-
sche regeeringen, als mede-garanten van de
Oostenrijksche onafhankelijkheid, volkomen
op de hoogte houdt van de besprekingen.
Uit het officieele communiqué blijkt, vol
gens het blad, dat Mussolini met nadruk
verklaart heeft, dat de autonomie van Oos
tenrijk moet worden gehandhaafd en dat
Italië daarvoor borg zal zijn.
Mussolini heeft hiermede blijkbaar te
kennen willen geven, dat Italië zich zoo
noodig met geweld tegen iedere openlijke of
heimelijke Anschluss-poging zal verzetten,
zonder zich evenwel te mengen in de binnen
landsche aangelegenheden van Oostenrijk
In de andere Parijsche bladen komt eeni-
ge ongerustheid tot uiting ten opzichte van
de diplomatieke activiteit van den Duce.
In de Figaro schrijft graaf d'Ormesson,
de medewerker van dit blad voor buitenland-
sche politiek, dat het noodzakelijk is, dat
Italië in Midden-Europa zijn houding be
paalt, doch dat het gevaarlijk zou zijn, in
dien dit op een wijze geschiedde, dat de an
dere mogendheden er aanstoot aan zouden
kunnen nemen, zelfs indien deze landen in
dezelfde mate als Italië belang hebben bij
het handhaven van het evenwicht in Europa
Dit betreft niet alleen de landen der Klei-e
Entente, doch ook in zekeren zin Oostenrijk
zelf. Oostenrijk moet niet voor de keuze ge
plaatst worden van Anschluss bij Duitsch-
land of protectoraat van Italië.
Een dergelijk alternatief zou slechts de be
langen van het nationaal-socialisme dienen.
De oplossing van he Oostenrijksche vraag
stuk ligt uitsluitend in de onainankelijkheid
van Oostenrijk.
De Echo de Paris betwijfelt of bij de be
sprekingen tusschen Schuschnigg en Musso
lini geen vraagstukken als het herstel der
Habsburgers en een militaire overeenkomst
tusschen Italië en Oostenrijk besproken zijn
Verder vraagt het blad zich af, of er geen
overeenkomst is gemaakt, die aan Italië het
recht geeft voor de onafhankelijkheid van
Oostenrijk te zorgen. Dit zou, volgens het
blad, zeer ongewenscht zijn, daar dit Oos
tenrijk onder het protectoraat van Italië zou
plaatsen.
De Daily Herald schrijnr, nopens de be
sprekingen te Florence:
„Te Florence is iets tot stand gekomen,
wat groote overeenstemming vertoont met
een Italiaansch protectoraat over Oosten
rijk".
De speciale correspondent van de Times
te Florence verklaart:
Het ongewoon lange en krachtig geformu
leerde communiqué over de besprekingen tus
schen Mussolini en Schuschnigg geeft niet
alleen positief de richtsnoeren aan, op grond
waarvan de betrekkingen tusschen beide
landen zullen worden ontwikkeld, doch het
ruimt ook verscheidene door bepaalde ge
zantschappen te Rome in omloop gebrachte
geruchten uit den weg. De passage over het
handhaven van de rust in het Donau-bekken
ontwart voor het oogenblik de vele geruchten
over het herstel der Habsburgers en ook
zekere diplomatieke geruchten, waarin werd
beweerd, dat Italië bepaalde gezantschap
pen daarover heeft gepolst, of het sluiten
van een formeel militair bondgenootschap
met Oostenrijk gewenscht zou zijn, een bond
genootschap, dat Italië in geval van nood
het recht zou geven in Oostenrijk een mili
taire actie te ondernemen. Een ander ge
rucht, aldus de Times, is in zekere Duitsche
kringen in omloop geweest, volgens hetwelk
het onderhoud zou zijn ingegeven door den
Italiaanschen wensch, de verscheurde vriend
schapsbanden met Duitschland weer aan te
knoopen. De geheele toon van het communi
qué echter, vooral de zinsnede over de vol
ledige binnenlandsche autonomie van Oos
tenrijk toont, dat Mussolini en Schuschnigg
tezamen Duitschland voor een ingrijpen in
binnenlandsche Oostenrijksche aangelegen
heden waarschuwen. De vastbesloten wil, om
de politiek van dr. E>ollfuss in dit verband
voort te zetten, is onveranderd gebleven, of
nog sterker geworden. Eveffzeer is het wijzen
op het Europeesch belang bij het Oostenrijk
sche vraagstuk een nieuwe wenk aan Duitsch
land, dat het niet alleen met Italië en Oos
tenrijk te doen zou hebben.
Naar Reuter uit Florence meldt, zegt men
in officieuse kringen, dat het officieele com
muniqué de Italiaansch-Oostenrijksche poli
tiek, zooals die met Dollfuss was bepaald,
bevestigt. Vraagstukken als net herstel van
de Habsburgers of een militaire conventie
zijn niet besproken;.men heeft het bij de zui
vere politieke betrekkingen gelaten. Wat de
economische betrekkingen betreft, blijft men
zich houden aan de protocollen van Rome
Tenslotte heeft me# ook de cultureele be
trekkingen behandeld en nader gesproken
over de uitwisseling van studenten, hoog
leeraren en kunstenaars.
In niet-officieuse, maar in den regel wel
ingelichte kringen zegt men, dat het onder
houd in hoofdzaak diende ter bevestiging
van reeds eerder aangenomen besluiten, dan
tot het nemen van nieuwe, maar de verkre
gen kostbare inlichtingen kunnen door toe
doen van Italië strekken tot inlichting van
alle landen, die bereid zijn iets ten bate van
Oostenrijk te doen, zoodat de beteekenis der
besprekingen pas later zal blijken. Men
voegt hieraan toe, dat de Italiaansch-Oos
tenrijksche samenwerking steeds duidelijker
zal blijken. De passage inzake de uitbreiding
van de protocollen van Rome beschouwt men
als een beroep op de kleine Entente, en voor
al op Zuid-Slavië.
De beteekenis van de ontmoeting is vol
doende duidelijk uit den algemeenen toon
van de Romeinsche bladen, die van oordeel
zijn, dat het onderhoud van fundamenteele
beteekenis is, doch niettemin slechts be
schouwd kan worden als volkomen normaal
en voortvloeiende uit de omstandigheden
Alle bladen wijden groote artikelen aan de
ontmoeting. De Stampa schrijft, dat op de
polemiek, dat Italië van Oostenrijk een Ita
liaansche provincie zou willen maken, te
antwoorden valt, dat Italië daartoe te ver
standig is. Oostenrijk moet echter een gebied
worden van samenwerking en niet van strijd
tusschen twee beschaafde volken. Ook de be
trekkingen met de Kleine Entente behoeven
een herziening.
De Popoio d'Italia zegt, dat de vriend
schap met Italië de grondslag blijft van de
Oostenrijksche politiek en de vriendschap
van het vrije Oostenrijk een van de hoofd
punten blijft van de vooruitziende politiek
van Mussolini.
Hef vertrek.
Mussolini is gistermiddag weer naar de
manoeuvres teruggekeerd, Schuschnigg heeft
zich naar Genua begeven, waar hij scheep is
gegaan naar Nice.
Voor zijn vertrek heeft hij aan de Petit
Parisien nog gezegd, dat de regeering als de
noodige straffen zijn uitgedeeld al het moge
lijke zal doen, om den binnenlandschen vrede
te verzekeren. De huidige regeering is even
als die van Dollfuss, een sociale regeerirg
uit op verzoening en vast besloten de onaf
hankelijkheid van Oostenrijk te handhaven,
daar er in Oostenrijk een even vurig als op
recht patriotisme bestaat.
In aansluiting op de wet inzake het staats
hoofd van het Duitsche Rijk en de 'volks
stemming van 19 Augustus heeft de rijksre-
geering «de volgende wet uitgevaardigd
„over de beëediging van de ambtenaren en
van de soldaten der weermacht".
De diensteed der openbare ambtenaren
ambtenaren luidt: Ik zweer: Ik zal den
Führer van het Duitsche Rijk en rijkskanse
lier Adolf Hitier trouw en gehoorzaam zijn
en mijn ambtsplichten conscienteus vervul
len. zoo waarlijk helpe mij God.
De diensteed der soldaten luidt: Ik zweer
bij God dezen heiligen eed, dat ik den
Führer van het Duitsche volk en Rijk, Adolf
Hitier, den opperbevelhebber der weer
macht, onvoorwaardelijk zal gehoorzamen
en als dapper soldaat bereid zal zijn te allen
tijde voor dezen eed mijn leven te offeren.
Op grond van dezen eed, volgens welke
alle openbare ambtenaren op de persoon van
den leider en rijkskanselier Adolf Hitier
moeten worden beëedigd, zooals dit bij de
soldaten der weermacht reeds is geschied,
heeft de rijksminister van binnenlandsche
zaken alle autoriteiten opgedragen de be
ëediging der in dienst zijnde ambtenaren
onverwijld te doen geschieden.
Sedert 17 Augustus zijn in Beieren 1610
strafgevangenen en 250 personen die in
voorarrest zaten, in vrijheid gesteld.
De rechtbank te Metz heeft vier personen,
beschuldigd van spionnage, veroordeeld tot
gevangenisstraffen, varieerende tusschen de
vijf jaar en achttien maanden.
Onder hen beyonden zich twee leden van
de particuliere fabriekspolitie der Röchling-
fabrieken te Völklingen in het Saargebied,
Frischmann en Rathke. die resp. tot twee
jaar en tot achttien maanden gevangenisstraf
veroordeeld werden, terwijl hun voor den
tijd van tien jaar het verblijf op Fransch
grondgebied werd ontzegd.
De krijgsraad te Leoben heeft gistermid
dag vonnis gewezen in de zaak tegen de op
standelingen uit Ennstal. Erlbacher werd
veroordeeld tot den strop, Ritz tot levens
lange zware kerkerstraf, terwijl de overige
beschuldigden kerkerstraffen van tien tot
vijftien jaren zullen moeten uitzitten.
oogenblikken later de verdekt opgestelde moor
denaars hem overvallen. Alle straten, waardoor
Dollfuss had kunnen komen, waren door terro
risten bezet, die in auto's gezeten en gewapend
met Duitsche machinegeweren hun prooi zaten
op te wachten. Bovendien zorgde de uitgebrei
de nationaal-socialistische spionnagedienst, die
zijn vertrakkingen had in alle departementen,
tijdig voor inlichtingen. Voor een aanslag vóór
de woning van den bondskanselier ten slotte,
was, voor het geval, dat hij deze nog had kun
nen bereiken, een volledig strategisch plan uit
gewerkt. Hier zouden gewapende putchisten in
auto's van alle kanten op hem af komen rijden.
Dit verschillende berichten is het allengs dui
delijk geworden, dat het voor de aanstichters
van den opstand van 25 Juli, die reeds lang te
voren, onder leiding van Frauenfeld, de plannen
hadden opgemaakt, vast stond dat Dollfuss bij
dezen Putsch, of hij gelukken zou of niet, het
leven moest verliezen. Daartoe waren alle
maatregelen genomen. De correspondent van
de N. R. C. heeft uit particuliere bron verno
men, hoe volledig de maatregelen zijn geweest,
om den bondskanselier niet aan het vonnis te
laten ontsnappen. Zelfs indien hij de kanselarij
nog bijtijds had kunnen verlaten, hadden enkele
Geheel Italië bereidt zich voor op de aan
staande geboorte van een prins of prinses
Kroonprins Umberto bevindt zich reeds in
het paleis te Napels, waar zijn gemalin, prin
ses Marie José, zooais men weet een dochter
van wijlen koning Albert van België, haar
intrek heeft genomen. Haar moeder, de ko
ningin-weduwe Elisabeth van België, wordt
d^zer dagen verwacht, evenals haar schoon
moeder, de koningin van Italië.
Tal van fascistische vrouwenorganisaties
hebben besloten het heuglijke feit te vieren
met de oprichting van Tehuizen voor Zuige
lingen in verscheidene steden. De oud
strijders zullen gelden bijeenbrengen voor
deze tehuizen. Te Milaan zullen alle kinde
ren, die op denzelfden dag als het kind van
het kroonprinselijk echtpaar geboren wor
den, een luiermand ten geschenke krijgen. De
vrouwelijke fascio te Vicenza zal een asyl
oprichten, dat den naam van den prins of de
prinses zal dragee. De leden van de hof
houding zullen aan alle arme kinderen van
Napels een uitzet schenken. De hofdames der
koningin bieden een dek voor de wieg aan.
Het stroomt geschenken in het kroonprinse
lijk paleis.
Vurig wordt gehoopt dat het te verwachten
kind een prins zal zijn.
De Spaansche regeering wil een eind maken
aan de rebelle der Baskische gemeentebestu
ren en heeft besloten krachtiger maatregelen
te nemen om een nieuwe overtreding der
wetten te voorkomen.
Morgen is de burgemeester van San Sebas-
tian van plan om m-t instemming van zijn
collega's te Bilbao en te Vittoria in zijn stad
huis het \olledige inter-provinciale comité te
doen bijeenkomen, dat gekozen is door de
gemeenteraden der drie provincies. Het
comité zal de laatste schikkingen treffen voor
het bijeenroepen tegen Zondag as. te Bil
bao van een groote vergadering, waaraan
zal worden deelgenomen door Baskische en
Catalaansche parlementsleden, alsmede door
autonomistische Kamerleden uit andere ge
bieden. De ex-premier Azane zou de ver
gadering bijwonen.
Het kabinet van Madrid zal de vergade
ring verbieden en maatregelen nemen voor
het geval de organisatoren zich niet aan het
verbod storen. Men zegt. dat de regeering
van plan zou zijn alle deelnemers te arres-
teeren.
Behalve zijn talenten als staatsman, too-
neelschrijver, metselaar, journalist, e d.
schijnt Mussolini, naar Vaz Dias meldt, ook
nog begaafdheid te hebben op het gebied
van den zang. Tot gisteren was het weinigen
bekend, dat de Duce over een voortreffelijk
geluid beschikte. Dit kwam echter aan het
licht toen bij de manoeuvres in de omgeving
van Florence de soldaten rondom hun kamp
vuren gezeten waren en zich den tijd kortten
met het zingen van vaderlandsche liederen
en volkswijsjes. Plotseling stapte zonder
eenige waarschuwing de dictator in hun mid
den en hief een lied aan, dat door Giacomo
Puctini gecomponeerd is. De soldaten luiste
ren geboeid tot de laatste hooge toon in de
avondstilte was verdwenen, waarop een ont
zaggelijk applaus losbarstte. Zelfs de meest
cynische toehoorder moest toegeven dat de
zang veel slechter had kunnen zijn
Woensdag drongen twee jongelieden de
berghut op de Felbertauern nabij Salzburg
binnen en schoten den waard Steinberger, die
hen wilde tegenhouden, neer. De zoon van
den voorzitter der Duitsch-Oostenrijksche
Alpenvereeniging, Pirter, werd eveneens
door een kogel getroffen. Beiden waren op
slag dood
De beide indringers openden daarop op
de toesnellende bergtoeristen een razend
revolvervuur Verscheidene gasten, onder
wie eenige Nederlanders, werden ernstig ge
wond De twee jongelui wisten te vluchten,
doch vijf uur later konden zij gearresteerd
worden. Het bleken een 17- er. een 23-jarige
jongeman uit Stiermarken te zijn. Zij legden
een volledige bekentenis af en verklaarden,
hun daad in een roes begaan te hebben. Zij
zijn ter beschikking van de justitie gesteld.
Uit Phoenix (Arizona) wordt gemeld, dat het
in het vruchtbare dal van de Salt River tot
ernstige incidenten is gekomen tusschen de
daar gevestigde Amerikaansche farmers en Ja-
pansche boeren, die sedert eenigen tijd naar
deze streek trekken. De ernst van den toestand
kan blijken uit het feit, dat het staatsdeparte-
ment den gouverneur van Arizona, Moeur, op
dracht heeft gegeven, in ieder geval incidenten
te verhinderen, welke de betrekkingen tusschen
de Vereenigde Staten en Japan zouden kun
nen schaden.
De toestand is intusschen zoodanig toege
spitst, dat 600 Amerikaansche farmers een ulti
matum hebben opgesteld, waarin de Japanners
worden gesommeerd vóór Zaterdag het dal te
verlaten.
De plaatselijke autoriteiten ondersteunen den
eisch der Amerikaansche boeren, daar zij op
het standpunt staan, dat de aanwezigheid der
Japanners een schending is van de Landbouw-
wet van Arizona.
Het staatsdepartement vreest, dat eventueele
gewelddaden tegen de Japanners ernstige moei
lijkheden voor de Amerikaansche onderdanen in
Mandsjoekwo zullen medebrengen.
Onderstaatssecretaris Phillips heeft telegra-
Het bezoek van Schuschnigg aan
Mussolini. (Dag. Overzicht.)
Drama in een berghut in Stier
marken. (Buitenland.)
Moeilijkheden tusschen Ameri
kaansche en Japansche boeren in
Arizona. (Buitenland.)
Een sluitende rijskbegrooting
voor 1935. (Binnenland.)
Ontploffing ih een motorjacht.
(Binnenland.)
Vreeselijk ongeluk op onbewaak-
ten overweg in de gemeente Em-
men. (Binnenland.)
Een dronken man te Oldenzaal
pleegt een moordaanslag op zijn
dochter en verwondt een man, die
tusschenbeiden kwam. (Binnen
land.)
Roofoverval te Moergestel. (Bin
nenland.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
fisch ter kennis gebracht van gouverneur
Moeur, dat hij van de Japansche regeering
reeds een mededeeling in deze aangelegenheid
heeft ontvangen.
Het departement van de Amerikaansche
marine heeft gisteren contracten afgesloten
voor den bouw van elf oorlogsschepen, waar
door duizenden arbeiders op de particuliere
werven weer werk kunnen vinden.
De contracten betreffen den bouw van
twee lichte kruisers, zes torpedobouwers en
drie onderzeeërs.
De Aluminium Comp. of America, waar
15,000 arbeiders sinds tien dagen staken,
heeft het bemiddelingsplan van de regee
ring verworpen dat voorzag in een onmid-
dellijken wapenstilstand hervatting van den
arbeid en onderhandelingen tusschen de di
rectie en óe arbeiders. Volgens den president
van de Amerikaansche federatie van den
arbeid, die de stakende arbeiders steunt, is
het conflict een gevolg van de weigering
van de maarschappij om met vertegenwoor
digers van de vakvereeniging te onder
handelen.
Reuter meldt nader: De directie van de
Aluminium Comp. heeft verklaard, dat zij be
paalde eischen van de vakvereeniging niet in
aanmerking wilde doen komen voor arbi
trage.
Het stakerscomité van zijn kant heeft zich
bereid verklaard de voorstellen van de regee
ring te aanvaarden.
Green, de president van de Am. federatie
van den arbeid, heeft zijn volledigen steun
toegezegd bij de dreigende staking in de
textielindustrie, waarbij ongeveer 800,000
arbeiders zijn betrokken.
Roosevelt heeft een besluit onderteekend,
waarbij de code voor de industrie van ka
toenen kleeding gewijzigd wordt in dien
zin dat de wekelijksche werktijd van 200,000
arbeiders in deze industrie van 40 tot 36 uur
wordt verlaagd zonder verlaging van de
loonen. De N R A. is van meening dat door
deze wijziging die op 1 October in werking
treedt, 10.000 nieuwe arbeiders in dit bedrijf
kunnen worden te werk gesteld.
Reuter merkt in dit verband op, dat bo
venstaand bedrijf geen direct verband heeft
met de textielindustrie. Men kan dit besluit
van Roosevelt dus niet beschouwen als een
poging om de dreigende staking in óe tex
tielindustrie te voorkomen.
De NRA heeft met toestemming van pre
sident Roosevelt binnen het kader van de
„katoencode" toegestemd in een verkorting
van den werktijd van 40 tot 36 uren per
week, zoomede in een loonsverhooging met
10 Met het oog op de dreigende staking
in de tetxielindustrie zijn deze maatregelen
voor deze industrie van bijzonder belang.
