'DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Scheepsdrama voor de flmerikaansche kust.
De „Morro Castle" in brand gevlogen.
Tweehonderd dooden en vermisten?
Reddingswerk ondoenlijk.
Ho. 213 Dit nummer bestaat uit twee bladen Directeur: C. KRAK. Maandag 10 September 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
!Buitm£and
Wat vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
tranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENllENr
Van 1-^5 regels 125, elke retJel meer f 0 25, tfroote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33.
De kapitein overleden
aan hartverlamming.
Een scheepsramp van onge-
kenden omvang en met een diep
tragisch verloop heeft er zich
voor de Amerikaansche kust af
gespeeld. Het Amerikaansche
passagiersschip „Morro Castle",
een schip, dat 11000 ton meet en
van een vacantietocht naar Cuba
terugkeerde, is ongeveer ter
hoogte van Spring Lake door
dat de bliksem in een olietank
sloeg, in brand gevlogen.
Het vuur greep zóó snel om zich heen,
dat het onmogelijk was, maatregelen tot
'inperking te nemen. Het groote schip
6tond direct geheel in vlammen.
Aan boord bevonden zich ongeveer
550 personen, waaronder ruim 300 pas
sagiers. olgens mededeelingen van ge
redden zijn minstens zes reddingsboo-
ten in allerijl gestreken. Te Seagirt :n
den staat New-Jersey zijn 100 opvaren
den aan land gezet. Daarentegen zijn
zeven der van deze plaats ter assistentie
uitgezonden booten nog niet terugge
keerd, zoodat niets bekend is omtre-it
het lot van de beiïiaiïning der booten
en de door hen opgenomen opvarenden.
Onder de passagiers, hoofdzakelijk toe
risten, bevonden zich ook 100 leden van
de New-Yorksche zangvereeniging „Con-
cordia".
De kapitein is kort voor het
uitbreken van den brand aan
een hartverlamming overleden.
Bij het aanbreken van den dag verza
melden zich aan de kust groote men-
schenmassa's, doch in het nevelachtige
en regenachtige weer was van het schip
weinig te onderscheiden. Ook in andere
kustplaatsen zijn opvarenden aan land
gebracht.
Daar groote schepen niet in de nabij
heid van het brandende schip konden
komen, moesten zij hun reddingspogin
gen opgeven en doorvaren.
De meeste geredden van het bij San-
dy Hook in brand geraakte schip „Mor
ro Castle" zijn van meening.dat bliksem
inslag de oorzaak van de brand geweest
moet zijn. Men voer duor 'n z.g. electri-
sche storm en de bliksem zou de olie
tanks (de Morro Castle werd met olie
gestookt), in de midscheeps getroffen
hebben. Hierdoor zou verklaard zijn, dat
de brand dadelijk zulke noodlottige af
metingen aannam. De storm, die
heerschte, heeft het vuur natuurlijk nog
aangewakkerd. Trouwens ook bij andere
groote scheepsbranden heeft men den
geweldigen „trek" die er op een schip
heerscht kunnen constateeren. De mees
te passagiers waren al naar bed en
moesten dus gewekt worden. De beman
ning heeft gedaan wat zij kon om al deze
menschen te bereiken maar het is niet
mogen gelukken allen bijtijds te waar
schuwen.
Afschuwelijke tooneelen.
Het moet een vreeselijk gezicht zijn
voor hen, die op het betrekkelijk veilige
voorschip een toevlucht hadden gevon
den, hoe uit de kleine ramen van de hut
ten, de menschen om hulp schreeuwden,
hulp die niet geboden kon worden, daar
de toegang langs de gangen onmogelijk
was. Daar heerschte het vuur in al zijn
kracht.
En langzaam zag men dan dé wanho
pige menschen wegzakken van de raam
pjes, gestikt in rook en hitte.
Het blijkt ook, dat niet alle reddings
booten te water gelaten konden worden.
Aan de eene zijde lukte het vrij spoedig
de booten neer te laten, maar aan de
andere zijde was men niet zoo ge.ukkig.
Of het nu kwam door den rook. of door
dat 't schip reeds te sterk helde, dat kan
men moeilijk uitmaken, maar zeker is
het dat de booten niet in het watei ge
komen zijn.
Een ooggetuige vertelt:
Hier volgt nog het verhaal van een
der geredden, die gewekt werd door het
alarm der bemanning.
„Toen ik het dek bereikte," aldus luidt
het verhaal, „stond het heele schip al
in lichte laaie. Wij trachten het vuur te
bestrijden met een slang van het sloe
pen dek, maar het bleek al gauw, dat dit
in 't geheel geen nut zou hebben. Al den
tijd, dat wij hiermee bezig waren, zag
ik geen andere passagiers. Tenslotte zei
men mij, dat er nog een vrouw in een
van de dekhutten was. Ik ging er heen,
brak de deur open, maar kon niemand
vinden. De rook verdreef mij echter al
spoedig. Het meerendeel der passagiers
en der bemanning sliep, toen het schip
door den bliksem getroffen werd en ik
ben bang, dat zij niet meer hebben kun
nen ontkomen.
Wij kregen order de booten aan stuur
boordzijde te strijken. Ik geloof, dat van
bakboordzijde niemand weg kon komen;
de wind blies de vlammen naar dien
kant.
Wij hebben nog een poosje uitgekeken
of er ook menschen in 't water dreven,
maar zagen niemand. Het schip leek op
dat oogenblik wel een fornuis en brand
de van voor tot achter. Ik zag niemand
meer op dek, verschillende menschen
waren overboord gesprongen.
Een ander overlevende, 'n lid van de
bemanning, zeide, dat het schip mid
scheeps reeds in volle vlam stond ,toen
het alarm gegeven werd. Het was toen
al onmogelijk om door de gangen 'e
komen, om de passagiers te waarschu
wen. Het eenige wat wij doen konden
was de ramen van de buitenhutten in te
slaan, om zoodoende de slapende pas
sagiers te redden en hun een middel te
verschaffen zich te redden.
Vliegtuig boven het schip.
Te half tien gistermorgen (Amerik.
tijd) waren honderdvijftig tot tweehon
derd overlevenden van de „Morro of
Castle' 'aan de kust van New Jersey aan
land gebracht. Het Engelsche stoom
schip „Monarch of Bermuda" meldde,
dat het 65 personen in veiligheid heeft
kunnen brengen.
Des morgens te tien uur cirkelde een
vliegtuig om het brandende schip en
deelde per radio mede. dat opnieuw twee
reddingsbooten zijn gestreken. De thans
te Spring Lake aan land gezette ledT
van de bemanning zijn van meening, dat
het schip niet door den bliksem getrof
fen is, maar dat het vuur in het voor
schip is uitgebroken. De matrozen be
richten, dat de vlammen met ongeloof
lijke snelheid zich over het geheele dek
uitbreidden en dat de ijlings gealar
meerde bemanning niet meer in de gan
gen der kajuiten kon doordringen, zoo
dat men er zich toe moest beperken de
patrijspoorten van het dek af in te slaan.
De „Morro Castle" was in enkele mi
nuten veranderd in een gloeiende oven.
Vele passagiers trachtten zich te redden
door in zee te springen. Vele anderen
moeten in hun hutten omgekomen zijn,
daar de geweldige rookontwikkeling
iedere poging tot ontkoming onmogelijk
maakte.
Te Aspury Park zijn elf matrozen aan
land gezet, van wie zes gewond waren
Ook eenige passagiers zijn daar aan land
gebracht. De geredden hadden veel van
de koude te lijden gehad. Slechts enkelen
hadden gelegenheid gehad, zich behoor
lijk te kleeden.
Te Allenhurst zijn de eerste lijken
aangespoeld. Ook in andere kuststeden
spoelden lijken aan. Een dichte mist
verhindert ieder uitzicht, terwijl de
hevige Noordooster storm voortduurt.
Drie New Yorksche politiebooten moes
sten door den storm terugkeeren. zon
der dat zij de plaats des onheils hadden
kunnen bereiken. Een der booten kon in
twee uur slechts anderhalve mijl voor
uit komen.
181 lijken opgevischt.
Nader wordt uit New York ge
seind:
Er zijn reeds 181 lijken van de
Morro-Castle opgevischt, terwijl
nog verschillende verkoolde lij
ken zich in het schip bevinden.
Het aantal geredden valt nog
niet nauwkeurig vast te stellen.
Na de opgave der eigenaars van
het schip, dat dit getal 333 be
draagt, is nog geen nadere offi-
cieele mededeeling gedaan. Tot-
nutoe zijn 128 passagiers en 140
leden der bemanning, dus totaal
268 overlevenden te New York
en New Jorsey aangekomen.
De beambten der Ward-lijn verwerpen
de gedachte, dat de brand door den
bliksem ontstaan zou zijn.
Zij achten het vrijwel als zeker, dat
een passagier in de bibliotheek door het
achteloos wegwerpen van een branden
de sigaret als oorzaak moet worden
aangenomen.
De overlevenden roemen om strijd de
heldenmoed van Warm6 die gedurende
10 uren op zijn post bleef, rustig bevelen
gevende, opdat zooveel mogelijk perso
nen zouden worden gered.
De geredden,
Het stoomschip „Monarsch of Bermu
da" is te New-York aangekomen met
72 gereden der „Mcrro Castle", de „City
of Savannah" met 60 en de „Anres
Luckenbach" met 22. Voor de bureaux
der Ward-scheepvaart Maatschappij en
bij de landingspier peelden zich hart
verscheurende tooneelen af. De directie
van het schip heeft bekend gemaakt, dat
zij over de oorzaak van den brand en
over de schuldvraag niets kan zeggen,
voor het officieele onderzoek dienaan
gaande zal zijn afgeloopen.
Een later telegram meldde:
Tegelijkertijd wordt medegedeeld, dat
de plaatsvervangende kapitein Warms
zich nog met eenige manschappen aan
boord van het brandende schip bevindt.
Warms en de overige leden der be
manning zijn thans aan boord gegaan
van het kustvaartuig „Tampa". Het
gloeiende schip is op het strand gezet.
Vreemde geruchten,
Gistermiddag is op zee de storm gaan
liggen. Kustwachtvaartuigen zoeken nog
steeds naar eventueele overlevenden en
verdronkenen. Gisteravond waren
brandweerlieden nog steeds met de blus-
sching bezig. Eerst in den loop van Zon
dag is het vuur op de lading overgesla
gen. De Warl-line, van wie het vaartuig
is, deelde Zondagavond mede, dat 560
personen zich aan boord hadden bevon
den, waarvan 389 zijn gered, n.1. 221
passagiers en 168 leden der bemanning.
Het aantal dooden en vermisten zou dus
171 moeten bedragen. Zeventien doode
passagiers zijn reeds geborgen.
Het s-sdat nog steeds brandt, ligt
thans nog slechts 200 M. van het strand
bij Ashbury Park aan den grond. De
bovenste dekken zijn volkomen uitge
brand. Heden zullen de federale autori
teiten een aanvang maken met het offi-
cieele onderzoek. Het is den officieren
van het schip streng verboden de pers
mededeelingen over den brand te doen.
De bladen geven uiting aan hun verwon
dering over het feit, dat tusschen het
uitb.cken van den brand en het alar
meer© nvan de passagiers, naar het
schijnt minstens een uur is verloopen.
Daar het Zondag nog niet mogelijk was
de lagere dekken te betreden, heerscht
nog volkomen onzekerheid over het aan
tal dooden, temeer daar van vele perso
nen nog niet kon worden vastgesteld of
zij omgekcmen of gered zijn. Gister
avond laat deelde de Ward-Line de vol
gende cijfers mede: Overlevenden, pas
sagiers 221, manschappen 171, officie
ren 9. Dooden 45. Vermisten, passagiers
52, manschappen 59.
HITLER OVER DE JEUGD.
En wat de vrouw behoort te zijn.
In het Stadion te Neurenberg heeit rijks
kanselier Hitler Zaterdagmiddag het woord
gevoerd voor 60.000 Hitlerjongens. Hitler
zeide o.a.:
„De dag zal komen, dat wij allen één zul
len zijn om ons volk kracht en sterkte te
geven. Jullie moet in je jeugd in je opnemen
en leeren, wat wij eens in geheel Duitsch-
land gaarne zullen zien. Wij willen eens één
Rijk zien en jullie moet daarvoor reeds opge
leid worden in één organisatie. Want jullie
zijn vleesch van ons vleesch en bloed van
ons bloed en in jullie brandt dezelfde geest,
die ons beheerscht!"
Voor de nat.-soc. vrouwen hield de rijks
kanselier eveneens een rede, waarin hij o.a
zeide
„De nat.-soc. beweging heeft van het be
gin af in de vrouw de trouwste helpster niet
alleen gezien, maar ook gevonden. Het ge
moed der vrouw heeft in alle tijden op den
geest van den man ingewerkt. De Duitsche
vrouw heeft begrip voor datgene, wat de
natuur haar heeft meegegeven, zoodat de
man bij dit inzicht der vrouw niet langer
behoeft te vreezen, dat hij uit zijn positie als
man wordt verdrongen. Men zou kunnen
zeggen, dat de wereld der vrouw een kleinere
is, want haar wereld is haar man, haar fa
milie, haar kinderen en haar huis. Waar zou
echter de grootere wereld zijn, als niemand
de kleinere wilde verzorgen? Wij verzetten
ons er tegen, dat een individualisme van de
meest bedorven soort wil uiteen rukken, wat
God heeft samen gebonden".
Toespraak tot S.A. en S.S.
Hitler heeft de S.A. en S.S. toegesproken,
die stonden aangetreden in de Luitpold-
arena te Neurenberg Bij deze gelegenheid
zeide de „Fuhrer" o.m.:
In de 12 achter ons liggende maanden is
de eene positie na ide anaere in ons bezit ge
komen. Niemand, die niet blind wil zijn, kan
gelooven, dat de S.A. overbodig zou kunnen
zijn of misschien van zelf zal aftreden.
Deze twaalf maanden waren evenwel ook
een tijd van scheppenden arbeid in de natio
naal socialistische beweging zelf.
Enkele maanden geleden heeft zich een
zwarte schaduw over onze beweging gewor
pen. Vele tegenstanders meenden, dat zij
den tijd zouden kunnen zien komen, dat de
macht der nationaal socialistische partij
misschien ten einde zou gaan.
Ik heb U, mijn kameraden, ontboden om
U drie dringen te documenteeren:
1.) de S.A. heeft evenmin als eenige an
dere instantie der partij met deze zaak iets
te maken.
2.) om allen te laten zien, dat mijn ver
houding tot U, mijn kameraden, precies de
zelfde is als sedert 14 jaren en
3.) om onze vijanden te laten zien, dat de
partij staat en dat haar S A. en S.S. staan
als garanten der nationaal-socialistische be
weging.
Allen, die mochten gelooven, dat er ook
slechts een barst gekomen is in deze geledin
gen, vergissen zich.
Wanneer iemand zich bezondigt aan den
geest van onze beweging, wanneer hij zich
bezondigt aan den geest van mijn S.A., dan
treft dat nipt deze S.A., maar slechts die
gene zelf die het waagt, zich daaraan te
bezondigen.
De S.A.-raan en de S.A.-leider kan niets
anders zijn dan trouw, gehoorzaam, gedis
ciplineerd, bescheiden, offerwaard of hij
is geen S.A.-man.
FANTASTISCH BERICHT.
De Volkenbond naar Weenen
verplaatst?
De Weensche berichtgever van
de Parijsche „Liberté'' beweert, dat
wegens de afwijzende houding van
Zwitserland tegenover de Sovjet
Unie de toestemming zou zijn ge
vraagd en verkregen der Oostenrijk-
sche regeering den zetel van den
Volkenbond te verleggen naar Wee
nen.
Voorts beweert de „Liberté", dat
de verplaatsing reeds de volgende
week zou geschieden.
Een bevestiging van dit bericht van
de Liberté is niet verkregen.
PRINS GEORGE EN VERLOOFDE
NAAR ENGELAND.
Uit Zuid-Slavië vertrokken.
Prins George van Engeland en zijn ver
loofde, prinses Marina van Griekenland,
zijn, vergezeld van prins Paul en prinses
Olga van Zuid-Slavië, naar München ver
trokken. Vandaag zullen zij doorreizen naar
Parijs, waar de prinses eenige dagen zal
doorbrengen bij haar ouders. Prins George
zal waarschijnlijk in het midden der volgen
de week per vliegtuig van Parijs naar Lon
den vertrekken.
ONTHULLINGEN OVER WAPEN
HANDEL.
Verklaring van
betrokkene.
Nederlandschen
De in Parijs wonende N'ederlandsche oud
zeeofficier, die tot voor anderhalf jaar de
Fransche vertegenwoordiger was van de
Electric Boat Cy., waarover het Amerikaan
sche Senaatsonderzoek gaat, heeft gisteren
bezoek ontvangen van den directeur-generaal
en van den secretaris-generaal der Fransche
scheepswerven Penhoet te St. Nazaire, die er
zich over beklaagden, dat zij bedoeld zouden
zijn in een vraag in 1922 om steekpenningen
ten bedrage van elk fr. 50.000 ten einde een
contract met genoemde Electric Boat Cy te
plaatsen. De oud-zeeofficier in kwestie heeft
volgens de „New York Herald" onmiddellijk
een onvoorwaardelijke ontkenning gegeven
dat die beide heeren zulk een vraag tot hem
gericht zouden hebben. Hij kwam tevens
terug op zijn schrijven aan ri. R. Carse,
president van de Electric Boat Cy., dat de
Amerikaansche commissie gepubliceerd
heeft, en verklaarde dat de bedragen, welke
in dat schrijven vermeld waren, bestemd
waren geweest voor tusschenpersonen en
niet voor de bestuurders van Penhoet zelf,
maar na twaalf jaren kon hij zich niet meei
de juiste redactie herinneren.
Scheepsdrama voor de Ameri
kaansche kust. (Buitenland).
Het einde van het Neurenberger-
congres; Hitler spreekt over de
jeugd, de vrouw, de S.S. en S.A.
(Buitenland).
De dreigende textielstaking in
Amerika. (Buitenland).
Oss wordt gezuiverd. (Binnenland)
De schietpartij te Snelrewaard.
(Binnenland).
H. M. de Koningin en H. K. H.
Prinses Juliana terug in Holland.
(Binnenland).
Bewaker klinghuis N. S. B. te
Rotterdam overvallen. (Binnenland).
Het in werking treden van het
handelsverdrag met Spanje is op
geschorst. (Binnenland).
Het drama te Hoofddorp. (Binnen
land).
Dappere Terschellingsche zeelie
den door de Fransche regeering on
derscheiden. (Binnenland).
De moord, diefstal en brandstich
ting te Haarlem opgehelderd. (Bin
nenland).
Jubilé Amsterdamsche Stads
schouwburg. (Binnenland).
Het N. V. V. congres te Utrecht.
(Binnenland).
Verschillende doodelijke verkeers
ongevallen. (Binnenland).
Nederland wint te Turijn 3 Euro-
peesche titels; Berger de 100 en 200
M.; Peters de hink-stap-sprong.
(Sport).
(Zie verder eventueel laatste
berichten
In het interview met de „New York
Herald" werd verder gezegd dat hij er trou
wens niet in geslaagd was Frankrijk tot
cliënt te maken van de Electric Boat Cy.
Deze maatschappij heeit met de meeste an
dere landen relaties, waaronder Engeland,
Japan, Rusland, Italië, Nederland, Dene
marken, Noorwegen, Portugal, Spanje en
Peru. Hij gaf als zijn meening te kennen
dat de enquête in de Ver. Staten meer ge
ïnspireerd wordt door een persoonlijke veete
van een of meer personen tegen de Electric
Boat Cy. dan door een oprechten wensch tot
ontwapening.
DE AMERIKAANSCHE
TEXTIELSTAKING,
500.000 stakers.
De Amerikaansche bemiddelingscommis
sie heeft gisteren een aanvang gemaakt met
haar pogingen om een arbitrage van de tex
tielstaking te bespoedigen. De voorzitter der
commissie, John Winant, heeft den leider
van het katoen-textiel-instituut Georg Sloans
uitgenoodigd Maandag met de commissie
samen te komen ter bespreking van de voor
stellen der stakingsleiders. De werkgevers
hadden Zaterdag door Gorman ingediende
voorstel betreffende een wapenstilstand ge
negeerd. Gorman stelde voor, dat alle fa
brieken zouden worden gesloten, terwijl de
bemiddelingscommissie zou trachten het con
flict tot een oplossing te brengen. Posters
der vakvereenigingen zouden dan de fabrie
ken beschermen. Toen Gorman gisteren laat
op den dag nog geen antwoord had ontvan
gen van de vertegenwoordigers der industrie,
stelde hij als uiterste termijn voor het geven
van een antwoord op zijn voorstellen het
tijdstip Maandagmorgen 6 uur vast. De be
middelingscommissie tracht thans een ver
scherping van den toestand te voorkomen,
terwijl duizenden soldaten in Noord- en Zuid
Carolina als hulptroépen ln gereedheid
worden gehouden voor het geval heden
nieuwe onlusten mochten uitbreken wanneer
vele fabrieken zullen trachten hun deuren te
openen. Gorman raamde het aantal stakers
dat heden niet aan het werk zou gaan op
500000.
DE STAKING IN SPAN IE.
Zes dooden te Madrid.
De werklieden-syndicaten zullen naar
uit Madrid wordt gemeld bevel geven den
arbeid te middernacht te hervatten Zij ver
klaren dat de arbeiders op schirterende wijze
het consigne hebben opgevolgd: 24 uur sta
ken. als antwoord op de fascistische concen
tratie, gesteund door de openbare macht.
De minister van Binnenlandsche Zaken
verklaarde dat de algemeene staking te
Madrid is geëindigd, maar zicb in Asturië
uitbreiot. Hij geloofde echter niet dat de
regeering zich genoodzaakt zou zien, den
alarmtoestand af te kondigen
De minister gaf oevel tot sluiting van alle
vereenigingslokalen der socialisten commu
nisten en anarcho-syndicalisten te Madrid er
in de provincies
