8
Het bestaansrecht der volkstuintjes.
5eoillelon
EEN EERESCHULD.
üüttmM i
8
8
8
Stad en Omgeving
Een cultureel werk, dat niet verdwijnen mag.
BETALINGSVERKEER
MET DUITSCHLAND.
Jiadlopcoquumna
I
Wie op een mooien dag eena een wande»
ling maakt over de Friesche brug en langs
den Friescheweg, zal, wanneer hij nauwe
lijks eenige honderden meters heeft geloopen,
aan den linkerkant van den weg een complex
tuintjes ontdekken, die waard zijn, er eenige
oogenblikken bij te blijven stil staan, of als
't kan, er een bezoek te brengen.
Dat zijn de volkstuintjes, van de Vereeni-
ging van Volkstuinders, die tezamen een
oppervlakte van ongeveer 3 H A. hebben en
die elk minimaal 150 en maximaal 300 M2
groot zijn.
Voor wie zijn deze tuintjes bestemd, waar
voor dienen zij eigenlijk en wat is de cul-
tureele beteekenis van deze volkstuintjes?
De vraag stellen, is haar beantwoorden.
Maar daartoe moeten wij even een kleine uit
eenzetting geven.
Wanneer men op het platteland woont,
dan zal men, een heel enkele uitzondering
daargelaten, een tuin bij zijn woning heb
ben, een tuin, waarin men zijn groenten
kweekt of zijn bloemen verzorgt.
Wanneer men in een stad woont, dan
heeft men het liefst een woning in de buiten
wijken, in de nieuwe wijken, waar kleinere
en grootere tuinen voor of achter de huizen
liggen. En men verzorgt die tuinen met hart
en ziel.
Dat doet men niet uitsluitend en alleen,
om eigen bloemen of eigen groente te heb
ben; neer, men doet dat wellicht in de aller
eerste plaats, om verstrooiing te vinden, na
de vele uren, die men op kantoor, in winkel
of werkplaats heeft doorgebracht. En niet
alleen verstrooiing, maar ook gezondheid.
Want een uurtje werken in den tuin, werken
voor eigen genoegen, beteekent veel meer dan
een aangename verpoozing. Het beteekent
licht en lucht voor den mensch, 't maakt den
mensch opgewekter, het geeft hem nieuwe
kracht en werklust voor den dagelijkschen
arbeid.
Maar er is steeds een bepaalde categorie
stadsmenschen geweest, die nimmer in het
bezit van een eigen tuin, hoe klein ook, kun
nen zijn. Dat zijn vooral de middenstan
ders, die hun winkel in de stad hebben en
boven de zaak wonen; het zijn verder alle
menschen, die niet „beneden" wonen, maar
die een bovenwoning moeten bewonen.
Zij missen hun tuinen en daarom een deel
van hun gezondheid.
De overneid heeft dat blijkbaar steeds be
grepen, want elke, stad, hoe groot of hoe
klein, heeft nu plantsoenen en bosschen
aangelegd. En nu kan men wel zeggen, dat
die plantoenen er zijn voor de verfraaiing
der stad, zij zijn er in de allereerste plaats
van hem die zelf geen stukje grond hebben,
(behalve dan de aarde in eenige bloempot
ten) en toch gaarne „buiten" willen zijn.
De mensch verlangï naar buiten. Dat
merkt men aan alles; dat ziet men steeds,
zoodra het maar eens mooi weer wordt.
De eerste mooie Zondag brengt duizenden
stadsmenschen naar buiten; zij gaan naar
de plantsoenen en parken, maarzij
gaan ook verder, liefst naar de ongerepte
natuur en in elk geval naar plaatsen, waar
de stadslucht niet waait, waar ruimte is,
waar lucht en licht in overvloed aanwezig
is. En na één dagje buiten voelen deze dui
zenden zich gesterkt en opgewekt en de
dagtaak wordt hun lichter, gemakkelijker.
Helaas, niet iedereen kan naar buitengaan
en zeker niet eiken dag of eenige keeren per
week. En daarom zijn de volkstuintjes een
uitkomst geworden.
-O-
Wij weten niet, waar de eerste volkstuin
tjes zijn gesticht; wij weten ook niet, wan
neer die tuintjes voor het eerst zijn gekomen.
Maar wel weten wij, dat die volkstuintjes
bij elke stad, groot en klein, te vinden zijn.
Waar men komt, ergens aan den zoom
van een stad kan men ze vinden en meestal
gaat er een groote bekoring van uit.
Want de volkstuinjes beteekenen nog veel
meer dan „een stukje buiten". De bezitter
van zoo'n tuintje toch kan zich vele vrij
heden veroorloven, die hij in een park niet
kan doen. Hij kan zijn tuinje Inrichten, zoo
als hij dat zelf wil. Hij kan er zijn eigen bloe
men zaaien, uitplanten en verzorgen; hij
kan er zijn groenten verbouwen, zelfs zijn
appels en andere vruchten kweeken; kortom,
hij kan zij het binnen bepaalde grenzen
Naar het Eugeisch van Dorothea Gerard.
49.
„Maar het is in het geheel geen Fransche
naam, het is een Poolsche", zei ze en schud
de me bij den arm. „Ik weet niet, waarom
wij het eigenlijk zoo dadelijk voor een uit
gemaakte zaak hielden, dat het een Fransch-
man was, die Kazimir heeft bedrogen. Het
was geen Franschman het was een land
genoot, zijn vriend!
O, kunt u het nu nog niet raden?"
„Toch niet Pan Lewicki zelve?"
„Neen, de ander, KrysztofZijn
goede vriend Krysztof!"
Dit schreeuwde ze haast uit en tegelij
kertijd klampte ze zich aan mij vast, dat
mijn arm er pijn van deed.
Het gebrek aan zelfbeheersching, van het
oogenblik af, dat zij binnentrad, deed mij
vreezen, dat zij het verstand verloren had.
Daarom antwoordde ik, zoo kalm mogelijk:
„Er moet zeker hier een vergissing in net
spel zijn, madame; u vergeet dat Krysztof
nog nauwelijks op de wereld was, toen deze
dingen gebeurden!"
„Neen, maar het is zijn vader. Begrijpt
u dat niet? Het kan geen ander wezen.
Bazyli herinnert zich die beide avonden
zeer goed; den een, waarop Malewicz
Stepan Malewicz zoo enorm veel won
van Kazimir, en den volgenden, waarop
hij nog meer verloor. Dit duel met kaarten
behoorde tot een van de gebeurtenissen van
doen en laten wat hij wil. Hij kan werken in
zijn tuintje, maar hij kan ook luieren in een
stoel of in een tuinhuisje, dat hij zelf ge
bouwd heeft. Hij kan zijn kinderen laten
spelen in het tuintje, hij kan met zijn huis
gezin des middags of des avonds eenige
uurtjes genieten, kan er zijn thee drinken
kan er rust vinden, kan er
Och de mogelijkheden zijn groot en slechts
hij, die volkstuinder is, weet wat het bezit
van zoo'n tuintje beteekent, weet. welk een
kostbaar bezit hij heeft. De volkstuin kan
zelfs opvoedend werken. Want als men zijn
kinderen steeds meeneemt naar zijn tuintje,
als men ze hun eigen bloemen laat kweeken.
dan zal de liefde voor planten en bloemen ook
bij het kind grooter worden en dit zal dan
later de bloemen en planten in de parken en
plantsoenen laten groeien en zeker geen ver
nielingen aanbrengen in de openbare wan
delparken.
Men ziet, een volkstuintje beteekent nog
wel iets!
o
Ook Alkmaar is in het kostbaar bezit van
zijn volkstuintjes, zooals wij dit reeds in het
begin van dit artikeltje opmerkten. Alkmaar
is zelfs in het bezit van een vereeniging van
Volkstuinders.
Dat beteekent, dat er leiding gegeven
wordt aan het werk; dat beteekent, dat er
eenheid in de tuintjes is, dat alles er netjes
verzorgd uitziet. Want wel wordt ieder lid
zooveel mogelijk vrijheid gelaten, maar
het bestuur tracht daarnaast opvoedend
te werken en wenscht geen verwaarloosde
tuintjes te zien. En mocht er een huurder
zijn, die zijn tuin zou verwaarloozen, hij zou
een volgend jaar geen kans op een nieuw
tuintje krijgen!
Het bestuur heeft nog veel meer kunnen
doen. Zoo heeft het gezorgd voor een aardi
ge entree, voor verzorgde tuinpaden, voor
vroolijke heggen; het heeft tal van gouden
regens gekregen en vele meidoorn-planten er.
heeft die overal neergeplant. En zoo is het
complex van 165 tuintjes aan den Friesche
weg een rijkdom geworden, een bezit, dat
niet in geld kan worden omgezet, een bezit
van idieele en cultureele waarde.
De volkstuintjes zijn gegroeid tegen de ver
drukking in; hier en elders.
Want wat toch is telkens gebeurd? De
tuintjes werden gesticht aan den zoom der
stad. Maar die stad breidde zich uit en tel
kens weer werden de tuintjes verplaatst,
omdat de terreinen bouwrijp gemaakt moes
ten worden. Men begrijpe, wat dit beteekent.
Een tuintje is niet klaar in een paar weken,
zelfs niet in een paar maanden, ja zelfs niet
in een jaar! Een tuintje moet groeien, moet
langzaam ingericht worden; de hagen moe
ten tijd hebben om dicht te groeien, de
boompjes en struiken zijn heusch niet in een
enkelen zomer gegroeid tot krachtige exem
plaren.
Er ligt voor een volkstuinder in zijn tuin
tje een brok van zijn levensgeluk. En dat
brok geluk werd meer dan eens afgebroken,
grondig vernietigd, omdat nieuwe straten
en pleinen de plaats van den tuin innamen
Doch ondanks dat handhaafden de tuintjes
zich, ja zelfs groeiden zij en meer en meer
menschen voelden de behoefte aan een der
gelijk tuintje.
o
Ook Alkmaar heeft kennis gemaakt met
deze ontmoedigende factoren. Achter de
Landstraten was jarenlang een stuk volks
tuin, een stuk cultuur, een genot voor vele
menschen. De stadsuitbreiding verdrong de
tuintjes en de bezitters er van zochten naar
een andere gelegenheid. En vonden die!
Het terrein aan den Friescheweg was een
25 jaar geleden voor een gedeelte in cultuur
gebracht door tuinders. En daar werden de
nieuwe volkstuintjes gesticht.
Moeilijkheden waren er nog. Want groote
stukken van dat terrein liepen bij hoog water
onder en meerdere gedeelten hadden geen
voldoende afwatering, zoodat men al te dik
wijls het met zorg en liefde gekweekte in het
water zag verrotten.
Toen werden de werkloozen aan het werk
gezet. Zij hoogden het land op, verbeterden
het, waar dit noodig was en toen had men
een fraai complex grond gekregen, zoo goed
zoo geschikt voor tuinbouw, dat elkeen hoop-
de „season". Bazyli bevond zich onder de
toeschouwers. Hij herinnert zich den vicom-
te uitstekend, evenals diens vertrek naar
Afrika; hij verbeeldt zich, dat hij zich zelfs
den spiegel tegenover de tafel herinnert,
want het geheugen van dien man is scherp
als een vlijm. Hij heeft altijd een goed hoofd
gehad en heeft gespeeld, zoo methodisch,
als hij ieder ander ding deed! De datums
in den brief komen geheel overeen met die
in zijn geheugen; alles klopt. Er bestaat
geen twijfel of Stepan Malewicz was degene,
tegenover wien Kazimir valsch gespeeld
heeft en Krysztof is zijn eenige zoon. Daar
om zijn we hem de vergoeding schuldig: hij
is in waarheid heer van Ludniki".
Op dat oogenblik zag ik Jadwiga op den
drempel staan, met haar tuinhoed in de
hand. Zij leek als versteend; alleen haar
oogen dwaalden langzaam var. haar moeder
naar mij.
■„Jadwiga, lieve kind, wij hebben hem ge
vonden!" riep madame Zielinska, terwijl zij
de armen uitstrekte naar haar dochter*
„Bazyli zegt
„Ik heb gehoord, wat hij zegt", zei Jad
wiga en het spreken scheen haar moeite te
kosten. „Maar kan hij zich niet vergissen?"
„Het komt mij voor", bracht ik in het
midden, „dat dit veronderstellingen zijn
heel aannemelijke, maar toch geen bewij
zen".
„Ik voor mij heb reeds bewijzen genoeg",
zei madame Zielinska, die blijkbaar bang
was, dat ze zich haar ontdekking weer zou
moeten laten ontglippen.
„Maar de Malewiczs zijn arm", bracht ik
er tegen in, „en in den brief van uw echt
genoot staat nadrukkelijk vermeld, dat zijn
te, dat dit terrein blijvend zou kunnen wor
den benut.
Maar ziet, het spook van de Landstraten
heeft zich naar den Friescheweg verplaatst.
Want de gemeente Alkmaar, wier eigendom
dit land is, heeft het land opnieuw laten op
meten, naar men zegt, om verkaveld te wor
den voor bouwterrein. De gemeente Alkmaar
wenscht ook dit gedeelte bouwrijp te maken.
Wanneer zulks noodig is, dan is daar
niets aan te doen. Dan zullen de tuintjes
moeten verdwijnen; dan zal opnieuw en
voor den zooveelsten keer een stukje levens
werk worden vernietigd. En dan zal er op
nieuw een opschuiving, een vernuizing moe
ten plaats vinden. Immers, de tuintjes zelf
moeten blijven, mogen nimmer verdwijnen.
Nu begrijpt ook de gemeente heel goed het
bestaansrecht der volkstuintjes en wil een
nieuw terrein beschikbaar stellen aan de
overzijde van de Hoornsche vaart; zeer
waarschijnlijk zal de gemeente dat zelfs ge
heel klaar willen maken voor den tuinbouw
Op zich zelf is dat toe te juichen, maar
daarmee zijn wij er niet.
Want zoo goed als een Alkmaarder Hout
niet zal verdwijnen, zoo goed als een Alk
maarder Hout een „long" is voor ons, Alk-
maarders, zoo goed als het sportterrein zal
blijven als een tweede of derde „long" voor
de jeugd en ook voor ouderen, zoo goed moe
ten ook de volkstuintjes blijven, omdat ook
deze een „long" zijn voor een deel van onze
inwoners.
Er moet niet op gezette tfjden verhuisd
worden. Neen, Alkmaar moet eens en voor
altijd zijn permanente volkstuinjes hebben
Niemand zal er aan denken, om den Hout
te „verplaatsen". Welnu, ook de volkstuin
tjes kunnen een sieraad zijn voor de stad,
vooral wanneer zij in handen zijn van een
vereeniging als deze, die de tuintjes aan den
Friescheweg exploiteert. En moet de stad zich
uitbreiden; welnu, laat men öm de tuinjes
bouwen; laten de tuintjes voor dat deel van
onze stad worden, wat de Hout is voor een
ander deel.
Wij hopen, dat onze gemeenteraad straks
eens een flink terrein zal aanwijzen, dat per
manent tot volkstuintjes wordt aangelegd
Wij hopen, dat een verhuizing in de toe
komst niet meer mogelijk zal zijn.
Dan zullen de tuintjes een nog grooteren
bloei beleven. Dan zal met nog meer liefde
gewerkt worden in die tuintjes.
Dan zal Alkmaar in het bezit zijn van een
kostbaar cultureel bezit!
De Rotterdamsche Bankvereeniging heeft
een korte uiteenzetting gegeven van de wijze,
waarop thans de vereffening van vorderin
gen en schulden, ontstaan uit het goederen
verkeer met Duitschland, plaats vindt.
Het overzicht dat wij hierbij publicee-
ren vat samen den inhoud van de belang
rijkste tot nu toe verschenen wettelijke bepa
lingen, mededeelingen van regeermgswege
door den Rijkspersdienst gepubliceerd en de
tot dusverre verschenen circulaires van het
Nederlandsch Clearingirtstituut.
I. Nederlandsc he import uit Duitschland.
Hierbij moet onderscheid gemaakt worden
tusschen betaling van schulden, voortsprui
tend uit goederen, welke uiterlijk op 14 Aug
1934 werden ingevoerd en betaling van im
porten, welke na genoemden datum plaats
vonden.
Betaling van importen tot en met
14 Augustus 1934.
Het verdient aanbeveling, dat voor betaling
dezer schulden zooveel mogelijk gebruik ge
maakt wordt van z.g. bankmarken, welke de
Nederl. Bank door tusschenkomst der par
ticuliere bankinstellingen verkoopt. Hierdoor
wordt de Nederlandsche Bank in de gelegen
heid gesteld haar saldo op het Sonderkonto
bij de Reichsbank te liquiaeeren, hetgeen een
versnelde afrekening van de in Duitschland
uitstaande vorderingen van Nederlandsche
exporteurs mogelijk maakt. Het is derhalve
in het landsbelang, dat importen van goe
deren, die vóór 15 Augustus werden inge
klaard, door betaling met bankmarken wor
den vereffend. Wanneer de Duitsche expor
teur in guldens heeft gefactureerd, heeft be
taling met bankmarken nog het voordeel,
dat O kunt profiteeren van een eventueel
verschil tusschen de noteering van de Mark
ten opzichte van den Gulden op de Amster-
damsche en Berlijnsche beurs. Hieromtrent
zullen wij U te allen tijde gaarne nader in-
lichten.
Betaling van Importen na 14
Augustus 1934.
Deze importen vallen, zooals U ongetwij-
tegenstander rijk is en dat hij het geld mis
sen kan".
„Toen was dit ook zoo; het was in den
gouden tijd van de familie. Kazimir hield
op met spelen, na dat bezoek aan Parijs,
maar Stepan Malewicz niet, ofschoon hij al
vrouw en kind had; die avond in de club
was er één van een reeks noodlottige avon
den voor hem. En Kazimir kon het maar
aanzien dat zijn vriend zich geheel te gron
de richtte en kon voor zichzelven houden
het geld, waarmee tenminste het ergste voor
Stepan zou zijn afgewend!"
Er stond onbeschrijflijke verachting te le
zen op haar vermagerd gelaat, terwijl ze
dit zei, en langzaam vouwde ze de lange,
teere handen om de knieën. Toen vertoonde
zich ineens een zweem van een glimlach
over haar gelaat:
„Maar nu die Krysztof! Wat een verras
sing als hij tot de ontdekking komt, dat hij
toen nog niet zoo arm is, als hij dit wel
meende. Dat hij dus feitelijk al dien tijd
voor zichzelven gezocht heeft!"
Ze liet een korten lach hooren en keek
naar haar dochter, als verwachtte ze van
dien kant eenige sympathie in wat haar
dan al als een komische speling van het lot
trof. Maar noch op Jadwiga's bleek gelaat,
noch in haar wijd-opengesperde oogen stond
eenige instemming te lezen.
„ik denk, dat hij vandaag wel komen
zal", zei madame Zielinska, terwijl zij op
stond.
Maar Malewicz kwam niet, wat inder
daad, na het gebeurde van den vorigen dag
niet te verwonderen viel.
Madame Zielinska bleef nog tot laat op
den avond naar hem uitzien en dien volgen-
Zaterdag 22 September.
HILVERSUM, 1875 M. (VARA-
uitz.) 8.— Gr.pl. 10.— VPRO-
morgenwijding. 10.15 Voor Arb. in
de Continubedrijven. Bont progr.
(eigen gr.pl.-opnamen). 12.KI.
VARA-Ensemble o. 1. v F. Bakels.
1.45 Zenderverz. 2.„Die Fleder-
maus", operette van Strauss (op
frpl.) 3.— W. Drees spreekt over
speranto. 3.15 De Notenkrakers
olv. D. Wina. 3.45 Zenderwiss. 4
Vervolg de Notenkrakers. 4.45 Toe
spraak H. Lindeman. 5.— Verv. de
Notenkrakers. 5.40 Literaire cause
rie A. M. de Jong. 6.— De Fliere
fluiters olv. J. v. d. Horst. 7.—
Orpl. 7.30 Een werkloos hoofdarb.
spreekt. 7.50 Gr.pl. 8.— Herh.
SOS-ber. 8.03 Gr.pl. 8.20 Toe
spraak A. de Vries. 8.30 VARA-
orkest olv. H. de Groot. 9.Deel.
C. Rijken. 9.15 Orgelspel C. Steyn.
9.30 Optreden van Tummers. 9.45
VARA-orkest o. 1. v. H. de Groot.
10— Vaz Dias en VARA-Varia.
10.15 Tummers. 10.30 Verv. orkest-
concert. 11.1512.Gr.pl.
HUIZEN, 301 M. (KRO-uitz.)
8.—9.15 en 10.— Gr.pl. 11.30
12.Godsd. halfuur. 1215
1.45 Gr.pl. 2.— Voor de jeugd.
2.30 Gr.pl. 3.— Reportage. 4
Voor de kinderen. 5.Gr.pl. 5.30
Esperanto-nieuws. 5.45 Orkestcon-
eert en lezing. 7.15 Causerie en
gr.pl. 7 45 Orkestconcert. 8.30 Vaz
Dias. 8.35 Causerie. 8.45 Accor-
deonmuziek. 9.— Schlagermuziek
en gr.pl 10.15 Accordeonmuziek.
10.30 Vaz Dias. 10.35 Schlagermu
ziek. 11.15—12.— Gr.pl.
DAVENTRY, 1500 M. 10.35 Mor
genwijding. 11.20 Gr.pl. 12.20
Northern Studio-orkest olv. J. Brid
ge, mmv. J. Dawtrey, sopraan.
I.20 Commodore Grand-orkest olv.
H. Davidson. 2.20 Dansmuziek
(gr.pl.) 2.50 Het Belfaster Omroep
orkest olv. E. G. Brown, mmv. R
Bryans, sopraan. 3.50 Het Par-
kington Kwintet mmv. G. Mitchell,
sopraan. 5.05 Orgelspel H. Ram-
say. 5.35 Kinderuur. 6.20 Ber. 6.50
Sportpraatje. 7.05 Welsch Inter
mezzo. 7.25 Causerie. 7.50 Billy
Cotton en zijn Band. 8.30 „The
skingame", spel van Galsworthy.
10.— Ber. 10.20 „The last Load
home", oogstfeest. 11.10 Voordr.
II.15—12.20 Het Casani Club
orkest olv. Ch. Kunz.
PARIJS (RADIO-PARIS). 1648 M.
7.20 en 8.20 Gr.pl. 12.20 Symph.
concert olv. Labis. 8.20 Zang door
A. Allgc. 9.05 Zang door R. Hé
rent. 9.50 I. „Colin-Martine", ope
rette van Saix-Berthomieux. II
„Marivaudage", operette van Ber-
thomieux. 10.50 Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 12.20
2.20 Concert uit rest. Wivex. 3.20
Omroeporkest olv. Reesen. 5.20
5.50 Gr.pl. 8.50-12.20 Oude dans
muziek door het Omroeporkest olv.
Reesen. 5.205.50 Gr.pl. 8.50—
12.20 Oude dansmuziek door het
Omroeporkest olv. Gröndahl, mmv.
E. Schröder, zang en V. Fischer,
piano.
KEULEN, 456 M. 5.50 Gr.pl
6.45 Orkestconcert. 12.20 Werag-
kamerorkest olv. Hartmann. 2.20
Gr.pl. 4.20 Mandoline-Ensemble en
kinderkoor. 7.20 Omroeporkest olv.
Kühn. 8.35 Gevar. progr. mmv. het
Omroepkleinorkest, het Omroep-
kamerkoor en solisten. Leiding: C.
Baumgarten. 10.40 Omroepkamer-
kwintet. 11.201.20 Dansmuziek
uit Hamburg.
ROME, 421 M. 8.30 Gr.pl. 9.05
I. „Mese mariano", operette van
Giordano. TI. „Ure" opera van
Giordano. Orkestl. Giordano. Koor-
leiding Josi.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M
12.20 Gr.pl. 1.30-2.20 Symph".
concert. 6.20 Gr.pl. 6.50 Zang en
pianorecital. 7.35 Gr.pl. 8.20 Om
roeporkest mmv. zangsolist. 9 20
Cabaret. 10.30—12.20 Populair
concert. 484 M.: 12.20 Symph -
concert. 1302.20 en 5.05 Gr pi
5 20 Omroeporkest. 6-35 Piano
recital. 7.05 Gr.pl. 8.20 Koorcon
cert. 10.3012.20 Populair orkest
concert.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 8.20 Kernspreuken berichten
8 35 „Was sagt Ihr dazu", heden-
daagsche gesprekken. 850 „Von
der Wolga bis zum Ebro", Europee-
sche volksdansen. 10.20 en 11.05
Ber. 11.20—1.15 Dansmuziek uit
Hamburg olv. E. Bolt.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Lijn 3: Daventry 10.35—24
Lijn 4: Keulen 10-30—23.20,
Hamburg 23.20—24.
Lijn 5: 2 uur opening Gamit.
Zondag 23 September.
HILVERSUM, 1875 M. (8.30
12.en 5.-6.- VARA, de VPRO
van 6.-8.en de AVRO van
12.-5.— en 8.—12.— uur). 8.30
Gr.pl. 8.35 Tuinbouwpr. S. S. Lan-
tinga. 9.05 Postduivennieuws. 9.07
Orgelspel Joh. Jong 9.30 Deel. J.
van Oogen en gr.pl. 10.VARA-
orkest olv. H. de Groot. 10.30 Mr.
P. J. Mijksenaai: Veilig verkeer,
10.45 Verv. orkestconcert. 11.15 A.
Pleysier: Van Staat en Maatschap
pij. 11.30 Verv. orkestconcert. 12.—
Gr.pl. 12.30 Kovacs Lajos en zijn
orkest en het Ter Apeler Dames
koor olv. J. W. de Grooth, m. m. v.
Th. Walles, piano. 2.— Boekbespr.
dr. P. H. Ritter. 2.30 Gr.pl. 3.—
Omroeporkest olv. A. van Raalte
en gr.pl. 4.30 Gr.pl. 4.45 Vaz Dias.
5 VARA-orkest olv. H. de Groot.
5.30 Sport van den dag. 5.50 Verv.
orkestconcert. 6.— Boekbespr. mr.
A. A. J. Rijksen. 6.45 Wijdings-
dienst mmv. ds. N. H. Ysbrandy,
Cecile Voute, viool. E. Donath,
viool en F. de Nobel, piano. 8.—
Vaz Dias. 8.15 Omroeporkest olv.
A. van Raalte mmv. E. Rethberg,
sopraan. 9.10 Radio-Journaal. 9.30
Herfstprogr. mmv. de September-
<QMs en de AVRO-octobristen.
10.30 Kovacs Lajos en zijn orkest,
mmv. de AVRO-girls. 11.12.
Gr.pl.
HUIZEN, 301 M. (8.30—9.30 en
5._7.45 NCRV, de KRO van 9.30
—5.— en 7.45—11— uur). 8.30
Morgenwijding olv. ds. C. J. Hoe
kendijk, mmv. het Chr. Gem. koor
„Immanüel" olv. Kroes. 9.30 Gr.pl.
10.Hoogmis. 11.45 Gr.pl. 12.
Lezing. 12.15 Orkestconcert en
causerie. 2.— Cursus. 2.30 Gr.pl.
2.50 Afscheid M:.«sionnarissen te
Cadier-en-Keer. 4.30 Voor de zie
ken. 5.— Gr.pl. 5.45 Kerkdienst uit
Weezenkapel te Neerbosch olv. ds.
H. Kluin, mmv. Neerbosch' Zang
koor olv. J. S. de Vries. 7.— Con
cert. Annie Geest, sopraan en F.
Kloek, orgel. 745 Sportnieuws.
7.50 Causerie. 8.15 Orkestconcert.
Om 9.— Vaz Dias. 9.45 Schlager
muziek. 10.15 Vaz Dias. 10.20 Gr.
pl. 10.40—11.Epiloog.
feld bekend zal zijn, onder de werking der
Clearingwet. Hierdoor komen op den Neder -
landschen importeur verschillende verplich
tingen te rusten, waarvan wel de voornaam
ste is, dat hij zich bij de inklaring der goede-
den ochtend al bijtijds werd de bode, die den
vorigen dag naar Krasno was gezonden, nu
naar Roma Wielka gestuurd.
Den dag daarop was het den eersten Sep
tember, een datum, dien ik, om verschillende
redenen, niet licht vergeten zal. Dat die een
keerpunt zou beduiden in het leven van
Jadwiga, was te voorzien, maar dat hij ook
voor mij een crisis beteekende, daar was ik
niet op voorbereid.
Jadwiga en ik zaten samen bij madame
Zielinska, toen op den middag Malewicz
werd aangekondigd. Ik had niet anders ge
dacht, dan dat Jawiga onmiddellijk de
vlucht zou nemen, maar, tot mijn verras
sing, ging ze enkel wat stijver rechtop zit
ten in haar stoel, terwijl ze haar onderlip
tusschen de tanden klemde, wat een gewoon
te van haar was als haar zenuwen van
streek waren. Toen de deur openging, zag
ik, dat zij van het hoofd tot de voeten tril
de, waarop ik nu onafgewend den blik naar
den nieuw-aangekomene richtte, want iets in
diens hoogst-ernstig voorkomen bezorgde
ook mij een schok.
Eer iemand nog wat had gezegd, sprong
Jadwiga op en riep op schrillen toon:
„U weet het! U weet het! Dus dan is het
toch waar, als u het weet!"
Mijn gedachten hadden de hare nog niet
kunnen volgen, maar toch voelde ik, dat zij
in haar recht was. Of Malewicz nu geko
men zou zijn met de bedoeling om zich to
taal onwetend te houden, is mij onbekend,
maar hoe dit ook zij, die plotselinge aan
val, die van zoo'n onverwachte zijde kwam,
deed hem voor het oogenblik zijn zelfbe
heersching verliezen In die enkele minuut
van stilzwijgen waarin hij zich blijkbaar
ren moet verbinden, het door hem ter zake
verschuldigde in guldens te storten bij de
Nederlandsche Bank. Het is derhalve thans
niet meer geoorloofd om invoeren van na
voorbereidde om te praten, was zijn ge
laat één openlijke erkenning. Madame zie
linska, die evenmin als ik de waarheid ver
wachtte, die Jadwiga zeker als bij instinct
vatte, keek ons beurtelings onderzoekend
aan.
Slechts enkele oogenblikken had dit stil
zwijgen geduurd, toen Jadwiga, zonder ver
der een woord te zeggen, de andere deur
uitliep.
Ik was op het punt haar te volgen, toen
madame Zielinska mij voorkwam met een
hooghartig gesproken:
„Miss Middleton, u zujt mij verplichten
hier te blijven. U kunt mij misschien helpen
iets te begrijpen. „Vertelt u mij eens", en zij
wendde zich tot Krysztof, „is net, zooals zij
daar zegt? Is u niet alleen de persoon, naar
wien ik den heelen zomer heb gezocht, maar
wist u dit ook?"
Malewicz scheen te aarzelen. Toen kwam
er een gemelijke uitdrukking op zijn g*"
laat.
„Dit zij zoo", sprak hij. „Ik ben die per
soon en ik weet het. De comedie hoeft niet
langer voortgezet te worden, daar dit nu
geen zin meer heeft".
De magere handen van madame Zieln»"
ka omsloten krampachtig de gebeeldhouw
de knoppen van de armleuningen, en, he
met den blik als 't ware doorborend, rieP
Z1J„U wist het! Wist het al dien tijd
en hebt u gehouden, of u mijn vriend en n
per waart? Gij valsche man! Verlaat fflj
nuis en kom er nooit weer in! Het zal
dra uw huis zijn, zooals gij weet, maar
lang ik hier ben, zult gij den drempel w
overschrijden!" j\
(Wordt vervolg0/'
