DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. het Duitschland van heden. WAT NEURENBERG ONS LEERDE. Duitschland uitgeput? 136e Jaargang BxxqeÜikscfi OvctzicfU Hitler-vereering. !Buitenland Tekort aan levensmiddelen. Doumergue voor de radio. Waf vandaag de aandacht treht,„ Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENllENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060 Telef. 3, redactie 33. No. 226 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK. Dinsdag 25 September 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. (Van onzen correspondent). In Duitschland is een interessante ontwikkeling waar te nemen. De republiek van Weimar was gewo gen en te licht bevonden. Een geweldige, al het oude goed en slecht bewust omverwerpende, radicale propaganda voor een nieuwen autoritairen staat vond om redenen van zeer uiteenloo penden aard een voedingsbodem, waaruit het derde rijk met ongekende weligheid kon opschieten. En het oogenschijnlijke wonder geschiedde, dat het klassieke volk-der-ver deeldheid in weinige maanden tijds tot voor beeldig volk-der-eenheid omgegoten kon wor den. Hitier een godsgezant! Misschien is dit woord „omgegoten" niet juist gekozen. Deze twijfel dringt zich aan mij op, onmiddellijk nadat ik het neerge schreven heb. De nieuwe Duitsche heerschers hebben de gewoonte, de dingen aldus voor te stellen. Zij zien in den ten slotte doodeen- voudigen dolf Hitier een godsgezant, een hooger wezen, om met Nietzsche (dien zij ook onbeperkt vereeren) te spreken: een „Uebermensch". En deze meer-dan-levens- groote hervormt natuurlijk niet slechts; dat ware te zwak uitgedrukt: hij giet om. Hij heeft de Duitsche massa's in een smeltkroes geworpen, het vuur hoog doen oplaaien en een nieuw, een echte homogeene staalharde massa gegoten, die nu tegen allen weerstand bestand is. Deze geestdriftige Hitlermenschen hebben zichzelf sinds 1933 wijs gemaakt, dat wij buitenland ons over deze Duitsche „een heid" mateloos opwinden, uit afgunst, uit haat en nijd, en de hemel weet, wat nog meer. Ik neem aan, dat deze veronderstel ling voor de groote meerderheid der andere volken er volkomen naast is. Voor Nederland is dat zeer zeker het geval. Nederlanders mo gen hun Duitsche buren hier met, daar zon der sympathie begroeten, mogen hier ja, daar neen van oordeel zijn, dat de doorsnee mentaliteit van den Duitscber voor ons te aanvaarden en te waardeeren is, en in het bijzonder, dat de tegenwoordige ontwikke ling in Duitschland voor Nderland een na- volgingswaardig voorbeeld biedt over één ding zijn wel alle Nederlanders, onafhanke lijk van politiek, het eens: dat een voorspoe dig, gelukkig en stabiel-rustig Duitschland een Nederlandsch belang is, en wel van de eerste grootte. Het schijnt mij dan ook toe, dat het over- heerschende Nederlandsche wantrouwen in deze Duitsche ontwikkeling te verklaren is uit de doodeenvoudige omstandigheid, dat wij Hollanders in het algemeen nog allesbe halve er van overtuigd zijn, dat het Hitler- régime voor het Duitsche volk voorspoed, ge luk en stabiliteit brengen zal. Waarbij we onzen afkeer van anti-semitisme, autarkie, oligarchie, onderdrukking van de vrijheid van drukpers, vereeniging en vergadering, en de concentratie van letterlijk alle macM in de handen van één mensch, bij deze be ou- wing niet eens op den voorgrond willen stel len. We willen ons alleen maar eens afvra gen, wat er na IV2 jaar Hitlerstaat van de zoozeer geprezen „eenheid" terecht is geko men. De betooging te Neurenberg. Wij waren in Neurenberg en hebben daar ooren en oogen wijd open gehouden. Objec tieve berichtgeving een andere wenschen wij niet te huldigen dwingt ons tot de conclusie, dat deze zeven congresdagen, die thans als nationale (en niet alleen Hitlerpar- tijdige) demonstratie bedoeld zijn, een diepen indruk op ons gemaakt hebben. Voor den Nederlander in het algemeen ware het uiterst nuttig, indien hij zulk een demonstra tie eens als tóeschouwer zou kunnen meema ken! Wij zouden volstrekt niet wenschen, dat in ons land zulke paradevertooningen moge lijk waren. De Duitscher-van-Neurenberg is zoo on-Nederlandsch, als men maar denken kan. Hij is massa-mensch, kinderlijk geluk kig in zijn uniform, zalig in het bewustzijn, tot een straf-gedisciplineerde afdeeling te be- booren, in de wolken, omdat hij als éénling er toe bijdraagt, dat alle bewegingen en handgrepen in kleiner en grooter verband zonder fout worden uitgevoerd, trotsch op later getoonde foto's en films, die het bewijs leveren, dat al die honderdduizenden in uni form in rijen, die met een lineaal getrokken schijnen, gemarcheerd zijn en stilgestaan hebben, zoodat de Toean Besaar Hitier tevre den kon zijn, en het geheel op vriend en vijand een machtigen indruk gemaakt heeft. Ik ben overtuigd, dat zooiets met ons Hol- Adolf Hitier. landers, zelfs met een goed gedrilde compag nie beroepssoldaten, nauwelijks te bereiken ware. Liefde voor staat en volk. Maar wel zou ik bet als een geschenk des hemels beschouwen, indien die geest van Neurenberg, die stralende liefde voor staat en volk, die opofferinsgezindbeid, die geen lichamelijke vermoeienis kent, ons volk tot voorbeeld zou kunnen zijn. Niet, omdat we er aan twijfelen, dat de Nederlander, als de nood aan den man mocht komen, een minder goed vaderlander ware, maar omdat ook in dagen van vrede (en tegenspoed) nationale geestdrift en solidairiteit hoog noodig kun nen zijn en 't zichtbaar demonstreeren van vaderlandsliefde tot vermeerdering van volks kracht leidt, en daarmee tot verhooging van weerstand. Dit alles in Duitschland in hooge mate bereikt te hebben, is het grootste actief der Hitler-beweging. In dit verband was Neurenberg een bewon derenswaardig hoogtepunt. Diplomatieke en journalistieke waarnemers uit tientallen vreemde staten hebben dit kunnen constatee- ren en hebben hun oprechten lof niet onder stoelen of banken gestoken. Dat is goed zoo. We zitten hier niet om tegen Duitschland of het Duitsche volk te stoken. Maar om de waarheid te berichten. Duitsche nationaal- socialistische en buitenlandsche wegen gaan pas daar uiteen, waar het er om gaat, niet alleen te constateeren of het goud op de weegschaal echt, maar of het ook zwaar ge noeg is. Wat was in Neurenberg te zien? Een ze ker percentage van een overtuigd nationaal- s^ialistische kern van het Duitsche volk van héden. Een kern, die tevens meerderheid is? Neen: een minderheid. Wat niet meer te gen te spreken is sinds niemand minder dan Hitier zelf in zijn slotrede van Neurenberg dit feit, die minderheid, als hoofdmotief voor een beschouwing over de binnenlandsche si tuatie gekozen heeft. Men kent die rede, zij het ook uit korte uittreksels. Het komt hier op neer, dat het Duitsche volk verdee'd wordt in een groote groep van fatsoenlijke en een kleine van onfatsoenlijke staatsburgers. De jongste volksstemming wordt als maatstaf aangenomen. En dus wordt de groep der on fatsoenlijken aangegeven met 15 pCt. der kiezers of 4.3 millioen zielen. Deze bereke- nin is natuurlijk niet juist: immers 2 millioen waren thuis gebleven en 0.8 millioen hadden de biljetten ongeldig gemaakt: zoodat men grof gerekend met 7 millioen absolute tegen standers te doen had. Maar goed. houden we ons bij Hitler's 10 pCt., dan blijven 90 pCt. „fatsoenlijken" over. De echte nat.-soc. een minderheid. Het merkwaardige is nu, dat Hitier deze 90 niet als een compacte massa van eens gezinde Duitschers van gelijke waarde be- schouwt( wat ze ook naar onze meening niet zijn) maar het aandurft, deze massa onder te verdeelen. Een minderheid noemt hij en terecht de echte nationaal-socialisten. Het zijn er slechts enkele millioenen. En wel de leden der partij. Deze staan als een soort staatsburgers-cerste-klasse tegenover de groote massa der meeloopers, die als „gelijt- gechakeld" te beschouwen zijn, misschien later eenige millioen „echte Nazi's zullen opleveren, maar voorloopig nog als onbe trouwbaar moeten gelden. (Een vreemde dankbetuiging voor hun ja-stemmen!) In deze groote vergaarbak zullen voorloopig ook die „echte Nazi's teruggeworpen wor den, die als leden der partij geen „strijders" maar een soort „passieve leden" blijken te zijn, die meenen, reeds alle voorrechten van het lidmaatschap veroverd te hebben door de zeer talrijke verplichte en vrijwillige bijdra gen te storten en het partij-insigne te dra gen. De doorgezeefde minderheid, die partij blijft, regeert Duitschland". En in die partij der staatsburgers-cerste-klasse zijn weer de geüniformeerden, dus S.S., S.A., P.O., Ar beidsdienst, Hitlerjeugd, Nat.-Soc. „Kraft- fahrerkorps" en ten slotte, last not least: de Rijksweer en de Rijksmarine, een keurcorps van „eere-burgers", garanten der revolutie, onder wie de „oude?strijders" een garde vor men, evenals de leden met de nummers 1—100.000 een garde zijn in de partij zelve. Wat beteekent deze onderverdeeling? Dat, eerlijk gezien, ook het nationaal-so- cialisme de Duitsche eenheid niet bereikt heeft, maar slechts een schijn-eenheid onder dwang, die reeds het bouwen van versterkin gen, waar achter zich een geestdriftige min- derneid straks verdedigen wil, noodzakelijk gemaakt heeft. Die regeerende minderheid, die in de prac- tijk slechts het gehoorzame leger van den dictator is. geeft heden reeds toe, dat zij zich voor de moeilijke tijden, die komen zul len, wenscht te verschansen en van grof ge schut gebruik denkt te maken. Zij geeft ook toe, dat zij de meerderheid niet vertrouwt, in haar keurcorps niet toelaat, en met alle machtsmiddelen in bedwang denkt te hou den. Zoo is de merkwaardige ontwikkeling reeds na 1 Yt jaar regeeren! En wat komt nu? Verzet tegen het nieuwe systeem. Het intellectueele deel der bevolking, de betrekkelijk weinigen, die met hart en ziel nationaal-socialist zijn niet meegerekend, komt met den dag meer in verzet tegen de gevolgen van het huidige systeem. Wie met dit hoog-ontwikkelde deel der bevolking be kend en vertrouwd is, kan een critiek ver nemen, die voor die van het buitenland niet onderdoet. Verdeeldheid, naijver, wantrouwen, haat en nijd domineeren ui de rijen der hoogste machthebbers op een wijze, die men nier voor mogelijk zou houden. „Eenheid" wordt daar nog slechts naar buiten toe gehand haafd met middelen, die den invloedrijken ambtenaar vaak slechts de keuze laten tus- schen voortjakkeren of vrijheidsberooving De prijzen van vele levensmiddelen en an dere dagelijksche behoeften stijgen reeds, hier en daar zelsf met 70 tot 100 gemiddeld met 25 tot 40 Tegen deze stijgingen moet de regeering zoo dezer dagen wat vleesch- prijzen betreft met draconische maatrege len stelling nemen. Wol is in den kleinhan del nauwelijks meer te krijgen. Levens-mid delen worden in massa's opgekocht, zelfs chocolade, thee, koffie en andere, die niet zoozeer aan bederf onderhevig zijn. Ook autobanden en andere uit rubber vervaardig de producten. Men neemt aan, dezen winter nog voldoende van vetten voorzien te zijn Maar nog altijd verkeert de zelfverzorging met plantaardige weefsels, met binnenland sche vettsn en huiden, met synthetische metalen en al die andere noodzakelijke pro ductie, die men in natuurlijken vorm steeds in massa' ingevoerd heeft, in het stadium van de laboratorium-proefnemingen. Twee, zes, tien, vijftien jaren tijd verlangt de Duit sche wetenschap; aleer deze zelfverzorging het practische stadium volledig bereikt zal hebben. Zullen de „staatsburgers-tweede-klasse" zoolang willen wachten, of zullen ze intus schen reeds lang naar de „onfatsoenlijke Duitschers" overgeloopen zijn? Het gaat ten slotte niet om Neurenberg, maar om de eischen van het harde leven. HENDERSON OVER DEN INTERNATIONALEN TOESTAND. In zijn kieskring heeft de voorzitter van de ontwapenings-conferentie, Henderson, gis teren een redevoering uitgesproken, waarin hij uiteenzette, dat de wereld vol ontevreden heid is en dat argwaan en vrees tot een ge vaarlijken toestand hebben geleid. Het lot van de Geneefsche ontwapenings conferentie is in gevaar. De internationale toestand is thans zoo onzeker, dat een al lergrootste inspanning noodig is om een ca- tastrophe af te wenden. Men moet erkennen, dat de wereld met steeds toenemende snelheid een oorlog tegemoet gaat. Spr. hoopt echter, dat het nog steeds niet te laat is een zoo danig noodlot te verhoeden. Er bestaat ech ter geen twijfel meer over de richting, waar in zich de afzonderlijke volken begeven. Henderson wees voortgaande op het ge vaar, dat er in gelegen is, dat volken groo te bewapeningen bezitten. De internationale samenwerking is de eerste onontbeerlijke voorwaarde voor het succes van iedere sa neering en van opbouwende vredespolitiek. Verschillende teekenen wijten er op, dat men reeds thans in Duitschland het tekort aan tal van noodzakelijke dingen voor het dagelijksch leven be gint te voelen, dat in den komenden winter een ernstigen omvang dreigt aan te nemen. Reeds thans komen vele „ersatz"-middelen in den handel, o.a. dierlijke vetten in de plaats van zeep, gerst en havermout, gemengd in cacao en chocolade en cellulose stoffen in de plaats van wol, dat zij echter op geens zins bevredigende wijze kunnen ver vangen, aangezien deze stoffen bij re gen ernstig worden beschadigd. DE RAMP IN GRESFORD-MIJN. Koninklijke giften. Gisteren ie bekend gemaakt, dat 261 mijnwerkers zijn om het leven gekomen ten gevolge van de ramp, welke Zater dag heeft plaats gehad in de Gresford- mijn (Noord Wales). Er is diepe sympathie met het lot der nagelaten betrekkingen der slachtoffers van de ramp. Uit alle deelen des lande komen gelden binnen ter leniging van hun nood. De koning van Engeland heeft 200 pond geschonken, de koningin 50 po.id en prins George en prinses Marina heb ben 25 pond geschonken. Groote bedragen komen binnen, in verscheidene gevallen zijn sommen ont vangen van honderden pond sterling, afkomstig van bankinstellingen, han delshuizen en particulieren. Henderson. HET ONDERZOEK OP DE „MORRO CASTLE". Gezagvoerder Warms gehoord. Tijdens het onderzoek naar de oorzaken van den brand op de „Morro Castle" is gisteren de waarnemend gezagvoerder Warms gehoord. Warms verklaarde, dat de beweringen van den radiotelegrafist Alagna, volgens wien groo te verwarring zou hebben geheerscht op de commandobrug op het oogenblik dat de ramp plaats vond, van iederen grond ontbloot zijg. De brand is 's morgens tegen drie uur ontdekt. Reeds een minuut later was „algemeen alarm" gemaakt. Om 3 uur 01 heeft Alagna opdracht ontvangen S. O. S.-seinen te geven. Overigens heeft de overleden kapitein Wilmott den dag voor den brand tegen Warms gezegd, dat hij het gevoel had, dat er iets zou gebeuren. Men heeft Alagna in het oog gehouden. Alagna heeft twee flesschen zwavel zuur bij zich, had kapitein Wilmott ver klaard. Daar Wilmott bang was, dat Alagna hem zwavelzuur in het gezicht zou werpen, heeft hij de deur van zijn kajuit gesloten gehouden. Tegen de eriiiei. Gisteravond heeft minister-president Dou mergue voor de microfoon het Fransche volk toegesproken. Doumergue laakte scherp het optreden van zekere critici, die steeds op nieuw probeeren nun politiek spelletje te spelen. Doumergue verklaarde niet uit zucht naar macht aan het roer te blijven, doet slechts om de eens aangegane taak tot een goed einde te brengen. Voorwaarde hiervoor is wederzijdsch ver trouwen. Degene die de regeering verwijt nieis groots tot stand te hebben gebracht zal men de niettemin niet onaanzienlijke re sultaten voor oogen moeten houden. Doumergue herinnerde vervolgens aan het sluitend maken V3n de staacebegrooting en het verschaffen var. werk tot een bedrag van 10 milliard. Op het gebied der internationale politiek heeft de regeering Frankrijk weer het aanzien gegeven, dat het noodig heeft. Het Duitschland van heden. (Dag. Overzicht). Overste Von Hindenburg treedt uit de Rijk6weer. (Buitenland). -u»)mg) itndeS^m pnniqDSïjna land). Henderson over den toestand. (Buitenland). Doumergue voor de radio. (Bui tenland) Noodlottige bioscoopbrand te Hil versum, 40 kinderen gewond. (Bin nenland). Waarom Kees Frenay uit de N. S. B. trad. (Binnenland). Antwoord op de vragen van het Tweede Kamerlid Lou de Visser in zake de mishandeling na de troon rede. (Binnenland). Begrafenis van de twee meisjes Buren. (Stad). Groote brand te Noordscharwou- de. (Stad). (Ztc verder eventueel laatste berichten). ZIJ, DIE ZICH MET 1 OCTOBER A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONT VANGEN DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN CO EN GRATIS. DE DIRECTIE. Het kabinet kan in zekeren zin zijn oor spronkelijke taak als geëindigd beschouwen en zich uit h.T politieke leven terugtrekken. Doch het acht het zich een plicht in de moeilijke economische crisis te zoeken naar afdoende middelen. Tijdens het reces van het parlement heeft men uit partijpolitieke belangen de onbedui dendste politieke incidenten probeeren uit te buiten en een campagne ingeleid voor de devaluatie van den frank. Indien deze cam pagne gelukt zou zijn, zou zij voor geheel Frankrijk vernietigend zijn geweest. De aaneensluiting der socialistische en communistische partij moet worden toege juicht, daar daardoor een uiterst gevaarlijke dubbelzinnigheid vervalt. Pleidooi voor autoritaire regeering. Vervolgens besprak Doumergue de her vormingen, welke hij noodzakelijk acht. In het bijzonder achtte hij noodzakelijk een regeering, welke over autoriteit beschikt. Hij vergeleek daarbij de positie van den Fran- schen minister-president met den Britsche. Doumergue. Volgens de meening van Doumergue moet de functie van hoofd der regeering in Frankrijk, die zonder eenige bijzondere autoriteit is, constitutioneel dezelfde bevoegdheden ver schaffen als ce premier in Engeland heeft. In geval van meeningsverschil tusschen de re geering en de meerderhe.d in het parlement, moet de minister-president zich direct tot de natie kunnen wenden. Een geringe grond wetswijziging zou zulks mogelijk maken, in dien men zou afzien van zeer bijzondere ge vallen, waarvoor vooraf toestemmmg van den senaat noodig zou zijn. Men kan er, aldus Doumergue, zeker van zijn, dat regeeringscrisis zeldzamer zou wor den, wanneer de vrees voor directe ontbin ding van het parlement de eerzucht van am- bitieuse elementen zou beteugelen. Bovendien moet de regeering bij verordening de staats- begrooting voor een ,aar van kracht kunnen verklaren, indien zij niet tijdig door Let par lement wordt afgehandeld. Ten slotte moeten de rechten en verplich tingen der ambtenaren in een z.g. ambtenaren statuut worden vastgelegd. De volgende week hoopt Doumergue nadere mededeelingen te kunnen doen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1