ALKMAARSCHE COURANT
Binnenland
Het middelbaar onderwijs in Spanje.
DE FILMBRAND
TE HILVERSUM.
Ho. 228
A DONDERDAG 27 SERTEMBER 1934
Buitenland
Eenvoudige regeling van de voorbereiding tot
hooger onderwijs.
VIJF VISSCHERS VERDRONKEN
IN DE OOSTZEE.
DE TOREN VAN PISA IN GEVAAR?
MINISTER OUD VOOR DE
MICROFOON.
Het oordeel van den Comman
dant der Amsterdamsche Brand
weer.
(Van onzen correspondent).
Dezer dagen heeft de minister van onder
wijs in Spanje een ingrijpende wijziging van
het middelbaar en voorbereidend hooger on
derwijs ingevoerd, die, zooals zij in de offi-
cieele lezing is bekend gemaakt en is vastge
legd, een model van een onderwijs- en opvoe
dingsplan mag worden genoemd.
Een vergelijking met het tot nu toe be
staande middelbare en voorbereidend hoo
ger onderwijs in Spanje, zal ik niet geven,
omdat dit nogal vaag en willekeurig was. In
sommige instituten was het zeer goed, in an
dere beneden het strikt noodige, en de alge-
meene klacht van de hoogleeraren was dat
de jeugd onvoldoende voorbereid aan de uni
versiteit kwam, hetgeen het onderwijs aldaar
drukte.
Ik zal me dus bepalen tot de nieuwe, zoo
Juist afgekondigde regeling van het middel
baar en voorbereidend hooger onderwijs.
Drie zaken treffen ons daarin al aan
stonds.
Ten eerste, het verplichte toelatingsexa
men.
Ten tweede, het „ziftings''-examen na drie
jaren, waarbij aan de hand van de in de ver
streken jaren verkregen indrukken en mee
ningen van de leeraren, en de vergaderde
kennis van de leerlingen, de geschiktheid tot
voortzetting van de voorbereiding tot hooger
onderwijs bij de leerlingen wordt beoor
deeld.
Ten derde, de instelling van een algemeen
e'ndexamen dat de rechten geeft van een op
leiding aan de Hoogeschool.
Er zal dus nu een algemeene, eenvormige
opleiding komen voor de studie aan de uni
versiteit. Deze opleiding zal zeven jaren
minstens moeten duren. Het is een samen
vloeiing van de Nederlandsche H.B.S., het
Gymnasium en het Lyceum. De grondslag,
de samenhoudende kracht die aan de onder
scheidene vakken een innerlijke verbinding
dient te geven, de studie der „humaniteiten'',
de beschaving der ouden, is echter m.i. te
zwak. Het is jammer dat Spanje, dat zulk
een glorierijk verleden in de studie der oude
letteren heeft, een geringe plaats aan de La-
tijnsche en Grieksche beschaving heeft gege
ven ia dit nieuwe leerplan. In Spanje is dit
femis nog meer te betreuren, omdat de
paansche cultuur zoo geheel van de
Grieksch-Latijnsche beschaving is doortrok
ken.
De vakken die onderwezen worden en die
verplicht zijn, zijn de volgende:
Het eerste jaar: Spaansche taal en letter
kunde; aardrijkskunde en geschiedenis; wis
kunde; natuurkunde; Fransch; teekenen.
Het tweede jaar: Voortzetting van het on
derwijs in de genoemde vakken.
Het derde jaar: Voortzetting.
Het vierde jaar: Voortzetting van de stu
die in de vermelde vakken, en begin van het
onderwijs in het Latijn.
Het vijfde jaar: Voortzetting.
Het zesde jaar: Voortzetting. Begin van
het onderwijs in de geschiedenis van de
wijsbegeerte met eenvoudige uiteenzetting
der bekendste stelsels; economie en staat
huishoudkunde. Keuze tusschen onderricht
in het Duitsch en het Engelsch.
Het zevende jaar: Voortzetting.
In het zesde en zevende jaar wordt het
Grieksch als facultatief vak gegeven.
o
Het aantal lesuren in de genoemde vakken
is als volgt:
Latijn: vierde en vijfde jaar, zes uren per
weekzesde en zevende jaar, dTie uren.
Fransch: de eerste drie jaren vier uur,
daarna drie
Aardrijkskunde en geschiedenis: drie uren,
alleen in het vierde jaar vier uren.
Wijsbegeerte, economie en staathuishoud
kunde: vier uren in het zesde, zes uren in het
zevende jaar.
Wiskunde: drie uren in alle jaren, behalve
in het derde jaar, dan vier uren.
Natuurkunde: de eerste vier jaren vier
uren, daarna drie uren.
Scheikunde: drie uren in het vierde en zes
de jaar, zes in het vijfde jaar.
Duitsch (of Engelsch): zes uren in beide
jaren.
Teekenen: drie uren (alleen in de eerste
drie jaren).
Het toelatingsexamen is verplicht. Daarbij
zal worden onderzocht de bekwaamheid in
het SPaansdl (dictee), re
kenen (tientallig stelsel), en een zekere, alge
meene, zakelijke ontwikkeling (betreffende
opmerkzaamheid, het zich rekenschap geven,
en dgl.) Voor het toelatingsexamen is de leef
tijd van tien jaar vereischt.
Na het beëindigen van het derde studie
jaar wordt er een examen gehouden dat uit
sluitend beoogt de geschiktheid van den leer-
nng voor hoogere studies te beoordeelen.
Dit is inderdaad een voortreffelijke maatre
gel, die aan leerlingen en ouders veel droef
heid en teleurstelling kan besparen, indien
hij wordt uitgevoerd zooals hij op schrift is
gesteld.
Het goed beëindigen van het vijfde leerjaar
geeft recht tot toelating aan de normaal
school.
Het eindexamen wordt afgenomen door
een commissie waarin zitting hebben twee
leeraren en drie professoren. Vereischt is dat
de examinandi den leeftijd van zeventien
jaar hebben bereikt.
De overgangsexamens zijn ook eenigszins
anders geregeld dan in Nederland, d.w.z.
het zijn ook examens voor een commissie,
maar er wordt bij de beoordeeling rekening
gehouden met de driemaandelijksche proef
werken. Indien er bij het (mondelinge) over
gangsexamen voor meer dan twee vakken on
voldoende wordt gemaakt, gaat de leerling
niet over. Krijgt de leerling voor twee vak
ken onvoldoende, dan gaat hij voorwaarde
lijk over. Hij moet dan het volgende jaar, een
maand vóór 't eigenlijke overgangs-examen,
opnieuw in die beide vakken worden geëxa
mineerd. Is de uitslag voldoende, dan mag
hij aan het overgangsexamen meedoen van
de klas waarin hij voorwaardelijk is ge
plaatst. Er is ook nog eenig vormelijk ver
schil in de overgangs- en eindexamens van
de bijzondere en openbare middelbare scho
len.
Dit nieuwe leerplan zal ingaan in het vol
gende schooljaar, najaar 1934, echter met
dien verstande dat de leerlingen van de te
genwoordige scholen voor middelbaar en
voorbereidend hooger onderwijs de keuze
hebben tusschen het oude en het nieuwe leer
plan als zij nu tot de vierde klas zijn toege
laten.
o
Binnenkort kan men ook belangrijke wij
zigingen in het hooger onderwijs verwach
ten. Deze veranderingen hetreffen de benoe
ming van professoren en de regeling van de
examens.
In Spanje werd men tot nu toe niet, zooals
in Nederland, tot hoogleeraar benoemd,
maar werd er naar dit ambt gedongen,
waarbij door een commissie over de weten
schappelijke verdiensten van de sollicitanten
werd geoordeeld. Daarmede ging een geleer
de uiteenzetting of betoog van de betrokken
heeren gepaard, waarbij een ieder zijn bij
zondere bekwaamheid en kennis probeerde
te doen uitkomen.
De tegenwoordige minister van onderwijs
is voornemens deze „oposición" genaamde
mededinging af te schaffen, en een wijze van
benoeming in te stellen zooals die bijv. in
Nederland gebruikelijk is. Een heel enkel ge
val van dien aard was alreeds bekend. Bij
uitzondering is wel eens een bijzonder emi
nent man buiten mededinging om benoemd,
omdat men van meening was dat men aan
zijn buitengewone waarde en beteekenis zou
te kort doen indien men hem zou noodzaken
te dingen naar een ambt dat door niemand
beter kon worden waargenomen dan door
hem.
Wat de universitaire examens betreft, over
weegt men de jaarlijksche examens in de ver
schillende onderdeelen op te heffen, en voor
ieder onderdeel (bijv. anatomie in de genees
kunde) een of twee tentamens voor den ge-
heelen studietijd in te stellen.
Met heel bijzonder gespannen aandacht
wordt verder de bespreking en regeling van
de onafhankelijkheid van de Madrileensche
universiteit tegemoet gezien. Zooals men
weet, hebben de verschillende inbreuken
daarop in het afgeloopen jaar heel wat on
lusten veroorzaakt. Dit echter is zeker dat
het den minister van onderwijs ernst is, met
zijn voornemen het Spaansche onderwijs op
een zoo hoog mogelijk peil te brengen. De
tot stand gekomen regeling van het middel
baar onderwijs is daarvan een overtuigend
bewijs.
DE REIS VAN RAKOWSKI NAAR
TOKIO.
In bizondere opdracht?
Met den Siberie-express is gister als leider
van een delegatie van het Roode Kruis naar
Tokio vertrokken de vroegere Sovjet Russi
sche ambassadeur te Londen en Parijs,
Rakowski. Op het station waren aanwezig
vertegenwoordigers van het Volkscommissa
riaat van Buitenlandsche Zaken en van de
Japansche ambassade.
Hoewel officieel wordt verklaard, dat ae
missie van Rakowski geen politieke beteeke
nis heeft, zal de Japansche minister van
Buitenlandsche Zaken, Hirota, de missie
ontvangen.
MOTORSLOEP OMGESLAGEN.
4 Personen verdronken.
In de Killary-baai aan de kust van het
graafschap Galway aan de Westkust van
Ierland is gisteren tengevolge van het
stormachtig weer, de motorsloep van een
jacht omgeslagen. Vier personen, onder wie
majoor Pears, een voormalig particulier
secretaris van den gouverneur van Wes.-
Australië, verdronken,
DYNAMIET IN BESLAG GENOMEN.
Het is nog steeds onrustig op Cuba.
De politie te Havana heeft eenige zendin
gen van in totaal 5000 pond dynamiet, die
voor communisten op Cuba bestemd zouden
zijn, in beslag genomen. De springstoffen
zouden door een Amerikaansche firma zijn
verscheept.
Gisteren is op de Oostzee nabij het
dorp Wittenberg een zeilboot, waarin
vijf visschers zaten, dicht bij het strand
omgeslagen. Alle inzittenden verdron
ken.
Prof. Cicconetti, die gedurende de
laatste vijftien jaar de gedragingen van
den scheeven toren van Pisa heeft gade
geslagen, heeft onlangs bij de regeering
een rapport ingediend, waarin hij con-
stateert, dat gedurende de laatste der
tien jaar de toren steeds verder is gaan j
overhellen, en dat de laatste twee jaar
was
een versnelling in deze beweging
waar te nemen.
De versterkingen, die aangebracht
zijn, om den toren in deze beweging te
stuiten, hebben niet de gewenschte re
sultaten gehad en de onlangs door Cic
conetti waargenomen versnelling heeft
gevaarlijke afmetingen aangenomen
Cicconetti heeft geadviseerd om niet
langer het carillon te bespelen, terwijl
ook het bestijgen van den toren verbo
den moet worden.
NA DE TYPHOON IN JAPAN.
Op bevel van den Japanschen minister
van marine is een eskader van 12 oorlogs
schepen uitgeloopen naar Osaka, teneinde
in de haven aldaar opruimingswerkzaamhe
den te verrichten. In Osaka zijn nog steeds
3000 personen dakloos. Het ministerie van
oorlog heeft instructies gegeven tot opstel
ling van veldkeukens L- de verwoeste gebie
den. Tengevolge van de slechte voeding is
dysenterie uitgebroken. Reeds zijn eenige
personen aan de gevreesde ziekte gestorven
De prijzen der levensmiddelen in de geteis
terde streken zijn met 200 pCt. gestegen.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
In den afgeloopen nacht is op den hoofd
weg naar Dormagen (Duitschland) een
auto in volle vaart tegen °en boom gereden.
Van de zeven inzittenden werden drie ge
dood
LOCOMOTIEF ONTSPOORD.
Op het emplacement der staatsspoorwegen
te Breda is bij het rangeeren een losse loco
motief in botsing gekomen met een vracht
auto van de Hollandsche Kunstzijde In
dustrie. De vrachtauto werd deerlijk geha
vend, terwijl de locomotief ontspoorde. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor.
WEG VAN AFSLUITDIJK TOT
MAKKUM.
Oesloten verklaard voor motor
rijtuigen boven 1400 K.O.
Bij Kon. besluit zijn ongegrond verklaard
de beroepen, ingesteld door den raad der
gemeente Bolsward, de besturen van den A.
N. W. B. en de K. N. A. C. den Bond van
Bedrijfsautohouders in Nederland, den raad
der gemeente Wonseradeel, J. Groenhof te
Sneek en het bestuur der vereeniging Plaat
selijk Belang te Makkum tegen het besluit
van Gedeputeerde Staten van Friesland,
strekkende o.m. tot opheffing van de indee
ling in de derde klasse van den weg langs
den zeedijk van den afsluitdijk der Zuiderzee
tot Makkum en tot geslotenverklaring van
dien weg voor motorrijtuigen en aannang-
wagens, waarvan de grootste wielbelasting
meer dan 1400 K.G. bedraagt,
De Kroon heeft in deze zaak overwogen,
dat blijkens de ingewonnen deskundige
ambtsberichten de bovenbedoelde weg tegen
het volledige, op de derde klasse-wegen toe
gelaten verkeer met zware motorrijtuigen
niet bestand is.
De aandacht wordt nog eens
gevestigd op de hedenavond van
20 tot 21 uur door Minister mr.
P. J. Oud te houden radorede
over de millioenennota en den
algemeenen financieelen toe
stand des lands.
De rede, die in een voor ieder
begrijpel ijken vorm zal worden
gehouden, wordt over beide
Nederlandsche zenders uitge
zonden.
DE INVOER VAN STEENKOOL IN
BELGIE UIT NEDERLAND.
De correspondent te Brussel meldt
aan de N. R. Crt.:
Uit officieele bron wordt gemeld, dat
de verleening van consenten voor invoer
van steenkolen uit Nederland tijdelijk is
stopgezet. De oorzaak van dit besluit
zou zijn, dat de eerste twintig dagen van
September reeds 90.000 ton is ingevoerd,
terwijl het normale contingent aan
Nederland toegestaan, slechts 65.000 ton
bedraagt.
BEDREIGING MET EEN
REVOLVER.
Op verzoek van de Utrechtsche politie
is te Arnhem aangehouden en naar
Utrecht overgebracht een man, die er
van verdacht wordt zijn vrouw, waar
van hij gescheiden leefde, op den lsten
Daalschedijk te Utrecht, met een gela
den revolver te hebben bedreigd.
De revolver werd nog in geladen toe
stand in zijn bezit gevonden. De man
is in verzekerde bewaring gesteld.
V BR DRONK EN.
b.oi-ermiddag is het 2-jarig zoontje
van de familie G. Ipema te Eelde (bij
Groningen), toen het een oogenblik aan
de aandacht der ouders ontsnapt was,
in een tobbe met water gevallen en ver
dronken.
SMAKELIJK ETEN!
Tijdelijk stopgezet.
Dinsdagochtend vond een spoorwegbe
ambte op het traject OssNijmegen ter
hoogte van de gemeente Herpen een koe
tusschen de rails liggen. Het beest was
klaarblijkelijk uit de weide geloopen nn
op de spoorbaan terecht gekomen, waar
het door een goederentrein is doodge
reden.
De beambte deed aangifte bij de poli
tie. Het cadaver werd weggehaald en
overgebracht naar het noodslachtings-
gebouw ter plaatse, dat is onderge
bracht in een magazijntje van den
Noord-Brabantschen Christelijken Boe
renbond ten einde aan een keuring te
worden onderworpen. Zeer ten ongerie
ve van den eigenaar werd het vleesch
echter ongeschikt voor eomsumptie ver
klaard.
Het afgekeurde rund zou den volgen
den dag naar het provinciaal destructie
bedrijf te Son worden vervoerd, ten ein
de daar te worden verbrand. De veld
wachter schijnt echter het gebouwtje
niet goed te hebben afgesloten. Toen hij
tenminste Woensdagochtend weer eens
poolshoogte ging nemen, bemerkte hij
tot zijn niet geringe verbazing, dat er
gedurende den nacht ongewenschte be
zoekers waren geweest, die de bouten
vleesch van het beestje op deskundige
wijze hadden afgesneden en meegeno
men. Men had slechts nog eenig afval
achtergelaten. De politie stelde onmid
dellijk een onderzoek in. Van de dieven
is echter geen spoor ontdekt.
NATIONALE BOND VAN
BARMHARTIGHEID.
De oproep van commandant B. Vlas, den
kider van het Leger des Heils in Nederland',
tot deelname aan bet organiseeren van een
Nationalen Bond van Barmhartigheid is van
vele zijden spontaan beantwoord.
Uit alle deelen van het land hebben zich
vrijwilligers aangemeld voor de op 17 Oc-
tober as. te houden inzameling.
E>e regeering heeft zich in beginsel bereic
verklaard, om medewerking te verleen en, ten
einde de plannen te doen slagen, terwijl wel
licht ook op de hulp van het Nationaal Crisis
Comité en plaatselijke Crisis Comité's mag
worden gerekend.
Commandant B. Vlas en lult. kol. J. Wijk
huizen, de maatschappelijke secretaris, had
den gister een onderhoud met het Dag.
Bestuur van het Nationaal Crisis Comité
waarbij ook H. K. H. prinses Juliana tegen
woordig was.
Van verschillende gemeentebesturen' werc
reeds toezegging gedaan, dat gebouwen, in
hoofdzaak leegstaande scholen, gratis voor
het werk van de N. B. v. B. mogen worden
gebruikt.
Naar meer medewerkers voor de uitvoering
van dit plan wordt nog uitgezien. Zoowel
dames als heeen kunnen zich hier nuttig
maken.
Nadere bijzonderheden zullen nog worden
gemeld.
Men kan zich als vrijwillig lid van den
N. B. v. B. opgeven bij commandant B. Vlas,
Prins Hendrikkade 49—61, Amsterdam (C.)
MINISTERS BEZOEKEN DE
PHILIPSFABRIEKEN.
Gisteravond arriveerden per auto te Eind
hoven de minister van binnenlandsche zaken,
mr. J. A. de Wilde en de minister van finan
ciën, mr. P. J. Oud, om een bezoek te brengen
aan de Philipsfabrieken.
Nadat de ministeers des avonds nog met
dr. A. F. Philips en ir. F J. Philips op het
fabrieksterrein te Strijp een demonstratie met
natriumlampen, kwiklampen en gewone lam
pen in oogenschouw hadden genomen, begaf
men zich Woensdagmorgen naar het hoofd
kantoor om vandaar uit een rondgang door
de fabrieken te maken.
Na eerst geruimen tijd met groote belang
stelling de gloeilampen- en radiolampen-
fabricage gevolgd te hebben, maakte het
gezelschap een rondrit door de Philips Wo
ningbouw in Strijp en Woensel, waarbij
eenige huizen door de ministers bezichtigd
werden.
Daarna werd in de Apparatenfabriek een
kijkje genomen bij de fabricage van radio-
apparaten, Rön'genapparaten en sprekende
film.
In de Philips Filmstudio werd een zeer ge
slaagde demonstratie met het nieuwe Philips-
Miller opnamesysteem gegeven.
Ten huize van dr. A. F. Philips werd het
noenmaal gebruikt, waarna een bezoek aan
het Philips laboratorium op het program
stond. Hier waren in de groote hal de jongste
vindingen van het laboratorium opgesteld.
Bijzonder geïnteresseerd toonden de ministers
zich voor de nieuwe Röntgen-apparaten, die
door dr. Bouwers in het Röntgenlaborato-
rium gedemonstreerd werden.
Alvorens weer naar de residentie terug te
keeren, werd nog in het Clubhuis op de Golf
links de thee gebruikt, waarbij de ministers
dr. Philips in hartelijke bewoordingen hun
waardeering voor dit groote nationale bedrijf
tot uiting brachten.
HET CONGRES VAN HORECAF.
Gistermiddag is in café-restaurant „Natio
nal" te Arnhem de Nederlandsche Bond van
Werkgevers in Hotel-, Restaurant-, Café- en
Aanverwante Bedrijven (HORECAF) in alge
meene vergadering bijeen gekomen.
De vergadering werd o.m. bijgewoond
door mr. Canter Cremers uit E>en Haag, juri
disch adviseur van den A. N. W. B., baron
v. d. Goes van Dirxland uit Den Haag als
vertegenwoordiger van de K.N.A.C., den
heer W. P. F. van Deventer uit Den Haag,
directeur der Alg. Ned. Ver. voor Vreemde
lingenverkeer e.a.
De voorzitter van HORECAF, de heer Th.
N. van Stigt uit Utrecht, gewaagde in zijn
openingswoord van den toenemenden bloei
van Horecaf, waartoe dit jaar 84 nieuwe leden
toetraden. Daarentegen kan er in de hotel-,
café- en restaurantbedrijven van een nood
toestand worden gesproken. Het zomer
seizoen 1934 is voor het overgroote deel der
bedrijven buitengewoon slecht geweest. Spr.
pleitte voor steunmaatregelen als' het be
schermen van den naam „hotel", het beper
ken van vestiging van nieuwe bedrijven, het
stimuleeren van het binnenlandsch h* ris me,
het invoeren van een belasting op het ver
blijf in het buitenland etc Nederland is het
duurte-land bij uitnemendheid geworden.
Neemt men geen maatregelen, dan blijft vol
gens spr. nog maar één middel over: ver
laging van de goudwaarde van den gulden.
Na de openingsrede waren eenige inlei
dingen aan de orde.
De vraag: „Is beperking van vestiging
en bouwverbod in het hotel-, café- en res
taurantbedrijf gewenscht?", werd ingeleid
door den heer G. de Grooth uit Berg en Dal
bij Nijmegen. Spr. beantwoordde de vraag
bevestigend.
De tweede inleider was de heer J P-
Haar, accountant te Amsterdam, die de maat
regelen besprak, welke tot verbetering van
het hotel- en restaurantbedrijf ter hand ge
nomen kunnen worden.
Tenslotte sprak drs. C. L. Spits, eveneens
uit Amsterdam, over: „Zijn de prijzen in het
café- en restaurantbedrijf te hoog?
In den namiddag werden de congressisten
ten gemeentehuize officieel door het Arn-
bemsche gemeentebestuur ontvangen.
BELANGRIJKE OPDRACHT.
Roosevelt poseert voor Neder-
landschen schilder.
Den Larenschen kunstschilder
G G Swaan, die reeds eenige maan
den in Amerika vertoeft, is door
president Roosevelt opgedragen
zijn portret te schilderen.
BELASTINGVERLAGING
Gaat u daar maar wonen.
De raad der gemeente Aardenburg besloot
in een vergadering, welke deze week werd
gehouden om de opcenten der gemeente
fondsbelasting van 40 op 30, die der ver
mogensbelasting van 30 op 20 te brengen
en de 10 opcenten der personeele belasting
geheel te laten vervallen. Daarbij behield
men dan nog een batig slot van 10548.43.
terwijl een kleine geldleening nog geheel
kon worden afgelost. Dit is sinds het vori
ge jaar de tweede belangrijke belastingver
laging.
De Commandant der Amsterdamsche
Brandweer, de heer C. Gordijn Jr.,
die, naar men weet deel neemt aan het
onderzoek inzake den filmbrand te Hil
versum en zich te dien einde grondig
op de hoogte heeft gesteld van de situa
tie ter plaatse, heeft aan een redacteur
van het Persbureau Vaz Dias zijn oor
deel omtrent deze zoo noodlottige ge
beurtenis te kennen gegeven.
De heer Gordijn was van meening, lat
men hier inderdaad van een wonder
mag 6preken, dat bijna alle aanwezigen
er nog betrekkelijk goed zijn af geko
men. Het zou immers niet onmogelijk
zijn geweest, indien de meesten in de
vlammen zouden zijn omgekomen.
Wat de inrichting van de zaal betreft,
achtte de commandant deze voor het
geven van filmvoorstellingen geheel in
geschikt.
Het gebruik van nitro-cellu-
lose-film in open ruimten als
deze is uit den booze, om niet te
zeggen misdadig.
Deze filmstof, bestaande uit schietka
toen en kamfer, is uiterst brandgevaar
lijk. Zij vliegt reeds bij een temperatuur
van 180 graden in brand. Indien men be
denkt, dat de temperatuur van een luci-
fersvlam 5 600 graden bedraagt, beseft
men hoe weinig er voor noodig is om de
cellulose aan het branden te krijgen.
Staat de zaak eenmaal in brand, dan is
blussching heel moeilijk, zoo niet on
mogelijk. Door de snelle verbrandng
ontwikkelt zich een zeer hooge tempera
tuur en bovendien een zwabe rook, waar
door men voor nog grooter moeilijk
heden wordt geplaatst. Proeven hebben
uitgemaakt, dat de brandgevaarlijkheid
van cellulose vijfmaal zoo groot is, als
die van eenige andere stof. In dit ver
band achtte de heer Gordijn de kwestie
van de al of niet naleving der voor
schriften van weinig belang, omdat men,
ook indien alle voorzorgsmaatregelen
zijn genomen, vrijwel machteloos 6taat
tegenover een brandende cellulose-film.
De brandweer-commandant
achtte dan ook maar één middel
afdoende tegen het van deze
zijde dreigende gevaar, n.1. een
absoluut verbod van het vertoo-
nen van nitro-cellulose-films in
open ruimten.
De groote leemte, welke op dit punt in
de bioscoopwetgeving bestaat, dient
dan ook te worden aangevuld en het is
te hopen, dat dit nu, na dezen onheilspel-
lenden brand zal gebeuren. De hoofdstad
vormt in dit verband een gunstige uit
zondering, omdat bij politieverordening
vertooningen als deze zijn verboden.
De heer Gordijn wees nog op de moei
lijkheid van het instituut der z.g beslo
ten gezelschappen, waarachter men zich
in vele gevallen kan verschuilen, indien
men de bepalingen niet wenscht na te
komen. Hij brengt in dat geval de be
trokkenen steeds de gevaren onder het
oog en meestentijds luistert men wel
naar de raadgevingen, doch dwingende
voorschriften zijn op dit gebied zeer las
tig te geven.
In bioscoopzalen met een gesloten
cabine, welke door een brandmuur van
de toeschouwersruimte is gescheiden, is
er practisch geenerlei gevaar aanwezig
ei kunnen nitro-cellulose- films dan ook
gerust worden gebruikt. Indien er dan
brand ontstaat en dat komt nogal
eens voor kan de operateur zich ge
makkelijk in veiligheid stellen en speelt
alles zich in de kleine kamer af.
In plaats van de ontoelaatbaar te ach
ten nitro-cellulose-film kan in open
ruimten de niet gemakkelijk ontvlam
bare acetaatfilm worden gebruikt. Al
heeft deze misschien het nadeel niet zoo
sterk te zijn als eerstgertoemde soort,
gezien het groote risico, dient aan de
laatste de voorkeur te worden gegeven,
indien het gebruik daarvan niet wette
lijk is voorgeschreven, 't Niet-ontvlam-
bare filmmateriaal is in kwaliteit de
laat6te jaren sterk vooruit gegaan en het
