DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
8
GROOTE ONRUST IN SPANJE
hxtqdiiksdi
buitenland
binnenland
Staat van beleg in Asturië afgekondigd.
Dit nog slechts een begin?
OOOOOOOOOOOOOOO
PRIJS DER GEWONE ADVERIENllENr
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telel. 3, redactie 33.
No. 236 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK. Zaterdag 6 October 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
>OOOOOQOOOOOOO<
De zomertijd voorbij.
Klok een uur
laten stilstaan.
Wij brengen onzen lezers in
herinnering, dat de zomertijd
in den nacht van Zaterdag op
Q Zondag a.s. eindigt. Men zal
Q derhalve goed doen HEDEN
AVOND reeds de klokken,
wekkers en horloges een uur
stil te laten staan of achteruit Q
q te zetten. q
WERVELSTORM IN INDO-CHINA.
DE AFFAIRE SONNLEITHNER.
GOEDERENTREIN ONTSPOORD.
GEKNOEI MET SPOOR
KAARTJES.
FORMEELE TOESTEMMING IN
HUWELIJK PRINS GEORGE.
Waf vandaag de
aandacht frefef...
Dansleeraar met een dolk
gestoken.
Oorzaak onbekend.
d
ALKMMRSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. AbonnemenUprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 240.
Losse nummers 5 cents.
Wat verwacht en gevreesd werd,
is gebeurd. De nieuwe Spaansche
regeering-Lerroux is door de link-
sche politieke groepen verre van
gunstig ontvangen en deze hebben
een algemeene staking aangekon
digd.
Deze staking is inderdaad uitge
broken en heeft het karakter gekre
gen van een revolutie. In het bijzon
der uit Asturië komen onheilspellen
de berichten en deze worden beves
tigd door het feit, dat de regeering
voor deze provincie den staat van
beleg heeft afgekondigd.
Om een eenigszins duidelijk overzicht van
de situatie te kunnen geven, moeten wij hier
de verschillende berichten laten volgen, die
alle weergeven, wat er in de Spaansche ste
den en provincies gebeurd is.
Niet al deze berichten kunnen bevestigd
worden, omdat tal van draad-verbindingen
verbroken zijn, maar in 't kort komt het op
het volgende neer
Op alle gendarmerie-kazernes in het mijn-
bekken van Asturië zouden aanvallen gedaan
zijn. De gendarmerie-kazerne te Lyganes zou
stormenderhand genomen zijn, die te Ollo-
niego zou verbrand zijn. Te Lyganes zouden
dooden en gewonden gevallen zijn, maar het
juiste aantal is niet bekend. Te Olloniego
zouden 200 stakers in een vuurgevecht ge
wikkeld zijn met de gendarmerie. Naar ver
luidt zouden in he ziekenhuis te Oviedo 2
doode en 19 gewonde gendarmen zijn bin
nengebracht.
Naar verluidt zouden eenige eskaders
vliegtuigen uit Madrid naar Asturië gezon
den zijn. Op het plein van de Republiek te
Oviedo zijn mitrailleurs in stelling gebracht,
'n Vrachtauto met gendarmen, welke op weg
was naar La Felguera moest terugkeeren,
daar men onderweg stuitte op een troep op
standelingen, die roode banden om den arm
droegen.
Gevechten te Oviedo.
Volgens gisteravond te Londen ontvangen
berichten is de toestand in de heele provin
cie Asturië buitengewoon ernstig in het bij
zonder in de hoodstad Oviedo, waar staken
de mijnwerkers, die met geweren gewapend
waren, verscheidene botsingen met de politie
hebben gehad. In 't ziekenhuis zijn reeds 10
dooden binnengebracht en talrijke gewon
den, waaronder een tiental politie-agenten,
die er ernstig aan toe waren.
Behalve een eskader vliegtuigen, dat reeds
te Oviedo is aangekomen, worden inderhaast
troepen gezonden.
Het spoorwegverkeer met Noord-Asturië
is geheel gestaakt. De politiemacht die de
orde probeerde te herstellen, zou volgens het
bulletin gedwongen zijn in de richtino van
Madrid terug te trekken.
In Madrid wordt geschoten.
In Madrid, de hoofdstad van Spanje is
het gisteren op verscheiden plaatsen tot he
vige schietpartijen gekomen tusschen stakers
en politie. De enkele trams, die onder bewa
king der politie den dienst trachtten te her
vatten, werden door groepen arbeiders be
schoten en met steenen gekogeld. Tot dus
verre werden 20 personen gewond.
In Asturië heet de algemeene staking bij
zonder ernstige vormen aangenomen. De
mijnwerkers hebben hier verschillende daden
van geweld gepleegd. Syndicalisten deden
verscheidene malen aanvallen op politiepos
ten waarbij tot dusver vijf agenten zijn ge
dood en vier zwaar gewond. Verscheidene
arbeiders zouden zijn gedood of gewond.
Ook in Sevilla en Barcelona is het parool
tot algemeene staking uitgegeven. Bijzonder
heden ontbreken, daar de telefoonverbindin
gen voor het grootste deel vernield zijn.
In Eibar hebben marxisten een wapenfa
briek bestormd. Ook hierover zijn nog geen
nadere bijzonderheden bekend.
De linksch-burgerlijk georiënteerde presi
dent van de rechten voor de bescherming der
grondwettelijke rechten, Alvaro de Albornoz,
is uit protest tegen de nieuwe regeering afge
treden.
De toestand is buitengewoon ernstig. Men
vreest dat de algemeene staking zich tot een
revolutionnaire staatsgreep zal ontwikkelen.
Later op den dag scheen de toestand in
Madrid te verbeteren. Het meerendeel der
magazijnen is weer geopend. Het busverkeer
nam weer toe. Nochtans kwam het in het be
gin van den middag in de wijk van Atiocha
tot een botsing tusschen de stakers en de po
litie, waarbij een doode viel en verscheidene
personen werden gewond.
In Catalonië is de staking algemeen. De
Cataleensche regeering is in permanente zit
ting bijeen. President Companys spoorde
door de radio de bevolking tot kalmte aan.
Hij verklaarde er op te rekenen dat de disci
pline het mogelijk zal maken de Catalaan-
sche en republikeinsche vrijheden krachtiger
te verdedigen.
In Sabadell (prov. Barcelona) zijn de ge
wapende leden der revolutionnaire Catalaan-
sche Jeugdorganisatie meester van de stad.
Zij handhaven de orde en requireeren de
voertuigen.
Te Madrid slaagden eenige stakers erin
bij verrassing het groote hospitaal binnen te
dringen. Zij posteerden zich voor de vensters
en vuurden op de wachtposten op het \oor
plein. Toen de politie antwoordde, viel een
doode.
Ook in de Baskische provincies is de toe
stand uiterst gespannen. Te San Sebastian
zijn ettelijke personen gedood en velen ge
wond. De communicatie met Bilbao is geheel
verbroken, het verkeer is stopgezet.
Te Valencia is de waterleiding afgesneden,
ook het gas en de electrische stroom. Er
heerscht gebrek aan levensmiddelen.
Een bulletin van het stakings
comité.
Volgens een bulletin dat verspreid wordt
door het revolutionnair stakingscomité te
Madrid zouden alle kazernes van de guardia
civil in Asturië door de rebellen zijn bezet
Het spoorwegverkeer in Noor.d-Asturië zou
geheel stilligen. De Asturische politie, die
poogde de onlusten te onderdrukken, zag
zich gedwongen zich terug te trekken in de
richting Madrid.
Volgens berichten uit particuliere bron.
waarvan onder eenig voorbehoud kennis ge
nomen dient te worden, zouden troepen ge
zonden zijn naar verschillende plaatsen waar
de marxisten de overhand hebben verkregen
In Sama de Langres bijvoorbeeld zou de
Sowjet-staat zijn uitgeroepen. De stakers
hebben zich daar meester gemaakt van de op
geslagen ontplofbare stoffen, welke voor de
mijnen plegen gebruikt te worden.
Driehonderd stakende spoorwegarbeiders
in Baskenland zouden op een trein zijn ge
klommen om naar Oviedo te sporen en daar
op te wekken tot revolutie. Zij werden echter
buiten de stad Oviedo opgevangen door de
politie. De revolutionnairen kozen het hazen
pad. Zij lieten den trein in den steek en
vluchtten in het gebergte.
In Sevilla en Cordoba wordt gestaakt, doch
de staking is er niet volledig en er heerscht
rust. Te Biscaye waren troepen noodig om
de orde te bewaren. Bij de ongeregeldheden
in Eibar slaagden de opstandelingen, die
goed van wapens waren voorzien, erin zich
in verschillende openbare gebouwen te ver
schansen. Slechts het versterken der troepen
met machinegeweren en mortieren maakte
het mogelijk ze er uit te verwijderen.
Is dit pas een begin?
Ook te Saragossa hebben de stakers hun
toevlucht genomen tot daden van geweld.
Het is daar op tal van plaatsen tot schiet
partijen gekomen, waarbij, naar het schijnt,
verscheidene slachtoffers zijn gevallen.
De stakers hebben eenige vrachtauto's om
vergeworpen.
Te Mondragon werd een afgevaardigde
neergeschoten en te San Sebastiaan is een
hooge ambtenaar van het provinciale bestuur
vermoord.
Bij geruchte verluidt, dat troepenafdeelin-
gen naar Asturië zijn gezonden, waar de
arbeiders zich in de mijnstreek zouden heb
ben verschanst!
De regeering heeft draadloos laten mede-
deelen, dat men zich na acht uur 's avonds
niet meer op straat mag bevinden.
De stakingsleiding der linksche partijen
heeft het parool uitgegeven, dat de staking
vandaag (Vrijdag) een vreedzaam karakter
moet dragen en dat men, tenzij een tegen
order wordt gegeven, pas na middernacht
mag overgaan tot een „revolutionnaire alge
meene staking".
In verband hiermede zou de ftgeering
troepen in de buitenwijken van Madrid heb
ben geconcentreerd.
Op verschillende punten der stad zijn
mitrailleurs in stelling gebracht. Tal van
patrouilles doorkruisen de straten. Het ver
keer ligt geheel stil.
Alleen een paar rechtsche bladen zijn
gisteravond uitgekomen.
Vogens de laatste berichten hebben de
mijnwerkers te Mieras opnieuw aanvallen ge
daan- op leden der uitvoerende macht.
Er vallen dooden.
Bij de schietpartijen zouden tien arbeiders
zijn gedood.
Te Eibar hebben de insurgenten op het
gemeentehuis een witte vlag geheschen en
zich overgegeven aan de politie.
Het spoorwegverkeer ligt gedeeltelijk stil
De treinen komen over het algemeen met
vertraging binnen.
De regeering hoopt spoedig de orde en de
rust te hebben hersteld.
Uit Medina del Rio Seco (provincie Vallo-
dolid) wordt gemeld, dat patrouilleerende
manschappen der civiele garde in een door
stakers gelegde hinderlaag zijn gevallen.
Een sergeant is gedood, een officier en
enkele manschappen zijn ernstig gewond en
de anderen verdreven. Er zijn versterkingen
gezonden.
Bij een schietpartij te Barcelona zijn twee
personen gedood en een groot aantal ge
wond.
Uit Mieras wordt gemeld, dat een officier
der stormtroepen is gedood en dat twee leden
der gardia civil gevangen zijn genomen. De
beide mannen slaagden er in te ontsnappen.
Voorts is bericht ontvangen, dat een afge
vaardigde der Tradionalisten bij Biibao is
gedood.
Reeds 100 dooden in Astarië.
Volgens nog niet bevestigde berichten zou
den in de mijnstreek van Asturië reeds 100
doden zijn gevallen, terwijl meer dan 400
leden der Guarda Civil, burgers en stakeis
gewond zouden zijn.
Lerroux is optimistisch.
Minister-president Lerroux heeft een ver
klaring afgelegd, waarin hij o.a. zegt, dat de
regeering van al haar machtsmiddelen ge
bruik zal maken om den opstand te onder
drukken. Hij zeide o.a.: „Ik had verwacht,
dat mij allerlei onrechtvaardigheden zouden
worden verweten, maar de wanverhouding
tusschen de krachten, waarover de regèering
beschikt om den opstand neer te slaan en de
sterkte van degenen, die ons wenschen aan
te vallen, is zoo groot, dat er van een werke-
lijken strijd, die aien naam waard is, niet
kan worden gesproken. Ik ben optimistisch
genoeg om te gelooven, dat een bevredigende
oplossing kan worden gevonden, zelfs wan
neer volgens de geruchten in Catalonië
reeds een revolutionnair comité of een voor-
loopige regeering is gevormd. Wij zullen
deze revolutionnaire beweging overwinnen.
Zij kan alleen slagen, wanneer zij het heele
land tegen ons in opstand kan brengen".
NIEUWE INLICHTINGEN IN DE
ZAAK-LINDBERGH.
Intiem vriend van Hauptmann
legt verklaring af.
De Amerikaansche autoriteiten hebben
nieuwe inlichtingen ontvangen betreffende
de affaire-Lindbergh.
Een zekere Russell, thans gedetineerd in
de gevangenis te East-Cambridge, heeft ver
klaard, dat Hauptmann hem in 1930 heeft
helpen ontsnappen uit de gevangenis van
West-Chester in den staat New York.
Russell zeide, dat hij een intiem vriend
was van Hauptmann en Fisch, doch hij
weigerde meer uit te laten, daar hij voor re
presailles vreesde.
De politie heeft bij het verder doorzoeken
van Hauptmanns -voning, naar de corres
pondent van de „Times" te New York meldt,
in een koffer een aantal plattegronden ge
vonden van de streek, waar Lindbergh
woonde, toen zijn kind werd ontvoerd, en
van de kuststreek van Massachusetts,
waarheen men Lindbergh had verzocht te
komen in verband met de overhandiging van
het losgeld en de teruggave van de baby.
Volgens de politie was Hauptmann zoo
Ïoed op de hoogte met de omgeving van
indbergs woonplaats Hopewell, dat hij
volkomen correcte plattegronden uit het
hoofd kon teekenen.
Woensdag zijn de psychiaters ten getale
van vijf, twee voor den staat New Jersey,
twee voor den districtsattorney en een voor
de verdediging, met het onderzoek van
Hauptmann begonnen.
De dienst voor het boschwezen in de
Vereenigde Staten heeft bekend gemaakt dat
het hout dat gebruikt is voor de ladder om
baby Lindbergh te ontvoeren, afkomstig is
van de National Lumber and Millwork
Company, in Bronx (New York), waar
Hauptmann vroeger heeft gewerkt.
ZIGEUNERS MOETEN EEN
KONING KIEZEN.
Propaganda-strijd.
Bij de Poolsche zigeuners is op het oogen-
blik een hevige propagandastrijd tusschen
twee partijen gaande in verband met de op
handen zijnde verkiezing van een nieuwen
„koning", meldt Reuter.
Van de 30.000 zigeuners ter wereld,
O
O
O
woont ongeveer een derde in Polen. Deze
Poolsche zigeuners, die zich als een afzon
derlijk volksdeel beschouwen, staan vijandig
tegenover de zigeuners in andere landen. In
dien het eens een enkele maal voorkomt, dat
vreemde zigeuners de Poolsche grens over
schrijden, dan wordt in den regel een verbit
terde strijd tegen hen gevoerd.
Ofschoon juridisch onderworpen aan de
wetten van den staat, houden zij er echter
hun eigen staatsrecht, hun eigen wetten, en
hun eigen rechtspraak op na. Zij worden
geregeerd door een „koning", die in den
regel in de nabijheid van Warschau zetelt,
en voor den tijd van vijf jaar door het volk
wordt gekozen.
Echter is er slechts één, zij het ook zeer
uitgebreide, familie, Kwiek genaamd, uit
wier midden steeds de „koning" wordt geko
zen. Ook dit jaar gaat de verkiezingsstrijd
om twee neven van de familie Kwiek.
In Indo-China, vooral in het gebied
van N. O. van Tonking is door een hevi-
gen wervelstorm groote schade aange
richt. Het verkeer is daar voorloopig
geheel verbroken. Een groot aantal per
sonen zijn om het leven gekomen.
Een tweede wervelstorm woedde aan
de kust van Annam, doch hier schijnt
de schade minder groot te zijn.
De spionnage-affaire Sonnleithner
schijnt ernstiger te zijn dan men uit de
eerste berichten meende te moeten op
maken. Uit goede bron wordt vernomen,
dat de officieele code der Oostenrijksche
regeering door een ambtenaar aan de
Rijksregeering is verkocht en wel ten
tijde, dat Schuschnigg zich te Geneve
bevond. Op deze wijze werd Eerlijn zeer
snel ingelicht over de telegramwisse
ling, welke plaats vond tusschen Wee-
nen en Geneve.
Gistermorgen is op de lijn Maagden
burg—Zerbst een goederentrein ont
spoord tengevolge van het breken van
een as. Veertien wagons liepen uit de
rails. De materieele schade is groot, per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor.
De politie te Frankfort a. d. Main heeft
een 42-jarigen kunstschilder gearres
teerd, die er van verdacht wordt sedert
1928 bij het reizen door Duitschland ge-
ruk te hebben gemaakt van vaische
spoorkaartjes. Op den man werden 28
spoorkaartjes en verscheidene perron
kaartjes gevonden.
Gister heeft de Engelsche koning in
Buckingham Pal ace prvy council ge
houden, waar hij zijn formeele toestem
ming heeft gegeven in het huwelijk van
prins George en prinses Marina.
Deze privy council was een der meest
representatieve der laatste jaren, twee
leden der koninklijke familie, de prins
van Wales en de hertog van Connaught
waren aanwezig, evenals Macdonald, die
daarmede zijn eerste staatsfunctie se
dert zijn terugkeer van vacantie ver
vulde.
Verder waren aanwezig de Canadee-
sche premier Bennett, generaal Smuts,
en de hooge commissaris voor Australië,
Bruce, benevens Baldwin, Lord Sankey,
Sir John Simon, Thomas en de aarts
bisschop var. Canterbury. Na de zitting
onderhielden de koningen koningin zich
met de leden van den raad aan den
lunch, waar ook prinses Marina aan
wezig was.
De onrust in Spanje. (Dag. Over
zicht).
Moordaanslag op een dansleeraar
te Zwolle. (Binnenland).
Te Enkhuizen is, 67 jaar oud, over
leden de organist en koordirigent
R. G. Crevecoeur. -
De zomertijd voorbij; de klok een
uur achteruit zetten.
Uit het parlementaire leven. (Ar-
tiekelen.)
De schipbreuk bij den Helder.
(Binnenland).
Belangrijke voetbalwedstrijden
aanstaande. (Sport en wedstrijden).
Ijsbond Hollands Noorderkwar
tier; het plan om de leden te verze
keren. (Sport en wedstrijden).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
DUCE ALS EEN ROMEINSCH
IMPERATOR BEGROET.
Triomftocht door Milaan.
Donderdag is Mussolini te Milaan aange
komen voor zijn met spanning afgewacht
bezoek en is als een Romeinsch imperator
begroet.
Hij reed, zooals de „Daily Telegraph"
vertelt, in plechtigen optocht door een
triomfboog, meer dan 1.000.000 wapperen
de vlaggen en tapijten, die van de balkons
der huizen neerhingen, gaven de stad een
feestelijk aanzien. 15.000 boeren in hun
bont nationaal costuum defileerden in op
tocht voor den duce.
.Er was een vrij hevige motregen die den
heelen dag aanhield, maar die het enthou
siasme van de Milaneezen niet temperde.
Fantastisch in de dampige lucht was de illu
minatie des avonds van 1.000.000 kleurige
lampions.
Mussolini stond op een tribune, die den
vorm van een ploeg had, toen de optocht
aan hem voorbijtrok. Voorop gingen man
nen die de banier van Milaan droegen en
herauten die met hun trompetgeschal de
stad vervulden. Achteraan reden 60 triomf
wagens getrokken door langlioornige runde
ren, op deze wagens waien de rijke produc
ten van Italië's bodem opgetast.
In den boerenoptocht reden ook talrijke
wagens met groote families. Eén droeg het
trotsche opschrift: „Deze familie heeft der
tien kinderen en de veertiende is op komst!"
Uit den eersten wagen in den stoet werden
duiven losgelaten, die in wijde kringen bo
ven de piazza vlogen.
Iedere boer bracht een geschenk voor den
duce, mandjes met rijst, groenten, koren,
kuikens enz. Deze geschenken zullen worden
verdeeld onder liefdadigheidsinstellingen.
Daarna inspecteerde de duce de troepen
van de jong-fascistische militie en bezocht
'n reeks woonkazernes door de Milianeesche
gemeente gebouwd voor „burgers, in armoe
de vervallen, maar vol zelfrespect".
Van het oogenblik van aankomst af waar
bij de duce de vlag van de „Ardile" legeraf-
deeling kuste, werkte hij een programma af,
dat de meeste menschen totaal uitgeput zou
hebben, hii echter bleef fit als altijd".
Gisteravond omstreeks 8 uur is
te Zwolle een moordaanslag ge
pleegd op den dansleeraar Meyer
Nord, welke eenigszins vreemd
heeft plaats gehad.
Deze heeft op den Jufferwal een dans
instituut, waar hij bezig was met les geven.
Doordat eenige opgeschoten jongens steenen
tegen de ruiten wierpen, werd de heer Nord
naar buiten gelokt. Toen hij de deur opende,
en zich op straat vertoonde, om de baldadi-
gen te verjagen, werd hij door eenige jongens
van 1518 jaar aangevallen, waarop één
van hen den heer N. met een dolkmes in den
linkerborst stak. Gesteund door eenige zijner
leerlingen die toegeschoten waren, kon de
heer N. nog naar binnen strompelen, waar
hij ineenzakte. Anderen hadden inmiddels
politie en geneeskundige dienst gewaar
schuwd, die spoedig ter plaatse waren. De
heer N. werd naar het Sophia-ziekenhuis
overgebracht, waar bleek dat de steek hoewel
niet doodelijk, toch ernstig was geweest. Het
slachtoffer had veel bloedverlies, terwijl de
linkerborstholte zich vulde met bloed. Direct
levensgevaar is niet aanwezig, doch de toe
stand van den heer Nord is zeer ernstig.
Door de politie werd direct een uitgebreid
