DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Na den revolveraanslag in Marseille.
Iflr
De laatste reis van Alexander I.
Onvoldoende politiemaatregelen?
No. 240 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag II October 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
9
Een laatste afscheid.
De politiebewaking
onvoldoende?
Algemeene deelneming.
Waf vandaag de
aandacht trekt...
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V, Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Gistermiddag om half vijf
heeft koning Alexander Frank
rijk weer verlaten, helaas voor
goed. De vorst, die nauwelijks
24 uur eerder met groot enthou
siasme werd ontvangen door de
bevolking van Marseille, die
enkele minuten daarna door een
verdwaasde werd doodgescho
ten, hij dat wil zeggen zijn
stoffelijk overschot werd met
hetzelfde schip dat hem naar
Frankrijk voerde, terug ge
bracht naar zijn land
Onder het spelen van het Zuid-Slavi
sche volkslied en van de „Marseillaise",
in een sfeer van terneergeslagenheid en
droefheid, was koning Alexander van
Zuid-Slavië uitgedragen uit het gebouw
van de prefectuur.
Langzaam vertrok de rouwstoet om
streeks drie uur 's middags op zijn
tocht door de hoofdstraten van Marseille
naar de haven. Een wagen, hoog opge
laden met ontelbare kransen en bloem
stukken, reed voor den lijkwagen. Daar
achter volgden Lebrun, koningin Maria,
Herriot en Tardieu. Een enorme men-
schenmenigte was op de been en overal
kon men bij de toeschouwers uitingen
opmerken van groote verslagenheid.
De weg, dien de rouwstoet nam, was
geheel afgezet door soldaten, die de laat
ste eerbewijzen brachten aan den te
vroeg ontslapen vorst
Onder een volkomen stilte, die be
klemmend aandeed, werd de dooikist
door Servische officieren aan boord van
de „Dubrovnik" gedragen, waarna een
minuut stilte werd in acht genomen.
Daarna werden de trossen losgegooid
en langzaam begon de reis, de droeve
tocht naar Zuid-Slavië
Had de moordenaar mede
plichtigen?
Het bericht, dat de dader van den aan
slag, de Kroaat Kalemen, eenige mede
plichtigen heeft gehad, schijnt te wor
den bevestigd door de verklaringen van
eer hotel-eigenaar, wiens hotel in de na
bijheid van Marseille gelegen is. Deze
hotelier verklaarde n.1. het volgende:
„Drie personen, waaronder de moor
denaar van den koning, zijn Zondag
avond in mijn hotel gekomen. De moor
denaar, dien ik op de in de bladen ge
publiceerde foto's duidelijk heb herkend,
heeft steeds weer uitgesteld zijn naam
in het hotelregister in te schrijven. Zijn
metgezellen hebben zich ingeschreven
als Egon Kramer, oud 24 jaar, geboren
in Fiume, van Krotaische nationaliteit,
en Silvester Chalny, van Tsjecho-Slo-
waaksche nationaliteit, van beroep
koopman."
Beiden hadden medegedeeld, dat zij
naar Parijs wilden. Kramer zou volgens
de hotelbeheerster het eerste in het hotel
zijn aangekomen, Kalemen en Chalny
zijn in den loop van den nacht op Maan
dag gearriveerd en hebben gezegd, dat
zij broers waren van Kramer. Kramer is
Maandagmiddag uit het hotel vertrok
ken, terwijl zijn beide metgezellen den
nacht op Dinsdag in het hotel bleven
en Dinsdagmorgen een uitgebreid ont
bijt bestelden, waarbij zij bovendien een
groote hoeveelheid alcohol verwerkten.
Kalemen zou in den loop van Dinsdag
morgen in de hall van het hotel de daar
aanwezige dagbladen aandachtig hebben
gelezen, waarbij hij vooral aandacht
heeft gewijd aan de berichten over de
aankomst van koning Alexander.
Beiden hebben het diner nog in het
hotel gebruikt en zijn tegen 1 uur weg
gegaan met de verklaring, dat zij voor
het souper terug zouden zijn.
Kramer is echter alleen terugge
komen, heeft de rekening voldaan en is
daarna verdwenen.
In Parijs zijn in de woningen van tal
rijke emigranten huiszoekingen ver
richt. O a. is een huiszoeking gedaan bij
den vroegeren Zuid-Slavischen minister
van binnenlandsche zaken, Pribits'e-
witsj, die commandeur in het legioen
van eer is. Men heeft hij bem een groot
aantal documenten in beslag genomen,
die den procureur ter hand zullen wor
den gesteld. De politie heeft haar aan
dacht vooral gericht op het z.g. Zuid-
Slavische comité, welks bureaux zijn
doorzocht en welks leden aan een lang
durig verhoor zijn onderworpen. Verder
heeft de politie een bezoek gebracht aan
de Zuid-Slavische ambassade en bij
den zoon van den bekenden Kroa-
tischen afgevaardigde, Raditsj, die drie
jaar geleden in het Zuid-Slavische par
lement werd doodgeschoten. Toen de
politie voor zijn woning verscheen doken
daar twee Zuid-Slavische onderdanen
op, die onmiddellijk gearresteerd wer
den, daar zij in het bezit bleken te zijn
van vuurwapenen.
Het onderzoek van de politie is nog
niet geëindigd. Het zal nog wel eenige
dagen duren voor men vernemen zal of
het onderzoek in de Parijsche emigran
tenkringen waardevolle aanwijzingen
heeft opgeleverd.
De pas van Kalemen vervalscht.
De autoriteiten te Praag stellen een
buitengewoon streng onderzoek in om
opheldering te brengen in de vraag, hoe
de z.g. Tsjecho-Slowaaksche pas van
den moordenaar van koning Alexander
vervalscht kan zijn. Het Tsjecho-Slo
waaksche consulaat-generaal in Agram
heeft reeds vastgesteld, dat er nooit een
pas is afgegeven op den naam Kalemen,
zoodat het zeker geacht wordt, dat de
pas, die op den moordenaar .is gevon
den, vervalscht is.
Volgens eenige mededeelingen heeft
een spoor geieid tot de veronderstel
ling, dat de pas zou kunnen gestolen
zijn van een Tsjecho-Slowaaksch onder
daan, Vavrinek genaamd, een tuinmans
knecht uit Kuttenberg in Bohemen. Deze
man is n.1. uit Zuid-Slavië uitgewezen
en het consulaat in Agram heeft hem
een z.g. imperie-pas gegeven, welke hem
f»
S'■>>:?.!?.'-• AAv v
,r?.W> V Vï, «-.At*» ->
r: -Av; mmêê
Barthou op zijn doodsbed in het ziekenhuis te Maiseille.
op een of andere wijze zou zijn ontsto
len, waarna hij zou moeten zijn ver
valscht.
Deze Vavrinek is te Kuttenberg door
de politie verhoord en daarbij bleek, dat
zijn pas in orde was, zoodat deze ver
moedens onjuist bleken. Intusschen
wordt de man toch nog in arrest gehou
den, totdat het merkwaardige feit zal
zijn opgehelderd, dat zijn pas inderdaad
hetzelfde nummer draagt als de pas, die
op den dader van den aanslag is gevon
den. Reeds zijn 2 bladen, de Tsjechisch-
nationale „Express" en de socialist!-che
„Pravo Lidu" in beslag genomen, omdat
zij op besliste wijze hadden gemeld, dat
de moordenaar gebruik gemaakt had
van de pas van Vavrinek. Men verwacht,
dat binnenkort een officeel communiqué
over deze aangelegenheid zal worden be
kend gemaakt.
Geen contact tusschen Vavrina
en Kalemen.
Het Tsjecho-Slowaaksche Persbureau
is gemachtigd te verklaren, dat door het
tot dusverre ingestelde onderzoek zon
der eenigen twijfel is komen vast te
staan, dat de berichten van eenige bla
den over een contact tusschen den tuin
mansknecht Vavrina (niet Vavrinek)
met den dader van den aanslag, onjuist
zijn. Het i6 reeds daarom uitgesloten,
dat de moordenaar gebruik zou hebben
gemaakt van den pas van dezen man,
omdat de pas zich in handen bevindt
van den rechtmatigen houder en geble
ken is, dat het nummer van den pas niet
klopt met dat op den op den moorde
naar gevonden pas.
Nog een spoor van Kalemen
gevonden.
De crimineele politie van Parijs heeft ont
dekt, dat de moordenaar van koning Alexan
der en Barthou op 3 October in een hotel te
Parijs heeft gelogeerd, waar hij zich had in
geschreven onder den naam van Suck. De
hoteleigenaresse heeft de foto, die de politie
haar toonde, onmiddellijk herkend. Volgens
haar verklaringen was de moordenaar in ge
zelschap van twee andere personen in het
hotel verschenen.
Verder werd vastgesteld, dat de zich noe
mende Suck in een bekende Parijsche klee-
dingszaak een volledig stel kleeren heeft ge
kocht.
De Parijsche N. R. C.-correspondent
schrijft d.d. gisteren:
De foto's uit Marseille toonen duidelijk
aan, dat de ordedienst bij de komst van den
koning van Zuid-Slayië onvoldoende was.
Van verschillende kanten wordt daarover
nagepraat. De politie laat die verwijten niet
op zich zitten. Zij verdedigt zich op ver
schillende manieren. De weg, dien de stoet
moest volgen, was in sectoren verdeeld. Elke
sector omvatte een aantal commissarissen
van politie, gendarmen, marechaussee's in
specteurs van den veiligheidsdienst, evenals
agenten te voet en op de fiets. In het ge
heel waren er bijna twaalfhonderd agenten,
tweehonderd inspecteurs, honderd gendar
men te voet en op de fiets en vijftig mare
chaussees. De mannen hadden order met
den stoet mee te loopen, ten einde de bezet
ting van den volgenden sector te versterken.
De gendarmen en agenten stonden op één
tot anderhalven meter van elkaar, het ge
zicht naar het publiek gekeerd. Volgens be
richten van ooggetuigen bedroeg die afstand
echter bijna zes meter.
Den vorigen dag had de recherche te
zamen met Zuid-Slavische politiemannen
hotels en gemeubileerde kamers doorsnuf
feld op zoek naar verdachte elementen zon
der iets abnormaals aan te treffen.
Het Journal des Débats gaat de verschil
lende punten na, waarop de bewaking in
gebreke is gebleven. Een rijtuig, dat een sou-
verein vervoert, mag geen treeplank hebben.
De stoet vorderde te langzaam, wat uit
het bovenstaande verklaard kan worden. De
soldaten en gendarmen moesten dien ge
makkelijk kunnen bijhouden. De auto zou
door motorrijders omgeven moeten zijn,
welke ieder overhoop moeten rijden, die dooi
de versperring heenbreekt. Bovendien kun
nen twee mannen op een motorrijwiel plaats
nemen met dien verstande, dat de achterste
gewapend is. In tegenstelling met de vroe
gere gewoonte was het rijtuig niet door dra
gonders omstuwd. Al deze verwijten zijn
nutteloos. De dader had bij het beramen
van den aanslag met het leven afgerekend
Daarop duidde, dat hij er terstond een einde
aan wilde maken en een bom bij zich had in
^eval hij verhinderd zou worden door de
versperring heen te breken.
De harde woorden aan het adres van de
recherche duren voort. De Presse schrijft.
Er is iets verrot in den staat.
De Liberté vindt, dat de minister van
binnenlandsche zaken overhaast handelde
met als zijn meening uit te spreken, dat de
dader geen medeplichtigen gehad zou heb
ben. Hoeveel hulzen van de kogels zijn te
ruggevonden?, vraagt het blad. Die, waar
op de politie de hand gelegd heeft, waren
niet gemerkt. Daaruit kan worden afgeleid,
dat zij speciaal voor den dader vervaardigd
waren. Dit, evenals andere'feiten, zou op het
bestaan van een samenzwering wijzen.
Direct na den aanslag.
De twee revolvers, die Kalemen bij zich
had, zouden onderscheidenlijk tweeduizend en
duizend francs gekost hebben. De man zag
er niet naar uit, deze sommen zelf te hebben
kunnen besteden. Ook dit kan een aanwij
zing zijn, dat hij den wil van anderen heeft
uitgevoerd.
De huiszoekingen te Parijs bij Zuid-
Slavische uitgewekenen hebben niets opge
leverd.
De Zuid-Slavische gezant te Parijs, die
meereed in den stoet, snelde naar den ko
ning toen deze getroffen was. Alexander
zeide: Laat mij maar, en hij mompelde:
„Frankrijk Zuid-Slavië accoord". Daarna is
hij niet meer bij kennis gekomen
Een geneesheer, die Barthou in zijn laatste
oogenblikken ter zijde stond, heeft als zijn
meening uitgesproken, dat de minister gered
had kunnen worden als de stukgeschoten
armslagader was toegesnoerd. Uit alles
blijkt, dat iedereen op dat oogenblik het hoofd
kwijt was. De soldaten holden als gekken
door elkaar. Barthou sprong, .oen de eerste
schoten knalden en de koning was ineen
gezakt, uit het rijtuig, maar hij zonk ook in
elkaar.
Een tragische bijzonderheid was, dat de
menschen, die den koninklijken auto in volle
vaart naar de prefectuur zagen rijden, in de
handen klapten, onkundig van het feif, dat
de souverein in zwijm gevallen was.
De berichten over generaal Georges luiden
gunstig. Deze verdienstelijke opperofficier
Schijnt buiten gevaar.
De koningin van Zuid-Slavië moet te Parijs
een dringende operatie ondergaan. De
flauwtes, die zij op reis naar Marseille kreeg,
waren blijkbaar niet ernstig.
De Temps meent, dat de aanslag ingrij
pende politieke gevolgen kan hebben. Het
vraagstuk van de Zuid-Slavische eenheid
wordt daardoor gesteld. Den laatsten tijd
waren de tegenstellingen tusschen de Kroaten
en andere bevolkingsgroepen verzacht.
Het is mogelijk, dat de tatoeage van den
moordenaar, waaruit zou blijken, dat hij een
Komitadsji was, er op berekend was, om de
politie op een dwaalspoor te brengen.
Het is niet duidelijk, waarom de moord op
Franschen bodem gepleegd werd. Tegen de
misdaad als instrument van buitenlandsche
politiek moeten alle landen zich wapenen,
zegt het Journal des Détails.
Roemeensche deelneming.
De Roemeensche ministerraad heeft giste
ren de delegatie samengesteld, die Roemenië
vertegenwoordigen zal bij de ter aardebestel-
ling van Barthou.
Benoemd werden: de minister van Onder
wijs, dr. Angelescoe en de voorzitter van de
Kamer van Afgevaardigden, die zullen wor
den vergezeld door vier boeren, een uit elke
Roemsche provincie, die gekleed zullen zijn
in nationale kleederdracht en die eenige Roe
meensche aarde van elke provincie zullen
meenemen, welke in een urn op het graf van
Barthou zal worden geplaatst.
Hedenmiddag is de eerste minister naar
Sinaya vertrokken, waar hij te zamen met
Titoelescoe door den koning is ontvangen.
In overleg met den koning werd hier de dele
gatie samengesteld, die Roemenië zal ver-
Na den moordaanslag in Marseihe.
(Dag. Overzicht).
Spanje wordt rustiger. (Buiten
land).
Opruiming van rundvee. (Land- en
Tuinbouw).
Zuiderzeesteunwet. (Binnenland).
De Melbourne-race. (Luchtvaart).
Oud-gemeente-architect van Hui
zen staat terecht. (Rechtszaken).
(Zie vertier eventueel laatste
berichten.)
tegenwoordigen bij de bijzettingsplechtig
heden van koning Alexander van Zuid-
Slavië De delegatie zal bestaan uit prins
Nicolaas, minister Titoelescoe, generaal Paul
Angelescoe, den minister van oorlog en
Franasovitsji. Verder zullen bij de teraarde
bestelling van koning Alexander voor Roe
menië aanwezig zijn een delegatie van het
Roemeensche regiment van koning Alexander
en een eskadron van het regiment cavalerie
van koningin Maria, benevens een detache
ment vliegers. Namens den Roemeenschen
koning en namens de Roemeensche regee
ring zullen kransen worden geplaatst op het
graf.
Vandaag zijn alle openbare instellingen en
scholen in Roemenië ten teeker. van rouw ge
sloten geweest.
De leden der regeering hebben onder
leiding van den eersten minister en ver
gezeld van alle politieke hoogwaardigheids-
bekleeders hun deelneming betuigd bij de
Zuid-Slavische en Fransche legaties.
Hongaarsche persstemmen.
Behalve gevoelens van deelneming en ver
ontwaardiging over den te Marseille ge-
pleegden aanslag, wordt tt Boedapest ver
ontwaardiging merkbaar naar aanleiding
van de bewering van eenige Fransche bladen,
dat Hongarije de Kroatische emigratie zou
hebben bevorderd en daarmede indirect ver
antwoordelijk zou zijn voor den aanslag te
Marseille.
In dit verband wordt hier en daar in de
Hongaarsche bladen critiek uitgeoefend op
de Fransche buitenlandsche politiek in Zuid-
Oost Europa. Uiteengezet wordt daarbij, dat
Hongarije hoopt, dat de bloedige gebeurtenis
den staatslieden de oogen zal openen, dat nu
eindelijk nieuwe wegen begaan zullen wor
den en dat met nieuwe middelen de zoo drin
gend vereischte kalmeering in Europa tot
stand zal worden gebracht.
Poolsche deelneming.
De Poolsche minister-president, Kozlowski
en de voorzitters van senaat en Sejm hebben
persoonlijk hun deelneming betuigd bij den
Zuid-Slavischen gevolmachtigden minister te
Warschau, Branko Lazarewitsj.
In de Orthodoxe, metropolitaansche kerk
is hedenochtend een godsdienstoefening ge
houden voor de zielerust van koning
Alexander.
Bisschop Sawwa heeft zijn dee'neming be
tuigd op de Zuid-Slavische legatie uit naam
van de Poolsche orthodoxe kerk. De ortho
doxe metropoliet Dyonisius heeft een condo-
latietelegram gezonden aan de patriarch Bar-
naba te Belgrado.
De „Kurijer Warszawska" schrijft in een
commentaar op den dood van koning Alexan
der en minister Barthou, dat dit een ware
slag beteekent voor Europa en de zaak van
den vrede.
De staatsbegrafenis van Barthou.
De staatsbegrafenis van Barthou is vast
gesteld op Zaterdag 13 uur 30. De kist zal
worden opgebaard op een catafalk naast
De kist met het stoLalqk ove.schot
seille geheschen aan boord van de
van koning Alexander wordt te Mar-
kruiser Dubrovnik.
