dagblad voor alkmaar en omstreken. Begrafenis van Koning Alexander IDxiQeUiksch OveczicfU ^Buitenixmd Wering von tuberculeus onderwijspersoneel. Het verhoor van Paspisjil. No. 246 136e Jaargang Tweede Kamer Heden beslissing. De i.g. oud-gepensioneerden. De Twentsche kanalenkwestie. Pospisjil verhoord. De pas van mevr. Majerski. Wat vandaag de aandacht trekt P_ ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND7behake~Zon- cn Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 18 October 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het parlementaire menu van gisteren was niet zonder afwisseling! Niet minder dan drie Excellenties kwamen met de Kamer „za ken" doen. Daar was allereerst de kwestie aangaande het weren van tuberculeus onderwijsperso neel, waarover in het overzicht van gisteren reeds 't noodige is gezegd en welke materie in de zitting van Dinsdag j.1. niet kon wor den afgedaan, wijl minister Marchant schor sing der behandeling vroeg door het te rau welijks indienen van een amendement-Su- ring, met de strekking, niet het in dienst ne men of laten van een onderwijzer, door het schoolbestuur, te verbieden indien sprake is van tuberculose, maar wel de toelating tot de klas, hetgeen eigenlijk slechts een formeele maar daarom toch niet onbelangrijke beteekenis heeft. Voorts wilde het amende ment de kosten, door het onderwijs-perso- neel te maken bij het onderzoek, volgens een bij algemeene maatregel te stellen tarief doen drukken op de Overheid. Bij den aanvang der vergadering van gis teren kwam de heer Suring aanstonds met een wijziging in zijn amendement op art. 1 in dien zin, dat slechts de kosten, aan een herkeuring verbonden, door de Overheid zouden worden gedragen. Minister Mar chant bleek na zijn nachtje slapen over de zaak niet ongunstig over het denkbeeld-Su- ring gestemd en nam ten slotte zelfs het amendement over. Trouwens, de minister toonde zich bij de verdere behandeling van het wetsontwerp buitengewoon gewillig in het accepteeren van denkbeelden, door den heer Suring ontwikkeld. Zoo wat betreft een amendement-Suring op art. 5, waardoor de vrijheid van het schoolbestuur om al of niet te ontslaan in dien zin werd opgevat, dat het Rijk niet meer aansprakelijk is dan voor drie maanden salaris van den ontslagen onder wijzer. Minister Marchant verklaarde zich eveneens bereid, dit denkbeeld voor zijn reke ning te nemen. Hetgeen voorts mede ge schiedde met een reeks amendementen van denzelfden afgevaardigde, welke een uit vloeisel was van de aangebrachte wijzigin gen in de wet. Ook bij de behandeling der art. 9 en 10 behaalde de katholieke afgevaar digde succes. Hier kreeg hij bepaald, dat aangaande inrichting van schoollokalen bij onvoldoende uitvoering der voorschriften door het schoolbestuur de sluiting der school eerst dan kan worden bevolen, als genoemd bestuur na herhaalde waarschu wing om te voldoen aan de uit de wet voort vloeiende verplichtingen weigert haar plicht te doen, en dat van het bevel in beroep zal kunnen worden gegaan bij de Kroon. Het is dus niet te veel gezegd als men de opmerking maakt, dat men ten aanzien van de aanhangige wet kan spreken van de wet- Marchant-Suring! Want enkele andere leden ondernamen evenzeer amendeeringspogin- gen, die echter op onverzettelijken ministe- rieelen tegenstand stuitten. De heer Thijssen (s.d.) trachtte b.v. het me disch attest eigendom van den gekeurde te doen worden, zoodat hij er naderhand nog eens gebruik van zou kunnen maken. Waar om? vroeg de minister. We hebben steeds een bewijs noodig, dat de gekeurde op zeker moment gezond is en aan oude verklaringen bestaat geen behoefte. Mevr. de VriesBruins (s.d.) poogde nog in de wet vast te leggen, dat alle keuringen binnen de twee jaar moeten zijn geschied. Minister Marschant verklaarde geen oogen- blik te zullen dralen, doch wist niet zeker of met een en ander niet meer dan de genoemde twee jaar gemoeid zullen zijn. Hij durfde het amendement dus niet aan, verklarend, dat de Kamer over den loop van zaken volkomen te vreden zal zijn. De roode medica toonde zich echter wantrouwend en handhaafde haar geesteskind, dat echter met 57 tegen 21 stemmen omhals werd gebracht. De stemming over het wetsontwerp werd verschoven tot hedenmiddag. Na al die aan gebrachte wijzigingen wil men den tijd heb ben om na te gaan, of er niet ergens een foutje ingeslopen is. Doch de aanneming van de wetsvoordracht staat zoo vast als een huis. Gelukkig! Het resteerende deel van den middag heeft men besteed aan zeer speciale belan gen. Voortgezet werd allereerst de discussie over een suppletoire Defensie-begrooting be treffende verhoogde uitkeeringen aan de z.g. oud-gepensionneerden. In het parlement is de positie van deze oude menschen al zoo herhaaldelijk aan de orde gekomen en alom werd steeds aandrang uitgeoefend om de dikwijls zeer lage pensioenen wat meer in overeenstemming te brengen met huidige, be grippen daaromtrent. Nu kwam minister Deckers dan eindelijk met een voorstel om een bedrag van 40.000 (uitgespaard bij de uit keeringen aan de mobilisatieslachtoffers) aan de oud-gedienden van land- en zee macht ten goede te doen komen, waaraan te vens verbonden is een bescheiden verhooging der jaargelden voor de „minst-bedeelden on der de oud-gepensionneerde militairen", ge lijk 't in de gewisselde stukken door de regee ring werd genoemd. Maar in de Kamer openbaarde zich niet heel veel tevredenheid met betrekking tot deze positieverbetering. Het bleef klachten regenen, vooral van de heeren Westerman (nat.-herst.), Ter Laan (s.d.) en de Visser (comm.). De minister kwam nogal heftig op tegen de door genoemde leden geuite bewe ring, als zou de minister in deze onrecht la ten bestaan. „Ieder oud-gepensionneerde ont vangt, waarop hij recht heeft!" zoo riep de minister uit, voorts met k'em verzekerend, niet het minste onrecht ooit te willen en te zullen dulden. De oud:gepensionneerden krijgen krachtens Pensioenwet en Stichtings- wet veelal nog een niet-onaanzienlijken toe slag. Gelijkstelling der oud-gepensionneerden met de nieuwe zou tien millioen kosten en dat alleen voor de militaire pensioenen. Zul ke bedragen kunnen momenteel door het rijk niet extra-gedragen worden en daarom kan niet verder worden gedaan dan voorgesteld werd, waardoor een beteekenende verbete ring intreedt. Men zag wel in, dat verder aandringen "niet baten zou en omdat een half ei beter is dan een leege dop ging men ten slotte stil zwijgend accoord met het ministerieele voor- stel. Toen.... verscheen de derde minister achter de groene tafel, namelijk minister Kalff, die aanstonds een stortvloed van min of meer critische opmerkingen te slikken kreeg ten aanzien van het nu aan de orde zijnde ontwerp tot onteigening van gronden enz., noodig voor aanleg van het zijkanaal naar Almelo, behoorende tot de scheepvaart kanalen naar Twente, bedoeld in de wet van 4 Nov. 1919. In een paar uur tijds wisten een negental afgevaardigden hun hart over deze bekende kanalen-kwestie te luchten. Het waren de leden Van der Sluis (s.d.), Krijger (c.h.), Weitkamp (c.h.), Van Voorst tot Voorst (r.k.) Ebels (v.d.), Westerman (nat.-h.), Bongaerts (r.k.), van Dijk (a.r.) en Duymaer van Twist (ar) Velen hadden gelijke wenschen en grie ven, welke culmineerden in de vrees, dat de minister te veel af zal wijken van genoemde wet van 1919 betreffende de gansche kana lisatie in Twenthe. Sinds 1919 is men telkens met partieele uitvoering van het plan geko men en ook nu weer betrof het een onder deel. Maar de minister zei ditmaal, dat de bedoelde wet geen termijn kent en dat men momenteel zeker niet méér van den minister kan verwachten. De geuite bewering, dat Al melo tegen het huidige plan gekarit zou zijn, ontkende de bewindsman. Dat thans n:et ver der kan worden gegaan dan wordt voorge- seld komt eenvoudig door het gemis aan geld. Doch ook indien dat er wel was kon het geheele plan geen doorgang hebben nog, waar vooral de medewerking van Ged. Sta ten van Overijssel té wenschen laat. Het einde van de discussie bracht een mo tie. De heer Van der Sluis had haar reeds aangekondigd, zeggend, zelf een motie in petto te hebben, doch door het feit dat de heer Krijger een soortgelijke reeds eerder had opgesteld, wilde hij voor dien afgevaar digde het veld ruimen. De heer Krijger kwam dus met een motie, vragend „ten spoedigste" een onteigeningswet voor het aanleggen van een waterverbinding tusschen de Twenthe- kanale'n en die van Overijsel. Minister Kalff had bezwaar tegen dat „ten spoedigste", waar nu ten eerste het geld ontbreekt en voorts de samenwerking met Ged. Staten van Overijsel nog niet ideaal is. De heer Krijger voelde het bezwaar en wij zigde bedoelde uitdrukking in „zoo spoedig mogelijk" Dat beteekent een niet-onbelang- rijke verzwakking der motie, doch in de ge geven omstandigheden moet men nu eenmaal met „eischen" wat voorzichtig zijn. De aan hangige onteigeningswet kwam er zonder neuzen-tellen, maar over de motie wordt he denmiddag gestemd. Waarschijnlijk zal ir. Kalff er zich niet tegen verklaren, want gis teren liet hij reeds blijken, dat de aldus ge formuleerde wensch ook eigenlijk de zijne is. Dus: de vredespijp kan wel worden ge rookt 1 Ad interim. Vandaag zal Zuid-Slavië zijn koning Alexander, die in Marseille wrm^d werd. begraven. Vandaag zullen duizenden en nog eens duizenden koning A1*xanJrJ*n laa sten groet brengen, hem, den te vroeg ge storven koning, de laatste eer be J Reeds gisteren, den dag voor de teraar bestelling waren groote menschenmenigteii per trein óf te voet naar Belgrado gekomen, vooral boeren in hun nationale costumes, Montenegrijnen in hun rijk vers.erde drac c, Dalmatiërs met hun zwart-roode broeken. Turken met roode fez, Mohammedaansche priesters en Mekka-pelgrims met witte doe^ Een om hun hoofdbedekking, Bosniers me bloedrooden tulband, Zuid-Serviers met Tsch» in dichte rijen kilometers ver tot in de voor stad om langs de baar van den koning kunnen defileren. Sterk vertegenwoordigd waren ook de soldaten der buitenlandsche militaire delegBties die groeps^wijze doo de straten trokken. De bakkers werkten - g en nacht, om de vele gasten van "ïS oude koningspaleis, Alexander ligt opgebaard, waren t g uur gistermiddag reeds meer d n kransen neergelegd. Slechts enkele ver ken van het oude kasteel waren voor den pie- sident der Fransche republiek vrijgehouden, alle andere waren vol bloemen, waaronder de prachtigste kransen uit het buitenland naast de eenvoudigste veldbouquetten uit de dorpen. Te middernacht zou de kist naar de Grieksch-Katholieke kathedraal worden over gebracht, vanwaar na een plechtige gods aienstoefening de rouwstoet zou vertrekken Te Belgrado vertoeven thans de president der Fransche republiek, Lebrun, koning Carol van Roemenië en koning Boris van Bulgarije. Engeland is vertegenwoordigd door prins George, Italië door den hertog van Spoleto, Tsjechoslowakije door minister president Malypetr en den minister van bui tenlandsche zaken Benesj. Alle staten der Kleine Entente hebben, evenals de staten van het Balkanblok, hun ministers van buitenlandsche zaken en voor een deel ook de ministers van oorlog naar Belgrado gezonden. Frankrijk is, behalve door Lebrun, nog door drie ministers ver tegenwoordigd. Op het hoofdpostkantoor van Belgrado zijn tot 12 uur gistermiddag ruim 30 000 telegrafische betuigingen van deelneming uit binnen- en buitenland ontvangen. 300 000 menschen waren tot gistermiddag langs de baar van den koning getrokken. Voor den koningsmoord zou ook hij niet zijn teruggedeinsd. De rechter van instructie te Marseille heeft gister een der beide uit Annemasse naar Marseille overgebrachte terroristen verhoord en wel dengene, die verklaarde Pospisjil te heeten en op 9 juni 1904 te Voekoniva bij Zagreb te zijn geboren. Van beroep is hij monteur voor centrale verwar ming. Hij behoorde tot de door den advocaat Ante Pavlevitsj geleide Kroatische revolu- tionnaire organisatie, die streeft naar de on afhankelijkheid van Kroatië. Hij zeide eenigen tijd te München verblijf te hebben gehouden en deed omtrent zijn reis naar Frankrijk en zijn medeplichtigen de reeds bekende mededeelingen, zonder echter den naam te willen noemen van den nog onbekenden „gedelegeerde", die de samen zweerders heeft geleid en hun instructies heeft verstrekt. De gedelegeerde, die op 6 October in een hotel te Parijs was afgestapt, had bevolen, dat de vier samenzweerders uiteen zouden gaan. Twee werden naar Marseille gezon den, de anderen bleven te Parijs. Toen Pospisjil en Raititsj op 9 October uit de bladen vernamen, dat de aanslag te Mar seille was gelukt, hadden zij over de Zwitser- sche grens willen vluchten, maar werden te Annemasse aangehouden. Toen de rechter naar zijn voorbereiding voor den aanslag informeerde, antwoordde Pospisjil: ik had geen flauw idee, wat ik te Parijs had moeten doen, mijn makker even min Indien ik echter had geweten, dat ik den koning had moeten dooden. zou ik voor de opdracht niet zijn teruggeschrikt, maar zou ik de bevelen der organisatie, waartoe ik behoor, zijn nagekomen. Toen hem werd medegedeeld, dat hij werd beschuldigd van medeplichtigheid aan den moord en hem werd gevraagd, of hij een ad vocaat wenschte, antwoordde Pospisjil: Ik heb geen advocaat noodig, maar ik zou ove rigens den advocaat aanvaarden, dien de organisatie zou aanwijzen om mij bij te den, de anderen bleven te Parijs, staan. Na ook Raititsj te hebben verhoord con fronteerde de politie laatstgenoemde met Pospisjil. Er is een bevel tot inhechtenisneming uit gevaardigd tegen Voedrov, de te Aiz gesig naleerde vrouw en tegen Kramer, die de „ge delegeerde" zou zijn. Te Avignon heeft de politie huiszoeking gedaan in de hotelkamers, waar de terroris ten hebben overnacht, maar zij heeft geen wapens gevonden. Ook Mio Kralj, alias Malny, die in het bosch van Fontainebleau was gevlucht en Maandag te Melun werd gearresteerd, is gister naar Marseille overgebracht. Een Hongaai sche verklaring. Het Hongaarsche Telegraaf-correspon dentiebureau deelt mede: Van officieele zijde wordt op de meest be sliste wijze de bewering in het door het Tsjecho-Slowaaksche Persbureau gepubli ceerde bericht over de passen van Anna Ma jerski, volgens welke de Zuid-Slavische ge zant te Boedapest zich gedwongen heeft ge zien persoonlijk op te treden en Anna Majerski haar pas, die hetzelfde nummer draagt als de pas van den moordenaar van Marseille, door tusschenkomst van het Tsje cho-Slowaaksche consulaat te doen ontne men, aangezien de politie-autoriteiten van Boedapest niet voldoende tegemoetkomend heid zouden hebben betoond, van de hand gewezen. Gelijk van officitwe zijde werd vastgesteld, heeft de lasthebber van het Tsjecho-Slowaaksche gezantschap te Boeda pest van ambtenaren der politie de vaste be lofte gekregen, dat de politie de zaak on middellijk zou onderzoeken. Nog in het bij zijn van den lasthebber van het gezantschap hebben ambtenaren van politie instructie gekregen, op het bureau te Boedapest, waar aanmeldingen geschieden moeten, na te gaan, waar Majerski woonde.. De Tsjecho- Slowaaksche gezant is echter, zonder het resultaat af te wachten reeds na 1 'A uur op eigen initiatief in de woning van Majerski opgetreden. Inzake de Hongaarsche verklaring betref fende de pas van Majerski deelt het Tsje cho-Slowaaksche persbureau mede: Als antwoord op deze verklaring kan ver wezen worden naar de officieele Tsjecho- Slowaaksche verklaring van Dinsdag, waar in het optreden van het Tsjecho-Slowaaksche gezantschap te Boedapest wordt geschilderd en waarin de directe nasporingen bij Ma jerski, een Tsjecho-Slowaaksche, worden ge motiveerd. De Tsjecho-Slowaaksche autori teiten achtten in deze zaak een onmiddellijk constateeren van den toestand noodzakelijk en het scheen hun derhalve, dat uit de dra lende houding van het bureau van politie te Boedapest niet voldoende hulpvaardig heid bleek. Het optreden van de Tsjecho-Slo waaksche autoriteiten, gemotiveerd door het belang van de zaak en de algemeene in teresse in de opheldering daarvan heeft, doordat het heeft bijgedragen tot het snelle constateeren van de vervalsching van de pas van Kalemen, tot het doel gevoerd en het heeft nu geen zin thans een opienbare pole miek te voeren over den formeelen kant daar van. Verbod van Hongaarsch weeK- blad. De Hongaarsche ministei van binnenland- sche zaken heeft een weekblad voor den tijd van twee weken verboden. Het blad heeft een beleedigend artikel ge publiceerd naar aanleiding van den moord op koning Alexander, waardoor ook de bui tenlandsche politieke belangen van Honga rije zouden kunnen worden geschaad. Hongaarsche verklaring. Het Hongaarsche Correspondentiebureau deelt mede: In zekere buitenlandsche bladen zijn be richten gepubliceerd, welke de leden van het Hongaarsche officierencorps in hun eer moe ten krenken. Volgens de bladen zouden n.1. in het vroegere vluchtelingenkamp te Janka Puszta Hongaarsche officieren Kroatische emigranten onderricht hebben gegeven in terroristisch optreden Deze berichten worden door de bevoegde Hongaarsche kringen met beslistheid tegen gesproken Zij worden laster genoemd en met verontwaardiging van de hand gewezen. Een dementi van het bureau voor buitc "'«ndsche politiek der NS D.A.P. In verband met berichten in buitenland sche bladen publiceert het Berlijnsche bureau voor buitenlandsche politiek der N.S.D.A.P. het volgende démenti: „Noch rijksleider Alfred Rosenberg. noch het bureau voor buitenlandsche politiek der N.S.D.A.P. heeft ooit betrekkingen gehad Koning Alexander's begrafenis te Belgrado. (Dag. Overzicht.) Doodstraf in Spanje ingevoerd. (Buitenland.) Vele gewonden bij treinramp te Stuttgart. (Butenland.) Interpellatie-Polak inzake stopzet ting bedrijf Ned. Scheepsb Mij te Amsterdam. (Binnenland Crematie dr. v. d. Leeuw. (Binnen land.) Gemeenteraad Alkmaar. (Stad.) 35 Jaar orgelman. (Stad.) (Zie verder eventueel laatste berichten.) met Kroatische organisaties, laat staan der gelijke organisaties gefinancierd. Daar de communistisch-Joodsche pers van alle landen deze bronvergiftigende berichten met een opvallende gelijkheid publiceert, be treft het hier weer eens die leugen- en op- ruifngsberichten van internationale klieken, die het duistere doel moeten dienen Europa in onrust te brengen en de volken tegen el kander op te ruien." NIEUW PROCES MET BETREKKING TOT OVERVAL OP BONDS- KANSELARU. Voor het militaire gerechtshof Ie Wee- nep is gister wederom een proces begon- nen in verband met den overval op de bohtlHWt^TftlfSrij. Hierbij i6 gebleken, dat aütorteiten behalve in de twee be kende gevallen ook nog een derde maal in kennis gesteld waren van de plannen der opstandelingen. Het proces ging tegen,Bruno Schlag, die niet aan den overval had deelgenomen, doch daarvan mp-de hoogte was geweest. Via eenige personen had hij de plannen tot den overval bij autoriteiten bekend gemaakt. Majoor Wrabel, die deze mededeelingen ten slotte had ontvangen, verklaarde, dat men ze voor een onzinnig gerucht had gehouden en er niets in had gezien. Schlag werd ten slotte, omdat hij zijn mededeelingen niet direct aan de politie had gedaan veroordeeld tot vijf jaar zware kerkerstraf. STORM RICHT SCHADE AAN. De Duitsche Oostzeekust ver nield. De plotseling naar het Noord-Oosten gesprongen storm heeft de badplaatsen en vis6Chèrsdorpen in de bocht van Swi- nemunende in Noord-Duitechland zwaar geteisterd. Vooral bij den Streckelberg en bij Koserow richtten de hooggaande gol ven veel schade aan, veel land werd weggeslagen, groote scheuren ontston den, waardoor o.a. een hotel „Seéblick" in gevaar werd gebracht. Eenige vis- schersvaartuigen uit oserow raakten in gevaar en slechts met groote moeite lukte het de sche]>en in veiligheid te brengen. DE INSTORTING IN POLEN. Onderzoek gaande. De toestand der werkloozen, die bij het instortingsongeluk bij de kathedraal yan Kattpwitz in Polen neen-gestort zijn, is naar door de directie van het zieken huis wordt medegedeeld, bevredigend. Er is een lichte verbeterin"- in den toe stand der zwaargewonden ingetreden. Men hoopt hen in het leven te kunnen houden. In den loop van den dag van gister konden vier lichtgewonden uit het ziekenhuis ontslagen worden. Er zijn thans nog 58 patiënten in het zie kenhuis opgenomen. Het onderzoek naar de oorzaken van het ongeluk is nog niet beëindigd. De beide architecten, die onmiddellijk na de ramp in arrest werden gesteld, zijn inmiddels weer op vrije voeten gesteld. ORKAAN TEISTERT GRIEKENLAND. Tal van dooden. Gister heeft een orkaan Griekenland en de omliggende eilanden geteisterd, waarbij vijf personen, o. w. drie kinde- rt.., zijn gedood, en een twintigtal ge wond. De kinderen zijn gedood te Kery (Cyprus), waar de storm meer dan een millioen gulden schade heeft aange richt aan gebouwen De twee andere per sonen zijn bij Athene gedood door val lend puin.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1