dagblad voor alkmaar en omstreken.
Begrafenis van Koning Alexander
IDxiQeUiksch OveczicfU
^Buitenixmd
Wering von tuberculeus onderwijspersoneel.
Het verhoor van Paspisjil.
No. 246
136e Jaargang
Tweede Kamer
Heden beslissing. De i.g. oud-gepensioneerden.
De Twentsche kanalenkwestie.
Pospisjil verhoord.
De pas van mevr. Majerski.
Wat vandaag de
aandacht trekt
P_
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND7behake~Zon-
cn Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 18 October 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Het parlementaire menu van gisteren was
niet zonder afwisseling! Niet minder dan
drie Excellenties kwamen met de Kamer „za
ken" doen.
Daar was allereerst de kwestie aangaande
het weren van tuberculeus onderwijsperso
neel, waarover in het overzicht van gisteren
reeds 't noodige is gezegd en welke materie
in de zitting van Dinsdag j.1. niet kon wor
den afgedaan, wijl minister Marchant schor
sing der behandeling vroeg door het te rau
welijks indienen van een amendement-Su-
ring, met de strekking, niet het in dienst ne
men of laten van een onderwijzer, door het
schoolbestuur, te verbieden indien sprake is
van tuberculose, maar wel de toelating tot
de klas, hetgeen eigenlijk slechts een formeele
maar daarom toch niet onbelangrijke
beteekenis heeft. Voorts wilde het amende
ment de kosten, door het onderwijs-perso-
neel te maken bij het onderzoek, volgens een
bij algemeene maatregel te stellen tarief doen
drukken op de Overheid.
Bij den aanvang der vergadering van gis
teren kwam de heer Suring aanstonds met
een wijziging in zijn amendement op art. 1
in dien zin, dat slechts de kosten, aan een
herkeuring verbonden, door de Overheid
zouden worden gedragen. Minister Mar
chant bleek na zijn nachtje slapen over de
zaak niet ongunstig over het denkbeeld-Su-
ring gestemd en nam ten slotte zelfs het
amendement over. Trouwens, de minister
toonde zich bij de verdere behandeling van
het wetsontwerp buitengewoon gewillig in
het accepteeren van denkbeelden, door den
heer Suring ontwikkeld. Zoo wat betreft een
amendement-Suring op art. 5, waardoor de
vrijheid van het schoolbestuur om al of niet
te ontslaan in dien zin werd opgevat, dat het
Rijk niet meer aansprakelijk is dan voor drie
maanden salaris van den ontslagen onder
wijzer. Minister Marchant verklaarde zich
eveneens bereid, dit denkbeeld voor zijn reke
ning te nemen. Hetgeen voorts mede ge
schiedde met een reeks amendementen van
denzelfden afgevaardigde, welke een uit
vloeisel was van de aangebrachte wijzigin
gen in de wet. Ook bij de behandeling der
art. 9 en 10 behaalde de katholieke afgevaar
digde succes. Hier kreeg hij bepaald, dat
aangaande inrichting van schoollokalen bij
onvoldoende uitvoering der voorschriften
door het schoolbestuur de sluiting der
school eerst dan kan worden bevolen, als
genoemd bestuur na herhaalde waarschu
wing om te voldoen aan de uit de wet voort
vloeiende verplichtingen weigert haar plicht
te doen, en dat van het bevel in beroep zal
kunnen worden gegaan bij de Kroon.
Het is dus niet te veel gezegd als men de
opmerking maakt, dat men ten aanzien van
de aanhangige wet kan spreken van de wet-
Marchant-Suring! Want enkele andere leden
ondernamen evenzeer amendeeringspogin-
gen, die echter op onverzettelijken ministe-
rieelen tegenstand stuitten.
De heer Thijssen (s.d.) trachtte b.v. het me
disch attest eigendom van den gekeurde te
doen worden, zoodat hij er naderhand nog
eens gebruik van zou kunnen maken. Waar
om? vroeg de minister. We hebben steeds
een bewijs noodig, dat de gekeurde op zeker
moment gezond is en aan oude verklaringen
bestaat geen behoefte.
Mevr. de VriesBruins (s.d.) poogde nog
in de wet vast te leggen, dat alle keuringen
binnen de twee jaar moeten zijn geschied.
Minister Marschant verklaarde geen oogen-
blik te zullen dralen, doch wist niet zeker of
met een en ander niet meer dan de genoemde
twee jaar gemoeid zullen zijn. Hij durfde het
amendement dus niet aan, verklarend, dat de
Kamer over den loop van zaken volkomen te
vreden zal zijn. De roode medica toonde zich
echter wantrouwend en handhaafde haar
geesteskind, dat echter met 57 tegen 21
stemmen omhals werd gebracht.
De stemming over het wetsontwerp werd
verschoven tot hedenmiddag. Na al die aan
gebrachte wijzigingen wil men den tijd heb
ben om na te gaan, of er niet ergens een
foutje ingeslopen is. Doch de aanneming
van de wetsvoordracht staat zoo vast als
een huis.
Gelukkig!
Het resteerende deel van den middag
heeft men besteed aan zeer speciale belan
gen. Voortgezet werd allereerst de discussie
over een suppletoire Defensie-begrooting be
treffende verhoogde uitkeeringen aan de z.g.
oud-gepensionneerden. In het parlement is
de positie van deze oude menschen al zoo
herhaaldelijk aan de orde gekomen en alom
werd steeds aandrang uitgeoefend om de
dikwijls zeer lage pensioenen wat meer in
overeenstemming te brengen met huidige, be
grippen daaromtrent. Nu kwam minister
Deckers dan eindelijk met een voorstel om een
bedrag van 40.000 (uitgespaard bij de uit
keeringen aan de mobilisatieslachtoffers)
aan de oud-gedienden van land- en zee
macht ten goede te doen komen, waaraan te
vens verbonden is een bescheiden verhooging
der jaargelden voor de „minst-bedeelden on
der de oud-gepensionneerde militairen", ge
lijk 't in de gewisselde stukken door de regee
ring werd genoemd.
Maar in de Kamer openbaarde zich niet
heel veel tevredenheid met betrekking tot
deze positieverbetering. Het bleef klachten
regenen, vooral van de heeren Westerman
(nat.-herst.), Ter Laan (s.d.) en de Visser
(comm.). De minister kwam nogal heftig op
tegen de door genoemde leden geuite bewe
ring, als zou de minister in deze onrecht la
ten bestaan. „Ieder oud-gepensionneerde ont
vangt, waarop hij recht heeft!" zoo riep de
minister uit, voorts met k'em verzekerend,
niet het minste onrecht ooit te willen en te
zullen dulden. De oud:gepensionneerden
krijgen krachtens Pensioenwet en Stichtings-
wet veelal nog een niet-onaanzienlijken toe
slag.
Gelijkstelling der oud-gepensionneerden
met de nieuwe zou tien millioen kosten en
dat alleen voor de militaire pensioenen. Zul
ke bedragen kunnen momenteel door het rijk
niet extra-gedragen worden en daarom kan
niet verder worden gedaan dan voorgesteld
werd, waardoor een beteekenende verbete
ring intreedt.
Men zag wel in, dat verder aandringen
"niet baten zou en omdat een half ei beter is
dan een leege dop ging men ten slotte stil
zwijgend accoord met het ministerieele voor-
stel.
Toen.... verscheen de derde minister
achter de groene tafel, namelijk minister
Kalff, die aanstonds een stortvloed van min
of meer critische opmerkingen te slikken
kreeg ten aanzien van het nu aan de orde
zijnde ontwerp tot onteigening van gronden
enz., noodig voor aanleg van het zijkanaal
naar Almelo, behoorende tot de scheepvaart
kanalen naar Twente, bedoeld in de wet van
4 Nov. 1919.
In een paar uur tijds wisten een negental
afgevaardigden hun hart over deze bekende
kanalen-kwestie te luchten. Het waren de
leden Van der Sluis (s.d.), Krijger (c.h.),
Weitkamp (c.h.), Van Voorst tot Voorst (r.k.)
Ebels (v.d.), Westerman (nat.-h.), Bongaerts
(r.k.), van Dijk (a.r.) en Duymaer van Twist
(ar)
Velen hadden gelijke wenschen en grie
ven, welke culmineerden in de vrees, dat de
minister te veel af zal wijken van genoemde
wet van 1919 betreffende de gansche kana
lisatie in Twenthe. Sinds 1919 is men telkens
met partieele uitvoering van het plan geko
men en ook nu weer betrof het een onder
deel. Maar de minister zei ditmaal, dat de
bedoelde wet geen termijn kent en dat men
momenteel zeker niet méér van den minister
kan verwachten. De geuite bewering, dat Al
melo tegen het huidige plan gekarit zou zijn,
ontkende de bewindsman. Dat thans n:et ver
der kan worden gegaan dan wordt voorge-
seld komt eenvoudig door het gemis aan
geld. Doch ook indien dat er wel was kon
het geheele plan geen doorgang hebben nog,
waar vooral de medewerking van Ged. Sta
ten van Overijssel té wenschen laat.
Het einde van de discussie bracht een mo
tie. De heer Van der Sluis had haar reeds
aangekondigd, zeggend, zelf een motie in
petto te hebben, doch door het feit dat de
heer Krijger een soortgelijke reeds eerder
had opgesteld, wilde hij voor dien afgevaar
digde het veld ruimen. De heer Krijger kwam
dus met een motie, vragend „ten spoedigste"
een onteigeningswet voor het aanleggen van
een waterverbinding tusschen de Twenthe-
kanale'n en die van Overijsel. Minister Kalff
had bezwaar tegen dat „ten spoedigste",
waar nu ten eerste het geld ontbreekt en
voorts de samenwerking met Ged. Staten
van Overijsel nog niet ideaal is.
De heer Krijger voelde het bezwaar en wij
zigde bedoelde uitdrukking in „zoo spoedig
mogelijk" Dat beteekent een niet-onbelang-
rijke verzwakking der motie, doch in de ge
geven omstandigheden moet men nu eenmaal
met „eischen" wat voorzichtig zijn. De aan
hangige onteigeningswet kwam er zonder
neuzen-tellen, maar over de motie wordt he
denmiddag gestemd. Waarschijnlijk zal ir.
Kalff er zich niet tegen verklaren, want gis
teren liet hij reeds blijken, dat de aldus ge
formuleerde wensch ook eigenlijk de zijne is.
Dus: de vredespijp kan wel worden ge
rookt 1
Ad interim.
Vandaag zal Zuid-Slavië zijn koning
Alexander, die in Marseille wrm^d werd.
begraven. Vandaag zullen duizenden en nog
eens duizenden koning A1*xanJrJ*n laa
sten groet brengen, hem, den te vroeg ge
storven koning, de laatste eer be J
Reeds gisteren, den dag voor de teraar
bestelling waren groote menschenmenigteii
per trein óf te voet naar Belgrado gekomen,
vooral boeren in hun nationale costumes,
Montenegrijnen in hun rijk vers.erde drac c,
Dalmatiërs met hun zwart-roode broeken.
Turken met roode fez, Mohammedaansche
priesters en Mekka-pelgrims met witte doe^
Een om hun hoofdbedekking, Bosniers me
bloedrooden tulband, Zuid-Serviers met
Tsch»
in dichte rijen kilometers ver tot in de voor
stad om langs de baar van den koning
kunnen defileren. Sterk vertegenwoordigd
waren ook de soldaten der buitenlandsche
militaire delegBties die groeps^wijze doo
de straten trokken. De bakkers werkten - g
en nacht, om de vele gasten van
"ïS oude koningspaleis,
Alexander ligt opgebaard, waren t g
uur gistermiddag reeds meer d n
kransen neergelegd. Slechts enkele ver
ken van het oude kasteel waren voor den pie-
sident der Fransche republiek vrijgehouden,
alle andere waren vol bloemen, waaronder
de prachtigste kransen uit het buitenland
naast de eenvoudigste veldbouquetten uit de
dorpen.
Te middernacht zou de kist naar de
Grieksch-Katholieke kathedraal worden over
gebracht, vanwaar na een plechtige gods
aienstoefening de rouwstoet zou vertrekken
Te Belgrado vertoeven thans de president
der Fransche republiek, Lebrun, koning
Carol van Roemenië en koning Boris van
Bulgarije. Engeland is vertegenwoordigd
door prins George, Italië door den hertog
van Spoleto, Tsjechoslowakije door minister
president Malypetr en den minister van bui
tenlandsche zaken Benesj.
Alle staten der Kleine Entente hebben,
evenals de staten van het Balkanblok, hun
ministers van buitenlandsche zaken en voor
een deel ook de ministers van oorlog naar
Belgrado gezonden. Frankrijk is, behalve
door Lebrun, nog door drie ministers ver
tegenwoordigd.
Op het hoofdpostkantoor van Belgrado
zijn tot 12 uur gistermiddag ruim 30 000
telegrafische betuigingen van deelneming
uit binnen- en buitenland ontvangen. 300 000
menschen waren tot gistermiddag langs de
baar van den koning getrokken.
Voor den koningsmoord zou
ook hij niet zijn teruggedeinsd.
De rechter van instructie te Marseille
heeft gister een der beide uit Annemasse
naar Marseille overgebrachte terroristen
verhoord en wel dengene, die verklaarde
Pospisjil te heeten en op 9 juni 1904 te
Voekoniva bij Zagreb te zijn geboren. Van
beroep is hij monteur voor centrale verwar
ming.
Hij behoorde tot de door den advocaat
Ante Pavlevitsj geleide Kroatische revolu-
tionnaire organisatie, die streeft naar de on
afhankelijkheid van Kroatië.
Hij zeide eenigen tijd te München verblijf
te hebben gehouden en deed omtrent zijn reis
naar Frankrijk en zijn medeplichtigen de
reeds bekende mededeelingen, zonder echter
den naam te willen noemen van den nog
onbekenden „gedelegeerde", die de samen
zweerders heeft geleid en hun instructies
heeft verstrekt.
De gedelegeerde, die op 6 October in een
hotel te Parijs was afgestapt, had bevolen,
dat de vier samenzweerders uiteen zouden
gaan. Twee werden naar Marseille gezon
den, de anderen bleven te Parijs.
Toen Pospisjil en Raititsj op 9 October uit
de bladen vernamen, dat de aanslag te Mar
seille was gelukt, hadden zij over de Zwitser-
sche grens willen vluchten, maar werden te
Annemasse aangehouden.
Toen de rechter naar zijn voorbereiding
voor den aanslag informeerde, antwoordde
Pospisjil: ik had geen flauw idee, wat ik te
Parijs had moeten doen, mijn makker even
min Indien ik echter had geweten, dat ik
den koning had moeten dooden. zou ik voor
de opdracht niet zijn teruggeschrikt, maar
zou ik de bevelen der organisatie, waartoe ik
behoor, zijn nagekomen.
Toen hem werd medegedeeld, dat hij werd
beschuldigd van medeplichtigheid aan den
moord en hem werd gevraagd, of hij een ad
vocaat wenschte, antwoordde Pospisjil: Ik
heb geen advocaat noodig, maar ik zou ove
rigens den advocaat aanvaarden, dien de
organisatie zou aanwijzen om mij bij te
den, de anderen bleven te Parijs,
staan.
Na ook Raititsj te hebben verhoord con
fronteerde de politie laatstgenoemde met
Pospisjil.
Er is een bevel tot inhechtenisneming uit
gevaardigd tegen Voedrov, de te Aiz gesig
naleerde vrouw en tegen Kramer, die de „ge
delegeerde" zou zijn.
Te Avignon heeft de politie huiszoeking
gedaan in de hotelkamers, waar de terroris
ten hebben overnacht, maar zij heeft geen
wapens gevonden.
Ook Mio Kralj, alias Malny, die in het
bosch van Fontainebleau was gevlucht en
Maandag te Melun werd gearresteerd, is
gister naar Marseille overgebracht.
Een Hongaai sche verklaring.
Het Hongaarsche Telegraaf-correspon
dentiebureau deelt mede:
Van officieele zijde wordt op de meest be
sliste wijze de bewering in het door het
Tsjecho-Slowaaksche Persbureau gepubli
ceerde bericht over de passen van Anna Ma
jerski, volgens welke de Zuid-Slavische ge
zant te Boedapest zich gedwongen heeft ge
zien persoonlijk op te treden en Anna
Majerski haar pas, die hetzelfde nummer
draagt als de pas van den moordenaar van
Marseille, door tusschenkomst van het Tsje
cho-Slowaaksche consulaat te doen ontne
men, aangezien de politie-autoriteiten van
Boedapest niet voldoende tegemoetkomend
heid zouden hebben betoond, van de hand
gewezen. Gelijk van officitwe zijde werd
vastgesteld, heeft de lasthebber van het
Tsjecho-Slowaaksche gezantschap te Boeda
pest van ambtenaren der politie de vaste be
lofte gekregen, dat de politie de zaak on
middellijk zou onderzoeken. Nog in het bij
zijn van den lasthebber van het gezantschap
hebben ambtenaren van politie instructie
gekregen, op het bureau te Boedapest, waar
aanmeldingen geschieden moeten, na te
gaan, waar Majerski woonde.. De Tsjecho-
Slowaaksche gezant is echter, zonder het
resultaat af te wachten reeds na 1 'A uur op
eigen initiatief in de woning van Majerski
opgetreden.
Inzake de Hongaarsche verklaring betref
fende de pas van Majerski deelt het Tsje
cho-Slowaaksche persbureau mede:
Als antwoord op deze verklaring kan ver
wezen worden naar de officieele Tsjecho-
Slowaaksche verklaring van Dinsdag, waar
in het optreden van het Tsjecho-Slowaaksche
gezantschap te Boedapest wordt geschilderd
en waarin de directe nasporingen bij Ma
jerski, een Tsjecho-Slowaaksche, worden ge
motiveerd. De Tsjecho-Slowaaksche autori
teiten achtten in deze zaak een onmiddellijk
constateeren van den toestand noodzakelijk
en het scheen hun derhalve, dat uit de dra
lende houding van het bureau van politie
te Boedapest niet voldoende hulpvaardig
heid bleek. Het optreden van de Tsjecho-Slo
waaksche autoriteiten, gemotiveerd door het
belang van de zaak en de algemeene in
teresse in de opheldering daarvan heeft,
doordat het heeft bijgedragen tot het snelle
constateeren van de vervalsching van de pas
van Kalemen, tot het doel gevoerd en het
heeft nu geen zin thans een opienbare pole
miek te voeren over den formeelen kant daar
van.
Verbod van Hongaarsch weeK-
blad.
De Hongaarsche ministei van binnenland-
sche zaken heeft een weekblad voor den tijd
van twee weken verboden.
Het blad heeft een beleedigend artikel ge
publiceerd naar aanleiding van den moord
op koning Alexander, waardoor ook de bui
tenlandsche politieke belangen van Honga
rije zouden kunnen worden geschaad.
Hongaarsche verklaring.
Het Hongaarsche Correspondentiebureau
deelt mede:
In zekere buitenlandsche bladen zijn be
richten gepubliceerd, welke de leden van het
Hongaarsche officierencorps in hun eer moe
ten krenken. Volgens de bladen zouden n.1.
in het vroegere vluchtelingenkamp te Janka
Puszta Hongaarsche officieren Kroatische
emigranten onderricht hebben gegeven in
terroristisch optreden
Deze berichten worden door de bevoegde
Hongaarsche kringen met beslistheid tegen
gesproken Zij worden laster genoemd en
met verontwaardiging van de hand gewezen.
Een dementi van het bureau
voor buitc "'«ndsche politiek
der NS D.A.P.
In verband met berichten in buitenland
sche bladen publiceert het Berlijnsche bureau
voor buitenlandsche politiek der N.S.D.A.P.
het volgende démenti:
„Noch rijksleider Alfred Rosenberg. noch
het bureau voor buitenlandsche politiek der
N.S.D.A.P. heeft ooit betrekkingen gehad
Koning Alexander's begrafenis te
Belgrado. (Dag. Overzicht.)
Doodstraf in Spanje ingevoerd.
(Buitenland.)
Vele gewonden bij treinramp te
Stuttgart. (Butenland.)
Interpellatie-Polak inzake stopzet
ting bedrijf Ned. Scheepsb Mij te
Amsterdam. (Binnenland
Crematie dr. v. d. Leeuw. (Binnen
land.)
Gemeenteraad Alkmaar. (Stad.)
35 Jaar orgelman. (Stad.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
met Kroatische organisaties, laat staan der
gelijke organisaties gefinancierd.
Daar de communistisch-Joodsche pers van
alle landen deze bronvergiftigende berichten
met een opvallende gelijkheid publiceert, be
treft het hier weer eens die leugen- en op-
ruifngsberichten van internationale klieken,
die het duistere doel moeten dienen Europa
in onrust te brengen en de volken tegen el
kander op te ruien."
NIEUW PROCES MET BETREKKING
TOT OVERVAL OP BONDS-
KANSELARU.
Voor het militaire gerechtshof Ie Wee-
nep is gister wederom een proces begon-
nen in verband met den overval op de
bohtlHWt^TftlfSrij. Hierbij i6 gebleken,
dat aütorteiten behalve in de twee be
kende gevallen ook nog een derde maal
in kennis gesteld waren van de plannen
der opstandelingen. Het proces ging
tegen,Bruno Schlag, die niet aan den
overval had deelgenomen, doch daarvan
mp-de hoogte was geweest. Via eenige
personen had hij de plannen tot den
overval bij autoriteiten bekend gemaakt.
Majoor Wrabel, die deze mededeelingen
ten slotte had ontvangen, verklaarde,
dat men ze voor een onzinnig gerucht
had gehouden en er niets in had gezien.
Schlag werd ten slotte, omdat hij zijn
mededeelingen niet direct aan de politie
had gedaan veroordeeld tot vijf jaar
zware kerkerstraf.
STORM RICHT SCHADE AAN.
De Duitsche Oostzeekust ver
nield.
De plotseling naar het Noord-Oosten
gesprongen storm heeft de badplaatsen
en vis6Chèrsdorpen in de bocht van Swi-
nemunende in Noord-Duitechland zwaar
geteisterd. Vooral bij den Streckelberg en
bij Koserow richtten de hooggaande gol
ven veel schade aan, veel land werd
weggeslagen, groote scheuren ontston
den, waardoor o.a. een hotel „Seéblick"
in gevaar werd gebracht. Eenige vis-
schersvaartuigen uit oserow raakten in
gevaar en slechts met groote moeite
lukte het de sche]>en in veiligheid te
brengen.
DE INSTORTING IN POLEN.
Onderzoek gaande.
De toestand der werkloozen, die bij
het instortingsongeluk bij de kathedraal
yan Kattpwitz in Polen neen-gestort zijn,
is naar door de directie van het zieken
huis wordt medegedeeld, bevredigend.
Er is een lichte verbeterin"- in den toe
stand der zwaargewonden ingetreden.
Men hoopt hen in het leven te kunnen
houden. In den loop van den dag van
gister konden vier lichtgewonden uit
het ziekenhuis ontslagen worden. Er
zijn thans nog 58 patiënten in het zie
kenhuis opgenomen. Het onderzoek
naar de oorzaken van het ongeluk is
nog niet beëindigd. De beide architecten,
die onmiddellijk na de ramp in arrest
werden gesteld, zijn inmiddels weer op
vrije voeten gesteld.
ORKAAN TEISTERT
GRIEKENLAND.
Tal van dooden.
Gister heeft een orkaan Griekenland
en de omliggende eilanden geteisterd,
waarbij vijf personen, o. w. drie kinde-
rt.., zijn gedood, en een twintigtal ge
wond. De kinderen zijn gedood te Kery
(Cyprus), waar de storm meer dan een
millioen gulden schade heeft aange
richt aan gebouwen De twee andere per
sonen zijn bij Athene gedood door val
lend puin.