DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Engelsche buitenlandsche politiek.
De Tweede Kamer overdeStaatsbegrooting.
fixigdiiksch
Een tafelrede van Sir John Simon.
ïBuileidaad
No. 266 Dit nnmmer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 10 November 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Uit het Parlement
Ons huis moet worden verbouwd, maar onderwijl
moeten wij er in wonen, zegt minister Colijn in
verband met den economischen toestand.
WINTERHULP VOOR WERKLOOZEN.
GOEMBOES IN OOSTENRIJK.
BOTSINGEN TUSSCHEN
SPAANSCHE STUDENTEN.
BURGEMEESTER
DOODGESCHOTEN.
Waf vandaag de
aandacht trekt.,»
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
HET PROCES-MATUSCHKA.
HET PETROLEUM-MONOPOLIE
IN MANDSJOEKWO.
AARTSBISSCHOP VN OHIO TEGEN
KERKVERVOLGING IN MEXICO.
ONTPLOFFING AAN BOORD
VAN TANKSCHIP.
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
's-Gravenhage, 9 November.
Eerst drie-en-twintig contingentee-
rings- en andere wetsontwerpen. Veel
gei'oezemoes, veel hakkelende sprekers,
veel hamerslagen van den voorzitter.
Dan de voortzetting van de algemeene
beschouwingen over de Rijksbegrooting.
Ds. Kersten (s. g.), de leider der staat
kundig-gereformeerden, houdt een don
derrede. Werkt als gewoonlijk met het
zwaarste geschut tegen de anti-revolu-
tionnairen in het algemeen en minister
Colijn (a.-r.) in het bijzonder. De anti's
brieschen soms van verontwaardiging.
Andere uitingen van den spreker wek
ken een storm van vroolijkheid. Het ru
moer is zoo groot, dat voorzitter Ruys
de Beerenbrouck (r.-k.) ds. Kersten (s. g.)
verzoekt zijn plaats te verlaten, om ^p
het spreekgestoelte zijn rede voort te
zetten. Dan heeft hij hem beter onder
contróle. Van tijd tot tijd, moet men we
ten, gebruikt dominee onparlementaire
uitdrukkingen. En als hij het minister
Colijn kwalijk neemt, dat deze de
„Uiver"-bemanning heeft gehuldigd,
hoewel zij op Zondag heeft gevlogen,
wordt de Kamer één deining. Na ds.
Kersten spreekt ir. Bongaerts (r.-k.), die
de financiëele denkbeelden der katho
lieke fractie uitwerkt. Hij treft het niet.
De aandacht blijft niet onverdeeld. Men
heeft den indruk, dat het debat van de
zijde der Kamer uitgeput is.
Dan zegt de voorzitter: „Het woord is
aan den minister van Koloniën, voorzit-
L. van den raad van ministers". En er
valt een groote stilte in, bij vriend en
tegenstander. Minister Colijn houdt zijn
rede, als gewoonlijk onverstoorbaar rus
tig, systematisch, eerst allerlei „speci
ale punten" afhandelende, om dan tot
de hoofdzaken te geraken. Van tijd tot
tijd een tikje verholen ironie, bij voor
beeld als hij tegenover jhr. de Geer
(c.-h.) bekent, dat ministers wel eens
staatsrechtelijke fouten begaan, en er
aan toevoegt, dat dit onderwerp mis
schien nog wel bij een begrotings
hoofdstuk nader kan worden uitge
werkt. De Kamer lacht; ieder kijkt naar
minister Marchant, op wien jhr. de Geer
en andere afgevaardigden het hebben
voorzien. De bewindsman van „Onder
wijs" is wel zoo verstandig, mee te
lachen. Kritiek op dezen minister heeft
vaak iets pikants, omdat hijzelf vroeger
als Kamerlid den raadslieden der Kroon
er zoö ferm van langs placht te geven.
Bij het begin zijner rede kondigde de pre
mier aan, dat zijn speech 'n kleine twee uur
zou duren; het kwam juist zoo uit. Nieuw
was zijn mededeeling, dat op de landmacht
van Ned.-Indië voor zeven millioen effectief
zal worden bezuinigd, het volgende jaar.
Voor de landmacht van Nederland had de re
geering grootendeels het advies der bezuini-
gingscommissie-Idenburg gevolgd, voegde
Z.Exc. erbij. Dit was zijn verdediging tegen
het verwijt, dat de regeering de toegezegde
militaire bezuiniging niet uitvoert. Hij beriep
zich overigens op den in het afgeloopen jaar
ernstiger geworden internationalen toestand
om te betoogen, dat men bij bezuiniging op
militair gebied voorzichtig moest zijn. Inza
ke de marine heeft de regeering nog geen be
slissing genomen.
Wat de bezuiniging door concentratie van
bijzondere scholen betreft, sprak de Kabinets
leider in eenigszins anderen toonaard dan
zijn partijgenoot de heer Schouten had ge
daan. Deze heeft zich principieel tegen ge
dwongen concentratie bij het bijzender on
derwijs verzet. De minister-president wekte
krachtig op tot vrijwillige concentratie en
gebruikte de gedwongene als stok achter de
deur. Principieele bezwaren gevoelt dr. Coiijn
blijkbaar niet.
De hoofdzaak van zijn rede was uiteraard
de economische toestand. Men had der regee
ring verweten, alleen stukwerk te leveren op
dit punt en geen rekening te houden met de
noodzakelijkheid van een algemeene aanpas
sing aan de gewijzigde eonomische structuur.
Minister Colijn bestreed dit laatste met een
verwijzing naar de productiebeperkingen in
Nederland en Indië. Ons huis moet wel wor
den verbouwd, zeide hij, maar men bedenke,
dat wij er ondertusschen in moeten wonen.
Vandaar het stukwerk. Bovendien worden al
gemeene hervormingsdenkbeelden wel eens
wat gemakkelijk aan de hand gedaan. Het
denkbeeld om van Nederland en Indië een
economische eenheid te maken, noemde de
minister b.v. dwaas, omdat Nederland veel
te klein is om alle producten vap Indië te
kunnen afnemen en omdat de inheemsche be
volking helaas te arm is om veel producten
van Nederland te kunnen koopen. Ook be
toogde hij, dat de algemeene wijziging van
de economische structuur niet snel kan gaan,
omdat de tegenwoordige structuur in tien
tallen van jaren is opgebouwd en ons volk
conservatief is en niet aanstonds prijs geeft
wat het altijd als bestaansbron heeft be
schouwd. Dit conservatisme zit in de men-
schelijke natuur. Ons volk is niet beter dan de
Kamer en de regeering, a'dus de premier. In-
tusschen, 't zal tot een algeheele verbouwing
van ons huis moeten komen, omdat wij niet
meer zóó kunnen produceeren voor den ex
port, als wij tot dusverre hebben gedaan. De
harde cijfers en de harde feiten op econo
misch gebied zijn onverbiddelijk, waarschuw
de Z.Éxc. Devaluatie intusschen heeft hij nog
eens met den grootsten nadruk afgewezen,
omdat men niet kan weten, waar zij op uit
loopt. Teen Columbus naar Amerika voer,
wist hij niet, waar hij heen ging; toen hij er
was aangekomen, wist hij niet, waar hij was,
en teen hij was teruggekomen, wist hij niet,
waar hij geweest was, en zoo zou het ons
gaan met devaluatie, verklaarde de regee-
ringsleider.
In verband met de klachten over onvol
doenden steun voor werkloozen, zeide de mi
nister, dat de regeering welwillend zou over
wegen prof. Aalberse's (r.k.) aandrang om
aan de particuliere liefdadigheid meer arm
slag te geven. Men herinnert zich, dat de
katholieke leider had afgekeurd, dat, wat
particuliere liefdadigheid aan werkloozen
geeft, van hun steun wordt afgetrokken. En
de regeering zal een bedrag beschikbaar
stellen voor de winterhulp aan werkloozen,
ter zake waarvan een organisatie in voorbe
reiding schijnt te zijn. Bij de behandeling der
begrooting van Sociale Zaken zullen wij
daar meer van hooren.
Gisteravond heeft de Engelsche minis
ter van buitenlandsche zaken, sir John
Simon, tijdens het banket, dat de eerste
Londensche burgemeester gaf, een lange
redevoering gehouden over de buiten
landsche politiek der -egeering. In die
z.g. tafelspeech (in Engeland is het de
gewoonte, dat er aan tafel dikwijls on
officieel gesproken wordt, maar deze
redevoeringen zijn in den regel zeer be
langrijk) heeft de minister o.m. het vol
gende gezegd:
Tezamen met Frankrijk en Italië heb
ben wij, naar ik durf zeggen, onzen in
vloed doen gelden ten gunste van vreed
zame toestanden. Wij hebben in onzen
steun aan den Volkenbond geen milli
meter prijs gegeven.
Ik juich het toetreden van Sovjet Rus
land tot den Volkenbond toe. Wij zullen
ook verder de afwezigheid van Duitsch-
tand betreuren. Onze regeering zal nim
mer ophouden het Duitsche volk er
nadrukkelijk op te wijzen, dat het zich
zelf geen recht laat wedervaren, door
„alleen" te blijven. De andere volken
zullen de Duitsche vredesverklaringeu
toetsen aan zijn wil zich bij ons en bij de
beraadslagingen van den Volkenbond
aan te sluiten. Laat ons tezamen in het
openbaar spreken. Laat ons overal
komen en samenwerken om den vrede
tot stand te brengen.
Het i6 mijn plicht te verklaren, dat
wij het volle vertrouwen hebben in de
verantwoordelijke autoriteiten van het
Saargebied. Begin van dit jaar hebben
wij voor een zeer critieke situatie in
Oostenrijk gestaan.
In den jongsten tijd heeft de moord op
den koning van Joego Slavië en den
Franschen minister van Buitenlandsche
Zaken, Barthou, opnieuw een vlam g>
plaatst naast een zoo ontplofbare stof,
dat wij het bij de hitte reeds bijna heb
ben hooren knetteren. U kunt er van
verzekerd zijn, dat de Britsche vredes
politiek zal voortduren zoo lang deze re
geering aan het_bewind blijft.
Een verstandig en goed onderlegd
Europeesch politiek leider heeft mij in
de dagen dat het verdrag van Versailles
werd geteékend gezegd de mannen die
over twintig jaren de Europeesche aan
gelegenheden zouden behandelen, niet
te benijden.
Sir John Simon.
Wat wij voorzien, kunnen wij gewoon
lijk voor het ergste bewaren. Hierin ligt
ook de hoop van de tegenwoordige
situatie. De buitenlandsche politiek
wordt geleid op de basis van gezond ver
stand,
John Simon gaf vervolgens een over
zicht van de ontwikkeling der Ontwa
peningsconferentie. „Het vertrouwen,
waarop een ontwapeningsovereenkomst
alleen gegrondvest'kan worden, is ver
nietigd en thans ook zijn de vooruit
zichten niet zoo goed als velen onzer
hadden geloofd en gehoopt. Doch de
Britsche regeering zal voortgaan, niet
alleen om te probeeren, eenige zeer nut
tige overwinningen te behouden, doch
ook om overeenkomsten tot stand te
brengen, zelfs wanneer de ontwape
ningsconferentie niets zou bereiken. Wij
hebben nog steeds den Volkenbond, nog
steeds den Volkenbondsraad en voor
vredelievende landen zal er ook voort
aan gelegenheid zijn hun invloed op de
geheele wereld uit te oefenen.
Het bestaan van den Volkenbond legt
ons zekere verantwoordelijkheden op.
Alles is ondernomen om den vrede der
wereld te bewaren. Deze verplichtingen
zijn nagekomen, omdat anders het oor
logsgevaar zou vergroot zijn in plaats
van verminderd. De regeering is niet
van plan deze verplichtingen op moed
willige wijze uit te breiden en zeker
niet zonder toestemming en voorkennis
van het parlement. Over de vlootbespre-
kingen, welke thans worden gevoerd,
zeide MacDonald: Japan, de Vereenigde
Staten en wij wenschen een overeen
komst, welke niet de veiligheid van een
onzer is gevaar brengt en ons ook niet
berooft van de macht der verdediging.
Ik spreek voor ons drieën, omdat wij
met ons drieën onderhandelen. Doch ik
denk evenzeer aan Frankrijk, Italië en
andere maritieme mogendheden.
Een vlootovereenkomst tusschen de
maritieme mogendheden, welke ons
voor doellooze en overbodige vlootbouw
vrijwaart en het ons mogelijk maakt,
zoowel aan onze veiligheid als aan onze
zelfverdediging tegemoet te komen, zal
een mijlpaal zijn op den weg van den
vrede, welke onze generatie onder de
bestaande omstandigheden kan oprich
ten.
Intusschen moeten wij stappen doen
om te verzekeren, dat wanneer wij
tegenover een aanval staan, wij ten
minste in staat zijn ons te verdedigen.
Wanneer wij probeeren internationale
overeenkomsten tot vermindering van
het wapeningsniveau tot stand te bren
gen, nemen wij het risico de rest van de
wereld een voorbeeld in ontwapening
te geven. Wij waren besloten niets +e
doen, wat onzen arbeid te Genève zou
hinderen, hoewel de herbewapening van
andere mogendheden, zoowel als de
openlijk toegegeven, zoomede de niet
openbaar gemaakte feiten, ons recht
vaardigen onze eigen bewapeningen te
vergrooten.
MacDonald deelde mede, dat de Brit
sche regeering onlangs een onderzoek
naar de hulpbronnen voor de verdedi
ging van Groot Brittannië en het Erit-
sche Rijk heeft beëindigd.
Onze ondervinding heeft ons geleerd,
dat bij de huidige opvatting te wereld
een voorbeeld in ontwapenen geen effec
tieve stap is om de bewapeningen te
verminderen, of het internationale ver
trouwen te vergrooten en aldus den vre
de te consolideeren.
Onder vele omstandigheden kan daar
door zelfs een aanvaller tot een aanval
worden geprikkeld. Ik geloof van gan-
scher harte, dat het laatste en het beste
woord in de zaak van de veiligheid is:
Een internationale overeenkomst over
e.appen in de nationale bewapeningen.
Hoe grooter deze overeengekomen etap
pen zijn, hoe grooter de veiligheid der
naties zal zijn.
Wanneer een dergelijke etappegewijze
ontwapening zou worden verworpen,
moeten wij onze verdediging herzien en
eventueel uitbreiden, evenwel zoo, dat
het niet-agressieve doel van Engeland
buiten twijfel wordt gelaten.
John Simon heeft zijn redevoering
voorgelezen. Herhaaldelijk werd hij toe
gejuicht.
HITLER HERDENKT DE
GEVALLENEN.
Hitier heeft bij het herdenkingsfeest in de
Feldherrnhalle te München een rede uitge
sproken, waarin hij de dooden, die voor de
nationaal-socialistische zaak gevallen zijn,
herdacht heeft.
Gij allen hier aanwezig zult, aldus zeide
hij, even trouw, even dapper zijn als onze
goede kameraden. En gij zult strijders moe
ten zijn. Want er zijn in Duitschland nog
vele tegenstanders van onze beweging te
vinden. Deze willen niet dat ons volk eensge
zind, dat ons volk vrij is. Zij willen het niet,
maar wij willen het en wij zullen pal staan.
Gij zult met ons strijden en wij zullen over
winnen over deze laatsten.
Wij zullen ervoor zorgen dat deze tijd, die
zulke offers vraagt, nimmer voor Duitsch
land wederkeert.
De partij is niet aan het einde van haar
taak, maar in haar begin en daarom be
groet zij de Duitsche jeugd.
Gij hebt tot taak om mede te werken aan
de vervulling van datgene, waarnaar zij
streefden. Ik heb de overtuiging, dat gij allen
doordrongen zijt van de waarheid van het
gezegde: „Het is niet van belang, dat ook
slechts een onzer leeft, maar noodzakelijk
dat Duitschland leeft".
De aanwezigheid van den Hongaarschen
premier Goemboes heeft de Oostenrijksche
regeering aanleiding gegeven tot een groote
politieke ontmoeting. Vrijdagmorgen om 11
uur kwamen op den. Semmering aan de mi
nister van buitenlandsche zaken, von Berger-
Waldenegg, vicekanselier Starhermberg en de
Hongaarsche gezant, baron Aspor, nadat dr.
Schuschnigg en de Hongaarsche minister van
landbouw Kallay Donderdagavond reeds
derwaarts waren getrokken.
Hedenmorgen heeft de minister-president
Goemboes zich naar het Stiermarksche
plaatsje Neuberg begeven teneinde aldaar
een bekende te bezoeken, waarna hij eveneens
om 11 uur op den Semmering aankwam. De
staatslieden trokken zich onmiddellijk terug
voor een beraads'aging in de door de gasten
ontruimde salon van het Kurhaus. Men ver
wachtte, dat de besprekingen tot omstreeks
5 uur zouden duren. Er hangt een eenigszins
geheimzinnige sfeer om deze bespreking. De
dagbladen mochten zelfs het bericht van de
aankomst van Goemboes op den Semmering
niet publiceeren. Men vermoedt dan ook deze
de beraadslagingen zuiver politieke aan
gelegenheden betreft, te meer daar de Oos
tenrijksche minister van handel, die Donder
dag had onderhandeld met den Hongaar
schen minister Kallay, niet aanwezig was.
Vermoede'ijk is het onderwerp van gesprek
gevormd door de te Rome door Goemboes ge
voerde onderhandelingen.
Tusschen fascistische en anti-fascistische
studenten is het gisteren in het gebouw van
de medische faculteit tot ernstige botsingen
gekomen in het verloop waarvan tal van
schoten zijn gelost. Vier studenten werden
gewond. De politie heeft verscheidene vuur
wapenen in beslag genomen.
Op den burgemeester van een voorstad
van Madrid is een revolveraanslag gepleegd.
Revolutionnaire arbeiders zouden de hand in
het spel hebben. De burgemeester is op slag
gedood.
VALSCHE ENGELSCHE BANK
BILJETTEN?
De Centrale weet van niets.
De „Daily Telegraph" en „Daily Herald"
van gisteren maken met eenigen ophef mel
ding van het in omloop zijn van valsche
Engelsche bankbiljetten van 10 pond Een
Belgische studente ontving, toen zij te Luik
Belgisch geld wisselde om naar Engeland
te gaan, een dergelijk valsche biljet en eerst
in Engeland werd ontdekt, dat men met een
imitatie-biljet te doen had.
v Volgens genoemde Engelsche bladen leidt
een spoor naar Amsterdam, aldaar
Groote rede van Mac Donald.
(Dag. Overzicht).
Hitier herdenkt de gevallenen.
(Buitenland).
De brandstoffenbijelag voor werk
loozen. (Binnenland).
Groote fabrieksbrand te Tilburg.
(Binnenland).
Het droeve geval te Wolvega.
(Binnenland).
Eindhoven's 100.000ste. (Binnen
land).
Uit het parlementaire leven. (Ar
tikelen).
Inbraak bij Lissone opgehelderd.
(Binnenland).
Broccardo en Guimbretière eeren
wijlen Klaas Nek Jr. (Sport).
zouden de valsche bankbiljettenv vervaar
digd worden. In Brighton en Ramsgate zijn
den laatsten tijd eveneens valsche biljetten
in beslag genomen.
Naar wij vernemen is er in werkelijkheid
geen enkele grond om aan te nemen, dat te
Amsterdam valsche Engelsche biljetten ver
vaardigd zouden worden. De Nederlandsche
Centrale inzake falsificaten, weet van
bovenvermeld Luiksch geval bovendien
niets af. De mogelijkheid bestaat inmiddels
dat de nu weer aangetroffene valsche biljet
ten verleden jaar zijn uitgegeven door een
Pool, die in Den Haag veroordeeld is we
gens het uitgeven van valsch Engelsch
bankpapier. Van n i e w e productie is hier
niets bekend!
DE VLIEGTUIGINDUSTRIE.
Een alarmkreet van de Daily Mail.
De Daily Mail zegt, dat Duitschland zoo
juist de grootste vliegfabriek van de wereld
heeft gebouwd, waarin 30.000(?) arbeiders
werk zullen vinden. Andere groote fabrieken
zullen verrijzen aan de Oostdee. De bedoel
de fabriek is te Friedrichshafen gevestigd
en eiken nacht zouden een of twee vliegtui
gen deze fabriek verlaten met onbekende
bestemming.
De Daily Mail schat, dat er op het oogen
blik 15.000 arbeiders in de vliegtuigindu
strie werkzaam zijn en dat het rijk tegen
volgenden zomer over tenminste 25.000
vliegtuigen zal beschikken.
In het proces-Matuschka stelde gister de
verdediger van den beklaagde voor 11 getui
gen te hooren, waaronder de dochter van den
beklaagde. Volgens de verklaringen van deze
fetuigen zou in een café te Boedapest een
ypnotiseur, Leo genaamd, verklaard heb
ben, dat hij Matuschka kon hypnotiseeren en
hem er toe kon brengen huizen in de lucht te
laten vliegen. Matuschka legde opnieuw ver
klaringen af over de persoon van den hypno
tiseur Leo. Hij heeft met den toovenaar Leo
dertig tot veertig ontmoetingen gehad in
Boedapest.
Het verhoor van den beklaagde is thans
vrijwel gereed.
Het antwoord van de Japansche regeering
op de recente stappen te Tokio door Enge
land gedaan met betrekking tot zekere as
pecten van de nieuwe petroleumwetten in
Japan is naar het departement van buiten
landsche zaken gezonden, waar het zorg
vuldig wordt bestudeerd. De Britsche olie
maatschappijen, wier groote belangen in
den Japanschen handel door den nieuwen
wet ongunstig kunnen worden beïnvloed zijn
van den toestand op de hoogte gebracht.
Voortdurend is nauw contact gehouden
met de regeeringen der V.S. en van Neder
land, die ten behoeve harer onderdanen, wel
ker uitgebreide belangen eveneens bedreigd
worden, ook stappen te Tokio hebben ge
daan.
Aartsbisschop John Mc. Nicholas heeft
een herderlijk schrijven opgesteld, dat in alle
r.k. kerken van Ohio zal worden voorgelezen.
In dit schrijven wordt vermeld, dat een min
derheid, welke in Mexico de po'itiestrijd-
krachten en het leger controleert de heilige
rechten van het volk met voeten treedt en den
weg baant voor communisme en bolsje
wisme.
Het Amerikaansche tankschip Caliche, dat
een groote lading olie en benzine aan boord
had, is gister nabij Mobile in de lucht ge-
