DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Minister Steenberghe's beleid
onder de loupe.
De koningsmoord in Marseille.
TtxiqeÜiksch Ovwticht
O&uiteuland
Nota van Zuid-Slavië aan den Volkenbond.
No. 277 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 23 November 1934 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
het Parlement
In Nederland geen „Übermenschen".
Subsidie voor een nieuw schip.
Hongarije beschuldigd.
Waf vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060, Telef. 3320, redactie 3330.
Den Haag, 22 November.
De Kamer is ten slotte medegegaan met
de toelagen, welke minister Steenberghe had
voorgesteld voor den directeur-generaal van
handel en nijverheid en van den directeur
der handelsaccoorden. Maar zij heeft zon
der hoofdelijke stemming een amendement-
S.meenk (a.r.) aangenomen, waardoor het
inkomen van den te benoemen directeur-ge
neraal van landbouw niet 12000, maar
10000 zal bedragen. Te voren had de mi
nister verklaard, een dergelijk amendement
te.zullen aanvaarden. Na het Kamerdebat
van gister had hij overleg gepleegd met den
persoon, dien hij voor de functie aan H. M.
de Koningin ter benoeming zal voordragen.
De directeur-generaal in spe had toen als
minimum-tractement 10000 gesteld en dit
kan niet onredelijk worden genoemd, omdat
hij op het oogenblik elders een hooger be
zoldigde functie zou kunnen krijgen. Dat de
bekwaamsten in ambtelijken dienst zooveel
minder verdienen dan in het particulieren
bedrijf, zal wel altijd een moeilijkheid blij
ven opleveren. De heer Smeenk zeide wel,
dat men in ambtelijken dienst toch ook voor
deden geniet, welke het particuliere bedrijf
niet kent, zooals kinderbijslag, maar zulke
voordeden zullen het verschil in bezoldi
ging niet licht compenseeren. Indien men ze
al genieten kan! De directeur-generaal van
handel en nijverheid bij voorbeeld is onge
huwd, profiteerd niet alleen niet van den
kinderbijslag, maar is bovendien aan een af
trek Voor ongehuwden onderworpen. Enfin,
hem heeft de Kamer zijn toelage gegund.
Hij krijgt nu 120000 inkomen. De minis
ter vertelde, dat deze functionaris in de be
trekking, welke hij verliet om het directeur-
generaalschap op zich te nemen, 2000
meer verdiend had, dan hij in Rijksdienst
kreeg.
Door de aanneming van het amendement-
Smeenk is tevens een toelage van 175 ge
schrapt voor een commies. De bewindsman
sprak van „dien ongelukkigen commies", de
ze zal inderdaad op het oogenblik niet heel
gelukkig voelen!
De Kamer heeft nu blijk gegeven van haar
vasten wil om toe te zien, dat de zuinigheid,
waarvan de regeering zelve de noodzakelijk
heid zoozeer betoogt, ook metterdaad be
tracht worde. Anderzijds is minister Steen
berghe uit het debat niet al te bekaaid te
voorschijn gekomen. Twee van de drie
door hem voorgestelde toelagen heeft hij
gered. En gelukkig behoeft de bewindsman
aan de Kamer niet te verwijten, dat zij hem
de outillage welke hij voor zijn moeilijke
werk noodig heeft, onthoudt.
De heer Smeenk raadde den minister aan,
ambtenaren, die een abnormaal hoog salaris
moeten hebben (althans naar ambtelijken
maatstaf abnormaal hoog) op arbeidscon
tract aan te stellen. Daardoor zou men voor
komen, dat andere ambtenaren, denzelfden
rang bekleedende, ook op een diergelijk sala
ris aanspraak zouden maken. Z. Exc. zou het
denkbeeld overwegen. Er zal wel van allerlei
aan vast zitten. In de ambtelijke wereld is
niets zoo belangrijk als „het precedent
Wij zijn nu te weten gekomen, waarom mi
nister Verschuur maar niet kon slagen met
het vinden van een directeur-generaal voor
den landbouw. Hij wilde dezen functionnaris
crjsis- en niet-crisis-zaken opdragen en zoo
veel werk kan alleen een Uebermensch ver
zetten. Uebermenschen nu waren niet alleen
in Nietzsches tijd dun gezaaid.
Minister Steenberghe verklaarde, geen
Uebermenschen, maar knappe menschen te
zoeken. Dit lijkt ons verstandig, o.a. omdat
een Uebermensch, in ambtelijk verband ver
zeild geraakt, vermoedelijk in een minimum
van tijd met zijn minister en met alle andere
hoogwaardigheidsbekieeders hopeloos over
hoop zou liggen. Overigens schijnen, onder
ons gezegd, werkelijk knappe menschen óók
niet zoo veel voor te komen. (Vandaar het
woord „toelage"!) De knappe directeur-
generaal van landbouw, dien wij krijgen, zal
zich dagelijks in den regel met niet-crisis-
zaken bemoeien, maar zijn lidmaatschap van
eenige crisis-colleges zal het hem mogelijk
maken, in crisis-aangelegenheden een behoor
lijken invloed te oefenen. Deze regeling lijkt
ons nog al slim bedacht.
De aandacht verdient 's ministers opmer
king, dat men niet alle heil van contingen-
teering moet verwachten en dat verhooging
van het invoerrecht in een crisistijd als dezen
ook een goede maatregel kan zijn. Toen mr.
Steenberghe werd genoemd als opvolger van
minister Verschuur, zeiden sommigen, dat hij
niet veel kans had, omdat hij bekend stond
als protecüonist en het kabinet tijdens minister
Verschuur's bewind beschermingspolitiek
afwees.
Het verschil tusschen minister Steenberghe
en zijn voorganger bleek thans. Maar, zal
men zeggen, dit betreft toch de politiek van
het geheele kabinet. Dat er een nuance be
staat tusschen den minister-president en den
minister van economische zaken, lijkt echter
niet onmogelijk. Intusschen heeft de laatste
hoogere invoerrechten niet verdedigd als
een principiëele wijziging van onze handels
politiek, maar als een incidenteelen maat
regel en als een middel om ons een wapen te
verschaffen bij onderhandelingen met het
buitenland. Voor de rest moeten wij afwach
ten.
Wij noteeren nog 's ministers mededeeling,
dat binnen enkele dagen de eerste betalingen
zullen geschieden op de geblokkeerde vorde
ringen op Duitschland van vóór 24 Septem
ber. Inzake de clearingkwestie moest de be
windsman, hangende de onderhandelingen,
overigens zorgen, cat geen onvoorzichtig
woord de omheining zijner tanden ont
vluchtte.
Na de algemeene beschouwingen heeft
een onafzienbare rij sprekers over de afdee-
ling „handel en nijverheid" het woord ge
voerd. De minister maakte aan het eind der
vergadering een aanvang met zijn rede, het
welk belet, dat den volgenden dag nog
meer afgevaardigden zich op het sprekers
lijstje zouden laten inschrijven. Hij gaf een
opsomming van wat er alzoo besproken
was: bevrachtingscommissiën voor de even
redige vrachtverdeeling, voorschotten voor
bouw van een tweede „Statendam" voor de
HollandAmerika-lijn, contingenteeringen,
scheepsbouw, strookkartonindustrie, papier
fabricage, vestigingseischen voor den mid
denstand, cadeaustelsel, uitverkoopen, auto
maten, inning van kleine vorderingen, enz.,
enz.
Voordat heden de behandeling van deze
begrooting werd voortgezet, móest Z.Exc.
een jachtwetswijziging, in vcband staande
met renteverlagingen bii den afkoop van
oude jachtrechten verdedigen.
Een minister van economische zaken moet
van vele markten thuis zijn. Maar ook hij
moet, dunkt ons, geen Uebermensch wezen!
Gisteren heeft Fotitsj, de vertegenwoor
diger van Zuid-Slavië bij den Volkenbond,
de nota van zijn land over den moordaanslag
te Marseille overhandigd aan het secreta
riaat van den Volkenbond.
In deze nota wordt o.m. gezegd:
De vloekwaardige misdaad van Marseille
dwingt de Zuid-Slavische regeenng op
grond van het politieonderzoek in verschil
lende landen den Volkenbondsraad zich te
doen bezighouden met zekere bijzonder ern
stige aspecten van deze aangelege
aangezien deze van dien aard zijn, dat zij
goede verstandhouding en den vrede tus
schen Zuid-Slavië en het naburige Hon
garije kunnen storen.
Onder de medeplichtigen van den moor
denaar vindt men de terroristen, die reeds
het onderwerp hebben gevormd van de
klachten der Zuid-Slavische regeering bij de
Hongaarsche regeering, eenige maanden
geleden. Uit hun verklaring blijkt, dat zij in
Hongarije niet alleen een asyl hebben ge
vonden, maar dat zij zich ook in groepsver
band tot den vooravond op Hongaarsch ge
bied hebben opgehouden.
De resultaten van het onderzoek werpen
een licht op bijzonder ernstige en indrukwek
kende wijze op de verantwoordelijkheid van
de Hongaarsche regeering voor de hulp en
den steun, die de terroristische actie van
zekere geëmigreerde Zuid-Slavische onder
danen hebben gekregen.
De gebeurtenissen te Marseille werpen
met steeds groeiende, scherpte het probleem
op van zekere methoden der internationale
politiek, die niet alleen tegenover Zuid-Sla
vië, maar ook tegenover iedere beschaafde
natie ontoelaatbaar zijn. Het gaat niet om
den politieken moord als het werk van een
afzonderlijk individu, het gaat niet alleen
om het toekennen van asyl aan emigranten,
maar het gaat er om dat op het gebied van
een vreemden staat beroepsmisdadigers wor
den opgeleid en onderwezen, die "de taak
hebben een reeks aanslagen en moorden met
een bepaald politiek doel uit te voeren; de
faciliteiten en de bescherming, waar de mis
dadigers op Hongaarsch gebied van hebben
geprofiteerd, zijn nauwelijks geloofwaardig.
Wanneer de beste dienaren van een volk
en de hechtste steunpilaren van den interna
tionalen vrede bij de uitoefening van hun
plichten door misdadigers kunnen worden
gedood, die in massa georganiseerd en op
geleid worden en die zich verheugen in de
sympathie en den steun van de overheid van
een vreemd land, dan is geen georganiseerde
regeering meer mogelijk.
De Zuid-Slavische regeering ziet zich uit
bezorgdheid voor de instandhouding van den
vrede en in vertrouwen op de autoriteit van
den Volkenbond gedwongen onder beroep
op artikel 11, paragraaph 2 van het Vol
kenbondspact den Volkenbond te verzoeken
zich met dezen toestand bezig te houden,
welke op ernstige wijze de betrekkingen tus
schen Zuid-Slavië en Hongarije bedreigt en
den vrede en de goede verstandhouding tus
schen de naties dreigt te storen.
Benesi sluit zich aan bij Zuid-
Slavië.
De Tsjecho-Slowaaksche minister van bui-
tenlandsche zaken, Benesj, heeft aan het Vol
kenbondssecretariaat een nota doen toeko
men, waarin hij zich refereert aan den stap
van Zuid Slavië en vervolgens verklaart;
Met het oog op de in de nota van de Zuid-
Slavische regeering vermelde 'eiten, die
wegens hun buitengewoon ernstig karakter
Tsjecho-Slowakije en zijn goede nabuur
schapsbetrekkingen met Hongarije direct be
treffen en daardoor in gevaar brengen en
met het oog op de algemeene voorwaarden
waarvan de vrede in Midden-Europa af
hangt, sluit de Tsjecho-Slowaaksche regee
ring als lid van den Volkenbond zich vol
ledig aan bij de eischen van de Zuid-Slavi
sche regeering.
Ook Roemenië heeft een dergelijken stap
gedaan.
Hongarije protesteert.
De leider der Hongaarsche delegatie,
Tibor von Eckhardt, die Donderdagavond te
Genève is aangekomen, heeft tegenover ver
tegenwoordigers der internationale pers de
volgende verklaring afgelegd:
Met voldoening neem ik er kennis van,
dat de aangeleenheid van den vloekwaardi-
gen aanslag van Marseille voor het onpar
tijdige forum van den Volkenbond is ge
bracht. Wij wenschen, dat de kwestie zoo
urgent mogelijk zal worden behandeld en
onzerzijds zal niets worden nagelaten om
het geval en zijn achtergronden in alle ob
jectiviteit voor den Volkenbond volkomen op
te helderen.
Zelfs na de lastercampagne, welke in de
laatste weken met hardnekkigheid is ge
voerd, verrassen en grieven ons de bewerin
gen, vervat in de Zuid-Slavische nota, welke
schade willen berokkenen aan den goeden
naam, welke Hongarije in de wereld heeft.
Ik protesteer met alleen nadruk tegen deze
laster.
De nota van Zuid-Slavië is naar inhoud
en toon slechts een nieuwe etappe van een
systematische actie tegen Hongarije. Haar
doel is duidelijk:
Zij wil de aandacht van de werkelijke
oorzaken van den aanslag afleiden en Hon
arije moreel vernietigen. Men beschouwt
longarije in zijn ontwapenden toestand een
gemakkelijke buit. Ik protesteer krachtig
tegen deze bedoelingen, welke ik internatio
naai terrorisme noem
Indruk van nota van Zuid-
Slavië te Geneve.
De door Zuid-Slavië aan den Volkenbond
gerichte nota heeft grooten indruk gemaakt,
in het bizonder in de kringen der Franschen
en van de Kleine Entente, aangezien men der
gelijke direct tegen Hongarije gerichte be
schuldigingen niet had verwacht. Van Zuid-
Slavische zijde wordt verklaard, dat de aan
gekondigde bijeenzameling van documenten
de door de nota verwekte sensatie volkomen
zal rechtvaardigen. Hoewel in de nota
slechts Hongarije bij name wordt genoemd,
is men te Genève van meening, dat de nota
zal bijdragen tot een nieuwe aanzienlijke
spanning tusschen Zuid-Slavië en Italië. De
directe politieke reactie op de nota van Zuid-
Slavië wordt belangrijker geacht dan de
kwestie der behandeling van het document te
Genève.
Goemboes verduidelijkt het
Hongaarsch? standpunt.
Minister-president Goemboes van Hon
garije heeft tegenover een medewerker van
het Hongaarsche Correspondentiebureau
met betrekking tot de nota van Zuid-Slavië
verklaard:
De Hongaarsche regeering wordt niet
verrast door deze nota. Zij ziet in deze nora
niets anders dan de voortzetting van de
sinds een maand gevoerde perscampagne,
welke beoogt de positie van Hongarije te
ondermijnen. Zij ziet met bevreemding, dat
de toon der nota dezelfde is als die der
tegen Hongarije ageerende pers. Deze pers
heeft een politieke „Hetze" ingeleid, welke
den Europeeschen vrede in gevaar zou kun
nen brengen. De Hongaarsche regeering
heeft, van het begin af aan, deze tendentie
duidelijk herkend. Het staat n.1. buiten twij
fel, dat het doel der leiders van de campagne
is behalve het in discrediet brengen van de
Hongaarsche zaak ook de intimideering van
Hongarije, ten einde ons werk voor ons
nationale bestaan te verlammen.
De houding der regeering van Zuid-Slavië
is des te minder gerechtvaardigd, daar zij
het tot nu toe niet noodig achtte, alle als
basis der beschuldiging dienende documen
ten, mede te deelen aan de Hongaarsche
regeering.
De Hongaarsche regeering had deze leu
gens evenzeer gestraft als die, volgens welke
de moordenaar voor het plegen van zijn
daad in Hongarije heeft verblijf gehouden.
De Hongaarsche regeering vertegen
woordigt een natie, welke nimmer de poli
tieke moord als middel tot het doen gelden
van een natie heeft erkent, protesteert krach
tig tegen het optreden der regeering van
Zuid-Slavië en verwerpt de beschuldiging
deel te hebben gehad in den moord.
Aangezien de Hongaarsche regeering
door het optreden der regeering van Zuid-
Slavië den vrede in Europa als in gevaar
gebracht beschouwt, acht zij het harerzijds
ook wenschelijk, dat de Volkenbond onver
wijld overgaat tot de dringend noodige en
objectieve opheldering der aangelegenheid.
Zij wenscht dit des te meer en vestigt
in het'bizonder de aandacht der openbare
meening in Europa daarop omdat het
schijnt dat Zuid-Slavië en zijn vrienden in
het bewustzijn van hun superieure militaire
krachten de heilige gedachte van den Euro
peeschen vrede in gevaar brengen.
DUITSCHLAND HERBEWAPENT.
Mededeelingen in de commissie
voor lederzaken.
In dè Fransche Kamercommissie voor le-
gerzaken heeft zooals reeds in het kort
werd gemeld het radicaal socialistische
Kamerlid Archimbaud, rapporteur der oor-
logsbegrooting, zijn rapport voorgelezen,
waarin hij uitvoerig stilstaat bij de herbewa
pening van Duitschland.
Hij constateert, dat Duitschland van 1932
tot 1934 zijn oorlogsbegrootingen met 40
pCt. heeft verhoogd. De permanente strijd
krachten der Duitschers omvatten het gere
gelde leger, de militair bruikbare politie en
de in de kazernes aanwezige hu'ptrospen.
Het geregelde leger heeft zijn effectieven van
100.000 op 300.000 man (einde 1934) ge
bracht door middel van vervroegde indienst
treding en recruteering. In 1935 zal het ze
tot 400.000 man verhoogen. Het leger bevat
motoreenheden, artillerie, tanks, automitrail-
leuses, cavalerie, mijnwerpers. Het kader
wordt verzekerd door de verhooging van het
aantal leerlingen der krijgsscholen. In de ar
beidskampen volgen 250 000 jongelieden een
individueele opleiding voor soldaat.
De politie, welke militair bruikbaar is, telt
100.000 man, die over vliegtuigen, machine
geweren en automitrailleuses beschikken.
De S.S. tellen 200.000 man en dit aantal
stijgt nog. Het „Feldjagerkorps'' omvat
100.000 man, de in kazernes aanwezige hulp
troepen 80.000; in het voorjaar zullen het er
100.000 zijn. Aldus zullen de permanente
strijdkrachten van Duitschland in 1935 van
480.000 tot 600.000 man toenemen.
Ondanks het verdrag heeft Duitschland
afgerichte reserves geconstitueerd in den
vorm van paramilitaire formaties.
Behalve de handelsluchtvaart, welker per
soneel een militaire opleiding krijgt, zal de
Deutsche Luftsport Verband 3500 tot 4000
piloten leveren. Bovendien brengt Duitsch
land een belangrijk bouwprogram van oor
logsvliegtuigen of militair bruikbare vlieg
tuigen ten uitvoer, zet de motoriseering van
verschillende wapenen voort en richt de fa
brieken voor oorlogsdoeleinden in.
Het rapport eindigt met eraan te herinne
ren dat Duitschland in enkele dagen 750.000
man op de been kan brengen en deze mobi
lisatie met 50 divisies kan dekken.
De legercommissie uitte den wensch dat in
de begrooting van 1935 het crediet voor de
vervaardiging van materiaal, dat tot 380
millioen werd verminderd, weer ten volle zal
worden hersteld.
Luchtvloot gemoderniseerd.
In de Fransche Kamercommissie voor de
luchtvaart deelde generaal Denain, de mi
nister voor de luchtvaart, mede, dat er VA
milliard noodig zouden zijn om de Fransche
luchtvaart te moderniseerèn en de machines
tot bruibare oorlogsvliegtuigen te maken. Hij
De koningsmoord te Marseille.
(Dag. Overzicht.)
Als een prins en een prinses trou
wen. (Buitenland.)
Winterhulp voor werkloozen.
(Binnenland.)
Geblokkeerde vorderingen op
Duitschland .(Binnenland.)
Treurig drama te Den Haag. (Bin
nenland.)
Smokkeldrama te Vaals. (Bin
nenland.)
Prinses Juliana bij de EngelscJhe
bruid. (Binnenland.)
Parmentier dankt de Australiërs.
(Luchtvaart.)
Vervolg gemeenteraad. (Stad.)
(Zie verder eventueel laatste
beriehten.)
wees er op, dat sedert Göring minister van
luchtvaart is, er in Duitschland enorme
voorbereidingen worden getroffen voor de
luchtvaart en dat Duitschland in het begin
van 1935 over ongeveer 1100 oorlogsvlieg
tuigen zal beschikken. „De Fransche machi
nes zijn talrijker, maar minder modern", zei-
de hij. Dank zij de credieten waarover De
nain nu beschikt, gelooft hij snel een pro
gram te kunnen uitvoeren, dat met het Duit-
sche op gelijke hoogte staat.
TERUGKOOP DER MIJNEN
DOOR DUITSCHLAND.
Met circuleerende Fransche
bankbiljetten.
De Fransche en de Duitsche deskundigen
hebben aan de Commissie van Drie te Rome
medegedeeld, dat zij bij hun besprekingen
een accoord hebben bereikt overeenkomstig
de Fransche voorstellen, n.1. dat, indien het
Saarplebisciet ten gunste van Duitschland
uitvalt, de Fransche bankbiljetten, die in het
Saargebied circuleeren, zullen dienen tei be
taling bij den terugkoop der mijnen.
VERSTEKELINGEN GESNAPT.
Samenzweerders van Marseille?
Drie Zuid-Slavische jongens zijn als ver
stekeling aan boord weten te komen van een
vrachtschip, dat cement vervoerde uit Split
naar Beiroet. Midden op zee werden zij door
den kapitein echter ontdekt.
Het bleek dat zij zich zeer behagelijk tus
schen de zakken cement hadden genesteld,
een goeden voorraad eten en drinken bij zich
hadden en den tijd doodden met kaart spe
len. Met zakbatterijen hadden zij hun ver
blijfplaats verlicht.
De jongens vertelden den kapitein, dat
zij op avontuur uit waren. Hun reis eindigde
echter in Beiroet, waar zij aan den Fran
schen consul werden overgegeven, die hen
naar huis terugzond.
Voorts meldt" Reuter dat de politie te Van
couver zeven Zuid-Slavische verstekelingen
heeft ontdekt op het Britsche stoomschip
„Lanleetarn". Zij verklaarden te Algiers
aan boord van het schip te zijn gekomen. De
politie van Vancouver verdenkt hen van
medeplichtigheid aan de samenzwering van
Marseille.
Twee verstekelingen wisten te ontsnappen,
de vijf anderen werden gevangen gehouden.
TAXISTAKING TE BRUSSEL.
Incidenten.
Gistermiddag hebben op het de Brouckère-
plein te Brussel eenige opstootjes plaats ge
had, als gevolg van een botsing tusschen
stakende taxi-chauffeurs en de politie. Door
de stakers waren betoogingen op touw gezet
tegen werkwillige chauffeurs. De politie en
de gendarmerie stonden tegenover een zeer
groot aantal verzetplegers, waarbij zich
een groot contingent ontevreden arbeiders
uit andere bedrijven had aangesloten. Een
ernstig tumult ontstond, waarbij aan beide
zijden rake klappen werden uitgedeeld. De
demonstranten hadden kans gezien een auto
omver te werpen.
Het duurde ruim een uur, alvorens de po
litie den toestand meester was. Ongeveer 50
personen werden in arrest gesteld Een
groot aantal personen bekwamen bij de bot
sing verwondingen.
DE TERAARDEBESTELLING VAN
KARDINAAL GASPARRI.
In tegenwoordigheid van den hertog van
Speleto als vertegenwoordiger van den ko
ning van Italië, van een vertegenwoordiger
van Mussolini en talrijke ministers en an
dere hoogwaardigheidsbekieeders en hoog
geplaatste geestelijken heeft heden de ter
aardebestellingsplechtigheid van kardina;'
Gasparri plaats gehad.
