DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. VROUWEN VAN DE UIVERBEMANNING. T^xtqjdiiksdi OueczicfU Nervositeit vóór de Saarstemming. ^Buitenland Strijd tusschen nazi's en socialisten. No. 303 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 24 December 1934 POSITIE VAN DE BEZETTINGSMACHT Wat vandaag de aandacht trekt ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25. tfroote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 136e Jaargang Er zijn van die jaarlijks wederkeerende dagen, die altijd dezelfde stemming en de. zelfde stille vermaning brengen. Het is elk jaar weer Kerstmis, hoe de wereld er ook uitziet en wat 's menschen lot ook moge zijn. Er stonden Kerstboompjes in de loopgra ven, toen de verschrikkelijkste aller oorlogen honderd-duizenden verminkt en bloedend op het slachtveld achterliet, er zijn Kestliederen gezongen achter de muren van ellendige ge vangenissen, waarin menschen waren, die aan hun huis en hun jeugd dachten. Er zullen dit jaar Kerstboompjes staan in huizen, waaruit werkloosheid en armoede het laatste spoor van welvaart hebben ver dreven. Hoezeer de crisis haar afbrekend werk ook aan mensch en omgeving verricht moge hebben, op Kerstavond zal er een boompje zijn, desnoods met een enkel flakke rend kaarsje, en er zullen menschen zijn, die door dat lichtje de stemming van deze wij dingsdagen zullen gevoelen. Kerstfeest is geen feest van verbittering, maar van toenadering en aaneensluiting en daarom is het zoo mooi, dat men overal be reid is een offer te brengen om althans op dagen als deze in elk donker huis een licht straaltje te laten schijnen. Er kan geen geluk zijn, wanneer men met een leege maag in kommervolle omstandig heden bijeen is. De Kerstgedachte groeit niet in den mensch, die door gebrek aan het allernoodigste slechts oor en oog voor het materieele heeft. Het stadsbestuur heeft besloten aan allen, die daarvoor in aanmerking komen een extra Kerstgave te verstrekken en door inzamelin gen van het Leger des Heils en ditmaal ook van de couranten, is het mogelijk in de ge zinnen der bekende en der stille armen op Kerstmis een oogenblik de zorgen van allen dag te laten vergeten. In Alkmaar zal op de beide Kerstdagen geen gebrek worden geleden en dit te weten maakt, dat wij allen zooveel gelukkiger bij elkaar kunnen zijn en dat de lichtjes van onze Kerstboomen de herinnering aan zoo veel goeds en schoons uit vervlogen jaren des te gemakkelijker in ons wakker kunnen roepen. Kerstfeest, dat is het vredesfeest, dat is het feest waarbij de gezinsleden zich meer dan ooit één gevoelen, dat zijn de dagen waarop alles wat men in ons leven aan mooie gedachten en goede voornemens wakker riep weer in onze herinnering komt. Er zijn Kerstdagen geweest, waarin wij als kleine kinderen verrukt naar den sprook jesboom opzagen als een zangkoortje den in- drukwekkenden Engelenzang deed hooren. Eere zij God in den hooge, in menschen een welbehagen. Wij hebben Kerstavonden in kerken ge kend, waarna de bezoekers diep onder den indruk huiswaarts keerden en waarbij in ieder hart het gevoel was ontloken, dat wij menschen, op onzen levensweg niet alleen voor onszelf moeten zorgen, maar dat de ware Christen om zich heen ziet en geeft van wat hij heeft om anderer leed te kunnen verzachten. Wij hebben Kerstavonden gekend als allen, die eens in het ouderlijk huis tesamen waren van heinde en ver weer bij elkander waren gekomen en een gelukkig ouderpaar den kring rondkeek en zich verheugde, dat op dezen gewijden stond allen, die elkaar liefhadden, weer als vanouds bijeen waren. Wat is het, dat deze dagen zoo heel bij zonder doet zijn, wat is het, dat zelfs de meest verstokten onder ons het hoofd doet heffen en doet luisteren als de Kerstklokken luiden? Het is het oude Kerstverhaal, de ontroe rende vertelling van het kindeke, dat daar in een armzaligen stal werd geboren en be stemd was om Koning der Koningen in aller menschenharten te zijn. Het is de geschiedenis van de ster, die aan den hemel verscheen en de herders deed op kijken, toen de engelen het „Vrede op aarde hebben gezongen. Vrede op aarde. Vrede op de plaats waar het krioelt van menschen, die bezig zijn zich met hun elle bogen een weg te banen, waar juist in deze jaren van werkloosheid en malaise, een zoo schrijnende tegenstelling van bevoorrechten en maatschappelijk veroordeelden wordt ge vonden. Hoe staat deze wereld gewoonlijk in het teeken van het egoïsme, in het teeken van eerst om zich zelf en dan pas om een ander te denken! Maar hoe heerlijk is het te weten, dat er ten slotte een dag aanbreekt, een Kerstdag waarop een innerlijke stem nadrukkelijk tot ons zegt: denkt om de ster van Bethlehem, denkt om de vermaning, welke de Koning dei Koningen heeft gegeven „Vrede op aarde, in menschen een welbehagen". Waneer die stem verstaan wordt, wanneer de lichtjes van den Kerstboom ook nu weer de kracht hebben zoo veler schijnbaar geslo ten harten een oogenblik te openen, dan zal bewaarheid worden, dat er in elk mensch, zelfs in den meest verstokten egoïst, iets van medelijden en zelfopoffering is en dat, wan neer dit plekje in 's menschen hart slechts door het Kerstlicht getroffen wordt, die mensch toegankelijk zal zijn voor de ware •beteekenis van de Kerstgedachte. Stemmingsdagen als deze zijn het, die ons in het rustelooze leven in vrede en vriend schap bijeen doen zijn en ons tijd en gelegen heid gevèn onszelf te onderzoeken. Moge in het donkerste der dagen de Kerstgedachte de kracht der ontroering heb ben, zoodat wij opnieuw tot het besef komen, dat het menschelijk leven niet op egoïsme maar op naastenliefde en zelfopoffering moet gebouwd zijn. Dan zullen de Kerstklokken dit jaar niet tevergeefs geluid hebben. Over drie weken is de volks stemming in het Saargebied achter den rug, op Zondag 13 Januari valt de beslissing. In het laatste stadium heeft de strijd over het lot van de Saar een heel ander karakter gekre gen. Aanvankelijk scheen de strijd te zullen gaan tusschen Duitschland en Frankrijk. Nu wordt de strijd gevoerd tus schen het nationaal-socialis- tische regime en de anti-Hitle- rianen, men kan ook zeggen: tusschen de nazi's en de emi granten. Toen Barthou nog minister van bui- tenlandsche zaken was in Frankrijk, trachtte dit land de stemming te be- invloeden. Barthou wilde het den bewo ners van het Saargebied gemakkelijk maken om voor behoud van het Volken- bondsbestuur (status quo) te stemmen door hun een tweede volksstemming in het vooruitzicht te stellen tegen den tijd, dat Duitschland niet meer nationaal- socialistisch zou zijn. De Volkenbond zou daarom moeten bepalen, dat de stemmers voor status quo zouden stem men voor een tijdelijk regime, gelijk ook de socialisten en andere anti-nazi's wenschten. Na B)ü+'>«i's dood was Dou- mergue nog bereid om Fransche troe pen naar de Saar te zenden, indien daar gevaar voor een staatsgreep der nazi's zou dreigen. Doch sinds het optreden van Laval is er een wijziging gekomen in de houding van Frankrijk. Men maakte aldus de Fransche reke ning op: blijft het Saargebied ender Ge- neefsch bestuur, dan houden we de ge legenheid om dat gebied als ruilobject te gebruiken bij een Fransch-Duitsc'ie vereffening. Meer dan een ruilobject kan het echter niet zijn, want echt Fransch wordt het gebied nooit. Tegen dat voor deel bij eventueele onderhandelingen staat dan echter het nadeel, dat we een ongeregelden, zelfs zeer gevaarlijken toestand aan de grens bestendigen. Het voordeel weegt niet op tegen het nadeel, beter is het zoo spoedig mogelijk een vergelijk met Duitschland te zoeken over de Saar. Dan ontstaat een gunstige atmosfeer tegen den tijd, dat de bewape ning geregeld moet worden, welke kwes tie, in tegenstelling tot de kwestie van de Saar, van vitaal belang is voor Frankrijk. Wilde Duitschland een vergelijk? Het bleek van wel. Berlijn had er offers voor over om zijn positie aan de Saar en ziin verhouding tot Frankrijk te verbeteren. Daarom kon er onder Moisi's leiding te Rome en daarna te Genève een voorloo- pig accoord worden gesloten: Betalings kwesties der mijnen werden geregeld. Frankrijk zag van toepassing van zijn recht om bezettingstroepen te leveren af. Duitschland legde een veiligheidszone van 40 K.M. rond het Saargebied en aanvaardde een neutrale politiemacht. Het bolwerk van Braun. Nederlanders, Engelschen, Italianen Zweden hebben troepen gezonden naai de Saar. Sinds Zaterdag zijn allen daar. De troepen zouden overbodig zijn, in dien er na het Fransch—Duitsché ver gelijk niet nog een andere, bittere strijd gestreden werd. Om de toekomst van de Saar gaat het nu eigenlijk niet, althans niet in de eerste plaats. Op 13 Januari strijdt men nu over de ze vraag: zal de macht van het natio- naal-socialisme zich uitbreiden of zal zij ingeperkt worden? Inp-erking betee- kent hier een nederlaag lijden. De vraag is dus, of Hitier op 13 Januari een nieu we overwinning zal behalen of dat hij een gevoelig échec zal lijden. Aldus heeft Max Braun, de aanvoer der van de socialisten in het Saarge bied, de beteekenis van het referendum begrepen. In een artikel in de Daily He rald overdrijft Braun de gevolgen van een overwinning van Hitier (misschien uit wanbegrip, misschien uit overwegin gen van tactiek) als hij zegt, dat de na zi's na den val van de Saar den weg vrij zullen hebben naar alle buurstaten van Duitschland, naar Luxemburg, België, Nederland, Tsjechoslowakije, Denemar ken en in staat zullen zijn zelfs in Frank rijk invloed uit te oefenen. Hij onder schat de weerstandskracht der genoem de landen wel zeer, wanneer hij aldus de gevolgen van een Duitsche overwin ning schetst. Maar aan Braun's sensati- oneele voorspellingen ligt dit juiste ge voel ten grondslag, dat met de Saar een der belangrijkste bolwerken van anti- Hitlerianisme zou vallen. Aan de Saar ligt het eenige gebied, waar Hitler's te genstanders vrij onder een zuiver Duit sche bevolking kunnen werken. In Praag zijn de anti-nazi's immigranten, die morgen aan den dag hun vrijheid van actie kunnen verliezen, als de Tsje- choslowaaksche staat belang mocht krij gen bij een vergelijk met Duitschland. Daar ginds werkt de socialist onder vreemden. In de Saar bezit hij onder Volkenbondsbescherming een Duitsch tuighuis voor den strijd tegen het natio- naal-socialisme. Daarom hechten èn Braun èn Hitier zooveel aan de beslissing van den 13en Januari. De troepenmacht. In dit licht moet men de positie van de internationale troepen zien. Voor de meeste waarnemers ter plaatse staat de uitslag van de stem ming reeds vast, er zou een groote meer derheid voor Hitier te wachten zijn. Tal van symptomen wijzen in die richting, zoo werd de stad Saarbrücken in een zee van hakenkruis- en zwart-w it-roode vlaggen gedompeld bij 't vernemen van het verbod om na dien dag te vlaggen. In de hoofdstraten hingen deze vlaggen bijna huis aan huis. Daaruit mag men echter niet afleiden, dat de stemming slechts een formaliteit zal blijken en de dagen daarvóór slechts de voorbereiding van een feestdag van den overgang. De socialisten doen hun uiterste lest om hun bolwerk te gehouden, zij zenden zelfs (gelijk de Daily Tel. meldt) aan de Engelsche officieren hun propaganda- lectuur. In hun benarde positie kunnen zij zich tot wanhoopsdaden laten verlei den, zooals b.v. het uitlokken van inci denten om de stemming te verhinderen. Ook zonder bepaalden opzet zouden er ongelukken kunnen gebeuren. En vlak na de stemming dreigt het gevaar van den anderen kant, als moeilijk bedwon gen hartstochten in overwinningsroes zouden losbreken en tot daden van wraak zouden leiden. De bezettingsmacht heeft tot taak eventueele botsingen te onderdrukken. Maar in de eerste plaats moet zij door haar aanwezigheid preventief werken. Daarom moet zij een uiterst gereser veerde houding aannemen. De bevol king heeft haar tamelijk koel ontvan gen. Dat ligt in den aard der zaak. De liefde van beide partijen winnen is on mogelijk en ook niet noodig. Respect echter kan zij afdwingen door een rus tige, neutrale houding. De Volkenbond heeft besloten, dat de stemgerechtigden in 1919 aangewezen, thans de vrije be slissing zullen hebben over nederlaag of overwinning van het nationaal-socia- lisme in het Saargebied. De internatio nale situatie eischte dat zoo. De bezet tingsmacht heeft te zorgen, dat die be slissing in vrijheid wordt genomen, en dat geen botsingen tusschen nazi's en a: ti-Hitlerianen het onmiddellijk ge vaar brengen van uitstel van beslissing en het nog veel ernstiger gevaar van internationale verwikkelingen, die '-et proces van Fransch-Duitsche toenade ring zouden verstoren. De betrokken regeeringen hebben er voor gezorgd, dat zij hun troepen naar de Saar doordron gen van den ernst hunner taak. DE ONTVOERING VAN KOETJEPOFF. Een spoor in deze destijds zoo geruchtmakende zaak? Aan het einde van de maand Januari 1930 werd de leider der Russische emi granten te Parijs, generaal Koetjepoff, door onbekenden ontvoerd en ondanks de nauwkeurigste nasporingen van de politie heeft men nooit meer iets van hem vernomen. De zaak heeft destijds nogal wat stof doen opwaaien, daar de generaal een persoon van beteekenis was in de Russische kringen. Het eeni ge spoor, dat men heeft kunnen ontdek ken, was, dat bij de ontvoering betrok ken waren een roode taxi en een groote, grijze, luxe wagen. Ook dit spoor heeft echter nooit eenig resultaat opgeleverd. Thans wordt uit Funchal, op het eiland Madeira gemeld, dat daar is ge arresteerd een Franschman, met name Gall. De man leefde er met een Portu- geesche dame, gaf veel geld uit, maar maakte zich verdacht bij de politie, doordat hij zoo vaak verhuisde. Het ge rucht gaat nu, dat deze Gall de chauf feur was van de geheimzinnige grijze limousine. De politie sloot hem op in een kamer op de derde verdieping van het politiebureau te Funchal. Gall wist ech ter te ontsnappen, maar na een onder zoek van ruim vier uur, werd hij weer gegrepen. Hij had zich verborgen in een leegstaand huis. De politie betracht groote geheimzinnigheid. Het „Journal" weet te melden, dat het gerucht van allen grond ontbloot is, tenminste volgens de justitie, die aan het blad zou hebben medegedeeld, dat het hier om een gewoon misdadiger zou gaan, die door zijn vijanden verraden was en aangewezen als den chauffeur van de grijze auto. DE VOLKSSTEMMING IN HET SAARGEBIED, Verordening op de stemming. De regeeringscommissie heeft een ver ordening gepubliceerd van de stemcom- missie inzake de bepaling van het re sultaat der volksstemming in het Saar gebied. De verordening luidt: Art. 1 De stembussen worden verzegeld en onder toezicht van de daartoe aangewezen neutrale ambtenaren naar Saarbrücken vervoerd en afgeleverd bij de stemcom- missie. Deze zal leden van het stembu reau aanwijzen om de transporten te be geleiden. Art. 2. Het vaststellen van den uitslag geschiedt te Saarbrücken en be gint op 14 Januari des morgens te 8 uur, onder directe en uitsluitende con- tröle van de stemcommissie Slechts neutrale ambtenaren zullen dit werk verrichten. Waarschijnlijk zullen hierbij eenige persvertegenwoordigers worden toegelaten. Art. 3. De commissie beslist over de geldigheid, nadat alle tellingen zijn geschied. De commissie zal maatre gelen treffen, opdat het resultaat niet van te voren door personen, die bij de telling tegenwoordig waren, kan worden bekend gemaakt. Gistermorgen tegen half elf zijn per specialen trein te Saarbrüken ongeveer 350 Saarlanders uit Noord- en Zuid- Amerika uit Bremen aangekomen. Een groote menigte was bij de ontvangst aan het station aanweig. Hitler's gevolmachtigde voor het Saar gebied, Buercwel, heeft den President der regeeringscommssie, Knox, 'n brief gezonden, waarin hij deen verzoekt uit de plaatselijke politie de emigran ten, die vijandig staan tegenover de be volking van het Saargebied, te verwijde ren. M. Moussault-Veegens schrijft in de Telegraaf: Er is een verdriet, waarbij woorden niet meer tellen. Ge voelige woorden van welmeenen de vrienden niet, en zelfs niet de woorden, die komen uit het hart van hen, wier leed bijna aan het uwe gelijk is. Wie zelf geen vliegersvrouw i6, of moeder van een vlieger, kan zich slechts een vage voorstelling vormen van uw bestaan, dat in een voortdurend wisselend getij van angst en vreugde verloopt; van uw passieven moed, zwaarder nog dan den moed die in daden zijn uitweg vindt; van het immer weerkeerend afscheid en de kna gende onrust, en de korte vreugderoes van de roemvolle thuiskomst. Er is geen vrouw, die u niet bewondert, omdat gij welbewust dit leven op u durft nemen ook al ondervont geen andere vrouw in die mate de martelende onzekerheid. Maar, vrouwen van de Uiver- bemanning, er is geen vrouw in Nederland, die nu niet ietn van uw leed lijdt: geen vrouw, die niet één met u was toen het ge vaar dreigde, en die niet gesnikt heeft toen de onduldbare slag viel; geen vrouw, die niet dage lijks gekweld wordt door de ge dachte aan het duistere lot van hem die u het naast stond, daar in het verre woeste land. Onze gedachten zijn bij u, wij voelen ons met u vereenigd in de groote ontzetting die over u is geko men; en als er een woord van troost mogelijk is in deze dagen, laat het dan dit zijn: dat al'e Nederlandsche vrouwen deel hebben aan den rouw van uw hart. KERSTFEEST, DE ALKMAARSCHE COURANT ZAL DINSDAG EN WOENSDAG, 25 EN 26 DECEMBER, NIET VERSCHIJNEN, DE DIRECTIE. Nervositeit vóór de Saarstemming. (Dag. Overzicht). Rond den moord op Kirof; Russi sche verbanning. (Buitenland). Het geval-Koetjepoff. (Buitenland) Een familiedrama te Parijs. (Bui tenland). De Uiver-ramp. (Luchtvaart). Met de „Marnix" naar de kust van zon en palmen, TV. (Artikelen). (Zie verder eventueel laatste beri elften.) MALARIA OP CEYLON. Honderden dooden en dui zenden aangetasten. De malaria-epidemie spreidt zich nog steeds uit over Ceylon en heeft thans reeds een zoodanigen omvang aangenomen, dat. terwijl honderden patiënten overlijden en duizenden en duizenden aangetast zijn, de aan wezige medische hulp volkomen on toereikend is geworden voor de be strijding der epidemie. Volgens officieele schattingen is thans on geveer een tiende gedeelte der bevolking aan malaria lijdende. In het ziekenhuis te Co lombo zijn reeds 82 patiënten overleden. In de meer afgelegen dorpen zijn voorts ver scheidene honderden dooden gevallen. De meeste slachtoffers zijn echter kinderen. Als oorzaak der epidemie is komen vast te staan het gebruik van bedorven water in verband met de ernstige droogte,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1