DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Indrukken uit het Saargebied.
Duitschland bezien in
vacantie-stemming.
J)xtqeliikscll
De Duitsche pers is morsdood.
Hoe de betoogingsdag verliep.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke rerfel meer f O 'N.
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aau de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v'h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 6 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
De grootheden onder de loupe.
Von Neurath,
rijksminister van Duitschland.
Dinsdag 8 Januari 1935
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Buitenland
1,37e Jaargang
Wat vandaag de
aandacht trekt...
In Polen.
ALKMAARSCHE COURANT.
(Van onzen Berlijnschen correspondent).
Berlijn, 6 Januari.
Het heeft voor den dagblad
correspondent in deze barre
tijden z'n goede zijde, zich zoo
nu en dan eens, zij 't ook slechts
kort, uit het dagelijksch gedoe
der berichtgeving in stille va-
cantieafzondering terug te
trekken en den krantenlezer in
plaats van den krantenschrij
ver te spelen.
Men krijgt niet alleen den vaak zoo
gewenschten afstand tot de dingen,
maar leert ook zich te verplaatsen in
een situatie van de verzameling van
eenheden, massa genoemd, die men in
dagen van normalen werktijd meent
voor te lichten.
Ik heb daarbij natuurlijk mijn zeer
nuttige persoonlijke ervaringen opge
daan. Zuiver publicistisch-technisch ge
zien. Daarmee wil ik den lezer niet las
tig vallen. Maar vooral ook mij zelf on
derwerpen aan de voor de hand liggen
de proefneming: uit diverse dagbladen
en weekbladen, in en buiten Duitsch
land gedrukt, te trachten, mij een beeld
te vormen van wat er in het bijzonder
in het Derde Rijk voorvalt, voorgevallen
is en in de naaste toekomst verwacht
kan worden. De omstandigheid, dat lit
korte verlof met Kerstmis en Nieuwjaar
samenviel, maakte deze proefneming
wel bijzonder eenvoudig. Immers:
Duitschland en buitenland hebben, der
traditie getrouw, bij het afsluiten van de
jaarlijksche balans der gebeurtenissen,
overzichten ten beste gegeven, die aan
uitvoerigheid niets te wenschen lieten.
Die hoogst belangwekkende samenvat
tingen, rijkelijk van commentaar voor
zien, brachten nog eens al die voorvallen
met al hun nasleep, waarover we op deze
plaats te schrijven hadden, en van welke
we meenden, dat ze nog als den dag van
gisteren in onze herinnering bewaard ge
bleven waren. En zie daar: we moesten
de ervaring opdoen, dat zelfs voor ons
actualisten veel van wat nog geen vol
jaar oud was, vergeten bleek in den
stortvloed van gebeurtenissen, die we
lang niet alle meer als zoo kort geleden
zouden gerangschikt hebben, als we op
ons getergd geheugen hadden moeten
afgaan.
Maar dat was niet onze eenige indruk.
En zelfs niet de sterkste. Nog veel meer
viel ons op, hoezeer we, door de talloo-
ze boomen in beslag genomen, er toe
verleid werden, de contouren van het
bosch te blijven zien, en hoe zelden het
ons in dezen zoogenaamdenTotalen Staat
gelukt was, ondanks de mogelijkheid
uit bronnen te putten, die den alleen-
maar-krantenlezer verborgen plegen te
blijven, ontwikkelingen te overzien, ge
ruchten te controleeren, feiten naar
waarde te schatten, die later bleken of
uit brutale leugenfabrieken afkomstig
te zijn, op kletstafe'praat te berusten,
dan wel onvoorzichtig naar de prulle-
mand te zijn verhuisd terwijl ze toch
overgroote belangstelling verdiend had
den.
Wij hebben getracht, uit de kolommen
van een aantal Duitsche bladen, zoowel
Berlijnsche als provinciale, in deze stille
weken van afzondering ons een beeld te
vormen van wat zich in Duitschland en
in het buitenland afspeelde; en wij heb
ben daarbij de overigens niet bepaald
nieuwe ervaring kunnen opdoen, dat we
uit deze nieuwste methode van publieke
voorlichting niet veel anders vernomen
hebben, dan dat het Derde Rijk de voor
treffelijkste inrichting op aarde is, dat
zijn leiders weliswaar ook menscnen
zijn en dus fouten kunnen maken, maar
dat deze fouten minder aan onvoldoen
de geschiktheid dan aan overweldigend
volume van prestatie geweten moeten
worden; dat de staat op vrijwel alle ge
bieden enorm vooruitgaat: dat elke bij
eenkomst een demonstratie van harte
lijke eenheid, dntroerende vaderlands
liefde en inniee dankbaarheid voor de
nieuwe wereldbeschouwing is; dat alle
menschel ijk leven op aarde, van het
Derde Rijk uit eezien, te verdeelen is n
twee groepende eene, nog al groote, die
aan niets anders denkt dan aan Duitsch-
lands ondergang; die niet k">n inslapen
als zij niet eerst heeft meegeholpen aan
een anti-Duitsche leuge.icampagne, en
die uit haat en nijd, uit afgunst vooral
op de voorbeeldige en onovertroffen
harmonieuse nieuwe volksgemeenschap
der Dutischers, rust noch duur heeft, zoo
lang niet deze ideaalstaat langs welke
wegen dan ook in de vroegere verdeeld
heid en machteloosheid terug geworpen
is; de andere groep, een nog al kleine,
die haar onbevooroordeelde waarne
mers, onafhankelijk van de booze we-
re'dpers en dier karakterlooze voorlich
ters, naar Duitschland gezonden heeft
met het verrassend resultaat, dat deze
binnen weinige dagen naar huis berich
ten kunnen, hoe waar het beeld is, dat
ons dagelijks in de kolommen der Duit
sche moniteurs geboden wordt en hoe
misdadig-misteekend de caricatuur, die
de beroepswaarnemers den lezer wagen
voor te zetten.
Kort gezegd: onze korte proeftijd als
krantenlezer heeft de bevestiging ge
bracht van wat we zoo vaak in deze ko
lommen meenden te mogen constateeren.
Dat namelijk een voorlichting als die,
welke thans in Duitsche landen ten bes
te gegeven wordt, de waarde heeft van
een critiek, welke niet door den criticus
maar door den kunstenaar zelf over
zichzelf geschreven is. Een voorlichting,
die ook dan geen waarde heeft, als ze
zich tot de volledige waarheid bepaalt.
Om de eenvoudige reden, dat zij, die niet
blindelings gelooven, reeds lang geen
vertrouwen meer hebben. Waarom we
herhalen, dat de eens zoo belangrijke en
belangwekkende Duitsche pers mors
dood is. „A s d e ad as a doornai
zou Scrooge zeggen.
Maar dan slaan we buitenlandsche
bladen op en trachten daaruit te lezen,
wat zich nu werkelijk in Duitschland
afspeelt. We vergelijken de overzichten
dezer bladen over Duitschland-in-1934
met wat ze ons in den loop van het ge
storven jaar meenden te mogen orake
len. En het beeld wordt nog meer ver
ward dan het door de mooiververij der
Duitsche staatspubliciteit reeds was.
Herinneren we ons even een opsom
ming van geruchten die ik hieronder
voor de curiositeit nog eens tezamen
gevat heb. Geruchten, die in Duitschland
de ronde deden, meestal in zekere Ber
lijnsche informatiekeukens toebereid
waren en dan hun weg naar de buiten
landsche kranten vonden.
„Dr. Ley, de leider van het „Duitsche
Arbeidsfront", is uitgeschakeld. Zijn
lijfblad „Der Deutsche" houdt op 1 Jan.
op te bestaan."
(Dr. Ley's positie is in werkelijkheid
dezelfde gebleven. „Der Deutsche" ver
schijnt ook in dit jaar zonder eenige
wijziging).
„De ministers v. Neurath en Seldte zijn
rijp voor het politieke panopticum"
(Zonder hun invloed te willen over
schatten, moeten we toch constateeren,
dat ze niet alleen niet door in dit ver
band vaak genoemde „oude strijders"
vervangen zijn. maar blijkbaar nog vast
in den zadel zitten).
„Rijksminister von Blomberg is niet
heusch maar slechts politiek ziek en
bevindt zich in staat van demissie."
(In een nterview met „Associated
Press" heeft de minister weinige dagen
geleden terecht met dit bericht den spot
gedreven).
„Sterke krachten werken aan het uit
schakelen van dr. Josef Göbbels en
gouwleider Streicher uit Neurenberg.
Streicher wordt naar Silezië overge
plaatst".
(In werkelijkheid is dr. Göbbels' posi
tie ongeschokt en zit Streicher onver
anderd in zijn Beiersche „Heimat").
„Er broeit weer iets in Duitschland,
iets in gelijken geest als de Rohm revol
te. De nieuwe uitbarsting is tegen Kerst
mis, op z'n laatst vlak voor het Saar-
plebisciet te verwachten."
(Een revolte dus, die zich zal moeten
haasten, als ze haar voorspellers niet
desavoueeren wil).
Ten slotte nog het „allerbelangrijk
ste", dat nog buiten alle controle valt:
„Groote dingen zijn in Duitschland
eind Januari, of op z'n laatst begin Fe
bruari te verwachten. Een en ander in
verband met wijzigingen, waarin Frank
rijk betrokken is en die in nauwe sa
menwerking met de Duitsche Rijksweer
worden voorbereid."
Dit alles en veel meer hebben we in
rustige uren ons herinnerd, met de fei
ten vergeleken of als krantenlezer op ons
laten inwerken. En nu, bij thuiskomst,
vinden we de rijksregeering in Berlijn
en naar verschillende persafdeelingen
weer eens in hevige opwinding. Kranten
van groote reputatie als de „Times" en
„Le Journal", de „Neue- Zürcher Zei-
tung" en de „Basler Nachrichten" heb
ben inbeslagneming van zekere edities
in Duitschland moeten beleven. De
„perschef der rijksregeering" heeft tele
grafisch naar het hoofdbureau van de
„United Press" in New-York zijn „hefti
ge veiontwaardiging" over „de nieuwe
leugencampagne in verband met het
Saarplebisciet" te'vkeniten gegeven. En
eenige uren later is reeds de geheele
staatsmachine mobiel gemaakt en
spreekt het Hoofd van Staat zelf op het
podium van het Linden-Opera om zijn
banvloek over de booze wereldpers uit
te storten.
Maar ook hier wordt de krantenlezer
bediend volgens een van beide thans
gebruikelijke recepten. Het is weer alles
„eenheid" en „overweldigende solidari
teit", wat Duitschland weet te berich
ten. En het i6 weer alles combinatie en
gerucht, wat het buitenland aan deze
gesloten bijeenkomst der allermachtig-
sten vastknoopt.
Men moet Hitier en zijn m°nnen gelijk
geven, als zij nu spottend herinneren
aan al die buitenlandsche voorspellingen
van welke alweer weinig of niets is
overgebleven. Maar men moet evenzeer
herinneren aan zijn officieele mooi-ver-
verij in het voorjaar van 1933; waarop
dan een revolte volgde, die haar slacht
offers haalde uit de allerhoogste krin
gen, en zelfs een lid van de rijksregee
ring niet spaarde.
Zoolang in het Derde Rijk de moni
teurs voorlichten en de pers in ketenen
ligt, zal deze verwarring voortbestaan.
En alle officieele verontwaardiging zal
vergeefs zijn.
Nog geen twee jaren regeert het na-
tionaalnsocialisme in Duitschland; en
reeds heeft het groote illusies moeten
begraven en „onveranderlijke program
mapunten" over boord moeten werpen.
De cultureele politiek begint op een
„vroolijke keuken" te gelijken, waarin
de scherven onder daverend misbaar
rondspringen. De onvrijheid van druk
pers echter legt gevaren bloot, waarmee
vergeleken de experimenten op cultureel
gebied slechts kinderspel lijken.
Het Derde Rijk protesteert tegen de
voorlichting der buitenlandsche pers en
wil niet bekennen, dat dit protest zich
in werkelijkheid richt tegen de kunst
matige duisternis, waarin men zichzelf
in volle bewustheid heeft gehuld.
(Van onzen bijzonderen correspondent.)
Saarbrücken, 6 Januari.
Op het oogenblik dat ik dezen brief zit te
schrijven, klinkt buiten de Internationale. Dir
is een staartje van de heden gehouden sa
menkomst van het Eenheidsfront (commu
nisten en socialisten). Saarbrücken heeft
trouwens den geheelen dag van gezang kun
nen genieten, daar zoowel het Duitsche
Front als het Eenheidsfront ten marsch door
de stad hebben gemaakt en beide partijen
liederen genoeg op hun repertoire hadden
staan om zoo het een en ander ten beste te
geven. De eersten deden het met he'.
„Deutschland, Deutschland über alles" en
liederen van een soortgelijke strekking, zoo
als het lied waarvan het refrein U vertelt
dat zij heden Duitschland hebben en morgei:
de geheele wereld. De Eenheidsfronters ge
bruikten meer rood getinte liederen
Niettegenstaande de beide groote betoogin
gen, is alles goed gegaan en hebben zich
geen onregelmatigheden voorgedaan De
politie had de zaak dan ook voortreffelijk
geregeld en den marschweg die van den eene
kant der stad naar den anderen kant liep,
geheel afgezet, terwijl het publiek, dat stond
te kijken, geiegeld werd aangenvand om
door te loepen. Merkwaardig was de hou
ding van het publiek, leden van de eene parHj
lachten alleen maar een beetje als de leden
van de andere partij voorbij kwamen.
's Morgen vroeg kwam de leden van het
Duitsche Front met zooiets van 36 extra trei
nen uit de verschillende deelen van het
Saargebied in Saarbrücken aan en trok de
geweldige massa naar de plaats waar de
samenkomst zou plaats hebben, bij het vlieg
veld aan den rand van de stad. Toen 's mid
dags om één uur de eenheidsfronters, met
eveneens een groot aantal extra-treinen aan
kwamen en wegmarcheerden, kwam de an
dere partij juist weer in de stad terug. De
politie had echter den verstandigen maat
regel getroffen, de twee partijen langs zulke
wegen te leiden, dat zij niets van elkaar te
zien kregen.
Overigens was het wel de dag der armen;
handen werden opgestoken onder Heil-ge
roep en vuisten onder den kreet „Rood
Front". Het publiek deed daar dapper aan
mee doch bleef overigens, zooals gezegd
rustig Slechts één moment werd het rumoe
rig en dat was op het oogenblik, dat de laat
ste Status-Quo-lieden uit het station kwamen
Zooals al hun voorgangers begonnen ook
zij allerlei strijdliederen te zingen, maar
werden direct overstemd door Heil-geroep
en het „Deutschland über alles" van de
menschenmenigte, die óp dat oogenblik het
stationsplein vulde. Gedurende eenigen tijd
weerklonk een heidensch gebrul van beide
kanten en staken bosschen armen omhoog
met open en gesloten hand en toch hoefde
de politie geen moment op te treden, daar
het publiek op zijn plaats bleef en de betoo
gers rustig verder liepen.
Het heeft mij alles zeer verbaasd, ik had
verwacht ,dat er verschillende incidenten
zouden plaats vinden. Trouwens de gehee'e
houding van het volk hier verbaast mij.
Haalt U zich eens den verkiezingstijd in ons
land voor den geestgeen muur is dan onbt-
plakt of onbeschreven en zelfs de straten zijn
volgeklakt. Hier echter aan den vooravond
van een stemming, die voor het volk veel en
veel belangrijker moet zijn dan een Kamer
verkiezing: slechts aanplakbiljetten op de
daarvoor bestemde plaatsen. Ook is het, nu
de laatste betoogers van buiten de stad ver
dwenen zijn, merkwaardig rustig op straat
Geen drukte, geen spontane demonstraties,
alles even kalm of er niets aan de hand is.
En toch staan de menschen niet lauw tegen
over de stemming, als men met een van hen
spreekt, iedereen, van welke partij ook, loop',
dan warm. Merkwaardig genoeg zijn zij
allen ook eensgezind in hun optimisme. Het
Saarland wordt beslist Duitsch beweerde
het dienstertje dat niet in Francs kan reke
nen wij zijn immer allemaal Duitschers
Ook steden als Metz en Straatburg zullen
juichen als zij Duitsch worden ging zij
verder dat zal wel niet direct gebeuren,
maar dat het eens gebeurt is zeker. Op mijn
opmerking dat alles zoo rustig ging, oni-
woordde zij, dat de menschen in het buiten
land allen denken dat het hier moord en
doodslag is en dat komt door de couranten,
in werkelijkheid is het hier echter altijd
rustig.
Op straat sprak ik er een heer over aan,
die met de vuist in de lucht naar den optocht
stond te kijken. Rustig? was het antwoord
Natuurlijk, Status Quo wordt het toch, of
je nu drukte maakt of niet. Er zijn immers
veel te veel Saarlanders die niets met 't na-
tionaal-socialisme te maken willen hebben.
En zooals deze menschen denken ook de
leiders.
Na dezen dag echter is bij mij de meening
sterker geworden, dat het dienstertje, wel ge-
lijk zal krijgen. Die gesloten rijen van tien
man breed, die geweldige massa van Duit-
sche Front-leden maakte een geweldigen in
druk. Ook de anderen waren in grooten ge
tale opgekomen, doch hun aantal was merk
baar minder.
Hier in Saarbruücken schijnt inderdaad dé
Berlijnsche brief. (Dag. Overzicht)*
De Fransch-Italiaansche overeen
stemming. (Buitenland).
Indrukken uit het Saargebied.
(Buitenland).
Spoorwegramp in Rusland. (Bui
tenland).
Barre koude in Polen. (Buiten
land).
Roosevelt bespreekt de bondsbe-
grooting. (Buitenland).
De kinderjuffrouw van Lindbergh
gehoord. (Buitenland).
De regeering heeft besloten tot bij
eenvoeging van de verschillende
rijksvoorschootten voor woning
bouw; doel is huurverlaging. (Bin
nenland).
Vechtpartij in de Wieringermeer.
(Stad.)
De Alkmaarsche wissellooper G.
voor de rechtbank. (Stad).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
meerderheid wel voor terugkeer naar
Duitschland te zijn.
Op het neues Landesgericht de zetel van
de regeering en van de volksstemming-com
missie werd vandaag geen rustdag gehou
den, tenminste niet door hen die de volks
stemming voorbereiden.
De stemmingscommissie heeft 5 Januari
een brief gericht aan de bisschoppen van
Trier en Speyer deelde men verder mede
waarin zij de aandacht vestigd op een
verklaring die in de plaatselijke bladen heeft
gestaan en waarin de dekenen van 't Saar
gebied, onder verwijzing naar het decreet
van die .bisschoppen, stelling hebben geno
men betreffende de vraag, waarover de stem
gerechtigden bij de volksstemming te beslis
sen hebben, en wel op een wijze, die als een
duidelijke stellingname ten gunste van den
terugkeer naar Duitschland te beschouwen
is. De commissie kan en mag het feit niet uit
het oog verliezen aldus het schrijven
dat deze stellingname van de geestelijken
vrijheid van de stemming in gevaar kan bren
gen. Als een zelfde beïnvloeding moet de
commissie ook het decreet van de bisschop
pen van de Keulsche kerkprovincie zien, be
treffende het gebed in alle kerken naar aan
leiding van de volksstemming op 13 Jan.,
wanneer dat decreet ook doelt op de kerken
in het Saargebied.
Vanmiddag zag ik de mariniers van een
marsch thuis komen. Het is werkelijk een
korps waarop wij trotsch kunnen zijn, trou
wens hun keurig marcheeren is in Neder
land door „vierdaagschen" en dergelijken
genoegzaam bekend. Aan de wijze waarop
zij terugkwamen van een vermoeienden
marsch, zou men .eerder denken dat de
tocht nog moest beginnen. In het kombuis
rook het eerlijk; het is een goed ding dat
het eten dank zij de eigen koks ten
minste in orde is. Overigens zijn zij hier ab
soluut niet voor hun genoegen, veel uitgaan
doen zij niet, daar zijn zij 's avonds te moe
voor en ook moeten zij om 10 al binnen zijn.
In zoo'n geval vergoedt een gezellige cantine
altijd veel, maar ook dat is niet voor hen
weggelegd. Wel hebben zij getracht er nog
wat van te maken door platen aan de muren
te hangen en te zorgen dat zij in ieder geval
een schoóne cantinë hebben, maar heel veel
is er niet met dat lokaal te beginnen.
Wat de Saarbrückers toch tegen de Engel-
schen hebben, weet ik niet, een feit is echter
dat hen menige spottende blik wordt toege
worpen als zij door de straten loopen. Van
daag hoorde ik zelfs hoe opgeschoten knapen
een paar voorbijkomende Engelschen scheld
woorden nariepen. Natuurlijk dragen niet
alle inwoners hen een kwaad hart toe, men
ziet tenminste menjge Engelsche militair in
de café's zitten in een geanimeerd gesprek
met een Duitschen burger gewikkeld of ge-
noegelijk koutend met den een of ander over
straat loopen.
Maar toch schijnt men zoo hier en daar
niet met hen op te hebben. Onze mariniers
echter hebben nergens last van en ook de cou
ranten laten hen met rust.
BARRE KOUDE.
Het nationaal meteorologische station te
Warschau deelt in een speciaal communiqué
mede, dat een' lange periode van koude in
aantocht is. In Oost Polen vriest het thans
reeds 30 graden, ten gevolge van de ver
plaatsing van koude luchtlagen uit het Oos
ten. Verwacht wordt, dat deze koude-zöne
zich over geheel Midden- en West-Europa
zal uitstrekken, waar men thans dus toch
nog 'n strengen winter zou moeten tegemoe'
zien.