l
£ucfUiMact
Uïïsr*hebben ccn vorm
DE NEDERLANDSCHE SAAR-
VOORZITTERS VERTROKKEN.
Een nnieke gebeurtenis.
DE BCLP17 VAN EFN TWEEDE
„STATENDAM".
Wilton-Füenoord heeft op
dracht gekregen om het ont
werp te maken.
BIJ KACHEL IN SLAAP GEVALLEN.
Jongeman ernstig gewond.
DOODGEVALLEN.
PLAATSING BIJ
WERKVERSCHAFFING.
DOOR EEN AUTO OVERREDEN EN
GEDOOD.
DE REIS VAN DE K XVIII.
DE RALLYE MONTE CARLO.
Zij, die starten.
De Hollandsche deelnemers,
DE POSTVLUCHTEN OP INDIE.
geland.
ZEPPELINVERBINDING MET
INDIE.
De heer A. F. Bronsintf over de
Samenwerking met de K.L.M.
FOKKER EN AIRSPEED.
De Airspeed gaat Fokkers en
Douglas bouwen.
KLEINE VERKEERSVLIEGTUIGEN.
STRATOSFEERTOCHT BEGIN
FEBRUARI.
Uit Madrid wordt gemeld:
f
„De extra-trein naar Saarbrücken vertrekt
om 9.05 uur van het derde perron", aldus
luidde het met krijt geschreven opschrift der
•borden die op verschillende punten van het
Centraal Station te Amsterdam waren aan-
ebracht en eraan herinnerde dat ook ons
«leine landje in de waarborging van een
onpartijdig Saar-plebisciet een aandeel zal
nemen. In de felle koude, die ook onder de
overkapping heerschte, stond druk pratend
en gebarend ter hoogte van het eerste rijtuig,
van den uit vijf wagons en twee restauratie
wagens bestaanden extra-trein, zoo ongeveer
een kwartier voor het vertrek een kleine
jroep burgemeesters en andere persoonlijk
heden, die Zondag a.s. voor de volksstem
ming als voorzitter van de verschillende
stembureaux zullen optreden. Het gezel
schap, ongeveer 40 personen tellend, werden
o. d. uitgeleide gedaan door dr. P. T. Pos
thumus Meijer, chef van de afdeeling ver
voer extra-treinen. Het was drie minuien
over 9, toen één der stations-ambtenaren het
waarschuwend woord „instappen heeren
deed hooren. Precies op tijd geschiedde het
vertrek van den trein met een bestemming,
welke eenig is in de geschiedenis van ons
land.
Te Roermond, waar de aankomst om
11.40 uur geschiedde, werd deze trein ge
koppeld met een ander trein gedeelte, dat om
8.54 uit Zwolle was vertrokken. Het vertrek
uit Roermond van den tanden trein naar
bekend zün uit ons land 800 voorz'tfers van
stembureaux naar het S"ar"evied gediri
geerd geschiedde o*n 11.50. De aankomst
te Saarbrücken vindt, onvoorziene omstan
digheden voorbehouden, om 21 37 u. plaats.
Hoewel er de lartste weken omtrent den
bouw van een tweede „Statendam" voor de
Holland Amerika Lijn geen berichten meer
verschenen zijn en men daaruit waarschijn
lijk de conclusie zou kunnen trekken, dat de
plannen niet zullen doorgaan, verneemt de
Msb. thans, dat dit niet het geval is en dat
de Holland Amerika Lijn aan Wilton-Fijen-
oord opdracht gegeven heeft om een ontwerp
te maken voor den bouw van een nieuw pas
sagierschip. Men is daar nu druk doende om
alles in teekening te brengen, opdat een
juiste calculatie van de bouwkosten etc. mo
gelijk wordt. Over de vraag of de eventueele
bouw van het schip t z t. in Nederland zal
plaats vinden met behulp van regeeringscre-
diet, dan wel of de order in het buitenland
ondergebracht zal worden, is nog geen be
slissing genomen.
LEGAAT VAN 20 000 VOOR
SIMAVI.
Naar wij vernemen ontving Simavi
©en legaat groot 20.000, vrij van rech
ten en kosten, dat aan deze voor onze
Overzeesche gewesten zoo gewichtige
en nuttige vereeniging vermaakt werd
door wijlen den heer W. L N. Smoes,
in leven directeur van de N. V. Merauke
Compagnie.
Het geld moet speciaal voor genees
middelen besteed worden.
Op verzoek van het bestuur van Sima
vi vermelden wij, dat voor het maken
van een testamentaire beschikking de
naam van de vereeniging luidt:
Vereeniging Simavi („Steun In Medi
sche Aangeleger heden Voor Inheem-
schen") gevestigd te Amsterdam.
In een karrenverhuurderij aan de Gilles
van Ledenberchstraat te Amsterdam is gis
termiddag een jongeman, die daar bij een
electrische kachel zat, door tot nog toe niet
geheel opgehelderde oorzaak in brand ge
raakt.
Vermoedelijk is de man bij de kachel in
slaap gevallen en met zijn kleeren te dicht
bij het vuur gekomen. Toen men den man
ontdekte, bleek, aldus de Tel., het slachtoffer
ernstig te zijn gewond. Door den G.G.D. is
hij naar een der gasthuizen vervoerd.
In het hoofdgebouw van de R.-K. Univer
siteit te Nijmegen is gisteravond de 48-
jarige pedel J. Schulders, toen hij daar werk
verrichtte, van een trap met het hoofd op
een hardsteenen vloer gevallen. S. liep een
zware schedelbreuk op en is kort daarna
in het universiteitsgebouw overleden.
De minister van sociale zaken heeft den
inspecteurs voor de werkverschaffing opge
dragen, aan belanghebbende gemeentebestu
ren in hun ressort een brief te doen toeko
men,, waaraan hier het volgende is ont
leend;
Tot nog toe kunnen hoofden van gezinnen
en kostwinners eerst voor plaatsing bij de
werkverschaffing in aanmerking komen,
zoodra zij den leeftijd van 23, c.q. 18 jaren
hebben bereikt. Voor het verkrijgen van
«teun geldt deze leeft!jdsgrens niet. Teneinde
nu in dit opzicht overeenstemming aan te
brengen zal, te beginnen met 1 Februari a.s
een bepaalde leeftijdsgrens voor plaatsing
in de werkverschaffing komen te vervallen.
Gehandhaafd blijft echter de bepaling, dat
zij, die na 1 April 1934 tijdens hun werk
loosheid zijn gehuwd, niet als gehuwden
worden geplaatst, dan nadat zij na hun hu
welijk ten minste drie maanden in het vrije
bedrijf hebben gewerkt. Diegenen, die gaan
huwen, terwijl zij als kostganger waren ge
plaatst, kunnen mitsdien ook na hun huwe
lijk voor plaatsing als kostgangers in aan
merking blijven komen, zoolang zij nog
geen drie maanden in het vrije bedrijf heb
ben gewerkt. Het ligt voor de hand, dat
slechts zij als kostwinner mogen worden be
schouwd, van wie werkelijk vaststaat, dat
zij in het levensonderhoud van het gezin,
waartoe zij behooren, kunnen voorzien.
De regeling van de p aatsing van kost
gangers bij de werkverschaffing blijft onver
anderd van toepassing.
Te Maastricht is gistermiddag op den
oprit van de oude Maasbrug de 17-jarig-'
jongen Emands, die per fiets reed. m bot
sing gekomen met mej. Simons uit Utrecht.
Beiden vielen en kwamen terecht onder een
kolenauto van de firma Prick. De j°n£®a
werd dood opgenomen. Mej. S. is ernstig
gewond naar het ziekenhuis overgebracht.
De K XVIII bevond zich g-steren om 12
uur op 4 graden 26 minuten N B. en 10
graden 56 minuten W.L. Alles wel. Het on
derzoek naar het zwaartekrachtprof iel van
de Afrikaansche kust in zuidelijke richt ng
is naar wensch geslaagd.
CALVE'S VISCHBOEKJE
De Calvé-fabriek te Delft heeft een aller
aardigst boekje uitgegeven, waarin niet al
leen op de voedingswaarde van visch wordt
gewezen, maar ook uitvoerig geïllus.reerd
door gekleurde plaatjes wordt aange-
gegeven. hoe verschillende vischsoorten ge
bakken moeten worden.
Wie de afbeeldingen der gereedgemaakte
schote's ziet, zal niet aarzelen bij den krui
denier Delfische slaolie en bij den vischhr.nde-
laar de noodig bak visch te bestellen.
KORTE BERICHTEN.
Onder buitengewoon groote belangstel
ling, vooral uit militaire kringen, werd
heden te Den Haag het stoffelijk overschot
ter aarde besteld van den gep. luit.-gen
K. F. E. Gerth van Wijk. Vele autoriteiten
woonden de plechtigheid bij.
Bij K. B. is cp ziin verzoek met ingang
van 1 Februari eervol ontslagen met dank
de heer N. X. T. M. Vos de Wael, burge
meester van Oldenzaal.
Automobilisme.
166 wagens ingeschreven, ieder bemand
met 3 of 4 bestuurders, dat vormt dus een
kleine volksverhuizing van minstens 500 per
sonen, die in deze eerste dagen van Januari
door Europa zwerven naar hunne start
plaatsen aan de randen van ons werelddeel,
Umea in den Poolcirkel, Athene in den Bal-
kanhoek, Palermo in het uiterste Zuiden.
Veel nieuwelingen trekt de Ralley ieder
jaar, maar de oude getrouwen komen steeds
terug en hun aantal stijgt met de jaren om
dat er zoo weinigen afgaan. Vier winnaars
van vorige Rallye's treffen wij ditmaal onder
de deelnemers aan. De Franschen Trevoux
en Lavalette en de Engelschen Healy en Le-
verett, waarvan de eerste zelfs tweemaal
winnaar was, in 1931 in de zware en het vo
rige jaar in de lichte klasse. Captain Riley,
de fabrikant van de Engelsche Rileywagens
en Jack Hobbs zijn ook van die steevaste
Rallyefiguren die ieder jaar terugkeeren, de
eerste meestal in het Zuiden, de laatste in
het Noorden. Dit jaar vertrekt Riley uit Athe
ne en Hobbs uit Umea. Lord de Clifford, die
door zijn jarenlange ervaring de moeilijkhe
den van de Rallye door en door kent en reed?
met zooveel pech te kampen heeft gehad,
heeft zich dit jaar een speciale Rallyewagen
laten bouwen, de Clifford Special genoemd
Hij zal uit Umea starten waar ock die prach
tige Portugeesche equippe van Ribeiro For-
reira naar toe getrokken zijn, een stel rijders
dat zich nu letterlijk door geen enkele moei
lijkheid uit het veld laat slaan. De wilde Roe-
meensche kolonel Berlescu start uit Boeka
rest, de eenige kans misschien cm op tiid aan
den start te verschijnen. Gewoonlijk komt hij
bij een wedstrijd op de laatste minuut aan-
hol'en en heeft dan een rit van een paar da
gen en nachten achter den rug. Maar aan de
finish komt hij wel op tijd, want hij is een
geweldig rijder, die wilde kolonel. De groote
namen uit de racewereld beginnen langza
merhand op de deelnemerslijst der Ra'lye te
verschijnen. Chiron reed reeds een jaar of
drie geleden mee, thans vinden wij Wimil'e
en Sofietti onder de deelnemers. En dan
glanst eensklaps op als een herinnering aan
voorbije dagen Felia Nazarro. een naam, die
eenmaal door de renwereld klonk als ba
zuingeschal. de onverslaanbare Italiaan,
voor wien Europa te klein was en d'e zijn
triomphen vierde tot in Amerika en Argenti
nië. Hoe oud zou Nazarro thans wel zijn?
Zoo om en bij de zestig moet hij wezen. Zij
kunnen het niet laten, zij keeren altüd Ut
sport terug. Vanuit Palermo zal Nazarro
starten.
Hoeveel bekende namen treffen wij niet
onder de damesequipes aan. Zelfs de eenige
vrouwelijke winnaar van een vorige Rallye,
Madame Roualt, die in 1933 de lichte klasse
won. Die vrouwelijke equipes strijden ook
nog om een eigen prijs, de „Coupe des Da
mes" en onder de deelneemsters treffen wij
vijf vorige winsters aan, Madame Mareuse
en Madame Schell, M'le Lamberjack, Mlle
Hustinx en Mlle Des Forest
Het aantal deelnemers in de lichte klasse
neemt ieder jaar toe. Dit jaar treffen wij er
55 aan. Zou hierin een langzaam zich vol
trekkende beslissng gezien moeten worden
van de moeilijke keuze tusschen sterke moto
ren en lichte wagens? Wat van de wagens
in deze rit gevergd wordt is onnoemelijk
zwaar. De bestuurders wisselen elkaar af,
maar de wagens moeten doordraaien vier da
gen en vier nachten achtereen met een gemid
delde van 40 K.M. per uur over vaak onbe-
gaanbare wegen, door modder, sneeuw en
ijs. Om onder dergelijke omstandigheden, die
aan de Rallye den naam gegeven hebben van
„Wereldkampioenschap voor Groot-Toeris-
me" het gemiddelde te kunnen houden is een
sterke motor, die overal met geweld doorheen
trekt en bovendien verloren tijd door hooge
snelheid kan inloopen, een groot voordeel.
Maar aan den anderen kant zweeft een lich
te wagen gemakkelijker over terreinobstakels
heen dan een zware, die wegzakt in modder
en in sneeuw. Een moeilijke keuze, die lang
zamerhand ten voordeeie van den lichten
wagen schijnt beslist te worden. Want fei
telijk behoort de Ford daar ook toe, die door
zijn grooten cylinderinhoud in de zware
klasse ingeschreven staat. Waarschijnlijk
valt ook juist daardoor het opmerkelijk groot
aantal van 29 Fords te verklaren, dat voor
de Rallye ingeschreven staat. Zijn sterke ,e"
soepele acht cylinder motor geeft den be
stuurders de voordeelen van den sterken en
snellen motor, terwijl zijn licht gewicht hem
in slecht terrein ook weer de handelbaarheid
van het lichte wagentje geeft.
In ieder geval het van jaar tot jaar toene
mende aantal wagens in de klasse beneden
de 1500 c.c. tegelijk met het eveneens ieder
jaar stijgende aantal Fords in de klasse bo
ven 1500 c.c. is een belangwekkend verschijn
sel bij dit „Wereldkampioenschap van het
Groot-Toerisme", dat de aandacht verdient.
20 Hollandsche ploegen onder de 166
equipes, die een mozaiek van nationali
teiten vormen, dat is toch zeker wel een
kolossaal aantal voor een zoo klein land
als het onze. Onder de Hollandsche
deelnemers treffen wij er verscheidene
aan, die de Rallye reeds gereden hebben,
naast vele nieuwelingen, die dit jaai hun
eerste schreden zetten op den langen
weg naar Monte Carlo.
Van Beeck Calkoen start ditmaal voor
den derden keer, na eenmaal uit Athene
en eenmaal uit Umea te zijn gestart.
Zijn reisgenoot Lamberts Hurrelbrinck
doet het voor den vierden keer: eenmaal
uit Kopenhagen en tweemaal uit
Athene. Ook van Marken doet het voor
den derden keer, eenmaal vertrokken
uit John O'Groats en eenmaal uit Va-
lencia. Vroom heeft den rit reeds van
uit Kopenhagen gereden, Bakker Schut
is reeds uit Athene gestart en zijn reis
genoot Mutsaerts van uit Boekarest.
Ook v. d Heyden vertrok reeds uit
Athene, terwijl diens reisgenoot Uyt
den Boogaerts een paar jaar geleden uit
België vertrokken is. Weber heeft ver
leden jaar de reis vanuit Umea ge
maakt, en Cornelis uit Tallinn. Baron
van Tuyll van Serooskerken, baron
Taets van Amerongen, kapitein Polis en
Zweerts de Jong hebben allemaal de
route Amsterdam naar Monte Carlo
reeds gereden.
Dit jaar hebben 9 Hollandsche equipes
als startplaats Palermo gekozen, en wel
van Beeck Calkoen (Ford), kapitein
Polis—Homberg (Ford), Fisette—Tie-
lens (Ford), Vroom (Ford), baron Taets
van Amerongen (Ford), jhr. van Lennep
(Trumph), Cornelius (DKW), Fermont
Tissot (Mercedes) en v. d. Heyden
(Studebaker).
Uit Tallinn vertrekt equipe Bakker
Schut—Mutsaerts (Ford.)
Uit Boekarest start Weisz (Ford), en
uit Umea gaat Koopman (BMW).
Tenslotte vertrekken dan Maandag
avond 21 uur 30 uit Amsterdam: baron
van Tuyll van Serooskerken (Ford),
van Marken (Talbot), Zweerts de Jong
(Swallow), Kessels (Hillman), Casparie
(Pontiac), Sanders (Swallow), Testers
Demeulemee6ter (Packard) en Weber
(Ford.) De laatste doet den rit met een
touringcar voor 23 personen, waarin
een 10-tal passagiers zullen mederijden.
Dit is wel een zeer bijzondere onder
neming. De route van Amsterdam naar
Monte Carlo is 1496 K.M. lang. Volgens
het reglement moet de gansche afstand
van startplaats tot aan 1000 K M. voor
Monte Carlo met een gemiddelde van
40 K.M. per uur worden afgelegd en de
laatste 1000 K.M. met een gemiddelde
van 50 K.M. per uur In iets meer dan
32 uur zal deze Ford autobusdienst ie
reizigers dus van Amsterdam naar
Monte Carlo moeten brengen Zal de^e
deelname een op zich zelf staande sport
prestatie blijven of wordt daarmede de
mogelijkheid van een geregelde week-
dienst onder de oogen gezien? De Ral
lye Monte Carlo heeft reeds meer moge
lijkheden aangetoond, die tevoren on
bereikbaar schenen.
HAARLEMSCHE ORKEST-
VEREENIGING.
Gisteravond hebben we de gelegenheid ge
had kennis te maken met den tegenwoordi
gen dirigent der H.O.V., den heer Frits
Schuurman. En reeds bij het eerste nummer
van het programma, de ouverture Coriolan
van Beethoven, werd inen al spoedig gewaar,
dat men met een leider te doen had, die èn
muzikaal èn ten volle voor zijn taak berekent
is. Schuurman laat de uit te voeren stux-
ken spelen op een wijze, die den hoorder
L-*' ,?et-u'£e .Beethoven's ouverture „Frei-
schützvan Weber (aan het einde van dit
nummer had S. de attentie z'n musict in de
langdurige toejuichingen te doen deelen), de
Petite Suite „jeux d'Enfants" van Bizet,
alleraardigste stukjes, de Schotsche marscli
van Debussy en „Les Preludes" van Liszt
Aan het einde van Liszt's compositie nam
het applaus den vorm van een ovatie aan.
werden genoemde nummers met de groot
ste aandacht aangehoord, niet minder was
dit net geval met de vertolking van Beetho
ven s vijfde pianoconcert door Jan Couvee
De pianist was om een sportterm te ge
bruiken in topvorm met nimmer falende
techniek, fraaie toonvorming, vol nuancee
ringen, zonder weifelingen Couvee speel-
de het uitgebreide stuk uit het hoofd - heeft
hij z n moeilijke opgave tot een schitterend
einde gebracht, daarbij, dank zij de straffe
hand van den dirigent vertrouwenwekkend
ondersteund door het orkest. Naar waarde
heeft men C. gehuldigd en hem bloemen aan
geboden. De pianist wilde die hulde met den
dingent deelen, doch Schuurman's beschei
denheid deed hem niet naar voren komen om
ze in ontvangst te nemen.
De opkomst van het publiek viele mede
maar had toch de lage entreeprijs in aan
merking nemende - grooter kunnen en moe-
ten zijn. En waar waren de Alkmaarsche col-
tegas? Niet iedereen heeft toch z'n avonden
bezet met koorrepetities of iets dergelijks'
Voor het optreden van onzen solist-stadge
noot hadden zij in de allereerste plaats be
langstelling moeten toonen. A. K.
De Kwartel is qp uitreis te Medan ge
land; de Havik is heden op Schiphol
werkzaamheden van het syn
dicaat.
In de middagvergadering van een 8'stl'r®
te 's-Gravenhage gehouden bijeenkomst va
het Koninklijk Instituut van Ingenieurs hee
de heer A. F. Bronsing, directeur van de
Stoomvaartmaatschappij Nedertand. eenige
mededeelingen gedaan over de werkzaamhe
den van het syndicaat dat zich met de bestu
deering van net tot stand brengen van een
dergelijke verbinding bezig houdt.
De heer Bronsing zeide, volgens het ver
slag in de N.R.Crt., dat het syndicaat o.a
op grond van het rapport, uitgebracht door
den heer Van Tijen, tot de conclusie is geko
men, dat een verbinding per luchtschip voor
de toekomst mogelijk, veilig en voordeelig ge
acht moet worden en zelfs betrekkelijk goed
koop is. Het vervoer met een met he ium ge
vuld luchtschip zou ongeveer evenveel kosten,
als dat in de eerste klasse van een passa
giersschip. Voor met waterstof gevulde lucht
schepen ligt de vervoerpriis belangrijk daar
onder. Hierom meent de heer Bronsing dan
ook, dat in de toekomst ernstig rekening
moet worden gehouden met concurrentie
door luchtschepen voor het passagiersver
voer over langere afstanden over zee. Wel is
het comfort niet hetzelfde aan boord van een
luchtschip als aan boord van een zeeschip,
maar hiertegenover staat dat de overtocht
zooveel korter duurt.
Uit den aard der zaak is ook aandacht ge
wijd aan het verkeer met vliegtuigen. Voor
deze geldt dat zij eigenlijk nog zoo zeer in
het beginstadium van hun ontwikkeling zijn,
dat nog velerlei verbetering mogelijk is, wat
men trouwens evenzeer van luchtschepen kan
zeggen. Laatstgenoemde komen klaarblijke
lijk niet in aanmerking voor het vervoer van
kleine aantallen passagiers met korte tus-
schenpoozen en zij zijn minder geschikt om
nen zij zich wel bijzonder voor het afleggen
van groote trajecten zonder tusschenlanaing,
bijvoorbeeld over oceanen. Vergelijkt men ae
hooge bergen te passeeren. Daarentegen lee-
wel bi'
ra jee
bijvoorbeeld
kosten van het vervoer per luchtschip met
dat per vliegtuig, dan blijkt dat het vervoer
met het modernste luchtschip per ton-kiiome-
ter circa een derde kost van het vervoer met
het modernste vliegtuig. Het is niet gezegd,
dat dit op den duur zoo zal blijven en spr.
acht het zeer goed mogelijk dat door de ver
dere ontwikkeling van de techniek de genoem
de verhouding nog wijziging zal ondergaan.
De bestuurderen van het syndicaat hebben
van de K.L.M. toezegging gekregen dat hun
waarschijnlijk binnenkort inzage zal worden
verleend van een studie die door de K.L.M
was ondernomen omtrent de vermoedelijke
ontwikkeling van het vliegtuig tot een meer
volmaakt type. Deze studie verricht de
K.L.M. in samenwerking met den rijksstudie
dienst voor de luchtvaart.
Spr. vestigde er de aandacht op dat ei
reeds geruimen tijd een basis van samenwer
king bestaat tusschen de K.L.M en de ree-
derijen, die op Indië varen. De K L M. is als
lid toegetreden tot het luchtschip-syndicaat
en de reederijen zijn voorloopig vertegen
woordigd in den raad van bestuur van de
K.L.M. Door dezen vorm van samenwerking
is verkregen dat in ons land degenen die ver
antwoordelijk zijn voor "belangrijke besluiten
op welk gebied ook betrekking hebbend op
verkeer tusschen Nederland en, voeling met
elkaar hebben en volledig op de hoogte zijn
van hetgeen op dit gebied omgaat.
Er zijn op het oogenblik nog verscheidene
leemten aan te vullen met betrekking tot het
verkeer per luchtschip naar Indië. Evenwel
heeft het syndicaat de tot dusver verkregen
uitkomsten van zooveel belang geacht, dat
naar het meent de tijd gekomen is om het ka
pitaal voor het tot stand brengen van een
zoodanige verbinding te vergaren. Van eeni
ge zijden heeft het syndicaat reeds toezeg
ging van deelneming ontvangen. Anderen
met wie besprekingen gevoerd zijn, hebben
nog geen besluit genomen. Dit wat de leden
van het syndicaat betreft.
Ook van lichamen buiten het syndicaat
staande en in ons eigen land gevestigd ziin
bewijzen van belangstelling ontvangen.
Evenzoo van belanghebbenden buiten dc
grenzen.
In overleg met dr. Eckener en de Luftschif.
bau Zeppelin wordt ernaar gestreefd de sa-
menwerking (de reeders en luchtvaartbelang
hebbenden in Engeland en Amerika zou om
vatten) op internationale basis te stellen, en
te komen tot stichting van een internationaal
lichaam voor exploitatie van het verkeer per
luchtschip. Het bureau van dit lichaam is
voorloopig te Amsterdam gedacht. Daar het
van belang is, dat men hier te lande nader
kennis maakt met de mogelijkheden van het
verkeer per luchtschip is met dr. Eckencr af-
gesproken, dat hij in den a.s. zomer met hei
zïï bren'^n 129 b£ZOek aan ons iand
hengen en zoo mogelijk een reis naar
NeNd.-Indie en terug zal ondernemen.
De berichten omtrent dc plannen van Fok
ker om zich in een Engelsche vliegtuigfabriek
R™ter meldt n.L uit Londen, dat de Air-
Smet A Hec F V,dat„de ond^andelin-
ï£rhlwL °'.Fokker thans bijna hun be-
aSffe ffirZaI W°rde" Verb°ndCn
Airspeed Ltd. zal dan de licensie kriioen
voor den bouw van alle beslaande Fokfer
types, benevens de andere types waarvan
Fokker de licensie voor Europa heeft ver
"iS LWh002''
ee^ biervoor nieuw kanitaal
noodig en zal daarom 5 shilling-aamfeelen
uitgeven tegen een koers van 6 shilling.
Het gaat met luchtlijnen al evenzoo als
met ieder ander vervoermiddel: de capaciteit
wordt door de vraag beheerscht De laat,
ste jaren hebben wij een gestadige stijging
van die capaciteit gezien, eaivoudig omdat
op de internationale lijnen de vraag naar
plaatsruimte hoe langer hoe grooter werd.
Men vliegt op het oogenblik met machines
welke plaats bieden aan 20 passagiers, ter.
wijl wij binnenkort zelfs vliegtuigen op de
luchtlijnen zullen zien, die ruim 30 passa.
giers Kunnen vervoeren. De frequentie der
fuchtverbindingen is daarbij echter niet jg
bijzondere mate opgevoerd zoodat het feit
zich voordoet, dat op een gegeven uur er een
enorme aanbieding van plaatsruimte is, ter-
wijl men daarna eenige uren moet wachten
voordat wederom een machine vertrekt.
Is men hiermede wel op den goeden weg?
Oorspronkelijk zag men bij de spoorwegen,
tram en autobussen hetzelfde verschijnsel.
Het transport van goederen en personen
ging met groote stooten inplaats van regel,
matig te verloopen Totdat men begin in te
zien, dat men meer menschen en goederen
zou kunnen vervoeren, indien men de capa-
citeit van het vervoermiddel verminderde,
doch daartegenover de frequentie sterk op!
voerde.
Een goed voorbeeld is de verbinding met
electrische treinen AmsterdamDen Haag
—Rotterdam v.v. De capaciteit van lederen
trein is niet bijzonder groot, doch de fre-
quentie is dermate opgevoerd, dat het feite.
Ujk overbodig is nog in een spoorboekje te
kijken, als men van Amsterdam naar Dot
Haag wil gaan. Ook bij trams zien wij het-
zelfde. Men heeft weinig aan trams met
twee aanhangwagens, welke om de twaalf
minuten rijden, terwijl daarentegen een tram-
dienst om de vier minuten zonder aanhang,
wagen of hoogstens met één aanhangwagen,
een nuttig vervoermiddel is.
Ook in Amerika ging men eenige jaren ge
leden over tot het aanschaffen van zeer
groote vliegtuigen Op één enkele uitzonde
ring is men daarvan echter weer teruggrko.
men en men vliegt er thans met machines
waarvan de caaciteit varieert van 6 tot maxi
mum 14 passagiers. Deze machines zijn ech
ter zeer snel, terwijl de frequentie der dien
sten hoog is opgevoerd.
En het laat zich ook hooren, dat, gezien
de huidige stand van zaken, voor het lucht
verkeer, de oplossing wordt gevonden in het
onderhouden van diensten met gTOote fre»
quetie door kleine, snelle vliegtuigen, lm-
mers, het zal geregeld voorkomen, dar
iemand, die naar Parijs wil, geen baat vindt
bij de machine, welke om 8 uur 's morgens
uit Schiphol vertrekt. De volgende machine
gaat eerst om 12.10, dus ruim vier uur later.
Natuurlijk men kan een luchttaxi nemen en
zal dat ook wel doen indien de zaak, waar
voor men naar Parijs wil, slechts dringend
genceg is. Maar er zijn veel menschen, voor
wie een luchttaxi te duur wordt en zij zouden
enorm gebaat zijn, indien er ook bijv. om
10 uur een machine vertrok. Met de huidige
machines is dit niet mogelijk. Zij zijn groot
en zij zouden onvoldoende bezet worden.
Hoe anders wordt het echter indien men
deze diensten zou laten vliegen met klein^
snelle machines, met een capaciteit van bijr.
6 passagiers en dan eik anderhall uur. Nair
Parijs, Londen. Berlijn. Dergelijke machines
vragen een veel kleinere bemanning. Een
piloot en een marconist zijn voldoende en
dank zij de hooge frequentie der diensten
zouden zij ook waarschijnlijk steeds vol be
zet zijn met passagiers.
Ook het buitenlandsche luchtverkeer
vraagt om kleine verkeersvliegtuig Dit jaar
maakte men nog gebruik van vrij groote
een-, twee-, en drie-motorige machines, welke
voor het internationale luchtverkeer
waarde meer hebben, omdat ze verouderd
zijn. Deze machines zijn echter veel te groot
gebleken en waren dus, met hun motoren van
vele honderden P.K., zeer oneconomisch in
het gebruik.
De K L.M heeft dit van het begin af aan
ingezien en bestelde daarom bij Koolhoven
een twee-motorig verkeersvliegtuig, plaats-
biedende voor 6 passagiers, piloot en even
tueel marconist. Deze machine, de F.K. 48.
heeft op de lijn Groningen—Twente—Eind
hoven gevlogen, waar zij uitstekend heeft
voldaan. De beide 130 P K. Gipsy Major
motoren gebruiken heel wat minder benzine,
dan zoo'n groote van 400 en meer P K. Het
vliegtuig zelf is ook goedkoop, zoodat de
totale exploitatiekosten laag zijn. En voor
loopig hebben wij voor het binnenlandsche
luchtverkeer niets aan die groote, dure ma
chines, omdat, behalve dan op de lijn Rot
terdam—Vlissingen, nog slechts betrekkelijk
weinig menschen ervan gebruik maken.
En op die lijn Rotterdam—Vlissingen is
ook het kleine verkeersvliegtuig op zijn
plaats, indien men het principe van groote
frequentie aanvaardt. En gebeurt het eens
toevallig dat op een bepaald uur de vraag te
groot wordt, wel' dan laat men twee of des
noods zelfs drie van die kleinere machines
vertrekken. Dat mag dan misschien even
iets duurder zijn, dan indien men met een
groot vliegtuig de dienst oo dat moment zou
onderhouden, maar dat is niet zoo erg Want
de gemiddelde vraag zal voorloopig de capa
citeit van het kleine verkeersvliegtuig niet
overtreffen. Indien op den duur zulks wfl fict
geval blijkt te zijn, eerst dan is het regel
matig bezetten der diensten met grootere
machines gerechtvaardigd. waarbij natuur-
houden6 frequentie wordt aange-
Het ligt in het voornemen begin Fe
bruari een tocht naar den stratosfeer te
9q v »1emen' ^en een hoogte van
f3 K M. te kunnen bereiken Dezelfde
instrumenten zullen worden medegeno
men als professor Pfccard heeft ge
bruikt. De inzittenden van den ballon
zullen een temperatuur van 60 graden
beneden het vriespunt hebben te door
staan. Êr zullen toeetellen voor kunst
matige ademhaling worden medegeno
men. Leider van den tocht zal zijn lui
tenant-kolonel de La Llave De ballon
zal geleverd worden door de maatschap
pij welke den ballon van professor
Piccard heeft geconstrueerd.