DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De dreigende mijnwerkersstalcina in België.
No. 25
Woensdag 30 Januari 1935
137e Jaargang
Qxiqdiiksch
Naar aanleiding van regeeringsmaatregelen
inzake werkloosheid en pensioenen.
Moeilijke dagen voor België.
ïBuUentaiid
DE JAPANSCHE ACTIE IN CHINA.
VOORLOOPIG BESTUUR VAN HET
SAARGEBIED.
DE A.S. BESPREKINGEN TE
LONDEN.
PRESSARD OVERLEDEN
Wat vandaag de
aandacht trekt
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke rerfel meer f
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v'h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
In een vorig overzicht, nu enkel
weken geleden geplaatst, schrevei
wij, dat bij de heerschende politiek*
verwildering het bijna niet anders
kon, of België ging moeilijke dagen
tegemoet. En reeds r.u afgaande
op verschillende berichten en mede-
deelingen zou men kunnen zeg
gen, dat die moeilijke dagen al zijn
aangebroken. Men denkt maar aan
de dreigende algemeene mijnwer
kersstaking, waarover gister en
hedenmorgen een telegram binnen
kwam, vermeldende, dat de centrale
commissie van mijnwerkers besloten
heeft, een buitengewoon mijnwer
kerscongres bijeen te roepen in be
gin Februari, teneinde te beraad
slagen over den toestand en zoo
noodig alle schikkingen te treffen
met het oog op een algemeene mijn
werkersstaking per 4 Februari a.s.
Inderdaad, de nationaal-socialistische mijn
werkerscentrale heeft besloten, per 4 Fe
bruari een algemeene mijnwerkersstaking uit
te roepen, indien het decreet van de regee-
ring, genomen op grond van de volmachts-
wet, waarbij het mijnwerkerspensioen wordt
verminderd, niet wordt herroepen. Het is op
dien datum, dat ook de nieuwe regeling voor
den werkloozensteun ingaat.
Het is bekend, zoo schrijft onze Brusselsche
correspondent, dat de regeering een deflatie-
politiek voert. Zij wil de goudparigheid
handhaven en streeft naar vermindering van
de duurte, door allerlei maatregelen en naar
een begootingsevenwicht door bezuinigin
gen. Dit begrotingsevenwicht is, voor dit
jaar, niet bereikt, maar de raming is eerlijk
en het is te verwachten dat d e werkelijkheid
beter zal zijn dan de vooruitzichten en dat
de begrooting practisch wel sluiten zal. Het
komt slechts aan op eenige millioenen. Doch
de bezuinigingen omvatten ook de loonen.
De duurte is, onbetwistbaar, verminderd in
België, vergeleken bij enkele jaren terug,
maar de loonen zijn in een grootere verhou
ding gedaald. En de laatste loonsverlaging
voor het personeel in openbaren dienst heeft
tot ernstige misnoegdheid aanleiding ge
geven, vooral daar de loonen van tientallen
kleine categorieën bedienden werkelijk niet
meer te verhinderen waren. Zoo is het mo
gelijk geweest, dat te Brussel een bttooging
is gehouden tegen de loonsverlaging Verder
is er de pijnlijke kwestie van de werkloos
heid. De regeering bestrijdt deze door een
nieuw programma van werkverschaffing,
doch zij heeft ook een geheel nieuwe op
vatting van den werkloozensteun. Volgens
haar moet gebroken worden met de methode
geld te geven zonder tegenprestatie Zij heeft
een stelsel uitgedacht, waarbij de openbare
besturen van de steuntrekkenden werk kun
nen eischen. Dit werk zou vergoed worden
tegen een eeniigszins lager laan dan ge
woonlijk wordt betaald, doch het aantal
uren werk zou slechts zooveel bedragen, als
in verhouding tot het betaalde loon redelijk
is. Hierbij wordt gestreefd naar vermijding
van het misbruik, dat sommige werkloozen
liever wat minder ontvangen en niet werken,
dan werken en wat meer ontvangen. Verder
wil de regeering de werkloozen eenige
bezigheid verschaffen. De regeering heeft
tevens in haar bezuinigingsmaatregelen een
verlaging betrokken van de mijnwerkers-
pensioenen, met 5 tot 18 t. h. Een gehuwd
mijlnwerker ontving tot dusver een pen
sioen van 7080 fr. per jaar. Een boven-
grondsch arbeider ontvangt echter slechts
4780 fr. Het is tegen deze maatregelen dat
de agitatie voornamelijk van de socialisten
gaat.
Het is nu de vraag of deze socialistische
agitatie de regeering zal doen vallen of
niet. Wij meenen het niet, tenminste er zijn
aanwijzingen, dat de regeering eerder ge
neigd is door onderhandelingen eenige ver
zachting toe te staan van de jongste maat
regelen. Bij de opening van het parlement is
heden door de socialisten een verzoek tot
interpellatie van de regeering ingediend Het
is te verwachten dat de regeering op haar
meerderheid zal kunnen rekenen.
De Borinage.
Er blijft natuurlijk de Borinage. Het is
echter totaal verkeerd deze mijnstreek als
een tweede Asturië voor te stellen. Het pro
bleem van de Borinage is jaren oud. Wij
kennen de streek vrij goed, doordat wij er
tientallen keeren zijn geweest bij mijnram
pen, stakingen enz. Zij staat steeds aan het
hoofd, als het er om gaat hevig en radicaal
te zijn. Doch de atmosfeer kunnen wij niet
beter schilderen dan door een geval dat wij
meemaakten in 1932, bij de revolutionnaire
mijnwerkersstaking. Te Quaregnon was de
stemming tegen de gendarmen zeer gespan
nen. De bevolking zocht slechts een gele
genheid om tot een algemeen gevecht te
komen. Wij troffen de gendarmen aan, een
300-tal. ingekwartierd in verschillende ge
bouwen langs den rijksweg naar Bergen
(Mons). Slechts onder leiding van den
hoofdman der socialistische vcrweergroepen,
Plumat, konden wij het wagen midden in
den nacht in de mijnwerkersgemeente door
te dringen. De straten waren opgebroken,
barricades waren opgericht, de straten lagen
vol gebroken fiesschen, de riooldeksels
waren opgelicht, onzichtbare stalen diaden
over de straat gespannen enz Kortom, men
had zich een waren burgeroorlog gedacht.
Alles was stil in de hoofdstraat, en men zag
er geen mensch. Doch in de belendende
straten zaten tienduizend mijnwerkers nter-
gehurkt, in afwachting om op het eerste sig
naal, de verwachte gendarmen te lijf te gaan
Maar de gendarmij kwamen niet. Zij wisten
wel beter. Doch liet spelletje van de barri
cades was voor de arbeiders een afleiding
geweest, 's Anderdaags verschenen er gen
darmen in de straten en wera een 100-tal
arbeiders verplicht de straten schoon te
maken.
De ondergrond van de beweging.
De ondergrond van de beweging is nu
wel ernstiger. Verschillende werklieden-
groepen hebben ernstige bezwaren doen
gelden. Verder is het een feit dat van de
ruim 30.000 mijnwerkers 10.000 werkloos
zijn en de anderen slechts een viertal dagen
per week werken. Zij kunnen dus bezwaar
lijk veel verliezen. De opofferingen moeten
door hen waarlijk zwaar worden gevoeld,
meer dan in de andere mijnbekkens. Hun toe
stand is hopeloos, omdat het bekken econo
misch geen uitkomst meer heeft. Maar dat is
niet van vandaag.
Het is deze hopeloosheid die een gevaar
vormt, en die er geen rekening mee kan hou
den, dat de kas voor de mijnwerkerspensioe
nen een tekort heeft van 30 millioen. Doch
het is waarschijnlijk, dat, door verstandig op
te treden, en door tegemoetkomingen, de re
geering de uitbarstingen zal weten te voor
komen van een staking, welke, indien zij toch
moest uitbreken, onbetwistbaar door harde
middelen zal worden bestreden. De regee
ring heeft geleerd door de les van 1932, die
haar toen evenzeer heeft verrast als de
socialistische leiders zelf. Sedert lang zijn
militaire maatregelen genomen om elke re
volutionnaire actie te onderdrukken, ook met
geweld, en de p— incie-gouverneurs hebben
nu het recht, op grond van de wet, op te
treden in de plaats van de burgemeesters,
allen socialisten, die reeds hebben geweigerd
de wetsbesluiten toe te passen. Zoodat nau
welijks kan worden geaarzeld op de vraag
wie de overwinning zou behalen, indien het
tot een staking komt. vooral daar in dit ge-
wal, door haar politiek karakter in 1932
ging het om de loonen de openbare mee
ning niet onverdeeld aan de zijde der mijn
werkers zal staan.
Uit Chineesche bron wordt medegedeeld,
dat de Japanners hun opmarsch in de pro
vincie Tsjahar hebben gestaakt. In de streek
van Koejoean en Toentjatse zijn de Japan-
sche troepen zelfs een stuk teruggedrongen.
De onderhandelingen.
De Chineesche militaire attaché te Tokio
heeft een onderhoud gehad met den Japan-
schen minister van oorlog Hajashi naar
verluidt over de gebeurtenissen aan de
Mongoolsche grens en over de aanstaande
conferentie tussehen den Japanschen militai
ren attaché te Nanking generaal Soezoeki en
maarschalk Tsjang Kai-sjek.
In officieele kringen te Tokio ziet men met
groote spanning het resultaat van de eerste
bespreking tussehen den Japanschen mili
tairen attaché, generaal Soezoeki, met maar
schalk Tsjang Kai-sjek tegemoet. Soezoeki,
zoo verklaart men, houdt Tsjang Kai-sjek
voor den bezitter van de feitelijke macht in
China. Hij alleen zou daarom de anti-
Japansche beweging kunnen tegengaan.
Naar aan de pers te ontkenen valt, zou
Soezoeki te Nanking moeten eischen, dat
men tot een algemeene politieke overeen
stemming zou komen, die op economisch ge
bied den invloed van het Europeesche en
Amerikaansche kapitaal zou uitschakelen.
De chef van den staf van het Japansche
Kwantoengleger, generaal Nissio, heeft de
pers medegedeeld, dat de onderhandelingen
over de bijeenrceping van een conferentie in
China ter bespreking van den toestand in
Tsjahar moeilijkheden ondervinden, en daar
door vertraging lergaan.
Een vrij schrokkig program van
een Japanschen journalist.
De politieke medewerker van de Mainitsji,
te Osaka schrijft nopens de militaire vraag
stukken, die Japan in het Verre Oosten heeft
op te lossen, dat Japan wenscht, dat China
zich zal verplichten, geen beroep te doen op
den Volkenbond en zich zelfs uit dien Bond
terug te trekken. Ook verklaart deze corres
pondent met groote beslistheid, dat Japan
wenscht, dat de Europeesche en Amerikaan
sche militaire adviseurs in China worden
teruggeroepen en worden vervangen door
Japansche adviseurs. Ook wil Japan de
vorming van een „blok" van China, Japan
en Mantsjoekwo. Jap^n is bereid aan China
krachtigen financieelen steun te geven bij de
vorming van zoo'n blok. Mede schrijft deze
medewerker, dat Japan bereid is, om zonder
zwarigheid een overeenkomst aan te gaan,
analoog aan het protocol, dat de betrekkin
gen tussehen Japan en Mantsjoekwo regelt.
De moeilijkheden met Rusland.
De verklaringen van Molotof, voorzitter
van den raad van volkscommissarissen der
Sowjet-unie, over de Russische politiek in
het Verre Oosten, in het bijzonder ten aan
zien van Japan en Mantsjoekwo, zijn in Ja
pansche officieele kringen zeer koel opgeno
men. Bepaaide uitlatingen van Molotof over
de Japansche buitenlandsche politiek wor
den door deze kringen van de hand gewezen.
De uitlating van Molotof, als zoude Japan
openlijk over een oorlog met Sowjet-Rusland
spreken, wordt als onwaar aahgemerkt, daar
de Japansche buitenlandsche politiek de
noodzakelijkheid van vriendschappelijke be
trekkingen met Rusland op den voorgrond
had gesteld.
De mededeeling van Molotof, dat Rusland
zich in het bijzonder aan de grenzen in het
Verre Oosten wapent, heeft Japan niet ver
rast. Juist deze bewapening van Sowjet-Rus-
land echter heeft een gespannen situatie
ten gevolge gehad.
Aan de grens van Buiten-Mongolië
Reuter meldde gister uit Tokio:
Een Mantsjoerijsche patroelje onder Ja-
pansch bevel is ten Noorden van de rivier
Tsjal Kargol, die uitstroomt in het Boeïr-
meer, op bereden Mongo'en gestuit. Er volg
den korte besprekingen, die echter werden
afgebroken De Mantsjoerijsche patroelje is
met eenige verliezen teruggetrokken.
Later hebben de Mantsjoerijnen een verte
genwoordiger naar de Mongolen gezonden
met een brief, waarin ontruiming van de
streek werd gevraagd. De Mongo'en hebben
den brief verscheurd terug gezonden en
nemen thans, na versterkingen te hebben ge
kregen, een dreigende houding aan.
Mantsjoerijsche versterkingen zijn uit
Hailar onderweg.
De wet inzake het voorloopig bestuur
van het Saarland bepaalt het volgende:
Aan het hoofd van het bestuur van het
Saarland staat tot aan de aansluiting bij
Duitschland de rijkscommissaris voor de
inschakeling van het Saarland met domici
lie in Saarbrucken. Hij wordt benoemd
door Hitier. Hij is de permanente vertegen
woordiger van de rijksregeering in het
Saarland, en heeft tot taak zorg te dragen
voor inachtneming van de door Hitier
opgestelde richtlijnen der politiek. Hij kan
zich door alle instanties van zijn ressort
doen inlichten en in gevaar voormopig ver
ordeningen uitvaardigen.
In de hem toegewezen gebieden vertegen
woordigt de rijkscommissaris justitieel en
extra-justitieel liet rijk. Hij zal worden ter
zijde gestaan door een regeerings-pres:dertt
als algemeen vertegenwoordiger en de noo-
dige rijksambtenaren. Alle bestuursgebieden
vallen onder hem, voor zoo ver zij niet on
der de bevoegdheid geplaatst zijn van de
centrale rijksoverheid of uitdrukkelijk toege
kend zijn aan andere autoriteiten.
De rijksminister kan in overeenstemming
met den rijksminister van binnenlandsche
zaken afwijkingen bevelen. De rijkscommis
saris oefent zijn werkzaamheden uit onder
leiding van de rijksministers en onder
dienstcontrole van den rijksminister van
binnenlandsche zaken. De verschillende
overheidsinstellingen in het Saargebied
worden rijksoverheden en rijksinstellingn.
De daaraan verbonden ambtenaren worden
rijksambtenaren.
De leeraren aan openbare scholen heb
ben de rechten en plichten van rijksambte
naren.
Een groot aantal bureaux, gerechtshoven,
etc. wordt opgeheven. De bevoegde rijks
ministers bepalen in welken omvang het tot
dusverre in het Saarland geldende recht
buiten kracht treedt, in welken omvang het
in het rijk geldende recht daarvoor in de
plaats komt en welke wijzingen zullen wor
den aangebracht. De rijksministers kunnen
hun bevoegdheden in overeenstemming met
den minister van binnenlandsche zaken
overdragen aan den rijkscommissaris.
De rijksminister van financiën wordt ge
machtigd de voor het 'bestuur van het
Saarland noodige uitgaven te verrichten en
de noodige inkomsten te heffen. Hij kan
daarbij afwijken van de voorschriften der
rijksbegrooting
De doorgaans goed ingelichte diplomatieke
medewerker van de Star meldt, dat de
Engelsche regeering de Fransche regeering
reeds tastbare gedetailleerde voorstellen
heeft doen toekomen als basis voor de a.s.
besprekingen te Londen. Het streven van
Engeland is er in het bizonder op gericht
de drie kardinale kwesties, n.1. de Fransche
veiligheid, de herbewapening van Duitsch
land en de internationale vredesgaranties
gelijktijdig te behandelen.
Bij de mededeeling van deze formule
heeft de Engelsche regpering zicht voorts
tegenover de Fransche bereid verklaard
de volgende nieuwe bijdragen te leveren
voor de Europeesche veiligheid:
1. Een nieuwe bekrachtiging van het ver
drag van Locarno nopens een bijstand van
de luchtstrijdkrachten.
2. Principieele erkenning van het pact
van Rome en deelneming aan de bespre
kingen ingeval de onafhankelijkheid van
Oostenrijk van buitenaf mocht worden be
dreigd en
3. Deelneming aan een collectief plan in
zake bewapeningsbeperking.
Naar het schijnt heeft het Forreign Office
het voornemen de garanties stapsgewijze
te regelen en wel zoodanig, dat tegen eenig
land, dat het verdrag mocht schenden de
diplomatieke, financieele, economische en
ten slótte sancties op maritiem gebied zullen
worden toegepast. Over eventueele blok
kademaatregelen moet van te voren rugge
spraak worden gepleegd met de Vereenigde
Staten. De Fransche diplomaten wenschen,
dat de garanties automatisch en spoedig
worden toegepast.
Zijn echtgenoote vraagt autopsie.
Gister is te Parijs de oud-procureur der
republiek Pressard overleden.
De plotselinge dood van den oud-officier
van justitie Pressard, zwager van den radi-
caal-socialistischen staatsman Chautemps.
wordt te Parijs druk besproken, meldt het
Hbld. Zooals men weet, was door de zaak-
Stavisky aan zijn carrière een eind gekomen
Toen deze zaak loskwam, was de heer
Pressard hoofd van het Parijsche parket en
in deze hoedanigheid aansprakelijk voor de
achttien verdagingen van de openbare be
handeling van zijn strafvervolging, die ae
handige financier had weten te verkrijgen.
Het ministerie, waarin zijn zwager Chau
temps zitting had, besloot deswege tot zijn
vervanging, maar benoemde hem tegelijker
tijd tot raadsheer in het hof van cassatie,
een positie, die financieel minder voordeelig,
maar nog veel eervoller was Voordat hij
echter als zoodanig geïnstalleerd was, traa
het ministerie af als gevolg van de gebeur
tenissen op 6 Februari. Het nieuwe kabinet
onderwierp dit geval aan het oordeel van
een commissie van drie zeer hooggeplaatste
magistraten, en het onderzoek had ten ge-
vol?e, dat de benoeming tot raadsheer ver
nietigd werd en bepaald werd, dat Pressard
tot een andere functie geroepen zou worden
Dit is echter nooit geschied en hij is tot zijn
dood op wachtgeld gebleven.
Na den dood van den raadsheer Prince is
van rechtsche zijde telkens weer de beschul
diging uitgestoken, dat Pressard hem uit
den weg had laten ruimen, omdat zijn vroe
gere medewerker te veel 'van hem wist. Daar
van heeft men echter nimmer eenig bewijs
kunnen leveren, niets dan vermoedens, en
Pressard zelf heeft de beschuldiging steeds
met de grootste verontwaardiging afge
wezen, in het bijzonder voor de commissie
van enquête, waar men hem zeer hard heeft
aangepakt en waar o a. een der commissie
leden verklaarde, dat half Frankrijk hem als
schuldig aan den dood van Prince beschouw
de De commissie heeft na zijn herhaald ver
hoor een uitspraak gegeven, waarin gezegd
werd, dat van zijn schuld aan den moord op
den raadsheer niets gebleken was. Als ge-
vo'g daarvan had Pressard enkele dagen ge
leden bij den minister'van justitie een ver
zoekschrift tot wederindienststelling inge
diend.
Volgens zijn weduwe en zijn vrienden had
Pressard, die bijna 70 jaar oud was, her
haaldelijk hartaanvallen. Maandagavond
was hij met ziin vrouw bij vrienden gaan
dineeren en vrij laat thuis gekomen. Gister
morgen gevoelde hij zich onwel en ging, na
De dreigende mijnwerkerestaking
n België. (Dag. Overzicht).
De a.s. besprekingen te Londen.
Buitenland).
Brand te Oxford; duizenden waar
devolle boeken verbrand. (Buiten
land.)
Barricadegevechten te Valencien-
nes; stakers en politie met elkaar
slaags. (Buitenland).
Amerika geen lid van het Haag-
sche hof van Intern. Justitie (Bui
tenland.)
De giftige alcohol eischte reeds
49 dooden. (Buitenland).
De Japansche actie in China. (Bui
tenland).
Pressard, oud-procureur der
Fransche republiek, overleden (Bui
tenland).
Langen dijk wint in Zwitserland
den NederlandZwifserland wed
strijd op schaatsen; een nieuw
wereldrecord van Ballangrud.
(Sport.)
Karei Lotsy uit de Technische
Commissie. (Sport).
Een groote sigarenfabriek te Cu-
lemborg in vlammen opgegaan.
(Binnenland).
Groote brand te Bathmen. (Bin
nenland.)
Burgemeester de Vlugt te Am
sterdam teruggekeerd. (Binnen
land.)
De Haagsche tandarts, die een
moord pleegde op een collega,
krankzinnig verklaard. (Rechtsza
ken.)
eerst opgestaan te zijn, opnieuw naar bed
Toen zijn vrouw, die geen dokter gewaar
schuwd had, juist omdat deze aanvallen her
haaldelijk voorkwamen, even de kamer was
uitgegaan om iets voor hem te halen, is hij
dood gebleven.
Ten einde alle mogelijke verkeerde inter
pretaties van dit overlijden den kop in te
drukken, heeft mevrouw Pressard zich tot
den officier van justitie gewend om een offi
cieele lijkschouwing te vragen. Het behoeft
echter op zich zelf beschouwd zeker geen
verbazing te wekken, dat een hartlijder van
dezen leeftijd, die gedurende het afgeloopen
jaar, en in het bijzonder bij zijn recent ver
hoor door de commissie, zulke hevige emo
ties ondergaan had, daaraan ten slotte geen
weerstand heeft kunnen bieden.
HAUPTMANN'S KRUISVERHOOR.
Een aardig verhaaltje.
De officier van justitie Wilentz heeft gis
teren wederom geen gelegenheid voorbij la
ten gaan om Hauptmann in een zoo ongun
stig mogelijk daglicht te plaatsen en te trach
ten die zelfverzekerheid aan het wankelen te
brengen, maar de verdachte legde heden een
koebloedigheid aan den dag, die Wilentz her-
haa delijk prikkelde.
Zoo wilde Wilentz Hauptmann de beken
tenis ontlokken, dat een van zijn vrienden
een gedeelte van het losgeld in een nieuwe
gramofoon ten huize van verdachte had ge
zien, waarop Hauptmann lachend antwoord
de: „Ik geloof, dat u bezig bent een heel aar
dig verhaaltje te verzinnen".
„Wie heeft je gezegd zoo'n antwoord te
geven?" schreeuwde Wilentz hem toe, „of
heb je dit in je cel verzonnen?" Maar Haupt-
mnnn bleef hem lachend aankijken.
Toen men den verdachte daarna eenige
souches van chèques in handen gaf, liep rech
ter Trenchard naar hem toe om over Haupt-
mann's schouder kijkend notities te maken.
Vervolgens werd Hauptmann aan een ver
hoor onderworpen wat betreft zijn voorgeno
men reis naar Duitschland, die door zijn ar
restatie werd verhinderd. In zijn antwoord
gebruikte de verdachte plotseling een typisch
Duitsche uitdrukking, die Wilentz deed op
springen van pleizier, want het bleek, dat
eenzelfde uitdrukking voorkwam in een der
briefjes, we'ke over het losgeld liepen.
Ook hield Wilentz zich nogmaals bezig
met de financieele transacties van Haupt
mann De verdachte ontkende, dat hij zich in
1932 na betaling van het losgeld verschillen
de dingen had aangeschaft. Zijn reis naar
Floriade en de reis van zijn vrouw naar
Duitschland zou hij uit zijn inkomsten uit
speculaties op de beurs hebben kunnen be
strijden. Er bestond geen reden voor hem de
bankbiljetten van het losgeld uit te geven,
omdat zijn zaken goed gingen.