DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Duitsche kunst is een regeeringszaak. Een nieuw departement met een ongelukkigen naam. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVER1ENTIEN Van 15 regels 1.25, elke retfel meer f O contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven fianco aau de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v'h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 27 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag I Februari 1935 Hooidredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang Qaoeiijtisch Buitenland IVat vandaag de aandacht trekt.», ALKMAARSCH URANT. (Van onzen Berlijnsehen correspondent). Met letterlijk alles, wat met het volksleven te maken heeft, bemoeit zich de nieuwe Duitsche nationaal- socialisiische staat. „Kunst is geen regeeringszaak", was en is nog een in vele landen heerschend beginsel. In het Derde Rijk is letterlijk alles regeeringszaak. Ook de kerk was het in den beginne, toen Hitier het wenschelijk vond den nobelen voor- loopigen Rijksbisschop von Bodel- schwingk te doen vervangen door den thans in zielige isolatie troonen den oud-marine-dominee Ludwig Müller, die. meer zeerob dan politiek vérziend zielenherder, zoo'n beetje captain-in-nood speelt en zich vast heeft voorgenomen, als laatste man op de commandobrug te blijven. En zoo was het geen wonder, dat de be moeizieke staat zich ook met alle kunst uitingen ging bezig houden Een nieuw mi nisterie werd opgericht, dat zich Departe ment voor Volksvoorlichting en Propaganda noemde en feitelijk zijn geboorte aan die per soonlijke eigenschappen van den nationaal- sociaüsten thans algemeen met weinig sym pathie begroeten fanatieken strijder dr. Josef Göbbels, uit het Beneden-Rijnsche stadje Gladbach-Rheydt geboortig, te danken heeft gehad. De naam van dit ministerie was niet erg gelukkig gekozen. Het woord „propaganda" alleen reeds heeft in vele andere staten in het bijzonder in het Britsche Imperium en in de Verenigde Staten van Noord-Amerika, geen goeden klank. En in het algemeen ge sproken is het meer eerlijk dan handig pro pagandistisch werk met het ondubbelzinnig étiquet „propaganda" overal kenbaar te maken. Als zooveel, wat het Duitsche volk, als lid van de nu eenmaal bestaande veelheid van volken doet, was ook dit nieuwe ge daan: egocentrisch, van zich uit gedacht, in de naïeve veronderstelling, dat de wereld is, gelijk men ze zich in de studeerkamer voor stelt. Daar kwam in dit bijzonder? geval nog bij, dat het nationaai-socialisme, als reactie op een zeker zeer merkwaardig gevoel-van- minderwaardigheid, niet beter meende te kunnen doen dan in het andere uiterste: een koppige zichzelf voorgehuichelde onverschil ligheid voor elk buitenlandsch oordeel, over te slaan. Maar het zij toegegeven, dat het nieuwe departement met den ongelukkigen naam voor het eigen cultuurleven, het eigen volk, den eigen staat en pas in de tweede plaats voor internationale interpretatie van de Hitleriaansche „wereldbeschouwing" ge dacht was. Nu het nieuwe ministerie er was met aan het hoofd een zoo energieke, jonge man, die getoond had. voor alles en nog wat belang stelling te bezitten kon het natuurlijk niet uitblijven, dat links en rechts naar compe tenties gezocht werd Daartoe moest bij tal van collega's-ministers met de noodige .Rücksichtslosigkeit" gegrasduind worden. En het uiteindelijk resultaat bleek welle tjes! Minister Göbbels nam van het ministe rie van onderwijs, eeredienst enz. (gelijk wij het zouden noemen) vrijwel alles weg be halve de schoolzaken, vai' het posfministerie de radio van buitenlandsche zaken het ver keer met de buitenlandsche pers, van schoone kunsten de muziek het tooneel. de film. de schilde;kunst, de beeldhouwkunst, de literatuur. dus zoo ongeveer alles. En ziedaar: een departement was geboren, waai in dr. Göbbels' veelzijdigheid naar hartelust rondzwammen kon. Bijna twee volle jaTen ie dit merkwaardige departement, dat zich ook nog met den af weer van buitenlandsche „anti-propaganda" met de voorbereiding en doorvoering van alle staatsfeestelijkheden. tentoonstellingen, vernietiging van pornographie e.d. belast zag, nu koortsachtig werkzaam geweest. Zijn minister ging persoonlijk nog ver buiten deze vage competentie-grenzen uit en bleef een soort rijksrédenaar. uitdenker van dui zend-en-één ideeën, die zich ook over de or ganisatie van tallooze collectes, het groote liefdadigheidswerk en ivat al niet meer. uit strekte en ook voor de cultureele en de bui tenlandsche politiek niet halt maakte. De geleerden zijn het ook over deze vraag oneens n.1. of het Derde Rijk zich me/ wel" willende medewerking vooral van dt: heeren Josef Göbbels en Alfred Rosenberg. <J.n niet reeds in een vollen cultuurstrijd j*.'7 J De nationaai-sociaiisten ontkennen i tuurlijk ten stelligste. Maar niet alle Duit- schers zijn „nazi's". En daarom kan men ook andere stemmen hooren die verkondigen, dat het Duitsche volk zich al midden in dien vermaledijden cultuurstrijd bevindt. Nu, het zij toegegeven, "dat deze pessi misten de noodige krasse bewijzen kunnen brengen, waarop de optimisten niets anders kunnen antwoorden, dan dat inderdaad enkele dreigende symptomen te constateeren zijn, welke echter voor het heerschend régime een waarschuwing beteekenen. Zulke bewijzen zijn de wrijvingen tusschen den Staat en de beide grooie Kerken, de botsin gen tusschen den Staat en de vrijdenkende e'ementen onder de grocte kunstenaars toonee'spelers, dirigenten, dichters, met zeer recente, hier reeds vroeger toegelichte voor beelden en vooral de met den dag aan scherpte toenemende actie van de Room- schen en de Lutheranen tegen de „Duitsch- geloovigen" van prof. Hauer, en het „nieuwe Christendom" van den officieelen cultureelen leider der nat.-soc. partij Alfred Rosenberg en diens veelvuldig gehate, inder daad nog al gevaarlijk-dilettantisch opgezette philosopliische werk „Der Mythus des XXten Jahrhundert". En het zal niet lang meer duren, o; de Rijksbisschop zal zich tot het Hoofd van Staat wenden, teneinde diens be slissing uit te lokken, of een man met omver werpende anti-cleiicale ideeën als Alfred Rosenberg, wiens boek oovendren door Rome onmiddeli'jk op den index geplaatst was, nog langer, en nog wel in officieeie opdracht, invloed mag uitoefenen op de rij-ksieugdbe- weging, op het onderwijs, de theologie en het leven der kerkgemeenten. De nationaal socialistische staat, die alles en allen met zijn 'deologieën doordringen wil, die zeker het beste nastreeft, maar in vele opzichten aan hooge doelen voorbij schiet, heeft zich met zijn bemoeiingen op cultureel gebied we! op het allergevaarlijkste van zijn velschillende strijdterreinen bege ven. En het is dan ook een logisch gevolg, dat hier zijn échecs het grootst geworden zijn. Al dadelijk zien we de funeste uitwer king van het beginsel, dat in cultureele din gen de persoon van den schepper in het bij zonder de kunstenaar primair, het kunst werk, het gewrochte secundair is. Dit begin sel is geen „graue theorie" in Duitscliland, maar brute werkelijkheid. Het geval-Hinde- mith-Fürtwangler is er een zeer kras bewijs voor geweest. Men beweert hier nu wel, dat men den scheppenden kunstenaar in zijn werk vrij wil laten gelijk men ook voor den journalist „vrijheid" eischt maar het is een vrijheid-onder-voorbehoud. Practisch komt het hierop neer, dat men streeft naar kunst, publiciteit, cultureel leven, uitgaande vannat.-socialistische levensbeschouwing. En waar men van werkelijk groote, univer- seele en daarom in de /olie en reine beteeke- nis van het woordinternationale kunste naars nauwelijks eer. eerlijk hyper-nationa- lisme van Hitleriaanschen inhoud verwach ten kan schakelt men deze groote kunstenaar feitelijk automatisch uit. (Waarbij we van uitsluiting van alle joodsche elementen in de kunst nog niet eens spreken willen). Kunstenaars, die eereid zijn, vroegere, eerlijke beginselen prijs te geven om in het Derde Rijk hun broodje te verdienen, kun nen slechts middelmatigheden zijn. En eveneens middelmatigheden zijn zij, die in de eerste plaats Hitlerianen zijn en uit dien hoofde nu eens kans krijgen, met hun zwak ke talenten op den voorgrond te komen, als belooning voor de dergelijke regecring sym pathieke „wereldbeschouwing" enbij ge brek aan betere krachten. Het gevolg van een en ander is bedroe vend. Het Duitsche en speciaal het Berlijnsche tooneel is slechts een schaduw van wat het nog drie of vier jaar geleden geweest is. Weinige grooten zijn gebleven. Eigen dra matische productie is van meestal laag al looi. Zoowel op de planken als op het film doek. Het concertleven kan bij vroeger niet meer halen. De literatuur heeft meer dan de heift van haar meest interessante krach ten naar het buitenland de wijk zien nemen. In de plaats van de vroegere grooten is een stelletje middelmatigheden naar voren geko men, die gelijk dat ook in de politiek en in het ambtenaarswereldje het geval is gebrek aan begaafdheid door ijver en de monstratief nationalisme poogt goed te ma ken. Even middelmatig zijn ook de kranten geworden, die met den dag aan lezers ver liezen, terwijl de weinige oude, die nog met talent geschreven worden, voortdurend op springen staan. Op filmgebied heeft de staat reeds een volledige fiasco moeten toegeven en zich tot censuur van de productie, waarop zij geen of nauwelijks invloed meer uitoefent, moe ten bepalen. Op de planken hebben alleen klassieken en vertaalde buitenlandsche stuk ken werkelijk succes. De eigen productie trekt slechts, waar het om kluchten zonder eenige literaire waarde gaat. De radio geeft over 't algemeen hoogst oninteressante pro gramma's. De amusementsmuziek is meestal van middelmatig koffiehuis allooi, wordt onverschillig afgedraaid en biedt geen af wisseling meer. Uit wanhoop heeft men ve le principes reeds overboord gegooid en is vol berouw tot de een jaar geleden nog verboden „nigger-muziek" teruggekeerd. Maar ook de volksfeesten trekken niet meer als in den beginne. De techniek dezer eens zoo indrukwekkende massale meetings herhaalt zich te zeer. De beroemde sprekers kunnen geen nieuwe geluiden meer vinden en raken afgezaagd. Een openbare toe spraak van Hitier, van wien men mompelt, dat het vele spreken hem ernstige keelaan doeningen bezorgd heeft, behoort tot de zeldzaamheden. En reeds zien we het oogenblik naderen, waarop de onvermoeibare Josef Göbbels zelf het gevoel zal hebben, dat hij het Der de Rijk niets nieuws meer te bieden heeft.. DE JAPANSCHE ACTIE IN CHINA. De militaire toestand in Tsjahar. Zaterdag zal over de regeling van de mili taire verhoudingen in Oost-Tsjahar in het Japansche front-kwartier Tatan, een over eenkomst worden onderteekend en wel aan den kant van Japan door twee vertegen woordigers van het Kwantoeng-leger en een vertegenwoordiger van het Japansche garni zoen in Noord-China en aan Chineesche zij de door de chef van den Generalen Staf van het 29e leger en twee vertegenwoordigers van de provinciale regeering van Tsjahar. Naar verluidt, zullen in het accoord wor den opgenomen een 'betuiging van spijt van de Chineesche regeering over de gebeurte nissen en de verplichting tot teruggave van de door de regeering van Tsjahar in beslag genomen wapenen van de militie van het om streden gebied, benevens het terugtrekken van Chineesche troepen achter de straat Koeyoean-Toesjikau. Hier zal aan beide zij den een smalle zóne militair onbezet blijven. De grensbepaling is hangende gelaten. Van Toesjikau leidt een door de Japan ners verbeterde autostraatweg naar Kang Tsjceang, een station van den Soeiyoean spoorweg ten Noorden van den Nankau-pas op ongeveer 63 K.M. van Peking. Slechts „bandietenbestrijding" in Verre Oosten. De Japansche minister van oorlog, Hayasji, heeft verklaard, dat de militaire botsingen in Tsjahar en Jehol geen „oor logsoperaties" mogen worden genoemd. Het betreft eenvoudig een actie der Japansch- Mandsjoerijsche troepen ter bestrijding van het bandietisme en de verdrijving der Chi- neezen uit de provincie Jehol. Er kan geen sprake zijn van een oorlog met China. Zelfs zal Japan zich met China verstaan. LUITENANT GEREHABILITEERD. Hij had in 1919 29 leiders van de Spartakisten laten fusileeren. De militaire rechtbank in de Lehrter Strasse te Berlijn heeft gistermorgen uit spraak gedaan in het revisieproces tegen den oud-luitenant Marloh, die in Decemher 1919 door den toenmaligen veldkrijgsraad van de besc'" 'diging van het neerschieten van 29 leden der volksmarinedevisie in Maart 1919 was vrijgesproken doch wegens het zonder vergunning verlaten van zijn troep werd veroordeeld tot drie maanden vestingstraf en 30 mark geldboete. Oud-luitenant Marloh verklaarde, dat hij herhaalde pogingen had gedaan van de smet van desertie te worden bevrijd. Als oud Pruisisch gardeotficier had hij zich ondanks het feit, dat hij vijf maal ernstig gewond was geweest, ter beschikking gjesteld van de fuse- liersdevisie der gardecavalerie en comman deerde hij een afdeeling vrijwi'iigers van 40 man Op grond van de door den toenmali gen Ri'ksweerminister Noske uitgevaardigde 'z g schietverordening en het door de Rijks regeering afgekondigde standrecht, waar door de regeeringstroepen het recht hadden teiren samenscholingen met de wapens op te treden had Marloh cp 11 Maart 1919 in een gebouw 400 leden der Roode Marine devisie gearresteerd, die kort tevoren tegen de regeeringstroepen gestreden hadden Marloh had 29 leiders dezer Spartakisten tegen den muur laten plaatsen en stand rechtelijk laten fusileeren. Dat hij daartoe het recht had blijkt uit het vonnis van den veldkrijgsraad, die Jiem van de beschuldi ging van doodslag vrijspraak. Marloh was echter opgeofferd door een regeering, die bang was de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Zijn chef eischte van hem dat hij zou vluchten, drong hem va'sche papieren op en verklaarde nadrukkelijk, dat Rijks weerminister Noske en de regeering hem bevalen te vluchten aangezien zij een pro ces vermijden wilden. De president van de rechtbank las een schriftelijke verklaring van Noske voor, waarin deze ontkende ooit een dergelijk be vel te hebben gegeven. De rechtbank sprak niettemin echter luitenant Marloh van de beschuldiging van desertie en het gebruiken van valsche papieren vrij. HOE DE ZAAK-STAVISKY IS UITGEPLOZEN. Een en vijftig dossiers met 17.000 stukken! Het gerechtelijk onderzoek in de zaak- Stavisky is bijna ten einde. Naar verteld is zouden er wel 2000 personen in staat van beschuldiging worden gesteld. Het aantal dossiers bedraagt 51, het aan tal stukken., 17.000. Daaronder bevinden zich 33 raporten van deskundigen, welke 7000 getikte vellen beslaan. De procureur der republiek heeft te ken nen gegeven dat het requisitoir 600 getikte vellen in beslag zal nemen 350 voor de uit eenzetting der zaak en 250 voor het motivee- ren van het inbeschuldiging stellen. Twee nieuwe beschuldigingen. De commissie van onderzoek in de zaak Stavisky heeft te elfder ure in een officieel rapport een vernietigend oordeel geveld over twee hooggenlaatste magistraten. Zij ver zoekt den minister van Justitie een vervol ging te willen openen tegen den heer Gré- baut, lid van het Hof van Beroep in het dept. Seine, en tegen mr. Raetau, advocaat-gene raal van het Hof van Cassatie. Grébaut zou in 1926 een tegen Stavisky uitgevaardigd bevel tot inhechtenisneming hebben ingetrokken, terwijl Rateau hoofd van de afdeeling gratieverleening van het departement van Justitie was toen de ver oordeeling tot dwangarbeid van Poulner (een medeplichtige van Stavisky) in gewone gevangenisstraf werd gewijzigd. DE ACTIE DER FRANSCHE MEDISCHE STUDENTEN. Voor zoover tot u toe is na te gaan, zijn de protestbetoogingen der Fransche studenten in de medicijnen tegen hun buitenlandsche studiegenooten op gebrek aan eenheid mis lukt. De meeste studenten, er zijn in het geheel 7000 studenten in de medicijnen te Parijs, waren Donderdag op de colleges versche nen. Daarentegen zijn de medische studenten in de provincie in staking gegaan en hebben zij betoogingen gehouden, waarvan in het bizonder die te Montpellier en Bordeaux groote belangstelling trokken. TORPEDOBOOT TREFT ZICHZELF. De Fransche torpedoboot „Auragan" heeft zich bij oefeningen ter hoogte van Brest zelf een torpedo in het dek geschoten. Bij het af schieten n.1. was de gyroscoop niet juist ge richt. De torpedo beschreef een grooten kring en sloeg daarna in de „Ouragan". En meter onder de waterlinie bleef het projectief in den romp steken. Onmiddellijk werden de schoten gesloten, waarna het schip op eigen kracht naar Brest is opgevaren. DE ENGEI.SCH-FRANSCHE BESPREKINGEN. Flandin en Laval in Londen aan gekomen. MacDonald en Sir John /6imon waren aan het station aanwezig ter verwelkoming van Fland'n en Laval, toen dezen gister avond in Londen arriveerden voor de bespre kingen, die hedenochtend in Downing- street zullen aanvangen. De Fransche mi nisters, die begeleid werden door den chef- de-cabinet, Leger, secretaris-generaal op de Quai d'Orsay en Massigli, het hoofd van de Volkenbondsafdeeling van den Quai d'Orsay, waren te Dover afgehaald door den Fran- schen ambassadeur te Londen, Corbin. Wat de society-kant van het bezoek betreft, heden avond zal in het departement van buiten landsche zaken een diner aangeboden wor den, dat zal worden voorgezeten door Mac Donald. Zaterdag zullen de besprekingen worden voortgezet, waarna Laval tijdens het weekend naar Parijs zal terugkeeren en Flandin nog eenigen tijd voor een kort par ticulier bezoek aan enkele persoonlijke vrien den in Engeland zal blijven. DE 12DE VERJAARDAG VAN DE FASCISTISCHE MILITIE. En de militaire opleiding van de jonge fascisten. Heden wordt in heel Italië de 12de ver jaardag van de fascistische militie gevierd. In alle plaatsen, waar legioenen gevestigd zijn, vindt een troepenschouw p'.aats met een appel der gesneuvelden, gelijk dat fascis tisch gebruik is Tevens worden daarbij onderc.heidingen uitgereikt. Alle bladen be vatten gister reeds lange artikelen; waarin zij het verdienstelijk werk van de militie in d< afge'oopen 12 jaar in het licht stellen. Met dezen 12den verjaardag van de mili- Duitsche kunst is een regeerings zaak. (Dag. Overzicht). Enorme brand in New Yersey. (Buitenland). De Engelsch-Fransche besprekin gen; Flandin en Laval in Londen, aangekomen. (Buitenland). Verkeersongeluk bij Yentsi, 10 dooden, vele gewonden. (Buiten land). Ernstig mijnongeluk in België; één doode, vele gewonden. (Buiten land). Spoorwegongeluk in Egypte eischt vele dooden. (Buitenland). Bezoldiging van ambtenaren van liefdadigheidsinstellingen (Binnen land.) Na bet sluiten van bet Amster- damscbe „Trianon". (Binnenland.) Inkrimping van het bedrijf van den Kon. Holl. Lloyd. (Binnenland.) Noodlottig vliegongeval op de Ko ningsbergen—Berlijn. Elf personen omgekomen. (Luchtvaart.) Diefstal in de duinen te Schoorl. Stad.) (Zie verder eventueel laatste berichten). tie gaat een wijziging gepaard in de fasci der jonge strijders. Deze fasci waren tot dusver voor een groot ueel op politieke leest geschoeid en hadden, naar men thans ver neemt, in verschillende plaatsen niet geheel bereikt, wat men van hen verwacht had. De belangrijkste taak, die hun nu ingevolge de jongste wetgeving inzake militaire oplei ding van het geheele volk wordt gegeven, i3 te dienen als opleidingsinstituut voor de daartoe geschikte jongelieden, tot onder officier en specialist in het leger. Hiertoe zullen circa 17.000 officieren en onder officieren, in hoofdzaak van de militie wor den toegewezen aan de jeugdfasci. De cur sussen, die de jonge 'ieden krijgen te volgen, zullen gehouden worden in een geest van nauwe verbroedering met het leger. Men is al begonnen met het instellen van 110 cur sussen voor marconisten. Cursussen voor verschillende andere onderdeelen, zooals op stelling van geschut, paardrijden, omgaan met machinegeweren, enz. zullen volgen. 200 machinegeweren van verschillende types zijn beschikbaar gesteld, voor laatstgenoemde cursussen. Men is voornemens voortaan de aan staande recruten, die voorbereidende cursus sen gevormd hebben voor dat zij onder de wapens moeten komen, hun uniform uit te reiken, zoodat zij zich geheel uitgerust en reeds voor een groote deel geoefend bij den troep zullen aanme'den. Omtrent de viering van den verjaardag van de militie te Rome, kan nog gemeld wor den, dat op de plazza Siena een groote pa rade zal worden gehouden, waaraan behalve de legioenen van de hoofdstad, ook afvaardi gingen van verschillende onderdeelen van het leger zullen deelnemen. Daarbij zullen diverse onderscheidingen aan officieren en zwarthemden worden uitgereikt en zullen in het gouden boek van de militie de namen worden ingeschreven van 21 zwarthemden, die gevallen zijn bij de uitoefening van hun taak. ERNSTIG MHNONGELUK IN BELGIE. Eén doode, verscheidene gewon den. In de steenkoolmijn van Abhooz nabij Her stal heeft zich een ernstige instorting voor gedaan. Voorzoover op het oogenblik bekend is, is daafbij een persoon om het leven ge komen en werden verscheidene anderen ge wond. BLOEDIGE BOTSING TUSSCHEN MIJNWERKERS. Te Vilkes Barre (Pennsylvanië) is het tot bloedige botsingen gekomen tusschen arbei ders, die tot verschillende vakvereenigingen behooren. Ongeveer 500 man namen aan de vechtpartij deel: tien man werden gewond, twaalf anderen bewusteloos geslagen. Vijf gewonden moesten naar een ziekenhuis wor den overgebracht. De politie herstelde de orde. VERKEERSONGELUK BIJ YENTSI. 10 dooden; verscheidene gewon den. Bij Yentsi op het traject MoekdenDai- ren heeft een personentrein een geheel be zette autobus aangereden. Tien Mandsjoe- rijsche arbeiders zijn gedood, verscheidene anderen gewond. De auto werd geheel ver nield.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1