JUovinciaai ilieuws
fBUutmland
Jiecfk éi School
JSucgedifke Stand
BERGEN
STOMPETOREN
ST. MAARTENSBRUG
EGMOND BINNEN
LANGENDIJK.
BROEK OP LANGENDIJK
EGMOND AAN ZEE
KOEDIJK
BRAND TE LOON OP ZAND
HET HENGELEN IN HET
AMSTELMEER.
Fnuikend kon. besluit.
Geneeskundige brieven
Ses1' tSS^JKï0?1*» j».
Hoewel de burgemeester reeds op den
terugweg was van zijn vacantiereis naar
Italië cn thans in Züiich vertoeft, zijn her
stel nog niet zoo ver gevorderd, dat hij
reeds aan het einde van de maandi zijn werk
zaamheden zal hervatten. Naai wij vernemen
ligt het in de bedoeling van den burge
meester, om zich te Zürich onder behande
ling van een specialist te stellen, zoodat zijn
verlof zeker nog wel een maand verlengd
zal worden.
Onder voorzitterschap van den heer P.
Leegwater kwamen Woensdagavond afge
vaardigden van de diverse vereenigingen in
café Renses bijeen. Het doel was, onder
ling een band te vormen, :oodat de uitvoe
ringen op de door een comité geregelde
data kunnen plaats hebben, waardoor men,
inplaats van elkaar te beconcurreeren, elkan
der bevoorrecht door onderlinge samen
werking Tevens besprak men het plan, om
aan het einde van het seizoen, een feestavond
te organiseer en, waaraan alle vereenigingen
hunne krachten willen geven. In Avenhorn
heeft men van deze merhcde gunstige resul
taten gezien. Ook wil men trachten de muzi
kale krachten voor al de vereenigingen voor
een seizoen te engageeren, tegen een vooraf
overeengekomen tarief.
De heer Blauw wees op den z. 1. ver
keerden maatregei, om jongelui laat in den
avond tegen den halven prijs toegang tot de
balzaal te verleenen, en stelde voor, den
vollen prijs tot het sluitingsuur te hand
haven. Ook wees hij op het feit, dat men
verzuimd had, het bestuur van de Flora'.ia-
vereeniging kennis van deze bijeenkomst te
geven.
De heer Leegwater wees op het bekende
halfuurtje", voor den aanvang, waar men
naar zijn meening, mee op moet houden.
De heer L. Schuuring stelde voor de ge
voerde besprekingen in de vereenigingen zoo
spoedig mogelijk aanhangig te maken, en
den secretaris van het Nu'sgezelschap den
heer S. Pomper voor einde Maart te laten
weten, wie men in de commissie wenscht te
benoemen.
Men hoopte vroeger dan in vorige jaren,
de uitvoeringen te beginnen, om den sluit-
avond niet midzomer te doen plaats hebben.
De heer Leegwater zou zich met het be
stuur van „Floralia" in verbinding stellen.
In het lokaal van den heer Kossen alhier
werd een algemeene vergadering gehouden
van de begrafenisverecniging „De laatste
eer".
In zijn openingswoord constateerde de
voorzitter, de heer P. Breed, dat tot zijn ge
noegen o.m. aanwezig was de heer G. van
der Sluijs, voorzitter van het Burgerlijk Arm
bestuur van Zijpe. Aan het Burgerlijk Arm
bestuur werd dank gebracht voor de onder
vonden medewerking
Het jaarverslag gaf o.m. aan, dat in het
afgeloopen jaar 40 diensten waren uitge
voerd tegen 34 in 1933.
Hiervan waren 24 diensten bewezen aan
leden en 16 aan niet-leden.
Het financieel verslag meldde, dat in 1934
was ontvangen f 4291,41 en uitgegeven
4208,41, nadeelig saldo alzoo 16. De
financieele toesta na der vereeniging kon gun
stig worden genoemd; de bestaande reserve
van 1200 behoefde namelijk niet aange
sproken te worden, terwijl er op 1 Januari
1935 bovendien een kassaldo was van
128,52.
De rekening over 1934 werd vervolgens
goedgekeurd.
De heer Nannis, die moest aftreden als lid
van de financieeie commissie, werden woor
den van dank gebracht.
De aftredende bestuursleden W. Zeeman en
W. Brouwer werden beiden herkozen en
namen hun benoeming aan.
Tot plaatsvervangend lid van de finan
cieele commissie werd gekozen de heer C.
Kok te Burgerbiug.
Op een daarmede verband houdende vraag
van den heer D. Eriks antwoordde de voor
zitter, dat de boden geen enkele pressie moch
ten uitoefenen bij bestelling van kisten.
Nadat de heer Nannis den voorzitter dank
gebracht had voor zijn uitstekende en aange
name leiding volgde sluiting.
W erk verschaffing.
Van de minister van sociale zaken werd
toestemming verkregen met het uitdiepen
der vaarten bij wijze van werkverschaffing
voort te gaan voorloopig tot 1 Juni a.s. Op
het oogenblik moest net werk wegens de
vorst worden stopgezet.
Over het al of niet slagen van de proef
neming met de plaatsing van werklooze
landarbeiders in het vrije bedrijf wordt ver
schillend geoordeeld. Vast staat echter, dat
slechts weinigen door de tuinders in dienst
worden genomen.
Te Oudkarspel waren er verleden week
niet meer dan vijf in de proef aan het werk.
De oorzaak hiervan ligt wel in het feit, dat
de werkgevers niet in staat zijn de arbei
ders te betalen, al wordt door de Overheid
een derde deel betaald. Tot en met 9 Maart
was het altijd nog een bedrag van 11 per
week. Het is wel uitgekomen, dat dit niet
meer betaald kan worden.
Of de verlaging van het loon, dat thans
op 15 per week wordt gebracht, waardoor
de tuinder 10 per week heeft te betalen,
verbetering zal brengen in de tewerkstelling,
betwijfelen wij. Zij, die geen 11 per week
voor een arbeider kunnen missen, kunnen
ook geen 10 betalen.
Buslichting.
De directeur van het postkantoor te
Broek op Langendijk maakt bekend, dat in
gaande Maandag 18 Maart de eerste 3 af
zonderlijke lichtingen van de bijbrievenbus
sen te Broek op Langendijk vervallen.
De lichting geschiedt dan tijdens de oei-
de bestellingen en bovendien afzonderlijk in
aansluiting op de laatste postzending.
Door de Kroon is, ter uitvoering van
artikel 1 der jachtwet, bepaald dat fazanten
in deze gemeente niet als wild zullen wor
den beschouwd.
Kermisverpachting.
Op 12 Maart is door B. en W. verpach
ting gehouden van standplaatsen voor de
aanstaande Pinksterkermis op 9, 10 en 11
Juni.
De totale opbrengst van de verpachting
is 580.76 (vorig jaar 688.77).
insdagavond werd weer door de Coöp.
aan- en verkoopvereeniging een filmavond
gehouden in het lokaal van den heer Jb
Groot. De leiding was bij den heer P. Zwets-
man. De voorzitter opende met een woord
van welkom en sprak zijn voldoening uit
over de groote opkomst. Hij wees op de nut
tige werking van de Coöperatieve vereeni
ging en gaf het woord aan Ir. K. Poll, verte
genwoordiger van het Inlichtingenbureau
voor de Chilisalpeter te Rotterdam, die vooraf
eenige verklaringen gaf over de chilisalpeter
aan de verschillende gewassen in het tuin
bouwbedrijf en den landbouw. Ook de beta
lingsmoeilijkheden in het buitenland werden
behandeld. In deze chili was door bemidde
ling van de Nederlandsche regeering eenige
verbetering gebracht. Hierna volgde een op
name uit de koolstreek Bovenkarspel en N.-
Scharwoude, wat voor de aanwezigen zeer
bekend was. Het veilen en verpakken der
bloemkool en de bewaarkool aan veilingen
en het bewaren in de koolschuren. Deze film
is in 1934 vervaardigd. Hierna volgde een
komische film „Het groeiende spoor", wat
een reclame was voor de chili. De heer Poll
dankte de aanwezigen, inzonderheid den tuin-
bouwonderwijzer, den heer Stuffers en zijn
leerlingen.
De voorzitter dankte den heer Poll voor
het gebodene. Het was een mooie en leerzame
avond. De coöperatie had hiermede succes.
Ingekomen personen.
J. Bos. van Noordwijk. M. Pschick, van
Rotterdam. E. M. Kunst, van Wervers-
hoof. G. Paarlberg, van Alkmaar. C.
Bakker, van Eg mondt aan Zee. C. J. Groot
en gezin, van Heerhugowaard. E. M. Bos,
van Heerhugowaard.
Vertrokken personen.
C. N. Kossen, naar Beemster. N. Zent-
veld en gezin, naar Heiloo. G. Klanker,
naar Alkmaar. J. Visser en echtgenoote,
naar Purmeiend. M. Hes, naar Bergen
(N.-H.) A. Koning, naar Schoorl. A.
de Jong, geb. Bron, naar Schagen. F. de
Jong, naar Oudorp (N.-H.) P. Schuur,
naar Alkmaar.
Hedenmorgen is een boerderij met
twee schure nvan den landbouwer A.
v. Rooy te Loon op Zand tot den grond
too afgebrand. Vijf stuks vee Kwamen
in de vlammen om. De geheele inboedel
werd mede een prooi der vlammen Al
les was laag verzekerd. De oorzaak is
waarschijnlijk gelegen in een defect aan
den schoorsteen.
Het Tweede Kamerlid, de heer Van
Zadelhoff heeft aan den minister van
economische zaken de volgende vragen
gesteld
1. Is de minister bereid een onderzoek
te doen instellen naar de gevolgen van
het kon. besluit van 8 Februari 1935
(no. 43), waarbij het Amstelmeer en de
daarmede in open verbinding staande
wateren voor het beoefenen der hengel
sport verboden worden, met name voor
eenige café's en tal van neringdoenden
en zakenmenschen te Wieringen, van
Ewijcksluis, Anna Paulowna enz.?
2. Is het den minister bekend, dat
sedert de hengelsport op het Amstel
meer kon beoefend worden, tal van
menschen, die door de afsluiting van de
Zuiderzee gedupeerd zijn, zich een
nieuw bestaan hebben kunnen vormen,
waarvoor zij zich hooge uitgaven heb
ben moeten getroosten, o.a. wat de café
houders betreft voor den aankoop van
bootjes en voor het eventueel logeeren
vrn hengelaars?
3. Weet de minister dat door het be
oefenen der hengelsport daar ter plaatse
bes taan s mogelijk voor zeer velen is ge-
kjmen, welke mogelijkheid door het
hengelverboi totaal zal vernietigd wor
den?
Indien zou blijken, dat door dit hen-
gelverbod, waarop door slechts enkele
beroepsvisschers is aangedrongen, die
met dit verbod toch niet gebaat zijn,
aan zeer vele anderen groote schade zal
worden toegebracht en bovendien aan
do hengelaars onnoodig rechten worden
ontnomen, is dan de minister bereid te
bevorderen, dat bovengenoemd kon. be
sluit wordt ingotrokken?
5. Is de minister tevens bereid te be
vorderen, dat hangende het onderzoek
de inwerkingtreding van dit kon. be
sluit wordt opgeschort?
ren der groote bioscoopmaatschappijen en
meerdere groote en bekende filmsterren zijn
uitgenoodigd aan dit filmbal door hun aan
wezigheid luister bij te zetten.
De zalen van het Carlton hotel zullen
door middel van aantrekkelijke décors in
een miniatuur filmstad herschapen worden.
Nachtvergunning tot 4 uur 's nachts is
aangevraagd.
Behoudens het entree-geld, dat zooals ge
zegd geheel voor het Bio-Vacantieoord be
stemd is, zal geen beroep gedaan worden op
de liefdadigheidszin der bezoekers.
KORTE BERICHTEN.
De marinestaf heeft bericht ontvangen,
dat de groep watervliegtuigen van de Kon
Marine onder bevel van den luit. ter Zee le
klasse Q W. H. Tetenburg, heden van
3uerto Princesa is vertrokken en te Tarakan
is aangekomen.
Dezer dagen is de 250000ste postreke
ning geopend. Tien jaar gelden bedroeg dit
aantal nog slechts 113000.
EEN ADRES VAN VOLKSONDERWIJS.
Aan de Regeering en Tweede Kamer der
Staten Generaal is een adres gezonden van
iet H.B. van de Vereeniging „Volksonder
wijs", dat het met groote belangstelling heeft
tennis genomen van het Ontwerp van Wet
tot regeling van de opleiding van onderwij
zeressen) voor het lager onderwijs en van
de bevoegdheid verbonden aan de akte van
bekwaamheid tot het geven van lager onder
wijs en het verslag van het onderzoek van dit
ontwerp door de Commissie van Voorberei
ding, benevens het schriftelijk antwoord der
Regeering op dit verslag en van de inhoud
van het daarop gevolgde mondelinge overleg
tusschen de Commissie en de Regeering:
dat het zijn groote ingenomenheid betuigt
met de hoofdstrekking van dit ontwerp: de
driejarige opleiding te wijzigen in een vijf
jarige, terwijl als eisch van toelating tot de
vijfjarige kweekschool in het algemeen ge
steld wordt het doorloopen zijn van een
school voor uitgebreid lager onderwijs of
daarmee gelijk te stellen onderwijsinrichting.
VOOR HET BIO-VACANTIE-OORD
De Stichting Bio-Vacantieoord, dat zich
een comité gevormd heeft, ten doel hebbend
het organiseeren van het Eerste Nederland
sche Filmbal, hetwelk gehouden zal worden
in alle zalen van het Carlton hotel op Za-
terdam, 23 Maart a.s., aanvang des avonds
9 uur.
Alle entree-gelden 2.— per persoon)
zullen in hun geheel worden afgedragen
aan het Bio-Vacantieoord. De medewerking
is gevraagd van alle Nederlandsche kanto
HEERHUGOWAARD (Februari 1935).
Geboren: Catharina Maria, d. v. J.
Tamis en D. Boots. Maria Theresia, d.
v. S. W. v. d. Berg en M. C. Smit. Pe
trus Johannes, z. v. J. v. Diepen en C. R.
Wit. Pietertje Elzina, d. v. J. Klaver en
H. Konporal. Hendrikus Simon, z. v.
H. Rood en C. Wester. Klaartje Trijntje,
d. v. H. W. A. E. Bouma en A. F. Mienis.
Nicolaas Johannes, z. v. P. Molenaar en
A. E. Oudhuis. Theodorus Adrianus, z.
v. G. Stet en H. Epskamp. Cornelia An
na, d. v. R. Venema en C. W. Kruse
Gehuwd: B Mastenbroek en M. J.
Brouwer. C. Mak en A. Groen. J. G.
Keus en J. F. W. Schagen.
Overleden: Nicolaas de Wit, 2 jaar,
z. van K. de Wit en M. Ruijter.
CASTRICUM (Februari.)
Geboren Hendrika Anna Maria. d.
van S. Glorie en II. Hopman. Louren-
tius Franciscue, z. van F. J. Bartels en
S. M. Jonker. Maria Johanna Anna,
d. van Th. J. Kaandorp en J. Zonneveld,
Johannes Engclbertus Wilhelmus, z.
van Th. J. Kaandorp en J. Zonnevel I.
Petronella Anna Josephina Maria, d. van
G. Klaasse en M. C. Greuter. Grietje,
d. van J. Pool en A. P. Lodder. Nico
laas Adrianus, z. van J. C. de Graaf en
M. M Koppes.
Gehuwd H. J. Heideman en A. A.
Twisk. J. Hi nnekink en A. J. Aberson.
J. Zonneveld en M G. Smakman.
J. v .d. Berg en M. Dekker. C. C. Ha-
geman en J. v. d. Brink. C. Korver en
V. A. Schermer.
Overleden: Hendrika Anna Maria
Glorie, oud 2 dagen, d. van S. Glorie en
H. Hopman. Maartje Levering, oud 84
jaar, wed. v. P. Zonneveld.
N. NIEDORP (Februari).
Geboren: Antoinne Josephus Ber-
nardus Leon, 7 van Leon Joseph Maria
van Waesberghe en Celina Maria de
Pauw. Floris Jacob, z. van Jan Ja-
cob Zwaag en Dina Wilhelmina Köele-
meij. Akke, d. van Theunis Woudwijk
en Grietje Wit.
Ondertrouwd: Johannes Jacobus
Hogervorst te Schagen en Jantje Doorn.
Overleden: Klaas Brugman, oud
63 jaren, echtgenoot van Grietje Kooij.
Pieter van Tvvuiver, oud 58 jaren echt
genoot van Aaltje Appel. Pieter Kop
per, oud 53 jaren, echtgenoot van Neei-
tje Groet. Aldert Broers, oud 73 ja'
ren, echtgenoot van Maartje de Leeuw
(overleden te Alkmaar).
BERGEN. (Februari).
Geboren: Barend, z. van Klaas Boltjes
en Johanna Hermina Meijer. Johannes
Matthias, z. van Johannes Jacobus Cornelis
Otten en Wilhelmina Johanna Zaadnoor
dijk. Petrus Adrianus, z. van Adrianus
van Wonderen en Maria Elisabeth Hom-
mert. Petronella Adriana Maria, d. v.
Johannes Jacobus Leijen en Catharina An-
tonia Olfcers. Johannes Frederik, z. van
Johannes Everaraus Nicolaas van Stralen
en Catharina Maria Wagendrever. - Anna
Maria Catharina, d. v. Nicolas Schot en en
Oeertruida Maria Jongenelen Louisc
Emma, d. van Hermanus Hendriks en Luise
Emma Heine. - JacobusJohan^,'m^"
Wilhelmus Abbo en Anna Wilhelmina
Polle. Jacob, z. van Pieter Meijer en
Hendrika Maat.
Getrouwd:
Simon Kleverlaan en Berta Alfonsa Ma
ria Probst. Nicolaas Wilhelmus Bouman
en Margaretha Maria van der Steen.
Overleden: Jannetje Rijmersce, echt
genoote van Gerrit Spruit, 62 jaar. or
nelia Anna Filmer, echtgenoote van Pe nis
Hof, 73 jaar. - Maartje Zeeman, echtge
noote van Pieter Breed, 74 jaar - Maria
Anna Catharina Elisabeth Rahder. 64 jaar.
Wilhelmina Sara Helena Looisen, 32 jaar.
HENSBROEK (Februari)
Geboren: Cornelis, z. van M Com
mandeur en E. Bos. Agatha Maria, d van
J. J. Oudejans en A. de Jong. Johan, z
van J. de Wit en G. Floris. Nicolaas
Jacob, z. van J van Leijen en A. Kolder.
Theoaorus Johannes, z. van D. Mes en M.
DOver 1 eden Trijntje Glas, echtgenoote
van D. Leegwater, 51 jaar.
KOEDIJK (Februari).
Geboren: Hendrika Grietje, d. van
Hendrik Jan Gerrits en Neeltje Visser.
Cornelis, z. van Jan Vries en Jannetje Koel.
Hen-iricus Johannes z. van Jan Brammer
en van Catharina Pieters. oc
Overleden: Jacob Hannghuizen, 3^>
jaar.
TEXEL (Februari).
Geboren: Maria Cornelia, d. van Jan
Smit en Cornelia Schraag. Henrita Augus-
ta, d. van Arnold Adriaan van der Leer en
Klazina Hendrika van Werven. Sijtje, d.
van Jan Kersemaker en Catharina Maria
Barhorst. Cornelis Jan, z. van Cornelis
Asjes en Hillegonda Rezelman. Jan, z.
van Sybrand van der Vis en Geertruida
Anna Paulina Kikkert. Trientje, d. van
Jurjen van der Bij en Trijntje Roorda.
Cornelis, z. van Cornelis Eelman en Aagje
Brak. Johanna Jantina, d. van Johannes
Schade en Geesje Stevens. Poulus, z.
van Gerardus Mozes en Alberdina Bakelaar.
Maria Klazina, d van Marinus Bakker en
Martje Bakker.
Ondertrouwd: Ernst Wilhelm Zinn
en Neeltje Eelman. Jacob Eelman en
Anna Kikkert. Wijtze Nijdam en Geertje
Luberta Barends.
Getrouwd Ernst Wilhelm Zinn en
Neeltje Eelman. Jacob Eelman en Anna
Kikkert.
Overleden: Jan Pieter Verberne, 87
wedn. v. Antje Zijm. Jan Pieter Riemens,
67 j., wedn. v. Janneke Overdulve.
ZU1DSCHARWOUDE (Februari).
Geboren: Geertruida Maria, d. van
Paulus Nan en Maria Cornelia Kraakman.
Jan Cornelis, z. van Jacob Peters en Grietje
Schrijver. Alida Catharina, d. van Marti-
nus Zijp en Martina Catharina Smit.
Ondertrouwd Jurre Attema en
Berber de Bruin. Dirk Dröst en Johanna
Margrietta Cathelijna Tuinman.
Overleden: Ariën Groen, 80 jaar,
weduwnaar van Johanna Kos. Trijntje
Witvliet, 79 jaar, echtgenoote van Simon de
Boer.
Professor Dr. C. Winkler.
Nederland is welhaast in alle takken van
wetenschap een bevoorrecht en gezegend
land, doordat in ons land schier op elk ge
bied zich een aantal van de allergrootsten
onder de grootmeesters bevinden. Hun namen
en werkzaamheden zijn tot ver over de
grenzen wijd en zijd bekend en zij genieten
een welverdiende internationale reputatie.
De Nederlandeis kennen slechts een deel
van onze groote voorgangers bij naam en
verdere bijzonderheden zijn meestal siecnts
in den kring der vakgenoofen meer algemeen
bekend Het is daarom nuttig en noodzakelijk
af en toe een mijlpaal aan te grijpen om een
bejraalde groote figuur naar voren ie bren
gen.
Zulk een gelegenheid wordt mij in dezen
brief geboden in verband met het feit dat
professor dr C. Winkler Maandag 25 Febr.
80 jaren oud is geworden.
Professor Winkier is een van mijn leer
meesters van de Amsterdamsche Universiteit
Hij was in dien tijd niet de eer.ige figuur van
internationale bekendheid. Hij deelde toen
deze welverdiende onderscheiding met zijn
ambtgenooten in de faculteit der Genees
kunde Bolk, Pel. Strauo, Treub, Wertheim.
Sajpmonson allen reeds ten grave zijn
gedaald doch waai van oe naam nog steeos
in dankbare herinnering bij vrijwel alle oud
leerlingen voortleeft. Ieder van deze groot-
mees ers bezat zijr eigen stijl en schiep een
eigen sfeer. Hun colleges werden in het alge
meen zeer goed bezocht, hoewel sommigen
op het voor den student niet altijd prettige
uur van 8 uur s morgens al begonnen. Soms
ging men naar college in verband met
bedoel ngen, meestal dan in verband
een naderend examen. Deze overweging van
ietwat wrangen aard gold voor het bezoeken
van de colleges van professor Winkler zeker
niet, want hij was wel de meest gemoedelijke
examinator die zich denken laat. De colleges
van professor Winkler werden bezocht
de prettige en tevens interessante wuze
waarop de candidaat in de geneeskunde er
werd ingeleid m de moeilijke vraagstukken
der neurologie en psychiatrie Wel kwam
professor in zijn enthousiasme wel eens op
wegen waarop de leerlingen hem niet meer
konden volgen, maar ook dan bleef
boeiend en de aandacht gespannen, want
werd men vervuld van diep ontzag voor
kennis en de visie van den hoogleeraar. De
patiënten hielden van hem, want zij voelden
hoefc hoogleeraal intens mei ta kVmS
colleges professor VtffitoS Sk«
weer <1,1 hij steeds weer
bij elk ziekteproces, ook op het gebied der
neurologie en psychiatrie, uitgegaan moest
worden van anatomische veranderingen die
voor het optreden der ziekteverschijnselen
verantwoordelijk gesteld n.oesten worden.
Voor verschillende ziekteprocessen zijn en
waren ook toen inderorad zulke verande
ringen van cellen en celcomplexen bekend
maar op het gebied van de hersenziekten
is de kennis zelfs nu nog niet volledig. Nog
slechts een deel der verschillende ziekelijke
hersenprocessen is anatomisch gefundeerd.
Professor Winkler was de onvermoeide vor-
scher op dit gebied en :s dit, dunkt mij, jog.
steeds onverzwakt gebleven Al beschouwde
hij dus elk ziekteproces als een gevolg Van
veranderingen in anatomische verhoudingen,
toch was voor hem de zieke mensen aller,
minst een anatomisch preparaat zonder meer.
Daarvan zullen zijn patiënten vermoedelijk
stuk voor stuk kunnen getuigen.
Op 20 September 1918 was professor
Winkler 25 jaar hoogletraar en toen ver
scheen in het „Nederlandsch Tijdschrift voor
Geneeskunde" een uitvoerig artikel van de
hand van professor Pekelharing over üem.
Hieruit wil ik enkele gegevens halen die ik
meen dat op dit oogenblik nog wel eens
mogen worden opgehaald. Ze geven een in
zicht in den levensgang van een waarlijk
groot Nederlander en tevens in de historie
van de neurologie en psychiatrie vaa de
laatste 50 jaren.
De krasse tachtigjarige van heden is de
zoon en kleinzoon van geneeskundigen
studeerde in Utrecht, waar hij o.a. college
heeft geloopen bij bekende figuren uit dien,
tijd als Donders en Engelmaan. Onder lei
ding van Talina promoveerde hij in 1879
over het vraagstuk van de oorzaak der tu
berculose. Op dat oogenblik bestond er op
dit terrein nog de grootste tegenstrijdigheid
en heerschte er de meest schromelijke ver
warring. Hij kwam, op grond van verschil-
lende experimenten, tot bepaalde conclusies.
Deze opvattingen bleken enkele jaren later,
door de ontdekking van Eobert Koch van ue
tuberkelbacillen ais de eenige oorzaak der
tuberculose, niet meer te handhaven. Des
niettegenstaande behield het proefschrift
waarde als uiting van een soliedc werkwijze
van een krachtigen weiker.
In 1881 vestigde hij zich te Utrecht en ver.
schenen ook zijn eerste publicaties op medisch
gebied. Al spoedig ging weer speciaal de
aandacht uit naar de studie van de ziekten
van het zenuwstelsel. Dit raakte bekend en
Utrecht wenschte hem als lector in de psy
chiatrie en neurologie aan de universiteit te
verbinden. Dit was ten deele uitvloeisel van
de wet op het Hooger Onderwijs van 1876
waarin was bepaald, dat althans aan één der
Rijksuniversiteiten onderwijs zou worden ge
geven in de psychiatrie. Winkler stelde on
middellijk de aanvaarding afhankelijk van de
mogelijkheid om in een kliniek daarvoor in
aanmerking komende patiënten te kunnen
observeeren. Na veel overleg volgde op 4
Mei 1885 de benoeming tot lector. Een jaar
later deed hij in opdracht der regeering
samen met Pekelharing een reis naar Indië
om een onderzoek in te stellen naar aard en
oorzaak van de beri-beri.
In 1889 richtte Winkler in het Diaconnes-
senhuis een polikliniek voor neurologie op»
weike zich in een snel groeiende belangstel
ling mocht verheugen. Hij nam er ook pa
tiënten in op en werd al spoedig getroffen
door de tekortkomingen der ziekenverpleging
van dien tijd. Zijn arbeidzame geest rustte
niet voordat verbeteringen werden aange
bracht en zoo heeft hij ook een werkzaam
aandeel gehad in de opleiding der verpleeg
sters en de aanstelling van vrouwelijke
krachten ook in de krankzinnigenverpleging.
Zoo draagt elk terrein, waarmede Winkler
in aanraking kwam, een vruchtbare kiem,
door hem er in gebracht. In 1893 wenschte
men het lectoraat in een professoraat om te
zetten en werd daarvoor ook een post op de
begrooting uitgetrokken. Maar er was geen
geld beschikbaar voor een eigen kliniek en
slechts op voorwaarde dat hierin spoedig
zou worden voorzien, liet Winkler zien een
hoogleeraarsbenoeming welgevallen. 19 Juni
1896 werd den hoogleeraar op eigen verzoek
eervol ontslag verleend. Hij had dit verzocht
omdat het bouwen van de kliniek niet tot
stand kwam Zoo werd het onderwijs in de
psychiatrie weer geheel afgeschaft en liet
het Rijk Winkler gaan.
Gelukkig begreep Amsterdam den plicht
van dien tijd en werd Winkler in Amsterdam
een professoraat en een kliniek aangeboden.
Op 5 October 1896 hield hij er zijn inaugu-
rale rede. Negentien jaren heelt hij a zli[1
volle werkkracht op velerlei gebied ont
plooid. Daarna werd hij opnieuw naar
Utrecht geroepen en keerde hij. als opvo ger
van Heilbronner, terug in de stad, die altijd
een groote plaats in zijn hart ingenomen
had. Tien jaren lang was hij daar weer de
gevierde hoogleeraar en toen drong de wet
telijke leeftijdsgrens hem tot aftreden. Pro
fessor Winkler had op grond van gepresteer
de diensten op 70-jaripen leeftijd zonder
eenigen twijfel recht op een rustigen levens
avond. Maar zijn gioote werkkracht, werk
lust en liefde voor de geneeskunst en da"
wel sneciaal de neurologie, dwongen hein
aan den arbeid te blijven. De mogelijkheid
om als consulent op le treden en om weten
schappelijk onderzoek te Uijven verrichten
bleef gelukkig voor hem en voor de ge
neeskundige wetenschap bestaan en tn«
jeugdig en ontembaar élan werkte de afge
treden professor voort. Er verschenen b.V-
nog vele publicaties na zijn aftreden.
Voor enkele jarer was ik nog eens onder
zijn gehoor bij een wetenschappe'i'ke voor
dracht. Natuurlijk was hij een man op leef
tijd geworden en vas, in dit opzicht, oe
tiid ook niet ongemerkt langs hem gegaan
Maar het vuur der welsprekendheid was
nog onverzwakt aanwezig en sleepte ons
allen weer mede naar hoogten die wij zon
der dezen kundigtn gids niet bereikt zouden
hebben.
Professor Winkler is tachtig jaren gewor
den. Een der grootste sterren van het ge
neeskundig firmament is daardoor weer even
in het middelpunt der algemeene belangstel
ling gekomen Onverzwakt nog flonkert deze
ster en zendt deze den artsenwereld nog ge
regeld nieuwe lichtbundels van zeldzame
helderheid toe. Moge het den arbeidzamen
grooten mensch nog vele jaren gegeven blij
ven tot heil der menschheid op deze vrucht
dragende wijze van „den ouden dag" te ge
nieten en anderen te laten genieten.
P. N. M-
