IBIS SHAG
Dobbelmann
lekker... man!
ADOLF HITLER's DERTIEN PUNTEN
RUSLAND, DE GROOTE VIJAND.
Pater Coughlin's preeken.
Gehoor van 50 mllHoen
luisteraars.
VOOR DE PIJP
Hieruit zien wa, waartoe de Duitsehe regeering eventueel
bereid is mee te werken, en welke eischen uit
het buitenland nooit ingewilligd zullen worden.
De 13 punten van Hitier, waarin
in ons dagelljksch overzicht sprake
is, volgen hier op duidelijke en over
zichtelijke wijze:
1. De Duitschc rijksregeering verwerpt de
op 17 Maart door den Volkenbond aangeno
men resolutie. Niet Duitschland heeft het
verdrag van Versailles eenzijdig geschonden,
doch het dictaat van Versailles werd in de
bekende punten eenzijdig geschonden en
daarmede buiten werking gesteld door die
mogendheden, die er niet toe konden beslui
ten de door Duitschland geëlschte ontwape
ning op de bij het verdrag vastgelegde wij
ze te laten volgen.
De door dit besluit van Geneve Duitsch
land toegebrachte nieuwe discrimineering,
maakt het de regeering van het Duitsche rijk
onmogelijk, in dit instituut terug te keeren,
aleer de voorwaarden voor een werkelijk ge
lijke rechtspositie van alle deelnemers zijn
geschapen.
Deze rechtsgelijkheid moet zich uitstrek
ken tot alle functies en alle bezitsrechten in
het internationale leven.
2. De Duitsche rijksregeering heeft zich
harerzijds ten gevolge van de niet nakoming
der ontwapeningsverplichtingen door de an
dere staten losgemaakt van de artikelen,
welke een dlscrimincering van de Duitschc
natie beteekenen. Zij verklaart hiermede
plechtig, dat deze hare maatregelen uitslui
tend betrekking hebben op de net Duitsche
volk moreel en zakelijk discrlmineercnde en
medegedeelde punten. De Duitsche regeering
zal derhalve ae andere, op de samenleving
der naties betrekking hebbende artikelen,
met inbegrip van de territoriale bepalingen
onvoorwaardelijk respecteeren en de in aen
loop der tijden onvermijdelijke herzieningen
slechts ten uitvoer leggen langs den weg van
een vredelievende overeenstemming,
3. De Duitsche rijksregeering is niet voor
nemens 'n verdrag te onderteekenen, dat haar
niet na te komen toeschijnt, zij zal evenwel
ieder vrijwillig onderteekend verdrag, ook
wanneer het is opgesteld voor zij aan het
bewind is gekomen, scrupuleus nakomen. Zij
zal derhalve in het bizonder alle uit het ver
drag van Locarno voortvloeiende verplich
tingen zoo lang nakomen als de andere part
ners hunnerzijds eveneens bereid zijn dit
pact te handhaven.
De Duitsche regeering ziet in de respec
teering van de gedemilitariseerde zone een
voor een souvereinen staat buitengewoon
moeilijke bijdrage tot de pacificatie van Euro
pa. Zij meent er op te moeten wijzen, dat de
voortdurende vergrooting der troepencon
tingenten aan de andere zijde geenszins be
schouwd kunnen worden als een aanvulling
op dit streven.
4. De Duitschc rijksregeering is tc allen
tijde befeid deel te nemen aan een systeem
van collectieve samenwerking voor de garan
tie van den Europeeschen vrede.
5. De Duitsche rijksregeering is van mee
ning, dat de organisatie van een Europee-
sche samenwerking niet kan tot stand ko
men in den vorm van eenzijdig opgelegde
voorwaarden.
6. De Duitsche rijksregeering is princi
pieel bereid niet-aanvalspacten te sluiten met
haar afzonderlijke nabuurstaten en deze te
completeeren door alle bepalingen, welke
streven naar een isoleering van de oorlog
voerenden en een localiseering van den
haard van den oorlog, in het bizonder ten
aanzien van de levering van materiaal en
wapens in tijd van oorlog of vrede.
7. De Duitsche rijksregeering is bereid toe
te stemmen in de aanvulling van het pact van
Locarno met een luchtpact en op dit punt
in onderhandeling te treden.
8. De Duitsche rijksregeering heeft de
mate van uitbreiding der nieuwe Duitsche
weermacht bekend gemaakt. Zij zal daarvan
onder geen omstandigheden afwijken. Zij
ziet noch te land. noch in de lucht, noch ter
zee in de vervulling van haar programma's
eenige bedreiging van een anderen staat.
Zij is evenwel op ieder tijdstip bereid in
haar bewapening die beperkingen toe te pas
sen, welke eveneens door de andere staten
worden aangegaan. De beperking van de
Duitsche bewapening in de lucht tot het ni
veau van pariteit met de verschillende an
dere groote mogendheden in West-Europa
maken op ieder oogenblik mogelijk een ma
ximum vast te stellen, waartoe ook Duitsch
land zich bindend wil verplichten.
De beperking der Duitsche marine met 35
pCt. der Engelsche marine ligt nog 15 pCt.
beneden de totale tonnage der Fransche
vloot,
De Duitschc rijksregeering verklaart: deze
elsch is voor Duitschland definitief en per
manent. Duitschland heeft noch het voorne
men, noch de noodzaak of de middelen over
te gaan tot een bewapeningswedloop ter zee.
De Duitsche regecring neeft het oprechte
voornemen alles tc doen om tot het Britsche
volk en den Brltschen staat een verhouding
te vinden en te behouden, welke een herha
ling van een tot nu toe eenigen strijd tus-
schen beide naties voor altijd zal verhinde
ren.
9. De Duitsche rijksregeering is bereid ac
tief deel te nemen aan alle pogingen, welke
zouden kunnen leiden tot practische beper
king der bewapeningen. Zij gelooft dat even
zoo als de toepassing van dum-dum-verbo-
den ook het gebruik maken van andere be
paalde wapens verboden kan worden en
daarmede ook practisch te verhinderen is.
De Duitsche rijksregeering acht de gedach
te vliegtuigen af te schaffen, doch het bom
bardement bestaanbaar te laten, onzinnig en
niet effectief. Zij is voor het verbod van
werpen met gas-, brand- en ontplofbare bom
men buiten een eigenlijke strijdzone.
Indien het bommenwerpen als zoodanig
evenwel als een barbaarschheid, welke in
strijd is met het volkenrecht, zou worden ge
brandmerkt, dan zal de bouw van bommen
werpers derhalve spoedig als overbodig en
doelloos, van zelf worden gestaakt.
10. De Duitsche rijksregeering is bereid
toe te stemmen in iedere beperking, welke
zai leiden tot een terzijdestelling van de
juist voor den aanval geschiktste zwaarste
wapenen. Deze wapenen zijn artillerie van
het grootste kaliber en de zware tanks.
Met het oog op de ontzaglijke versterkin
gen der Fransche grens zou een dergelijke
internationale afschaffing der zwaarste aan
valswapenen Frankrijk automatisch in het
bezit stollen van een volkomen veiligheid.
11. Duitschland verklaart zich bereid toe
te stemmen in iedere beperking van het kali
ber der artillerie, der slagschepen, kruisers
en torpedobooten, terwijl de Duitsche rijks
regeering eveneens bereid is iedere interna
tionale beperking der schecpstonnage te ac
cepteeren, zoomede ten slotte van ae beper
king van de tonnage der duikbooten of ook
tot hun volledige afschaffing in geval van
een internationale regeling.
12. De Duitsche rijksregeering is van mee
ning, dat alle pogingen om door intern,
of multilaterale verdragen een meer effectie
ve ontspanning tusschen verschillende staten
te bereiken, vergeefs zullen moeten zijn zoo
lang niet aoor geschikte maatregelen een
vergiftiging van de openbare meening der
volken door onverantwoordelijke elementen
in woord en geschrift, in cinema en theater
op doeltreffende wijze wordt voorkomen.
13. De Duitsche rijksregeering is te allen
tijde bereid toe te stemmen in een interna
tionale overeenkomst, welke op effectieve
wijze alle pogingen to inmenging, van bulten
af in andere staten onmogelijk maakt. Zij
moet evenwel eischen, dat een dergelijke re
geling internationaal zal gelden en alle sta
ten ten goede komt.
Daar het gevaar bestaat, dat in landen
met regeeringen, welke niet door het alge-
meene vertrouwen van het volk worden ge
dragen, binnenlandsche geschillen door be
langhebbende zijde maar al te gemakkelijk
als buiteniandsche inmenging kan worden
genoemd, schijnt het noodzakelijk het begrip
„inmenging" internationaal nauwkeurig te
definieeren.
Ten slotte verklaarde Hitier als leider der
natie en als kanselier van het rijk geen twij
fel te kunnen laten over de mogelijkheid den
vrede te handhaven. De volken willen den
vrede. Het moet de regeeringen mogelijk zijn
den vrede te bewaren. Ik geloof, aldus be
sloot Hitier, dat het herstel van de Duitsche
weermacht een element van dezen vrede zal
zijn. Duitschland heeft niet het voornemen
zijn bewapening tot in het oneindige op te
voeren.
Wij hebben ons zelf die verplichting op
gelegd, welke volgens onze overtuiging de
bescherming van de natie waarborgt zon
der in strijd te zijn met de gedachte van een
collectieve veiligheid en haar regeling. Wie
in Europa den oorlogsfakkel ontsteekt, kan
slechts den chaos wcnschen. Wij leven even
wel in de stellige overtuiging, dat onze tijd
niet moet zijn die van den ondergang van
het Avondland, doch die van zijn wederop
standing. Dat Duitschland tot dit groote
werk een onvergankelijke bijdrage moge le
veren, is onze trotsche hoop en ons onschok-
baar geloof.
JlxidioptOQCCliiUfUl
Donderdag 23 Mei.
HILVERSUM, 301 M. (AVRO-
uitz.) 8.Gr.pl. 10.Morgenwij
ding. 10.15 Gewijde muziek. 10.30
Cello-recital M. Meder, m. m. v. E.
Veen, piano. 11.Knipcursus Kin-
derklceding. 11.30 Ensemble Lis-
monde en gr.pl. 1 Kovacs Lajos
en zijn orkest. 1.40 Zang door Vera
Korijn, mmv. E. Veen piano. 2.—
Omroeporkest o. 1. v. A. van Raalte,
mmv. Ré Koster, sopraan en Sam
Swaan. viool. 3.-3.45 Naaicursus.
4.— Voor zieken en ouden van da
gen. 4.30 Or.pl. 4.45 Radiotooneel
voor de kinderen. 5.30 Kovacs La-
jo® en zijn orkest en gr.pl. 6.30
Sportpr. H. Hollander. 7.— Avro-
Declbels olv. E. Meenk. 7.30 Van
reizen gesproken, tekst en leiding:
H. Felderhof. 8.— Vaz Dlas. 8.05
Omroeporkest olv. A. van Raalte,
mmv. M. von Basilides, alt. 8.50
Dlsconleuws. 9.15 Ouitaarrecital
Luise Walker. 9.30 Beethovencon-
eert door het Concertgebouworkest
olv. prof. dr. W. Mengelberg. 10.20
Or.pl. 10.30 Avro-Decibels olv. E.
Meenk. 11.10-12.- Carol Alberts
en zijn ensemble uit „Psehorr" te
Rotterdam.
HUIZEN, 1875 M. (8.-9.15 cn
11.-2.- KRO, de NCRV van
10.—11.—en 2.—11.30 uur). 8.—
9.15 en 10.-Or.pl. 11.30—12.
Godsd. halfuur. 12.15 Orkestcon
cert en grml. 2.— Handwerkcursus,
3.-3,45 Zang door N. Hugues. alt.
4.— Bijbellezing ds. J. O. L. Brou
wer, mmv. bariton en orgel. 5.—
Handenarbeid v. d. jeugd. 5.30
Or.pl. 7.15 Rep. 7.30 Weekover
zicht. 8.— Vaz Dias. 8.05 Zangclub
„Con Amore" en het HEMO-orkest
olv. J. D. v. Ramshorst. 9.— Ouder
uurtje. 9.30 Orgelconcert E. A. Vos.
(9.55 Vaz Dias). 10.30-11.30
Or.pl.
DROITWICH, 1500 M. 10.35
10.50 Morgenwijding. 11.25 Orgel
spel H. Croudson. 11.50 Voor de
scholen. 12.10 Rutland Square en
New Victoria-orkest olv. N, Austln.
I.20 Or.pl. 2.25 Voor de scholen.
3,20 Vesper. 4.10 Or.pl. 5.05 Or
gelconcert O. D. Cunningham. 5.33
BBC-dansorkest olv. H. Hall. 6.20
Ber. 6.50 Bach-cor.cert. 7.10 Duit
schc les. 7.40 Or.pl. 7.50 Lezing
8.20 Slr Christopher Wren, spel
van C. Whitaker—Wilson. 9.25
Vioolrecital Lisa Minghetti. 9.50
Ber. 10.20 Korte dienst. 10.35 Wal-
ford Hyden's Zigeunerorkest. 11.35
—12.20 Lou Preager en zijn Band.
RADIO PARIS. 1648 M. 7.20 en
8.20 Gr.pl. 12.35 Kamermuziek o.
1 v Doyen. 5.05 Radiotooneel. 9.05
Dito. 10.05 Nat. orkest olv. Inghel-
brecht.
KALUNDBORG, 1261 M- 12.20
2.20 Concert uit rest. Wivex. 3 05
5.05 Jazzmuziek door de Dondes-
band. 8.20 Or.pl. 8.35 Radiotoo
neel. 10.35—11.05 Kamermuziek d,
Strijkkwartet.
KEULEN, 456 M. 6.20 en 7.20
Concert. 12.20 Omroepkleinorkest o.
I. v. Eysoldt. 2.35 Pianorecital. 4.20
Zang en piano. 5.20 Leipz. Symph
orkest en solisten. 7.20 Zang en
accordeon. 8.30 Radiotooneel. 9.20
Omroeporkest en koor. 10.40 Om-
roepkleinorkest olv. Eysoldt. 11.20
12.15 Uit Leipzig: Dresdener
Philh. orkest olv. P. van Kempen.
ROME, 421 M. 910 „Die Ent-
führung aus dem Serail", opera van
Mozart.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.:
12 20, 1.30—2.20 en 5.20 Or.pl.
6.50 Omroeporkest olv. Doullez.
7 35 Or.pl. 8.20 Koorconcert cn gr.
pl. 10.30—11.20 Oev. progr. 484
M.: 12.20 Or.pl. 12.50 Omroep
orkest olv. Douliez. 1.402.20 Gr.
pl. 5.20 Pianorecital. 5.50 Orgel
concert. 6.50 Kamermuziek. 7.35
Gr.pl. 8.20 „L'Arlésienne", van
Daudet met muziek van Bizet. 10.30
—11.20 Populair concert.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 8.30 Bonte Avond uit Mün-
chen. 9.10 „Ingeborg", comedle van
C. Ooetz. 10.20 en 11.— Ber. 11.20
—12.20 Concert uit Dresden olv. P,
van Kempen.
OEMEENTËLnkE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1Hilversum.
Liin 2: Huizen.
Lijn 3: Keulen 8.20-8.50, D.-
sender 8.5011.15. Keulen 11.15—
12.05, Parijs Radio 12.05—14.20,
Keulen 14.20—15.05, Kalundborg
15.05—16.20, D.sender 16,20—
17 20, Keulen 17.20-18.50, Brus
sel Fr. 18.50-19.50, Stuttgart
19.50-20.35, Leipzig 20.35—
21.10 en Rome 21.10-24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8.05—9.20,
Droitwich 10.35—11.05, Lond. Reg.
II.05—12.10, Droitwich 12.10
14 20, Lond. Reg. 14.20—15.20,
Droitwich 15.20—18.20, Beromün-
ster 18.20—18.50, Lono. Reg. 18.50
-21.25, Droitwich 21.25-21.50,
Wcenen 21.50—22.20, Droitwich
22.20-24.—.
fBuitenloHd
HET PROCES TEGEN ZUSTER
WERNERA.
Een briei van dr. Hoiius aan
n.r, Susterhemm.
Dr. Hofius, van de Universum-Bank te
München, die momenteel te Amsterdam ver
toeft, heeft, naar hij aan de Msb. mededeelt,
het volgende schrijven aan mr. Susterhemm,
den verdediger van Zuster Wernera der Vin-
centianen in het deviezen-smokkel-proces, ge
zonden:
Zeer geachte heer advocaat,
Volgens berichten in de pers heeft u mij
en de door mij vertegenwoordigde Univer
sum Bank een „uiterst slecht getuigschrift"
uitgereikt. Naar mijn meening had u daar
toe absoluut geen reden.
1. Is het u bekend, dat de Zusters van St,
Vincentius, Keulen—Nippes, in het geheel
niet met de Universum-Bank te Berlijn in za
kenrelatie gestaan hebben, doch slechts een
klein conto bij het filiaal te Keulen hadden?
2. Is het u bekend, dat Zuster Wernera
reeds inkoopen van obligaties deed, voordat
ik haar „überhaupt" leerde kennen? Het be
wijs hiervoor kan ieder gewenscht oogenblik
geleverd worden.
3. Is het u bekend, dat de leider van het
filiaal Keulen, de heer Blasius, op last van
mij Zuster Wernera, na de afkondiging van
de wet op het volksverraad, een bezoek heeft
gebracht en haar opmerkzaam maakte op
den plicht van aangifte? Echter vergeefs!
4. Is het u bekend, dat sedert de afkondi
ging van de wet op het volksverraad circa
100.000 gulden aan obligaties door een per
soon in Den Haag, L. genaamd, voor reke.
ning van Zuster Wernera zijn opgekocht,
waarmede wederom de Universum-Bank niet
het minste had uit te staan?
5. Weet u werkelijk niet, wie de ware ad
viseur van de Zusters van St. Vincentius is
geweest: dat ik, noch iemand van de Uni
versum-Bank, invloed op Zuster Wernera
heeft gehad?
6. Weet u niet, dat ik Zuster Wernera er
tegen gewaarschuwd heb, marken te smok
kelen en dat zij onder getuigen nog tegen
het einde van 1934 verzekerd heeft, dat dit
niet geschied was?
7. Is 't u bekend, dat ik in den tijd tusschen
Kerstmis en Nieuwjaar 1934 persoonlijk bij
Zuster Wernera een bezoek heb gebracht en
haar in tegenwoordigheid van getuigen aan
spoorde, aangifte te doen in zooverre de aan-
koopen niet legaal waren geweest? Is het u
bekend, dat Zuster Wernera daarop ant
woordde: „Onze zaken zijn alle volkomen in
orde"?
Indien u dit alles niet bekend is, hetgeen
ik moet aannemen, waarom stelt u zich dan
niet beter op de hoogte; en indien het u
daarentegen wel bekend was, waarom reik
te u mij dan een slecht getuigschrift uit?
DE MIJNWERKERSSTAKING IN
BELGIE.
Weer vijf mijnschachten door de
arbeiders bezet.
Zooals te voorzien was, trots de officieuse
geruststellende berichten, heeft de agitatie
die, sedert eenige dagen, onder de mijnwer
kers in Henegouwen en Namen te consta-
teeren valt, Dinsdagochtend een verdere
uitbreiding genomen. Oeheel onverwacht
hebben de arbeiders die gebaarden zich aan
't werk te willen begeven, weer verscheidene
schachten bezet. Dit blijkt gebeurd te zijn in
antwoord op het bericht dat 400 gendarmes
op weg waren naar Charleroi en de Bori-
nage om, desnoods met geweld, de binnen
plaatsen der mijngebouwen, die door de ar-
beiders mochten zijn bezet, geheel te doen
ontruimen.
De toestand is nu aldus de N. R. C. zóó:
vijf mijnen worden door de arbeiders bezet
gehouden. Het zijn de Charbonnagcs de St.
Jacques en Charbonnages de Panama, te
Farciennes, de Charbonnage du Carabinier
en Charbonnage du Pont-de-Loup, te Pont-
de Loup en de Charbonnage du Öouffre, te
Chfttelineau. Te Farciennes is de gendarme
rie er, bij verrassing, in geslaagd, Dinsdag
ochtend de binnenplaats en de gebouwen
van de Charbonnage St. Paulien te doen ont
ruimen. Te Farciennes is de mijn St. Jacques
reeds sedert Donderdag j.1. door de stakers
bezet. Zij worden door hunne huisgenooten
van voedsel en drank voorzien.
De toestand ernstig.
De toestand wordt beschouwd als zijnde
zeer ernstig daar de beweging een revo
lutionair karakter vertoont. De mijnwerkers
hebben, daar waar zij de gebouwen bezet
houden, het inzicht te kennen gegeven, in
geval van hardhandig optreden der gendar
merie, de dynamietvoorraden tot ontploffing
te brengen en de mijnen zwaar te beschadi
gen. De stakers eischen 5 pet. loonsverhoo-
ging en een betere werkverdeeling. Zij wei
geren beslist het geschil aan de arbitrage
van den Nationalen Mijnraad te onderwer
pen. Naar het woord van de socialistische
leiders wordt niet meer geluisterd.
In de Panamamijn. waar de bezetting uit
300 man bestaat, hebben de stakers zich
meester gemaakt van 20.000 K.0. dynamiet.
Zij zrugen voor het in gang houden ven
de waterpompen en de voeding van de
mijnpaarden. Ook hebben zij een radiotoe
stel geïnstalleerd en zorgen zij er voor dat
de strengste tucht onder de stakers wordt in
acht genomen. Niemand mag alcohol drln
ken, terwijl ook het drinken van bier tot een
minimum is beperkt.
Onder de bevolking van het mijngebiïd is
de onrust groot daar zij vreest dat, in geval
de gewapende macht mocht ingrijpen, zeer
ernstige feiten zouden kunnen gebeuren.
De bezette mijneb door gendarmes
omsingeld.
Oisteren in den loop van den middag zijn
ongveer vijfhonderd bereden en onbereden
gendarmes uit de provincies Namen en Hene
gouwen te Charleroi aangekomen. Zij heb
ben zich onmiddellijk naar de door de sta
kers bezette mijnen begeven en hebben de
gebouwen omsingeld.
De officieren eischten ontruiming en deel
den aan de leiders van de stakers mede, dat
desnoods gebruik zou worden gemaakt van
gasgranaten en machinegeweren. In drie
mijnen hebben de stakets na een uur de ge
bouwen ontruimd evenals de binnenplaatsen.
Er zijn nog drie mijnen door de stakers
bezet. Men verwachtte echter dat zij gister
avond eveneens zouden worden ontruimd.
De roode vlaggen die covenop de mijn-
torens waren geplaatst, zijn door de gen
darmes naar beneden gehaald. De staking
duurt nog altijd voort in zestien mijnen.
HET A.S. VORSTELIJK HUWELIJK.
De aankomst van 's bruigoms
ouders.
Gistermiddag om vier uur zijn koning
Christiaan en koningin Alexandrina van De
nemarken en IJsland met het koninklijk jacht
Dannebrog te Stockholm aangekomen.
Zweedsche oorlogsschepen waren* de Dan
nebrog met het Deensche escorte tegemoet
gevaren. Na het wisselen van saluutschoten
gingen de Zweedsche pantserschepen de
Deensche vaartuigen voor naar Stockholm,
waar zij even voor vieren binnenliepen. In
den archipel waren alle huizen aan den
oever bevlagd. Een hecle vloot motorbooten
was de gepavoiscerde oorlogsschepen tege
moet gevaren.
Koning Oustaaf, kroonprins Gustaaf
Adolf, prinses Louise en het bruidspaar wa
ren de gasten met de koningssloep Vasaor-
den tegemoet gevaren. De gasten gingen
over in de sloep, die hen naar de kade van
het paleis bracht, waar de andere prinsen
en prinsessen hen verwelkomden. Op de ka
de was een eerecompagnie opgesteld en de
weg naar het paleis, die vroolijk versierd
was, was door troepen afgezet. Per rijtuig
werd de betrekkelijk korte afstand afgelegd
EEN MISDAAD TE NEW-YORK?
Hoofdinspecteur Helby, een van de „groo
te vijf" van Scotland Yard te New-York,
heeft de leiding op zich genomen in het on
derzoek naar aanleiding van het vinden van
het lijk van een jonge vrouw in een veld bij
Mechley Avenue te Purley. Dit veld bevindt
zich in de buurt van een blok huizen in aan
bouw, en een arbeider, die daar werkzaam
was, heeft het lijk gevonden. Hij dacht eerst,
dat de vrouw sliep, maar toen hij naderbij
kwam, begreep hij, dat zij overleden was. Hij
waarschuwde zijn makkers, en hun baas
waarschuwde de politie. De man had dc
vrouw den avond tevoren gezien in gezel
schap van een andere vrouw en twee man
nen. De andere vrouw geleek een jongere
zuster van haar en was eender gekleed. Toen
de politiedokter het lijk onderzocht, bleek de
vrouw ongeveer 6 of 7 uur dood te zijn. De
dokter schatte haar leeftijd op 35 tot 40 jaar
Bij haar lag haar taschje, dat gesloten was.
De dokter heeft aanvankelijk niets kunnen
ontdekken, dat op misdaad wees, maar tot
dusver is men er nog niet in geslaagd, de
identiteit van de vrouw vast te stellen, of de
menschen te vinden, die den vorigen avond
met baar daar ter plaatse zijn geweest.
Groot redenaarstalent.
Naast president Roosevelt beheer-
schen twee mannen de politieke discus
sies in de Vereenigde Staten: senator
Huey Long en pater Coughlln. Dezen
zijn ongetwijfeld op het oogenblik de
populairste menschen in Amerika en
hun aanhang, openlijk of heimelijk, be
draagt vele millioenen, waarmede de
officieel© politiek ongetwijfeld rekening
houden moet.
Terwijl Long's methode hierin be
staat om alles in een belache ijk dag
licht te stellen, hetgeen ln. de Noorde
lijke staten wel eenig succes oogst, is
de methode van pater Coughlin geheel
anders. Zeker is ook hij niet van eenige
demagogie vrij te pletten en veel van
hetgeen hij zegt bevat niet veel meer
dan opgeblazen schandaal-affaires.
Nochtans staa' hij nog steeds in verbin
ding met de Katholieke kerk, welke hij
in den meest agressieven vorm ver
tegenwoordigt. Pater Coughlin voert,
naar bekend, reeds lang den strijd niet
meer vanaf den kansel; hij gebruikt
thans de radio als strijdmiddel en wel
in een zelfs voor Amerlkaanscht be
grippen buitengewone mate. Do uit
werking is in wijden kring merkbaar.
Coughlin is een „selfmade man". Zijn
vader heeft langen tijd als matroos op
zee gezwalkt, voordat hij lijkendrager te
Hamilton werd. De kleine Couphlin ge
noot zijn opvoeding in een klooster. Zoo
wel in vroomheid als in leeren en in
sport muntte hij uit. Hij was een vol
maakt seminarist.
Hij heeft een buitengewoon redenaars
talent, een warme, bij de massa in den
smaak vallende stem en bezit een beeld
rijken stijl, die niet van eenige origina
liteit ontbloot is, De kieine Darochie,
waarvan pater Coughlin de geestelijke
herder was, bleek al ras veel te klein
voor hem. Hij wilde tot de massa spre
ken. En zoo kondigde hij op een avond
het was 15 Augustus 1926 zijn pa
rochianen aan, dat hij het plan had voor
de radio te spreken. Een stroom van pro
testen ging op. Coughlin stoorde zich
hier echter niet aan en bezocht Fitz-
patrick, den manager van den zender te
Detroit. Hij deelde dezen zijn voornemen
mede. In de Vereenigde Staten kan
iedereen voor de radio spreken; het is
slechts een kwestie van geld. De zaak
kwam dus in orde. Op den kansel werd
een microfoon aangebracht en op den
derden Zondag in October van het jaar
1926 namen de radioredevoeringen van
pater Coughlin eon aanvang. In het be
gin waren het preeken, die het evange-
fr\cItóA
ROOKT IBIS EN GÉÉN ANDERE SHAG
lie van den dag verklaarden en welke
aangepast werden aan de massa der on
bekende toehoorders, Pater Coughlin
ontving veel brieven en aanmoedigin
gen. Een jaar later was deze correspon
dentie zoo uitgebreid, dat hij voor de be
antwoording een tiental secretarissen In
dienst moest nemen. Het succes werd
hoe langer hoe grooter. Coughlln voelde
zich begrepen en in innig verband met
de groote massa der Amerikanin, wier
eenige zorg de crisis, de werkloosheid
en de dalende loonen waren. Deze wassa
wilde pater Coughlin veroveren om ze
tot Christus te brengen.
Behalve over de crisie sprak hij ook
het communisme zijn zonden voor, be-
nog over sociale onderwerpen. Hij hield
streed het alcoholverbod en onthulde
corruptie- en schandaalaffaires. Gelei
delijk verklaarden andere zenders zich
bereid de Detroitsche preeken te rela-
yeeren. Allereerst Chicago, vervolgens
Clncinnattl en tenslotte de groote zen
ders te Plttsburg en te Schenectady.
der de luisteraars, of de Katholieke uit-
Een kleine zender hield een enquête on-
zendingen voortgezet moesten worden.
Drie dagen later waren 137.428 antwoor
den binnen, die alle zonder uitzondering
verlangden, dat de radiopreeken niet
onderbroken zouden worden. Heden ten
dage worden deze radiopreeken door 27
zenders uitgezonden en men schat het
aantal luisteraars van pater Coughlin
op meer dan vijftig millioen.
Hoewel Coughlin heftig tegen de mis
bruiken van het kapitalisme van leef
trekt, aarzelt hij ook niet het socialisme
te bestrijden. Voor hem zijn marxisme
en kapitalisme Slameesche tweelingen,
gelijk hij in zijn preek van 18 Februari
1934 verklaard heeft, want beide syste
men berusten op dezelfde materialisti
sche opvatting van den slechts op winst
gorichten arbeid: winst voor de kapita
listen, loon voor de marxisten.
