DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. QxtQeÜj&scfi Ojoemcht Wat Weenen zegt van Hitler's rede. ^Buitenland Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. Mo. 123 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENJ Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Zaterdag 25 Mei 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang De Oosienrijksche pers bespreekt de rede uitvoerig en levert er kritiek op. Herinneringen aan de terreur. In de Weensche society vertelt men elkaar sedert enkeie dagen het volgende gesprek, dat de Duitsche gezant, Von Papen, gehad heet te hebben met een Weensch gravinnetje. Von Papen vischte naar een complimentje, of een dankbaarheidsbetuiging, omdat, sedert hij gezant geworden was, geen enkele bom aanslag of andere daad van geweld meer plaats gehad had. Waarop de Weensche schoonheid, meer diplomatiek talent aan den dag leggend, heel onschuldig antwoordde dat ze nooit geweten had, dat de Duitsche regeering of derzelver gezant, met die aan slagen iets te doen had Het is al wel haast een jaar geleden, dat, na den gruwelijken moord op Dollfuss, Von Papen naar Weenen werd gestuurd, en wer kelijk de bom- en andere aanslagen stopgezet werden, maar het is toch nog niet lang ge noeg geleden, dat men die lange periode van bom- en moordaanslagen vergeten zou zijn. Indien de Duitsche Führer zich de moeite neemt de Oostenrijksche perscommentaren op zijn redevoering te lezen, zal hij dat wel merken. De „Reichspost" maakte een nog dankbaarder gebruik van deze zeer zwakke plek in Hitleris redevoering. Het katholieke orgaan herinnert er aan, dat men in Oosten rijk het nationaal-socialisme eerst rustig zijn gang Het gaandat wijlen de bondskanselier Monseigneur Seipel zelfs eens een verkie- Jtagsbondgenootschap er mee sloot> dollfuss, na het aan de macht gekomen zijn van Hitier, nog openlijk verklaarde, dat Oostenrijk niet wat goed was in het natio naal-socialisme wilde verwerpen. „Ware toen onder de Oostenrijksche nationaal-socialisten een jpan opgestaan, die de nationaal-socialis tische gedachten als het ware in het Oosten- rijksch had vertaald, het aangepast had aan den Oostenrijkschen eigenaard, en die tevens het Oostenrijksche zelfbestemmingsrecht had gerespecteerd, zoo ware het mogelijk ge weest dat de politieke ontwikkeling een heel andere richting genomen had. Tot een Het vorstelijk huwelijk voltrokken. Tusschen krooprins Frederi? van Denemarken en prinses Ingrid van Zweden. Het jonge paar rijdt door het jubilende Stockholm. Het afscheid van Zweden. Het Abessinisch conflict. Compromis in de Abessynsche kwestie? Litwinoff aan het woord. Na den dood van Pilsoedski. De film van Pilsoedski's bijzettting. Poolsch protest tegen Litausche sche radio-uitzending. Overbrenging van stoffelijk over schot van Pilsoedski's verwanten naar Polen. Waf vandaag de aandacht trekt Een Pilsoedskiweg. ZWEEDSCHE RIJKSDAG BESTAAT VIJF EEUWEN. Omvangrijk feestprogramma. DE KUNSTSCHATTEN VAN CASTIGLIONE IN BESLAG GENOMEN ALKMAARSCHE COURANT. Het verslag van de rede van Hitier, die in alle Europeesdie lan den bestudeerd, besproken en becri- tiseerd is, werd in Oostenrijk waar schijnlijk met minder nieuwsgierig heid tegemoet gezien dan elders, zegt de Weensche Hbld.-correspon- dent. Men maakte er zich namelijk niet de minste illusie over de plan nen, welke men te Berlijn en Mün- chen koestert ten opzichte van den Duitschspi ekenden buurman en men was misschien eerder bezorgd er voor, dat Hitier zijn ware bedoelin gen te lijken. zijn v gen te diens opzichte zou verheime- Nu, dat heeft hij zeker niet gedaan, of tenminste niet zoo, dat elk goed verstaander weet waaraan we toe zijn. Hetgeen maar beter is, opdat tenminste ook niet diegenen zich illusies te dien opzichte zouden gaan maken, die er belang bij hebben, dat het stra tegisch zoo gewichtige Alpenlandje tusschen het Derde Rijk en het Zuid-Oosten van Europa, onafhankelijk blijve; een versperring en geen brug tusschen dat Derde Rijk en degenen, die in dat Zuid-Oosten er mee zou den willen of kunnen samenwerken. De pers aan het woord. In gematigde woorden in de officieele „Wiener Zeitung", in heftiger termen in het orgaan van den kanselier en der verdere vroegere christelijk-socialen, de „Reichs post wordt herinnerd aan de wijze waarop van uit Duitschland de nationaal-socialische „„ideeën van het Rijk, die in het een of an dere Duitsche land niet spoorloos konden voorbijgaan", hier werden gepropageerd. De „Wiener Zeitung" (uitgever en bezitter: het bondsbestuur) vraagt of die invoer van ideeën dan toch zoo spontaan en onschuldig was? „Oostenrijk heeft geen Chi- neeschen muur om zich opgericht en was ook niet in staat zich tegen andere meeningen ervan hermetisch af te sluiten als het nat.- socialistische rijk. Dat heeft er echter alle kracht en wil aan gezet om de nationaal - socialistische gedachte in ons land te doen zegevieren en uit Oostenrijk een gouw van het Derde Rijk te maken". Het blad be schrijft dan die terreur, en wijst er op hoe Hitier thans zelf, in punt 12 van zijn resu mé, alle pogingen om bepaalde spanningen te verminderen vergeefs noemt zoolang niet door doeltreffende maatregelen een vergifti ging der openbare meening der volken door onverantwoordelijke elementen in woord, schrift, film en theater doeltreffend wordt verhinderd. Dat verklaart het orgaan der re geering juist het doel van het pact van niet- inmenging, en voor den wensch van het Oos tenrijksche volk. breuk kwam het eerst, zooals iedereen weet, toen een rijks-Duitsche stadhouder naar Oostenrijk werd gestuurd; toen met vreemd geld getracht werd Oostenrijk een vreemden wil en vreemde leiding op te leggen". Lastiger is het natuurlijk voor óe Ween sche bladen te bewijzen, of aannemelijk te maken, dat Hitier geen recht heeft het te doen voorkomen alsof een groot of over wegend deel van Oostenrijk niet achter de tegenwoordige regeering zou staan. Sedert het onverwachte succes in het Saargebied, en thans weer in Duitsch- Bohemen, eischt men van naüonaal-social's- tische zijde ook in Oostenrijk een volksstem ming. Een verlangen, waaraan Oostenrijk reeds daarom niet kan voldoen gesteld, dat het dit zou wilien en aandurven - omdat Dollfuss indertijd, en juist met het oog daarop, zijn nieuwe grondwet in geforceerd tempo liet klaarstoomen en er door jagen; bii welke grondwet zulk een plebisciet, als elke verkiezing, niet meer mogelijk is. De „Reichspost" herinnert er Hitier thans in dit opzicht aan. dat indertijd door zijn menschen beweerd werd, dat in Oostenrijk minstens 80 pet. der bevolking nationaal- socialistisch zou zijn; terwijl op 25 Juli van de twee millioen Weerers niet één enke.e een hand uitstak om de 140 Putschisten te hulp te komen, die in den Ballhausplatz gedron gen waren en in naam van Hitier de macht in handen wilden nemen. Men heeft in het tegenwoordige Oosten rijk reeds allerlei tegenargumenten gezocht om die Duitsche beweringen over een on derdrukte meei derheid te weerleggen. Zoo heeft men indertijd de menschen geteld, die dag in dag uit naar het graf van den armen Dollfuss stroomden, en beweerd dat hun aantal, dat in de vele honderdduizenden liep, het beste plebisciet was, dat men denken kon. Tegenwoordig pocht men met de vele hon derdduizenden (ik meen reeds bij de twee millioen) die reeds lid geworden zijn van het Vaderlandsche Front; waarbij men echter verzwijgt, dat zeer velen, o.a. alle ambtena ren, zulks niet vrijwillig werden In „Das Echo", een der boulevardbla den, die zich merkwaardig genoeg, in de hooge protectie van den Ballhousplatz ver heugen, wordt er op gewezen, dat Hitier in scherpe bewoordingen elke poging tot in menging in Duitsche aangelegenheden, door de bolsjewieken, van de hand wees. Hitier bewees dus, zoo meent „Das Echo", dat hij zeer juist kan beoordeelen wat men onder buitenlandsche inmenging moet verstaan. „Dit begrip verliest hij echter direct wan neer hij over Oostenrijk te spreken komt. Hij doet het bijv. in allen ernst voorkomen alsof het grootste deel der Oostenrijkers na tionaal socialistisch gezind is, en door de regeering Schuschnigg-Starhemberg slechts met behulp van vreemde bajonetten onder drukt word! Terwijl Hitier toch uit de feiten had kunnen leeren, dat deze Oostenrijksche regeering geheel met eigen krachten, den nationaal-socialistischen Putsch onderdruk te. De vreemde bajonetten stonden toen slechts klaar om in te grijpen indien deze Putchisten hulp ontvangen hadden uit Duitschland Een der spreektrompetten van Benesj in Weenen, de „Wiener Tag" noemt Hit ler's bewering, dat de Oostenrijksche regee ring niet door het vertrouwen van het volk wordt gedragen „direct ongehoord" even on gehoord als zijn opvatting, dat deze „bewe ging" in Oostenrijk zuiver cultureel zou zijn. „Wij kennen deze soort cultuut: bom men, explosieve stoffen, onbeperkte geldmid delen voor de opruiers, aanzetting tot kan- seliersmoord". Waarbij het blad natuurlijk verzwijgt, dat van uit Tsjechoslowakije met ongeveer dezelfde middelen de Oostenrijk sche marxisten werden gesteund in hun strijd tegen Dolfuss! Zelfs een der „ge tarnde Nachrichten", betreurt het dat deze passage in de verklaring van den rijkskan selier niet werken zal als een ontspanning tusschen Berlijn en Weenen. Men zal er in tegendeel eerder een dieper worden van moe ten verwachten van de pijnlijke tegenstel lingen tusschen beide staten. Het orgaan van de Heimwehr, de „Oester reichische Abendzeitun g", heeft nog geen tijd gevonden zich er een oordeel over te vormen. Of het heeft andere zorgen. Het geeft voorloopig slechts den weerklank weer, die deze redevoering in Londen, Parijs en Rome had. Op zichzelf overigens nog niet zoo onver standig. Het is voor de toekomst van Oos tenrijk immers veel en veel geictiger wat men er daar van denkt, dan hier. Waar men toch te zwak is om zelf voor het behoud van zijn onafhankelijkheid te kunnen zor gen, Het huwelijk tusschen kroonprins Frederik van Denemarken en prinses Ingrid van Zwe den is gisterochtend met groote pracht en praal voltrokken. De koningen van Zweden, Denemarken en België waren aanwezig, en Engeland werd vertegenwoordigd door prins en prinses Arthur van Connaught. Tal van leden van andere koninklijke families in Europa waren eveneens tegenwoordig. Het was prachtig zonnig weer en het was buitengewoon druk in de stad. De huwelijksplechtigheid geschiedde in de kerk Storkyrkan door den aartbisschop van Zweden dr. Erling Eidem. De bevolking van het geheele land toonde groote belangstelling voor het huwelijk. Uit alje streken waren, duizenden per spoor, in auto's en bussen naar de hoofdstad gekomen. Een extra-trein uit Denemarken had meer dan duizend belangstellenden aangebracht. Bij den ingang van de kerk hielden gre nadiers te paard de wacht en terwijl de ge- ncodigden in de kerk hun plaatsen opzoch ten, speelde het orgel Zweedsche en Deen- sche composities. Aartsbisschop Eidem met zijn kerkelijke assistenten en Widner de hofprediker bega ven zich nu naar het koor der kerk voor net altaar. Kroonprins Frederik, geleid door zijn vader koning Christiaan en voorafgegaan door eenige kamerheeren schreed daarna naar zijn plaats op het koor, waar hij prinses Ingrid afwachtte. De bruid, geleid door haar vader, prins Gustaaf Adblf, wasyntusschen bij de kerk aangekomen en begar zich door het midden schip naar haar plaats, voorafgegaan door de ceremoniemeesters en gevolgd door de prinsesjes Ragnhild en Astrid van Noor wegen, die haar sleep droegen, en de kleine graaf Gustaaf van Wisborg. Nadat ook de koning en prins Gustaaf Adolf hun zetels hadden ingenomen, begaven bruid en bruide gom zich naar den voet van het altaar, on derwijl het orgel de Zweedsche psalm 424 „O gezegende dag" speelde, die door het kerkkoor gezongen werd. Aartsbisschop Eidem heeft daarna het huwelijk ingezegend volgens den ritus van de Zweedsche Luthersche kerk, waarna de gemeente den Deenschen psalm 439 gezon gen heeft, gevolgd door de bij een huwelijks inzegening gebruikelijke Zweedsche gezan gen. Op hetzelfde oogenblik dat de aartsbis schop bruid en bruidegom in den echt ver bond, klonken buiten 21 kanonschoten uit een batterij, gevolgd door saluutschoten uit de in de haven liggende oorlogsschepen. Na de huwelijksvoltrekking hebben de jonggehuwden zich met hun ouders, familie leden en verdere genoodigden naar het Ko ninklijk Paleis begeven. Het bruidspaar be steeg een galarijtuig a la Daumont bespan nen, hetwelk voorafgegaan en gevolgd werd door een afdeeling cavalerie. Bij hun aankomst werden de jonggehuw den door den commandant van het paleis, den hofmaarschalk en den opper-ceremonie- meester ontvangen, die hen naar de feestver trekken geleidden. Spoedig vertoonden bruid en bruidegom zich bij het open venster om naar een op het plein opgesteld Deensch koor te luisteren en de duizenden Denen te danken die naar Stockholm gekomen waren om hun toekomstige koningin te huldigen. In de groote ontvangstzaal werd het noen maal gebruikt, waarna de jonggehuwden zich naar de zaal van Karei XI begaven om de gelukwenschen te ontvangen. Alle gasten, die aan het noenmaal hadden aangezeten, begaven zich daarop met de jonggehuwden op het groote balkon van het paleis om naar de uitvoering te luisteren, die een zeer groot Zweedsch koor ten gehoore bracht. Gistermiddag hadden prinses Ingrid en prins Frederik de inwoners van Stockholm de gewenschte gelegenheid gegeven hen toe te juichen Omstreeks drie uur verlieten zij het paleis voor een rit door de voornaamste stra ten der stad. Voorafgegaan door een esca- dron cavalerie reed het jonggehuwde paar in een a la Daumont bespannen rijtuig: hier achter reed opnieuw een escadron cavalerie, waarna de rijtuigen met het gevolg kwamen. De straten, waar de stoet doorreed, waren rijk versierd 'met vlaggen, guirlandes en bloemversieringen. Men zag de kleuren van Zweden als van Denemarken en IJsland. Langs den weg stonden over rijen dik de menschen, welke het jonge paar luide toe juichten. Middags te vijf uur was het oogenblik ge komen, dat prinses Ingrid Stockholm en Zweden moest verlaten om haar echtgenoot naar zijn land te volgen. Alle vorstelijke per sonen begaven zich te voet naar de rijk ver sierde kade, waar de Zweedsche koninklijke sloeep, de Vasaorden, wachte om prinses Ingrid en prins Frederik naar het Deensche koninklijke jacht Dannebrog te brengen, waarmede zij naar Denemarken zullen rei zen. Op de kade waren duizenden samenge stroomd om de prinses een laatst vaarwel toe te roepen. Een laatste afscheid bood de Zweedsche militaire luchtvloot. Een escader van 3b vliegtuigen vloog over Stockholm en de haven toen het prinselijk paar zich naar de Danneborg begaf en volgde het schip een eind weegs toen het tusschen de eilanden door naar zee stoomde. In den avond bood koning Gustaaf een diner aan op het Paleis aan alle vorstelijke personen en hun gevolg. De particuliere besprekingen tusschen de Britsche en Fransche gedelegeerden aan den eenen kant en de Italiaansche aan den ande ren, zijn gister te Geneve voortgezet met betrekking tot het Italiaansch—Abessinisch conflict. Ondanks den ernst der moeilijkhe den, die daarbij ontmoet worden, laat men niet af van de pogingen om een compromis overeenkomst tot stand te brengen. Men verwacht, dat het conflict niet eerder dan Maandag in den Volkenbondsraad ter sprake zal komen. Na een dag van naarstige pogingen een overeenstemming in het Italiaansch—Abes synsche geschil tot stand te brengen, werd tegen 11 uur gisteravond medegedeeld, dat de aangekondigde nachtzitting van den Volkenbondsraad zou worden gehouden. Om 11 uur begon een bespreking tusschen Laval en Aloisi, waaraan spoedig ook Eden en Litwinof deel namen. Het verluidt, dat laat in den avond op nieuw antwoord uit Rome was ontvangen, waardoor overeenstemming mogelijk zou zijn op de basis, dat de Volkenbondsraatf eerst een geschiktén termijn voor een scheids rechterlijke procedure zou vaststellen en de partijen zich zouden verplichten niet tot oorlog te zullen overgaan. Na deze vertrouwelijke bespreking ving tegen één uur na middernacht de openbare zitting van den Volkenbondsraad aan, op de agenda kwam als eenig punt voor de behan deling van het ItaliaanschAbessynsche geschil. Litwinoff opende de zitting en veront schuldigde zich de zitting op een zoo laat uur te hebben medegedeeld, doch hij wees op de belangrijkheid van de kwestie en de noodzakelijkheid haar zoo spoedig mogelijk af te wikkelen. Op zijn uitnoodiging nam vervolgens de vertegenwoordiger van Abessynie, de Fran sche jurist Lapradelle, plaats aan den raadstafel. Litwinoff herinnerde aan het Italiaansch- Abessynsche vriendschaps- en abritagever- drag van 1928, volgens het welk geschillen welke niet langs diplomatieken weg zouden kunnen worden beslecht, in geen geval langs gewelddadigen weg zouden kunnen worden opgelost, doch zouden worden verwezen naar een arbitrage-commissie. Vervolgens legde Litwinoff den Raad twee ontwerp-resoluties voor. Gisteren is van 10 tot 24 uur zonder onder breking in alle Poolsche bioscopen in het ge heele land de film van de plechtige bijzet ting van wijlen maarschalk Pilsoedski ver toond. De vertooning is voor de geheele be volking gratis toegankelijk. Naar aanleiding van een bericht van het Litausche radiostation Kowno op 19 dezer over de bijzettingsplechtigheden van maar schalk Pilsoedski heeft de Poolsche radio- omroep geprotesteerd bij den voorzitter van de Union Internationale de Radiodiffusion. Telegrafisch heeft de voorzitter geantwoord, dat hij het met het Poolsche protest eens is en stappen te Kowno zou doen. De regeering van Litauen heeft haar toe stemming gegeven tot de overbrenging van het stoffelijk overschot van Pilsoedski's moeder en van zijn broer en zuster, die op jeugdigen leeftijd overleden zijn, naar Po len. De drie verwanten van den maarschalk zijn begraven in een dorp nabij Ukmerge op Litausch gebied. Reeds verleden jaar heeft maarschalk Pilsoedski persoonlijk een ver zoek in dien geest tot de regeering van Li tauen gericht en in het begin van de maand heeft den adjudant majoor Lepecki te Kow no besprekingen erover gevoerd, die nog niet gesloten waren toen Pilsoedski over leed. De resten van zijn verwanten zullen thans worden overgebracht naar het familie graf op Poolsch gebied bij Wilna, waar ook Hoe Dolfuss' opvolger zich hand haaft. (Buitenland). Tragisch ongeval te Brielle; jon gen verdronken. (Binnenland). Duitsch smokkelaar neergescho ten op Nederlandsch gebied door Duitschen douana. (Binnenland). Ernstig arbeidsongeval te Woer den. (Binnenland). Ongeluk in een fabriek te Oss; eenige gewonden. (Binnenland). Het mijnconflict afgewend. (Bin nenland). Voorloopige pensionneering van onderwijzers. (Binnenland). Reorganisatie van den Vrijheids bond? (Binnenland). Onbevredigende resultaten van de Limburgsche Staatsmijnen. (Bin nenland). Mr. Marchant's brochure „Tot Verweer". (Binnenland). Uit het parlementaire leven. (Ar tikelen). (Zie verder eventueel laatate berichten.) het hart van den maarschalk zal worden bij gezet. Aan een weg door Polen, van Wilna naar Krakau via Warschau, welke een lengte heeft van 800 K.M., is den naam Pilsoedski gege ven. Voor de feestelijkheden ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan van den Zweedschen Rijksdag, die voor de eerste maal in 1435 in het plaatsje Arboga op initiatief van Engelbrekt Engelbrektsson bijeenkwam, is het volgende programma opgesteld: Zaterdag 25 Mei zal in tegenwoordigheid van den koning en leden van de koninklijke familie in het Nationaal Museum te Stockholm een tentoonstelling worden geopend, die de ge schiedenis van het Zweedsche parlement in beeld brengt. Maandag wordt in het plaatsje Arboga een groote herdenkingsplechtigheid ge houden, terwijl Dinsdag 28 Mei te Stockholm het eigenlijke jubileumsfeest zal beginnen. Van alle openbare gebouwen zal de vlag wapperen, terwijl op verscheidene plaatsen der stad mu ziek ten gehoore zal worden gebracht. Kort na het middaguur zullen de parlementsleden in het gebouw van den Rijksdag bijeenkomen en zullen de vertegenwoordigers der buitenland sche parlementen door de voorzitters der beide Kamers worden ontvangen. De commissie van redactie van het groote werk over de geschiedenis van den Rijksdag zal aan den Kamervoorzitter alle deelen van dit omvangrijke boek, dat tot nu toe zijn gepu bliceerd, aanbieden. Leden van den Deen schen Rijksdag en het Noorsche parlement zul len geschenken aan den Zweedschen Rijksdag overhandigen. Daarna vindt een herdenkingsplechtigheid plaats in Storkyrkan (Groote Kerk), waar ko ning Gustaaf, alsmede tal van andere persoon lijkheden, het woord zullen voeren. 's Avonds wordt in het Grand Hotel Royal een groot diner aangericht, waaraan, behalve de geheele koninklijke familie, vele vooraan staande persoonlijkheden zullen aanzitten. Woensdag 29 Mei komen de beide Kamers 's morgens in feestelijke zitting bijeen; de ver tegenwoordigers der buitenlandsche parlemen ten zijn uitgenoodigd deze zitting bij te wonen. 's Middags wordt aan de genoodigden op het stadhuis een lunch aangeboden, terwijl 's avonds de koning een souper in het koninklijk paleis aanricht voor de leden van den Rijksdag en hun gasten. Donderdag 30 Mei zullen op Skansen, het bekende openluchtmuseum te Stockholm, groo te volksfeesten worden gehouden, waarvoor vertegenwoordigers van alle Zweedsche ge meenten zijn uitgenoodigd. De dag zal met een groot vuurwerk worden besloten. Ter gelegenheid van het jubileum van den Rijksdag zijn 700.000 speciale zilveren vijf- kroonstuken geslagen, die eergisteren voor het eerst in omloop zijn gebracht. De politie te Weenen heeft thans een groot deel der kostbare kunstschatten van den vroegeren Weenschen bankier Castiglio- ne in beslag genomen. Zij waren in 40 kis ten reeds naar het station gebracht, waar zij als vrachtgoed naar Milaan zouden worden verzonden, Castiglione flians verblijf houdt. De inbeslagneming geschiedde op grond van een aanklacht van een bankfir- ma uit Grasz, dat Castiglione beschuldigde van verijdeling van ëxecutiè. Castiglione was indertijd uit Oostenrijk gevlucht. i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1