BIACKBOy
PRUIM
TABAK
Brochure Harchant
Piet Pruim Peinst:
Stad w Omgeving.
fuchtuaact
Jjiqzzmden Slakken
J^oekea
GESAUSDE ZWARE
HEERHUGOWAARD
TEXEL
VEENHUIZEN
HEILOO
LANGENDIJK
„TOT VERWEER".
N. V. v.h. Herms. Coster 6t Zoon,
Laat de wereld kraken, kreunen,
Ik blijf steeds op mijn gemak;
Ik vind kracht en troost en kalmte
Bij mijn BLACK-BOY Pruimtabak.
MS2
PRODUCT VAN DOUWE EGBERTS TABAKSFABRIEK
Na nog eenige besprekingen werd het salaris
vastgesteld op 15.per jaar, nadat de heer
S. Groen had voorgesteld, dat de kranten door
Ploeger gratis werden rondgebracht. Dit voor
stel werd onuitvoerbaar geacht.
De penningmeester gaf een overzicht van de
ontvangsten van den propaganda-avond. Deze
waren 91.68, de uitgaven 66.30, alzoo een
voordeelig saldo van 25.38.
De geheele ontvangst over 1934 was 182.18,
uitgaven 194.79, nadeelig saldo 12.61.
De rekening begon met een nadeelig saldo
van 20.54.
De rekening werd vastgesteld.
Voor het aanbrengen van een nieuw lid zal
aan den bode een vergoeding worden gegeven
van 0.25.
De benoeming van een bode vond hierna
plaats. De heer J. de Ruiter, die het ambt
eenigen tijd had waargenomen, werd als zoo
danig benoemd.
De heer de Ruiter werd als afgevaardigde
naar de alg. vergadering benoemd.
Behandeld werd de beschrijvingsbrief van de
alg. vergadering.
Na rondvraag volgde sluiting
Nieuwe kabel gelegd.
Maandag werd door het bedrijf der poste
rijen de nieuwe kabel gelegd, die den 15den
Juni de verbinding met het thans in aanbouw
zijnde postkantoor moet bewerkstelligen.
Auto te water.
Een minder aangenaam avontuur over
kwam den veehouder B. te Heerhugowaard.
Met een z.g. nulkkros haalde hij een paar
balen stroo. Twee juist gelijktijdig passeerende
auto's, waarvan er een met grooten aanhang
wagen, manoeuvreerden zoo onhandig dat de
wagen een „lik" kreeg, met zoodanig gevolg
dat hij voor de woning van den heer Wuis te
water geslingerd werd.
Hulde aan de koningin gebracht.
Gisteravond ongeveer half 8 arriveerde
aan het station alhier de personentrein uit
den Helder, waaraan de koninklijke rijtuigen
waren toegevoegd. Dat dit bekend was ge
worden, bleek wel uit het feit, dat ongeveer
300 personen uit de omgeving zich rond het
station hadden verzameld. Onder de aanwe
zigen merkten wij o.a. ook op ds. Dommer
van Broek op Langendijk. Nadat een uitbun
dig gejuich was opgegaan, werd het Wil
helmus ingezet. Minzaam uit het portier
groetend, dankte H. M. voor de Haar ge
brachte hulde. Na ongeveer 2 minuten ver
trok de trein weer.
Donderdag 6 Juni a.s. zal het echtpaar
rJac. KeyzerHeintje Boersen te Oosterend
hun 60-jarig huwelijksfeest vieren. Hoewel
mej. Keyzer reeds meer dan 30 jaren volsla
gen blind is, genieten beide echtlieden nog
een goede gezondheid en zijn niettegenstaan
de deze ramp zeer opgewekt. De heer en
mevr. Keyzer zijn beiden 88 jaar oud.
Administrateur benoemd.
Inplaats van den heer C. v. Twuiver, die
wegens aanstaand vertrek uit de gemeente
zijn functie als administrateur van de ge
meentelijke begraafplaats alhier heeft neer
gelegd, is met ingang van 1 Juli a.s. als zoo
danig benoemd de heer A. Appel.
Ontslag aangevraagd.
De heer C. v. Twuiver heeft met ingang
van 1 Juli a.s. ontslag aangevraagd als ker
kelijk ontvanger bij de Ned herv. gemeente
te Veenhuizen!' Voor de ontstane vacature
heeft zich slechts één sollicitant aangemeld
Schoolreisjes o. 1. school.
Maandagavond werd de eerste jaarlijk-
sche vergadering van de schoolfeestcommis
sie van de openbare school gehouden. Uit 't
verslag van den penningmeester bleek, dat
de baten, waarover men de vorige aren nog
kon beschikken, totaal uitgeput zijn. Toch
was de commissie unaniem van oordeel, dat
de mooie en leerzame schoolreisjes, die zoo
zeer bij de jeugd in de smaak allen, ook dit
jaar moeten doorgaan, wanneer de finan
ciën het eenigszins toelaten.
De lijsten zullen eerstdaags aan de burge
rij afiügebpdëih
Voor de kinderen van de 6e en 7e klasse
staat weer een reisje naar Oosterbeek op 't
programma: voor de leerlingen der lagere
klasse wordt de tocht op. de eerstvolgende
vergadering vastgesteld.
In de vergadering van de Floralia-com-
missie is gebleken, dat het zelfstandig organi-
seeren van een floralia- en hüisvlijttentoon-
stelling veler sympathie heeft. Niet minder
dan 110 donateurs en donatrices hebben een
jaarlijksche bijdrage van 0.50 toegezegd.
Ook de afname van kinderplanten (een 500)
wijst op groote belangstelling. r
Uitbetaling surplus-bollen.
De uitbetalingen van de surplus-bollen, welke
begin Mei zouden geschieden, beginnen thans
af te komen. Het gaat er niet bijzpnder mee
naar wensch. Was men eerst van gedachte
85 pet. van den minimumprijs te zullen ontvan
gen, bij de uitkeeringen bleek, dat vooreerst
met 60 pet. wordt volstaan. Alweer geen mee
valler.
TARIEVEN GEBRUIK GEMEENTE-
SLACHTHUIS.
In bijlage no. 81 schrijven B. en W.:
De noodzakelijkheid is gebleken om en
kele wijzigingen aan te brengen in de tarie
ven voor het gebruik van het gemeenteslacht
huis of van de diensten vanwege de gemeen
te in het slachthuis te verstrekken, teneinde
deze tarieven in overeenstemming te brengen
met dit, welke elders worden toegepast. Zoo
kunnen de keurloonen voor kalveren en scha
pen, die te hoog zijn in verhouding tot groo
tere dieren als runderen en paarden ver
laagd worden. Eveneens kunnen de voeder-
gelden, zoomede de huur voor de koelcellen
verminderd worden. Daarnaast zijn nog
enkele voorzieningen van minder belang ge-
wenscht.
Wij geven uwe vergadering in overweging,
in overeenstemming met het advies der com
missie van bijstand voor het slachthuis, de
verordening op het heffen van rechten voor
het gebruik van het gemeenteslachthuis te
Alkmaar te wijzigen.
De verordening tot wijziging der verorde
ning op het heffen van rechten voor het ge
bruik van het gemeente-slachthuis te Alk
maar, wordt dan als volgt gewijzigd:
Artikel I.
Artikel 2 der verordening op het heffen
van rechten voor het gemeente-slachthuis
(gemeenteblad nr. 799), zooals deze verorde
ning sedert is gewijzigd (gemeenteblad nrs.
836, 962 en 1278) wordt gewijzigd als
volgt:
1. het bepaalde onder IB wordt gelezen:
„Indien voeder wordt verstrekt, bovendien
een door den directeur van het gemeente-
slachthuis te bepalen bedrag, hetwelk ech
ter niet hooger zal zijn dan de aan het ver
strekken van voedsel verbonden werkelijke
kosten. De aard en de hoeveelheid van het
voeder worden bepaald door den directeur".
2. het bepaalde onder II sub d, e, g, h en i
wordt gelezen:
d. voor een kalf met een levend gewicht
van meer dan 80 K.G. 3.—
e. voor een kalf met een levend gewicht
boven 50 K.G., schaap of lam 1.25;
9. voor een varken met een maximaal le
vend gewicht tot 80 K.G. 2.—
h. voor een varken boven 80 K.G. levend
gewicht 3.50;
i. voor een bok, geit of zuiglam 0,50.
3. aan het bepaalde sub III wordt toege
voegd
„Indien het volgens deze bepalingen goed
gekeurde vleesch niet wordt afgeleverd aan
de betrokken instellingen, wordt bovendien
een recht geheven van 0.03 per K.G.
vleesch".
4. het bepaalde sub VI wordt gelezen:
Voor het gebruik maken van het koelhuis
en het voorkoelhuis of wel van het koelhuis
alleen is verschuldigd voor een jaarlijksch
koeltijdperk van 10 maanden of een gedeelte
van dat tijdperk per vierkanten meter koel
cel-oppervlakte 30.
5. de in het bepaalde sübVII onder a en
b genoemde bedragen van 0.50 en 0.25
worden onderscheidenlijk vervangen door
0.40 en 0.20.
6. aan het bepaalde sub VIII wordt toege
voegd
„Deze bedragen zijn niet verschuldigd
voor het stereliseeren van 'vleesch of vet, af
komstig van te Alkmaar geslachte dieren".
7. het bepaalde sub IX vervalt;
8. het in het bepaalde sub X genoemde be
drag van 2.50 wordt vervangen door 2.
•Artikel II.
Deze verordening treedt in werking op
den dag volgende op dien der afkondiging.
NAAR DE PLASSEN VAN JISP EN
WORMER MET DE
NATUURHISTORISCHE VER.
De heer A. H. Bijleveld alhier schrijft
ons:
Zoo'n raar land hebt ge toch zelden ge
zien! 't Is eigenlijk geen land, 't is water,
al maar water, maar daartusschen liggen
groote langwerpige stroken, niet al te regel
matig van vorm, die min of meer op de
naam van land kunnen bogen. En wat voor
land! Veen en nog eens veen in verschillen
de stadia van ontwikkeling, maar op vele
plaatsen zóó week, dat men zeer moet op
passen, of men zakt er door; door de welige
groei van mossen en schrale grassen ziet
men niet, op welke verradelijke bodem men
stapt; zijn de grassen wat hoog, dan kan men
het best telkens een bundel gras omlaag bui
gen, om daarop bij het voortgaan te steunen,
tot men hooger op en wat droger en vaster
plek vindt.
Op die geweldige wateren van Zwet en
Merken kan men uren rondwaren en naar
vogels speuren. Want die zijn er niet weini
gen. In het riet hoorden we al gauw het
geluidje van de graspieper en even verder 't
harde „Karre, Karre", van de kleine Kare-
kiet, zittend in een hooge rietpluim. Maar al
dra trekken de grootere soorten de aan
dacht: in de verte een blauwe reiger, maar
van heel dichtbij telkens de prachtig rossig-
kniine grutto, met zijn lange pooten en
lange rechte snavel, angstig rondvliegend
met langgerekte uitroepen van „Iet! iet!",
of zieh parmantig neer-zettend op 'n rustiek,
'h'alïvergaan hek, de ómtrek naa'r a!4e zijden
oönsmend. Een gJO£»jè,vafl>»n soort„vloog.
dë.v>te.Yoc*t.q% m ©WW», ™Ï>J
PttWa gwrtéoji' Cwt«Sr'ele tujeluuFS/JW
.viëvrlen vërtoomjNsn in afwissehiigl
met, onder luid geroep, een .j5»r bonte lieg-
wen. JL
E-n op het water een «iele tamme eendS
maar óók (en dit'v^fc belangwekkend) hieg
en daar zwemmend de dónkere gedaante
van een fuut met zijn zwarte kuif en witte
jplekken (of het wijfje door het broeden geel
gewoiMene) aan hals en gezicht. Maar
eensklaps is zoo'n fuut verdwenen, duikt hij
onder, om een heel eind verder weer boven
te komen. En éénmaal troffen wij het, dat
een ouder-fuut rondzwom met het donkere
jong op de rug. even later zwom het voort
naast de moeder.
En dan op dat lange, schrale weiland die
eenvoudige nestjes van sterns en grutto's
bijna alle rèeds verlaten, op een paar nako-
mers na, in één zaten de vier bijna zwarte
jongen dicht bijeen, een ervan met het gele
snavelbekje wijd open; in het andere lagen
drie eieren; in twee ervan was het jong be
zig met snavel en eitand (een hard, wit
puntje boven op 't snaveltje) de schaal lang
zaam open te breken. Als de koeien er daar
nu maar nooit op trappen! Tusschen het
riet was de fauna ook nog vertegenwoordigd
door de rups van de rietspinner en een even
flink exemplaar van de bruine beerrups.
Maar nooit te vergeten zijn die prachtige
kemphanen met hun schitterende kragen van
grijs tot heerlijk roodbruin en bijna zwart,
tennaastebij 20 in getal, die op een bepaalde
plek aan het begin van een breede zijsloot
telkens overvlogen en van de eene oever naar
de andere, maar die weigerden te poseeren
voor de camera.
Zij hadden wel wat anders in den zin.
Want zie, 't werd een verrukkelijk schouw
spel: een fel tournooi tusschen twee ge-
kraagde ridders, die elkaar met hun lange,
spitse speervormige snavels, onder hooge
sprongen met wijduitgespreide vleugels, ge
weldig te lijf gingen. En 't hield niet spoedig
op, ettelijke minuten lang hield 't schouwspel
aan, tot we de achtste ronde telden en nóg
was 't niet uit, want nu begonnen andere
paren elkaar óók aan te vallen.
Vele van die veenlanden werden om
zoomd door groote scharen van de weide-
koekoeksbloem met haar vroolijk rose, vier-
slippige bloemblaadjes. Zij vormden daar
wel den hoofdschotel met de nog niet hoog
opgegroeide rietkragen met hier en daar een
blaartrekkende boterbloem, de enorme bladen
van de waterzuriug, een enkele lisch en eèn
pol' gewoon lepelblad met zijn witte Cruci-
fcerbloempjes en ronde hauwtjes. Natuurlijk
prijkten de groote weilanden met hun gele
boterbloemen en bruine zuring, waar we
elders slechts eenige Carex-soorten (Zegge)
vonden en een enkel plantje van Knoopige
Vetmuur.
Zoo ging de tocht voort onder moeizaam
werk van de dappere roeiers, alles onder
aanwijzing en zeer welwillend, deskundig
geleide van den heer Dubbeld, voorzitter van
de afd. Zaandam, die ons zelfs bracht tot de
verste belangwekkende plek, de Baanakkers
Deze schrale veenweide levert den mensch
economisch slechts wat riet aan den water
kant; de rest is voor den botanicus. Hier
vonden we (behalve reeds vermelde planten)
de harlekijns-orchis en al een enkel hande-
kenskruid, afgewisseld met flinke bossen
moerasvaren en heele plekken veenmos
(sphagnum) met mooie zonnedauw ertus-
schen; maar wat voor de studie van 't ont
staan onzer venen zoo belangrijk is: behalve
dit veenmos vindt ge daar, waar de 'bodem
al wat hooger is, gewone hei (Erica) en ook
Kraaiheide (Empetrum), n.m. met de bessen
eraan!
Deze flora is dus wel bijzonder interes
sant, wat trouwens gezegd kan worden van
die heele Baanakker met zijn vrij groot ber-
kenboschje (óók moerassig, waar ook wilgen
en ander hout groeit) en overige flora, als
Smeerwortei gewone hoornbloem, watereppe,
haarmos (met sporendoosjes), akkerhoorn-
bloem en met een afwijkenden vorm van de
wei-koekoeksbloem (o.a. veel korter en af
gestompte bloemblaadjes), vermoedelijk ver
oorzaakt door een Brandzwamsoort. Ja, ge
wone paddestoelen, in kleinere soorten, wer
den er ook aangetroffen; iets grooter was de
fopzwam en de weide-kringzwam. Last not
least vonden we nog een heel mooi eenden-
nest met drie groote, blauwachtig witte
eieren.
Eindelijk moest de lange terugtocht wor
den aanvaard waarbij 't opgewekt toeging
en de bootjes weer door 't vroolijke gezel
schap aan den verhuurder, den heer Rem,
weiden atge.e-.crd. En de auto bracht allen
weer op tijd van Wormer naar 't station
Wormerveer teug.
Een hoogst prettige en belangwekkende ex
cursie.
Wanneer gij juist vandaag
iets nieuws hebt aangekregen
Waarom dan toch dit nieuws tot
Zaterdag verzwegen?
HET LICHTE VLIEGTUIG.
In Frankrijk begon het. Daar bouwde
een zekere Henri Mignet een klein vlieg
tuigje met een motortje van 15, 20 P.K.
en ging er mee vliegen. Dat wil zeggen,
begon er mede zich zelf het vliegen te
leeren, want hij kon het nog niet. Zijn
machinetje was zoo eenvoudig, dat in
derdaad het bijna voldoende was om
alleen maar te weten, dat om te stijgen
je moet trekken en om te dalen je moet
duwen.
En hij schreef een boekje, waarin hij
een volledige beschrijving van dit vlieg
tuigje, de nu beroemde Pou du Ciel, met
een heele hoop teekeningen en degene,
die dat boek kocht kon aan de hand er
van die machine zejf bouwen. De be
langstelling bleek zoo groot, dat de eer
ste oplaag al spoedig was uitverkocht en
het duurde niet lang of zoo'n beetje
overal in Frankrijk en in Marokko en
Algiers gingen handige knutselaars hun
Het gouden doctors jubileum van mr. W. C. Bosman, advocaat en procureur
te Alkmaar. Een foto tijdens de receptie ten huize van den jubilaris.
eigen sportvliegtuigjes bouwen. Ook in
Engeland en België begon men er mede
en een vrij groot aantal van deze machi
nes zijn intusschen gereed gekomen,
waarmede reeds heel wat aardige vluch
ten zijn gemaakt.
Oorspronkelijk stond de industrie nog
al vijandig tegenover die beweging van
amateurs. In de eerste plaats was die
industrie geheel ingesteld op het maken
van veel grootere en duurdere machi
nes, want de sportvliegerij was tot nu
toe een liefhebberij van menschen met
geld. In de tweede plaats is men zelfs in
de vliegerij een beetje conservatief en
even goed als jaren geleden de automo
bielfabrikanten de Ford belachelijk
trachtten te maken, zoo konden ook de
officieele vliegtuigbouwers het nut van
een dergelijk licht vliegtuigje niet in
zien.
Echter, Mignet had een vrij groot suc
ces. Immers, overal wordt sterk propa
ganda gemaakt voor de luchtvaart en
zoo langzamerhand is het publiek en
meer speciaal de jeugd zeer enthousiast
geworden voor de vliegerij. In zeer veel
gevallen ontbrak het geld, noodig om
die vrij dure vlieglessen te kunnen beta
len en hoewel het zweefvliegen tot op
zekere hoogte de jongeren de illusie van
het vliegen gaf, zoo was het toch niet je
dat. Toen dan ook de mogelijkheid ge
opend werd om een écht vliegtpigje te
bezitten voor betrekkelijk weinig geld
en waarvan bovendien de vliegkosten
gering waren, bleek de belangstelling er
voor zeer groot, grooter zelfs, dan
Mignet had verwacht.
Intusschen is de industrie hard bezig
te trachten haar achtei stand op dit ge
bied in te halen. Verschillende belang
rijke fabrieken zijn doende goedkoope
er. lichte vliegtuigen te bouwen en het
ziet er naar uit dat men hiermede zeer
goed zal slagen. In Amerika wordt van
regeeringswege een en ander aangemoe
digd en daar echte vliegtuigmotoren
nogal duur zijn, heeft men goed gevon
den, dat bepaalde automobiel-motoren
worden ingebouwd.1 In vele gevallen is
de keuze de vier-cylinder Ford-motor
geweest, welke ongeveer 60 P.K. sterk
L. Deze motor heeft in de harde prak
tijk bewezen zeer betrouwbaar te zijn en
biede bovendien het nie te onderschat
ten voordeel, dat onderdeelen overal en
tegen lage prijzen te verkrijgen zijn.
Bovendien kunnen reparaties in vrijwel
iedere gewone garage worden uitge
voerd tegen bedragen welke heel wat
lager liggen dan die, welke gevraagd
moeten worden voor reparaties aan
„echte" vliegtuigmotoren. Het vliegtuig
zelf vraagt slechts weinig onderhoud
zoodat wij mogen verwachten, dat de
bedrijfskosten van deze sportvliegtuigen
ook laag zullen zijn, vermoedelijk zelfs
lager dan die van een automobiel.
Ook de Nederlandsche vliegtuigindus
trie blijft niet achter. De Koninklijke
Maatschappij ,.De Schelde" te Vlissin-
gen, waaraan sedert eenigen tijd de heer
Slot als vliegtuigconstructeur is verbon
den, gaat een licht één-persoons sport-
vüegtuig bouwen voorzien van een 20
tot 30 P.K. motor, dat, in serie gebouwd,
verkocht zal kunnen worden voor 1500.
Frits Koolhoven gaat een twee-persoons
machine bouwen met twee luchtgekoel-
de motoren van elk ongeveer 20 P.K.
Twee motoren omdat een geschikte en
goedkoope motor van 40 tot 50 P.K. niet
bestaat en die twee motoren van 20
P K. tesamen minder kosten dan een
vliegtuigmotor van 40 P.K. Deze machi
ne kan naar wensch geheel gemonteerd
worden afge'everd ofwel alle onderdee
len verpakt in een kist, zoodat de kooper
zelf voor de montage, onder controle
der Inspectie van den Luchtvaartdienst,
moet zorgen. De prijs wordt in het twee
de geval naar evenredigheid natuurlijk
lager. Beide machines zullen zeer ge
makkelijk zijn te vliegen en iedereen in
het bezit van het brevet van den sport
vlieger, zal er zonder eenige moeite mee
kunnen omgaan.
En zoo zal in de nabije toekomst het
vliegen ook binnen liet bereik komen
van hen, die niet over duizenden be
schikken. Natuurlijk zal men van die
lichte vliegtuigen geen prestaties kun
nen verwachten als van de zwaardere
maar ook veel duurdere sportvliegtui
gen Waar weer tegenover staat, dat ook
do bezitters van die duurdere machines
slechts bij groote uitzondering werke
lijk lange tochten gaan maken. Als re
gel beperken zij zich tot een vluchtje
van Amsterdam naar Eelde (Groningen)
of van Rotterdam naar Knocke in Bel-
g"ë en heel dikwijls gaan ze alleen
maar op een mooien middag of avond
„zoomaar een eindje vliegen", zooals
trouwens ook de automobilist 6lechts
zelden groote tochten gaat maken, als
hij niet moet, doch zich zal beperken tot
een uurtje rondtoeren. En dergelijke
tochten zijn met die lichte vliegtuigen
ook te maken.
C. VAN STEENDEREN Jr.
(Nadruk verboden).
GASKWESTIE TE HEILOO.
Geachte Redactie.
Gaarne zag ik opname van het hier
voigende:
Klein zielig raadsbesluit of wij kijken
de kat uit den boom.
In de raadsvergadering van Woens
dagavond te Heiloo werd het verzoek
behandeld van J. M. van Veen tot het
aanleggen van een gasleiding voor vier
bestaande nieuwe perceelen aan de
Groenelaan, terwijl met den bouw van
twee nieuwe perceelen een aanvang zal
worden gemaakt, dus zes woonhuizen,
hetgeen de raad van Heiloo te weinig
acht om deze perceelen van gas te voor
zien. Wat zulks geeft te denken, zal ik
maar niet noemen, doch zeker is, dat een
dergelijk besluit onaannemelijk moet
worden genoemd. En indien zulke be
sluiten moeten gehandhaafd blijven,
waarom maakt heel Nederland dan zulk
een reclame om toch meer gas te ge
bruiken?
Hoogachtend,
J. M. v. VEEN, Heiloo.
(Zooals de heer v. V. heeft kunnen
lezen in ons raadsverslag, is het verzoek
voorloopig afgewezen, omdat nog slechts
één bewoner van de Groenelaan om
aansluiting had gevraagd.
Zoodra er meerdere komen, zal on
getwijfeld de gevraagde garantie wor
den verleend, ook zelfs al blijft het te
verwachten gasgebruk voorloopig nog
beneden die garantie. De raad heeft wel
meer blijk gegeven de belangen der in
woners ten deze te willen behartigen.
Red. Alkm. Crt.)
Verkrijgbaar bij
Voordam, C 9 Alkmaar.
„Voor hun vaderland", door Bruno
Brehm, uitgave van „De Karavaan'
te Den Haag.
De Oostenrijksche schrijver Bruno Brehm,
die in den grooten oorlog als officier op ver
schillende fronten streed, heeft na het intre
den van den vrede grooten naam gemaakt
als literator. Een van zijn voornaamste wer
ken was „Apis und Este", dat door S. Vest
dijk in het Nederlandsch is vertaald en hier
te lande onder den titel „Voor hun vader
land" verscheen.
Este is de Oostenrijksche aartshertog
Franz Ferdinand, die op 28 Juni 1914 te
Serajewo tegelijk met zijn gemalin viel als
slachtoffer van de kogels, afgevuurd door
den Serviër Princip. En Apis is de naam van
den leider der Servische broederschap „Ver-
eeniging of dood", die de vereeniging van
alle Serviërs in Zuid-Oost-Europa tot één
staat ten doel heeft. Van de wegen, nu, die ge
volgd werden om dat doel te bereiken, ver
telt dit boek, dat daardoor voor allen, die iets
meer willen weten van de oorzaken van den
oorlog 1914/18, van groote waarde is.
De naam van de broederschap duidt al
aan, dat hare leden voor niets terugschrik
ken: het doel heiligt de middelen. Maar het
moet gezegd worden: ook als het hun zelf
betrof, toonden zij geen vrees voor de gevol
gen van hun optreden, zelfs al wisten zij met
vrij groote zekerheid, dat hun leven ermee
gemoeid zou zijn.
„Voor hun vaderland" begint met den
moord op koning Alexander van Servië en
zijn gemalin op 11 Juni 1903 door officie
ren van zijn eigen leger, vertelt terloops van
de beide Balkan-oorlogen, waaruit een groo
ter Servië geboren werd, en komt dan tot
Juni 1914, de maand waarin het bezoek van
den Oostenrijkschen troonopvolger aan Sera
jewo werd voorbereid, maar waarin ook de
lieden van „Vereeniging of dood" niet stil
zaten We lezen van de macht der hof
kliek in Weenen; van het streven van Franz
Ferdinand om te komen tot een grooten,
machtigen Duitschen staat, waarin Oosten
rijk de lakens zal uitdeelen; van de inwen
dige zwakte van het rijk van Franz Jozef en
van zooveel meer, wat vooral hen, die thans
den middelbaren leeftijd zijn genaderd, zal
interesseeren, omdat zij in dit boek veel terug
vinden, waarvan zij in hun jongere jaren
reeds hadden gehoord, thans verteld door een
Oostenriiksch officier, dus iemand die met
voldoende kennis over een en ander kon
schrijven.