DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De uitslag der Raadsverkiezingen No. 144 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 20 Juni 1935 137e Jaargang De Rev. Soc. Arb. Partij heeft een zetel gekregen en de Vrijz. Dem. Bond heeft het gelag moeten betalen. Er is daarnaast geen enkele partij die reden tot juichen en feestvieren heeft. Wat vandaag de aandacht trekt ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37069. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. „Vast staat", zoo schreven wij in 1931 aan liet slot van ons overzicht over den uitslag der raadsverkiezingen in dat jaar, „dat wij blij zijn, dat deze verkiezing weer achter den rug is en dat de eerstvolgende nog vier jaar op zich zal laten wachten". „Wie dan leeft, die dan zorgt", zullen wij er wel bij gedacht hebben. Maar de tijd gaat snel, de nieuwe regeer periode, welke wij toen tegemoet gingen, vol verwachting welke verrassingen de edelacht- baren óns brengen zouden, ligt al weer bijna achter ons en de politiek van de dames en heeren, die tot September nog deel van onze vroedschap uitmaken, belooft niet veel, dat ons inderdaad nog zal kunnen verrassen. Een nieuwe Raad zal weldra de belangen van stad en bevolking overwegen en die be volking zelf heeft thans van haar stemrecht gebruik gemaakt om aan te geven hoe die Raad moet worden samengesteld en tevens om te demonstreeren of zij over haar eens ge kozen vertegenwoordigers al dan niet tevre den is gebleken. De politieke partijen en daarin niet het minst de thans zitting hebbende raadsleden, hebben daarbij een handje geholpen. Zij heb- gen de candidatenlijsten opgemaakt en daar naast hun volgelingen met of zonder muziek en optochten en in allerlei courantjes en manifesten nog eens uitvoerig uiteengezet hoe verstandig het destijds toch was, dat men in 1931 juist hen en geen anderen heeft ge kozen. Wat hebben wij allemaal niet tot stand ge bracht! hebben deze candidaten uitgeroepen, hoe stonden wij altijd op de bres om Alk- maar's werkelijke belangen tegen de aantas ting van andere groepen te verdedigen 1 Ziet wat er allemaal in deze vier jaren gebeurd is en hoe alleen onze raadsleden de gemeente voor allerlei rampen gespaard hebben. Hoe verstandig is altijd ons inzicht geweest en hoe duidelijk is gebleken, dat alle andere partijen behalve die waarmede wij samen in de meerderheid of in de oppositie waren steeds weer getracht hebben de belangen van stad en bevolking door al te groote democra tie of door een misdadig conservatisme te schaden. Kiest daarom ons en niemand anders en zorgt ervoor, dat onze candidaten versterkt uit den politieken strijd komen, opdat gij er zeker van kunt zijn, dat ons stadsscheepje ook in de komende vier jaren den rechten en veiligen koers zal kunnen houden. Er zijn de laatste maanden courantjes uit het niet opgedoken, waarvan de redacteuren in het dagelijksche leven, beste, brave men- schen zijn, die anders niemand kwaad zullen doen en wien het verkondigen van eigen voortreffelijkheden dan ook maar vergeven moet worden, omdat een candidaat vóór de verkiezingen wel eens meer dingen zegt, die men het beste doet na de verkiezingen zoo spoedig mogelijk te vergeten. Er zijn courantjes verschenen, die het stempel van hun politieke geboorte droegen, vol fanfares over eigen arbeid en vol treur muziek over het werk van anderen, cou rantjes, die naast de politieke artikelen ge vuld werden met de door andere bladen ver zamelde en betaalde nieuwsberichten, die men zonder eenige bronvermelding of ver goeding overnam en waarbij men den schijn wilde wekken, dat men niet alleen een poli tiek orgaan maar tevens een bctrouwbaai nieuwsblad had geschapen. Er is een blaadje, dat het sioute voor nemen heeft niet meer eens in de vier jaar, maar voortaan elke week te verschijnen en waarvoor men abonné's werft op enkele ko lommen nieuws, dat men links en rechts uit de in stad en omgeving verschijnende dag- en weekbladen heeft „overgenomen". Wij mogen aannemen, dat in het bijzonder de redacteuren van dit orgaan de tien ge boden wel zullen kennen en kunnen hun de verzekering geven, dat de door hen mis bruikte nieuwsbladen na de verkiezing op afdoende wijze aan dergelijke oneerlijke con currentie in zooverre er van concurrentie dan nog gesproken kan worden een einde zullen maken. Kiest rood!, kiest zwart!, kiest blauw!, is er gedrukt en verspreid, kiest meneer X a s ge koers wilt houden, meneer Y als ge doeltret fend wilt bezuinigen en meneer Z. als ge de stad voor een ramp wilt sparen. Het heeft niet alleen in tal van brochures en manifesten, maar ook op reusachtige plak katen gestaan gelukkig niet meer op onze mooie openbare gebouwen en wij zouden het aantal kiezers wel eens willen zien, dat daarvan onder den indruk is gekomen en anders gestemd heeft dan men zich oorspron kelijk had voorgenomen. Natuurlijk zijn er ook weifelaars geweest en het is verbazingwekkend hoeveel menschen ons de laatste weken bekend hebben, dat zij nog altijd niet wisten hoe zij ditmaal stem men zouden, omdat de partij, welke zij een vorig maal begunstigd hadden, hun niet vol daan had en er daarnaast geen enkele poli tieke groep was, welke zij de voorkeur konden geven. Dan wordt het stemmen heel moeilijk en dan verdwalen er wel eens stemmen naar partijen, waar ze eigenlijk niet thuis behoo- ren, zcódat ejke verkiezing en voornamelijk een raadsverkiezing de noodige verrassingen kan brengen. Het is ons niet duidelijk waarom de N.S B., gezien haar invloed op de Statenverkiezin gen, ook thans niet met een candidatenlijst is uitgekomen, maar dat zal wel uit tactische overwegingen geschied zijn en dat moet men ten slotte zelf weten. In 1931 was deze partij nog niet aan bod en men mag zich afvragen aan welke poli tieke groepen haar aanhangers bij deze ver kiezing hun stem hebben gegeven. Iemand, die lyy wet^®- kan, heeft ons mede gedeeld, dat deze partij allereerst de politieke groepen zou steunen, wier aanhangers nog geen blijk hebben gegeven de N.S.B. te wil len bestrijden en het is begrijpelijk, dat de keus dan niet groot geweest is en het eerst in aanmerking kwamen een of twee groepen, welke tot dusver nog geen vertegenwoordi gers in onzen Raad hadden, in dit geval de Chr. Dem. Unie en de Kath. Dem. Partij, omdat wel veilig mag worden aangenomen, dat geen N.S.B.-er zijn stem op de Rev. Soc. Arbeiderspartij zal uitgebracht hebben. Dit alles beloofde een verschuiving van stemmen, die meer dan bij andere raadsver kiezingen verrassingen zou kunnen brengen en wie de resultaten van gisteren bekeken heefi, kan niet anders dan constateeren, dat verrassingen inderdaad niet zijn uitge bleven. Voornamelijk bij een raadsverkiezing spe len zooveel plaatselijke factoren en zooveel sympathie en antipathie tegen bepaalden groepen of candidaten een rol, dat het onzui ver zou zijn het thans uitgebrachte stemmen- tal met dat van de onlangs gehouden Sta tenverkiezing te vergelijken. Al zullen wij ter vergelijking het aantal bij deze Statenverkie zing uitgebrachte stemmen niet achterwege laten, wij nemen toch als maatstaf voor winst of verlies de bij de vorige raadsverkie zing hier ter stede verzamelde cijfers. In 1931 werden voor de Raadsverkiezing 13380 geldige stemmen uitgbracht en thans 14416, dat is 1.08 maal zooveel. Willen wij het stemmenaantal kennen, dat elke partij bij normalen groei dus had moe ten hebben, aan moeten wij het thans uitge brachte met 1.08 vermenigvuldigen. Wij gaan bij onze beschouwingen thans uit van de cp onze bulletins gegeven cijfers omdat, terwijl wij dit schrijven, de officieele nog niet in ons bezit zijn. Wij vertrouwen evenwel, dat onze cijfers zoo weinig van de officieele zullen verschillen, dat dit niet van invloed op de uitkomsten onzer berekeningen zal zijn. De Christelijk Historischen verkregen in onze gemeente sinds 1927 de volgende cij fers: Raadsverkiezing 1927 1141 Statenverkiezing 1931 1311 Raadsverkiezing 1931 1187 Statenverkiezing 1935 1158 Raadsverkiezing 1935 1292 Nu het kiezerscorps 1.08 maal zoo groot is als bij de raadsverkiezingen in 1931 moes. bij normalen groei van deze partij het aan tal uitgebrachte stemmen 1.08 maal 1187, dus 1281 zijn. Men behaalde er 1292, dus 11 meer, wat op deze 1281 een percen tage van 0.8 pCt. uitmaakt. Het aantal kiezers, dat in onze gemeente deze partij stemt blijft vrij constant. Wan neer men bedenkt, dat wij bij de vorige raads verkiezingen een tekort van 1.2 pCt. consta teerden, dan is er zelfs nog een kleine voor uitgang. De omstandigheid, dat de populaire brand weercommandant thans no. 2 op deze lijst stond hij behaalde nog 302 voorkeurstem men zal aan het succes wel niet vreemd geweest zijn. De heer Grondsma zal door deze rangschikking uit den Raad verdwijnen. Zijn kennismaking met den Raad i.s niet van langen duur geweest, maar wij gUooven, dat het afscheid hem niet zwaar zal vallen Hij komt in het algemeen te rond voor zijn meening uit om in de politiek snel carrière te kunnen maken. Bij diverse verkiezingen heeft de R.K. Staatspartij in onze gemeente de volgende cijfers behaald: Raadsverkiezing 1927 3862 Statenverkiezing 1931 4420 Raadsverkiezing 1931 4215 Statenverkiezing 1935 4236 Raadsverkiezing 1935 4382 Bij normalen partijgroei hadden zij thans 4552 stemmen moeten hebben. Er is dus een tekort van 170 stemmen, dat is 3.99 pCt. Waar wij in 1931 een winstpercentage van 3,5 pCt. constateerden is er dus van vooruit gang geen sprake. De R.-Kath. bèhaalden in 1927 een percentage van 30.4 van het totaal aantal hier ter stede uitgebrachte stemmen, bij de raadsverkiezingen van 1931 een per centage van 31.5 en thans een percentage van 30.39. In 1927 vierde men feest over het behoud van de zes raadszetels, in 1931 was er weer feest over het verkrijgen van een zevenden zetel de Raad kwam toen van 19 op 21 leden en thans, in 1935, heeft men op de dezer dagen gehouden kiezersvergade ring verkondigd, dat men vol moed op den achtsten zetel aftrok. Het is evenwel bij ze ven gebleven en men heeft dat nog uitslui tend aan de sinds de vorige raadsverkiezing aangebrachte wijziging van de zetelbereke ning voor gemeenten met 19 of meer raads leden te danken. Was thans nog dezelfde be rekening van kracht als bij de vorige raads verkiezing, dan zouden de R.-Kath. hun ze venden zetel verloren hebben. Wanneer men de thans hier uitgebrachte cijfers bij die van de.in April gehouden Sta tenverkiezing vergelijkt is er eenige winst, maar men vergete niet, dat de partij toen niet alleen vele verdwaalde kiezers aan de Kath. Dem. Partij moest afstaan die niet minder dan 490 stemmen verkreeg en bovendien nog tol moest betalen aan de N.S.B., waar van thans minder concurrentie te vreezen was. Van een sterken groei der Katholieken in onze gemeente is intusschen geen sprake. In de Katholieke fractie is door deze verkiezing een groote verandering gekomen. De heeren Geels en Keesom hebben het politieke strijd- bijltje begraven en worden vervangen door de heeren Raat en Leesberg. De eerste is voor ons nog een onbekende ster aan den politieken hemel, de laatste is al vroeger zichtbaar geweest en was zelfs een ster van de eerste grootte. Met den heer Lees berg, die wij na zijn lange af\yezigheid weer van harte in den Raad welkom heeten, is de rij der Katholieke edelachtbaren weer ver sterkt met het voor een zoo groote fractie o.i. onmisbare juridische element, wat deze frac tie, die geen andere academisch gevormden of in ontwikkeling daarmede gelijkstaanden bezit, zeker ten goede zal komen. Dat vele Katholieken, die zich gewoonlijk aan het ad vies houden om no. 1 van de partij te stem men, den heer Leesberg nogal wat voorkeur stemmen bezorgden, is zeker het bewijs, dat zijn verkiezing door velen zijner geloofsge- nooten op prijs gesteld werd. De cijfers der Anti-Revolutionnairen zijn de volgende: Raadsverkiezing 1927 537 Statenverkiezing 1931 491 Raadsverkiezing 1931 655 Statenverkiezing v1935 695 Raadsverkiezing 1935 722 Met een kleine inzinking in 1931 is er dus een geregelde stijging. Het aantal kiezers moest in verhouding tot dat bij de vorige raadsverkiezing thans 707 bedragen. Er is dus een winst van 15 stemmen, is 2.1 pCt. Waar wij bij de vorige raadsverkiezing reeds een winstpercentage van 15.7 pCt. consta teerden, kan over het algemeen gezegd wor den, dat de partij onder zijn kleinen maar dapperen lijstaanvoerder, ondanks alle poli tieke stormen, krachtig stand houdt. De heer Hoytink die wellicht ook vele stemmen van ontevredenen over het regeeringsbloc heeft gekregen heeft weer ruimschoots den kiesdeeler gehaald, maar het ziet er voor eerst nog niet naar uit, dat zijn partij meer dere edelachtbaren zal leveren. De cijfers der SD.A.P. zijn: Raadsverkiezing 1927 3696 Statenverkiezing 1931 3584 Raadsverkiezing 1931 3836 Statenverkiezing 1935 3385 Raadsverkiezing 1935 3638 Bij normalen groei had1 het aantal stem men thans 4143 moeten zijn. Er is dus een tekort van 505 stemmen of 12.1 pCt. Veel reden tot feestbetoon is er ook in deze partij niet, als men bedenkt, dat wij bij de vorige raadsverkiezing reeds een verliesper centage van 2.4 pCt. constateerden. In 1927 was het percentage soc.-dem. stemmen van het totaal uitgebrachte 29.1. in 1931 verkregen de soc.-dem. 28.66 pCt. en thans 25.23 pCt., afdalende cijfers waarvan het laatste niet het minst verontrustend is. Zou de fractie in 1931 reeds een zetel verlo ren hebben wanneer toen toevallig de Raad niet van 19 op 21 leden was gekomen, thans zou de fractie eveneens haar zesden zetel hebben moeten prijs geven als de wet niet veranderd was en de zetelverdeeling nog evenals in 1931 moest plaats vinden. Was de in April gehouden Statenverkiezing 'n raads verkiezing geweest dan had de S.D.A.P. een zetel aan de Rev.-Soc. Arb. Partij moeten af staan. Het is zeker merkwaardig, dat deze thans een zetel ten koste van een andere par tij gehaald heeft en in zooverre kan men in het kamp van generaal Bonsema natuurlijk tevreden zijn, maar het blijft een feit, dat de fractie, ondanks alle muziek en fakkelop tochten, aan den rand van een afgrond staat en bij de een of andere verkiezing wel eens den meest zwakke broeder of zuster in het politiek ravijn kan zien storten. Men heeft hier ook vrij algemeen de partij gestemd hoewel de heeren Bülens en van Drunen nogal wat voorkeurstemmen verkre gen. Mevr. Jorritsma heeft plaats gemaakt voor een jongere sexe-genoote. Als zij bij haar optreden in den Raad zoo charmant is als haar portret doet vermoeden, zullen de politieke spiegelgevechten veel aan kleur en leven kunnen winnen. De Vrijheidsbond heeft de volgende cijfers: Raadsverkiezing 1927: 1672. Statenverkiezing 1931: 1818. Raadsverkiezing 1931: 1888. Statenverkiezing 1935: 1145. Raadsverkiezing 1935: 1698. Bij normalen partijgroei moesten thans 2039 stemmen behaald zijn. Er is dus een tekort van 341 stemmen, is 16.7 Dat lijkt heel veel, maar men bedenke, dat juist bij de vorige raadsverkiezing een abnormaal hoog stemmencijfer behaald werd. Overigens is dit een partij vol verrassin gen. Herhaaldelijk door politieke tegenstan ders uitgemaakt voor aanhangers van een anti-diluviaansche partij, blijken de Vrij heidsbonders telkens weer voor verrassingen te kunnen zorgen. Het vrij hooge getal bij de Statenverkiezing van 1931 zal wel te danken geweest zijn aan het feit, dat burgemeester Wendelaar toen lijstaanvoerder was. Maar de heeren Govers en Thomsen gingen kort daarna met nog veel hoogere cijfers strijken. Dan daalt het cijfer zeer bedenkelijk bij de Statenverkiezing in April j.1., waaraan de N. S. B., die toen eigen candidaten had, wel niet vreemd zal zijn geweest. Ook nu hadden wij verwacht, dat de partij door afval van tegenwoordige N. S. B.ers een geweldigen klap zou krijgen. In April zou er, als het toen raadsverkiezing en geen statenverkiezing was geweest, nog maar één Vrijheidsbonder in den raad terug gekeerd zijn. Thans stapt de heer Govers weer triomphantelijk binnen en achter hem volgt niet alleen mr. Langeveld, maar ook nog de heer Stoutjesdijk, die men al hopeloos verloren waande. Toch blijkt deze nog meer voorkeurstemmen dan zijn voorganger te hebben gekregen en er is dus blijkbaar ook in den V. B. een groote schare getrouwen, die dezen nijveren middenstander gaarne zijn plaatsje in den raad gunt. De V. B. blijft inmiddels de oartij der ver rassingen. De cijfers der Vrijz.-Dem. Bond zijn: Raadsverkiezing 1927: 1375. Statenverkiezing 19311611. Raadsverkiezing 1931: 1255. Statenverkiezing 1935: 1244. Raadsverkiezing 1935: 1118. Deze partij had bij normalen partijgroei thans 1355 stemmen moeten hebben, heeft een tekort van 237 stemmen en een verliespercen tage van 17.4 (In 1931 was het verlies percentage 13.3 Hier heeft men voer de allergrootste ver rassing gezorgd, n.1. voor nel verlies van een ze+el, welke ten slotte de Rev. Soc. Arb. Partij ten goede gekomen is. De V D. heeft zeer zeker in het hoekje gezeten, waar de slagen vielen. De Vrijheidsbond heeft gemid deld op 566 stemmen één zetel behaala en de V. D. had er maar 16 tekort om een grooter gemiddelde te behalen, en haar tweeden zetel te kunnen behouden. Dubbel te betreuren is het, dat dit verlies juist deze partij tref* om dat er tusschen den heer Sietsma en me;. Carels een mannelijke candidaat, namelijk mr Prins is geschoven Mer. heeft er blijkbaar op gerekend, dat de heer Sietsma, die in April tot Statenlid is gekozen als raadslid zou bedanken, zoodat in zijn plaats dan mr Prins gekozen zou zijn en mej. Carels, die thans nog 111 voorkeurstemmen verkreeg, de tweede plaats had kunnen behouden. Thans is zij de dupe van deze geschiedenis, wanneer haar voorganger op de lijst tenmin ste onder deze omstandigheden geen plaats voor haar maakt. Als krachtige bepleister van de rechten der vrouw waarbij zij meestal alleen stond als vrouw die ook in het bijzonder in onderwijsvraagstukken belang stelde, was mej. Carels een goed en De journalistiek in Duitschland. (Dag. Overzicht.) Radio-rede van Monsell over het Engelsch-Duitsche accoord. (Buiten land.) Zuid-Australië door wervelstorm geteisterd. (Buitenland.) Prinses Juliana reikt aan Zuster Westerhof de Florence Nightingale Medaille uit op Schiphol. (Binnen land.) Waarom blijft 't weer zoo slecht? (Binnenland.) Architect te Beverwijk te Epe onder zijn eigen auto verplettert en gedood. (Stad en Omgeving.) Alkmaar's raad gekozen. (Stad.) (Zie verder eventueel laatste berichten.) ZIJ, DIE ZICH MET 1 JULI A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONTVAN GEN DE TOT DIEN DATUM VER SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. DE DIRECTIE. sympathiek raadslid, wier heengaan zeker betreurd zal mogen worden. De Rev. Soc. Arb. Partij verkreeg bij de Statenverkiezing in April j.1. 680 stemmen. (Als R. S. P., dus vóór de samensmelting met de O. S. P., werden in 1931 bij de raadsver kiezing 344 stemmen behaald). Thans heeft de partij 633 stemmen verkregen, zij bleef dus onder den kiesdeeler, maar zag zich bij tweede verdeehng toch een zetel toegewezen. De heer Appel, de candidaat, die voor het eerst voor deze partij in dm raad komt, staat bekend als een bezadigd en verstandig man, die zeker niet zoo gevaarlijk is als men hem als aanvoerder van een revolutionnaire arbei dersgroep misschien heeft afgeschilderd. De Kath. Democraten, die bij de Staten verkiezing in April j.1. 490 stemmen behaal den, verkregen er thans maar 287, een verlies van 203 stemmen dus, wat er zeker niet op wijst, dat de N. S. B. veel hulptroepen heeft geleverd. De Chr. Dem. Unie had in Aprl 187 stem men en nu 356, dus een vermeerdering van 169, waarvan de oorzaak moeilijk is na te speuren. De Communisten brachten het in April j.1. tot 310 en thans tot 290 aanhangers. Het ziet er nog niet naar uit, dat Alkmaar spoedig een in meerderheid communistischen raad zal krijgen. Was de tot dusver geldende zetelverdee ling toegepast, dan hadden zoowel de Rev. Soc. Arb. Partij als de Chr. Dem. Unie een zetel gekregen en hadden de R.-Kath. en de S. D. A. P. samen het gelag moeten betelen. De Vrijz.-Dem hadden dan hun twee zetels kunnen behouden. In 1927 bleven er bij de raadsverkiezing 1058 kiezers thuis, in 1931 waren het er 1104 en thans 1157. Het spijbelen wordt dus eerder erger dan beter, tenzij de een of andere griep weer de schuld is. Hoe de nieuwe raadsmeerderheid er zal uitzien en op welke wijze de wethouders plaatsen verdeeld zullen worden, zullen we op dit oogenblik nog maar buiten beschou wing laten, al heeft een polit'eke waarzegger niet veel koffiedik noodig om eenige voor spellingen te doen, die veel kans van uit komen hebben. De vrouwelijke candidaten zijn er bij deze verkiezing weer slecht afgekomen. Het blijft nog altijd de vraag of hare sexegenooten haar te goed vinden voor het raadslidmaat schap, dan wel of zij alleen den man daar voor aangewezen en bekwaam achten. Nu wij van de beide vrouwelijke leden er nog één dreigen te verliezen, zullen er in den Raad nog minder himmlische Rosen durch 's erdische Leben gevlochten worden dan dit tot dusverre reeds het geval was. Wij kunnen niet nalaten deze beschouwing te eindigen zooals wij dat met de vorige ge daan hebben: wij zijn blij, dat de verkiezin gen weer achter den rug zijn en dat de eerst volgende raadsverkiezing nog vier jaar op zich zal laten wachten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1