DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De restauratie der Grooteof Sint Laurenskerk. Ttxiqdiiksch Oveczicht DEGEhEIMZINNIGE MANOEUVRES IN DEN GROOTEN OCEAAN. 'Buitenland Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37069. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 158 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 8 Juli 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang Door de actie der vakbonden beïnvloed, dreigt de meerderheid van den Raad het voorstel van het Rijk om f 290.000 in de restauratie onzer kerk bij te dragen en deze daardoor mogelijk te maken, te zullen afwijzen. Politiek tegenover verstand. Amerikaansche voorzichtigheid tegenover Japan Ongekende moeilijkheden. Waf vandaag de aandacht trekt ALKMAARSCHE COURANT W;e het in dit nummer opgenomen voorstel van de meerderheid van B. en Wt eelezen om het vooretel van den minister van Sociale Zaken inzake de restauratie der Groote of Sint Laurens- Eerk niet te aanvaarden, zal zich met verwondering afvragen in welken tijd wij eigenlijk leven. Daar staat een kerkgebouw, een der kostbaarste van Holland's monumenten en het heeft dringend restauratie noodig. Restauratie van een zoo groot monu ment is kostbaar, zoo kostbaar, dat zij van jaar tot jaar wordt uitgesteld om dat het geld ervoor eenvoudig niet bij elkaar is te krijgen. Men houdt eene een bazar, een verlo ting, een concert en men kan de goede bedoeling der organisatoren waardeeren, maar het geld. dat daardoor binnen komt, beteekent slechts enkele druppel tjes in den emmer, die vol zal moeten zijn aleer men met de restauratie zal kranen aanvangen. Zoo wordt deze van jaar tot jaar uitge steld, tot schade van het gebouw, tot schade van de gemeenschap en in het bijzonder van onze gemeente. Er is daarnaast een ander vraagstuk, dat der werkloosheid. Een economische en financieele crisis heeft om zich heen gegrepen zoo lang en zoo diep, dat breede rijen van mannen en vrouwen, die tot dusver in eigen on derhoud konden voorzien tot niets loen zijn veroordeeld. Er i,s geen werk meer, men heeft hun arbeidskracht niet meer noodig en het is een van de verschrikke lijkste dingen, die iemand kan over komen, te willen werken, te kunnen werken en overbodig te blijken. Dan ondergaat men in verloop van tijd niet alleen den invloed van het de- moraliseerende niets doen, maar dan zakt men geleidelijk dieper in den put ven crisis en malaise, dan komt men terecht bij den steun en nu mag men dien steun als een recht voorstellen, men begrijpt ten slotte, dat dit is een vorm van liefdadigheid, een gemeentelijke be- ueeling, waarvan de kosten worden op gebracht door het nog werkende deel der gemeentenaren, die juist door de crisis de van hen gevraagde offers steeds moeilijker kunnen dragen. De werkloosheid is een vloek en erger dan dat en het leven op den steun is voor een arbeider, die zich respecteert een vernedering waaraan hij helaas niet aan ontkomen. Er zijn voorbeelden in andere steden, steuntrekkenden zich beschikbaar stelden om gratis gras te maaien of an- •je'"© werkzaamheden to verrichten om dat deze menschen tot eiken prijs weer ©t gevoel van voldoening wenschten, At zij, wat zij thuis brachten, door eigen, arbeid verdiend hadden. Zoo zijn er die om werk vragen, het oet er niet toe wat voor werk, als zij daardoor maar de handen uit de mou ten kunnen steken. '^©©ft hun wat te doen opdat zij hun akbekwaamheid kunnen onderhouden", !©Pnog kort geleden een soc.-dem. aadslid uit toen hij in het bijzonder len sni,d€r ieu8di8© werkloozen heeft be sproken. „Laat ze een eigen ontspan- ingsgebouw zetten of geeft hun ander ©rk opdat zij hun gereedschap weer J©r hand kunnen nemen en de voldoe- van den arbeid zullen kennen." .Helaas", zeggen B. en W., „wij heb- r©n geen werkobjecten. Er is niets meer vinden of het zou het boschplan moe- *©n zijn maar het Rijk weigert de daar- °°r noodig© subsidie te geven." 0 o JÜan kotnt Plotseling het Rijk met een ander voorstel. Alkmaar, zoo redeneert men in Den beeft meer behoefte aan de kerk- -tauratie dan aan een boschplan. Wel- wij zullen Alkmaar helpen. Wij aken die restauratie mogelijk, wij zul- «n van de benoodigde 430.000 niet ZfJ' dan f 290.0C& betalen en de rest va ,OV€l' kerk, gemeente en provincie aeelen, dat er voor deze lichamen znn*1 °^erwegende financieele bezwaren fcJf® bestaan. En daarbij koppelt het jk deze restauratie aan het vraagstuk werkverschaffing. Niet minder dan 35 arbeiders, zoo mogelijk allen uit Alk maar. zullen voor drie-en-een-half jaar aan het werk kunnen gaan. De vakar beiders, die hun bekwaamheid in ledig gang zien verloren gaan, zullen hun ge reedschappen weer kunnen opnemen, zij zullen opnieuw de voldoening van de.i arbeid kennen, zij zullen niet langer van den steun moeten leven maar door eigen werk een loon kunnen verdienen, dat hooger is dan wat in normale werk verschaffing v ordt gegeven. De kerkrestauratie in haar vollen omvang uitgevoerd en 35 arbeiders voor jaren aan loonenden arbeid geholpen, h >t is haast te mooi om waar te kunnen zijn. Maar Nederland is een land van poli tieke groepen, die vastgekoppeld zitten aan vakbonder en andere organisaties. Wie in den AlkmaarschenTtaad een be slissing moet nemen en het gemeen schapsbelang noet beoordeelen, kan niet allereerst zijn gezond verstand laten wrken. Hij heeft, als hij althans tot een politieke groep behoort en in onze stad worden raadsleden helaas nog niet gekozen uit vereenigingen van kiezers, die uitsluitend het belang van stad en bevolking te beoordeelen hebben reke ning te houden met zijn fractie-leden, met de politieke beginselen zijner partij en met de slangen van allerlei gelijk gekleurde volksgroepen, die daarmede ten nauwste verband houden. ..Wij", zeggen de vakbonden, „gevoelen niets voor een restauratie op deze voor waarden. Wij zien het werk liever op normale wijze uitgevoerd, wij eischen voor onze vakarbeiders loonen die in overeenstemming met verkregen rech ten zijn en als dat niet bereikt kan wor den dan werken we maar niet." „U kunt aannemen of weigeren", heeft de minister bij een conferentie met deze vakbonden gezegd. „De door U verlangde arbeidsvoorwaarden zijn van de zijde der regeering niet te verwachten." „Dan werken we niet," zeggen de vak bonden en vandaar gaat het parool naar partij en raadsfractie en is men onmid dellijk bereid het stadsbelang aan de eiochen der politiek ten offer te brengen. „Wij stellen den Raad voor", zoo heb ben de wethouders in bijlage Nr. 83 op 1 Juni ji. gezegd, „tot het plan van den mi iister toe te treden." Maar de vakbonden hebben gesproken en dezelfde vethoudere hebben plotse ling onoverkomelijke bezwaren ontdekt om op de voorstellen van den minister in te gaan. slechts de burgemeester, onafhanke lijk van eenige politieke groep, laat het gezond verstand spreken. „De meerder heid van het college", zoo zegt evenwel de in dit nummer opgenomen bijlage no. 10'. van 4 Juli, „is door het betoog van der burgemeester niet overtuigd en geeft den Raad in overweging 't voorstel van den minister niet te aanvaarden tenzij in de gestelde voorwaarden wijzi ging wordt gebracht." Wanneer de wethouders dit eens tem mig adviseeren, is dat het bewijs,^ dat a'thans de soc.-dem. en d© katholieken het stadsbelang aan het vermeende be lang hunner vakgroepen ten offer heb ben gebracht. Inderdaad, het vermeende belang, want door deze afwijzing van s ministers voorstel zal alleen verlie^ en geen winst worden verkregen. De kerk zal niet ge restaureerd worden, de vakarbeiders, die werken kunnen, zullen op den steun blijven aangewezen, er zal eenvoudig niets gebeuren van alles wat ons beter zou kunnen maken. De vakorganisaties zullen de zeker heid hebben, dat door hun toedoen 35 leden niel aan den arbeid zullen gaan en op de liefdadigheid der gemeenschap blijven aangewezen. Zij hebben gewei gerd onder het normale loon te laten werken en zij zullen een fictieve over winning behalen. Zij zullen als overwin naars uit den strijd treden en hun buitis een ledige dop waar zij een half ei had den kunnen krijgen. Ook wij betreuren het, dat een keik in werkverschaffing gerestaureerd moet worden. Gok wij betreuren het, dat daar bij niet normale arbeidsvoorwaarden en loonen bedongen kunr.en worden, maar wij willen daarnaast het gezond ver stand laten spreken. Deze tijd ie een abnormale en het vooretel een kerk in werkverschaffing te laten restaureeren is daar het beste bewijs van. En nu is het maar de vraag wat beter is, te weigeren om onder het normale loon te werken, een noodzake lijk werk ongedaan te laten en de arbei ders willens en wetens onder den demo- ra'iseerenden invloed van werkloosheid en steun te laten, dan te accepteeren, de stad, die reeds zooveel zware offers bracht met de festauratie der kerk te beloonen, iets U> aanvaarden wat in nor male tijden niet gevraagd zou worden en mannen, die van den steun moeten leven weer arbeid en inkomen te ver schaffen. Een partijman haalt de schouders op ex. kiest de ledige dop boven het halve ei. Een raadslid, die vóór alles de belan gen van stad en bevolking moet aienen en als vrij man die belangen mag zien en beoordeelen, zal een andere keus moeten doen. De volgende vergadering zal ons doen weten of er in den Alkmaarschen Raad inderdaad nog vrije mannen en vrouwen worden gevonden. De grootsch-opgezette manoeuvres van de Amerikaansche vloot in den Stillen Oceaan zijn allang ten einde; de „witte'' en de „zwarte" vloot hebben hevig om de eereplam gestreden! Het sterk politieke ka rakter van de oefeningen werd nog versterkt door het feit, dat de poli tieke onderstaatssecretaris van ma rine, Henry Roosevelt, eraan deel nam. Ook de commandeerende gene raal der kust-strijdkrachten van Californië wa^ met een aantal hoo- ge legerofficieren gedurende den duur van de manoeuvres aanwezig op een der schepen, terwijl tevens een aantal officieren van den gene- ralen staf in Pearl-Harbour (Hawaii) en op de Midway-eilan- den den strijd volgde. De berichtgeving over het verloop der manoeuvres is, in tegenstelling tot de gewone Amerikaansche methoden, totdusverre erg gering geweest. Dat zal wel daarmede sa menhangen, dat de Amerikanen de gevoelig heid der Japanners willen sparen en vreezen, dat door tendentieuze berichten in de buiten- landsche pers het principe dezer manoeuvres, namelijk «pn mogelijken oorlog met Japan, tè sterk onderstreept zou worden. Deson danks kan men zich thans uit de verschillen de korte berichten over de manoeuvres een eenigszins volkomen beeld van het verloop dier manoevures maken. In zekeren zin als aanleiding, verscheen in The Japan Times een militaire studie „Ame- rika's veiligheid in den Stillen Oceaan", door vice-admiraal Dates Stirling, destijds commandant van het derde marine district In dit artikel wijst Stirling er nadrukkelijk op, dat er tal van zwakke punten zijn. Het zwakke punt in den Stillen Oceaan, zegt hij, zijn de Philippijnen. Deze zijn 4500 zee mijlen van Hawaii (over Goeam) verwijderd! Voor de verdediging van Manila is sedert 1922, waarin het verdrag van Washington werd afgesloten, niets gedaan! Stirling maakte daaruit op, dat op de Philippijnen geen veilige basis voor de vlootoperaties aanwezig is. Een ander zwak punt is Aljaska, dat noodzakelijk vooruitgeschoven steunpun ten noodig heeft, wil men een aanval van vijandelijke oorlogsschepen op de vele bruik bare, natuurlijke havens met succes tegen gaan. In dezen samenhang zij er aan herinnerd, dat er ongeveer terzelfder tijd dat de manoeu vres begonnen, nieuwe Amerikaansche zee kaarten verschenen, waarop een aantal ha vens aan de kust van Aljaska en op de Aleoeten zeevaartkundig bleken te zijn vast gelegd Dit mocht als een bewijs worden be schouwd voor het feit, dat aan de sinds eeni ge jaren durende opmetingen van de Ameri kaansche marine in deze streken een einde was gekomen. Kenmerkend voor de voorzichtigheid, die de Amerikanen tegenover de Japanners in acht nemen, zijn de woorden, die Stirling aan het slot van zijn overwegingen ge bruikte: De Vereenigde Staten zien zich door hun plan, voor de verdediging van den Paci fic meer maatregelen te nemen, geplaatst tegenover een lastige diplomatieke kwestie, n 1 Japan ervan te overtuigen, dat alle toe bereidselen slechts een defensief karakter dragen. Japan en Amerika worden reeds jarenlang door de overige wereld als de hoofdfactoren van een toekomstigen oorlog in den Pacific beschouwd. Het gezonde men- schenverstand van de beide volkeren en de beteekenis van den handel tusschen de beide naties zijn er voldoende bewijs voor, om de geloofwaardigheid van een dergelijke propa ganda te ontzenuwen. Het plan de campagne van de manoeuvres hield in zooverre met den bovengeschetsten gedachtengang rekening, dat de Hawaii- eilanden het hoofdsteunpunt voor de „witte vloot" vormden, terwijl de „zwarte aanval lende vloot" op Alaska, de Aleoeten en later op de Midway-eilanden steunde. Men scheen dus in Amerikaansche marinekringen van meening te zijn, dat een genoegzaam sterke aanvaller zich in het bezit van genoemde ge bieden kan stellen, indien deze niet versterkt worden. Dit laatste is zooals bekend voor den duur van het Verdrag van Washington, dus tot het eind 1936, verboden. Gedurende de vaart van Californië naar Pearl Harbour werd de „witte slagvloot" voortdurend door de vijandelijke „zwarte" onderzeebooten be dreigd. Het had er den schijn van, alsof door de bescherming der vliegtuigen, die van de vliegtuigmoederschepen uitging, de onderzee booten om een vakterm te gebruiken onder water werden gedrukt. Het schijnt, dat het vlieirtuig als tegengif tegen de onderzeebooten bij deze manoeuvres uitstekend heeft gewerkt. Voor den overtocht had de vloot negen dagen noodig. De 46 vliegbooten, die een tocht van Hawaii naar de Midway eilanden, een afstand van 1323 zeemijlen, moesten ondernemen, hadden met buitengewoon slecht weer te kampen. Er moest op de helft van dezen tocht een tus- schenlanding op het kleine laguneneiland French Frigate Choal gedaan worden. Of de vraag: „Kan een aanvaller, die zich in het bezit van de Midway-eilanden heeft gesteld, met kans op succes 'n grooten lucht aanval op Hawaii ondernemen?" door de manoeuvres met „ja" of „neen" beantwoord is, kan uit de berichten, die tot dusverre be kend geworden zijn, niet worden opgemaakt. Na het signaal „einde der manoeuvres" ver zamelde zich de geheele vloot in de haven van Pearl Harbour, die inderdaad voor de 200 oorlogsschepen groot genoeg bleek te zijn. Slechts de groote vliegtuigmoedersche pen „Lexington" en „Saratoga" ankerden op de reede. Het is zelfs nu nog te vroeg, op grond van de tot dusver bekende berichten reeds een uiteindelijke conclusie naar de eene of de andere richting te trekken. Slechts een ding schijnt door de manoeuvres te zijn bewezen, n.1. dat een oorlog in de geweldige ruimte van den Groote Oceaan voor iederer. oorlogvarende, of hij nu aanvaller dan wel verdediger is, onoverwinlijke moeilijkheden met zich zal medebrengen. AMERIKAANSCHE BURGERS MOETEN ABESSYNIE VERLATEN. Ten staatsdepartemente te Wash ington wordt verklaard, dat de Amerikaansche zaakgelastigde te Addis Abeba opdracht heeft ont vangen de in Abessynië gevestigde Amerikaansche staatsburgers den raad te geven het land te verlaten of de noodige voorzorgsmaatregelen te nemen voor hun veiligheid. De Amerikaansche staatsburgers in Abessynië zijn meerendeels zende lingen. Ambtenaren van het staatsdepar- tement hebben er den nadruk op gelegd, dat deze instructie aan den zaakgelastigde te Addis Abeba reeds was verstrekt vóór Abessynië een beroeo op het pact van Kellogg had gedaan. De vloot-manouvres op den Groo ten Oceaan. (Dag. Overzicht). Amerikaansche burgers moeten Abessynië verlaten (Buitenland) Redevoering van Mussolini. (Bui tenland). Sluiting van het Suez-kanaal juri disch onmogelijk? (Buitenland). Geweldige brand te Londen; drie brandweerlieden omgekomen. (Bui tenland). Geheimzinnige vondst te Rotter dam; misdrijf in het spel? (Bin nenland). Minister Oud over de regeerings- politiek. (Binnenland). Groote brand te Rotterdam. (Bin nenland). Motorongeluk te Bergen; motor rijder ernstig gewond. (Stad en om geving). Doodelijk verkeersongeluk nabij Burgervlotbrug. (Stad en Omgeving). De meerderheid van bet college van B. en W. van Alkmaar stelt den raad voor de voorstellen der regee ring inzake de restauratie van de Groote kerk, niet te aanvaarden. (Stad). (Zie verder eventueel laatste berichten.) Volgt Engeland het voorbeeld van Amerika? Naar in vooraanstaande diplomatieke Lon- densche kringen verluidt, is de Britsche re geering gereed om het voorbeeld van de Vereenigde Staten te volgen en haar onder danen in Abessynië bevel te geven, dit land te verlaten. Men gelooft, dat de Engelsche regeering in den loop van deze week nogmaals zal be proeven, het conflict tusschen Italië en Abes synië tot een vreedzame oplossing te bren gen. Welke stappen door Londen zullen worden genomen, is nog niet bekend, doch wel meent men te weten, dat Rome herhaal delijk heeft gedreigd zich uit den Volken bond terug te trekken, indien deze zich met het conflict zou gaan bemoeien. Antwoord van den keizer van Abessinië. Keizer Haiy heeft als antwoord op de re devoering, die Mussolini te Salerno heeft gehouden, een nieuwen oproep gericht tot 't Abessinische volk, om de wapens op te ne men, teneinde voorbereid te zijn tegen alle gebeurtenissen. Het gevolg is, dat vele bin- nenlandsche krijgers zich verzamelen onder leiding van vreemde officieren, die hen on derrichten in de moderne oorlogsvoering. Bij groepen van 500 man trekken thans de hoofden van verschillende stammen met hun mannen naar Addis-Abeba, om tot 't leger toe te treden. Onder de vreemdelingen heerscht nog kalmte, ondanks de aanzegging van den Amerikaanschen zaakgelastigde aan de Amerikaansche burgers in Abbesinië. Hon derden missionarissen zullen blijven. DE HABSBURGERS VAN BELGIE. Bezoek van koninklijk echt paar aan Otto van Habsburg. Voor de eerste maal hebben koning Leopold en koningin Astrid van België gisteren een bezoek gebracht bij de keizer lijke bannelingen van* het huis Habsburg, ex-keizerin Zita en aartshertog Otto op hun ver blijfplaats. Men ziet hierin een aanduiding van den verander den status van de familie Habs burg in verband met de gebeur tenissen in Oostenrijk en Hon garije. OVERSTROOMINGEN IN OHIO. En hitte te New York. Te Columbus in den staat Ohio (Am.) hebben wolkbreuken groote schade veroor zaakt. Te Columbus overstroomden geheele wijken, waaronder de markt. Ook buiten de stad staat het land mijlen in den omtrek onder water. De schade door het water aan oogst en gebouwen toegebracht wordt ge raamd op een millioen dollar. Te New York werd Zaterdag de hoogste thermoterestand van dezen zomer genoteerd. Bij een temperatuur van 32 graden Celsius werd de atmosfeer al buitengewoon onaan genaam door de hooge vochtigheidsgraad van de lucht. Vele personen werden door de warmte onwel en enkel enoverleden. Duizen den overnachtten op de daken, in de parken en aan het strand.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1