dagblad voor alkmaar en omstreken. Het kabinet-Colijn vraagt ontslag Ondergrondsche ontevredenheid in Duitschland. Prof. AALBERSE kabinets-formateur. Het kabinet-Colijn. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behelee Zon- stdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij r/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9, postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330. No. 174 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C KRAK Vrijdag 26 Juli 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang Religieuze kwesties voor andere dingen misbruikt. KEPLL's benoeming. onweer in de lucht. niet zonder gevaar. déplorabele deviezenpositie de religieuze kwestie Het kabinet-Colijn heeft gister aan H. M. de Koningin ontslag aangeboden. H. M. de Koningin heeft de ontslag-aanvrage in overweging genomen en de ministers uitgenoodigd, zich inmiddels niet alléén te willen blijven belasten met de behandeling en af doening zoo mogelijk van de loopende zaken, maar ook al datgene te verrichten, wat 's Lands belang in de moeilijke tijdsomstandigheden vereischt. Hoewel het Kabinet dus demissionnair is, wordt nadrukkelijk medegedeeld, dat het Ministerie met het oog op de zich eiken dag voordoende moeilijkheden ten volle gebruik zal maken van de bevoegdheden, die de regeering bezit, met name ter bescherming van onze munt. H. M. de Koningin heeft na gisteren in den loop van den dag besprekingen gehouden te hebben met de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal en den vice-president van den Raad van State hedenmorgen prof. Mr. P. J. M AALBERSE, minister van Staat, ontvangen en hem opdracht verleend tot vorming van een parlementair kabinet op zoo breed mogelijke basis. Prof. AALBERSE heeft verzocht deze opdracht in beraad te mogen houden, waarop H. M. den wensch heeft uitgesproken de beslissing binnen enkele dagen te mogen vernemen. ER BEHOEFT GEEN VERTRAGING IN HET BEZUINIGINGSWERK TE KOMEN. DE KABINETS-FORMATIE. Waf vandaag de aandacht trekt,,, (Zie verder eventueel laatste berichten.) DISCONTOVERHOOGING NEDERLANDSCHE BANK. WONING UITGEBRAND. ALKMAARSCHE COURANT Qxigeliiksch OueczicPit Bij de beoordeeling van politieke toestanden is het geraden, om voor zichtig te zijn en daarom kan men op het oogenblik slechts zeggen, dat het er naar uitziet, of het Derde Rijk een crisis doormaakt, zonder positief te durven beweren, dat dit het geval is. Immers in Duitschland ontbreekt een pers, die als barometer registreert, of de atmosfe rische gesteldheid gunstig, dan wel ongun stig is. De gemuilkorfde Duitsche persbaro meter staat onveranderd op „bestendig mooi weer". Maar daarom is het niet steeds zon neschijn, zoo meldt de Berlijnsche corres pondent van het Rott. Nbld. Er zijn echter ook andere graadmeters En die staan niet alle even gunstig. Daartoe behooren een reeks van gebeurtenissen, waaruit men kan afleiden, dat het Hitier- régime in Duitschland zich op het oogenblik in een zeer bewogen stadium bevindt. Slechts blinde vijanden van het nieuwe Duitschland kunnen nog altijd beweren, dat het nieuwe régime heelemaal geen succes heeft gehad. Er zijn inderdaad dingen be reikt, die men drie jaar geleden nog glad on mogelijk zou hebben geacht; daarbij hoeft men nog niet eens te denken aan politieke feiten als de nieuwe vriendschap met Polen en de vlootovereenkomst met Engeland. Maar in weerwil van dit alles heeft men in den laatsten in groeiende mate het gevoel van Het gaat de firma M. M. in Duitschland goed, de firma der „Miesmacher Mecke- rer", zwartkijkers en mopperaars. Er heerscht ontevredenheid in Duitsch land. Adolf Hitier heeft in zijn laatste rijks dagrede van 21 Mei gezegd, dat de verwe zenlijking van de ideëele doeleinden van het nat.-soc. misschien een eeuw in beslag zal nemen. Dat klonk niet erg optimistisch, maar de gebeurtenissen staven die woorden. Men is zéér ver verwijderd nog van de werkelijke volksgemeenschap En juist daardoor bele ven we op het oogenblik in Duitschland tij den, die weliswaar zeer belangwekkend zijn, maar voor het Derde Rijk Er heerscht groote ontevredenheid uit egonsme op zichzelf en uit oud antagonisme 3» W Hitlerrégime. En die ontevreden h!!f- zich u't kleine stroompjes en Beekjes langzamerhand door samenvloeiing c vormen tot machtige rivieren. De arbeiders z>]n ontevreden. Er hebben er wel véél meer werk dan twee jaar geleden, maar dat is ge gaan ten deele ten koste van hooge loonen, jverdienste door overwerk en zelfs verkor- ng van den werktijd en dus van de ver- 'ensten van den enkeling. 00 sociaal denken de arbeiders echter ook nu nog niet, dat zij het persoonlijk wat minder goed willen hebben, opdat de ande ren ook aan het werk kunnen komen. Daar bij wordt het leven in Duitschland voortdu rend duurder door stijging van levensmid- delenprijzen en door de vele bijdragen voor alle mogelijke instellingen, die ook de arbei der moet betalen. Ontevredenheid heerscht ook bij vele on dernemers. De bijzondere heffing voor de bevordering van den export is al in héél slechte aarde gevallen bij die ondernemers, die voor de binnenmarkt leveren en niet kun nen of willen inzien, dat Duitschland moet uitvoeren, om allengs zijn te verbeteren. Naar hardnekkig verluidt heeft men direct met een sabotage van deze hef fing te doen. Ontevreden zijn tenslotte de overblijfse len van de vroegere politieke partijen en spe ciaal de „ewig Gestrigen'', de vroegere Duitschnationalen, die, gelijk Hugenberg eens heeft gezegd, van geen enkel soort van socialisme iets willen weten en dus ook niet van nationaal-socialisme, die mokken tegen het nieuwe bewind en in stilte nog steeds hopen op een restauratie, zij het dan mis schien ook niet van de Hohenzollerns, dan toch van hun eigen beheersching van het gansche leven in Duitschland. Voor al deze elementen is nu de kerkstrijd een kolfje naar hun hand. Nooit zou die strijd zulk een om vang hebben aangenomen, als niet alle „Meckerer en Miesmacher" hier een kans hadden gezien, om zich te verschuilen achter religieuse beginselen van anderen om den mest ondergrondschen strijd tegen het socia lisme van het Hitlerbestuur te kunnen voe ren. Die ondergrondsche strijd heeft in de laat ste maanden een steeds grooter omvang aan genomen, waarbij de werkelijke godsdienst strijd een steeds geringer beteekenis kreeg. Hierbij staan overigens de beide christelijke belijdenissen volkomen gelijk; alle twee heb ben inderdaad een principieel religieus ge schil met het heerschende regime, maar alle twee zijn steeds sterker het toevluchtsoord geworden voor ontevreden elementen, voor wie absoluut bijzaak is. Als men de zaak zoo beschouwt, begrijpt men de laatste beschikking van Goering en de benoeming van zijn intiemen vriend Kerrl tot minister speciaal voor kerkelijke aangele genheden. Het Derde Rijk heeft niet zijn suc cessen geboekt op materiaal gebied, om zich op ideëel terrein weer het volk te laten ont nemen. Het wenscht dit volk met huid en haar, voor nu en voor de toekomst. Daarom beteekent de religieuze strijd in Duitschland op het oogenblik vooral de strijd op leven en dood van het Derde Rijk tegen de Miesmacher en Meckerer, tegen „de firma M. M." izittend kabinet-Ruys de Beeernbrouck muit V00rJaar van 1933, toen iets eerder de bitt °P Zeven Provinicën" het zoo van nood'ge gezagsherstel en den terugkeer een gezond regeerbeleid ingeluid had. van d ^ans 'n het k°rt het °Ptreden rjn-p tweede ministerie-Colijn in herinne- bii do rengen, dienen wij even stil te staan Fehr, P0'itieken toestand in de woelige i"an-dagen Van het jaar 1933. kwam ?-ttend kabinet-Rusy de Beerenbrouck £ïnrru i de doorvoering van zijn bezuini- Karnid in f€lle botsing met. de Tweede diner. gr ontstof crisis, welke onge- nkseS3nienv'e' m€t de schokkende gebeurte- j.ïv^n in Indië. De toenmalige minister van FeS mr- Donner, deelde n.1. op 9 RaKUari in het parlement mede, dat van het een lne' niet was te verwachten, dat het in r. g^rck aan medewerking bij de versobe- gen aangaande de rechterlijke macht zou retrüf n' Pe Kamer kwam weldra met de v ift,r'ng in conflict, toen zij een motie aan- ovZr a tot schorsing der beraadslagingen er de opheffing van vier rechtbanken en ^>root aantal kantongerechten, ten P01'^ strubbeling had echter niet 0n(i^€j?'ge een portefeuille-kwestie, doch de ntomding der Tweede Kamer, een gebeurte- "*s. welke sedert 1894 niet meer voorgeko- men was. li dezen tijd yan ongeëvenaard groote moeilijkheden van economischen en anderen aard, aldus richtte toen jhr. Rusy de Beeren brouck zich in een verklaring tot H. M. de Koningin, acht het kabinet zich niet verant woord zijn portefeuilles ter beschikking te stellen. Als eenige uitweg werd gekozen de ontbinding der Tweede Kamer, waardoor het terrein, naar gemeend werd, geëffend kon worden voor een vervroegde vorming van een parlementair kabinet. Op 8 Mei 1933 wedr de Tweede Kamer ontbonden en 9 Mei kwamen de Eerste en de nieuw gekozen Tweede Kamer bijeen. Op 25 April hadden de zittende ministers hun ontslag aangeboden en op 2 Mei had H. M. de Koningin dr. H. Colijn opdracht gegeven tot vorming van een parlementair kabinet. Ruim veertien dagen was de kabinetsforma teur bezig met pogingen om zijn opdracht te vervullen. De heer Colijn volbracht deze taak echter niet. Op 16 Mei deelde hij H. M. de Koningin mede, dat hij niet geslaagd was om een parlementair kabinet te vormen. Stroef waren de onderhandelingen met ver schillende partij-leiders yerloopen Noch een nationaal, noch een coalitie-kabinet scheen in hun oogen genade te kunnen vinden. Men herinnert zich uit de indertijd gepubliceerde nogal opzienbarende briefwisseling tusschen dr. Colijn en prof. Aalberse, dat de forma teur geen kans zag de breedst mogelijke samenwerking der partijen te verkrijgen o in ons land, in den hevigen financieelen en economischen nood, het hoofd boven water- kunnen houden. Tegenover dr Cohjns krach tige argumenten vielen de tactische over wegingen der R.K.-fractie in het niet. Na zijn bescheid aan de Koningin over het mislukken der pogingen, pleegde H M. nog overleg met jhr. mr. D. J. de Geer en prof mr. P. J. M. Aalberse, doch ten slotte kreeg dr. Colijn op 16 Mei 1933 de opdracht over te gaan tot vorming van een crisis-kabinet. Crisis-kabinet. Dit kabinet kwam er ten slotte. Het stond toen het optrad op 26 Mei 1933 voor een tekort van liefst 260 millioen op de Rijks- begrooting. De heer Colijn werd voorzitter van den ministerraad en nam voor zich tfe portefeuille van Koloniën. Innerlijk, dit zij allereerst herinnerd, zijn dit ministerie moeilijkheden en verliezen niet gespaard gebleken. Mr. Verschuur trad af, naar officieele mededeeling om gezondheids redenen. Hij werd vervangen door den Bra- bantschen R.K. groot-industrieel, mr. M. P. J. Steenberghe, die nog niet zoo lang geleden aftrad, omdat hij zich verzette tegen een ver dere aanpassing door verlaging der vaste lasten en tegelijkertijd zich voorstander toon de van devaluatie. Zijn opvolger was prof. ir. H. C. J. H. Gelissen. Vóór mr. Steenberghe's aftreden ging mr Marchant uit het kabinet, wegens zijn over gang naar den R.K. godsdienst. Door den dcod ontviel aan het ministerie de kranige minister van waterstaat, ir. Kalff, die opge volgd werd door jhr. ir. O. C. A. van Lidth de Jeude. In weerwil van allen tegenspoed slaagde het ministerie-Colijn er in op de bres te kun nen blijven voor onze munteenheid en deed het verder alle pogingen het financieel even wicht te herstellen, o.a. door drastische in perking van vele publieke uitgaven, terwijl dr. Colijn ook steeds bleef vooropstellen de krachtige handhaving van het gezag. Onder de doortastende leiding en aanvoe ring va ndr. Colijn zijn de reeds door het vorige kabinet ter hand genomen steunmaat regelen op het gebied van akkerbouw, tuin bouw, veehouderij, veenderij en visscherij, systematisch uitgebouwd en tot verdere ont wikkeling gebracht. Op het gebied der nijver heid worden maatregelen genomen om het be staande voor een ineenstorting te behoeden, terwiil verder oorringen ondernomen werden om de industrieele bedrijvigheid te bevorde ren welke pogingen krachtige voortzetting beloofden onder de speciale leiding van prof. Gelissen. Wij noemen verder, als maatregel in het belang van land en volk, de zeer moeilijke handelspolitieke regelingen, als wapen ït^den strijd tegen deg evolgen der economische crisis en de verschillende regelingen ap het gebied van het internationale betalingsver- keer voorts de instelling van het Werkfonds, de bemoeiingen ten aanzien van de scheep vaart- en havenbelangen. De regeering- Colijn ontkende pertinent, dat zij alleen maar oog had voor de Staatshuishouding en dat zij de z.g.n. volkshuishouding zou hebben verwaarloosd. Echter aan een politiek van „potverteren" wenschte zij niet mede te doen. Te midden van de hevigste stormen heeft dr. Colijn het schip van staat in den koers weten te houden en tot het laatste oogenblik stond onze minister-president op de bres voor den gaven gulden. Alle zeilen wilde dr. Colijn bijzetten om onze staatsfinanciën en levensbelangen te redden. Daarvoor diende o.m. het groote be- zuinigingsontwerp. Wij vernemen van de zijde van den Pers dienst van de Roomsch-Katholieke Staats- partij: De suggestie, gelegen in het bericht om trent de vertraging van het bezuinigings- werk, 'als zou een vertraging het noodwendig gevolg zijn van de Dinsdag ontstane regee- ringscrisis, is onjuist. De voorstellen van het bezuinigingswets ontwerp zouden alle voor het dienstjaar 1936 tot hun recht kunnen komen, hetzij dat zij naar gelang van hun aard in de aanstaande begrootingsontwerpen worden verwerkt, dan wel als afzonderlijke wetsontwerpen worden ingediend en tegelijk met deze be handeld. Dit is cok in vorige jaren steeds aldus geschied. Bovendien heeft alleen de toekomstige re geering, welke de begrooting indient, over den inhoud daarvan te beslissen. De tendenz, dat een staatsrechtelijke in stantie (welke?) thans de voorgenomen be zuinigingen uit de ontworpen begrootingen zou hebben geschrapt, is staatsrechtelijk on bestaanbaar. De Maasbode (R.K.) schreef gisteren: De huidige kabinetscrisis geeft uiteraard aanleiding tot de zonderlingste geruchten en, daar zij veel langer dan gewoonlijk duurt, tot elkaar kruisende en soms schijn baar tegenstrijdige berichten. Gisteren en vandaag kwam ons achtereen volgens ter oore: le. Colijn wilde niet aftreden, maar aan blijven en zich omringen met „sterke" man nen; 2e. Colijn zou het Kabinet reconstrueeren 3e. Colijn zou probeeren alsnog de breuk met de katholieke fractie bij te leggen; 4e. De katholieke ministers zouden afzon derlijk hebben vergaderd. Het is duidelijk, dat dit allemaal losse ge ruchten zijn zonder eenigen grond. Er kan maar één mogelijkheid zijn, waarom het Kabinet zoolang delibereert en het is deze, dat de ministers aarzelen over de vraag of zij de Kroon zullen adviseeren de Kamer te ont binden of dat zij zullen aftreden zonder meer. Intusschen schijnt het gewenscht, dat da deliberaties spoedig worden beëindigd. Voor eerst omdat gedurende dezen tijd de Kroon niet eigener beweging andere adviseurs kan roepen normaal is, dat een Kabinet, in conflict geraakt met de Kamer, daarna on middellijk zijn houding bepaalt en de Kroon rapporteert, waarna bij aftreden achtereen volgens de president van de Eerste Kamer, de president van de Tweede Kamer, de vice- Ondergrondsche ontevredenheid in Duitschland. (Dag. Overzicht.) Prov. Staten van Noord-Holland bijeen. (Binnenland.) Verdere verhooging van het dis conto der Nederiandsche bank. (Binnenland.) H M. de Koningin heeft Prof, Aalberse opdracht gegeven een par lementair kabinet te vormen. (Bin nenland.) Verkiezing leden Eerste Kamer. (Binnenland.) Begrafenis slachtoffers van de ,,Gaai"-ramp. (Binnenland.) Huldiging Jac. P. Thijsse. (Bin nenland.) De heer Dijkman 60 jaar kaas drager. (Stad.) president van den Raad van State en de lei ders der zes groote Tweede Kamerfracties worden geroepen om advies, waarna dan op dracht tot formatie volgt waardoor de voorlichting eenzijdig is en tijd verloren wordt. Vervolgens ook omdat in de huidige omstandigheden aan onze munt moet worden gedacht. Het is natuurlijk prijzenswaardig van het Kabinet, dat het verklaard heeft den gulden te willen verdedigen, maar intusschen gaat de afgifte van goud en Fransche francs onbeperkt door, moet doorgaan in de huidige omstandigheden. Gisteren alleen reeds werd 50 millioen aan goud aan ons land onttrok ken. Het is duidelijk, dat juist dit punt tot snel handelen dringt, daar een goudvoorraad zeer snel slinken kan, hetgeen niet alleen van belang is voor deze muntpolitiek, maar van beteekenis kan zijn voor elke muntpolitiek. Daarom is het te Köpen, dat de beslissing van het Kobinet-Colijn spoedig zal vallen en, mede met het oog op de monetaire kwestie, elk talmen in verder verschiet worde voor komen. JjimenloHd Na de jongste verhooging van het disconto door de Nederiandsche Bank met vol 2 tot 5 heeft de centrale credietinstelling het thans noodig geoordeeld het disconto nog maals te verhoogen en thans te brengen op 6 Deze maatregel is natuurlijk bedoeld a een krachtige verdediging van het ruilmidoei en wijst er op, dat in samenwerking met de regeering de gulden tot het uiterste be schermd zal worden. De laatste dagen zijn groote bedragen goud door de Nederiandsche Bank afgege ven. Ten einde de beschermingsmaatregelen te accentueeren is klaarblijkelijk besloten om een verdere verhooging te bewerkstelligen. De credietuitzetting zal door dezen laat sten maatregel natuurlijk worden beperkt, hetgeen uiteraard een bescherming beteekent van den beschikbaren metaalvoorraad. Algemeen in den lande zal de indruk wor den gewekt, dat niets onbeproefd wordt ge laten om ons betalingsmiddel tegen iederen aanval zoo goed mogelijk te beschermen. Deze maatregel dient niet alleen te worden beschouwd in het licht van het directe effect, dat hij zal sorteeren, doch tevens dient te worden overwogen, dat hij een gunstig psy chologisch effect zal hebben. Met ingang van heden bedraagt het Wisseldisconto 6 Promessendisconto 6 Yt De Rente voor beleening van effecten De Rente voor beleening van Goederen 6 De Rente voor voorschotten in Rekening- Courant 6 Yt Gisteravond omstreeks half acht is door onbekende oorzaak brand uitgebroken in een als sigarenfabriekje ingerichte woning van den heer C. van der Heyden, gelegen aan de Nieuwstraat te Eindhoven. Het pand brandde geheel uit en een partij sigaren werd een prooi der vlammen, terwijl de opgeslagen tabak waterschade kreeg. De brand is ont staan op een droogkamer. De schade wordt door verzekering gedekt. Het pand, waarin werd géfabriceerd, behoorde toe aan Bakx Bouwbedrijf te Eindhoyeu-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1