DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uit den Alkmaarschen Raad! Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- feestdaoen. uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN s Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar olaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 209 bCSt drie b,aden- Directeur: C. KRAK. Donderdag 5 September 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alle raadsleden zijn wethouder geworden, omdat zij beloofd hebben zich aan de wet te zullen houden. De heer Govers vreest, dat, als de nieuwe weg eenmaal weg is, ook de beloofde tunnel weg is. f v»»s*SuffersiSroSTJ?STJ& ™die6aan 137e Jaargang 'RINSES JULIANANAARALKMAAR? Wat vandaag de aandacht trekt ALKMAARSCHE COURANT Wat is dat voör comedie?, vroeg hij naïf. Moeten de wethouderscandidaten dan niet in het openbaar worden besproken? Ik krijg den indruk, dat alles al in kannen en kruiken is en dat de leden van alle fracties precies weten wie ze zullen stemmen. Waarom pra ten we er dan eigenlijk nog zoolang over? Volgens den heer Bonsema is het den heer Appel te wijten als de I SnilS'6 601 gr°°t€ VCr" arbeiders honger lijden. Men zal hem dus alleen als een Appeltje voor Het was inderdaad zeer naïf. den dorst kunnen beschouwen. Wie raadslid wordt weet dat hij in het algemeen belang veel van zijn tijd en werk kracht aan de zaken der gemeente zal moeten geven. Wie wethouder wordt heeft daarnaast de zekerheid, dat hij een werkkring aanvaardt, die nog wel niet den geheelen mensch vraagt, maar toch zoovele verplichtingen en uren van ingespannen arbeid zal vergen, dat dit wethouderschap een zeer zwaar offer ten bate der gemeenschap beteekent. Het doet daarom zoo goed te kunnen con- stateeren, dat onze gemeente nog zoo vele edelachtbaren telt, die bereid zijn ter wille van hun stadgenooten een dergelijk offer zonder morren te aanvaarden. Het moge waar zijn, dat de eer tot een der hoogste be stuurders der gemeente zijn gekozen een der weinige rozen op dit doornige pad is, maar eerzucht is den man, die zich vrijwillig op offert natuurlijk volkomen vreemd en wat daarnaast het wethouderssalaris betreft, kunnen wij volkomen onderschrijven wat het Noord-Hollandsch Dagblad oezer dagen gezegd heeft. Wie denkt er nu bij het aan vaarden van het wethouderschap aan eenig financieel gewin! Foei, het is onwaardig om daarover verder te spreken. Intusschen is de werkelijkheid zoo, dat een raadslid, die wethouder wordt niet alleen het gestoelte der eere beklimt maar tevens een, laten we het noemen tegemoetkoming, van 1500 mag toucheeren. Er zijn betrekkingen, die minder opbren gen en er zijn raadsleden, wier sociale ge voelens hen tot elk offer bereid maken, maar die daarnaast toch geen bezwaar zullen ma ken als de gemeenschap hun onbetaalbare diensten door een klein financieel souvenirtje toont te waardeeren Het is nu eenmaal een slechte tijd en de mensch is maar een mensch. Én dan is er laten we dat vooral niet vergeten nog de politiek, die elk groepje raadsleden in een afzonderlijk hokje gezet heeft. Ieder groepje streeft er naar zijn invloed zoo groot mogelijk te doen zijn en elke wethouaerszetel beteekent een sportje hooger op de ladder der macht en een stapje dichter bij de mogelijkheid om voor eigen kiezers en geloofsgenooten zoo nu en dan «as voor Sint Nico laas te kunnen spelen. Weet deze politieke beginneling dan niet, dat bij elk voorstel van eenige beteekenis alles van te voren in kannen en kruiken is? Weet hij dan niet, dat niet de Raad maar in het algemeen de fractievergaderingen, het lot van elk voorstel bepalen? De Raadszaal is wie van de vele candidaten daartoe waar- I slechts een demonstratiezaal. Daar worden dig gekeurd zou worden. Het is voldoende de argumenten naar voren gebracht waar- gebleken, dat men daar niet altijd unaniem mede men z')n houding meent te kunnen ver van gevoelen is geweest en het feit, dat de dedigen, daar wordt voor het publiek het pro L i-,]j heer Klaver zich eerst had terug getrokken en contra zorgvuldig tegen elkaar afgewo- er. zich daarna weer beschikbaar gesteld A 1~c~' heeft, ;s het bewijs, dat niet alleen het be lang der gemeenschap maar ook persoonlijke overwegingen hier de keuze der wethouders candidaten sterk heeft beïnvloed. Wij kunnen dit verder laten rusten om eens de zoogenaamde oppositie voor het voetlicht te brengen. De heer Vogelaar kon het wethouderschap niet accepteeren, wat voor de gemeente zeer te betreuren is, de heer Langeveld kon dat evenmin en hij wachtte op ver keerd advies te lang met dit mede te deelen en daarmee scheen de mogelijkheid uitge put om van die zijde nog een candidaat in het strijdperk te brengen. Zijn er ook hier edel achtbaren geweest, die de zon niet in het wa ter konden zien schijnen en die een ander niet gunden wat zij zelf niet konden krijgen? Men scheen aan die zijde „uitverkocht" te zijn, maar toen bedachten vele Vrijheidsbon- ders hier ter stede, dat zij toch nog twee af gevaardigden in den Raad hebben en dat bovendien de derde, die zeker wethouder- fahig zou wezen, over één of twee maanden zijn joyeuse entrée zou doen en dus de moge lijkheid bestond den zetel zoolang in be slag te nemen tot hij daarop zou kunnen plaats nemen. De afdeeling van den V B. vergaderde en het gevolg was een tweeledig voorstel. De heer Govers zou wethouder worden en het baantje later aan mr. de Groot afstaan, öf de heer Stoutjesdijk zou het gestoelte der eere beklimen en er in de vier eerstvolgende jaren op blijven zitten. Wanneer aan katholieke zijde werkelijk betreurd was, dat de oppositie geen candida ten kon leveren, had verwacht mogen worden dat deze wel late maar toch nog op tijd ko- I gebleken is, dat de heef Leesberg in de al- mende voorstellen met instemming ontvan- iereerste zitting zijn partijgenooten-wethou- gen, maar de heeren aan de perstafels weten wel, dat in den regel de hoofden al lang ge teld zijn en dat al die politieke debatten al leen voor de tribune en voor de couranten bestemd zijn. Zoo is nu eenmaal de politiek en daarin zal geen verandering komen zoo lang men geen raadsleden heeft, die, vrij van elk groeps- of partijbelang, elk stedelijk vraagstuk naar eigen inzicht kunnen beoor- deelen. Toen de wethouders hun oude plaatsjes weer hadden ingenomen het was inder daad of ze nooit weg geweest waren en de heer Klaver, gedachtig aan de achter hem op den schouw geschilderde spreuk, in het Latijn een keurig bedankspeechje op des bur gemeesters felicitatie had- gehouden, bleef het nog vreemd in den Raad. De heer Hoy- tink was niet verschenen, en mej. Carels, me vrouw Jorritsma, alsmede de heeren Geels, Grondsma en Keesom waren den raad ont vallen. Hier en daar prijkte een nieuwe ling, die zich nog niet heelemaal thuis scheen te voelen en min of meer verschrikte blikken om zich heen wierp. Op de plaats van mevrouw Jorritsma zat thans een jeugdige waarschijnlijk nog zeer jeugdige partijgenoote, die naast een bloemenhulde van haar politieke zusters nog een vaasje rood-witte anjers als blijk van belangstelling en aanmoediging van de aan wezige vertegenwoordigers der dagbladpers in ontvangst had te nemen. Mr. Leesberg, die na vele jaren van poli tieken schijndood springlevend en weer bla kend van belangstelling in Alkmaar's raads zaal was verschenen, werd er begroet als de verloren zoon hoewel met het slachten van het vette kalf nog even gewacht werd. Het dier kan voorloopig blijven leven nu ders al met een motie bestookt heeft. De heer Raat heeft het politieke schouwspel nog maar eens afgekeken en verscheidene raadsleden bleken „verhuisd' te zijn zooals schooljon gens na de groote vacantie wel eens van de gen zouden zijn. Evenwel is gebleken, dat men er zelfs niet op geantwoord heeft. De heer Keijsper zat toevallig op de Purmerender markt en mis schien zaten de andere fractieleden ook wel ergens op een markt. Zij waren er niet en I gelegenheid "profiteeren om naast een ander ting deze V.B.-voorstellen naar voren bracht, Appel die in zijn isolement zijn bleken er onoverkomelijke bezwaren te be- i^-acht zoe|jt liet een nieuw en in onzen staan. Raad ongekend geluid hooren. Hij gaf geen geld voor bijzonder onderwijs omdat de Den heer Govers zoo zei de heer Venne- openbare school voor ieder toegankelijk is ker kon men niet accepteeren. Die was te en a]s onderwijsinstituut meer dan voldoen oud. Hij zou misschien wel een poosje wet- ren rekening houden, eigenlijk zoo'n wender, dat er in vrijwel alle gemeenten van ons land voor het wethouderschap meer candi daten dan plaatsen zijn en dat ook in Alk maar een stille maar heftige strijd om de door velen begeerde posten is gestreden? De sociaal-democraten hebben ditmaal een ongekende bescheidenheid aan den dag ge legd. Zij wenschten alleen den heer Bonsema tot wethouder, hoewel men wel eens beweerd heeft, dat hij eigenlijk voor twee telt. De katholieken stonden voor een heel wat moeilijker puzzle. Als fractie van zeven le den, dus juist het derde gedeelte van den Raad, hadden zij bij drie wethouders slechts recht op één zetel. Namen de oppositiegroepen het voorstel aan om ook hunnerzijds een wethouder te benoemen, dan zou er uit de vele katholieke candidaten een moeilijke keus moeten worden gedaan omdat men niet alleen rekening had te houden met politieke en algemeene ontwik keling maar tevens met het verschillend in zicht van meer behoudende of meer democra tische elementen. Twee zetels zouden de keuze heel wat gemakkelijker maken en men heeft van die zijde blijkbaar in stilte gehoopt, dat men dit nog wel zou kunnen bereiken. Nam de heer Vogelaar zijn benoeming niet aan en dat was, zooals de heer Vogelaar zelf heeft opgemerkt, voor 90 pCt. waar schijnlijk en zou dus mr. Langeveld aan bod komen, dan had men al ontdekt, dat de politiek weegschaal te veel naar de linker zijde zou doorslaan en er dus nog een tweede katholieke wethouder bijgevoegd moest wor den om het evenwicht weer te kunnen her stellen. De heer Vogelaar kon het wethouderschap Riet aanvaarden en mr. Langeveld heeft daarvoor blijkbaar geen tijd kunnen vinden Geconstateerd moet worden, schreef het Noord-Holl. Dagblad, eenigszins smalend, dat de oppositiegroep dus niet in staat is een 'id van het college aan te wijzen. Dat daarover van katholieke zijde erg ge treurd is, kunnen we intusschen niet geloo- ven. Integendeel, nu was het vanzeifspre kend, dat er twee katholieke wethouders zou den zijn en kon men in eigen fractie uitmaken houder kunnen zijn, maar vier jaar zou hij dat zeker niet kunnen volhouden. Een dergelijke voorspelling moet den heer Govers allesbehalve aangenaam zijn ge weest, maar hij schakelde zich dadelijk uit en wees er op, dat hij immers van plan was maar een of twee zittingen voor wethouder te spelen en daarna zijn zetel voor mr. de Groot beschikbaar te stellen. Mr. de Groot, zeiden de katholieken, die kennen wij niet. Misschien zal hij een goed wethouder zijn, maar misschien ook niet en daarom beginnen wij er niet aan. Neem dan den heer Stoutjesdijk, zei de heer Govers. De heer Stoutjesdijk leek „minder ge- de is alweer zoo'n enfant terrible-stand Cunt hij propageerde het Marxistisch- eninnistisch principe, noemde den Staat het onderdrukkingsinstituut van de bezittende klasse, vond de kracht van de arbeidersklasse gelegen in hare bereidheid tot buitenparle mentaire actie en drong aan op massaal ver zet tegen kapitalistische uitbuiting en over- heersching, welk verzet bekroning moet vin den in de sociale revolutie. Er kan, zeide hij, minder dan ooit sprake zijn van aanvaarding van een ambt als wet houder of eenige verantwoordelijkheid daar voor, de gemeentebesturen zijn volkomen on dergeschikt aan het Staatsapparaat en het is niet de taak van de revolutionnairen om me de te regeeren of daarvoor eenige verant- schikt". La mort sans phrase werd over hem woordelijkheid te aanvaarden uitgesproken en ook de heer Vogelaar die er zich terecht over beklaagde, dat de heer Govers geen nader overleg had gepleegd dikte dat nog even aan. Het is inderdaad te betreuren, dat de zoo vaak gezamenlijk op getrokken oppositiegroepen thans een beeld van tweedracht en onverdraagzaamheid ga ven en de overzijde greep dit handig aan en verkondigde, dat gebleken was, dat de candidaten van den V.B. alleen door die par tij naar voren gebracht waren, zoodat men althans voorloopig, de oppositiegroep zou kunnen uitschakelen. Toen kon dan eindelijk tot stemming wor den overgegaan en werd het oude college weer voor vier jaren ingehuurd terwijl naast een aantal blanco stemmen nog één stem op den heer Keijsper werd uitgebracht. Men kan zich alleen maar afvragen waar om hij dan eigenlijk aan de tafel onzer stede lijke regeerders heeft plaats genomen tn waarom hij, die buiten-parlementaire actie en sociale revolutie predikt, nog trouw zweert aan de wetten des Rijks en aan de grondwet. Achtereenvolgens hebben alle raadsleden de vereischte eeden of beloften afgelegd en de heer Bülens was blijkbaar zóó onder den indruk van deze plechtigheid, dat hij niet in het traditioneel sportcostuum was versche nen en wij hem voor het eerst in de lange broek zagen Hoe het ook zij, de nieuwelingen hebben al een voorproefje gehad van hetgeen hen bij deze samenstelling van den Raad te „co «vcpuc. wau U.USW.».wachten staat. De politieke degens zijn al Booze tongen beweren, dat hij dit zelf ge- gekruist, de heer Leesberg het ft als gerouti- daan heeft, maar de heer Keijsper is een te neerd schermer al een heftigen uitval naar maken van een verbindingsweg tusschen den Helderschen weg en den Bergerweg beschik baar gesteld op voorwaarden, welke in dezen moeilijken tijd zeker voor de gemeente aan vaardbaar waren. In het algemeen kon men zich daarmede dan ook vereenigen, maar er waren eenige ondergeschikte posten waarvoor een deel van den Raad een bijzondere belangstelling ge toond heeft. Het bleek, dat de beveiliging van het gevaarlijke kruispunt Heldersche weg-nieuwe verbindingsweg 10.000 moesi kosten en dat die beveiliging in hoofdzaak verkregen zou worden door verruiming van het uitzicht en verplaatsing of wegne ming van een gebouwtje en eenige stootblok- ken. Mr. Leesberg vond dat vreeselijk duur en de heer Van de Vall betoogde daarentegen dat wanneer slechts één ongeluk voorkomen en één menschenleven gespaard zou kunnen worden, het geld daarbij geen overwegende rol zou mogen spelen. Heftiger verzette mr. Leesberg zich tegen het voornemen om de 6000, welke het nieu we politiebureau aan inrichting zal kosten en die volgens hem het maximum zouden mogen bedragen van wat daarvoor mocht worden uitgegeven op den kapitaaldienst en niet op den gewonen dienst te plaatsen. Het wordt elk jaar moeilijker, zoo betoog de het college in alle toonaarden, om de be grooting sluitend te krijgen. Nu is het geen tijd voor sparen en waarom zouden wij nu iets op den gewonen dienst laten drukken als het in betere jaren al op den kapitaaldienst geplaatst werd? Neen, zei de heer Leesberg. Het is precies andersom. Juist in dezen moeilijken tijd mo gen wij geen gelden leenen, dde ons jaren lang aan rente en aflossing zullen binden en vooral niet als het roerende goederen betreft, die over tien jaar óp en versleten zullen zijn. De heeren Vogelaar en Keijsper trachten nog wat olie op de politieke golven te schen ken en wethouder van Slingerland wilde een en ander later nog wel eens nader bekij ken, maar de heer Leesberg was tot geen ge schipper bereid. Hij wilde zooiets nu wel eens princ:-*eel uitgemaakt zien en waagde zich aan een krachtproef door een motie in te dienen, die, dank zij den heer Appel, niet in de volgende vergadering nog eens in stem ming zal moeten komen, maar door de wet houders op het kantje af naar de prullemand kon worden verwezen. Niet dat de heer Appel van plan is door dik en dun achter het college aan te draven. Integendeel, het liet hem koud of dt heer Govers aan zijn zijde stond en tegen den nieuwen weg was omdat daardoor de tunnel plannen in het gedrang zouden komen. Hij was tegen den weg en tegen het nieuwe po litiebureau omdat dit met geld uit het ver werpelijke Werkfonds gefinancierd zou moe' ten worden en de Raad de sociaal-demo craten incluis op dat oogenblik bezig was, de minimum-loonen van het Landelijk Col lectief contract voor de bouwbedrijven aan te tasten. Hij klapte met de politieke zweep als een circusdirecteur en de sociaal-democraten schrikten op en betoogden uitvoerig waarom zij eigenlijk aan deze plannen hun goedkeu- ri verleend hadden. De heer Van de Val betoogde, dat men met beide beenen op de w?r' dijkheid moet blijven, dat er een crisis was en dat men dankbaar moet zijn als er werkgelegenheid wordt gegeven. Wij, zeide hij, moeten als Raad niet op de stoelen van de organisaties gaan zitten, maar zorgen dat er arbeid komt omdat arbeid voor een be hoorlijk loon beter dan steun is. Hij nam, zij het in eenigszins andere bewoordingen, het standpunt in, dat wij bij het voorstel tot restauratie van de Groote Kerk verdedigd hebben en hij voegde er alleen nog aan toe, dat ook de organisaties zich thans volkomen met de loonen konden vereenigen. De heer Appel verklaarde, dat 90 pCt van de Alkmaarsche bouwarbeiders daarmede niet accoord gingen en dat het advies van de hoofdbesturen tegen den wensch der or ganisatieleden inging, maar de heer Van de Vall liet zich ook hierdoor niet afschrikken en betoogde dat de organisaties dat zei* maar moesten uitvechten en dat de verzeke ring van de hoofdbesturen hem meer dan voldoende was. Zoo werden de voorstellen van B. en W met overgroote meerderheid van stemmen aangenomen en verzocht alleen de heer Ap pel aanteekening, dat hij aan een dergelijke afbraak van arbeidsvoorwaarden in geen enkel opzicht zijn medewerking verleend hac Nog even wierp de heer Appel een politiek bommetje in de raadszaal door plotseling voor te stellen het abonnement voor de radio distributie met zes gulden per jaar te ver lagen, maar de heer Bonsema maakte hem duidelijk, dat hij eerst eens de bedrijfsbe grooting zou moeten bekijken en dat er van abonnementsverlaging in de eerste twee jaar voorzichtig politicus om een kansje te wagen als hij met zekerheid weet, dat hij toch niet zijn doel zal bereiken. Er is een enfant terrible in den Raad ge komen, namelijk de heer Appel van de K b A.P. het college gedaan en het scheelde maar een haartje of wethouder van Slingerland had een bloedende, zij het dan ook niet gevaar lijke verwonding opgeloopen. Het Rijk had respectievelijk 79.000 en 74.000 uit het Werkfonds voor den bouw van een nieuw politiebureau en voor het nog geen sprake zal kunnen wezen. Zelfs de veranderingen aan het Sportpark die als objecten voor werkverschaffing ge zocht zijn, konden, door het daarbij gegeven loon, geen genade in de oogen van den heer Appel vinden en de heer Bonsema heeft er nog eens op gewezen, dat het eenige wat de heer Appel op deze wijze kan bereiken is, Naar wij vernemen, bestaat er ge grond uitzicht, dat H. K. H. prinses Juliana op Vrijdag 13 September a.s. de vergadering zal bijwonen van de Ned. Vereen, voor Armenzorg en Weldadig heid, waarvan H.K.H. Beschermvrouwe Genève bemoeit zich met het drei gende conflict. (Dag. Overzicht). Nu koningin Astrid niet meer is. (Buitenland). De vreeselijke orkaan te Florida (Am.) (Buitenland). Ex-koning Alfonso te Amsterdam. (Binnenland). Ernstige fraude bij melkfabriek te Helmond. (Binnenland). Drie arbeiders nabij Oss door den bliksem gedood. (Binnenland.) Prinses Juliana zal waarschijnlijk het a.s. congres van de Ned. Ver. voor Armenzorg en Weldadigheid te Alk maar bezoeken. (Stad.) (Zie verder eventueel laatste berichten.) dat de arbeiders geen loonenden arbeid vin den maar op niets doen en steuntrekken blij ven aangewezen. Dit is geen tijd voor theoretische beschou wingen hoe het zal moeten wezen. Dit is in derdaad een tijd waarin men iets van zijn principes zal moeten prijs geven en zal moe ten bedenken, dat een half ei nog altijd beter dan een ledige dop is. Ten slotte bleek er een meneer Nestra te zijn, die grond gekocht had aan den Friesche weg waarop hij niet zonder een extra-fun deering een tweetal huizen zou kunnen zet ten. Bouw- en Woningtoezicht had hem die fundeering aangeraden en Gemeentewerken had gezegd, dat een betonplaat van 15 c.M. voldoende zou zijn. De man, die tusschen deze twee diensten plat gedrukt werd had voor alle voorzichtigheid maar de zware fundeering genomen en verzocht nu als te gemoetkoming een deel van den grondprijs terug, maar het college stelde zich op het standpunt, dat hij niets moest hebben omdat inderdaad gebleken zou zijn, dat hij met de bedoelde betonplaat geen gevaar liep dat zijn huisjes in den grond zouden verdwijnen en hij voortaan uit het zolderraam naar bui ten zou moeten stappen. Geef den man, dan de tweehonderd gul- d van die extra-betonplaat terug, zei de heer Keijsper Dat is de moeite niet waard, betoogde wethouder Klaver. Mag er dan wel onrecht geschieden als het 'en gedupeerde niet meer dan twee hon derd gulden kost? informeerde de heer Keijsper. Maar de heer Siestma bedacht, dat de man in allen gevalle wel op de beslissing van den Raad had kunnen wachten en dus vond de heer Keijsper slechts drie leden, die met hem van oordeel waren, dat de gemeente zich in deze affaire niet heelemaal gentlemanlike heeft gedragen, zoodat de heer Nestra kan concludeeren. dat hij niet alleen zijn huisjes maar ook zijn vertrouwen op de rechtvaar digheid van den Raad op allesbehalve stevi- gen grond gebouwd heeft.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1