dagblad voor alkmaar en omstreken.
^Buitenland
^Binnenland
Machten, die den Negus omringen.
De staking te Tilburg.
Zaterdag 7 September 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
De koning der koningen is absoluut alleenheerscher.
Abessinië's regeeringssysteem.
VIJF ANTI-FASCISTEN VRIJ
GESPROKEN.
Naspel van incidenten op de
„Bremen".
DE STURMER.
DE VERJAARDAG VAN KONING
PETER VAN ZUID-SLAVIE.
NA KONINGIN ASTRID'S DOOD.
DE zm: VAN ZAMORA.
DE VERLOVINGSRING VAN DEN
HERTOG VAN GLOUCESTER.
STAKZNDF DANSERESSEN
Waf vandaag de
aandacht trekt,,.
W
ALKMAARSCHE COURANT
D«.« COM.DI wotdl ELKEN AVOND, belui,. Zo.-
u'*£eëeven. Abonnementsprijs per
3 maanden b., vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
Toen de keizer van Abessinië,
Hailé Selassié den troon besteeg,
legden zijn geestelijk overwicht en
beschaving, welke die van den ge
middelden Abessiniër verre over
trof, hem den plicht op, de hervor
mingen in- en door te voeren, wel
ke hij noodzakelijk achtte. Zoo ver
anderde onder zijn regeering het
beeld van de hoofdstad Addis Abe
ba te eenenmale.
De straten werden van plaveisel voorzien
en er werden eveneens geplaveide pleinen
aangelegd, welke niet omringd waren door
de vroeger Afrikaansche houten hutten, och
door steenen huizen, die eenige verdiepingen
hoog waren. Ook het keizerlijke paleis on
derging een algeheele metamorfose.
Schijnparlement.
Alles is thans zoo goed als geheel gemo
derniseerd. Verschillende instellingen, datee
ren de uit den tijd van keizer Menelik, zooals
het bestuur der verschillende departementen
van de regeering door de ministers zijn in
stand gehouden. Iets nieuws daarentegen is
dë instelling van een parlement geweest. Wei
is waar blijft dit beperkt tot den uiterlijken
vorm, evenals het ambt van minister, maar
naar buiten wekt het toch den indruk van
een vooruitstrevende regeering. In waarheid
is keizer Hailé Selassié echter absoluut al-
leenheerscher wat bij zijn meer dan gewone
intelligentie evenwel niet als iets verkeerds
kan worden beschouwd.
Het ministerie van financiën is een insti
tuut, dat eigenlijk alleen in naam bestaat,
want alle inkomsten van den Staat vinden
hun weg naar de persoonlijke keizerlijke
schatkist. Van een geregelde begrooting is
dan ook geen sprake.
Keizer Hailé Selassië is niet uitsluitend
in naam absoluut alleenheerscher, doch ook
in werkelijkheid, daar hij alles zelfstandig
leidt en wel vóór alles de buitenlandsche po
litiek. Hij heeft het indertijd persoonlijk door
gezet, dat Abessinië in den Volkenbond werd
opgenomen, een harde noot, welke de heeren
in Geneve thans moeten probeeren te kraken,
al zouden zij zich er de tanden op breken.
Een gewichtig man.
De man van het grootste gewicht aan het
Hof van Selassié is zonder den minsten twij
fel de minister van buitenlandsche zaken,
Balatisz Geta Harani. Deze, te zamen met
den keizer, is de ontwerper van een politiek,
die Abessinië een geheel ander aanzien geeft
dan vroeger, namelijk door de toenadering
tot Japan.
Aan deze politiek, hoe aanlokkelijk zij de
bevolking ook moge toeschijnen, heeft Hailé
Selassié waarschijnlijk het noodlot te dan
ken, dat zich thans aan zijn land dreigt te
voltrekken. In de overtuiging, dat hij van
geen enkele Europeesche regeering steun te
wachten zou hebben, als de nood aan den
man kwam, een overtuiging, welke hem was
bijgebracht door zijn ervaringen in den Vol
kenbond, wendde hij zich tot Japan. Hij moet
zijn uitgegaan van de stelling, dat de Japan
ners, omdat zij ook tot de gekleurde rassen
behooren. evenmin voor vol worden aange
zien. Daaraan is het toe te schrijven, dat bij
Hailé Selassié het denkbeeld opkwam, door
vermenging van het Abessinische met het
Japansche bloed, een nieuw gekleurd, hoo-
ger ras in het leven te roepen. Het begin van
deze politiek zou worden gevormd door het
huwelijk van een Abessinische prinses met
een Japanschen prins. Vervolgens stond kei
zer Selassié geheel in strijd met de wette
lijke voorschriften den Japanners reus
achtige gebieden in vasten eigendom af,
waarop duizenden Japansche werklieden te
werk moesten worden gesteld, die met Abes
sinische vrouwen zouden moeten trouwen,
met het doel, op die wijze het nieuwe ras in
het leven te roepen.
Haile Silassie.
Verkeerde berekening.
Deze politiek zou, als men niet van buiten
af had ingegrepen, zonder eenigen twijfel het
gewenschte gevolg hebben gehad. Het eenige
gevolg evenwel, dat men tot nog toe in Abes
sinië heeft gezien van het optreden der Ja-
paners, is geweest, dat de Japansche, spot-
goedkoope goederen de Europeesche waren
bijna geheel van de markt hebben verdron
gen. Hiermede gepaard gaat de houding
van het opgroeiende geslacht tegenover
vreemdelingen, welke geheel afwijkt van die,
welke keizer Menelik zelf aannam tegenover
de Europeanen en welke hij ook bij zijn volk
gaarne zag.
Legerhervorming.
Keizer Hailé Selassié is veel te veistandig,
om alleen de lichtzijden te willen zien van de
Japansche vriendschap en de oogen te slui
ten voor de gevaren, welke zij meebrengt.
Hij zag er dan ook de dringende noodzaak
van in het leger te hervormen en te moder-
niseeren, waarmede hij dan ook 6 jaar gele
den reeds een aanvang heeft gemaakt, door
Europeesche instructeurs in het land te roe
pen. Dat hij er niet in is geslaagd, oiu in
dien korten tijd te bereiken, wat hij bereiken
wilde, omdat oude gewoonten niet zoo ineens
zijn uit te roeien, spreekt vanzelf. Een aan
tal Zweedsclie officieren is er reeds jaren
mede bezig, een Abessinisch officierscorps te
vormen, die meest worden gerecruteerd uit
de zoons van voorname families. Hoe nood
zakelijk dit is, kan wel het beste blijken uit
het feit, dat nog tijdens de regeering van Me
nelik iedere gouverneur van een provincie en
elke hooge regeeringsambtenaar uit hoofde
van zijn ambt militaire chef was van een
grooter of kleiner aantal manschappen, dat
onder zijn bevelen was geplaatst. Ook he
den ten dage doet zich nog het feit voor, dat
een gewezen minister van financiën, die niet
het minste van militaire aangelegenheden af
weet, minister van oorlog is. Voorts heeft
Hailé Selassié een aantal Belgische instruc
teurs tot zich geroepen, die zijn belast met
het africhten van soldaten. Met hun hulp is
men er in geslaagd een soort garde rnen te
stelen, die niet ongeschikt den eenvoudigen
soldatendienst vervult. Overigens is de Abes
siniër een moedig soldaat; een nadeel is ech
ter, dat men van zijn physieke eigenschap
pen alleen op de hooge bergplateaux ten vol
le gebruik kan maken. In de lager gelegen
gedeelten des lands en in de heete, water-
looze steppen heeft hij evenveel te lijden van
de hooge temperatuur, als de Europeaan.
Deze garde-troep telt niet meer dan 8000
man. Keizer Selassié kan wel 200.000 man
mobiliseeren, met inbegrip van de reserves
zelfs 500.000, doch daarvan zijn niet meer
dan 200.000 ongeveer modern bewapend,
wat echter niet zeggen wil, dat zij ook met
hun moderne wapens weten om te gaan!
Als pièce de résistanoe van het Abessini
sche leger gelden 1500 machinegeweren, een
aantal luchtafweerkanonnen en een twintig
tal vliegmachines, hier en daar bijeenge
raapt.
GENEVE IS HET MIDDELPUNT VAN
DE BELANGSTELLING. I
Commissie van Vijf gevormd.
De Italianen verlaten weer de
zitting.
Na ©en besloten bijeenkomst van den
Voikenbondsraad is te ruim 5 uur gis
termiddag de Raad in openbare fitting
bi.jeen gekomen. Zoodra de voorzitter den
Abessiniscben vertegenwoordiger ver
zocht, plaats te nemen, stond Baron
Aloisi van zijn zetel op en verliet weder
om, vergezeld van de overige leden der
Italiaansche Wegatie, de zittingszaal.
Na het vertrek der Italianen besloot
de Raad tot instelling van een Com
missie van Vijf, die het geheele conflict
moet onderzoeken en naar een vreedza
me oplossing moet 6treven. In de com
missie werden gekozen de vertegenwoor
digers van Engeland, Frankrijk, Polen,
Spanje en Turkije, overeenkomstig het
voorstel van den Raadsvoorzitter. Er
werd niet over gediscussieerd Wel deel
de de President mede, dat de taliaansche
vertegenwoordiger hem had verklaard,
zich van stemming te willen onthouden.
Reeds gisteren had Italië den wensen
te kennen gegeven, in de commissie ver
tegenwoordigd te willen zijn indien ook
Frankrijk en Engeland er deel van zou
den uitmaken.
De vertegenwoordiger van Mexico
vroeg voor de sluiting der zitting nog
het woord om te herinneren aan de ver
klaring der Latijnsch-Amerikaansche
staten van 3 Agustus 1932 over het niet-
Voor de kleinere kwesties, die de Raad
erkennen van gewelddadig verkregen
grondbezit.
nog behandelde in verband met de ove
rige punten op de agenda bestond zoo
goed als geen belangste'ling.
Een officieele verklaring van
de Abbessinische regeering.
De Abessinische regeering heeft gis
termorgen een uitvoerige officieele ver
klaring gepubliceerd over de uitspraak
inzake het incident van Oeal-Oeal, waar
in zij constateert, dat dit incident, de
aanleiding tot het huidige Italiaansch-
Abessinische conflict en de militaire
voorbereidingen van Italië, thans uit de
wereld is. Niettemin blijft 't Italiaansch-
Abessinische probleem bestaan omdat
Italië weigert, de verdragen toe te pas
sen.
Het is thans de taak van den Volken-
bo idsraad, bet tweede gedeelte van zijn
resolutie van 4 Augustus 1935, op grond
waarvan de Raad zich met het geheele
conflict tusschen beide landen moet
bezig houden, uit te voeren.
Abessinië als lid van den Volkenbond
verzoekt den Volkenbondsraad, zich uit
te spreken over de geschillen, die beide
landen scheiden. Politieke kwesties mo
gen het juridische probleem niet op den
achtergrond dringen en doelmatigheids
overwegingen tot het behoud van den
vrede mogen de waardigheid van het
internationale recht niet schenden. De
handhaving van den vrede mag niet be
reikt worden door middelen, die een
schending van de belangrijkste grond
slagen der internationale samenleving
zouden beteekenpn. nl. de souvereine on
afhankelijkheid en de territoriale on
schendbaarheid der leden van den Vol
kenbond.
Vijf verdachten, beschuldigd van het ver
wekken van wanordelijkheden bij het vertrek
van het s.s. „Bremen'', op 27 Juli j-1-, werden
te New-York vrijgesproken. Een zesde zal
zich nog te verantwoorden hebben wegens
het toebrengen van lichamelijk letsel en het
dragen van verboden wapenen.
De rechter Brodsk gispte op de zitting het
Hitler-regime. Hij zeide o a. dat het in top
voeren van de Swastica-vlag in de New-
Yorksche havens dor de verdachten en
andere burgers kon worden beschouwd als
.een noodeloos uitdagend laten wapperen
van een embleem, dat het symbool is voor het
tegenovergestelde van Amerikaansche ide
alen, en dat een atavistisch terugvallen naar
middeleeuwsche. zoo niet barbaarsch toe
standen, vertegenwoordigt".
De rechter besloot met te zeggen: „Ik wil
echter niet, dat mijn woorden uitgelegd zul
len worden als een sanctioneeren van onwet
tige handelingen".
MOTORZEILBOOT KENTERT.
Acht personen vermoedelijk
verdronken.
De Hamburgsche motorzeilboot „Flott-
beck", die zich op weg van Danzig naar Ri
ga bevond, geraakte in den afgeloopen nacht
in een storm en kenterde.
Van de 11 leden der bemanning konden
zich de kapitein en twee anderen in een red
dingboot in veiligheid brengen. De anderen
worden echter tot nu toe nog vermist. Men
vreest, dat zij verdronken zijn.
In het jongste nummer van de Duitsche
Stürmer (het anti-Jodenblad van Julius
Streicher) werd medegedeeld, dat oe gemid
delde oplaag van het blad in het tweede
kwartaal van 1935 meer dan 410,600 exem
plaren bedroeg. In het volgende nummer
werd de oplaag voor het tweede kwartaal
echter met ,,meer dan 286,400 vermeld. Dit
is hiermede de tweede wijziging van de op
laag voor het tweede kwartaal, welke door
het Dlad wordt bekend gemaakt. Begin Juli
deelde men den lezers mede, dat de oplaag
iets meer dan 200,000 bedroeg, in het derde
kwartaal is dus de oplaag van het tweede
kwartaal nog voortdurend gestegen.
Naar aanleiding van den verjaardag van
koning Peter II van Zuid-Slavië, welke Vrij
dag in geheel het land feestelijk werd ge
vierd, had alhier een parade plaats, welke
behalve door den Prins regent Paul. de re
genten Stankowitsj en Ferowitsj, dgn minis
ter-president Stojadinowitsj, ook werd bij
gewoond door de leden der regeering, het
diplomatieke corps, en leidende persoonlijk
heden uit het kerkelijk en openbaar leven.
De parade trok ongeveer 20.000 toe
schouwers.
De militaire demonstraties maakten op alle
aanwezigen een diepen indruk.
Koning Peter en Prins-regent Paul werden
door de menigte met stormachtigen bijval
begroet.
In de beroemde orthodoxe kathedraal te
Belgrado had een Godsdienst-oefening plaats,
waaraan eveneens werd deelgenomen door
Prins-regent Paul en de leidende personen
uit het openbare leven.
Een fonds te harer nagedachtenis
De Zweedsche aartsbisschop Eidem heeft
een oproep gepubliceerd tot stichting van
een fonds ter nagedachtenis van koningin
Astrid. Naar de secretaris-generaal van het
Zweedsche Roode Kruis, dat het fonds zal be-
heeren, aan Svenska Dagbladet mede deelde,
was er enkele dagen na den oproep reeds bij
na 13.000 kronen ingekomen aan giften,
groot en klein. Treffend waren de bij de gif
ten gevoegde mededeelingen. „Een eeuwig
durende bloem op het graf van onze Astrid",
schreef iemand en deze gedachte, een bloem
op Astrid's graf, komt herhaaldelijk voor an
der de inzendingen.
Op de scholen in Zweden zijn inzamelin
gen gehouden voor het fonds.
Prins Karei, de vader van de overleden
vorstin en voorzitter van het Zweedsche
Roode Kruis, zal moeten beslissen omtrent
het doel van het fonds. Men neemt evenwel
aan, dat de nagedachtenis van de koningin,
die zooveel van kinderen hield, zal worden
bewaard door een fonds, dat het welzijn der
kinderen ten doel heeft.
De president van Spanje Alcala Zamora
heeft het kabinet verzocht een onderzoek te
willen instellen naar het optreden van zijn
zoon, den 23-jarigen Louis Alcala Zamora,
die geweigerd heeft zijn deel, ongeveer 9 gul
den, te willen aannemen uit de fondsen, wel
ke beschikbaar waren gesteld voor de man
schappen die verleden jaar October den op
stand der socialisten hadden gedempt. De
jongeman, die de rang van korporaal had,
had verzocht zijn aandeel te willen beschik
baar stellen voor de families der socialisten
die bij den opstand het leven hadden ver
loren.
Onlangs heeft aij zich aangemeld voor het
lidmaatschap van de socialistische partij.
Zooals U zich zult herinneren was Louis
Alcala Zamora in 1934 voor den krijgs
raad gedagvaard wegens inbreuk maken op
de militaire disciplina. Hij had toen gewei
gerd een maand langer in militairen dienst
te blijven dan oorspronkelijk voor zijn lich
ting was vastgesteld. Hij werd toen vrijge
sproken.
De hertog van Gloucester is naar Selkirk
vertrokken, waar hij het weekend zal door
brengen met zijn verloofde, Lady Alice
Scott.
Voor zijn vertrek heeft de prins nog zijn
broer en schoonzu"ter, den Hertog en de her
togin van Kent, die uit Joego-Slavië terug
keerden, ontmoet.
De Hertog van Gloucester heeft van een
juweliersfirma eenige ringen op zicht, waar
uit hij de verlovingsring voor Lady Alice
zal kiezen. De Hertog heeft de voorkeur ge
geven aan een ovale saffieren ring met een
diamanten steen aan weerszijden van de saf
fier, welke in platina is gezet.
Negen theaters te New York moesten gis
teravond sluiten, omdat de danseresjes ver
klaard hadden, dat hun kunst terug was
gebracht tot het peil van koeliewerk De dan
seressen en de kroonmeisjes konden dat niet
langer verdragen en zijn in staking gegaan.
Voor de theaters was Let zeer druk met
teleurgestelde menschen, die gaarne de voor
stelling hadden willen bijwonen, doch zich
nu genoodzaakt zagen naar een bioscoop
theater te gaan teneinde hun avond niet ge
heel bedorven te zien.
De meisjes beweren dat hun collega's in
andere theaters in de verschillende steden
van Oost-Amerika zich bij hun zullen aan
sluiten.
EEN ASTRID-POSTZEGEL.
Binnenkort zal er een postzegel met
den beeldenaar van koningin Astrid
worden uitgegeven. Er is nog niet vastge
steld of het een gewone rouwzegel zal
zijn, zooals er ook een is uitgegeven na
den dood van koning Albert, of een post
zegel, die iets duurder zal zijn dan de
daarop aangegeven waarde en die ten
bate van de Belgische vereeniging ter
bestrijding der tuberculose zal worden
verkocht.
Machten, die den Negus omringen.
(Dag. Overzicht).
Studie-commissie van 5 benoemd
in het Italiaansch-Abessinisch con
flict. (Buitenland).
In Zweden een fonds ter nage
dachtenis van wijlen koningin
Astrid. (Buitenland).
De staking te Tilburg duurt onver
minderd voort. (Binnenland).
De uitvaart van den bisschop van
Haarlem. (Binnenland).
De bouw van 4 mijnenvegers. (Bin
nenland).
Uit het parlementaire leven. (Ar
tikelen).
Holland's stedenschoon in praat
en prent. (Artikelen).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
Antwoord van het stakingscomité
aan proi. Aalberse.
Naar wij vernemen, heeft het stakingsco
mité te Tilburg gistermiddag aan prof. Aal
berse per brief het volgende antwoord gege
ven op de door dezen telegrafisch gestelde
vragen: lo. dat nooit of te nimmer aan den
burgemeester is toegezegd, dat als 60 pCt.
van het loon zou worden uitbetaald de sta
kers zich zouden verbinden Dinsdag 3 Sept.
de fabrieken weer in te gaan, en 2o. dat het
advies van het stakingscomité is geweest de
60 pCt. van het loon in ontvangst te nemen,
waardoor geen enkele verplichting voor de
stakers ontstond, omdat zij recht hadden op
dat loon en op Dinsdag niet de fabrieken in
te gaan.
Middelerwijl heeft zich ook gistermiddag
de staking nog weer met een kleine 100 man
uitgebreid. In een vergadering van de sta
kers heeft de leider medegedeeld, dat de le
den van St. Rafael, bij wijze van protest be
sloten hebben om aan hun eigen organisatie
geen contributie meer te betalen, maar die
contributie wekelijks in de stakingskas te
storten.
Verder liet spr. uitkomen, dat de stakers
wel bereid zijn in organisatieverband over
loonsverlaging te praten en de fabrieken in
te gaan, indien eerst de loonsverlaging werd
ingetrokken. Voorts deelde spr. mede, dat het
comité van plan is nogmaals een conferentie
aan te vragen met verschillende autoriteiten.
Donderdag nog had spr. een onderhoud met
den commissaris van politie. Deze adviseerde
eerst aan het werk te gaan en dan te zien,
wat er met het bestuur van St. Lambertus
kan gebeuren. Maar spr. heeft daarop ge
antwoord, dat men eerst gaat werken als de
loonsverlaging zal zijn ingetrokken. Tenslot
te adviseerde spr. de stakers de arbeiders die
de fabrieken nog ingaan, niet uit te jouwen.
„Als de menschen met pressie uit de fabrie
ken gehaald moeten worden, kan men ze be
ter laten werken. Het staken moet spontaan
geschieden, zooals men dat in verschillende
fabrieken heeft gezien".
Bijna de heele wollenstoffenin-
dustrie liét stil: het aantal stakers
heeft de 4000 overschreden.
Thans ligt zoo goed als de geheele Til-
burgsche wollenstoffenindustrie stil.
Bij de firma Janssen en de Horion hebben
vanmorgen vijf-en-dertig menschen het werk
neergelegd van het peroneel van ongeveer
tweehonderd man; verwacht wordt, dat er
nog meer zullen volgen.
Bij de firma de Rooy en van Dijk staakt
thans het geheele personeel. En ook op an
dere fabrieken, waar nog gewerkt wordt,
stijgt hun aantal. De menschen willen niet
meer als onderkruiper beschouwd worden.
Slechts drie schoorsteenen in Tilburg roo-
ken nog, uitgezonderd dan vier, waarvan de
fabrieken niet zijn georganiseerd en die door
bedrijfsslapte ook geen sterke personeelbezet-
ting hadden. Het zijn de firma van Beurden
en van Moll, verder J. Donders en Zonen en
F. M. Straeder.
Daar deze drie fabrieken echter slechts on
geveer honderdvijftig man personeel hebben,
is dit voor de geheele beweging van betrek-
keliik weinig gewicht.
Het totale aantal stakers heeft nu de vier
duizend overschreden.
Pogingen van werkgeverszijde, zooals bij
een firma werd gedaan, om werkloozen, woe-
ger bij haar in dienst, weer aan het werk te
krijgen, mislukten. Deze werkloozen hebben
thans door hun weigering alle recht op steun
verloren.
Wat den toestand nog moeilijker maakt te
een groot aantal werkloozen uit andere be
drijven, dat blijkbaar genoegen in het geval
heeft en zich toelegt op hinderlijk volgen.
