i
HOLLAND's STEDENSCHOON
IN PRAAT EN PRENT.
Financieel Overzicht.
ALKMAARSCHE COURAS^T van ZATEkDAG 21 ScPTtiviBER 1S35
3^lxll(ypt4X{JZCUii4iiCi
9.20, Normandië 9.20—10 20
Brussel VI. 10.20-12 05 Pari'is
HJLVERSUM, 1875 M. (AVRO-
Alg. progr.) 8.— Gr.pl 10
HILVERSUM II, 301 M. (NCRV-
uitz.) 8.— Schriftlezing en medita
tie. 8.15—9.30 Gr.pl. 10.30 Mor
gendienst olv. ds. J. A. Hoekzema
11— Chr. Lectuur. 11.30—12—
en 12.15 Chr. Zangver. „Excel
sior" olv. A. Toljeur. 12.45 Het
Amst. Kamermuziekkwartet. 2.
Voor de scholen. 2.35 Gr.pl. 2.45
Wenken voor de keuken. 3.15—3.45
Knipcursus. 4— Bijbellezing Ds.
C. Veenhof, mmv. sopraan en orgel.
5— Orgelspel R. Parker. 6.02 Gr.
pl. 6.30 Vragenuur. 7— Ned. Chr
Persbureau. 7.15 Rep. 7.30 Vragen
uur. 8.Ber. 8 05 Blindenavond,
mmv. spreker, koor en solisten.
10— Ber. 10.05—11.30 Gr.pl.
DROITWICH, 1500 M. 10.35
10.50 Morgenwijding. 11.05 Cause
rie. 11.20 Gr.pl. 1L50 Duitsche les.
12.05 Het Schotsche Studio-orkest.
1.05 Gr.pl. 1.50 Orgelconcert G.
CfConnor- Morris. 2.25 Voor de
scholen. 3.20 Gr.pl 3.55 Duitsche
les. 4.20 B. Rawlins, viool en R.
Paul, piano. 4.50 Orkestconcert olv.
J Moss. 5.35 BBC-dansorkest olv.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 en
KALUNDBORG, 1261 M. 12.20
2.20 Strijkorkest olv. H. Ander-
sen. 3.50—5.50 Omroeporkest olv.
Reesen. 8.20 Zang en voordracht.
KEULEN, 456 M. 6.50 Concert.
12.20 Nedersaks. Symph.-orkest olv.
C E. v. Sosen. 2.35 Gr.pl. 4.20
Gev. concert. 5.20 Omroeporkest 0.
ROME, 421 M. 9— „I Granatie-
ri", operette van Valente Ork.stLt-
ding: C. Lombardo.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 8.30 „Der blaue Montag", gev.
concert. 10.20 Ber. 10.50 Zang en
piano. 11.05 Weerber. 11.20—12.20
Barnabas von Geczy en zijn orkest.
TEKST EN TEEKENINGEN VAN LEO ZELDENRUST.
HOORN IV
Zondag 22 September.
HILVERSUM, 1875 M. (8.55-
12.— en 5.-5.— VARA, de VPRO
van 6.-8.— en de AVRO van
12.—5.— en 8.—12.— uur). 8.55
Or.pl. 9.Postduiven- en voetbal
nieuws. 9.05 Tuinbouwpr. S S
Lantinga. 9.30 Or.pl. 10.25 Schaak
praatje S. Landau. 10.45 Kamer-
orkestvereeniging olv. A. Krelage.
11.15 A. Pleysier: Van staat en
maatschappij. 11.30 Verv. concert.
12.Uurslag en klokkenspel van
de „Olie Witte" te Winschoten.
12.05 't Avro-Aeolian-orkest. 12.45
Disco-nieuws. 1.15 Kovacs Lajos en
zijn orkest. 2.— Dr. P. H Ritter
jr.: Najaars-uitgaven. 2.30 Opera-
progr. (gr.pl.) 4.15 De Avro-Deci-
bels olv. E. Meenk. 4.45 Sport
nieuws- en gr.pl. 5.05 The Ram-
blers o.l.v. Theo Uden Masman.
5.35 Sportpr. en -nieuws. 6.— Film
praatje Th. J. v. Kastel. 6.30 Ge
sprek over oudeliedenzorg. 6.45
Kerkdienst uit de Ned. Prot. Bond
teWeesp. Voorg.: cs. O. J. Sirks.
8— Ber. 8.10 Mededeelingen. 8.1»
Omroeporkest olv. N Treep. 9.—
Radio-Journaal. 9.15 Or.pl. 9.45
Omroeporkest olv. N. Treep mmv.
H Cals, sopraan. '0.20 „De grijze
hoed" van F. Molnar, vert.: Ad.
Engers. 10.30 Kovacs Lajos en zijn
orkest. 11.— Ber. 11.10 Gr.platen
11.15—12.— De Avro-Decibels o.
I. v. Eddy Meenk.
HILVERSUM II, 301 M. (8.30—
9 30, 12.15—5.— en 7.45—11.30
KRO, de NCW van 9.30—12.15
en 5.-7.45 uur). 8.30 Morgenwij
ding. 9.30 Gewijde muziek. 1020
Kerkdienst uit de Evan^ Luth kerk
(Oude kerk) te Amst. Voorg.: Ds.
P Stegenga Az. Orgel C. Kee
Hierna orgelspel C. Kee. 12.15 Or
kestconcert en lezing. 2.— Or.pl
2.30 Orkestconcert en gr.pl. 4.30
Ziekenhalfuur. 5.02 Gewijde mu
ziek. 5.50 Kerkdienst uit de Ned.
Herv. kerk (Muiderkerk), A'dam.
Voorg.: ds. G. Oorthuys Orgel:
H. de Vries. Hierna orgelspel H. de
Vries. 7.45 Sportnieuws. 7.50 Cau
serie. 8.10 Ber. 8.15 Schlagermu-
ziek. 9.Causerie. 9.10 Orkestcon
eert. 10— Gr.pl. (Om 10.30 Ber.)
10.40 Epiloog. 11.—11.30 Espe
ranto.
DROITWICH, 1500 M. 12.50 Or
kestconcert olv. W. Foster mmv. A.
Billbrough, bariton. 1.50 Piano
recital door Fr. Laffitte. 2.20 BBC-
Midland-orkets olv. R. Burston, m.
m. v. G. Gibbs, zang. 3.20 Gr.pl.
4.05 Het Celebrity-trio. 4.50 Voor
de kinderen. 5.20 Missiepr. 5 40 J.
v. d. Gucht, tenor en het Stratton
strijkkwartet. 7.05 Voordr. 7.35 O.
de Foras, sopraan en E. Bovnet,
piano. 8.15 Kerkdienst. 9.05 Lief-
dadigheidsoproep. 9.10 Ber. 9.20
Alb. Sandler en zijn orkest mmv F.
Richardson, zang. 10.50 Epiloog.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 en
8 20 en 11.20 Gr.pl. 11.35 Orgel
concert P. Revel. 12.25 Gr.pl. 12.35
Orkestconcert olv. Letombe. 2.35
Mandolineconcert en zang. 5 20
Pascal-orkest. 8.20 Zang. 9.05
„Niobe", spel var Ripert. 11.10
12.35 Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 12.20
—2.20 Omroeporkest olv. E. Ree
sen. 3.20—4.50 A. Albech's Blaas-
orkest. 8.20 Concert uit Oslo o. 1. v.
H Kramm. 9.20 Hoorspel. 9.35 Gr.
pl. 9.45 Rep. 10.35 Omroeporkest
olv. Gröndahl.
KEULEN, 456 M. 6.20 Haven
concert. 8.50 Kamer-orkest. 10.50
Gevar. concert. 11.50 Bachcantate.
12.20 Concert uit Berlijn mmv. or
kesten en piano-trio. 1.20 Concert.
3.20 Populair concert. 6.35 Om-
roepkleinorkest mmv. solisten. 8-20
Omroeporkest, -koor en solisten.
9.05 Mandolineconcert mmv. koor
10.5012.20 Dansmuziek.
ROME, 421 M. 9.Symph.-con-
cert olv. Paoletti. 10.20 Vaudeville-
progr.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M-:
10.20 Salon-orkest olv. Dejoncker
II.20 Grpl. 12.20 Het Constantin-
orkest. 1.30—2.20 Gr.platen. 5.20
Dansmuziek. 6.20 Viool, piano en
gi-pl. 7.35 Gr.pl. 8.20 Symph.-con-
cert olv. Meulemans. 10.30—12 20
Paul Godwin's orkest. 484 M.:
10.20 Gr.pl 11.20 Salonorkest
12.20 Gr.pl. 1.30—2.20 Constantin-
orkest. 5.20 Populair concert. 6.20
Salon-orkest. 7.35 Gr.pl. 8 20 Va-
riété-progr 9.35 Operetteconcert.
10.3012.20 Zie 322 M.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 8.20 „Kraut und Rüben in
Runxendorf", gevar. progr. 10.20
Ber. 10.50 Cembalo-recital. 11.05
Weerber. 11.20—1.15 Barnabas von
Geczy en zijn orkest.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum II.
Lijn 3: Keulen 8.5010.05,
Brussel Fr. 10.20—11.50, Keulen
11.5014.20, Luxemburg 14.20
15.20, Keulen 15.20—17 20, Brus
sel Fr. 17.20—19.20, Parijs Radio
19.20-20.20, Keulen 20.20-21.05
Beromuenster 21.05—24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8.40
21 9A n.*'Luuxemburg 2105-
21.20 Droitwich 21.20—23— en
Brussel Fr. 23—24.—
Maandag 23 September.
Vo°orrW)Jtgr10-l5 GrpL 10:30
Ir Sn r ia Gruvter en vioolspel
Ir. van Gelderen. 11.30 Orgelspel
o ,xan Lgmond Jr., m. m. v. W
bchansman, tenor. 12.30 De Octo-
phonikers olv. B. Drukker. 1.30 De
Avro-Deabels olv. E. Meenk 2.15
Voordr. EL van Praag en gr.pl.
rJÏT °m™porkest olv- A van
Raalte. 4 15 Gr.pl. 4.30 Disco-
causerie M. Tak. 5.30 Kovacs Lajos
en zijn orkest. 6.15 Het Renova-
kwintet. 7.— Pianorecital mevr. H.
Leopold-Draper. 7.30 Gr.pl. 7.45
PTT-kwarOerUe. 8.- Ber. 8.05
Mededeelingen. 8.10 Kovacs Lajos
en zijn orkest. 8.40 Orgelspel P
a n"~7 Het Omroeporkest olv.
^\Raa,te" 9'30 Het Aeolian-
orkest 10.— Uit Tuschinski, Amst.:
iaoc xrma^' Garioca-rumba-orkest
10.25 Nat Gonella en zijn Geor
gjans 11.Ber. 11.10 Verv. Nat
Gonella. 11.30-12.— Gr.pl.
H. Hall. 6.20 Ber. 6.50 Cembalo-
muziek. 7.10, 7.30 en 7.50 Lezin
gen. 8.20 Cembalorecital E. Lush.
8.50 „Koanga", opera van Fred.
Delius olv. Sir Thomas Beecham
10.20 Ber. en intermezzo. 10.50
Vervolg Opera-uitz. 11.3012.20
Jack Jackson en zijn orkest.
8 20 Gr.pl. 12.35 Orkestconcert olv.
Touche. 6.10 Gr.pl. 8.20 Zangen
deel. 9.05 Ortambert-kwartet en
solisten 11.1012.35 Dansmuziek.
9 20 Gr.pl. 9.30 Saxofoonsoli.
10.30—11.20 Omroeporkest 0. 1. v.
Reesen.
I. v. Eysoldt. 7.35 Omroepkwintet
8.30 „Norma" van de Bellini, mmv
het Leipziger Symphonie-crkest en
Omroepkoor. 11.2012.20 Concert
uit Breslau.
12.20 Gr.pl. 12.50 Omroeporkest 0
1. v. Douliez. 1.50-2.20, 5 50, 6.35
en 7.35 Gr.pl. 8.20 Omro porkest
olv. Douliez. 10.3011.20 Gr.pl.
484 M.: 12.20 Gr.pl. 12.50 Salon
orkest. 1.502.20 Gr.pl. 5.20
Dansmuziek. 6.20 Gr.pl. 6.50 Gr.pl
7.20 Zang. 8.20 Salonorkest en
radiotooneel. 9.20 Symph.-concert
Hierna tot 11.20 Gr pl.
GEMEENTELIJKE RADIO-
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Hilversum II.
Lijn 3: Keulen 8.8.40, D sen-
der 8.40—9.20, Keulen 10 20-
12.20, Brussel VI. 12.20—14.20,
Deutschlandsender 14.20—15.20,
Droitwich 15.20-15.50, Kalund-
borg 15.5016.20, Deutschl.sender
16.20—17.20, Keulen 17.20-18.50,
Brussel Fr. 18.50—19.50, Keulen
19.50—22.20, Paris P. P. 22.20-
22.50, Leipzig 22.50—24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8.05—8.50,
London Reg. Reg. 10.35—17.35,
Droitwich 17.35—18.20, Brussel
Fr. 18.20—18.50, London Reg|.
18.50—24.—
Dit 's Koen, de Batavier, een parel
aan de Kroon
Van Holland, Koen, de schrik van
Brit en Indianen,
Van Bantam, Bandanees, Mataram,-
Djakatranen.
Koen, die de Maatschappij gezet
heeft op haar troon,
Koen in zijn naam en hart, Koen in
zijn heldendaden,
Koen zelf tot in zijn dood, met
lauw'ren overladen.
In het eerste artikel over Hoorn vertelde
ik reeds, dat de zeevaart bij de inwoners van'
Hoorn een voorname plaats innam en wer
den daarbij terloops de namen genoemd van
Willem Schouten en Isaak le Maire, de eer
ste een schipper, de laatste een Amsterdam-
sche koopman, die met steun van Hoornsche
burgers een tocht maakten, teneinde een
nieuwen weg naar de Zuidzee op te sporen.
Te samen met hen dient eveneens genoemd
te worden hun stadgenoot Willem IJs-
brantsz, Bontekoe, die in dienst der Oost-
Indische Compagnie met het schip Nieuw-
Hoorn in 1618 naar Oost-Indië vertrok, op
welke reis hij zich een voorbeeld toonde van
koen beleid en kalme onverschrokkenheid.
Niet minder ondernemend was Bontekoe's
stad- en tijdgenoot Abel Janszoon Tasman,
waarvan gezegd werd, dat hij de grootste
zeeman der 17e eeuw was. Hij was het, die
in dienst der Oost-Indisch compagnie in
1642 Tasmania, een eiland nabij de Zuid
oosthoek van het vasteland van Australië,
alsmede het Stateneiland en Nieuw-Zeeland
ontdekte.
De grootste der mannen, die Hoorn heeft
opgeleverd, was echter Jan Pietersz. Coen
(1587—1629), Jacatra's bedwinger, die na
te Rome op de kantoren van den beroemden
koopman Fiscatori een degelijke administra
tieve opleiding genoten te hebben, de aange
wezen man was voor de aanstelling v.an di
recteur-generaal van de kantoren der O. I.
Compagnie te Bantam en Jacatra. In het
jaar 1613 werd hij tot deze functie benoemd
en heerschte toen over alle kantoren der
Maatschappij.
Coen liet niet met zich spotten. De plan
nen, die hij zich in het hoofd gezet had,
trachtte hij door te zetten, ondanks alle
moeilijkheden, die hij daarbij te overwinnen
had.
In 1617 tot Gouverneur-Generaal aange
steld, bracht hij tal van hervormingen en in
stellingen tot stand en werd hij de grond
legger van de Nederlandsche macht in de
Indische Archipel en de stichter van Bata
via (1619). Het bestuur en het rechtswezen
in het voor de compagnie verworven gebied
Batavia en ommelanden werd door hem op
uitmuntende wijze georganiseerd. In 1623
keerde hij met zes rijkgeladen schepen naar
het vaderland terug. Hij kwam in 1627 op
nieuw als gouverneur-generaal in Batavia
en streed gelukkig tegen den vorst van Ma
taram, die Batavia tweemaal tevergeefs be
legerde. Gedurende het tweede beleg is hij
gestorven. Als krijgsoverste en als bestuur
der toonde hij groote talenten. Te zijner eere
is te Hoorn een standbeeld opgericht.
Het is aan hem en zijn beroemden „stad-
genooten-zeevaarders" en ontdekkingsreizi
gers, dat de oude pakhuizen der Oost-Indi
sche Compagnie ons doen terugdenken en
or.ze gedachten doet gaan naar dat, wat wij
aan hun leven en werken te danken hebben
Zeer interessant zijn in Hoorn de overblijf
selen van de oude stadsomwalling, thans
herschapen in lommerijke plantsoenen, met
als grootste sieraad de mooie Oosterpoort,
de eenige overgebleven stadspoort van
Hoorn.
Een wonder mag het genoemd worden, dat
dit bouwwerk uit het laatst der 16e eeuw
gespaard is gebleven. Het dateert van 1578.
Ja, in 1876 vond zelfs een restauratie
plaats.
De doorgang van het gebouw is door ster
gewelven overdekt. De brug, die thans voor
de poort ligt, is van veel lateren datum en
werd gebouwd in het jaar 1763.
De buitenkant der poort wordt gesierd
door de woorden:
„Niets baat het waken der wachters, niets
wapenen en de geweldige dreigingen der
muren, noch de donder van het rauwe ge
schut, zoo Gij, O, God, deze stad niet zoudt
willen richten en beschermen".
En laten we thans door deze poort Hoorn
verlaten om onze reis te vervolgen naar
Enkhuizen, waaromtrent wij in een volgend
artikel U het een en ander hopen te vertel
len.
Oude onctiroffitiiri-Kazvrnt Jff iéot
Onder t/e JBoampjeb 3/ourn
lilqpra. patihmzin dis 0-2- (aaipajfnirj
De vlucht uit den gulden. Risi
co's van aankoopen van Engel-
sche Staatsfondsen. Ontspan
ning op de deviezenmarkt tenge
volge van discontoverhooging
der Nederlandsche Bank. Na-
deelen der hooge geldkoersen
voor de schatkist. Nederlands
financieele positie steeks gunstig
al bij vele andere landen.
Gedrukte stemming op de aan-
deelenmarkt, behalve voor Ame-
rikaansche fondsen.
De fondsenmarkt is in de afgeloopen week
volkomen beheerscht door de vrees voor een
ongunstige ontwikkeling van den politieken
toestand, zoowel in het buitenland als in
eigen land. De toenemende kans op het uit
breken der vijandelijkheden tusschen Italië en
Abessinië en de bezorgdheid over de even
tueel vérstrekkende gevolgen hiervan zijn tot
uiting gekomen in een ongeanimeerde stem
ming op de aandeelenmarkt. Anderzijds is
met de nadering der beslissing over het lof
van het Ministerie-Colijn de spanning op de
obligatiemarkt nog grooter geworden. Op
den eersten beursdag dezer week bereikten
verschillende staats- en gemeenteleeningen
het laagste niveau van dit jaar, voornamelijk
tengevolge van verkoopen van angstig gewor
den houders, die in vele gevallen hun gui-
densbezit hebben omgeruild in dollar- of
pondenwaarden en er soms zelfs contante
ponden voor hebben gekocht. De opvatting,
dat met een eventueeelen val van de huidige
regeering een devaluatie van den gulden te
wachten staat, is zoo langzamerhand ge
meengoed geworden en de transacties ter
beurze, die ten doel hebben zich tegen een
komend waardevermindering van den gulden
te beschermen, zijn in den loop der laatste
weken in omvang toegenomen.
Voor zoover deze „bescherming" daarin
bestaat, dat men goede Nederlandsche be
leggingswaarden tot de zoo sterk gedaalde
koersen van de hand doet, om met de op
brengst Engelsche staatsfondsen of andere
Pondenwaarden te koopen, moeten wij het
nut van een dergelijke omzetting van het
effectenbezit bestrijden Sterker nog: wij zijn
van oordeel, dat men door het aankoopen van
Pondenwaarden een nieuw en wellicht groo
ter risico op zich neemt, welks draagwijdte
zal worden bepaald door de verdere ontwik
keling van den internationalen politieken toe
stand. Een verscherping van de internatio
nale politieke verhoudingen zal in de eerste
plaats haar weerslag vinden in het koersver
loop van het Pond Sterling, resp. in dat van
Engelsche staatsfondsen e.d. Deze laatste
hebben in den jongsten tijd reeds aan een
sterken druk blootgestaan en zijn dientenge
volge aanmerkelijk in koers gedaald. Wan
neer echter kapitaalvlucht op groote schaal
uit Engeland mocht inzetten, dan zijn de ge
volgen hiervan nog niet te overzien. Men
moet niet vergeten, dat Londen weder hoe
langer hoe meer de verzamelplaats is gewor
den van bunenlandsch kapitaal, dat uit va
luta- of andere overwegingen uit het eigen
land is weggetrokken, of dat van andere cen
tra, waar het tijdelijk was gedeponeerd, naar
Londen is overgebracht. De kapitaalbewe
ging uit ons eigen lrnd, sinds de onrust over
den gulden zich deed gelden heeft zich mee-
rendeels in de richting van Engeland bewo-
gen.
Aanzienlijke Fransche kapitalen zijn,
meerendeels op korten termijn, te Londen
uitgezet, terwijl ook Amerika er groote be
dragen heeft uitstaan
Reeds bij vorige gelegenheden is gebleken
welke gevaren deze gemakkelijk in beweging
te brengen buitenlandsche saldi op de Lon-
densche geldmarkt voor het koersverloop
van het Pond Sterling opleveren en meer dan
ooit te voren moet onder de tegenwoordige
omstandigheden met de mogelijkheid van
nieuwe geldverschuivingen rekening worden
gehouden. De eerste teekenen hiervan zijn
reeds waarneembaar; zij uiten zich in de
flauwe stemming voor Engelsche staatsfond
sen en in de inzinking van het Pond Ster
ling op de internationale wisselmarkt.
Het koersverloop van het Pond ten opzichte
van den gulden wordt vooralsnog grooten
deels beheerscht door de factoren, die ook de
positie van den gulden ten aanzien van de
andere buitenlandsche valuta's bepalen. Zoo
heeft de nieuwe drastische disconto-verhoo
ging van de Nederlandsche Bank van 5 tot
6 in de afgeloopen week geleid tot een
aanmerkelijke ontspanning op de buitenland
sche wisselmarkt, nadat stijging van dollar
en Fransche franc boven het gouduitvoer-
punt in de laatste dagen der vorige en het
begin van deze week goudexport uit ons land
weder loonend had gemaakt. De jongste
weekstaat van de Nederlandsche Bank toont
een vermindering van den goudvoorraad
aan van F. 36.8 millioen.
Voor een ded zijn de goudonttrekkingen
echter nog niet in dezen Bankstaat verwerkt;
vermoedelijk hebben zij nog enkele tientallen
millioenen meer bedragen. Of de goudexport
zal worden hervat, zal geheel afhangen van
de verdere ontwikkeling van den politieken
toestand hier te lande, d.w.z. van de beant
woording der vraag, of de katholieken aan
de regeering-Col ij n hun steun zullen willen
verleenen Mocht dit wel het geval zijn dan
zal de ontspanning op de buitenlandsche
