DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dxujeliiksch 0vec>zicht
Besprekingen op het doode punt.
^Buitenland
SPANNING IN ITALIË
NEEMT TOE.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37069. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 225 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 24 September 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
Te Rome ontkent men, dat bepaalde tegen
voorstellen gedaan zijn en oppert men het
denkbeeld besprekingen te houden in het
kader van den Volkenbond.
Spanning blijft bestaan.
Op weg naar Addis Abeba.
De stemming in Italië,
Verbazing en hilariteit
De voorbereide proei-
mobilisatie.
Wat vandaag de
aandacht trekt
ZIJ, DIE ZICH MET INGANG VAN
1 OCTOBER VOOR MINSTENS 3
MAANDEN OP DIT BLAD ABON-
NEEREN, ONTVANGEN DE TOT
DIEN DATUM VERSCHIJNENDE
NUMMERS FRANCO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
Verwarring te Genève.
Engeland is Italië niet vijandig
gezind.
QURANT
De verwachting, dat de Commis
sie van Vijf de verdere behande
ling van het Italiaanseh-Abessi-
nische conflict zal terugwijzen
naar den Volkenbondsraad heeft
in Engelsche kringen algemeen de
overtuiging gewekt, dat de bespre
kingen op het doode punt zijn ge
komen.
Met het oog op de urgentie van een be
slissing, die thans noodzakelijk wordt ge
acht, werd gistermiddag reeds onder voor
zitterschap van minister-president Baldwin
in Downing Street te Londen een bespre
king gehouden met de vooraanstaande le
den van het kabinet, die ongeveer een uur
duurde en uitsluitend gewijd was aan de
voorbereiding van de plenaire zitting van
het Britsche kabinet, dat hedenochtend bij
eenkomt. Begrijpelijkerwijze zijn in deze
besprekingen nog geen besluiten genomen,
doch waarschijnlijk zijn toch reeds de richt
lijnen aangeduid, volgens welke de verte
genwoordigers van Engeland in de komende
Raadszitting te Genève hun houding zullen
vaststellen.
Vroeg in den avond werd gister wederom
in Downing Street een ministerieele
voorbespreking gehouden, waaraan dit
maal ook de ministers van oorlog,
-luchtvaart en marine en de chef van
den staf der Britsche luchtstrijdkrach
ten, luchtmaarschalk Sir Edward Elling-
ton, deelnamen.
Omtrent de verdere ontwikkeling van den
toestand doen te Londen tal van geruchten
de ronde, en worden vele vermoedens uit
gesproken. Volgens een bericht uit Rome
zou vooioopig van uittreding van Italië uit
den Volkenbond geen sprake zijn. tenzij
Italië „door Genève genoodzaakt" zou wor
den. Te Rome zou men gelooven, dat de
mogelijkheid voor een overeenkomst nog
steeds bestaat, doch de Italiaansche regee-
ring zou willen afwachten of dc Volkenbond
voorstellen kan doen, die voldoende basis
voor onderhandelingen zouden vormen.
Git Genève wordt gemeld, dat een niet
P^rod iid van de Commissie van Vijf zou
nebben beweerd, dat de toestand volkomen
hopeloos is.
Ondanks de verwarring en den gespan
nen toestand en ondanks het overal blijken
de pessimisme was de Londensche effecten
beurs gisteren vrij vast. Britsche staatspa
pieren toonden een stijgende tendenz. de no-
teeringen van de voornaamste industrieele
ondernemingen bleken iets hooger en ook
nl °n<^ Aterling steeg eenigszins.
tPe..»Evening Standard" van gisteravond
bestrijdt met klem de te Parijs, in een deel
van de Britsche pers en ook door den spr.
7*1 de B. B C. verkondigde meening, dat
net Italiaansche antwoord op de Geneefsche
voorstellen verzoenend zou zijn. De vermoe
delijke Italiaansche tegenvoorstellen kunnen
door een souvereinen staat als Abessinië,-
die bovendien nog lid van den Volkenbond
is, in geen geval aanvaard worden
„Star werpt de vraag op. welke houding
pSlenrijk zal aannemen, wanneer het te
Lienève zou moeten stemmen voor of tegen
sanctie-maatregelen. Aangezien Oostenrijk
?.ln, °f meer Italiaansch filiaal is, acht het
blad het onwaarschijnlijk, dat dit land voor
sanctiemaatregelen tegen Italië zou durven
Remmen. Anderzijds zou echter Oostenrijk,
?°°r zich te verzetten tegen de Volken-
bondsstatuten, die zijn eenige bescherming
2lln> zijn eigen graf graven.
De transporten naar Oost-Afrika.
-Uit Port Said wordt geme'd. dat sedert
^September j.1. 6033 Italiaansche solcaten.
ton materiaal en 8418 ton brandstof
Suezkanaal hebben gepasseerd.
Het Abessinische antwoord op
de voorstellen der Commissie
van Vijf.
Maandagavond is ook het Abessinische
antwoord op de voorstellen van de Commis-
®le van Vijf gepubliceerd. Aan het aanvaar
den der voorstellen als basis voor onderhan
delingen wordt een diepgaande juridische
beschouwing geknoopt, waaruit blijkt, hoe
Abessinië en waarschijnlijk ook de twee
groote Europeesche mogendheden het plan
tot hulpverleening aan Abessinië opvatten.
V oorts wordt gewezen op het principe, dat
de hulpverleening en de medewerking van
den Volkenbond collectief en internationaal
moeten wezen.
Als bijzonder belangrijk wo'.dt beduid, dat
den Keizer van Abessinië uitdrukkelijk het
recht moet worden toegekend, naar vrijen
wil eiken adviseur u:t te schakelen, die niet
zijn volle vertrouwen geniet. Met betrekking
tot de uitwisseling van grondgebied aan de
kust van Somaliland constateert Abessinië
met voldoening, dat dit voorstel haar niet
namens den Volkenbond is gedaan, die in
deze kwestie niet crmpetent is, doch door
Frankrijk en Engeland, met het uitsluitende
doel, een bijdrage te leveren tot de vreed
zame regeling van het ItaliaanschAbessi
nische conflict.
De Abessinische regeering vernieuwt dan
haar verklaring, dat zij bereid is te onder
handelen over de waarborgen tot beveiliging
der grenzen. Ten aanzien van de bereidheid
van Engeland en Frankrijk om Italië, afge
zien van de bepalingen inzake de behande
ling van buitenlanders en inzake den buiten
landschen handel, een bijzonder belang te
verkenen bij den economischen opbouw van
Abessinië, verklaart de Abessinische regee
ring, dat dit slech:s de betrekkingen tus
schen Frankrijk, Italië en Engeland betreft
Abessinië zelf zal tegenover alle mogendhe
den, die een zeker recht kunnen doen gelden
alle internationale verdragen inzake de be
handeling van vreemdelingen en inzake den
buitenlandschen handel in denzelfden geest
nakomen als waarin zij werden gesloten. In
dien de Abessinische regeering in de toe
komst een economische overeenkomst met
Italië zou sluiten, zou deze overeenkomst
nauwkeurig alle rechten eerbiedigen, die aan
de onderdanen van alle verdragsstaten wor
den.verleend
Tenslotte verklaart de Abessinische regee
ring zich bereid de onderhandelingen over
een systeem van hulpverleening direct te be
ginnen, met den vasten wensch, een resul
taat te bereiken, dat allen gerechtvaardigden
belangen recht zou doen wedervaren.
Italiaansche persstemmen.
De Italiaansche avondbladen spreken nog
maals den wensch uit, dat de Commissie van
Vijf haar beraadslagingen op een andere ba
sis zal hervatten. De meeste bladen uiten
zich rustig en gereserveerd en wijzen er
slechts op, dat de Commissie van Vijf geen
rekening heeft gehouden met door Frankrijk
en Engeland reeds lang erkende territoriale
en economische aanspraken. Italiaansche
controle op het Abessinische leger zijn ab
solute voorwaarden voor de veiligheid in
Oost-Afrika.
Het „Giornale d'ltalia" constateert, dat
de algemeen gehouden en wezenlooze for
mules van de Commisise van Vijf in strijd
zijn met de harde werkelijkheid van het Itali
aansch—Abessinische conflict. Bovendien
heeft de Commissie vergeten, dat Abessinië
wegens zijn schendingen van bestaande ver
dragen geen recht meer heeft, lid van den
Volkenbond te zijn.
De buitenlanders zullen de mogelijkheid
moeten verkrijgen deel te nemen aan den
opbouw van het economische leven des
lands.
Te dien einde moeten de kwesties.van het
groot grondbezit, den mijnbouw zoomede de
uitoefening van de commercieele en indus
trieele activiteit worden geregeld.
Op het gebied van den buitenland
schen handel moet de voorziening wor
den getroffen van economische gelijk
stelling met de voorwaarde van weder-
keerigheid. Er zullen verbindingswegen
en een modern stelsel posterijen, telefo
nie en telegrafie in het leven moeten
worden geroepen.
Op het gebied der financiën wordt in de
voorstellen, behalve in de invoering van een
modern begrootings- en belastingsysteem
en de instelling van monopolies van staats
wege, voorzien in de bestudeering van de
kwestie der leeningen.
Verdere punten van het hervormingspro
gram betreffen de justitie, in het bizonder
de z.g. gemengde jurisdictie, welke van toe
passing is op aangelegenheden tusschen
buitenlanders en Abessiniërs, voorts open
baar onderwijs en hygiënische verzorging.
Er moet voorts een centraal orgaan in het
leven worden geroepen, waartoe vier advi
seurs, te weten de leiders der politie en gen
darmerie, landbouw, financiën en justitie
zouden moeten behooren.
Het geheele buitenlandsche personeel zou
moeten worden benoemd in overleg tusschen
den Volkenbond en den keizer van Abessinië.
De opperste vertegenwoordiger van den
Volkenbond moet zoo dikwijls als noodig is,
doch minstens éénmaal per jaar rapport uit
brengen aan den Volkenbond.
Met het oog op de moeilijke taken wü de
commissie van vijf het plan voorloopig vast
stellen voor den duur van vijf jaren, doch
na 5 jaren zal 't door den Volkenbondsraad
kunnen worden herzien, opdat rekening zal
kunnen worden gehouden met de intusschen
opgedane ondervinding.
Ten slotte refereeren de voorstellen aan
oizondere Italiaansche belangen. Verklaard
wordt, dat de vertegenwoordigers van Frank
rijk en Engeland de commissie van vijf heb
ben medegedeeld, dat hun regeeringen be
reid zouden zijn als bijdrage tot een vreed
zame regeling van het Italiaansch—Abessi
nische geschil zekere gebiedswijzigingen
tusschen Italië en Abessinië te vergemakke-
ijken en te dien einde eventueel Abessinië
in de buurt van de kust van Somaliland ze
kere offers te brengen. De vertegenwoordi
gers van Frankrijk en Engeland hebben
de commissie van vijf bovendien medege
deeld, dat hun regeeringen ongeacht de te
genwoordige rechtspositie voor de behande
ling van vreemdelingen en den buitenland
schen handel, bereid zijn Italië een bizon-
dere interesse toe te kennen bij de economi
sche ontsluiting van Abessinië. Dienover
eenkomstig zouden genoemde regeeringen
het sluiten van economische overeenkomsten
tusschen Italië en Abessinië toejuichen, mits
de belangen worden gegarandeerd, welke
Frankrijk en Engeland bij de geldende ver
dragen zijn toegekend.
Een speciale correspondent schrijft ons
uit Rome d.d. 19 Sept.
Het is voor den nuchteren Hollander, die
in Rome komt, ten tijde van het loopende con
flict Italië—Abessinië een gekke boel
Naar men mij hier verzekerde is het bui
tengewoon moeilijk vat te krijgen op de hier
heerschende stemmingen en thans na een
verblijf van drie dagen in de oude Romein-
sche stad, zit ik te piekeren, wat ik u zal be
richten.
Of hier dan niets gebeurt? Oh zeker, zeer
veel zelfs, maar gezien in het licht der Ita
liaansche beschouwing, is dat alles zeer nor
maal Wij voor ons kunnen het niet normaal
vinden.
De bladen, die hier dagelijks in herhaalde
oplagen uitkomen, geven met vette koppen
de uitlatingen weer van ,,11 Duce", die even
zoovele malen bejubeld worden. Zij spreken
van de onweerstaanbare macht van Italië en
haar goed recht om te zorgen, dat gezocht
wordt naar de middelen, die dit land expan
sie-mogelijkheden biedt. Dat deze gezocht
worden in Ethyopië, och, dat vindt men heel
gewoon. Dan kan men terzelfder tijd die ar
me nikkers wat blanke beschaving bijbren
gen, hetwelk, alweer volgens de Italiaansche
bladen, hard noodig is.
Affiches, waarop afgebeeld tafreelen uit
Abessinië, vechtende negers, afgehakte han
den en voeten, bestiale voorstellingen, zijn
overal in ruime mate verspreid en de Italiaan
gelooft het.
Men wordt doof geschreeuwd door de
krantenjongens en het publiek grist hen d^
bladen uit de handen. Iets bijzonders ge
beurd? Weineen! Alleen scheldpartijen op
allen, die zich niet onvoorwaardelijk neer
leggen bij de besluiten van de bevelvoerende
machten. Er wordt druk over geredekaveld,
gesticuleerend loopt men langs de straten en
groet intusschen de over-talrijke soldaten met
Romeinschen groet.
Men is geneigd te gelooven, dat de be
volking met blindheid geslagen is. Het avon
tuur in Ethyopië is voor haar een uitge
maakte zaak. Troepen gaan er onophoude
lijk heen en men verwacht niet anders of de
Negus zal blij zijn, dat men zijn land be
schaving komt brengen, zij het dan met ka
nonnen, gifgas en vliegtuigen. Ziedaar de
publieke meening!
Ettelijke arbeiders, die ik sprak, haalden
de schouders op, indien men wees op de ge
varen, die hen bedreigen in Erythrea; men
vertrouwt ten volle op het leger, dat inder
daad een volwaardig instrument is. Ten
minste, indien het de kans krijgt alles in te
zetten wat het kan, en dat is de groote
"indien de berichten juist zijn, houdt de »e
cenval in Abessinië voortdurend aan. De
spoorlijn Dziboeti-Addis Abeba staat over
300 K M blank en zelfs de Abessiniërs zijn
niet in staat om momenteel iets te doen wal
van belang is voor hunne verdedigingsplan
nCZoo nu en dan bereikt het enthousiasme
der bevolking het punt van razernij.
Hedenmorgen marcheerden ettelijke dui
zenden ballila's, kinderen nog, in de Via Na-
zionale achter een muziekcorps aan naar het
nationale monument Victor Emanuel op de
Piazza Venezia. Men joelde en gilde, zoende
gorA
-echWP
de kinderen, die strak en stijf in gesloten co-
onne doormarcheerden De dolken in de gor
del, het mutsje brutaal op één oor, rech
voor zich uitziende, alsof ze de toejuichin
gen niet bemerkten en zelfs onzinnig vonden.
Was het immers niet hun dure plicht voor
iet vaderland gereed te staan?
Ik vond het een gruwelijk schouwspel,
maar ik ben ook geen Italiaan, opgevoed in
de fascistische beschouwingen, die hier gel
dig zijn en welke, voor zoover ik kan bezien,
toch heel wat verschillen van de onze, onge
acht of men politiek of niet politiek opge
voed is.
Men hoort geen goed woord over Abessi
nië. Het zou, indien men alles hier gelooven
mocht, een barbaarsch land zijn, waarbij
vergeleken de menscheneters zuigelingen
zijn En alle soldaten, die daar heen gaan,
wordt op het hart gedrukt, vooral te denken
om de eer van de natie en om hun plicht te
doen. Oude kost.
Hoe de internationale verhoudingen hier
beoordeeld worden? Wel, men beoordeelt ze
heelemaal niet. Er is hier maar één man, die
dat doet: „II Duce". En zoo is het goed!
Overigens, practisch gebeurt er weinig.
Men wacht op de uitspraak van de commis
sie van 5, zonder nochtans te gelooven, dat
indien haar uitspraak voor Italië gunstig
zou luiden, men dit zou accepteeren. Heeft
Mussolini niet gezegd, dat hij niet zou kun
nen verhinderen dat de duizenden geweren in
Abessinië vanzelf zouden afgaan? En in
dien men de stemming hier aanvoelt, die
door doelbewuste propaganda (en dat laat
ste kent men) op een kookpunt gebracht is,
behoeft er maar zeer weinig te gebeuren en
de bom zal barsten.
Tevens heeft de Negus verklaard, dat,
mocht men van verschillende deelen man
daatgebieden maken, ook hij niet overtuigd
was zijn onderdanen in bedwang te kunnen
houden.
Volgens de laatste berichten draaien in
Addis Abeba de verschillende journaals,
waarop Mussolini zijn peroraties afsteekt op
de bekende wijze en de Abessiniërs liggen
krom van het lachen! In tegenstelling hier
mede: iederen avond loopt in ieder theater
een film van Abessinië, met als slot de Ita
liaansche troepen. Deze film wordt storm
achtig toegejuicht. Hier lacht men niet. Het
is den Italianen bittere ernst en onwille
keurig komt me in gedachte de film: Quo
Vadis? met als slot: „Ave, morituri te salu-
tanr, („Zij, die gaan sterven, groeten u!")
En als men de bevelvoerende officieren enz.,
met opgeheven hand langs het front ziet
schrijden, statig en trotsch, denkt ge dan
niet aan het oude Rome, waar de veldheeren
op gelijke wijze hunne krijgers inspecteer
den?
Quo Vadis?
Dit laatste geldt mij niet, geachte lezers
en lezeressen. Thans valt er nog niet veel te
berichten, doch uw correspondent vertrekt
dezer dagen naar dat barbaarsche land van
afgehakte armen en beenen, met zijn keizer
Haile Selassie, die een innerlijke beschaving
verraadt, die ook herinnert aan de oudheid,
doch dan de oudheid der Grieken. Ik hoop u
uit dat land te berichten hoe men daar thans
„beschaving" gaat maken, ter wille van, laat
het ons maar zeggen, waardevolle produc
ten als petroleum, goud en gewassen.
Laat ons hartgrondig hopen, dat de slach
ting niet te erg wordt, dat is wel het minste
wat er, van Italië uit bezien, te hopen is.
Hedenavond om 6 uur de
proelmobilisatie
De „Daily Telegraph" meldt uit Addis
Abeba, dat de tegenvoorstellen van Mus
solini met een mengsel van verbazing en
hilariteit zijn ontvangen. De woordvoerder
der regeering verklaarde, dat Abessinië
slechts bereid is van zijn grondgebied de
provincies Ogaden en Aoussa af te staan
tegen contante betaling en als verdere
tegenprestatie opbouw en moderniseering
van het land onder leiding van door de re
geering te aanvaarden buitenlandsche advi
seurs. De eisch der Italianen over te gaan
tot algeheele nationale ontwapening en re
organisatie van het leger wijst de regeering
als absurd van de hand.
Zoowel te Rome als in alle andere deelen
van Italië is thans alles gereed voor de groo
te fascistische massa-mobilisatie, die Mus
solini heeft aangekondigd en die zal gelden
voor de fascistische organisaties en practisch
voor de geheele burgerij. In alle steden en
dorpen weet men reeds nauwkeurig, waar
heen men zich moet begeven wanneer het
sein komt.
Het signaal tot de mobilisatie zal niet al
leen worden aangekondigd door tambovis en
door het luiden der klokken, doch ook door
de sirenes, die drie maal zullen loeien met
een tusschenpoos van één minuut De eerste
maal zal de sirene vijf minuten achtereen
Besprekingen op het doode punt.
(Dag. Overzicht.)
De Duitsche jodenwetten. (Buiten
land.)
Spanning in Italië neemt toe; heden
om 6 uur proef-mobilisatie? (Buiten
land.)
Scheepsongeluk in Letland; 12 per
sonen omgekomen. (Buitenland.)
Eenige toenadering in de Tilburgsche
staking. (Binnenland.)
Valsche munters te Roosendaal ont
maskerd. (Binnenland.)
Nadere bijzonderheden omtrent het
vliegongeval bij Amersfoort. (Lucht
vaart.)
„De Langendijk" geteisterd door
draaihartigheid. (Land- en Tuinbouw.)
(Zks verder eventueel laatste
berichten.)
loeien en met een tusschenruimte van één mi
nuut nog 2 maal 3 minuten. Op de voor
naamste pleinen in de groote steden zijn
gisteren luidsprekers aangebracht om de be
volking de noodige instructies te kunnen ge
ven, zoodat men de mobilisatie thans elk
oogenblik verwacht.
Ondanks de berichten uit Rome om
trent het onderhoud tusschen Mussolini
en den Britschen ambassadeur Sir Eric
Drummond, waaraan men in zooverre
een gunstige beteekenis hecht, dat dit
sinds geruimen tijd de eerste maal is
dat Mussolini persoonlijk weer een van
de ambassadeurs bij zich ontvangt,
heeft men toch in Genève wederom een
gevoel van toenemende spanning, ten
eerste omdat bericht is ontvangen, dat
de mobilisatie van 10 millioen Italianen
hedenmiddag om 6 uur zal worden afge
kondigd, en voorts, omdat men het
besluit van de commissie van vijf, rap
port uit te brengen aan den Volken
bondsraad meent te moeten beschou
wen als een onverwacht vluggen en
harden slag aan de eerste Italiaansche
bereidwilligheid tot onderhandelen toe
gebracht. Men kan zich n.1. in het ge
heel niet voorstellen, dat de Volken
bondsraad ook maar in eenig opzicht
de tegenvoorstellen van Mussolini ern
stig in overweging zou willen nemen.
De berichten uit Genève melden, dat daar
een toestand van volledige verwarring
heerscht. Als oorzaak wordt de omstandig
heid genoemd, dat Italiaansche kringen naar
voren brengen, dat de mondelinge verkla
ring van baron Aloisi tegenover den voor
zitter van de commissie van vijf, de Mada-
riaga, omtrent de eischen van Italië welis
waar het feitelijke streven van de Italiaan
sche politiek weergeeft, maar „niet offi
cieel is". Dientengevolge bestaat eenige on
zekerheid over de vraag op welke Itali
aansche mededeeling het rapport aan de
commissie van vijf aan den Volkenbonds-
oraad nu moet worden gebaseerd. Volgens
de bladen werd in kringen van de Britsche
delegatie verklaard, dat de bespreking tus
schen Eden en Laval zeer bevredigend was
geweest. Zij heeft wederom uitdrukking ge
geven aan den wensch der beide regeerin
gen in dit uiterst precaire oogenblik van de
internationale aangelegenheden zoo nauw
mogelijk samen te werken.
Betreffende het bezoek van den Engel-
schen ambassadeur aan Mussolini wordt uit
Rome nader gemeld, dat men gelooft, dat de
ambassadeur een herhaling heeft gegeven
van de verzekeringen, die hij Vrijdag j.1.
heeft gegeven aan den Italiaanschen onder
staatssecretaris van buitenlandschen Suvich
betreffende de Britsche vlootmanoeuvre.
Ward Price meldt aan de „Daily Mail"
dat Suvich hem heeft meegedeeld dat Sir
Eric Drummond niet alleen één herhaling
heeft gegeven van deze verzekeringen,
maar ook aan Mussolini heeft verklaard, dat
de Britsche regeering geen^rle* vijandigheid
gevoelt ten opzichte van Italië, maar dat