DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Dxujeliiksch 0vec>zicht Besprekingen op het doode punt. ^Buitenland SPANNING IN ITALIË NEEMT TOE. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37069. Telef. 3320, redactie 3330. Ho. 225 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 24 September 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 137e Jaargang Te Rome ontkent men, dat bepaalde tegen voorstellen gedaan zijn en oppert men het denkbeeld besprekingen te houden in het kader van den Volkenbond. Spanning blijft bestaan. Op weg naar Addis Abeba. De stemming in Italië, Verbazing en hilariteit De voorbereide proei- mobilisatie. Wat vandaag de aandacht trekt ZIJ, DIE ZICH MET INGANG VAN 1 OCTOBER VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABON- NEEREN, ONTVANGEN DE TOT DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. DE DIRECTIE. Verwarring te Genève. Engeland is Italië niet vijandig gezind. QURANT De verwachting, dat de Commis sie van Vijf de verdere behande ling van het Italiaanseh-Abessi- nische conflict zal terugwijzen naar den Volkenbondsraad heeft in Engelsche kringen algemeen de overtuiging gewekt, dat de bespre kingen op het doode punt zijn ge komen. Met het oog op de urgentie van een be slissing, die thans noodzakelijk wordt ge acht, werd gistermiddag reeds onder voor zitterschap van minister-president Baldwin in Downing Street te Londen een bespre king gehouden met de vooraanstaande le den van het kabinet, die ongeveer een uur duurde en uitsluitend gewijd was aan de voorbereiding van de plenaire zitting van het Britsche kabinet, dat hedenochtend bij eenkomt. Begrijpelijkerwijze zijn in deze besprekingen nog geen besluiten genomen, doch waarschijnlijk zijn toch reeds de richt lijnen aangeduid, volgens welke de verte genwoordigers van Engeland in de komende Raadszitting te Genève hun houding zullen vaststellen. Vroeg in den avond werd gister wederom in Downing Street een ministerieele voorbespreking gehouden, waaraan dit maal ook de ministers van oorlog, -luchtvaart en marine en de chef van den staf der Britsche luchtstrijdkrach ten, luchtmaarschalk Sir Edward Elling- ton, deelnamen. Omtrent de verdere ontwikkeling van den toestand doen te Londen tal van geruchten de ronde, en worden vele vermoedens uit gesproken. Volgens een bericht uit Rome zou vooioopig van uittreding van Italië uit den Volkenbond geen sprake zijn. tenzij Italië „door Genève genoodzaakt" zou wor den. Te Rome zou men gelooven, dat de mogelijkheid voor een overeenkomst nog steeds bestaat, doch de Italiaansche regee- ring zou willen afwachten of dc Volkenbond voorstellen kan doen, die voldoende basis voor onderhandelingen zouden vormen. Git Genève wordt gemeld, dat een niet P^rod iid van de Commissie van Vijf zou nebben beweerd, dat de toestand volkomen hopeloos is. Ondanks de verwarring en den gespan nen toestand en ondanks het overal blijken de pessimisme was de Londensche effecten beurs gisteren vrij vast. Britsche staatspa pieren toonden een stijgende tendenz. de no- teeringen van de voornaamste industrieele ondernemingen bleken iets hooger en ook nl °n<^ Aterling steeg eenigszins. tPe..»Evening Standard" van gisteravond bestrijdt met klem de te Parijs, in een deel van de Britsche pers en ook door den spr. 7*1 de B. B C. verkondigde meening, dat net Italiaansche antwoord op de Geneefsche voorstellen verzoenend zou zijn. De vermoe delijke Italiaansche tegenvoorstellen kunnen door een souvereinen staat als Abessinië,- die bovendien nog lid van den Volkenbond is, in geen geval aanvaard worden „Star werpt de vraag op. welke houding pSlenrijk zal aannemen, wanneer het te Lienève zou moeten stemmen voor of tegen sanctie-maatregelen. Aangezien Oostenrijk ?.ln, °f meer Italiaansch filiaal is, acht het blad het onwaarschijnlijk, dat dit land voor sanctiemaatregelen tegen Italië zou durven Remmen. Anderzijds zou echter Oostenrijk, ?°°r zich te verzetten tegen de Volken- bondsstatuten, die zijn eenige bescherming 2lln> zijn eigen graf graven. De transporten naar Oost-Afrika. -Uit Port Said wordt geme'd. dat sedert ^September j.1. 6033 Italiaansche solcaten. ton materiaal en 8418 ton brandstof Suezkanaal hebben gepasseerd. Het Abessinische antwoord op de voorstellen der Commissie van Vijf. Maandagavond is ook het Abessinische antwoord op de voorstellen van de Commis- ®le van Vijf gepubliceerd. Aan het aanvaar den der voorstellen als basis voor onderhan delingen wordt een diepgaande juridische beschouwing geknoopt, waaruit blijkt, hoe Abessinië en waarschijnlijk ook de twee groote Europeesche mogendheden het plan tot hulpverleening aan Abessinië opvatten. V oorts wordt gewezen op het principe, dat de hulpverleening en de medewerking van den Volkenbond collectief en internationaal moeten wezen. Als bijzonder belangrijk wo'.dt beduid, dat den Keizer van Abessinië uitdrukkelijk het recht moet worden toegekend, naar vrijen wil eiken adviseur u:t te schakelen, die niet zijn volle vertrouwen geniet. Met betrekking tot de uitwisseling van grondgebied aan de kust van Somaliland constateert Abessinië met voldoening, dat dit voorstel haar niet namens den Volkenbond is gedaan, die in deze kwestie niet crmpetent is, doch door Frankrijk en Engeland, met het uitsluitende doel, een bijdrage te leveren tot de vreed zame regeling van het ItaliaanschAbessi nische conflict. De Abessinische regeering vernieuwt dan haar verklaring, dat zij bereid is te onder handelen over de waarborgen tot beveiliging der grenzen. Ten aanzien van de bereidheid van Engeland en Frankrijk om Italië, afge zien van de bepalingen inzake de behande ling van buitenlanders en inzake den buiten landschen handel, een bijzonder belang te verkenen bij den economischen opbouw van Abessinië, verklaart de Abessinische regee ring, dat dit slech:s de betrekkingen tus schen Frankrijk, Italië en Engeland betreft Abessinië zelf zal tegenover alle mogendhe den, die een zeker recht kunnen doen gelden alle internationale verdragen inzake de be handeling van vreemdelingen en inzake den buitenlandschen handel in denzelfden geest nakomen als waarin zij werden gesloten. In dien de Abessinische regeering in de toe komst een economische overeenkomst met Italië zou sluiten, zou deze overeenkomst nauwkeurig alle rechten eerbiedigen, die aan de onderdanen van alle verdragsstaten wor den.verleend Tenslotte verklaart de Abessinische regee ring zich bereid de onderhandelingen over een systeem van hulpverleening direct te be ginnen, met den vasten wensch, een resul taat te bereiken, dat allen gerechtvaardigden belangen recht zou doen wedervaren. Italiaansche persstemmen. De Italiaansche avondbladen spreken nog maals den wensch uit, dat de Commissie van Vijf haar beraadslagingen op een andere ba sis zal hervatten. De meeste bladen uiten zich rustig en gereserveerd en wijzen er slechts op, dat de Commissie van Vijf geen rekening heeft gehouden met door Frankrijk en Engeland reeds lang erkende territoriale en economische aanspraken. Italiaansche controle op het Abessinische leger zijn ab solute voorwaarden voor de veiligheid in Oost-Afrika. Het „Giornale d'ltalia" constateert, dat de algemeen gehouden en wezenlooze for mules van de Commisise van Vijf in strijd zijn met de harde werkelijkheid van het Itali aansch—Abessinische conflict. Bovendien heeft de Commissie vergeten, dat Abessinië wegens zijn schendingen van bestaande ver dragen geen recht meer heeft, lid van den Volkenbond te zijn. De buitenlanders zullen de mogelijkheid moeten verkrijgen deel te nemen aan den opbouw van het economische leven des lands. Te dien einde moeten de kwesties.van het groot grondbezit, den mijnbouw zoomede de uitoefening van de commercieele en indus trieele activiteit worden geregeld. Op het gebied van den buitenland schen handel moet de voorziening wor den getroffen van economische gelijk stelling met de voorwaarde van weder- keerigheid. Er zullen verbindingswegen en een modern stelsel posterijen, telefo nie en telegrafie in het leven moeten worden geroepen. Op het gebied der financiën wordt in de voorstellen, behalve in de invoering van een modern begrootings- en belastingsysteem en de instelling van monopolies van staats wege, voorzien in de bestudeering van de kwestie der leeningen. Verdere punten van het hervormingspro gram betreffen de justitie, in het bizonder de z.g. gemengde jurisdictie, welke van toe passing is op aangelegenheden tusschen buitenlanders en Abessiniërs, voorts open baar onderwijs en hygiënische verzorging. Er moet voorts een centraal orgaan in het leven worden geroepen, waartoe vier advi seurs, te weten de leiders der politie en gen darmerie, landbouw, financiën en justitie zouden moeten behooren. Het geheele buitenlandsche personeel zou moeten worden benoemd in overleg tusschen den Volkenbond en den keizer van Abessinië. De opperste vertegenwoordiger van den Volkenbond moet zoo dikwijls als noodig is, doch minstens éénmaal per jaar rapport uit brengen aan den Volkenbond. Met het oog op de moeilijke taken wü de commissie van vijf het plan voorloopig vast stellen voor den duur van vijf jaren, doch na 5 jaren zal 't door den Volkenbondsraad kunnen worden herzien, opdat rekening zal kunnen worden gehouden met de intusschen opgedane ondervinding. Ten slotte refereeren de voorstellen aan oizondere Italiaansche belangen. Verklaard wordt, dat de vertegenwoordigers van Frank rijk en Engeland de commissie van vijf heb ben medegedeeld, dat hun regeeringen be reid zouden zijn als bijdrage tot een vreed zame regeling van het Italiaansch—Abessi nische geschil zekere gebiedswijzigingen tusschen Italië en Abessinië te vergemakke- ijken en te dien einde eventueel Abessinië in de buurt van de kust van Somaliland ze kere offers te brengen. De vertegenwoordi gers van Frankrijk en Engeland hebben de commissie van vijf bovendien medege deeld, dat hun regeeringen ongeacht de te genwoordige rechtspositie voor de behande ling van vreemdelingen en den buitenland schen handel, bereid zijn Italië een bizon- dere interesse toe te kennen bij de economi sche ontsluiting van Abessinië. Dienover eenkomstig zouden genoemde regeeringen het sluiten van economische overeenkomsten tusschen Italië en Abessinië toejuichen, mits de belangen worden gegarandeerd, welke Frankrijk en Engeland bij de geldende ver dragen zijn toegekend. Een speciale correspondent schrijft ons uit Rome d.d. 19 Sept. Het is voor den nuchteren Hollander, die in Rome komt, ten tijde van het loopende con flict Italië—Abessinië een gekke boel Naar men mij hier verzekerde is het bui tengewoon moeilijk vat te krijgen op de hier heerschende stemmingen en thans na een verblijf van drie dagen in de oude Romein- sche stad, zit ik te piekeren, wat ik u zal be richten. Of hier dan niets gebeurt? Oh zeker, zeer veel zelfs, maar gezien in het licht der Ita liaansche beschouwing, is dat alles zeer nor maal Wij voor ons kunnen het niet normaal vinden. De bladen, die hier dagelijks in herhaalde oplagen uitkomen, geven met vette koppen de uitlatingen weer van ,,11 Duce", die even zoovele malen bejubeld worden. Zij spreken van de onweerstaanbare macht van Italië en haar goed recht om te zorgen, dat gezocht wordt naar de middelen, die dit land expan sie-mogelijkheden biedt. Dat deze gezocht worden in Ethyopië, och, dat vindt men heel gewoon. Dan kan men terzelfder tijd die ar me nikkers wat blanke beschaving bijbren gen, hetwelk, alweer volgens de Italiaansche bladen, hard noodig is. Affiches, waarop afgebeeld tafreelen uit Abessinië, vechtende negers, afgehakte han den en voeten, bestiale voorstellingen, zijn overal in ruime mate verspreid en de Italiaan gelooft het. Men wordt doof geschreeuwd door de krantenjongens en het publiek grist hen d^ bladen uit de handen. Iets bijzonders ge beurd? Weineen! Alleen scheldpartijen op allen, die zich niet onvoorwaardelijk neer leggen bij de besluiten van de bevelvoerende machten. Er wordt druk over geredekaveld, gesticuleerend loopt men langs de straten en groet intusschen de over-talrijke soldaten met Romeinschen groet. Men is geneigd te gelooven, dat de be volking met blindheid geslagen is. Het avon tuur in Ethyopië is voor haar een uitge maakte zaak. Troepen gaan er onophoude lijk heen en men verwacht niet anders of de Negus zal blij zijn, dat men zijn land be schaving komt brengen, zij het dan met ka nonnen, gifgas en vliegtuigen. Ziedaar de publieke meening! Ettelijke arbeiders, die ik sprak, haalden de schouders op, indien men wees op de ge varen, die hen bedreigen in Erythrea; men vertrouwt ten volle op het leger, dat inder daad een volwaardig instrument is. Ten minste, indien het de kans krijgt alles in te zetten wat het kan, en dat is de groote "indien de berichten juist zijn, houdt de »e cenval in Abessinië voortdurend aan. De spoorlijn Dziboeti-Addis Abeba staat over 300 K M blank en zelfs de Abessiniërs zijn niet in staat om momenteel iets te doen wal van belang is voor hunne verdedigingsplan nCZoo nu en dan bereikt het enthousiasme der bevolking het punt van razernij. Hedenmorgen marcheerden ettelijke dui zenden ballila's, kinderen nog, in de Via Na- zionale achter een muziekcorps aan naar het nationale monument Victor Emanuel op de Piazza Venezia. Men joelde en gilde, zoende gorA -echWP de kinderen, die strak en stijf in gesloten co- onne doormarcheerden De dolken in de gor del, het mutsje brutaal op één oor, rech voor zich uitziende, alsof ze de toejuichin gen niet bemerkten en zelfs onzinnig vonden. Was het immers niet hun dure plicht voor iet vaderland gereed te staan? Ik vond het een gruwelijk schouwspel, maar ik ben ook geen Italiaan, opgevoed in de fascistische beschouwingen, die hier gel dig zijn en welke, voor zoover ik kan bezien, toch heel wat verschillen van de onze, onge acht of men politiek of niet politiek opge voed is. Men hoort geen goed woord over Abessi nië. Het zou, indien men alles hier gelooven mocht, een barbaarsch land zijn, waarbij vergeleken de menscheneters zuigelingen zijn En alle soldaten, die daar heen gaan, wordt op het hart gedrukt, vooral te denken om de eer van de natie en om hun plicht te doen. Oude kost. Hoe de internationale verhoudingen hier beoordeeld worden? Wel, men beoordeelt ze heelemaal niet. Er is hier maar één man, die dat doet: „II Duce". En zoo is het goed! Overigens, practisch gebeurt er weinig. Men wacht op de uitspraak van de commis sie van 5, zonder nochtans te gelooven, dat indien haar uitspraak voor Italië gunstig zou luiden, men dit zou accepteeren. Heeft Mussolini niet gezegd, dat hij niet zou kun nen verhinderen dat de duizenden geweren in Abessinië vanzelf zouden afgaan? En in dien men de stemming hier aanvoelt, die door doelbewuste propaganda (en dat laat ste kent men) op een kookpunt gebracht is, behoeft er maar zeer weinig te gebeuren en de bom zal barsten. Tevens heeft de Negus verklaard, dat, mocht men van verschillende deelen man daatgebieden maken, ook hij niet overtuigd was zijn onderdanen in bedwang te kunnen houden. Volgens de laatste berichten draaien in Addis Abeba de verschillende journaals, waarop Mussolini zijn peroraties afsteekt op de bekende wijze en de Abessiniërs liggen krom van het lachen! In tegenstelling hier mede: iederen avond loopt in ieder theater een film van Abessinië, met als slot de Ita liaansche troepen. Deze film wordt storm achtig toegejuicht. Hier lacht men niet. Het is den Italianen bittere ernst en onwille keurig komt me in gedachte de film: Quo Vadis? met als slot: „Ave, morituri te salu- tanr, („Zij, die gaan sterven, groeten u!") En als men de bevelvoerende officieren enz., met opgeheven hand langs het front ziet schrijden, statig en trotsch, denkt ge dan niet aan het oude Rome, waar de veldheeren op gelijke wijze hunne krijgers inspecteer den? Quo Vadis? Dit laatste geldt mij niet, geachte lezers en lezeressen. Thans valt er nog niet veel te berichten, doch uw correspondent vertrekt dezer dagen naar dat barbaarsche land van afgehakte armen en beenen, met zijn keizer Haile Selassie, die een innerlijke beschaving verraadt, die ook herinnert aan de oudheid, doch dan de oudheid der Grieken. Ik hoop u uit dat land te berichten hoe men daar thans „beschaving" gaat maken, ter wille van, laat het ons maar zeggen, waardevolle produc ten als petroleum, goud en gewassen. Laat ons hartgrondig hopen, dat de slach ting niet te erg wordt, dat is wel het minste wat er, van Italië uit bezien, te hopen is. Hedenavond om 6 uur de proelmobilisatie De „Daily Telegraph" meldt uit Addis Abeba, dat de tegenvoorstellen van Mus solini met een mengsel van verbazing en hilariteit zijn ontvangen. De woordvoerder der regeering verklaarde, dat Abessinië slechts bereid is van zijn grondgebied de provincies Ogaden en Aoussa af te staan tegen contante betaling en als verdere tegenprestatie opbouw en moderniseering van het land onder leiding van door de re geering te aanvaarden buitenlandsche advi seurs. De eisch der Italianen over te gaan tot algeheele nationale ontwapening en re organisatie van het leger wijst de regeering als absurd van de hand. Zoowel te Rome als in alle andere deelen van Italië is thans alles gereed voor de groo te fascistische massa-mobilisatie, die Mus solini heeft aangekondigd en die zal gelden voor de fascistische organisaties en practisch voor de geheele burgerij. In alle steden en dorpen weet men reeds nauwkeurig, waar heen men zich moet begeven wanneer het sein komt. Het signaal tot de mobilisatie zal niet al leen worden aangekondigd door tambovis en door het luiden der klokken, doch ook door de sirenes, die drie maal zullen loeien met een tusschenpoos van één minuut De eerste maal zal de sirene vijf minuten achtereen Besprekingen op het doode punt. (Dag. Overzicht.) De Duitsche jodenwetten. (Buiten land.) Spanning in Italië neemt toe; heden om 6 uur proef-mobilisatie? (Buiten land.) Scheepsongeluk in Letland; 12 per sonen omgekomen. (Buitenland.) Eenige toenadering in de Tilburgsche staking. (Binnenland.) Valsche munters te Roosendaal ont maskerd. (Binnenland.) Nadere bijzonderheden omtrent het vliegongeval bij Amersfoort. (Lucht vaart.) „De Langendijk" geteisterd door draaihartigheid. (Land- en Tuinbouw.) (Zks verder eventueel laatste berichten.) loeien en met een tusschenruimte van één mi nuut nog 2 maal 3 minuten. Op de voor naamste pleinen in de groote steden zijn gisteren luidsprekers aangebracht om de be volking de noodige instructies te kunnen ge ven, zoodat men de mobilisatie thans elk oogenblik verwacht. Ondanks de berichten uit Rome om trent het onderhoud tusschen Mussolini en den Britschen ambassadeur Sir Eric Drummond, waaraan men in zooverre een gunstige beteekenis hecht, dat dit sinds geruimen tijd de eerste maal is dat Mussolini persoonlijk weer een van de ambassadeurs bij zich ontvangt, heeft men toch in Genève wederom een gevoel van toenemende spanning, ten eerste omdat bericht is ontvangen, dat de mobilisatie van 10 millioen Italianen hedenmiddag om 6 uur zal worden afge kondigd, en voorts, omdat men het besluit van de commissie van vijf, rap port uit te brengen aan den Volken bondsraad meent te moeten beschou wen als een onverwacht vluggen en harden slag aan de eerste Italiaansche bereidwilligheid tot onderhandelen toe gebracht. Men kan zich n.1. in het ge heel niet voorstellen, dat de Volken bondsraad ook maar in eenig opzicht de tegenvoorstellen van Mussolini ern stig in overweging zou willen nemen. De berichten uit Genève melden, dat daar een toestand van volledige verwarring heerscht. Als oorzaak wordt de omstandig heid genoemd, dat Italiaansche kringen naar voren brengen, dat de mondelinge verkla ring van baron Aloisi tegenover den voor zitter van de commissie van vijf, de Mada- riaga, omtrent de eischen van Italië welis waar het feitelijke streven van de Italiaan sche politiek weergeeft, maar „niet offi cieel is". Dientengevolge bestaat eenige on zekerheid over de vraag op welke Itali aansche mededeeling het rapport aan de commissie van vijf aan den Volkenbonds- oraad nu moet worden gebaseerd. Volgens de bladen werd in kringen van de Britsche delegatie verklaard, dat de bespreking tus schen Eden en Laval zeer bevredigend was geweest. Zij heeft wederom uitdrukking ge geven aan den wensch der beide regeerin gen in dit uiterst precaire oogenblik van de internationale aangelegenheden zoo nauw mogelijk samen te werken. Betreffende het bezoek van den Engel- schen ambassadeur aan Mussolini wordt uit Rome nader gemeld, dat men gelooft, dat de ambassadeur een herhaling heeft gegeven van de verzekeringen, die hij Vrijdag j.1. heeft gegeven aan den Italiaanschen onder staatssecretaris van buitenlandschen Suvich betreffende de Britsche vlootmanoeuvre. Ward Price meldt aan de „Daily Mail" dat Suvich hem heeft meegedeeld dat Sir Eric Drummond niet alleen één herhaling heeft gegeven van deze verzekeringen, maar ook aan Mussolini heeft verklaard, dat de Britsche regeering geen^rle* vijandigheid gevoelt ten opzichte van Italië, maar dat

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1935 | | pagina 1