dagblad voor alkmaar en omstreken.
Burgerlijke mobilisatie in Italië.
Oorlogsnieuws
van beden.
Daverende rede van Mussolini.
Italiaansche opmarsch in Abessinië.
137e Jaargang
KRITIEKE DAGEN.
IN ABESSINIË.
ADDIS ABEBA LOOPT
LEEG.
Adoua gebombardeerd?
Italiaansche maatregelen.
De Britsche vloot.
Betoogingen in Milaan.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
Ho. 233 D» nummer bestaat ntt drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 3 October 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Twee uiterst belangrijke gebeurtenis
sen hebben zich gisternamiddag en
-avond afgespeeld, de eene in Italië, de
andere in Oost-Afrika: in Italië werd
de algemeene fascistische mobilisatie
afgekondigd, in Oost-Afrika hebben
Italiaansche troepen de Abessi-
nische grens ver overschreden. Het
eerste moet beschouwd worden als een
dreigement voor de andere landen en
is op dit oogenblik nog meer 'n groot-
sche reclame dan een onmiddellijke oor
logsmaatregel, het tweede is een directe
oorlogsdaad van de zijde van Italië en
ts voor den Negus van Abessinië aan
leiding geweest tot het afkondigen der
algemeene mobilisatie, welke vanmor
gen om 11 uur begonnen is.
De algemeene fascistische
mobilisatie.
Meer dan een uur hebben in geheel Italië
de sirenes geloeid. De kerkklokken werden
geluid in, dat door honderden klokken te Ro
geluid in, dat door onderden klokken te Ro
me en duizenden in het geheele land werd
•vergenomen.
De algemeene mobilisatie der partij en
van de in haar organisaties vereenigde be
volking was begonnen. 15 millioen Italia
nen hadden het werk neergelegd om de we
reld te toonen, dat het Italiaansche volk
aaneengesloten achter zijn Duce staat.
In minder dan een uur tijd was het gehee
le straatbeeld te Rome veranderd. Alle open
bare gebouwen waren geillumineerd. Over
al waren vlaggen en transparanten aange
bracht. De zaken werden gesloten. De men-
schen verdrongen zich op straat en stroom
den in massa naar de voornaamste pleinen.
Vliegtuigeskaders cirkelden boven de stad,
militairen marcheerden in volle wapenuit
rusting door de straten.
De radio, welke sedert de afkondiging der
mobilisatie geheel en uitsluitend ten dienste
staat van 't algemeene appèl, deed mede-
deelingen en liet in de straten en huizen de
liederen weerklinken der fascistische revolu
tie.
Alle tramwagens en andere verkeersmid
delen waren geheel bezet. Na ter nauwer-
nood één uur was 't zwarte hemd, dat cup
straat domineert. Men zag militie, avant-
gardisten en tal van leden der ballila.
Juist de aller-jongsten schenen er groote
vreugde in te scheppen dit historisch oogen
blik te mogen medemaken.
Overal zag men afbeeldingen van Mus
solini. Plakkaten werden aangeslagen, waar
op leuzen van den Duce werden aange
haald, o.m. de leuze: „een regiem, dat geen
episode, doch een tijdvak vormt, buigt zich
niet voor oververzadigden hoogmoed'
Op de Piazza Venezia, waar de grootste
betooging in tegenwoordigheid van Musso
lini zou ^worden gehouden, verschenen ïeeus
legen vijf uren de eerste gesloten kolonnes
der fascistische militie.
In het land.
Uit het geheele land kwam berichten bin
nen over een volkomen ordelijk verloop van
het algemeene appèl.
„De eerste fase der verzameling in de par
tijgebouwen was overal reeds om kwart over
v'jt ten einde.
De tweede fase, die van den opmarsen, oe-
8°n daarna.
Voor de radio heeft de secretaris-generaal
tier fascistische partij, Starace, de instruc ïes
gegeven voor dezen opmarsch.
Volgens deze instructie moest de opmarsc
0,11 kwart over zes in alle deelen des lanas,
°®jt in de kleinste dorpjes, afgeloopen zijn-
Te Rome verzamelden de menschenm -
zich op de vier grootste pleinen en o -
afzienbare kolonnes nadden zich onder net
heerklinken van fanfares en tromgeroi
in beweging gezet, terwijl geweldige luia-
aprekers op de pleinen de zingende menig
overstemden.
Onafgebroken kruisten vliegtuigen bovt
oe stad. De speaker deelde mede:
Het algemeene appèl moet allen de 00£
openen, ook hun, die zich in hun belangt
geschaad achten en Italië den weg willen
versperren.
Het Italiaansche volk is te groot voorrijn
pin land, en dat is zijn eenige rijkdom.
Oeheel Italië, aldus besloot de spreaker, is
thans in afwachting van de woorden van
Mussolini.
De duce spreekt!
En precies op het bepaalde uur sprak
Mussolini.
„Het plechtige uur in de geschiedenis des
Vaderlands breekt aan" aldus ving Mus
solini zijn redevoering aan ten overstaan
van tienduizenden, die op het plein voor het
Venetiaansch Paleis waren samengestroomd.
Deze redevoering, welke herhaaldelijk door
luid applaus werd onderbroken, werd per
radio uitgezonden, evenals verschillende al
gemeene instructies voor de algemeene mobi
lisatie der burgers.
Mussolini
„20 Millioen Italianen, aldus vervolgde
Mussolini, zijn op dit oogenblik op alle plei
nen van Italië verzameld bij de grootste be
tooging, welke het volk ooit gekend heeft. 20
millioen, één van hart, met één enkelen vast
beraden wil. Deze betooging zal aantoonen,
dat Italië en het fascisme één en hetzelfde
zijn en zullen blijven.
Slechts zij, die het fascistische Italië van
1935 niet kennen, kunnen het tegendeel ge-
looven. Sedert vele weken loopt het rad der
geschiedenis gedreven door ons rustige en
vaste besluit op zijn doel aan.
In deze uren is het tempo nóg sneller ge
worden en niet meer te houden. Het is niet
slechts een leger, dat naar zijn doel opmar
cheert, het zijn 44 millioen Italianen, die aan
eengesloten en gemeenschappelijk met dit le
ger marcheeren, terwijl men probeert tegen
hen de grootste onrechtvaardigheid te be
gaan en het volk zijn plaats onder de zon te
ontnemen.
Toen Italië in 1915 zijn lot met dat
der geallieerden verbond, werden vele
kreten van bewondering en vele beloften
vernomen. Toen men evenwel na de ge
meenschappelijke overwinning, waartoe
Italië met 600.000 dooden, een millioen
gewonden en 400.000 oorlogsinvalieden
heeft bijgedragen, aan de tafel der on
derhandelaars voor een erbarmelijken
vrede bijeenkwam, vielen Italië slechts
de kruimels ten deel van een grooten,
van andere staten afkomstigen, kolonia
len buit.
Dertien jaren lang hebben wij geduldig
gewacht, terwijl om ons heen een steeds
krachtiger ring werd gesloten, waarmede
men onze overloopende levenskracht wil ver
stikken. Met Abessinië hebben wij veertig
jaren lang gewacht. Thans is het genoeg
In plaats van Italië de hem toekomende
rechten toe te kennen, waagt men het in den
Volkenbond van sancties te spreken. Totdat
het tegendeel zal zijn bewezen, weiger ik te
gelooven, dat het Fransche volk zich zal
kunnen aansluiten bij sancties tegen Italië.
De 6000 Italianen, die bij den stormaanva'
bij Bligny den dood vonden en zelfs de be
wondering van den vijand afdwongen, zou
den zich daartegen in hun graf verzetten.
Tot het bewijs van het tegendeel zal zijn ge
leverd, weiger ik ook te gelooven, dat het
Engelsche volk zijn bloed zou willen vergie
ten en Europa op den weg naar een ramp
zou willen voeren om een Afrikaansch land
te verdedigen, dat algemeen gebrandmerkt is
als een barbaarsch volk, dat de gemeenschap
van de geciviliseerde volken onwaardig is.
Niettemin zouden wij niet mogen
doen, alsof wij deze mogelijkheden in de
naaste toekomst niet zien. Op sancties
van economischen aard zullen wij ant
woorden met discipline, moed en offer
vaardigheid. Op sancties van militairen
aard antwoorden wij met militaire maat
regelen, op krijgshandelingen met krijgs
handelingen. Niemand verbeelde zich
ons klein te zullen krijgen, want hij zal
een harden strijd moeten doorstaan.
Een volk, dat trotsch is op zijn eer
en zijn naam, kan en zal nimmer een
andere houding aannemen. Doch nog
eens zij het op zeer categorische wijze
en als een heilige verplichting herhaald,
welke ik vanavond tegenover alle Italia
nen op mij neem: Wij zullen al het mo
gelijke doen om te vermijden, dat het ko
loniale conflict het karakter en de betee-
kenis van een Europeesch conflict aan
neemt.
En nu de inval,van Italiaansche troepen
in Abessinië. De sécretaris-generaal van den
Volkenbond ontving gisternamiddag het vol
gende telegram van den Negus van Abes
sinië:
Addis Abeba, 2 October.
Deelen U met het doel de% Raad er de
Volkenbondsleden er van in kennis te
stellen mede, dat Italiaansche troepen in
de streek ten Zuiden van den berg
Moussa Ali (provincie Aoessa) de Abes-
sinische grens hebben geschonden1 tus-
schen dezen berg en Fransch-Somali-
land, op Abe8sinisch gebied vasten voet
hebben gekregen en een grootsch opge
zetten aanval voorbereiden.
De nabijheid van de zee in deze streek
en de gemakkelijke toegang tot de zee
door het kustgebied van Fransch Soma-
liland maken het den Volkenbond moge
lijk of waarnemers te zenden of een be
vestiging te verkrijgen van deze schen
ding van Abessinisch soeverein gebied
door bemiddeling van de regeerings-
autoriteiten van Fransch Somaliland.
De Volkenbond en het telegram
van den negus.
Het telegram van den negus aangaande de
grensschending door de Italianen heeft te
Genève geen bijzondere verrassing gewekt.
De secretaris-generaal van den Volken
bond heeft zich na ontvangst van het tele
gram uit Addis Abeba direct telefonisch of
telegrafisch in verbinding gesteld met de
daarvoor in aanmerking komende gedele
geerden, in het bijzonder met den voorzitter
van de commissie van Dertien, Madariaga,
den president van den Volkenbond en den
president van de Assemblée.
Anderzijds heeft een lid der Britsche dele
gatie zich naar het Volkenbondssecretariaat
begeven om nadere gegevens te verkrijgen.
Haile Silassie.
De kroonprins van Abessinië
trekt ten strijde.
Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat de
kroonprins van Abessinië voorbereidingen
treft om de Italiaansche troepen, die bij den
berg Moussa Ali Abessinisch gebied zijn
binnengerukt, te bestrijden. De kroonprins is
opperbevelhebber van de Abessinische strijd
krachten bij Dessye.
Volgens de laatste uit Addis Abeba ont
vangen berichten heeft het Italiaansche ge-
zandschapspersoneel de archieven naar het
station overgebracht, terwijl documenten en
papieren in den tuin van het gezantschaps-
gebouw worden verbrand.
De keizerin van Abessinië is naar Dessye
vertrokken.
Fransche troepen aan de grens
van Somaliland.
De gouverneur van Fransch Somalilanc
heeft een afdeeling inheemsche troepen naar
de Noordwestelijke grens van Fransch Soma
liland gezonden, ten einde deze grens te be
schermen. Het hoofdkwartier dezer troepen
is te Karkara gevestigd.
50.000 man inheemsche troe
pen opgerukt.
De Italianen zullen, naar uit Addis Abeba
wordt medegedeeld, in het door hen bezette
Abessinische gebied een groote basis aanleg
gen.
50.000 man inheemsche troepen zijn ver
trokken om onderkomens te bouwen en wegen
aan te leggen. De situatie is door water-
schaarschte buitengewoon moeilijk.
Abessinische troepen hebben, naar van
Abessinische zijde wordt verklaard, tot nu toe
geen enkele tegenactie ondernomen. De al
gemeene mobilisatie is volgens Reuter thans
officieel vastgesteld tegen hedenochtend 11
uur.
Opening van vijandelijkheden
door Italië ontkend. Slechts
troepenbewegingen.
Te bevoegder Italiaansche plaatse is
Woensdagavond categorisch ontkend, dat de
vijandelijkheden tusschen Italië en Abessinië
reeds geopend zijn. De zegsman van het Ita
liaansche ministerie van buitenlandsche za
ken heeft er met nadruk op gewezen, dat
slechts bepaalde Italiaansche troepenbewe
gingen zijn geschied om een betere verdedi
gingspositie te kunnen innemen. Men moti
veert deze troepenbewegingen met de „agres
sieve en provoceerende houding" der Abessi
nische. Voorts werd de aandacht erop ge
vestigd, dat de Abessinische troepen niet,
zooals men Genève wil wijsmaken, zich 30
K.M. van de grens af te hebben teruggetrok
ken, want de Italiaansche voorposten hebben
op vele plaatsen in de onmiddellijke nabij
heid Abessinische soldaten gezien. Tenslotte
wordt ontkend, dat het tot schermutselingen
met Abessinische troepen zou zijn gekomen.
Men stelt er prijs op, te constateeren, dat
de civiele mobilisatie in Italië in geen enkel
opzicht dezelfde beteekenis heeft als 'n mili
taire mobilisatie in Abessinië.
Amerika wenscht den vrede en
zal buiten eiken oorlog blijven
Na een bezoek aan de groote tentoonstel
ling te San I>iego in Californië, en alvorens
aan boord te gaan van den kruiser Houston,
waarmee hij een oefentocht van een uitge
breid eskader zal meemaken, heeft president
Roosevelt Woensdag in het stadion der Uni
versiteit van San Diego een rede gehouden
in aanwezigheid van ongeveer 60.000 toe
hoorders.
Roosevelt verklaarde, dat de Ver. Staten
vastbesloten waren, alles wat den vrede van
Amerika in gevaar zou kunrfen brengen, te
vermijden, en hij sprak de hoop uit, dat de
andere mogendheden deze Amerikaansche
politiek der „goede nabuurschap" zouden na
volgen.
Over de buitenlandsche politiek verklaarde
Roosevelt: Eeuwen geleden duidde de groot
ste geschiedschrijver van onze historie, Ja
mes Madison, de twee dreigendste wolken,
die boven onze menschelijke regeering en
onze menschelijke samenleving konden han
gen, aan met „het binnenlandsche kwaad"
en „de angst voor een buitenlandschen oor
log". Wij zijn van deze gevaren niet verlost,
doch kunnen voldoende ons gezond verstand
gebruiken om ze te bestrijden. Nooit bestond
er voor de Amerikanen meer aanleiding, om
tegen deze beide oorzaken van bezorgdheid
op te treden.
Het „binnenlandsche kwaad" treedt van
tijd tot tijd op in de gedaante van lieden, die
valsche beweringen uiten, de feiten ver
draaien, haat preeken en de beteekenis van
openbare maatregelen tot beveiliging van de
menschelijke rechten en de geestelijke idealen
willen verkleinen. Ook thans zijn er lieden,
die dit zaad willen zaaien, doch uw ant
woord aan hen is de kennis van de werkelij
ke feiten omtrent onzen huidigen toestand.
De tweede wolk, de „buitenlandsche
oorlog", is inderdaad dichterbij en op
het oogenblik een groot gevaar voor de
toekomst der beschaving. Het is niet
verrassend, dat velen onzer burgers
groote vrees koesteren, dat eenige naties
de dwaasheid van voor twintig jaar
herhalen en de beschaving doen dalen
tot een diepte, waaruit verheffing wel
haast onmogelijk is.
Tegenover deze vrees kunnen de Ver
Staten en het Amerikaansche volk slechts
één belang hebben en één meening uiten
Ongeacht de gebeurtenissen op de over-
zeesche continenten zullen en moeten de
Ver. Staten buiten elke verwikkeling
blijven en vrij zijn, hun eigen weg te
gaan. Dit land streeft naar geen ver
overing en wij hebben geen imperialis
tische bedoelingen.
Van dag tot dag, van jaar tot jaar, vor
men wij een vredeswaarborg voor onze bu
ren. Wij verheugen ons in het bijzonder over
het welzijn, de hechtheid en de onafhanke
lijkheid van alle Amerikaansche republie
ken. Wij wenschen niet slechts ernstig den
vrede, doch wij zijn bezield door het ernsti
ge besluit, alle gevaren te vermijden, die on
zen vrede met de buitenwereld zouden kun
nen bedreigen".
Roosevelt eindigde zijn rede met de woor
den: „Als president der Ver. Staten herhaal
ik met allen ernst, dat het Amerikaansche
volk en zijn regeering voornemens zijn en ver
wachten, met de geheele wereld in vrede te
blijven".
In verband met het groote jaarldjksche re
ligieuze feest van St. Marie heeft de keizer
lijke familie gisteren en eergisteren gevast.
Bij het aanbreken van den dag begaf zich de
keizerlijke familie gister naar Entotto, waar
veel kluizenaars wonen, vergezeld door dui
zenden pelgrims en loopend op de maait,
aangegeven door oorlogstrommen, wapen
gekletter en het gezang van religieuze liede
ren. De bisschop van Addis Abeba bad voor
het welzijn van Ethiopië.
Hoewel de mobilisatie toen nog niet offi
cieel was afgekondigd, stroomde het volk
meer dan vroeger tezamen om zich op te ge
ven voor den krijgsdienst. Het vertrek van
troepen uit de hoofdstad wordt steedis meer
verhaast en de stad loopt leeg. Vrijwel alle
ambtenaren zijn thans onder de wapenen.
Een groot aantal ingezetenen van de hoofd
stad heeft zich begeven naar de provincies
van hun herkomst, waar zij zich aanmelden
bij de recruteeringsbureaux.
Talrijke andere bewoners van Addis Abe
ba hebben de stad verlaten uit vrees voor een
bombardement. In dat geval voorziet men
de sluiting van de hotels, zoodat ook de bui
tenlandsche journalisten zich gedwongen
zouden zien naar een andere huisvesting om
te zien. Men is begonnen buiten de stadi een
hotel voor hen in te richten, dat voorzien1 is
van bomvrije onderaardsche schuilplaatsen.
De Italiaansche legatie heeft het archief
naar het station van den spoorweg gezonden
en de overige documenten worden in den tuin
verbrand.
Uit Addis Abeba zijn 1000 man Abessini
sche troepen onder bevel van een Zwitsersch
officier vertrokken ter bescherming van de
spoorwegbrug bij Adauche.
De troepen voeren-vliegtuig-afweergeschut
met zich mee.
De kroonprins, die de Ethiopische troepen
te Dessie commandeert, neemt alle maatre
gelen wellke noodig zijn om de Italiaansche
soldaten, die Ethiopië zouden zijn binnenge
rukt, te verstrooien.
De „Paris Soir" publiceert een bericht uit
Addis Abeba, volgens hetwelk de Italiaan
sche troepen, welke het Moessali-gebied bin
nendrongen, bestaan uit drie kolonnes van
een totale sterkte van 20.000 man; 50.000
man inlandsche troepen zijn aan het werk
gezet om wegen en onderstanden aan te leg
gen.
De Negus van Abessinië deelde
hedenmorgen aan den Volkenbond
mede, dat de Italianen Adoua heb
ben gebombardeerd, waarbij talrij
ke slachtoffers zouden zijn geval
len.
De Italiaansche regeering deelt
aan den Volkenbond mede, dat zij
door de afkondiging van de alge
meene mobilisatie in Abessinië ge
dwongen is geworden, alle maatre
gelen te nemen tot zelfverdediging
tegen een mogelijken aanval.
Deze maatregelen zouden de be
zetting van strategische punten
kunnen omvatten.
Alle oorlogsschepen van de Brit
sche vloot, die te Haiia lag, zijn ver
trokken met onbekende bestem
ming. Ook vier duikbooten, die juist
waren gearriveerd, vertrokken
weer.
Te Milaan is gisteravond een
goed georganiseerde betooging ge
houden. Een aantal mannen mar
cheerden op het gebouw van het
Britsche consulaat af en begon als
op commando te joelen.
Zij riepen: „Wat doet Engeland?"
en de menigte riep: „Engeland
maakt ons onpasselijk!".