DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dxtgetiihsch 0veezicht
Buitenland
De sanctie-wet besproken en aangenomen.
Aan den vooravond van den nieuwen slag.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk f 2.50.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Mo. 254 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Maandag 28 October 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
PARLEMENT.
Prof. Lobman contra den minister.
De sanctiewet aangenomen.
Al heeft de senaat de sanctiewet ronder
hoofdelijke stemming aangenomen, dit be-
teekent niet, dat alle sprekers evenveel
geestdrift gevoelden voor onze deelneming
aan het optreden van den Volkenbond
tegen Italië. Prof. De Savornin Lohman
(c.h.) meende, dat minister De Graeff te
Genève ons land nog wat te veel op den
voorgrond had gesteld. Z.Exc. is zelf over
tuigd, dat het heel verkeerd zou zijn, wan
neer Nederland bij de sancties een eerste
viool speelde. Tegen prof. Lohman's ver
wijt verdedigde hij zich door te vertellen,
dat ter Volkenbondsvergadering Benesj,
Laval en Eden hem hadden omsingeld en
hem hadden gezegd, dat zij hem gevangen
namen en niet eerder zouden loslaten,
voordat hij zich bereid zou hebben ver
klaard, het voorzitterschap op zich te
nemen van de coördinatiecommissie en van
de uit deze commissie te constitueeren
commissie van achtten. Maar minister De
Graeff had aan deze pressie weerstand ge
boden, juist omdat hij ons land op den ach
tergrond wilde houden. Prof. Van Embden
(v.d.) juichte de rede, door onzen bewinds-
maa te Genève gehouden, toe, maar zou
vermoedelijker nog gelukkiger zijn ge
weest, als Z.Exc. üog krachtiger Italië's
inbreuw op het recht had afgekeurd. En
mr. Mendels (s.d gaf door een interruptie
b-,K, dat hij er geen bezwaar tegen zou
hebben gehad, als minister De Graeff de
coördinatiecommissie had gepresideerd.
ZExc. kon toen verklaren gelijk hij na
tuurlijk deed dat hij tusschen prof.
Lohman eener- en de heeren Van Embden
en pendels anderzijds den juisten midden
weg had bewandeld. En een senator, die
het Volkenbondsmilieu ook goed kent, mr.
Van Lanschot (r.k.), gaf den bewindsman
gelijk.
De Abessiniërs trachten op 't oogenblik
een veldslag te ontwijken.
Tactiek van Abessinië.
Nieuws uit Harrar.
„Veroveraars der aarde".
Italië gaat zijn vloot versterken.
HITLER OVER DEN OORLOG.
Duitschland levert geen wapenen.
PARTIJCONGRES FRANSCHE
SOCIALISTEN.
Herriot weer voorzitter.
Wat vandaag de
aandacht trekt.,.
ENGELSCH VERKIEZINGS
MANIFEST.
EUCHARISTISCH CONGRES
TE LIMA.
URANT
Losse nummers 5 cents.
Prof. Lohman's rede wierp nog al wat
stof op. Tusschen den minister en hem
schijnt een zekere incompatibilité d humeur
te bestaan. Bij een vorige gelegenheid
hebben de heeren ook al eens op een ge-
prikkelden toon met elkaar gediscussiëerd.
En nu meende Z.Exc., dat prof. Lohman
had willen laten doorschemeren, dat hij, de
bewindsman eigenlijk een beetje had wil
len pronken met den aandrang, op hem ge
oefend om een belangrijke plaats in de
coördinatiecommissie te bekleeden. De mi
nister had, repliceerde prof. Lohman, niet
het recht, hem een dergelijke bedoeling toe
te schrijven. De senator verweet Z.Exc.
overgevoeligheid en de bewindsman ant
woordde, zich voortaan tegen overgevoe
ligheid te zullen behoeden. Ook na deze
opheldering botert het, vreezen wij, nog
niet tusschen beide heeren.
Porf. Lohman heeft zich ongezouten uit
gelaten over de N. S. B. in ons land als
over Italië's rechtsinbreuk. Maar hij legde
er grooten nadruk op, dat Nederland voor
zichtig moet zijn met deelneming aan de
sancties, omdat, als het tot militaire
sancties kwam, zulks een ontzaggelijken
oorlog, een Kladderadatsch, tengevolge zou
hebben. Andere afgevaardigden waren
®cer geneigd, aan de traditie van ons land
°P het gebied van het internationale recht
aandacht te wijden. Prof. Lohman merkte
on, dat, als een land onze overzeesche ge
westen zou willen aanranden en de Vol
kenbond een soortgelijke procedure zou
gaan volgen als nu ter bescherming van
Abessinië, Nederland vermoedelijk niet
zonder kleerscheuren eruit te voorschijn
*ou komen. Genoemde senator staat
septisch tegenover de cc"ectieve veilig
heid, welke te waarborgen het doel van
Genève is. Maar mr. Van Lanschot ver
weet hem, dat zijn scepticisme leidt tot een
ondermijning van den waarborg voor
Nederland, omdat, als men bij voorbaat
zegt, een gegeven verzekering niet te ver
trouwen, m^i later, als die verzekering
zich eens in een daad zou moeten omzet
ten, niet zoo sterk staat,
Prof. Anema (a.r heeft met een voor
treffelijk speechje bravo's en applaus uit
gelokt. Tegenover hen, die in den Volken
bond al te weinig vertrouwen stellen, stel
de hij in het licht den ontzagelijken voor
uitgang van het internationale recht sedert
het begin dezer eeuw. Toen Engeland de
Boerenrepublieken aanviel, brieschte de
wereld van verontwaardiging, maar er was
geen internationaal orgaan, dat ook zelfs
maar kon probeeren, den aanvaller tot
rede te brengen. Thans ontbreekt aan de
kracht van den Volkenbond nog heel wat,
maar het is toch geen kleinigheid, dat vijf
tig staten zich nu verbinden tot economi
sche en financieele sancties tegen een aan
valler, sancties, welke hun zeiven schade
brengen, maar die zij uitvoeren, omdat zij
zich in dienst willen stellen van de inter
nationale rechtsidee. Prof. Anema's rede
maakte diepen indruk, omdat zij een blik
gaf op de historische ontwikkeling en zich
niet bepaalde tot den toestand van het
oogenblik en ook. omdat zij regelrecht uit
zijn hart kwam. Het was geen oppervlak
kig woord om weifelaars een riem onder
het hart te steken, maar een gedocumen
teerd betoog van geschiedkundige argu
menten. Zijn partijgenoot mr. Briët, die, al
stemde hij zonder aarzeling voor het wets
ontwerp, daar hij dit in het belang van ons
land achtte, in den Volkenbond vooralsnog
weinig heil schijnt te zien, kan er wellicht
ook zijn voordeel mee doen.
Men weet, dat het wetsontwerp ook be
voegdheden aan de regeering geeft met be
trekking tot uitvarende en inkomende
schepen en het aandoen van buitenland-
sche havens door Nederlandsche schepen.
De regeering heeft deze bevoegdheden nog
niet noodig, maar minister De Graeff
maakte duidelijk, dat hij ze reeds in het
wetsontwerp had opgenomen voor het ge
val, dat Genève mocht besluiten, ook den
doorvoerhandel naar Italië te treffen. In-
tusschen verzekerde Z Exc., dat, mocht het
zoo ver komen, Nederland de Rijnvaart
akte toch zal eerbiedigen.
Genève, zeide de bewindsman nog op
stelligen toon, bedoelt geenszins, met de
uitvoering van de sancties te traineeren,
en zal op 31 October den datum vaststel
len, waarop zij in werking kunnen treden.
Voor 28 October moeten de landen aan
Genève opgeven, op welken datum zij
klaar zijn om aan de uitvoering van de
sancties deel te nemen. Dit was de reden,
dat de Eerste Kamer de wet op Zaterdag,
een wel zeer ongewonen dag voor haar
vergaderingen, meest afhandelen.
Mr. Knottenbelt (lib.) vroeg inlichtingen
over het verbod van uitvoer van benzine,
dat gedurende twee dagen in ons land van
kracht is geweest en dat in het buitenland
den indruk heeft gemaakt, tegen Italië te
ziju gericht. Van de ministers De Graeff en
Gelissen vernamen wij nu, dat dit verbod
al in kannen en kruiken was, voordat de
eerste naar Genève vertrok. Met Italië had
het verbod niets te maken. Er was nog
n.aar voor enkele weken benzine voor de
militaire vliegtuigen in ons land en omdat
men niet wist, of de benzine, die zeilende
was en het Suezkanaal nog moest passee-
ren, ons land tijdig zou bereiken, heeft de
regeering toen twee dagen den export
onderbroken. Ook hierbij is de Rijnvaart
akt? geëerbiedigd; bij vergissing hebben
de douanen twee schepen een half uur te
Lobith opgehouden.
Veertien dagen na de verovering
der „heilige stad" Aksoem hebben
de Italiaansche troepen aan het
Noordelijk front naar de speciale
correspondent van United Press,
Webb Miller, meldt een tweede
offensieve beweging ingezet.
brigade der fascistische milizia onder
mmando van generaal Diamante en afdee-
«i ®et\ der ond >r bevel van generaal Biroli
nde Askari's zijn van den voet van den
berg Samaiat den opmarsch begonnen naar
het op 14 K.M. ten Zuid-Oosten van Adoea
gelegen dorp Adi Nefas, dat zij intusschen
ondanks den tegenstand der Abessinische
troepen hebben veroverd. In het Italiaansche
hoofdkwartier beschouwt men deze bezetting
als een groote prestatie, in verband met het
buitengewoon moeilijke terrein, waardoor
de troepen moesten oprukken. De omgeving
van den Samaiat behoort namelijk tot e
wildste gebieden van geheel Noord-Abes-
s i n 16.
Verder hebben inboorlingen afdeelingen,
die aan de flank der Italiaansche troepen
opereeren, de Takaze overschreden, waarbij
zij slechts geringen tegenstand ontmoetten.
Volgens den correspondent van Reuter aan
het Italiaansche Tigre-front heeft men bij de
bezetting van Adi Nefas niet zoozeer te doen
met een nieuw offensief dan wel met de
voorbereiding er van. De huidige opmarsch
zou in de eerste plaats ten doel hebben, het
front te rectificeeren, zoodat dit tusschen het
legercorps van generaal Maravigna in den
sector van Aksoem en dat van generaal San-
tini in den sector van Adigrat in een rechte
lijn zal verloopen. Pas wanneer dit doel ge
heel is bereikt, zal men, aldus Reuter, kun
nen overgaan tot een nieuwe grootscheep-
sche actie, indien althans intusschen de di
plomatieke onderhandelingen niet tot een
oplossing hebben geleid.
Volgens den Reuter-correspondent te Mas-
saua hebben maarschalk Badoglio en de Ita
liaansche onderstaatssecretaris van koloniën
Lessona tijdens hun besprekingen met gene
raal De Bono de plannen voor den aan
staanden Italiaanschen opmarsch tot jn de
tails vastgesteld. De opmarsch zou zijn ver
traagd als gevolg van den wensch der Ita
liaansche legerleiding, het aantal dooden en
gewonden tot een minimum te beperken. Te
vens wil men niets aan het toeval overlaten.
Er zouden dan ook nog eenige dagen ver
loopen, alvorens het eigenlijke offensief
wordt ontketend.
Te Addis Abeba verneemt United Press,
dat de nieuwe Italiaansche opmarsch in het
Noorden op de groote trekken der plannen
van den Abessinischen generalen staf geen
invloed zal uitoefenen. Voorloopig zal men,
zoo verzekert men in goedingelichte kringen,
de Italianen in de richting van Makalle la
ten oprukken, zonder hun de gelegenheid
voor een veldslag te geven. Niettemin zullen
de Abessinische troepen niet al te lang werk
loos blijven, daar de Italianen anders in
staat zouden zijn zóó sterke stellingen in te
nemen, dat een Abessinische aanval met
zelfmoord gelijk zotf. staan.
In het gebied van Harrar is men thans
overgegaan tot de mobilisatie van de achter
ban. Te dien einde is de geheele bevolking
heden in de kerken bijeengekomen, waar
door de priesters de volgende proclamatie
werd voorgelezen:
„De regeering heeft eiken man noodig.
Derhalve moeten alle mannen te velde trek
ken. Hun vrouwen en dochters mogen geen
tranen vergieten. Wij trekken ten oorlog te
gen den vijand, die ons land is binnenge-
drogen. Zoolang de mannen afwezig zijn.
moeten de vrouwen eiken ochtend en avond
God bidden, dat hij onze legers ter overwin
ning moge leiden".
De tot de achterban behoorende mannen
zijn diegenen, die niet in staat zijn tot actie
ven dienst aan het front. Zij zullen echter in
arbeidsafdeelingen te werk worden gesteld.
Harrar zelf is op het oogenblik vrijwel
gedemilitariseerd. Generaal Nasiboe heeft
namelijk bevel gegeven, dat alle troepen de
stad moeten verlaten en dat ook de voorra
den oorlogsmateriaal en proviand zoovee!
mogelijk naar het Zuiden tot in de nabijheid
van het front vervoerd moeten worden. Men
hoopt aan Abessinische zijde, dat deze maat
regel tot gevolg zal hebben, dat de Italiaan
sche vliecers Harrar niet zullen bombardee
ren.
Te Harrar maakt men zich volgens Reuter
ongerust over hvt feit, dat het radiostation
te Gcrahi sinds vier en twintig uur geen en
kei bericht meer heeft uitgezonden. Men
vreest dat Italiaansche vliegers er in ge
slaagd zijn het station te vernielen.
Naar Reuter uit Rome meldt, blijft de ge
zondheidstoestand der Italiaansche troepen
aan het Tigrefront uitstekend. Er heerscht
geen enkel epidemie. S'echts een paar geval
len van nekkramp en pokken hebben zich
voorgedaan. Te Adoea zijn eenige gevallen
van malaria en typhus geconstateerd. Geen
der patiënten is evenwel overleden.
Mussolini over de sancties.
Ter herdenking van den opmarsch naar
Rome nu 13 jaar geleden, heeft Mussolini
in het officieele partij-orgaan „Foglio dOr-
dine" een beroep gepubliceerd, waarin hij ook
de buitenlandsche politiek bespreekt en zich
scherp uitlaat over de economische sanctie
maatregelen, die de leden van den Volken
bond van plan zijn tegen Italië te nemen.
Zijn ooroep luidt als volgt:
Zwarthemden van geheel Italië! Op den
dertienden herdenkingsdag van den op
marsch naar Rome staat het Italiaansche
volk gesloten achter het regime. Door de mo
bilisatie van 2 October heeft het getoond tct
alles bereid te zijn De dertien jaren van ons
regime zijn niet tevergeefs verloopen en de
wereld van plutocratisch en conservatief
egoïsme zal zich daarvan rekenschap moeten
geven".
„Zij, die zich gereed maken, om tegenovei
ons de grootste onrechtvaardigheid te be
gaan, zullen zien, dat het Italiaansche volk
tot een even groote heldendaden in staat is,
als zijn soldaten, die zich bij Adoea roemrijk
hebben onderscheiden en beschaving brach
ten in een Afrikaansch gebied."
„Een jaar, rijk aan gebeurtenissen, is ten
einde, het veertiende fascistische jaar begint
en wij begroeten het als soldaten, met ont
plooide vaandels, met onzen wil, die door on
telbare enorme krachtproeven is gestaald"
„Zwarthemden van geheel Italië! Wij le
ven in een tijd, dat men trotsch moet zijn om
te leven en te strijden. Wij leven in een tijd
waarin een volk zijn weerstandsvermogen en
moed kan bewijzen."
„Alle Italianen zullen weerstand bieden
aan de dreigende economische belegering,
welke de geschiedenis een krankzinnige mis
daad zal noemen, die de wanorde en ellende
zal doen toenemen. Wij zullen onderscheid
weten te maken tusschen vrienden en vijan
den en van vader op zoon en op naneef de
herinnering daaraan bewaren.''
„Legionnairs der revolutie! Het eenige
voorrecht, waarop gij trotsch kunt zijn, is,
dat gij in de eerste rijen moogt staan wanneer
het gaat om plicht en offervaardigheid. Ik
ben er zeker van, dat gij aan iederen oproep
direct gevolg zullen geven en dat de 44mil-
lioen Italianen zich aaneen zullen scharen
met den ouden strijdkreet: Aan ons!"
Het begin van het veertiende fascistische
jar zal, zooals gebruikelijk, o.a. herdacht
worden met de inwijding van tal van open
bare werken, o.a. de electrificatie van de
spoorlijn NapelsFlorence.
Gisteren heeft Mussolini in zijn paleis 500
boeren ontvangen, die zich bijzonder verdien
stelijk hadden gemaakt bij de ontginning van
gronden en aan wie hij geldprijzen tot een
totaal bedrag van 1 'A millioen lire uitreikte.
Hij richtte daarbij eenige woorden tot de
„veroveraars der aarde", die de fundamenten
vormen van het fascistische Italië. Hij her
dacht den minister van Landbouw, Razza,
die op een vlucht naar Eritrea bij Cairo is
omgekomen en wiens dood, naar hij zeide, „in
groote geheimzinnigheid is gehuld".
Tot de buitenlandsche journalisten zeide
Mussolini ten slotte, dat de gebeurtenissen
in Oost-Afrika de sociale evolutie van het
fascisme niet zullen vertragen. Zooals de
Fransche revolutie het volk heeft bevrijd van
den adel zal het fascisme het volk bevrijden
van de plutocratie.
De Italiaansche regeering heeft een de
creet gepubliceerd, krachtens hetwelk een be
drag van 414 millioen lire beschikbaar wordt
gesteld voor uitbreiding van de vloot. Dit be
drag zal verdeeld worden over drie vloot
begrootingsjaren, t.w. 285 millioen over de
jaren 1935/ 36, 103 millioen over de jaren
1936C37 en de rest over het begrootingsjav
1937/'38.
Verder heeft de Italiaansche regeering in
een tweede verordening bekend gemaakt, dat
een zelfstandig vlootcommando voor den
Dodekanesos in het leven is geroepen.
Hitier heeft gister een interview toe
gestaan aan een Fransch journalist. De
rijkskanselier sprak zijn bewondering
uit over de Fransche politiek in het
Abessinische geschil en voegde hieraan
toe, dat hoewel Duitschland niet bij de
kwestie betrokken is, hij zich toch als
de tijd er rijp voor is in de zaak als ar
biter zal mengen.
Hitier voegde hieraan toe, dat hoewel
hij niet instemt met een stopzetting van
den handel met de oorlogvoerende lan
den, Duitschland geen der beide landen
wapens zal leveren.
Het congres der Fransche Radicaal-
Socialistische Partij is gistermiddag te
Parijs met een gemeenschappelijken
maaltijd besloten.
In de ochtendbijeenkomst werd de
partijverklaring, een soort resumé der
aangenomen resoluties, goedgekeurd.
De partij verklaart o.m. dat de Vol
kenbond de ger chtigheid beteekent en
d-. bij hem aangesloten volken de macht.
Macht en gerechtigheid mogen even*
w'1 niet van elkander worden geschei
den en daarom mag men er trotsch op
zijn, dat de Fransche politiek met dit
edele ideaal in overeenstemming 6taat.
Voorts wordt op de noodzakelijkheid
gewezen alle tegen de republiek gerichte
organisaties te ontbinden.
Ten slotte wordt verklaard, dat de
partij niet in staat is alleei dit program
ten uitvoer te leggen, waarmede haar
samengaan met andere linksgeoriën
teerde groepen in het z.g. Volksfront
wordt gerechtvaardigd.
Op voorstel van Chautemps is Herriot
door de partijvergadering van de radi
caal-eocialistische partij ten vierden
male met eenstemmigheid tot voorzitter
1 der partij gekozen.
Aan den vooravond van den
nieuwen slag. (Dag. Overzicht).
Hitler's oordeel over den oorlog.
(Buitenland).
Herriot benoemd tot voorzitter
van de sociaal-radicalen in Frank
rijk. (Buitenland).
Poolsche logger bij Katwijk ge
strand, bemanning gered. (Binnen
land).
Felle brand te Amersfoort. (Bin
nenland).
Nieuwe bekentenis uit Oss. (Bin
nenland).
Loodsgelden per 1 Nov. a.s. ver
minderd met elf procent. (Binnen
land).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
GOERING TE BRESLAU.
O.m. over hamsteren.
De Pruisische minister-president
Goering, heeft Zaterdagavond op de lei
dersbijeenkomst van den gouw Silezië
der N.S.D.A.P. 'n redevoering gehouden
waarin hij o.m. zeide: Ieder van ons is
i i het leven gekomen, rijkelijk bepakt
mei bagage uit andere tijden, 't Is bui
tergesloten dat de tegenwoordige genera
tie voor 100 nationaal socialistisch
denkt en voelen kan.
Daarom is het opvoedende werk het
belangrijkste, wat verricht moet worden.
Daarvan zal voor de toekonret alles af
hangen.
Ten aanzien van kerk en religie zeide
Goering, dat wie nationaal socialist
heot, heeft bewezen te kunnen geloo-
ven. Het hangt van de kerk af of ze vre-
do wil. Wij, in het bijzonder de beweging
en allen van de regeering en den staat
hebben nooit de kerk aangevallen. Wij
hebben de kerk bescherming verzekerd
en de v~"k weet, dat zij deze bezit.
I" rvolg van zijn redevoering,
..e generaal Goering ook nog de
kwestie van het hamsteren. Hij ver-
k aarde in dit verband, dat de hamster-
aars bezorgd zijn hun buik niet genoeg
te kunnen vullen. Zij moeten evenwel
een voorbeeld nemen aan andere volken,
die hun zonen, hun bloed op het spel zet
ten om zich ruimte om te leven te ver
werven en zij, de hamsteraars, willen
niet eens minder botter gebruiken.
Uitgaande van de regeering.
De Engelsche regeering heeft voor de ge
zamenlijke regeeringspartijen een verkie
zingsmanifest uitgevaardigd, die ondertee
kend is door Baldwin voor de Conservatieve
partij, door Macdonald voor de nationale
Labourpartij en door Sir John Simon voor
de Liberale partij. Het manifest verdedigt
de vorming van een nationale regeering voor
vier jaren, die een keerpunt beteekent in de
geschiedenis van Engeland. Dit feit heeft een
vérstrekkenden invloed gehad op de inter
nationale gebeurtenissen. De Volkenbond
heet ook voor de toekomst de grondslag voor
de Britsche internationale politiek.
In het Italiaansch-Abessinische conflict
zal de regeering niet van den ingeslagen
weg terugkeeren. Slechts een collectief vei
ligheidssysteem met collectieve acties zal het
land kunnen vrijwaren tegen een terugkeer
naar het oude systeem, dat tot den wereld
oorlog heeft geleid. Verder wordt gepleit
voor een versterking der Engelsche bewape
ning.
Sprekend over de binnenland6che politiek
zegt het manifest, dat de politiek van Otta
wa zal moeten worden voortgezet. Afbraak
der internationale tolmuren zal eerst geleide
lijk kunnen geschieden.
Onder de beloofde sociale maatregelen
komt o.a. voor de bouw van een millioen
nieuwe huizen.
Paus Pius XI heeft ?,isLren ter gele
genheid van de sluiting van het Eucha
ristisch Congres te Lima (Peru) een
radioredevoering gehouden. waarin
hij ook uitdrukking gaf aan den
wensch, dat de vrede, welke vooral in
Europa en in Afrika reeds verstoord en
in gevaar gebracht is, alsnog bewaard
moge blijven.
Paus Pius XI wekte op te bidden voor
een vrede, welke moet gebaseerd zijn op
de gerechtigheid en nimmer mag wor
den gescheiden van de waarheid en de
naastenliefde.
