DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Studentenrelletjes te Kairo.
D.aqeliik&ch
Detoestand in Zuid-en Noord-Abessinië
LBuitenland
Debatten over de rijksbegrooting geëindigd.
Ho. 269 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag U November 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
Tweede Kamer
Beperking drukpersvrijheid? - Minister Colijn ver
foeit de evenredige vertegenwoordiging. - Minister
Oud tegemoetkomend.
De Abessiniërs beginnen zich te roeren.
Een uitgestrekte guerilla op komst?
Veldslag verwacht?
Wat vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSGHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Toch weer over devaluatie
gesproken.
Den Haag, 13 September.
Nadat de Kamer niet minder dan vijf-en-
dertig wetsontwerpen (waaronder vele be
treffende contingenteeringen) zonder of na
een kort debat had goedgekeurd, heeft zij de
atgemeene beraadslagingen over de Rijksbe
grooting voltooid. Het algemeene begroo-
tingsdebat is deze maal wel bijzonder snel
afgehandeld, vooral dank zij het feit, dat het
regeeringsbeleid reeds in September was be
sproken.
Ten aanzien van een wijziging van artikel
7 der grondwet, dat de vrijheid van drukpers
erkent, bleek jhr. De Geer voorstander van
een regeling, welke het mogelijk zal maken,
dat de rechter, die wegens een gepleegd de
lict een veroordeeling uitspreekt, als bijko
mende straf de verschijning van het orgaan,
waarin het delict is begaan, gedurende een
zekeren tijd verbiedt. Zulk een tijdelijk ver
bod van een orgaan herinnert aan de Indi
sche persbreidelordonnantie. Dat de regee
ring een voorstel in den geest hiervan zal
indienen, lijkt niet onwaarschijnlijk. Komt
het zoo ver, dan zal het, naar wij vermoe
den, wel heel wat tegenstand ontmoeten.
Maar wij moeten afwachten, wat de regee
ring indient.
Minister Colijn, die in eerste instantie ver
klaarde, dat de regeering zelve de grond
wetsherziening wil voorbereiden, heeft in
zijn repliek ruimte gelaten, indien al niet
voor instelling van een staatscommissie ter
voorbereiding ervan, dan toch voor het be
trekken van anderen dan de regeering alleen
bij het ontwerpen van de voorstellen.
Behalve ir. Albarda (s.d.) bleek ook mr
Joekes (v.d.) voor instelling van een commis
sie te voelen. Al is de regeering dus tot tege
moetkoming bereid, zijzelve zal, zoo ver
klaarde de premier, den omvang en de gren
zen der herziening aangeven. Dat spreekt
ook wel vanzelf.
Jhr. de Geer had gezegd, dat wij al vijf
tien jaar lang (gemiddeld honderd millioen
jaarlijks voor openbare werken bestedende)
bezig geweest waren, het Plan van den Ar
beid voor de helft uit te voeren, zoodat het
ons nu ging als Monsieur Jourdain uit den
„Bourgeois-Gentilhomme", die tot de ontdek
king kwam, dat hij, zonder het te weten, zijn
geheele leven proza had gesproken. Aardig
was ir. Albarda's antwoord, dat deze opmer
king voldoende mocht zijn voor een weinig
intelligenten bourgeois, maar beneden de
maat bleef van een scherpzinnigen gentil-
homme. De leider der sociaaldemocraten had
voorts opgemerkt, dat, al deed men ook nu
al aan werkverruiming en openbare werken,
een combinatie van bestaande dingen iets
nieuws en goeds kan beteekenen. Daarna
kaatste jhr. de Geer terug, dat zulk een com
binatie ook wel eens verkeerd kan zijn, een
grappig voorbeeld gevende. Kasteelen, zeide
hij, zijn mooie dingen en Spanje is een inte
ressant land, maar deswege zijn kasteelen
in Spanje nog niet goed! „Chateaux en Es-
pagne" noemt de Franschman luchtkastee-
len
Minister Oud bracht de filosofie, met na
me Hegei's dialectiek, bij het Plan van der.
Arbeid te pas. Leert de groote wijsgeer niet,
dat door een toeneming van de quantiteit er
ten slotte een omslag komt in de qualiteit?
Welnu, zeide de bewindsman, de zestig mil
lioen van het werkfonds zijn een heel ander
soort geld dan de zeshonderd millioen van
het Plan van den Arbeid. Wilde hij te ken
nen geven, dat naar zijn meening het laatste
bedrag een andere goudwaarde vertegen
woordigt?
Dr. Bierema bleek voldaan, dat minister
Oud zich erbij wil neerleggen, als de Kamei
het beter vindt, de verhooging der omzetbe
lasting zoowel als de verlaging der accijn
zen op bier en gedistilleerd achterwege te
laten.
De heer Schouten (a.r.) raadde den be
windsman aan, de verhooging der omzetbe
lasting in te trekken, omdat een verwerping
een onvrieridelijken indruk maken zou. (De
accijnsverlagingen zijn nog niet voorgesteld.)
Mr. Teulings (r.k.) was den minister niet
eens dankbaar voor zijn tegemoetkoming,
verweet hem bedektelijk slapheid en hand
haafde zijn verzet tegen de andere belasting
voorstellen, uitgezonderd de reisbelasting.
Hij prefereerde een vrijgezellenbelasting
boven een verhooging van de omzetbelasting,
maar minister Oud merkte op, dat vele vrij
gezellen voor familie hebben te zorgen. En
de door mr. Teulings gewenschte belasting
op besloten naamlooze vennootschappen ter
voorkoming van misbruik stuit bij de voor
bereiding op moeilijkheden, omdat zij haar
doel dreigt voorbij te schieten en het bedrijfs
leven zou bezwaren.
Dat minister Colijn ten opzichte van de
valuatie tot de Kamer had gezegd: „Praat
er niet over; wij doen het toch niet'', vond
dr. Bierema wel een beetje overdreven en
zonder gevoel voor humor, lichtelijk dictato
riaal.
Minister Colijn verweerde zich, zeggende,
dat hij bereid was, voor dr. Bierema plaats
te willen maken, wanneer deze, door een
Kamermeerderheid gesteund, tot devaluatie
wilde overgaan.
Mr. Teulings wenschte meer opheldering
inzake devaluatie, maar terecht vroeg hem
de premier, wat voor opheldering men nog
meer kon wenschen, nu hij gezegd had: „Wij
doen het toch niet!"
Wat dr. Bierema betreft, voorloopig geven
wij hem als premier aan het hoofd der de-
valuïsten nog niet veel kans, gesteld, dat hij
zoo'n positie begeert.
De heer J. ter Laan (s.d.) heeft een motie
ingediend, waarin de Kamer aan de regee
ring verzoekt, af te zien van haar voorne
mens om een lagere salarieering in te voe
ren voor nieuw aan te stellen, jeugdig Rijks
personeel. Minister Oud bestreed deze motie
als voorbarig, omdat er nog niets vast staat.
En de heer Suring (r.k.) deelde mede, dat
zijn fractie ertegen was, omdat het georga
niseerd overleg eerst over de zaak moet wor
den gehoord. Morgen wordt over de motie
gestemd.
Mr. Joekes merkte op, dat de premier zijn
critiek op de tweede ontvangst van ir. Mus
sert door den gouverneur-generaal niet hac
weersproken. Ook in zijn slotwoord deed mi
nister Colijn dit niet. Men kan nu wel als
vast aannemen, dat 'de regeering die tweede
ontvangst afkeurt. Was zij niet démission-
nair geweest, toen het feit zich voordeed, zij
zou vermoedelijk nog wel wat anders heb
ben gedaan, dan zwijgen.
Mr. Joekes vond minister Colijn's persoon
lijke verklaring, dat hij de evenredige verte
genwoordiging diep verfoeit, geen gelukkig
woord. „Het was een cri de coeur", interrum
peerde Z.Exc. en in zijn antwoord voegde
de bewindsman hieraan toe, dat een minister
geen wassen pop uit „Madame Tussaud's"
(het i_ondensche panopticum) is. Mr. Joekes
wees op de nadeelen van het districtenstel
sel. De minister betoogde, dat de Kamer
niet alleen een zoo zuiver mogelijke afspie
geling moet zijn van de stroomingen in het
volk, maar ook zoo moet zijn samengesteld,
dat een regeering ermede kan samenwerken
Maar dit laatste wordt ook door een distric
tenstelsel volstrekt niet gewaarborgd.
Minister Colijn beantwoordde ds. Kersten
niet. Alle staatkundig-gereformeerden waren
afwezig en. zeide Z.Exc., de afwezigen heb
ben altijd ongelijk!
Mr. Westerman (n.h.) had de regeering
stijfhoofdigheid verweten, wat den premier
verbaasde, omdat deze dacht, dat mr. Wes
terman was voor een kabinet, dat „Sic volo
sic jubeo'' zegt en voor een parlement, dat
slechts nu dan bijeenkomt om in de handen
te klappen, 's Ministers gedachte is juist
Maar „Es sei der König absolut, wenn er
unsren Willen tut". Zoo denkt mr. Wester
man over een kabinet.
De kansen aan het Zuidelijk front.
Reuter meldt uit Rome, dat men daar van
meening is, dat de Abessinische tegenstand
fan het Somalifront zich niet ernstig kan
'aten gevoelen, voordat de Italianen de
freek van de hoogvlakten van Harrar heb
ten bereikt, daar watergebrek inderdaad de
voornaamste karakteristiek is van Ogaden,
waar de meeste rivieren uitgedroogd zijn
verlies van Gorahei, waar de belangrijk-
8te bronnen uit de streek liggen, heeft het
voor de Abessiniërs onmogelijk gemaakt den
troepen van Graziani weerstand te bieden,
tteze worden voortdurend door transport-
indelen gevolgd, die hun watervoorziening
^rzekeren, terwijl' de Abessiniërs bij gebrek
ravitailleering geen groote concentraties
Annen uitvoeren Men denkt dus, dat de
iianen, zonder veel moeite tot het gebied
Harrar zullen kunnen optrekken, waar
"e Abessiniërs er alles op zullen zetten ojn
spoorweg van Addis Abeba naar Dzji-
lVo te verdedigen en om de Italianen te be
nen de verbinding h>sschen hun beide ko-
nies t°t stand te brengen.
De Takazze bereikt
meldt °orlogscorres Pondent van het D.NB
heltf ,i v°°rhoede van het corps Maravigna
verrL laka"e bereikt. De voortdurende
staanril lng van het aan den linkervleugel
troe"? corPs Santini door Abessinische
ke wnla 2u.'veringsacties uitgelokt, wei
gen aJu u"voer gelegd door afdeelin-
telonn* to'S v^n..het corPs van Santini en de
kameelrijders van kolonel Lorenzini
Op deze wijze hoopt men de omstreken
van Asbi Dera van Abessinische troepen te
bevrijden.
De Bono neemt bezit van Makallé.
De gouverneur-generaal der Italiaansche
bezittingen in Oost-Afrika, generaal De
Bono, heeft, naar de Romeinsche avondbla
den melden gisteren officieel bezit van Ma
kallé genomen. In zijn gezelschap bevond
zich de minister voor de propaganda, graaf
Ciano. Generaal De Bono werd ontvangen
door Ras Gugsa, die omringd was door
zijn onderaanvoerders en de geestelijkheid
Bombardement in het Zuiden.
Vijf Italiaansche vliegtuigen met bommen
aan boord, die te Daggaboer waren opgeste-
en, zijn het dorpje Agar es-Salam, tusschen
zjidzjiga en Daggaboer gaan bombardee
ren.
Een der vliegtuigen vloog daarop zeer
laag over den weg, die naar Dzjidzjiga leidt,
en wierp bommen op de transportauto's vo!
Abessinische soldaten die naar het front
trokken.
Een overlooper naar de Abessiniërs.
Men deelt te Addis Abeba mede, dat on
langs uit Eritrea een stamhoofd met 1457
man, die allen gewapend waren en de be
schikking hadden over 26 mitrailleurs, naar
Abessinische zijde is overgeloopen. De Ne
gus heeft deze houding van het stamhoofd
ten zeerste gewaardeerd. Deze was in Abes-
sinië ter dood veroordeeld, doch uitgeweken
naar Eritrea, waar hij dienst nam bij het
Italiaansche leger. Bij de krijgsoperaties is
hij gedeserteerd en naar Abessinië terugge
keerd Hij is te Addis Abeba aangekomen,
waar hij heeft verklaard, dat het Italiaan
sche leger ernstig te lijden heeft van ziekten,
in hoofdzaak van dysenterie.
Voorts deelt men mede, dat onlangs des
nachts een verborgen schat, waartoe behoor
de de beroemde schat van Menelik, naar een
niet nader genoemde plaats is overgebracht.
Oorlogstuig voor Abessinië.
Reuter meldt uit Addis Abeba;
Er zijn hier 180 kisten met 12 herstel
plaatsen voor geweren en mitrailleurs uit
Europa aangekomen.
Onder leiding van dr. Brunner, vroeger
inspecteur van politiv te Weenen, een Oosten-
rijkschen kolonel en den Zwitserschen luite
nant Borgle, worden deze herstelplaatsen
opgesteld.
Bovendien zijn nog 5O0O geweren en mi
trailleurs van het modernste type en een
groote hoeveelheid medicamenten en ver-
bandstoffen aangekomen.
Binnenkort worden 400.000 gasmaskers
verwacht.
In het Noorden maken de Italianen zich
ongerust over plotselinge Abessinische be
wegingen. Wel bericht men, dat men thans
de Takazze heeft beieikt, doch het terrein
schijnt nog zoo vol te zitten met Abessini
sche guerilla-troepen, dat men met een nog
veel grootere voorzichtigheid te werk gaat.
Zoo zijn de Italianen genoodzaakt geweest
om op hun linkerfvleugel het gebied van
Azbi Dera te ontruimen, in verband met een
groote activiteit van de troepen van dedzjaz-
matsj Kassa. Bovendien hebben de troepen
van dedzjazmatsj Gabriet kar.s gezien om
tusschen de Italiaansche linies te geraken, in
het gebied tusschen Tembien en Makallé,
waardoor hij een ernstige bedreiging vormt
voor de Italiaansche voorhoede.
Ook ras Syoem is opgetrokken in Noorde
lijke richting, zijn troepen zijn ten Noorden
van Amba Adji gesignaleerd. Men houdt,
in verband met deze plotselinge Abessinische
bewegingen, rekening met een spoedig tref
fen. Een bericht uit Addis Abeba spreekt
reeds van een gevecht, dat gaande is bii
Antalo, waarbij ras Syoem er in geslaagd
zou zijn, de Italiaansche voorhoede terug te
dringen.
In liet Zuiden gaan de Italianen verder de
verbindingen met hun voorhoede tot stand
te brengen, tevens wijdt men daar veel aan
dacht aan het bezetten van de waterbronnen
Bij hun verderen opmarsch zullen de Itali
anen een zeer droog terrein moeten door
trekken, zoodat het van zeer veel belang is,
dat de toevoer van water zonder storingen
kan verloopen.
Wat den toestand aan het zuidelijke ge
deelte van het Somali-front betreft, ontvein
zen de Italianen zich niet, dat naar thans be
kend wordt de belangrijke strijdkrachten
van ras Desta in de streek van Sidamo en
Borranda, aan de grens van Kenia, gecon
centreerd zijn en dat meer naar het Noorden,
in de streek van Bale, tusschen Dzjoeba en
Oeësi Sjebelli dedzjaz Bellen Merib ongeveer
dertigduizend man verzemeld heeft, met het
klaarblijkelijke doel een inval te doen in Ita-
liaansch Somaliland, om achter de troepen
van Graziani te komen, maar ook daar is
de kwestie van het water van belang en men
meent, dat de Abessiniërs van hun plannen
zullen moeten afzien en in het defensief zul
len moeten blijven.
Inmiddels kon deze Abessinische bedrei
ging achter de Italiaansche voorhoede wel
verrassingen op het Zuidelijk front teweeg
brengen, dit te meer omdat de verbindingen
van de Italianen hier nog maar zeer onvol
ledig zijn
De Italianen hebben verder verkennings
vluchten gedaan tusschen Daggaboer en
Dzidzjiga, waarbij zij op verschillende
plaatsen bommen hebben laten vallen, met
het doel om Abessinische transporten onmo
gelijk te maken.
Veldslag in Zuid Tigre te wachten.
In den slag, welke binnenkort in Zuid-
Tigré wordt verwacht, trachten de Italianen
het initiatief te nemen.
De Ethiopiërs verzamelen thans hun strijd
krachten en zoeken het zwakste punt in de
Italiaansche stellingen om slag te leveren.
Om een vereeniging van de Abessinische
strijdkrachten, die dreigen door grooter aan
tal en meer terreinkennis sterker te worden,
te beletten, besloten de Italianen de geïso
leerde groepen te verjagen.
Vier Italiaansche colonnes rukken op
naar de Takazze om te trachten het front
van Danakil tot aan de Takazze recht te
maken.
Koloniale deskundigen zijn van oordeel,
dat de tegenstand van de Abessiniërs niet
lang kan duren
Karavaanleiders deelen mede, dat onder de
Abessiniërs verwarring heerscht; een aan
zienlijke groep krijgers weigert op te rukken
en anderen zijn gevlucht naar de dorpen bij
de Italiaansche linie.
Sas Spioem wint terrein.
Naar men te Addis Abeba vermoedt zal
aan de rivier de Gheva, een zijrivier van de
Takazze, tusschen Makalé en Antalo slag
worden geleverd. De aanvallende Abessini
sche troepen behooren tot het leger van Ras
Sejoem.
Zij winnen terrein op de Italianen
Een stamhoofd uit Eritrea is met een deta
chement van 1400 geweren, met 26 mitrail
leuses en materieel naar de Abessiniërs over
geloopen.
De Negus heeft hem een groote belooning
gegeven.
Naar verluidt zou het een ter dood ver
oordeeld Abessiniër zijn, die naar Eritrea
was uitgeweken en dienst had genomen in
het Italiaansche leger en thans weer naar de
Abessiniërs is teruggekeerd.
In den nacht is de staats-schat en de oor
logsreserve van Menelik overgebracht naar
een onbekende bestemming, misschien Hrotte
in het gebied van Ankobar.
Gorahai zou nog in het bezit
der Ethiopiërs zijn.
Een officieel communiqué bevestigt het
succes der Abessiniërs te Annale, nabij
Gorahai, en het buitmaken van zes Itali
aansche tanks.
Twaalf Italianen werden gedood en c.a.
duizend Italiaansche Somali's gevangen ge
nomen.
Men verklaart voorts, diat Gorahai en
Daggaboer nog steeds in handen der Abes
siniërs zijn.
Het gerucht houdt aan, dat het leger van
Ras Desta Zuidwaarts getrokken is langs de
grens van Kenja en Dolo gepasseerd zou
zijn, volgens sommigen op weg naar Lugh
Ferrandi, volgens anderen naar Moestahil,
in elk geval naar het Zuiden van de Italiaan
sche stellingen in het binnenland van Itali-
aansch Somaliland.
Te Tarrar heerscht kalmte en orde.
DE OVERSTROOMINGEN
IN FRANKRIJK.
Door den buitengewoon zwaren regen-
va blijft te Rhone wassen. Bij Avignon
is het overstroomde gebied reeds 20 K M
breed. De stad zelf staat voor vier vijfden
onder water. De bewoners van verschil
lende lager gelegen wijken moesten hun
woningen in booten verlaten.
Ook in de omgeving van Marseille
heeft het noodweer groote schade aan
gericht. Bij Toulon moesten verschei
dene bruggen voor het verkeer worden
gesloten.
De toestand in Noord-Abessinië.
(Dag. Overzicht.)
Studentenrelletjes te Caïro. (Bui
tenland.)
Spoorwegdieven berecht. (Rechts
zaken).
De rubberbrand te Amsterdam
door twee jongens gesticht. (Binnen
land).
Eenige opleving in de mijnen.
(Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
Demonstratie voor Engelsch
consulaat.
Tijdens de viering van den Onafhankelijk
heidsdag hebben te Kaïro vechtpartijen
plaats gehad tusschen studenten en de poli
tie. Negen-en-dertig personen werden ge
wond, waaronder 19 politiébeambten De toe
stand van sommigen is zorgwekkend.
De studenten vierden den Onafhankelijk
heidsdag door het werk te staken en betoo
gingen te houden, waarbij zij hun ontstem
ming over Sir Samuel Hoare te kennen
gaven en den oppositieleider Nahas Pasja
hun hulde betuigden.
Hoares verklaringen betreffende Egypte in
zijn in Guildhall gehouden rede vinden in de
Egyptische bladen een weinig gunstig ont
haal.
Omtrent de onlusten te Kaïro wordt nader
gemeld, dat zich bij de oproerige studenten
bepaalde vechtlustige elementen voegden en
dat een wilde menigte tenslotte naar het ge
bouw van het Britsche consulaat-generaal
trok, dat beschadigd werd en waarvan de
ruiten werden ingegooid.
Een Grieksch warenhuis moest Het'even
eens ontgelden; ook hier werden de ruiten
ingeworpen.
De politie zag zich in twee gedeelten der
stad genoodzaakt van de vuruwapens gebruik
te maken .waardoor verschillende personen
werden gewond. Verscheidene gedeelten der
stad, o.a. waar de legaties gevestigd zijn,
werden door de politie en de Egyptische in
fanterie afgezet.
De toestand is inmiddels rustiger gewor
den, doch men verwachtte gisteravond nog
meer onregelmatigheden, daar dan een
massa-vergadering van de Wafd zal worden
gehouden, waar het woord zal worden ge
voerd door Nahas Pasja.
Tientallen gewonden.
Zooals boven gemeld, heeft de opwinding
onder de bevolking, die veroorzaakt is door
de houding der Wafd-partij ten opzichte van
de regeering, tot botsingen geleid. Een troep
van ongeveer 100 studenten werd door de
politie aangemaand uiteen te eraan. Toen een
der studenten een slag met een gummistok
ontving, werd de politie door de menigte
aangevallen en ontwapend. Verscheidene
agenten werden over een muur in den onge
veer 6 meter lager liggenden tuin der Engel-
sche kazerne geworpen. De ooi'Re-officier,
die de leiding had en ernstig gewond werd,
riep Engelschen soldaten toe, hem te helpen.
De soldaten grepen evenwel niet in. Vóór er
politieversterking arriveerde, gingen de stu
denten uiteen.
In verband met het feit, dat Nahas Pasja,
de leider der Wafd-partij, voor gistermiddag
een massademonstratie had georganiseerd,
had de politie uitgebreide afzettingsmaat
regelen genomen. De onrust in de straten
duurt voort.
Nader wordt gemeld, dat 19 gewonde
politie-agenten en 18 demonstranten in het
gemeentelijke ziekenhuis zijn opgenomen.
Negen der politiemannen zijn ernstig ge
kwetst.
De gezantschapsgebouwen worden be-
waakt, deels door politie, deels door militai
ren Bij een demonstratie voor het Britsrhe
consulaat werden de etalage-vensters van de
grootste delicatessenwinkel ingeworpen.
Reeds 47 politie-agenten en
50 burgers gewond.
De onlusten duren nog steeds voort Tot
duverre zijn 47 agenten van politie en onge
veer 50 burgers gewond Onder de gewonde
genten bevindt zich een Engelsch inspecteur
van politie. Ook de voorzitter van den Hoo-
gen Arbeidersraad, Hamdi Bey Se'e'nasr,
lid van de Wafd-partij, heeft verwondingen
opgeloopen.
Eén doode, groot aantal gewonden.
De opwinding tegen Engeland, die de
Wafd-partij onder de bevolking gewekt heeft,
is huitengewoon groot.
Na het einde van de massa-vergadering
is het, toen Nahas Pasja zich naar het Volks-
