SCQV/fo/
SAXON
ZIJDETEELT IN NEDERLAND
ECONOMISCHE ASPECTEN.
Met steun van de overheid zou aan velen een bijver
dienste kunnen worden verschaft. Middel tot werk
verschaffing.
WIERINGERWAARD
BRUSSEL. 322 en 484 M. 322 M.t
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M 720 Brahms-Reger-concert.
GEMEENTELIJKE RADIO-
De zangvereeniging brensi een
serenade.
Alkmaarsche Politierechter
VERSTE
De ervaring heeft bewezen, dat de teelt
van zijderupsen in Nederland zeer goed
mogelijk is. De Nederlandsche zijdeteelt-
vereeniging telt reeds sedert 1929 een aan
tal telers onder haar leden en de Gooische
zijdeteeltvereeniging, die weldra geheel
met de eerstgenoemde zal samensmelten
om als economische afdeeling van het ge
heel deze teelt te bevorderen, maakt er
met stijgend succes propaganda voor. Dat
alles hebben we in een vorig artikel uit
eengezet. De cultuur van zijderupsen is in
Nederland echter al veel ouder dan deze
beide organisaties. We hoorden van
iemand te Baarn, die thans als 82-jarige
er op kan terugzien, dat hij reeds 75 jaar
geleden voor zijn plezier zich hiermede be
zig hield. Voor de meeste leden van boven
genoemde vereenigingen is het ook nu nog
een tijdpasseering en economische overwe
gingen spelen bij hen niet de hoofdrol. Het
is de Gooische vereeniging geweest, die
voor het eerst en wel sedert korten tijd
op ruime schaal de aandacht vestigde op
de economische aspecten, welke de zijde
teelt voor vele Nederlanders biedt in een
tijd, dat talrijke landgenooten, die naar
werk snakken, uitsluitend op steun van de
overheid zijn aangewezen, zonder er iets
voor te doen. De vice-voorzitter van deze
vereeniging, de heer J. H. Smitt te Huizen,
heeft ons ook daar het een en ander van
verteld.
Ideale huisindustrie.
De teelt van zijderupsen, zooals we die
in ons vorig artikel hebben beschreven, is
niet moeilijk. De moerbeiboom, die uit het
buitenland geïmporteerd moet worden,
groeit ook in ons klimaat uitstekend en
deze plant heeft niet een bepaalde grond
soort noodig om goed te gedijen. Mogelijk
is de eene grondsoort er wel beter voor
geschikt dan de andere, maar het gaat er
bij deze cultuur niet in de eerste plaats om,
welke boomen er het fraaiste bijstaan of
de meeste vruchten leveren, als ze maar
bladeren dragen, die de zijderupsen eten.
Dat is overal in den lande met een gelijk
succes te bereiken. Er hebben geruchten
de ronde gedaan, dat de moerbeiplant aan
het uitsterven was. De heer Smitt vertelde
ons, dat hij daar nog nimmer van had ge
hoord en dat integendeel de hier geplante
of gezaaide exemplaren het uitstekend de
den. Het afplukken der bladeren kunnen
de planten zeer goed verdragen, wanneer
het maar niet al te onoordeelkundig en op
een te groote schaal tegelijk geschiedt.
Kinderen kunnen dat werk doen en in het
zou een kleine verdienste worden ge
bracht.
De gemeente kan zich voordeel ver
schaffen, door deze teelt aan te moedigen.
De ingrediënten voor de zijdeteelt zijn
goedkoop; het duurste is de moerbei
struik, waarvan 3-jarige exemplaren 5 tot
6 cent per stuk kosten. Om te beginnen
zou nu een gemeente kunnen overgaan tot
beplanting van 600 vierkante meter met
duizend 3-jarige struiken, die, als ze in
Februari geplant zijn, in Juni blad dragen
en een 6000 rupsen kunnen voeden. In het
eerste jaar zouden dertig werkloozen ieder
200 rupsen voor hun rekening kunnen ne
men, die in een bak van een kwart vier
kanten meter kunnen geteeld worden. Het
is niet aan te raden, om dadelijk in het
groot te beginnen, want als elk bedrijf,
moet ook dit het eerste jaar worden ge
leerd. Het heele gezin kan medewerken in
deze ideale huisindustrie en zoo kunnen
als eerste stap een dertig gesteunden
eenige bijverdienste krijgen. Ook voor an
deren acht men in het Gooi de zijdeteelt
bijzonder geschikt. Men denkt in dit ver
band speciaal aan de zoogenaamde onvol
waardige arbeidskrachten, voor wie vaak
zoo moeilijk werk is te vinden. Er zitten
aan dit geval zooveel aspecten.
Een uitgave van 60 voor duizend.
3-jarige moerbeiplanten kan, zoo redeneert
men, iedere gemeente nog wel dragen. De
grond zou kunnen worden omgespit in
werkverschaffing onder toezicht van de
heidemaatschappij, die ook de leiding zal
moeten hebben bij het planten. Lukt de op
zet niet, dan kunnen de planten altijd nog
in een gemeentelijk park worden gebruikt,
hetzij los, hetzij als haag, zoodat het geld
nooit is weggegooid. Bovendien worden de
planten, als het met de zijdeteelt goed
gaat, steeds waardevoller, omdat er telken
jare meer bladeren aan komen. Zoo levert
een 5-jarige plant 900 gram loof voor
3040 rupsen en een 8-jarige plant 3000
gram loof voor 110120 rupsen.
Dit zijn eigenlijk nog meer sociale dan
economische aspecten. Wanneer tot de op
richting van een Nederlandsche fabriek
kon worden overgegaan, dan zou ook eco
nomisch veel zijn te bereiken. Daartoe zijn
reeds plannen in voorbereiding. Men wil
deze aangelegenheid grondig bestudeeren
en dan zich wenden tot den minister van
economische zaken, bij wien men voor
deze nieuwe industrie als zij levensvat
baar blijkt steun verwacht. De nadere
uitwerking der plannen zal echter nog wel
eenigen tijd vorderen.
algemeen kan het heele huishouden mede
werken aan dit bedrijf, dat zeer gemakke
lijk is te leeren.
Een droeve omstandigheid voor hen, die
zich om economische redenen met dezen
teelt inlaten, is evenwel, dat het bedrijf de
laatste jaren niet bepaald winstgevend is
te noemen. Kort geleden was dat nog wel
het geval, sedert de laatste jaren is daar
echter verandering in gekomen en nu le
vert het bedrijf zelfs verlies op. De markt
prijs van de cocons der zijderupsen is zoo
aanmerkelijk gedaald, dat de kostprijs niet
eens meer wordt vergoed.
Wanneer men den kostprijs kan
drukken door subsidieering van over
heidswege, zou althans het verlies
kunnen worden weggewerkt en zou
den velen, die thans tot lediggang ge
doemd zijn, hun dagen weer gedeelte
lijk met een bezigheid kunnen vullen.
Zij zouden zelfs een kleine bijver
dienste hebben en in de toekomst zou
op een of meer plaatsen in den lande
een zijdefabriek kunnen worden opge
richt, waardoor weer aan vele handen
werk zou worden verschaft. Nederland
voert voor ongeveer vier millioen gul
den aan zijde in, ongerekend de kunst
zijde, zoodat er wel een afzetgebied
kan worden gevonden.
In 1931 was de marktprijs van 1 kilo
gram cocons nog 7.50, Volgens de bere
kening van de Nederlandsche heidemaat
schappij kon iemand, die één hectare
grond in exploitatie bracht met 16 tot 17
duizend moerbeistruiken, een opbrengst
bereiken van 400 kilogram cocons. De
kostprijs daarvan werd met inbegrip van
alle werkzaamheden geschat op 4.70 per
kilo, zoodat men op deze hectare ruim
duizend gulden winst zou behalen. Thans
is de marktprijs evenwel teruggeloopen tot
2 en zelfs 1.50 per kilo, zoodat er per
kilo een verlies van 3 zou worden gele
den.
Werkloozen en werkver
schaffing.
Hoe wil men nu tot een sluitende exploi
tatie komen? Het plan van de Gooische
vereeniging, waarvoor per circulaire aan
alle gemeentebesturen in den lande op
grooteschaal belangstelling is gewekt, is
heel eenvoudig. Wanneer met steun van de
overheid de kostprijs tot bijvoorbeeld
3.50 per kilo kon worden verlaagd en
deze zelfde overheid zou de cocons voor
3.50 per kilo willen afnemen (om ze dan
met verlies op de vrije markt te verkoo-
pen), dan zouden vele menschen werk
kunnen krijgen door de beplanting van
groote stukken grond met moerbeistruiken.
En in het huisgezin van den ondersteunde
Jeeovitol levertraan weten-
schappelijk de beste lever
traan voor U en Uw kind.
Verkrijgbaar bii apothekers
en drogistenèfO.75 p. flacon
Qemeeutetaden
Installatie van den nieuwen
burgemeester.
Zaterdagmiddag vergaderde de raad
voltallig met als eenige punt op de agenda:
Installatie van den nieuwen burgemeester.
De tribune kon niet alle belangstellenden
bergen.
Precies 3 uur werd de heer Daan Kaan
met vrouw en kinderen door den lsten wet
houder, den heer Koster, binnengeleid. Ais
waarnemend burgemeester deed de heer
Koster mededeeling van het ingekomen stuk,
waarbij het H. M. de koningin had be
haagd den heer Daan Kaan te benoemen als
burgemeester van Wieringerwaard en
tevens een schrijven van den commissaris,
dat de heer Kaan de vereischte eeden in zijn
handen had afgelegd.
De heer Koster wees er o.a. op, dat Wie
ringerwaard steeds een eigen inwoner als
burgemeester had gehad, die de gemeente
kent en lief heeft.
Wanneer het spreekwoord „Goed voor
gaan goed volgen" waarheid bevat, kunnen
we verzekerd zijn dat het goed zal gaan.
Het burgemeestersambt eischt tegenwoordig
veel wettenkennis. Wij twijfelen niet of U
zult pogen U die eigen te maken.
Verder zult U op bijstand kunnen rekenen
van den gemeente-secretaris en van den oud
burgemeester. Ik ben er zeker van, dat Wie
ringerwaard zich gelukkig acht, U als bur
gemeester te hebben. In de hoop, dat deze
functie U zal geven, wat U er van verwacht,
overhandig ik U deze ambtsketen en ver
klaar ik U als burgemeester geïnstalleerd,
De heer Kaan bracht dank aan H. M. de
koningin, dat het haar heeft behaagd, hem
als burgemeester te benoemen, daarna aan
Z.Ex. den minister van Binnenlandsche
Zaken en aan den commissaris der koningin,
dat deze hem heeft willen voordragen, maar
vooral aan hen, die zijn candidatuur hebben
gesteund. Op gemeentelijk terrein zal spr
zich nog moeten inwerken. Op den lsten
wethouder, tevens mijn vriend, hoop ik te
mogen rekenen, alsmede op de medewerking
van wethouder Sybrands en de leden van
den raad.
De gemeentebelangen mogen den grondslag
zijn voor een goede samenwerking. Mijner
zijds, aldus spr., zeg ik mijn volle medewer
king toe. Spr. dankte voor een prachtige
bloemenmand en richtte daarna het woord
tot den heer Haringhuizen en hoopte, indien
noodig, op diens voorlichting en steun te
mogen rekenen.
Met den heer Los, den aanstaanden secre
taris, hoopte de heer Kaan ook prettig
samen te werken.
Met vol vertrouwen ging spr. ook tege
moet de samenwerking met den heer van
den Brink en echtgenoote, alsmede met den
opzichter, den heer Groot.
Ook de aanwezigheid van vele autoriteiten,
burgemeesters van andere gemeenten, vrien
den en kennissen, stelde spr. op hoogen
prijs en hij deed een beroep op aller mede
werking.
De financieele toestand is niet roos
kleurig. Spr. wilde hopen, dat een betere
tijd mag aanbreken en verklaarde het voor
zitterschap gaarne te aanvaarden.
Wethouder Sybrands beloofde, dat het
aan samenwerking niet zal ontbreken, waar
na ook de heer Goosens de hoop uitsprak,
op een goede samenwerking, waarbij de heer
Rol zich gaarne aansloot. De openbare ver
gadering werd nu gesloten, waarna door
wethouder Koster gelegenheid werd gege
ven om tot den nieuwen burgemeester te
spreken.
Hiervan werd gebruik gemaakt door den
oud-burgemeester, den heer Haringhuizen,
die volle medewerking toezegde en de hoop
uitsprak, dat de heer Kaan tot diens groote
voldoening zijn ambt moge vervullen.
Verder sprak de heer Loggers, mede na
mens de heeren Breebaart en Zwart; de heer
van den Brink namens het personeel, wat
vergezeld ging van een mand bloemen. De
heer Sieswerda sprak namens hef onder
wijzend personeel; de heer Breebaart na
mens de vereeniging van burgemeesters en
secretarissen.
Op korte, doch krachtige wijze werden de
diverse sprekers door den heer Kaan be
dankt, waarna de aanwezigen, die daartoe
lust gevoelden, werdien verzocht mee naar
zijn woning te gaan om daar nog gezellig
eenigen tijd bijeen te zijn
Van deze uitnoodiging hebben velen ge
bruik gemaakt.
Woensdag 20 November.
HILVERSUM, 301 M- (VARA-
uitz.) 8 E. Walis en zijn orkest.
9.— Gr.pl. 9.30 Kookpr. 10.—
Morgenwijding. 10.15 Lezing, so
listenconcert en deel. 12.De
Bohemians. 1.—1.45 Fantasia. 2.—
Voor de vrouw. 2.15 Viola en piano
recital. 2.30 Gr.pl. 3— Voor de
kinderen. 5.30 Dansmuziek. 6.—
Orgelspel. 6.30 Populair concert
6.55 Sportuitz. 7.10 Verv. populair
concert. 7.30 Causerie. 7.57 Herh.
SOS-ber. 8.— Ber. 8.05 Residentie
orkest m. m. v. pianosoliste. 9.—
Hoorspelfragm. (gr.pl.) 9.35 VA-
RA-orkest mmv. solisten. 10.15 VA-
RA-varia en ber. 10.25 Verv. con
cert. 11Causerie. 11.20 Cym-
baal-recital. 11.30—12Gr.pl. en
pianospel.
HILVERSUM, 1875 M. (NCRV-
uitz.) 8.— Schriftlezing. 8.15—
9.30 Gr.pl. 10.30 Morgendienst,
li.12.Viool en piano. 12.15
Gr.pl. 12.30 Kwintetconcert. 2
Gr.pl. 2.15 Zangen piano. 3.15
Gr.pl. 4.— Christ. Liederenuurtje.
5,Kinderuur. 6.Landbouw-
causerie. 6.30 Afgestaan. 715 Rep.
7.30 Lezing over Abessinië. 8.
Ber. Het Stichtsch Salon-orkest.
9— Causerie. 9.30 Orgelconcert.
(10.— Ber.) 10.3011.30 Gr.pl.
DROITWICH, 1500 M. 11-20
11.50 Gr.pl. 12.05 Orgelspel. 12.20
Ch. Manning's orkest. 1.50—2.20
Gr.pl. 3.10 Piano-recital. 3.35 Sted.
orkest Bournemouth mmv. cello
solist. 5.05 Western Studio-orkest.
5.35 Trioconcert. 6.20 Ber. 6.50
Piano-recital. 7.10 en 7.25 Lezin
gen. 7.50 Het BBC-dansorkest. 8.35
Causerie. 8.50 BBC-Symph.-orkest
mmv. P. Casals, cello. 9.50 Ber.,
verv. concert. 11.05 Cabaret. 11.35
12.20 Dansmuziek.
RADIO PARIS, 1648 M. 7.20 en
8.20 Gr.pl. 12.35 Orkestconcert.
2.50 Orkestconcert. 4 20 Kamermu
ziek. 5.50 Kamerconcert, olv. Cloez.
9.05 Radio-tooneel. 11.05—12.35
JiadiopauftaMttta
50 Omroeporkest. 6.50 Zang.
7 10 Gr.pl. 7.20 Rep. 9.35 Omroep
orkest. 10.25—11.50 Dansmuziek.
KEULEN. 456 M. 5.20 Haven
concert. 7.50 Orgelconcert. 9.50
Koorzang. 11.20 Orkestconcert.
12 25 Kamermuziek. 2.20 Cello en
njano. 3.20 Populair concert. 6.05
Vocaal en instrumentaal concert.
7 20 Het Peterkwartet. 8.05 Voor
Oud-strijders. 8.45 Orgelconcert.
9 5011.20 Orkestconcert.
1220 Gr.pl 12.50 Salon-orkest.
1 50—2 20 Gr.pl. 6.20 Kamermu
ziek. 7.35 Gr pl. 8.20 Salon-orkest.
8 50 Hoorspel. 9.35 Salon-orkest.
10 3O_ll 20 Dansmuziek. 484 M.j
12 20 Gr.pl. 12.50 Omroeporkest.
1 50—2 20, 5.20, 6.50 en 7.35 Gr.
pi. 8.20 Omroeporkest. 9.35 Ween-
sche muziek. 10.3011.20 Gr.pl.
9.20 Ber. 9.50 Viool en piano.
1005 Weerber. 10.2011.20 Con
cert uit Flensburg.
Lijn 1Hilversum I.
Lijn 2: Hilversum II.
Lijn 3: Brussei \h. 8.05—9.20,
Keulen 9.20—1120, Kalundborg
11.20^-12.20, Brussel VI. 12.20
14.20, Keulen 14.20—14.50, Ka
lundborg 14.501520, Keulen
15.20—17.20, Beromünster 17.20—
17.50, Berlijn 17.50—18.50, Wee-
nen 18.50—19.30, Leipzig 19.30—
21 20, Weenen 21.20—22.05, Boe
dapest 22.05—22.45, Weenen 22.45
—24.—.
Lijn 4: Parijs Radio 8.05—8.50,
Normandië 8.50—10.20, Lond.
Reg. 10.20—12.35, Droitwich 12.35
—14.20, Lond. Reg. 14.20^-15.10,
Droitwich 15.1018.20, D.sender
18.20—1850, Droitwich 18.50—
19.10, Lond. Reg. 19.1019.5<\
Daarmee was het nog niet afgeloopen De
zangvereeniging „Apollo", waarvan de heer
Kaan ook langen tijd werkend lid was, meen
de ook niet achterwege te moeten blijven en
was ongeveer halfacht op het erf van den
heer Kaan bijeengekomen om een drietal
nummers te zingen.
De heer Kaan zeide zeer getroffen te zijn
door deze hulde. „Apollo'' is een der oude
vereenigingen in de gemeente en van zijn
kant wilde hij gaarne toezeggen, zoo noodig
„Apollo" van dienst te zullen zijn.
De heer van Ham, de directeur, sprak na
mens de vereeniging en in goed gekozen
woorden werd de heer Kaan gefeliciteerd
Men kon niet lang binnen blijven, want in-
tusschen was de muziekvereeniging „Ons
genoegen" ook present om een drietal num
mers ten gehoore te brengen.
Ook hiervoor was de heer Kaan zeer erken
telijk. De naam „Ons Genoegen", aldus spr.,
is zeer goed gekozen. Jelui werken ten ge
noegen van de burgerij en tot eigen genoe
gen. Bij de oprichting stond ik er sceptisch
tegenover, maar ik moet eerlijk bekennen,
dat ik mis heb gezien Ook de leden van
„Ons Genoegen'' werden binnenshuis ont
vangen.
Begrijpelijkerwijze was het op den weg
zeer druk.
JlechUtaken
Strafzitting Maandag 18 Nov.
Mishandeling.
De niet verschenen Texelaar Arie E.
had op 3 September het stoute stuk dur
ven bestaan zijn mede-eilander, de wel
bekende heer Cornelis Boon aan te val
len, hem in het gelaat te stompen zoo-
dat hij zelfs bloedend werd verwond en
eep bult op zijn onpchulditr hpofd opliep.
De heer E. vermeende geld te moeten
vorderen van Boon en toen deze over
dracht van het verlangde duimkruid
nier naar wensch verliep, trad hij op de
bovenomschreven strafbare wijze op.
Gevorderd werd 30 boete of 15 dagen
hechtenis. Uitspraak conform den eiech.
Een langgevingerde Heldarsdie
juffrouw.
Een 25-jarige gehuwde Heidersche
dame, Aaltje B., huisvrouw P. M., te Hel
der, was gedagvaar op des politierech-
tersjour om zich te verantwoorden over
't laakbar efeit, dat zij omtrent Mei zich
had schuldig gemaakt aan diefstal van
diverse dameskleeren, kouzen, hand
schoenen en een damestaschje. allee
eigendom van mej. H. M. Dorre, die haar
kleederen had achtergelaten in de Sta
tions-restauratie in een ongesloten kast,
van welke fraaie gelegenheid mej. M.
gebruik had gemaakt haar slag te slaan.
Hoe verdachte tot dit laakbare feit was
gekomen, scheen ze zelf niet te kunnen
verklaren.
De heer Wiggers, die zelden in derge
lijke treurige zaakjes wordt gemist,
toonde zich niet afkeerig haar een kans
op reclasseering te gevsn en adviseerde
eevoorw. straf. Haar ir.an verdient
slechts 13 en er zijn ook kinderen.
De officier 6tapte nu in 's heeren Wig
gers schuitje en requireerde, onder waar
schuwing aan de patiente, haar zwak
karakter ter dege te herzien, 2 maanden
gev. voorw. met een proeftijd van 3 jaar.
Vonnis conform den eisch.
Ongewenschte bezoekers in de
geref. kerk.
Een drietal plattelands jonge heeren,
we zouden liever zeggen lummels, de
18 jaar niet te boven gaande en luiste
rende naar den naam van Piet V., Jelles
M. en Corn. Gr., hadden op 14 Juli een
bezoek gebracht aan de gereformeerde
kerk te Andijk in den morgendienst en
zich alstoen op een zoodanig onordelijke
wijze gedragen, dat de toezichthouder
Piet Kooyman hen gelaste het kerkge
bouw te verlaten, aan welk bevel niet
feuilleton
5225 G. P. BAKKER
53)
„Je kunt gelijk hebben", viel Saxon haar
opgewonden in de rede. „Het zou ook een
aanwijzing kunnen zijn, een boodschap: In
de nabijheid ligt de schat begraven Ik
zal
J'Su1l" j1,Visterde ze- »Ik g^oof, dat ik
iets hoorde
Saxon legde zijn oor tegen den muur
luisterde scherp. „Ja", klonk zijn oordeel!
„Heel ver weg hoor ik plassende voetstap
pen. Er komen menschenHij haalde een
pistool te voorschijn zette de scherpe schop
die aan zijn gordel hing, naast zich neer.
„Klim over den muur. Verberg je daar.
Ik zal ze warm ontvangen".
„Neen, neen", fluisterde Marion. „Vlug,
kom mee. Samen achter die steenen, dan
kunnen we hooren en zien, wat ze in hun
schild voeren".
„Je hebt weer gelijk", beaamde hij. „Een
ongeziene vijand telt dubbel".
Saxon hielp haar over den muur. Ze gin
gen op 'n paar steenen zitten. Hij drukt»
haar een pistool in de hand. Vol spanning
wachtten zij de komende gebeurtenissen
af,
HOOFDSTUK XXXIII.
„Hier in deze afschuwelijke spelonk zou de
schat begraven zijn", klonk een heldere
stem op een ietwat spottenden toon. „Het
ziet er hier onheilspellend genoeg uit, om
bang van te worden. Een smal pad en een
groote diepe moeraspias. Zeer geschikt voor
verborgen schatten. Zet de lantarens daar
maar neer. Ze geven tenminste een beetje
lichtEn wat is daar achter dien
muur?"
„We hebben die brokken steen opgesta
peld en met kalk aangevuld; daar achter is
de gang ingestort".
„Weet je het zeker, Peter? 't Was een
ellendige tocht".
„Ja, Bastiaan en ik zijn hier reeds eeni
ge malen geweest. We hebben den boel een
beetje opgeruimd en in de gang op de
minst begaanbare plaatsen steenen gelegd.
Je moet niet vergeten dat we een vadem ot
tien gedaald zijn. Het is gelukkig een bui
tengewoon droge zomer. Als de Elbe niet
zoo laag stond, zouden we hier als ratten
verzuipen. Het grondwater zou zooveel
stijgen, dat het één vuile watermassa zou
zijn tot boven aan het gewelf. Bij flinke re
genbuien zouden de schatten voor ons ver
loren zijn".
„Hoe weet je, dat de kostbaarheden hier
liggen?"
„Ik ben er bij geweest dat ze verborgen
werden. Zé lagen op een andere plaats on
der het huis met den toren, maar mijn
vriend' de oude wonderdokter, meende dat
ze daar niet langer veilig waren. Met ons
drieën hebben we ze hier heen gesleept. Een
1 zwaar karwei, drie dagen lang hebben we
er aan gewerkt".
„En jij bent de eenige, die dat weet?"
„Ja".
„Hoe zoo?"
„De wonderdokter vernam, dat de plaats
waar ze begraven lagen bekend geworden
was. We konden ze nog juist op tijd in vei
ligheid brengen. Toen de Pappenheimers
de plek hadden gevonden was het nest
leeg".
„Wie was de andere helper?"
„Schwarz".
„De wonderdokter nam ons een eed af,
dat we met niemand er over mochten spre
ken, maar zooals je wegt, hebben ze hem
in een hinderlaag gelokt en doodgeschoten-
Schwarz deelde zijn lot. Ik werd gevangen
genomen, redde iqijn leven, maar dat is
weer een andere geschiedenis. De plek heb
ik niet verraden. Ik ben de eenig overge
blevene die weet, waar de kostbaarheden
zijn. Ze liggen daar". Hij wees naar het
vunzige water. „Nadat we den schat in
dien afgrond begraven hadden, hebben we
den muur van onderen doorgebroken en het
water stroomde binnen met zoo'n vaart dat
we ons slechts met moeite in veiligheid kon
den brengen".
„En heeft niemand je kunnen zipn?"
„Onmogelijk. We hebben zorgvuldig op
gepast dat we niet bespied werden. Ik her
inner me nog dat we bij het overbrengen
van een groot pak sluipende voetstappen
meenden te hooren. We hebben overal ge
zocht, alle gangen afgeloopen, maar nie
mand gevonden. Blijkbaar waren het ratten,
die zijn hier bij duizenden".
„En Bastiaan?"
Hij was altijd mijn boezemvriend. Alleen
zagen we geen kans den schat te lichten.
Daarom nanjen we jou, den man van
Werben, als derde in het geheim. We we
ten, dat je vele vrienden heht en niet kei-
zersgezind bent. Jij zpudt oqs kunnen hel
pen om de kostbaarheden naar een veilige
plaats te vervoeren en te verkoopen tegen
de volle waarde".
De man van Werhen, een langbeenige
donkere man met een haakneus, zei:
„Je hebt je woord gebroken, Peter".
„Neen, ik deed mijn eed aan mijn vriend
en hij is dood. De schat zou hier anders
eeuwig blijven liggen".
„Gelijk heb je'% zei de man van Werben,
„maar het goed behoort ons niet".
„Aan wien dan? De rechtmatige eigenaar
is keizer Ferdinand. Von Pappenheim is in
zijn dienst. De eigendommen waren rech
tens verheurd toen de stad veroverd was
Oorlogsrecht. Zouden yyij ze aan den keizer
geven?"
Keliik". mengde Bastiaan
zich in het gesprek. „Geen van ons drieën
zou willen, dat keizer Ferdinand ze kreeg
om zijn soldaten te betalen, die tegen ons,
Protestanten, vechten".
„Je hebt mijn bezwaren weggeredeneerd"
antwoordde de man van Werben „Ik geloof
dat er voor ïuUie meening veel te zeggen
valt. Vertelde de wonderdokter je niet aan
wien ze oorspronkelijk behoorden?"
„Neen. Hij was zeer geheimzinnig Hij
had haast, wist niemand te vinden om hem
dadelijk te helpen. Hij zei: „Wil je mij hel
pen gaarne, maar verder gaat het je geen
duivel aan. Begrepen?"
„Zou er,veel zijn?"
„Heel veel. Misschien voor een millioen.
Overvloed, rijkdom, weelde. Alles kan je
thans voor goud koopen", beweerde Peter.
„De mooiste vrouw ter wereld zal de mij"?
worden. Zij zal mij niet weigeren, als 'k
met zooveel geld kom. In aeze ellendige
tijden is ieder bang voor armoede Eep
vrouw vraagt niet meer: Heb ik hem lief-
Maar ze berekent nauwkeurig of de man
genoeg heeft een onbezorgd, rijk bestaan
te verzekeren. Mooi of leeTijk, jong of oud,
dom of verstandig, geestig of vervelend,
doet er allemaal geen steek toe, zonder geld
zou ze mij nooit nemen, doch als ik ri]k
ben"
„Gelijk heb je, Peter", sprak de man van
Werben.
„Wat is dat voor geluid?" vroeg hij eens-
klaos
„Ben je bang?"
„Bang, ik? Strijk dat maar door, maar
ik meen iets te hooren".
„Zeker weer die vervloekte ratten", o°r"
deelde Bastiaan.
„Steek de fakkels aan. Zet ze tussch®f!
dje steenen. Ratten schuwen het licht.
zjin banger voor ons dan wij voor hen
Wacht even". Hij haalde een zwaar pi»t°o1
te voorschijp, scnoot het af in het water-
Het klonk als een kanonschot, de echo her
haalde het meerdere malen. t
„Nu zullen ze den eersten tijd wel koest
jn".
Er volgde een doodschte stilte. KaM
ging de man van Werben zijn pistool weer
laden.
(Wordt vervolgd)-
zijn
