De buitenlandsche dienstboden.
[Buitenland.
ALKMAARSCHE COURANT van VRIJDAG 22 NOVEMBER 1935
Tekort aan Nederlandsch personeel?
De meening van het hoofdbestuur van
de Ned. Ver. van Huisvrouwen over
het vergunningsstelsel.
CURSUSSEN IN DE EERSTE
PLAATS NOODIG.
Proces te Aix geschorst.
KOLENDAMPVERGIFTIGING.
pet vraagstuk der buitenlandsche ar-
l>ej,iskrachten heeft reeds langen tijd de
aandacht van de regeering. Men weet,
dat er voor sommige beroepen een ver
gunningsstelsel is in het leven geroepen
en dat deze vergunningen niet dan na
rijpelijk onderzoek worden gegeven. Er
ia echter een bepaalde categorie buiten
landsche arbeidskracehten, welke nog
i>uiten dit vergunningsstelsel valt en
die aan den anderen kant het meest in
het oog loopt. We bedoelen het buiten
landsche huispersoneel, waarover al
veel is geschreven en waarover nóg meer
wordt gepraat. Naar schatting zijn er
liier te lande een 35 40 duizend Duit
sche en 0ostenrijk6che dienstmeisjes
die posities innemen, waarvoor wel in
d« eerste plaats Nederlandsche meisjes
dienden te zijn aangewèzen, waarvan er
immers zoo velen de lasten in gezinnen
meteen werkloozen vader of kostganger
verzwaren.
Dit is een toestand, die naar veler
oordeel niet gehandhaafd kan blijven.
Men vindt de buitenlandsche dienstbo
den meest in de steden, doch ook in de
dorpen van het platte land komen ze
voor. Ieder kent, hetzij uit eigen om
geving, hetzij bij anderen de Gretchens,
de Lotte's, de Elfriede's of hoe ze heeten
mogen, die werk verrichten en loon ver
dienen, waarvoor eigenlijk vele van het
thans in lediggang rondhangende korps
van Nederlandsche meisjes uit den
werkenden stand in aanmeiking dienden
te komen. Maarvele mevrouwen
konden met een landgenoote niet slagen
of konden maar al te gemakkelijk een
buitenlandsche kracht vinden, die het
werk naar tevredenheid deed. Zoo ken
nen wij gezinnen, waarvan het hoofd bij
een zich bij uitstek nationaal noemende
richting is aangesloten, doch waar in de
kc iken Duitsch of althans Nelerlandsch
meteen opvallend vreemd accent wordt
gesproken! De meeste van deze buiten-
Itodsche dienstmeisjes munten boven
dien uit door groote spaarzaamheid en
iet zal wel niet gewaagd zijn, te veron
derstellen, dat zij tezamen per jarr on
geveer 5 millioen gulden over de grenzen
naar hun verwanten sturen, een kapi
taal bedrag, waar niets van terug komt.
De minister van sociale zaken heeft
nu j.1. Dinsdagavond in de Tweede Ka
mer medegedeeld, dat binnen korten tijd
ook het huishoudelijk personeel in het
vergunningsstelsel zal worden opge
nomen, zoodat het dan van de goedkeu
ring van den door den minister met de
behandeling van deze materie belasten
ambtenaar zal afhangen, of men een
Duitsche of andere vreemde dienstbode
mag hebben. Het spreekt natuurlijk
vanzelf, dat dit vergunningsstelsel soe
pel zal worden toegepast, zooals het ook
met de reeds eerder daarin opgenomen
beroepen het geval is, doch op den duur
zal de regeering er naar streven, de
meeste plaatsen, die nu nog door buiten-
landsch huispersoneel worden ingeno
men, door landgenooten te doen bezet
ten. Deze kwestie, die voor vele huishou
dens van zoo groot gewicht is, leek ons
bMangrijk genoeg, om eens te gaan be-
sp-eken met het hoofdbestuur van de
Nederlandsche vereeniging van huis
vrouwen. De secretaresse daarvan, me
vrouw mr. D. R. E. Oppenheimer
Belinfante, te 's Gravenhage, heeft ons
welwillend de meening van het hoofdbe
stuur ontvouwd.
De huisvrouwen-veraeniging is al
eenige jaren met deze aangelegenheid
be ig, zoo vertelde ons mevrouw Oppen
heimer; het bestuur meent nl., dat de
vereeniging niet alleen de belangen der
huisvrouwen heeft te behartigen, maar
dat ook aan het algemeen belang moet
worden gedacht. De aanwezigheid nu
hier U. lande van zoo veel vreemde
dienstboden acht men een scheeven too
stend, die strijdig is met het algemeen
belang. Daar komt bij, dat het voor Ne
derlanders in het buitenland steeds
moeilijker wordt om werk te vinden en
dat een groot deel van het hier verdien
de loon naar het buitenland wordt ge
stuurd, waar geen inkomsten tegenover
staan. Het hoofdbestuur heeft dan ook
ongeveer twee jaar geleden een rond
schrijven gericht aan alle 93 afdeelin-
Ken, waarin op dezen abnormalen toe
stand werd gewezen en gevraagd werd
J®ts te doen om het te kori. aan geschoold
Nederlandsch huispersoneel aan te vul
len. Er zij daarop in enkele plaatsen
eursussen opgericht, waarvan speciaa'
die te Rotterdam een succes is geworden.
De hoofdzaak, waar de 6Choen wringt,
hcht de vereeniging n.1. de omstandig
heid, dat er te weinig geschoold Neder
landsch personeel beschikbaar is. Men
«an de meisjes, die er om economische
®n sociale redenen voor in aanmerking
gouden komen, niet zoo maar als
®nstmeisje in een huisgezin plaatsen,
een26 iar«n geleden gemakkelijk
t P'aats in een fabriek of op een kan-
ken n(|en vinden, zijn ze den huiselij-
boJ^id niet gewoon; zij willen er
zoo v i n'6t Raarne aan, omdat ze dan
hanen» v*n ^un vrijheid missen. Hier
gekn, er *6ts: de uit den vreemde hier
ai"beiH€r'. dienstmeisjes zijn gewillig,
hierri zlaa®» sober en veelal welgema-
jes vaJf»Wijl d« Nederlandsdche meis-
hecht Veftl aan hun vrijheid ge-
un. Mogelijk is, dat we den kant
op gaan van het Amerikaansche stelsel,
waarbij in de meeste gezinnen geen
huispersoneel aanwezig is, maar hier is
men daar meerendeels niet op ingesteld.
Be buitenlandsche meisjes zijn boven
dien alle in diensten voor dag en nacht,
terwijl daar juist de Nederlandsche een
groot bezwaar tegen hebben. De vrije
avonden, de vrije Zaterdagmiddag en
de vrije Zondag steken dan ook wel
scherp af tegen de werktijden, die van
de dienstmeisjes voor dag en nacht wor
de. verlangd. Naar de meening van
mevrouw Oppenheimer zullen hierin de
huisvrouwen ook wat moeten toegeven.
De geest dient aan beide zijden te ver
anderen zoowel bij de werkgeefster als
bij de werkneemster, en een vrije mid
dag b.v. mag naar haar meening aan de
meisjes niet worden onthouden, zooals
dat ook bestaat bij de onder de arbeids
wet vallende beroepen.
De nu door minister Slingenberg aan
gekondigde maatregel juichen de huis-
vrowen dus wel toe, maar hij dient met
grooten tact te worden gehanteerd.
Vóórdat men de buitenlandsche meisjes
uit de Nederlandsche betrekkingen weert,
moet men de zekerheid hebben, dat er
voldoende behoorlijk personeel tegen
over 6taat. Daarom moeten de cursussen
voor huishoudelijk personeel veel meer
worden uitgebreid, want let aantal af
geleverde meisjes blijft steeds nog over
al beneden de honderd. Daarmee kunnen
de plaatsen, die nu nog door het buiten
landsche meisjes worden ingenomen,
onmogelijk worden gevuld den het aan
tal uit anderen hoofde 70or zulk een be
trekking geschikte ederlandsche meis
jes, dat thans door de vreemdelingen
wordt verdrongen, is maar heel miniem.
In het algemeen is er r.og te weinig
animo voor de cursussen. Sommige af
delingen hebben aan den oproep van
het hoofdbestuur geen gevolg gegeven,
omdat ze voor de cursussen geen mate
riaal hadden. Daarom zal misschien een
lichte pressie van de overheid in de ge
vallen, dat de meisjes uit een gezin
komen, waar van den werkloozensteun
gbL-.efd wordt, gewenscht zijn. Die pres
sie mag echter niet te -waar zijn, want
als de meisjes contre coer een betrek
king als dienstbode aanvaarden, zijn het
ge-n aanvename werkkrachten. Men
moet ze voor het werk zien te winnen.
Minister Slotemaker de Bruine heeft
eenigen tijd geleden, toen hij nog minis
ter van sociale zaken was. een circulaire
gestuurd aan de gemeentebesturen, om
ook eens op het vraagstuk van de werk-
looze meisjes de aandacht te vestigen.
Zelfs kan er in zoo n geval aan een cur
sus subsidie worden verleend. De ver
eeniging heeft ook gevraagd, of het niet
mogelijk zou zijn. dat, in plaats van het
gebruikelijke twee derde deel van het
loon. als het dienstmeisjes betrof bij
voorbeeld één derde deel ervan werd af
gehouden van het steunbedrag van den
werkloozen vader of kostwinner. Dat zou
natuurlijk het aanbod stimuleeren, doch
de minister had er bezwaren tegen. Wel
kan in sommige gevallen het steunbe
drag worden gekocht, wanneer 'n meisje
uit een werkloos gezin weigert zich als
dienstbode op de arbeidsbeurs op te
geven.
Minister Slingenberg heeft nu een
wetsontwerp in den maak, om fabrieks
arbeid voor meisjes beneden 16 jaar te
verbieden. Het is nu om advies bij den
hoogen raad van arbeid en als het een
maal wet mocht worden, zou het mis
schien het dien6tbodenvraagstuk ook een
6tap naar een oplossing kunnen bren
gen. Men hoopt dan de jonge meisjes,
als ze eenmaal in dit beroep werkzaam
zijn, er op den duur voor te behouden.
Aan deze zaak zit echter ook een poli
tieke kant, omdat de vrijheid van be
roep er door voor de vrouwen beknot
wordt en de gelijkheid wordt opgeheven.
Daarom zou de huisvrouwen-vereeni-
ging niet durven adviseeren op dezen
weg nog verder te gaan.
Wat evenwel bovenai noodig is me
vrouw Oppenheimer legde er nog eens
sterk den nadruk op is een behoor
lijke opleiding. De meisjes (en voor de
minderjarigen ook de ouders) dienen
daarbij een verklaring te teekenen, dat
ze .ia afloop daarvan een passende be
trekking als dienstbode zullen aanvaar
den. want anders helpt het nog niemen
dal De leerlingen behooren tegelijkertijd
een practische opleiding te krijgen in
daartoe geschikte huisgezinnen, waar
een dienstbode aanwezig is, welke ge
zinnen daarvoor een kleine vergoeding
ontvangen. Sommigen ijveren voor een
soort leerlingenstelsel, zooals dat in
Duitschland bestaat, doch het is nu al
vaak moeilijk, om geschikte gezinnet)
voor de practiêche opleiding naast de
cursussen te vinden, en velen zijn ook
bevreesd, dat dit systeem zou ontaarden
in een soort kinderexploitatie. De meis
jes vinden de cursussen over het alge
meen prettig, doch de groote vraag is
natuurlijk, hoe ze zich in een dienstbe
trekking houden. Over het algemeen
heeft men daarmee zeer bevredigende
ervaringen. Maar er zijn nog veel te wei
nig van zulke cursussen en veel te wei
nig leerlingen!
We hebben hiermede het vraagstuk
bekeken van het standpunt der huis
vrouwen. Er is echter ook nog een ande
re, niet minder belangrijke, kant aan
n.1. die van de werklooze jeugd. Op dit
gebied is sedert eenigen tijd werkzaam
de heer J. Buiskool, burgemeester van
Delfzijl en rijksinspecteur voor de werk
verschaffing in de provincie Groningen.
We hebben naar aanleiding van deze
kwestie ook hem een bezoek gebracht,
waarvan we in een volgend artikel zul
len vertellen.
In Januari betfint het tweede
proces.
Gistermorgen werden de drie Oestasji
door he parket ontboden, doch zij weigerden
te gaan. Zij weigerden eveneens hun nieu
wen verdediger, den deken Saudino, en zijn
beide collega's in de gevangenis te ontvan
gen. Zij hebben hun voedselweigering ook
voortgezet.
De Oestasji waren evenwel aanwezig op
de zitting van gistermiddag, welke begon
met een verklaring van Saudino, den deken
van de balie te Aix, die, zooals men weet, is
aangewezen als verdediger der Oestasji. Hij
zeide: „Ik heb met angst en vreeze de taak
op mij genomen, waarmede het hof mij be
last heeft, en die een deken niet kon weige
ren. Ik ben mij ervan bewust, dat ik ondanks
alle moeite niet tegemoet zal kunnen komen
aan het gebrek aan middelen waarover ik
beschik, als gevolg van het feit, dat de ver
dachten geen vertrouwen in mij stellen, en
mij geen confidenties hebben gedaan, zooals
aan hem, dien zij gekozen hebben, en zonder
welkeg een verdediging mogelijk is.
Ik verzoek het hof derhalve mij niet een
dergelijke taak op te leggen, en het verhoor
uit te stellen tot een andere zitting, om de
verdachten in staat te stellen, naar eigen
verkiezing een verdediger aan te wijzen.
De procureur-generaal verklaarde daarop:
Ik koester teveel eerbied voor de rechten van
de verdedigiftg, dan dat ik niet het verzoek
van den deken zou inwilligen.
Het Assizenhof gaat daarop in raadka
mer en komt enkel minuten later weder te
rug, waarop de president verklaart, dat de
behandeling wordt uitgesteld. Hij verklaart
de zitting, en tegelijkertijd het verhoor, voor
gesloten.
Het tweede proces zal in Januari a.s. aan
vangen.
Desbons heeft vanmiddag een nieuw cas
satieverzoek ingediend tegen zijn veroor
deeling tot een berisping, die Maandag, vóór
zijn royeering, is uitgesproken.
Hij verklaarde aan journalisten, dat hij
zich over eenigen tijd naar Turijn zou bege
ven om dr. Pawelitsj bij te staan, die moet
verzoeken, Italië te mogen verlaten, om zich
ter beschikking van de Fransche justitie te
stellen. Hij verklaarde eveneens, dat hij zich
met de zaak der drie Oestasji bezig zou blij
ven houden en dat hij hoopte in Januari, bij
het tweede proces, André Berthon ter zijde
te kunnen staan.
De Raad van de Orde van Advocaten, in
geschreven bij de Parijsche Balie, heeft de
kwestie-Desbons bestudeerd en heeft een
proces-verbaal opgesteld, waarin o.a. wordt
gezegd:
„De Raad is zeer getroffen door het ver
nemen van het feit, dat een advocaat van de
Parijsche balie werd gestraft door royement
en manu militari uit de raadszaal werd ver
wijderd, waar hij drie personen verdedigde,
die terecht staan voor een zaak, welke met
den dood kan worden gestraft. De Raad ver
zoekt den deken stappen te doen bij den Ze
gelbewaarder en hem te verzoeken alle ge
gevens te willen verstrekken, welke dit ern
stige incident kunnen ophelderen".
De geschorste advocaat weet veel.
De advocaat Desbons heeft aan een ver
tegenwoordiger van het Petit Journal ver
klaard, dat hij de laatste 10 maanden' eer.
enorm aantal bijzonderheden over den aan
slag te Marseille had verzameld. Deson
danks kan hij nog niet zeggen, dat hij alle
kwesties nauwkeurig kent. Hiermede wil hij
zich thans gaan bezighouden en daartoe zal
hij zich o.a. naar Turijn begeven om met dr.
Pavelitsj ruggespraak te houden.
Naar verluidt, is het bestuur van den bond
van advocaten te Aix-en-Provence voor
nemens af te treden uit protest tegen de uit
sluiting van Desbons.
SCHIPBREUK BIJ DOGGERSBANK.
Waarschijnlijk 21 menschen ver
dronken.
Woensdagavond 10 uur ving het draad-
looze station te Marseille een S.O.S. op van
het van Newcastle naar Hamburg onderweg
zijnde stoomschip Sheaf Brook, dat op de
Doggersbank in nood verkeerde. De mededee-
ling werd onmiddellijk naar Newcastle door
gegeven en nog in den nacht is de Sheaf
Water, een zusterschip van dezelfde lijn op
zoek gegaan met een marinevaartuig van dc
regeering. Op de in het S.O.S. aangegeven
plaats hebben zij 3 vuurpijlen afgeschoten
met verzoek als hun radio nog werkte aan te
geven waar de schipbreukelingen zich bevon
den.
Er is echter niets vernomen en ofschoon
een ander kustvaartuig gisteren den geheelen
dag in de buurt gezocht heeft, is taal nog
teeken van schip of bemanning gevonden en
men moet aannemen, dat het schip, dat bij
afzending van het noodsein reeds zware
slagzij maakte met de bemanning van 21
koppen vergaan is. De schepen van deze lijn
meten allen ongeveer 2000 ton en zijn met
equipages van 2025 man uitgerust
Nederlandsche sleepbooten zoeken.
Omtrent het in noodverkeerende Engel-
sche s.s. Sheaf Brook kan nader worden ge
meld dat de Nederlandsche sleepboot Witte
Zee van L. Smit Co.'s Internationale
Sleepdienst Donderdagmiddag de door het
schip opgegeven plaats heeft bereikt, doch
daar geen vaartuig heeft aangetroffen. De
Witte Zee zal voorloopig het gebied blijven
afzoeken. v,
Verder zoekt nog een tweede Nederland
sche sleepboot naar het schip, n.1. de Hol
land van de firma Doeksen en Dros op Ter
schelling, terwijl voorts aan hte opsporings
werk deelnemen de Engelsche sleepboot
Superman en de Duitsche sleepboot Alba-
txoss. Ook hebben nog helpen zoeken de En-
Minister-president dr. H. Colijn en minister Oud hielden Donderdagavond
een radio-rede tijdens de uitzending voor de Joodsche invalide
gelsche vrachtbooten Sheaf Water een
zusterschip van de Sheaf Brook en Blair-
beg, alsmede het Grieksche s.s Kassos. Van
deze koopvaardijschepen zijn echter geen be
richten meer ontvangen, zoodat zij waar
schijnlijk hun reis hebben voortgezet, zonder
een spoor van het vermiste schip te hebben
gevonden.
Er bestaat groote vrees, dat de Sheaf
Brook gezonken is. De mogelijkheid is echter
niet uitgesloten, dat de radio-installatie van
het schip nog steeds onklaar is, zoodat het
na Woensdagavond nies meer van zich heeft
kunnen laten hooren.
De Witte Zee rapporteerde Woensdag
avond, dat wel is waargenomen, dat de radio
telegrafist van de Sheaf Brook met zijn sleu
tel bezig was, doch dat er geen punten of
streepen konden worden opgevangen.
pONCET BIJ HITLER.
verstandhouding Parijs
lijn?
Rijkskanselier Hitler heeft gister in tegen
woordigheid van den minister van buiten
landsche zaken den Franschen ambassadeur
ontvangen. Het onderhoud, dat den algemoe-
nen politieken toestand betrof, was van
vriendschappelijken aard en bood gelegen
heid om vast te stellen, dat beide regeeringen
van goeden wil zijn.
Een Havas-telegram uit Berlijn meldt nog,
dat het goed is er den nadruk op te leggen,
aat het onderhoud van Hitler met Poncet in
aanwezigheid van von Neurath geen uitzon
derlijk karakter had. Het was niet meer dan
natuurlijk aldus het Fransche telegraaf-
agentschap dat Fran^ois Poncet, die juist
uit Frankrijk terugkeerde, waar hij met La-
val besprekingen heeft gevoerd over cc
vraagstukken van algemeene politiek, er
waarde aan hechtte tegenover Hitler de in
drukken weer te geven welke hij had van
zijn besprekingen met de leidende figuren in
Frankrijk. Het onderhoud van heden nog
steeds is Havas aan het woord zal er
zonder twijfel toe bijdragen een betere sfeer
te scheppen in de Fransch-Duitsche betrek
kingen, die niet op fatale wijze voorbeschikt
zijn ten eeuwige dage vijandig te blijven.
Maar aan den anderen kant moet men er
zich wel voor hoeden op dit onderhoud over
dreven hoop te vestigen. De sfeer van ver
zoeningsgezindheid, die heerschte bij dit on
derhoud, zal er ongetwijfeld toe bijdragen de
Fransch-Duitsche betrekkingen te verbeteren
en in dien zin is deze conferentie zeker geen
slecht voorteeken, zoo besluit het Fransche
telegraafbureau.
\UTO RIJDT OP SCHOOL
KINDEREN IN.
In de nabijheid van een school te Sala-
manca in Spanje is een auto op een groep
kinderen ingereden. Een der scholieren werd
gedood, terwijl vier kinderen ernstige ver
wondingen bekwamen.
20 kerkgangers ernstig ongesteld.
Tijdens de gisteren ter gelegenheid van
den Bid- en Boetedag in de Evangelische
kerk te Tegernau bij Scliopfheim gehouden
godsdienstoefening zijn ongeveer 120 kerk
gangers onwel geworden. De vergiftigingen
droeen bij 20 dezer een tamelijk ernstig
karakter. Des avonds waren allen buiten
levensgevaar,
ACTIVITEIT DER DUITSCHE
SPIONNEN.
De „Matin" meldt uit Londen, dat de ar
restatie van dr. Gorz de aandacht van het
publiek heeft gevestigd op het doen en laten
der geheime agenten van de rijksweer in het
buitenland. Het werk, dat in de afgeloopen
maanden in Groot-Brittanoië is verricht door
de spionnen van het Duitsche rijk, is aan
zienlijk en gaat terug tot den tijd der jubi
leumsfeesten van koning George.
Kolonel Nikolai, de leider der betreffende
diensten te Berlijn, had begrepen dat deze
periode gepaard zefti gaan met een de hand
lichten van het toezicht der politie en van
de Britsche immigratieautoriteiten.
In de maand Mei zijn niet minder dan 150
geheime Nazi-agenter. in Groot-Brittannië
aangekomen, die zich verspreiden over de
verschillende centra des lands. In Juli, toen
de groote Britsche vlootrevue werd voorbe
reid hadden deze spionnen reeds alle mo
derne eenheden gefotografeerd.
Tenslotte hebben de Duitsche spionnen
zich meester gemaakt van de technische be
schrijvingen van een speciale torpedolanceer-
buis der Royal Air Force, welke aanzienlijk
beter was dan de andere soorten toestellen,
zooals die over de geheele wereld worden
gebruikt. Bij gevolg bezit de Duitsche lucht
vaart sinds twee maanden 550 bommenwer
pers, die voorzien zijn van deze lanceerbuis,
welke een getrouwe copie is van de Engel
sche uitvinding.
De spionnage-centra werden in het bij
zonder gevestigd tusschen het vliegveld van
Manston en het eiland Wight en eveneens
langs de monding van de Theems. De Nazi
agenten hebben zich eveneens gehaast naar
Duitschland inlichtingen te verzenden over
de activiteit der tuighuizen te Woolwich, de
positie en het aantal brandslangen der tuig
huizen, de schikkingen welke door de Lon-
densche brandweer zijn getroffen ter bestrij
ding van gifgassen en de modellen der che
mische bluschapparaten, welke door de re
geering zijn besteld.
STUDENTENRELLETJES TE LUIK.
De politie moet handelend op
treden.
Donderdagavond werd in de hoogeschool
te Luik een lezing gehouden, georganiseerd
door het Luiksche comité van de Vereeniging
voor den Volkenbond.
Tijdens de lezing kwamen het tot heftige
heftige botsingen met personen, die tegen de
sancties betoogden
De politie moest tal van personen de zaal
doen ontruimen. Verscheidene dezer mani
festanten werden hierbij gekwetst.
Den geheelen avond bleef het nog woelig
om het gebouw der Universiteit, af en toe
moest de politie ingrijpen, waarbij rake klap
pen werden uitgedeeld.
DE SPANNING TUSSCHEN POLEN
EN TSJECHO-SLOWAKIJE.
Ruiten van gezantschapsgebouw
ingegooid.
Na een gisteren gehouden betooging ge
durende welke verscheidene ruiten van het
gebouw der legatie van Tsjecho-Slowakije te
W,
wc
waakschen zaakgelastigde namens den mi
nister van buitenlandscne zaken verontschul
diging aangeboden.
arschau werden vernield, heeft de verttgen-
ger van het protocol der Tsjecho Slo
waakschen zaakgelastigde namens den