DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De toestand in het Verre Oosten.
De bezuinigingswet aangenomen.
Qaqeliiksch Ovecticht
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No 282 Tm nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 29 November 1935 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
Eerste Kamer.
Ons crediet zal ongeschokt blijven, als wij ons
maar rustig houden, zegt minister Oud.
Minister Oud optimist.
Een langdurige zitting.
De Heidemaatschappij en de
werkverschaffing. - De Alk-
maarsche kwestie-Appel.
Nog steeds hoop op een vreedzame oplossing.
Tusschen Tientsin en Nanking het normale
spoorwegverkeer hervat.
TSJANG KAI SJEK GEREED.
Waf vandaag de
aandacht trekt...
Einde van den
opstand in Brazilië.
Officieele mededeeling van
president Vargas.
Den Haag, 28 November
Bij de afhandeling van de bezuinigingswet,
die de senaat met 25 tegen 10 stemmen heeft'
aangenomen (de s.d.a.p. stemde tegen), heeft
minister Oud in een rede verklaard, dat hij
zijn uiterste best zal doen om de uitgaven
nog meer te verlagen, maar dat dit een moei
lijk werk is, vooral omdat zoovele bezuinigin
gen eerst over een zekeren tijd kunnen wer
ken. Als er ambtenaren worden ontslagen.,
moeten die wachtgeld hebben en dit gaat
eerst later over in pensioen.
In verband met het uitstel van stortingen
in de fondsen, waartegen de heer De la Bella
(s.d.) bezwaar had gemaakt, betoogde
Z.Exc., dat men wel gedwongen is, over te
gaan tot een vervanging van het stelsel der
fondsvorming door een gematigd omslag
stelsel, omdat velen een rente krijgen van de
sociale verzekering, die geen premie hebben
betaald of dit een te korten tijd hebben ge
daan De heer De la Belle had erop aange
drongen, dat de fondsen vier percent zouden
Wijven krijgen van het geld, dat zij uitleenen,
maar Z.Exc. merkte op, dat deze senator an
derzijds een lagere rente wenscht voor wat de
woningsbouwvereenigingen hebben geleend.
Als de regeering eenerzijds een hoogere
rente zou moeten betalen en anderzijds een
lagere rente zou ontvangen, zou dit niet met
elkaar rijmen.
De minister besloot zijn rede met de ver
klaring, dat ons crediet ongeschokt zal blij
ven, als wij ons maar rustig houden. On
langs in de Tweede Kamer vergeleek hij den
tocht van het regeeringsschip met dien van
Columbus, toen de man in den mast, terwijl
de ontevredenheid der bemanning groeide,
„Land in zicht!" riep. En thans merkte
Z.Exc. op, dat de redding misschien meer
nabij is, dan menigeen vermoedt. Moge zijn
optimisme gelijk krijgen.
Minister van Schaik beantwoordde een
paar opmerkingen, die gemaakt waren over
het bezorgen van dagvaardingen «gr post in
plaats van door deurwaarders. Tdocnt de
nieuwe regeling niet voldoen, dan was de
bewindsman bereid, wetswijziging voor te
stellen.
Minister de Wilde betoogde tegenover den
heer Kolff (c.h.), die op samenvoeging van
kleine gemeenten op groote schaal had aan
gedrongen, dat het niet christelijk-historisch
was om geen rekening te houden met het
historisch gegroeide. Z.Exc. verklaarde ove
rigens, zelf aan het historische niet wst ge
klinken te zijn en tot samenvoeging te willen
overgaan, als er aanleiding toe is. Maar
over het algemeen zijn niet de kleine, maar
juist de groote gemeenten noodlijdend.
De katholiek Serrarens verdedigde nog
eens devaluatie, wat minister Colijn deed op
merken, dat hierbij groote waardevermind*
ringen zouden optreden voor de 1800 mil-
lioen in obligaties, de 600 millioen in hypo
theken en de 180 millioen in boerenleenban
ken belegd. Z.Exc. herhaalde, dat de regee
ring nooit vrijwillig tot devaluatie zal over
gaan. De heer Serrarens zeide, voor de be
zuinigingswet te stemmen, maar hiermee niet
te kennen te willen geven, dat hij met het eco-
nomisch-financieele beleid der regeering zou
instemmen.
Minister Oud bestreed het Plan van den
Arbeid. De heer De Zeeuw zal er bij de be
grooting op antwoorden.
Tweede Kamer.
Den Haag, 28 November.
De partciuliere aannemers, de patroons in
de bouwvakken en de technische bureaux be
klagen zich, omdat zij zijn uitgesloten var
het uitvoeren der werken van de werkver
schaffing, die op hun terrein liggen De
Nederlandsche heidemaatschappij verricht
ook anderen werkverschaffingsarbeid dan be
bossching, ontginning en ontwatering. De
heeren Krijger (c.h Stumpel (r.kVos
(lib.) en Zandt (s.g.) hebben deze uitsluiting
afgekeurd. De heer Smeenk (a.r.) betoogde,
dat aan particuliere aannemers wel het uit
voeren van werkverschaffingsarbeid, die op
hun terrein ligt, zou kunnen worden opge
dragen, op bepaalde voorwaarden, b.v. dat
zij behalve bouwarbeiders ook andere werk-
loozen in dienst zouden moeten nemen, dat
zij niet te veel machines gebruiken, dat er
controle op loonen mogelijk zal zijn, enz. De
aannemers schijnen zulke voorwaarden wel
te willen aanvaarden. En de heer Ebels
(v.d.) merkte op, dat bebossching, ontginning
en plaatselijke ontwatering goed werk is voor
de heidemaatschappij, maar dat particuliere
aannemers b.v. met wegenaanleg moeten
worden belast. De heidemaatschappij schijnt
op de laatste 60ort van werk trouwens vol
strekt niet gebrand.
In nauw verband met deze kwestie staat de
vraag, welke soort werken in werkverschaf
fing en welke onder normale omstandig
heden moet worden uitgevoerd. De heer
Kupers (s.d.), Sneevliet (r.s.) en De Visser
(c.p.) keurden af, dat normaal werk in werk
verschaffing wordt verricht. Zij schrijven dit
toe aan de neiging om de loonen te drunxen.
Eerstgenoemde sprak zelfs van „een onge
hoord schandaal''. Volgens den heer Eoel«
beslist niet alleen de aard van het werk, of
't normaal dan wel in werkverschaffing moet
worden uitgevoerd, maar ook de vraag, of net
nu moet worden uitgevoerd, dan wel of ti"
b.v. nog vijf jaar zou kunnen wachten. In
het laatste geval is er reden om het werk
reeds nu te laten verrichten, maar in werk
verschaffing, tegen lagere loonen dan de
normale. Overigens drongen de heer Kupers
e.a. erop aan, dat het werkverschaffingsloon
niet nog meer zal worden verlaagd.
Een ander punt, waarover veel gezegd is,
is het moeilijke lot der kleine boeren, kleine
middenstanders en andere kleine zelfstandi
gen. De heeren Bakker (c.h.), Groen (r.k
Van Houten (c.d.), Louwes (lib.), Krol (c.h.),
Ebels, Zandt (s.g.) en Van den Heuvel (a r
bepleitten de belangen dezer menschen en de
heer Duymaer van Twist a.r.) kwam inzon
derheid op voor hulp aan de noodlijdende
schippers. Wat de kleine boeren betreft, be
toogden verscheidene afgevaardigden, dat zij
in staat moesten worden gesteld om in hun
eigen bedrijfje te werken, als het ware in
werkverschaffing. De regeering wil voor flen
geen crisissteunregeling maken, omdat deze
regeling alleen voor arbeiders geldt en
paste men ze op de boeren toe, dan zou dit
consequenties hebben ten opzichte van allerlei
andere groepen. Maar de heer Ebels verklaar
de, dat er reeds nu subsidie wordt gegeven
voor ontginning en verbetering van gronden
en dat men de kleine boeren dit werk, gesub
sidieerd, in hun eigen bedrijfje moet laten
verrichten. En daarin ook, zeide ir. Louwes,
moest men hen het loon laten verdienen, dat
zij anders in de werkverschaffing zouden
krijgen.
Een deel van het debat betrof de loontoe-
slagen, welke worden gegeven om te bewer
ken, dat in den land- en tuinbouw extra arbei
ders te werk worden gesteld. Het stelsel, vol
gens hetwelk dit geschiedt, heeft gebreken.
Zoo stelde de heer Ebels in het licht, dat de
boeren, die personeel in dienst hebben gehou
den, in ongunstiger conditie komen dan zij,
die personeel, eertijds ontslagen, thans weer
aannemen en voor deze nieuwe krachten een
toeslag krijgen. Hij wenschte een progressie
in den loontoeslag, naar gelang een ztker
minimum-aantal arbeiders overschreden
wordt. Ook zou men in den slappen tijd een
grooteren toeslag kunnen geven. Eenigszins
in dezelfde richting ging een betoog van den
heer Van den Heuvel, volgens wien er niet
alleen voor nieuwe arbeiders en voor nieuwen
arbeid loontoeslagen moeten worden gege
ven.
De heer Van Houten heeft een motie inge
diend, waarin de Kamer de regeering uit-
noodigt om aan gezinnen, waarvan de kost
winner in 1935 drie maanden werkloos of in
werkverschaffing is geweest, een uitkeering
in eens van twintig tot dertig gulden te
feven, opdat zij althans in de allereerste be-
oeften aan kleeding en dekking zouden kun
nen voorzien. De heeren Sneevliet (r.s.), De
Visser (c.q.) en Arts (k.d.p.), die de motie
mede hadden onderteekend, verdedigden ze
tevens. De heeren Smeenk en Ebels bestreden
ze, opmerkende, dat zij vijf millioen zou kos
ten, en vragende, waar de heer Van Hou*en
dit geld dacht te vinden.
De heeren Bakker, Steinmetz (r.k.) e.a. von
den, dat de aftrek van twee derden der ge
zinsinkomsten van gesteunde werkloozen te
hoog is.
Beide afgevaardigden drongen er voor's
op aan, dat, als een gesteunde wat krijgt van
de particuliere liefdadigheid, dit in mindere
mate van den steun zal worden argetrokken
dan nu geschiedt. „Vrijen armslag'' van de
liefdadigheid heeft prof. Aalberse (r.k.) reeds
vroeger bepleit.
Dr. Vos (lib.) besprak de werkverschaf
fing aan intellectueele werkloozen en, even
als de heeren Arts en De Visser, die aan de
)eUDe heeren Sneevliet en Kupers wenschten
verstrekking aan werkloozen van levensmid
delen, die nu, in den zomer, vaak bederven.
De kwestie Appel.
De heer Sneevliet bracht het geval ter
sprake van een raadslid te Alkmaar, dat
in de werkverschaffing werd geplaatst
en toen volgens B. en W. als raadslid
moest bedanken, omdat hij h.i. in de
zelfde positie verkeerde als een arbei
der-contractant de gemeente. Het
raadslid bedankte niet, ging uit de
werkverschaffing, maar kreeg toen geen
steun meer. ffet werd, zeide de heer
Sneevliet, een „cause célèbre" en B. en
W. zijn ten slotte op hun standpunt
teruggekomen. Genoemde afgevaardigde
uitte de hoop, dat zulk een trouvaille om,
zooals hij het uitdrukte, vertegenwoordi-
gende lichamen van zekere elementen te
zuiveren, zich niet zou herhalen.
De middagvergadering duurde van één tot
zeven! Toen kwam minister Slingenberg aan
het woord om een begin met zijn rede te ma
ken. Morgen voortzettting.
Avondvergadering.
Begrooting van Landbonw en
Visscherij.
In de avondvergadering is de begrooting
van landbouw en visscherij aan de orde ge
komen.
Dr. Lovink (c.h begroette hartelijk.de in
stelling van een afzonderlijk departement
van landbouw en dr. Deekers als den mi
nister daarvan. Ir. Louwes (lib.) hield een
beschouwing over landbouwtoestanden in
Duitschland, waarfn hij wees op de weinig
begeerlijke gevolgen van een dictatoriaal be
wind. De heer Ebels (v.d.) betreurde, dat de
minister niet verantwoordelijk is voor de han
delspolitiek, maar minister Deekers ant
woordde, dat deze politiek door het geheele
kabinet, dus ook door hem, wordt vastgesteld,
waarbij het landbouwbelang zooveel mogelijk
wordt behartigd.
Den heer Louwes antwoordde Z.Exc reeds
vaak aan boeren en visschers gezegd te heb
ben, dat het gelukkig is, dat in ons land alle
wenschen en klachten tot in 's ministers kabi
net doordringen. Dr. Lovink diende een
amendement in tot schrapping van een post
van 50.000, besteiltd yoor eventueele aan
stelling van nieuwe ambtenaren. Z. Exc. ver
zekerde, zoo sober mogelijk te zijn, maar
liever niet aanstonds een aanvullingsbegroo-
ting te willen indienen, als nieuwe ambtena
ren noodig mochten blijken. Over het amen
dement wordt later gestemd.
Bij de behandeling der afdeeling „Land
bouw" bleken de heeren Hiemstra (s d er
Ebels nog al optimistisch gestemd inzake de
uitvoermogelijkheden.
De heer Hiemstra bepleitte verbindendver
klaring van de collectieve contracten voor
landarbeiders en drong aan op een spoedige
oplossing betreffende de braakliggende gron
den in de Wieringermeer.
De heeren Ebels en Weitkamp (c h.) kwa
men op voor bebossching.
De katholiek Van der Weijden zette uiteen,
dat z.i. in België voor de boeren zooveel meer
wordt gedaan dan hier, en verlangde ophef
fing van de varkenscentrale. Zijn partij
genoot Groen wenschte medezeggenschap der
organisaties bij de uitvoering der crisismaat
regelen en dankte voor den grooteren tuin-
bouwsteun. De heer Droesen (r.k.) gaf eeni-
ge wenken betreffende een verbetering van
het landbouwcrisis-beleid, een vraagstuk, dat
in onderzoek is
En de heer Van Houten (c.d.) wenschte
effectieven steun aan de melkveehouderij. De
heer Van den Heuvel (a.r.) drong aan op een
goede verzorging van het landbouwonderwijs
en steunde warm de landbouwcrisispolitiek
der regeering. Voorts traden hij en vele an
dere sprekers in he tkrijt voor de belangen
van den kleinen boer.
De heer Schilthuis (v.d.) wees op de lage
salarieering der crisisambtenaren.
De heer Weitkamp verlangde ernaar, de
ambtenarij uit het boerenbedrijf te zien ver
dwijnen en mr. Vervoorn (platteland) zag in
protectie de oplossing en beval voorts de op
richting eener staatshypotheekbank aan
Minister Deekers zat geduldig naar al
deze sprekers te luisteren, ofschoon het tegen
één uur in den nacht liep. Z. Exc. was hevig
verkouden, blijkens zijn snuiten en snuiven.
Mevr. De VriesBruins, die niet voor niets
arts is, bood hem een Formamint-tablet aan.
waarvoor Z.Exc. met een hartelijk „dank u
zeer!" bedankte. Ds. Kersten besloot de rij
der sprekers, het landbouwcrisisbeleid in
velerlei opzicht afkeurende, omdat het z i
den spot drijft met de rechten en vrijheden
des volks. Een volgende maal komt de mi
nister aan het woord.
Uit Nanking wordt aan de bladen ge
meld, dat maarschalk Tsjang Kai Sjek
nog steeds hoop heeft op een vreedzame
regeling van de kwestie der autonomie
in Noord-China, doch besloten heeft zijn
toevlucht te nemen tot geweld, indien
vreedzame onderhandelingen mochten
mislukken.
Gemeld wordt, dat Tsjang nieuwe schik
kingen heeft getroffen met betrekking tot de
positie der troepen en wel in dier voege, dat
maarschalk Tsjiang Hsoe-liang de provincies
Sjensi en Soeyoean zal moeten verdedigen,
generaal Tang Sjeng Tsji Hoenan en Hoepei,
generaal Feng Yoe Siang de linie tusschen
Tientsin en Poekau, generaal Tsjen Tsji
Tang de Zuidwestelijke provincies, maar
schalk Tsjang Kai Sjek de provincies Kiang-
nan, Ngan-hrvei, Kiangsoe en Tsjekiang.
Volgens een bericht uit Tientsin zouden
de leger-autoriteiten van het Japansche gar
nizoen in Noord-China met groote bezorgd
heid de situatie bezien welke bestaat tusschen
Noord-China en Nanking.
Twee Japansche torpedo-jagers zijn uit
Tsjing Wang Tao te Tankoe aangekomen.
Het telegraaf-agentschap Rengo bericht,
dat Wang Tsjing Wei te Kobe is aangeko
men. Hij ontkende dat Tsjang Kai Sjek hem
een speciale missie heeft opgedragen in Ja
pan. Wel is hij voornemens verscheidene
persoonlijkheden te bezoeken, o.a. Hirota.
Chaotische toestand in Noord-
China.
Het ontslag van generaal Tsjang Tsjen,
den gouverneur van Hopei, de weigering van
generaal Soeng Tsje Joean om de functie
van pacificatie-commissaris in Tsjahar en
Jopei te aanvaarden en de onzekerheid ten
aanzien van den terugkeer van Ho Jing
Tsjin, hebben in Noord-China een chaoti-
schen toestand geschapen. De Chineezen
wachten met spanning de resultaten van de
besprekingen te Nanking af.
Spoorwegverkeer Tientsin
Nanking hervat.
Tusschen Tientsin en Nanking is het nor
male spoorwegverkeer thans weer hervat.
Echter moeten volgens een afspraak tus
schen de spoorwegautoriteiten en de Japan
sche militaire autoriteiten alle goederenwa
gons, die naar het Zuiden gaan, te Tientsin
terugkomen.
Japansche troepen zijn in het station van
Tientsin gestationneerd om op de bewegingen
van het rollend materieel te letten.
De woordvoerder van het Japansche mili
taire commando te Tientsin verklaarde, dat
het spoorwegverkeer van Tientsin naar het
zuiden onderbroken werd, omdat de directie
van de spoorwegen aan de Japanners had
verzocht alle goederen voor het zuiden vast
te houden.
De Chineesche regeering zal vandaag offi
cieel protesteeren bij den Japanschen consul
te Nanking tegen de bezetting van de stations
Fengtai en Tsjeng Jimen door Japansche
militairen; dit is een overtreding van de ver
dragen.
In internationale kringen is men van mee
ning, dat de bezorgdheid der Japanners wat
betreft het terugtrekken uit het Noorden van
het rollend materieel een bewijs is van hun
voornemen, het plan betreffende de autono
mie der vijf provincies uit te voeren.
Ingeval een separatistisch bestuur zou
worden ingesteld, zouden de spoprwegont-
vangsten het voornaamste deel der inkomsten
van den nieuwen staat* vormen, aangezien
het onmogelijk is, beslag te leggen op de
douanerechten en heffingen op zout.
Dat de Japansche troepen inmiddels van
de spoorwegknooppunten Fengtai en Tsjang
Men zijn teruggetrokken wordt toegeschre
ven aan het succes van de operaties, welke
moesten beletten dat de regeering van Nan
king de spoorlijnen van Noord-China ge
bruikte voor troepentransport.
De zegsman van het Japansche militaire
commando te Tientsin verklaart, dit de troe
penbewegingen daar ter stede manoeuvres
zijn. De loop der gebeurtenissen is afhanke
lijk van de houding van de regeering van
Nanking.
Tegenover de buitenlandsche pers ver
klaarde de zegsman van het ministerie van
buitenlandsche zaken te Tokio, dat de auto
nomiebeweging in Noord-China een sponta
ne volksbeweging is en geheel een interne
aangelegenheid van China, waarin de Ja
pansche regeering niet voornemens is zich te
mengen. De valuta-maatregelen van de regee
ring van Nanking hadden veel bijgedragen
tot ontwikkeling der autonomie beweging.
De kwestie Appel in de Tweede
Kamer. (Uit het parlement).
De toestand in het Verre Oosten;
nog steeds hoop op een vree lzame
oplossing. (Dag. Overzicht).
De oorlog in Oost-Afrika. (Bui
tenland).
Het einde van den oorlog in Bra
zilië. (Buitenland).
De emigratie naar Zuid-Afrika.
(•vervolg). (Binnenlan
Bedrijfsraad voor kappershedrijf
ingesteld. (Binnenland).
Het Tweede Kamerlid Drop
(S. D. A. P.) stelt vragen aan den
minister over het radio-verbod van
de Planuitzendingen. (Binnenland).
Mr. J. Duys uit de soc.-dem. Ka
merfractie; hij blijft echter Kamer
lid. (Binnenland).
24ste partij EuweAljechin re
mise. (Sport).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
Engeland vraagt inlichtingen.
De Britsche zaakgelastigde heeft gisteren
een onderhoud gehad met den Japanschen
onderminister van buitenlandsche zaken,
Sjigemitsoe, waarbij hij inlichtingen inwon
over de werkelijke bedoelingen van Japan
met betrekking tot de autonomie-beweging
in Noord-China. Sjigemitsoe zette uiteen, dat
de Chineesche autonomistische beweging een
spontane volksbeweging was, en derhalve
een zuiver interne Chineesche aangelegen
heid. Niettemin is Japan uiteraard ernstig
bezorgd ten opzichte van zijn positie als na
buurland van China.
Voortgaande merkte Sjigemitsoe toen op,
dat het Japansche publiek den indruk had,
dat Leith Ross iets uit te staan had met de
recente nationalisatie van het zilver in China
en aldus tusschenbeide gekomen was in in
terne Chineesche zaken op een wijze, die
klaarblijkelijk de autonomistische beweging
in Noord-China had gestimuleerd. In ver
band hiermede stelde Sjigemitsoe den Brit-
schen zaakgelastigde vragen betreffende En-
gelands werkelijke bedoelingen ten opzichte
van de Chineesche valutapolitiek.
Japan waarschuwt Engeland.
Volgens een telegram uit Tokio aan de
„Daily Tel." heeft de zegsman van het mi
nisterie van buitenlandsche zaken een beroep
gedaan op Groot-Britannië om zich ervan
te onthouden de regeering te Nanking aan
te moedigen tot het aannemen van een anti-
Japansche houding. Een dergelijke houding,
zeide hij, zou de pogingen van Japan tot het
herstellen van normale betrekkingen met
China moeilijker maken, en het mislukken van
deze pogingen zou den toestand in het Verre
Oosten verscherpen en Groot-Britannië scha
de berokkenen.
Russische protestnota.
De Sovjet-Russische ambassadeur Joerenef
heeft gisteren aan den Japanschen min. van
buitenl. zaken, Hirota, een protestnota der
Sovjet-Unie overhandigd, waarin geprotes
teerd wordt tegen schending van de scheep
vaartverdragen betreffende het verkeer op de
Siberisch-Mandsjoerijsche grensrivier door
Japansche schepen. Het protest is gebaseerd
op een verdrag van 1858. krachtens hetwelk
slechts het verkeer met Chineesche en Russi
sche schepen op deze rivier, niet echter dat
met schepen onder andere vlag is toegestaan.
Hirota heeft toegezegd de geldigheid van het
verdrag en de feiten te zullen onderzoeken.
Bondspresident Getulio Vargas, die tijdiens
de onderdrukking van den opstand te Rio
de Janeiro persoonlijk op het tooneel van
den strijd aanwezig was, heeft per telegram
officieel de gouverneurs der afzonderlijke
staten in kennis gesteld van het eindie van
den opstand te Recife (Pernambuco), Natal
en Rio de Janeiro
In de mededeeling van den president wordt
verklaard, dat te Natal 500 opstandelingen
aan boord van een schip met onbekende be
stemming zijn gevlucht. De banken werden
geplunderd en de daders zijn per vliegtuig
ontkomen. Alle maatregelen zijn genomen
om hen te kunnen arresteeren.
Te Recife is het gelukt den opstand te on
derdrukken. De opstandelingen hadden 100
dood en.
Bij den opstand te Rio de Janeiro zijn
verscheidene officieren door de opstande
lingen doodgeschoten. Het aantal slachtof
fers vam de gevechten om de vliegschool en