DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Hieuwjaarswenschen
De Volkenbondsraad over het
Abessinische conflict.
Begrooting Zuiderzeefonds goedgekeurd.
No. 298 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeurs C. KRAK. Donderdag 19 December 1935 Hoofdredacteurs Tj. N. ADEMA.
137e Jaargang
Tweede Kamer
De noordoost-polder biedt volgens
den minister gunstiger aspecten
dan de Wieringermeerpolder.
HET OPENBAAR ONDERWIJS.
Eden over het standpunt van
Engeland. - Discussies verdaagd.
Wat vandaag de
aandacht trekt
Evenals vorige jaren is ook dit
jaar weer gelegenheid voor
het plaatsen van
NIEUWJAARSWENSCHEN
in ons nummer van
DINSDAG 31 DECEMBER.
De prijs bedraagt 50 cent voor
een enkele advertentie van 5
regels a contant.
U zoudt onze administratie ten
zeerste verplichten door nu
reeds Uw Nieuwjaarswensch
aan ons bureau Voordam 9
op te geven.
Ook kuntU ons Uwe adverten-
tie doen toekomen door tus-
schenkomst van onze agenten
en van H.H. Boekhandelaren.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
fff
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Den Haag, 18 December.
Bij de behandeling der begrooting van
het Zuiderzeefonds, welke de Kamer zonder
stemming heeft aangenomen, met aantee-
kening, dat de heer Sneevliet (r. s.) tegen
was, hebben de heeren Van der Waerden
(s. o.) en Bongaerts (r. k.) er hun voldoe
ning over geuit, dat de regeering de noord
oostelijke inpoldering, zij het na lange aar
zeling, nu toch ter hand wil nemen Over
de vertraging wilden zij thans niets onvrien
delijks meer zeggen. Wel merkte ir. Bon
gaerts op, dat de regeering nog te veel op
het standpunt staat van een particulier, die
een onderneming opzet om er winst mede te
behalen. Het gaat hier niet alleen om de
vraag, of de opbrengst der gronden de
kosten der inpoldering zal goedmaken. Men
moet ook de werkverruiming in aanmerking
nemen, welke van de laatste het gevolg is,
de voorziening in de behoefte aan grond
en het feit, dat de visschers, die door de af
sluiting van de Zuiderzee broodeloos ge
worden zijn, door de inpoldering in de ge
legenheid zullen worden gesteld, een ander
vak te gaan uitoefenen.
Volgens de regeering wordt de rendte, te
betalen voor de leening, waaruit de in
poldering moet worden gefinancieerd, ge
dekt door de besparing op de steunverle
ning aan werkloozen. De heeren Krijger
(c. h.) en Van der Waerden vonden de
ramingen der regeering te optimistisch.
Zullen dan bij voorbeeld uitsluitend werk
loozen aan de inpoldering te werk worden
gesteld? Minister Van Lidth de Jeude ver
klaarde, dat in elk geval voor het dijks-
werk geschoolde arbeiders moeten worden
gebruikt, al zou hij zijn uiterste best doen
om ook zoo spoedig mogelijk werken te
doen aanvangen, waarvoor men ongeschool
de werkloozen kan gebruiken. Dr. Van der
Waerden ontdekte overigens tegenover de
z. i. te optimistische ramingen der regee
ring een lichtpunt: zij had geen rekening
gehouden met de secundaire werkgelegen
heid, door de inpoldering geschapem
Dr. Bierema (lib.) berekende, dat de kost
prijs der gronden niet, zooals de regeering
meende, 2600, maar f 3000 per HA zou
worden. Daarbij is de grond der noordoos
telijke inpoldering slap; eerst over eenigen
tijd wordt hij van even goede kwaliteit als
die van de Wieringermeer Hij verzette zich
niet tegen de inpoldering, maar betwijfelde^
of zij verstandig was. en meende, dat het
geld beter aan andere werken kon worden
besteed. De minister was optimistischer dan
dr. Bierema en betoogde, dat de noordoos
telijke inpoldering gunstiger aspecten biedt
dan de Wieringermeer, daar de kostprijs
lager en het zoutgehalte minder zal blijken.
En hij trachtte de vrees te ontzenuwen, welke
verscheidene afgevaardigden gevoelden, n.1-
dat de regeering andere werken achterwege
zal laten, nu zij aan de noordoostelijke in
poldering begint. Z. Exc. beloofde, dat men
met die Inpoldering dadelijk op volle kracht
aan hei werk zal gaan. De bestekken worden
zoo spoedig mogelijk uitgegeven.
Mr. Vervoorn (platteland) voorzag slechte
gevolgen van een proef met Staatsexploitatie
in den Andijkpoider, maar de bewindsman
stelde hiertegenover, dat deze exploitatie
vorm voor 2000 H A. geen vreeselijke dingen
veroorzaken kan.
De heeren Drop (s.d.), Bakker (c.h.), Wijn
koop (c.p.), Van Dis (s.g.) en Sneevliet (r.s.)
bepleitten de belangen der visschers, die
door de Zuiderzeesteunwet worden gehol
pen. Aan de uitvoering van deze wet kleven
nog al wat bezwaren, ook volgens het oor
deel der rechterzijde. De heer Drop noodig-
de haar uit om in een initiatiefvoorstel de
wijzigingen samen te vatten, welke ook vol
gens zijn meening in de Zuiderzeesteunwet
moeten worden aangebracht. Maar zijn be
lofte van den steun der sociaal-democraten
weerhield den heer Bakker niet om te ver
klaren, dat de rechterzijde niet op den stoel
der regeering wil gaan zitten. De heer Snee
vliet stelde het gevaar van de propaganda
van „Volk en Vaderland" onder de nood
lijdende visschers in het licht. Zijn waar
schuwing zou stellig nog meer indruk heb
ben gemaakt, als zij niet afkomstig was ge
weest van een partij, welke het ook zelve met
de rechten der democratie niet zoo nauw
neemt.
De minister beriep zich erop, dat er in de
toepassing van de wet al heel wat verbete
ring was gekomen. Hij haalde tal van
voorbeelden hiervan aan, waaronder het
feit, dat de visschers aan de monden van
IJsel en Zwarte Water nu ook onder de
werking der wet vallen, iets, waarvoor he
den nog weer ir. Van Dis zijn waardeering
betuigde. Z. Exc. deelde mee, dat met So
ciale Zaken overleg wordt gepleegd, opdat
de Zuiderzeesteun een onderdeel kan
worden van den steun, welken genoemd de
partement pleegt te verstrekken. Wij verna
men voorts, dat een wijziging in voorberei
ding is van de classificatie der gemeenten,
welke, zooals zij nu is ingericht, het nadeel
heeft, dat de steun in de onderscheidende
plaatsen ongelijkmatig wordt verleend Ook
is in voorbereiding een regeling, waardoor
schippersknechts met zgn. medeschippers
worden gelijkgesteld. Dat er, als men een
huis heeft, een gulden van den steun wordt
afgetrokken, zelfs als het huis met hypo
theek is belast, verdedigde Z. Exc. met de
opmerking, dat de huur toch altijd meer
dan een gulden bedragen zou.
Lager onderwijs.
De Kamer heeft vervolgens de afdeeling
Lager Onderwijs van de Onderwijsbegro
ting afgehandeld
De heeren Westerman (n. h.) en Coops
(lib.) hadden geklaagd, dat de openbare
school de vaderlandsliefde, den eerbied
voor het gezag, enz. niet voldoende aan
kweekt. De sfeer in dit opzicht is de laatste
jaren volgens minister Slotemaker de Bruine
verbeterd. Z. i. is er in het algemeen geen
grond voor klachten, al is de zaak nog niet
geheel in orde. Dit laatste bleek uit het feit,
dat Z. Exc. een brief had gekregen van een
eenvoudig man, die klaagde, dat zijn kin
deren in de hoogste klasse eener openbare
school (hij woont in een groote stad) het
Wilhelmus nog niet hebben geleerd. De re
geering, verklaarde de bewindsman, zal in
grijpen, als zij ongerechtigheden met be
trekking tot die sfeer bespeurt. Z. Exc.
merkte nadrukkelijk op, dat een onderwijzer,
ook buiten de school zich moet herinneren,
dat hij onderwijzer is.
Eenige afgevaardigden hadden erop aan
gedrongen, dat er op de openbare school
les in bijbelkennis zou worden gegeven. De
minister stelde op den voorgrond, dat er in
dit opzicht geen concurrentiestrijd tegen de
christelijke school zou mogen ontstaan. Hij
achtte les in bijbelkennis op de openbare
school wel wenschelijk, m^ar vreesde, dat,
als hij aanstonds maatregelen in dezen
geest zou nemen, de zaak zou worden ge
forceerd. Men moet de dingen laten groei
en, zeide hij, en daarna: „grijpt, als het
rijpt". Veel hangt hierbij ook af van de
persoonlijkheid der onderwijzers. Voor een
bestrijding van de ontkerstening voelt Z.
Exc. uit den aard der zaak alles.
De heer Van der Bilt (r. k.) drong aan
op steun voor onderwijs aan kinderen van
Nederlandsche schiopers in Duisburg en
andere Duitsche plaatsen, maar hiervoor
heeft de regeering op het oogentolik geen
geld. De heer Duymaer van Twist (a.r)
kwam voor onderwijs aan schipperskinde
ren in het algemeen op. De minister ver
telde, dat er binnnenkort in een schippers
centrum een nieuwe school voor zeventig
tot tachtig schipperskinderen zal worden in
gericht.
Avondvergadering.
Onderwijsbegroting goedge
keurd. Bezuiniging op on
derwijs vindt tegenkanting bij
rechts.
In de avondvergadering is de Kamer met
de behandeling der Onderwijsbegroting
verder gegaan.
De heeren Zijlstra (a.r.) en Tilanus (c.h
drongen er op aan, dat er bij de padvinders
jamboree rekening zal worden gehouden met
de noodzakelijkheid van Zondagsrust. Mi
nister Slotemaker de Bruïne beloofde dit.
Aangaande de plaats van samenkomst
kwamen wij nog niets te weten.
Nadat nog korten tijd over de afdeeling
Kunsten en Wetenschappen van gedachten
was gewisseld, heeft de Kamer de Onderwijs
begroting zonder stemming goedgekeurd.
Het ond«*r.vijsbezuinigings-
ontwerp.
Daarna kwam het wetsontwerp aan de
orde tot verlaging van de uitgaven voor het
onderwijs. Al spoedig trok de oppositie der
rechterzijde het hoofd omhoog. Dr. Moller
(r.k.) kondigde eenige zeer ingrijpende amen
dementen aan, daar enkele artikelen van het
wetsontwerp voor de rechterzijde onaan
nemelijk warenDe katholieken kunnen
niet bewilligen in de zeggenschap der regee
ring over gelden, door particulieren vrijwil
lig voor het bijzonder onderwijs verstrekt,
hfet betreft hier den aftrek van particuliere
schenkingen van het subsidie voor bijzondere
middelbare scholen,
De heer Ketelaar (v.d.) was over die on-
aannemelijkverklaring ontstemt, omdat zij
overleg onmogelijk maakt. Maar de heeren
van Dijken (a.r.) en Tilanus (c.h.), bleken
het met dr. Moller eens. De minister noemde
zijn eigen aftrekvoorstel niet fraai, maar
verdedigde het met de opmerking, dat het ge
durende vijf jaren een zekere bate voor de
schatkist brengt. Niet ongunstig dacht Z.
Exc. over een amendement-Moller tot stil
legging van oprichting van openb. H.B.S.-en
en gymnasia tot 1941.
Hij liet aan de Kamer de beslissing over
het amendement, maar als het wordt goedge
keurd, komt er ook een uitzondering in de
wet voor Wapeningen, welks gemeente
bestuur het al niet de regeering eens is ge
worden over oprichting eener dergelijke in
stelling. Het tijdelijk verbod van oprichting
van openbare H.B.S.-en en gymnasia komt
dan naast het, in het wetsontwerp reeds op
genomen, verbod van subsidieering van nieu -
we bijzondere middelbare onderwijsinrichtin
gen. Voor het overige werd de behandeling
der desbetreffende paragraaf opgeschort.
De heer Suring (r.k.) heeft een amende
ment verdedigd om te schrappen, dat de ver
plichte onderwijzers aan Ulo-scholen met
vijf leerjaren slechts onderwijs zouden mo
gen geven aan dc vier eerste leerjaren.
De minister maakte tegen de schrapping
geen bepaald bezwaar, wijl de bepaling,
naar hij zelf erkende, bezwaren voor het leer
plan zou kunnen opleveren.
De heer Suring stelde ook voor om te
schrappen de bepaling, dat de hoofdinspec
teur zal oordeelen over de geschiktheid der
leerlingen van de lagere school om een Ulo
school te volgen.
De minister had ook tegen deze schrap
ping geen bezwaar, mits voldaan werd aan
zekere voorwaarde.
De heer Suring stelde toen nog voor een
bepaling, volgens welke het Uloschoolhoofd
over de geschiktheid zal oordeelen. Toen nam
Z Exc. de amendementen-Suring over.
En daarna mochten wij gaan slapen.
EERSTE KAMER.
Den Haag, 18 December.
De beide N.S.B.-ers geïnstalleerd;
zij zitten tusschen de soc.-dem.
De Eerste Kamer heeft hedenavond een
vergadering gehouden, waarin zij een groote
massa minder belangrijke wetsontwerpen
heeft goedgekeurd. Er was voor deze bijeen
komst echter groote belangstelling, omdat
de beide nationaal-socialisten, graaf de Mar-
chant et d'Ansembourg en mr. van Vessem,
er zijn geïnstalleerd. Toen zij op het Binnen
hof verschenen, stak een deel der personen,
die zich daar verzameld hadden, den arm
omhoog, waarbij men met een „Houzee!"
groette. De griffier heeft hen binnengeleid
in de vergaderzaal. De publieke tribune was
heel vol. De Kamer zat roerloos en het mi
nisterie, dat bijna voltallig achter de regee-
ringstafel zat, keek geïnteresseerd toe. Beide
N. S. B.-ers legden den eed af. De griffier
leidde hen naar hun plaatsen. De andere
leden zaten bewegingloos. De N. S. B.-ers
zetelen te midden van sociaal-democraten.
Mr. Mendels zit achter mr. van Vessem en
de graaf voor mevr. PothuisSmit. Mr. van
Vessem probeerde bij eenige onderwerpen
aan het woord te komen, maar had zich niet
vooraf als spreker opgegeven en de voor
zitter, baron de Vos van Steenwijk, zag niet,
dat hij zijn hand opstak. Graaf de Marchant
vroeg het woord bij de begrooting van het
pensioenfonds en sprak daarbij eenige woor
den over demoliberaal wanbeheer, maar de
voorzitter zei, dat die kwestie in de schrif
telijke stukken niet was behandeld En daar
bij bleef het. Tot uitbarstingen is het niet ge
komen. Op het Binnenhof was een versterkte
politiebewaking.
De Volkenbondsraad is gister
avond in openbare zitting bijeen
gekomen ter behandeling van het
Britsch-Fransche voorstel tot bij
legging van het Italiaansch-Abessi-
nische conflict.
Aanwezig waren Laval, Eden, de
ministers van buitenlandsche zaken
van Polen, Denemarken, Turkije en
Portugal. De Sovjet-Unie was ver
tegenwoordigd door haar ambassa
deur te Parijs Potemkin, Roemenië
door zijn permanenten vertegen
woordiger bij den Volkenbond. De
plaats vau Italië aan de Raadstafel
was leeg gebleven. Onder de deskun
digen in de zaal van de overige de
legaties bevond zich echter ook de
Italiaansche waarnemer.
De zitting begon met een gelukwensch
voor Dr. Benesj, wegens diens verkie
zing tot president der Tsjechoslowaak-
6che republiek. De Raadsvoorzitter, de
Argentijnsche vertegenwoordier Ruiz
Gunazu, prees het werk, dat Benesj voor
den Volkenbond had verricht. De Fran-
sche ministerpresident Laval verklaar
de dat de verkiezing tot president van
een met Frankrijk bevriend land een
symbolische beteekenis had. Eden sprak
namens de Britsche regeering, De Mada-
riaga namens Spanje en de vertegen
woordigers van Roemenië, Turkije, Por
tugal en de Sovjet-Unie sloten zich bij
deze gelukwenschen aan.
Kort na 6 uur begon de Raad met de
behandeling van bet Italiaansch-Abessi
nische conflict.
De voorzitter deed mededeeling van de
bij den Raad ingekomen 6tukken, nl. de
Fransch-Britsche voorstellen van 8 De
cember, en de giöter gepubliceerde uit
eenzetting van bet Abes6iniscbe stand
punt.
Vervolgens legde de Britsche Volken
bondsminister Eden een verklaring af.
Hij verzekerde, dat het altijd de bedoe
ling der beide regeeringen geweest was,
dat alvorens men den partijen eenige re-
ge'ingsvoorwaarden in definitieven
vorm zou hebben voorgelegd, deze voor
waarden door den Volkenbond goedge
keurd zouden zijn De Volkenbondsleden
zijn immers verplicht het Pact te eerbie
digen en hun uiterste best te doen, het
toe te passen. Ook al mocht de huidige
poging van Engeland en Frankrijk niet
slagen, dan blijft toch de poging tot ver
zoening het voornaamste, ook voor den
Volkenbond. De grondslag voor deze
verzoening was juist, ook al bleef de
toepassing ervan in dit geval zonder
resultaat. De Parijsche voorstellen zijn
niet gemaakt, om op elk punt ongewij
zigd aartgenomen te worden. Het was
in de eerste plaats van belang welk
standpunt de drie partijen ertegenover
aannamen, en slechts daarom werden
zij door de Britsche regeering aanbevo
len. Wanneer inderdaad bleek, dat deze
voorstellen niet voldoende waren om de
instemming van den Volkenbond en der
beide partijen te verkrijgen, zou de
Britsche regeering ze niet verder aanbe
velen of steunen. De huidige verzoe
ningspoging moet dan als mislukt be
schouwd worden en de Britsche regee
ring wenscht haar dan niet voort te zet
ten.
Verklaring van Laval.
Laval verklaarde eveneens, dat voor
elke regeling de goedkeuring van den
Volkenbond noodig was. Hij wilde thans
niet op het verleden ingaan, doch zoo
lang de andere regeeringen hun houding
niet hadden bepaald zou de Raad het
misschien juister achten, geen uitspraak
te doen. De Raad zou echter waarschijn
lijk geen gelegenheid voorbij laten gaan
om zijn taak te vervullen, nl. het vinden
van een eervolle, rechtvaardige en in
overeenstemming met het Volkenbonds
pact zijnde oplossing.
Na een uitvoerige verklaring van den
Abessinischen vertegenwoordiger Wolde
Mariam, gezant te Parijs, die den Vol
kenbond verzocht, Abessinië niet in den
steek te laten, constateerde de Raads-
president, dat het standpunt der Itali
aansche regeering nog niet bekend was
en dat derhalve de Raad de discussie tot
een later tijdstip wenschte te verdagen.
Stilzwijgend ging de Raad hiermee ac-
coord en werd de zitting gesloten.
Baldwin beantwoordt vragen in
het Lagerhuis.
In het Engelsche Lagerhuis heeft men
tijdens het vragenuurtje gister wederom
een voorpostengevecht geleverd, dat
vooruitloopt op het groote debat over de
Britsch-Fransche voorstellen, dat heden
middag zal beginnen. Een der afgevaar
digden wilde van den minister van bui
tenlandsche zaken weten, of de Volken
bond thans tegen Italië de in artikel 16
omschreven sanctiemaatregelen toepast,
en welke verdere maatregelen eventueel
nog in aanmerking komen.
In de plaats van den wegens ziekte
nog afwezigen minister van buitenland
sche zaken Sir Samuel Hoare antwoord
de Minister-president Baldwin met een
opsomming der thans in werking zijnde
economische en financieele sanctiemaat
regelen. Het is de taak de coördinatie
commissie, den leden van den Volken
bond eventueel nog andere maatregelen
Hoare afgetrede nals minister van
buitenlandsche zaken. (Buitenland).
Herriot afgetreden al6 voorzitter
der rad. soc. partij. (Buitenland).
President Gomez overleden. (Bui
tenland).
Doodelijk verkeersongeval bij
Schiphol. (Luchtvaart).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
ZIJ, DIE ZICH MET 1 JANUARI
A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN
OP DIT BLAD ABONNEEREN, ONT
VANGEN DE TOT DIEN DATUM
VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN
CO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
voor te stellen, die op de eerste alinea
van artikel 16 berusten.
Op de vraag, of de Fransche regeering
had medegedeeld, dat de Fransche ad
miraliteit bij een Italiaanschen aanval
op de Britsche vloot onmiddellijk en
actief hulp zou kunnen verleenen, ant
woordde Baldwin, dat de Fransche re
geering voor een dergelijk noodgeval een
toezegging had gedaan.
De onderstaatssecretaris voor buiten
landsche zaken, Lord Cramborne, deelde
een der vragenstellers mede, dat in het
Lagerhuis een kaart van Abessinië was
opgehangen, zoodat de afgevaardigden
gemakkelijker de vredesvoorstellen
konden bestudeeren. De ironische vraag
van een fier Labour-afgevaardigden, of
in de vergaderzaal van het kabinet in
Downing Stroet ook een dergelijke kaart
hing, bleef onbeantwoord.
Baldwin deelde mede, dat de Abessi
nische regeering den Volkenbond een
verklaring over de voorstellen had doen
toekomen. Het antwoord der Italiaan
sche regeering was tot nog toe niet ont
vangen, doch op 16 December had de
Italiaansche ambassadeur te Londen een
bezoek gebracht aan het Foreign Office
om opheldering over bepaalde punten te
verkrijgen.
De kabinetszitting te Londen.
De gisteren gehouden zitting van het
Engelsche kabinet duurde ongeveer 2
uur. Omtrent het resultaat is niet6 be
kend, dat eenige aanwijzing geeft om
trent de houding, die de regeering heden
bij het Lagerhuisdebat zal aannemen.
Behalve de rede van Mussolini vindt
in de Engelsche avondbladen ook een
bericht uit Genève groote belangstelling,
waarin gemeld wordt, dat als resultaat
vau de besprekingen der verschillende
delegaties het Fransch-Britsche vredes
plan als dood beschouwd kan worden.
Het gaat thans nog slechts om de vraag,
op welke wijze men zich van het lijk kan
ontdoen.
Vandaag geheime zitting van
Commissie van Dertien. Com
missie van Achttien Vrijdag bij
een?
De Raadszitting te Genève heeft tot
nog toe weinig opheldering gebracht en
de toestand is nog niet veel duidelijker
geworden. Algemeen is men echter van
meening, dat na de verklaringen van
Laval en Eden het Parijsche vredesvoor-
