DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Bxtgdiihsch Oveczicht
De stad Antwerpen zit er benard voor.
iBuitenland.
No. 10
krak. Maandag 13 Januari 1936
138e Jaargang
O.m. is de bevolking teruggeloopen
van 300.000 tot 275.000.
Tentoonstellingsratten vluchten.
DE OORLOG IN
OOST-AFRIKA.
Waf vandaag de
aandacht trekt
Zware storm aan
Amerikaansche westkust.
Tientallen zeelieden verdronken;
vele schepen nog in nood.
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Ut
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Het ziet er erbarmelijk uit met de
financiën van Antwerpen. Reeds vele
jaren is de toestand verre van rooskleu
rig, maar het heeft er allen schijn van,
dat het budget over 1936 slechts met
de grootste moeite zal kunnen worden
sluitend gemaakt.
Als schrale troost kan aangehaald wor
den, dat de andere groote steden van Bel
gië met dezelfde moeilijkheden hebben te
kampen. Brussel, Gent en Luik klagen steen
en been. Antwerpen moet een tekort weg
werken van 40 millioen francs. Daartegen
over staat, dat Brussel een deficit heeft van
een even groot bedrag, terwijl zelfs een ge
meente als Luik, die betrekkelijk veel min
der belangrijk is, nog een tekort van 20
millioen aanwijst. De vier groote steden
hebben een beroep gedaan op de medewer
king van den staat om aan dezen kritieken
toestand op financieel gebied het hoofd te
kunnen bieden. Er zijn in dien zin reeds
verschillende besprekingen gevoerd tus-
schen den premier Van Zeeland en de afge
vaardigden van Brussel en Antwerpen,
maar deze onderhandelingen hebben tot nu
toe geen resultaat opgeleverd.
Wat speciaal de Scheldestad betreft valt
aan te stippen, dat het budget volgens de
wet vóór het einde des jaars had bespro
ken moeten worden in den gemeenteraad.
Dat is niet gebeurd om deeenvoudige re
den, dat men de begrooting niet heeft kun
nen opmaken volgens de nieuwste voor
schriften van het ministerie van financiën.
De inkomsten van de stad hebfcen
enorm geleden
door de vermindering van de belasting op
het cadastraal inkomen. Daardoor alleen
heeft de gemeente minstens twaalf millioen
minder ontvangen dan het vorige jaar. Ver
der heeft Antwerpen zeer zware financiee-
le verplichtingen uit hoofde van de enor
me kapitalen, die belegd zijn in de uitrus
ting van de haven, en in de uitbreidings
werken om de bebouwde kom van de stad
te vergrooten. Deze bedragen zijn door den
staat voorgeschoten tegen harde voorwaar
den. Daartegenover staan zekere voordee-
len, maar daarover heeft de Belgische staat
zich tot nu toe niet bekommerd. Hij blijft
nochtans de volle rente eischen over de
voorgeschoten bedragen. Alhoewel de offi-
cieele rentevoet in België vier percent be
draagt, moet de stad Antwerpen voortgaan
met zes percent te betalen, en dat nog wel
aan den staat.
Antwerpen heeft zich op nog meer pun
ten over de regeering te beklagen. De Schel
destad wordt op minder voordeelige wijze
behandeld dan Brussel. Eenige voorbeelden
kunnen dit staven. De uitgaven voor het
Vlaamsch Conservatorium van Antwerpen
komen geheel ten laste van de gemeente;
het Brusselsch Conservatorium wordt door
den staat onderhouden. De hoofdstad ont
vangt een ruime toelage als tegemoetko
ming in haar onkosten voor het politie
corps. Dit onder voorwendsel dat zq te wa
ken heeft voor de veiligheid van de diverse
gezantschappen en consulaten. Antwerpen
ontvangt echter geen cent subsidie, alhoe
wel het politiecorps minstens even uitge
breid is als dat van Brussel en te Antwer
pen eveneens verschillende consulaten on
der voortdurende bewaking staan.
Het is vanzelfsprekend, dat de crisis de
groote schuldige is van de sterk gedaalde
inkomsten. Antwerpen had begin 1935 onge
veer 13000 werkloozen te zijnen laste. Al
hoewel dit getal geleidelijk teruggeloopen
is tot tien duizend, drukken de uit dien
hoofde vereischte uitgaven nog zeer zwaar.
Sommige specifiek Antwerpsche takken van
nijverheid hebben het bijzonder hard te
verduren. De bekende „Bell Telephone"
maatschappij had vroeger 11.000 werklieden
en bedienden; nu is dit aantal
tot 4000 geslonken.
De automobielfabrieken „Minerva" zijn
gesloten; zij hadden 3500 werklieden in haar
dienst, welke thans ondersteund moeten
worden. Er wordt op dit gebied slechts wei
nig verbetering voorzien in het komende
jaar.
Een ander vraagstuk dat grooten invloed
heeft op de Inkomsten van de gemeente, is
de voortdurende en regelmatige daling van
het bevolkingscijfer. Het is nog niet heel
lang geleden, dat Antwerpen ongeveer
300.000 inwoners had. In September telde
de Scheldehaven slechts 275.000 inwoners.
De trek gaat naar de voorsteden, waar de
belastingen lager zijn dan in de groote stad.
Dit verklaart waarom het aantal leegstaan
de woningen in Antwerpen zoo groot is.
Vooral de betere buurten hebben onder dit
euvel te lijden. Tal van heerenhuizen kun
nen geen huurder vinden, en zelfs gewone
burgerwoningen hebben weinig aftrek. Het
ziet er niet naar uit, dat in afzienbaren tijd
eenige verbetering zal intreden in de wo
ningmarkt, en de gemeente moet alle hoop
laten varen om in 1936 uit dien hoofde hoo-
gere inkomsten te verkrijgen.
Is er dan geen enkel lichtpuntje? Toch
wel. De conversie der gemeenteleeningen
staat voor de deur, en daardoor zal de stad
een besparing doen van ettelijke millioe-
nen. Verder valt eenige verlevendiging te
bespeuren in de havenbeweging, terwijl
ook het werkloozencqfer misschien verder
blijft terugloopen. Voor het budget over
1936 hebben deze kleine lichtpuntjes echter
geen belang. In het gunstigste geval zullen
zij hun uitwerking slechts voor 1937 doen
gevoelen.
VERPOOZING IN DE ABESSINISCHE
HOOFDSTAD.
Hippische sport doet oorlog even
vergeten.
Om de zorgen van den dag eenige uren op
zji te zetten, kwamen de Abessinische „So
ciety" en de vooraanstaande te Addis
Abeba wonende vreemdelingen bijeen in
iet hippodroom, om de eerste hippische
edstrqden van dit jaar bij te wonen, welke
arden gepresideerd door den Kroonprins
en die o.a. werden bijgewoond door den mi
nister van buitenlandsche zaken en vele
hoogwaardigheidsbekleders, alsmede door
de leiders der diplomatieke missies en het
personeel van de Ambassades.
Natuurlijk hebben deze wedstrijden
slechts in de verte iets gemeen met de hip
pische sport in Eurooa, maar niettemin ver
schaften zq gedurende enkele uren eenige
zeer zeldzame verpoozing. De paarden uit
de stallen der Legaties van Frankrijk en
Engeland behaalden alle prijzen. Na de
wedstrijden vereenigden de diplomaten en
de Abessinische ministers zich aan een
noenmaal bq den Kroonprins.
Weinig nieuws van het front. Een
nieuw Abessinisch offensief?
Nieuwe officieele berichten over de mili
taire operaties ontbreken. Het gerucht loopt,
dat de negus het grootste deel van de kei
zerlijke garde, welke in het noorden van
Dessie is gelegerd, bevel zou hebben gege
ven naar het front te vertrekken. Dit zou
beteekenen dat de Negus zelf wellicht bin
nenkort naar het Noorden vertrekt, en te
vens is het mogelijk, dat hiermede een
nieuw offensief van de Abessiniërs zal wor
den ingeluid.
Aan het Zuiderfront zouden de gevechten
aan de rivier Webbe Sjebeli worden voort
gezet. Hoe groot het resultaat van de Abes
siniërs bij Karanle is, is nog niet bekend.
De moeilijkheid om inlichtingen over de mi
litaire operaties te verkrijgen, als gevolg
van de trage verbindingsmiddelen, is oor
zaak, dat de berichten altijd verscheidene
dagen oud zijn.
Italiaansche aanvallen aan het
Zuidelijk front.
(Radiogram van den oorlogscorrespondent
van het Duitsche Nieuwsbureau): Uit de
berichten uit officieele Italiaansche bron
over de militaire operaties aan het front in
Somaliland blijkt, dat tusschen den eersten
en den zevenden Januari een groote krqgs-
bedrijvigheid heeft geheerscht en dat de
Italianen tal van verkennings- en bombar-
dementsvluchten hebben uitgevoerd.
Op den derden Januari is de aan Italiaan
sche zijde strijdende sultan van Sjiwali met
1000 man en een aantal machinegeweren, na
een marsch van 200 K.M. in het dal van den
bovenloop der Sjebelli aangekomen, waar
hq, naar gemeld wordt, bij Gabba een aan
val deed op Abessinische strijdkrachten, die
hq op de vlucht dreef. De Abessiniërs zou
den 474 dooden en tal van gewonden op het
slagveld hebben achtergelaten.
De krijgers van den sultan werden bij
hun aanval gesteund door Italiaansche
bommenwerpers. Bij Dolo werden eenige
verkenningsvluchten gemaakt ten einde het
effectief der troepen van ras Desta te kun
nen vaststellen.
Gemeld wordt, dat de Abessiniërs bij ver
schillende botsingen meer dan 200 dooden
hebben achtergelaten, terwijl de verliezen
der Italianen zouden bestaan uit vijf dooden
en eenige gewonden.
Bq deze gelegenheid is het gelukt een
door de Abessiniërs omsingelden tankwagen
met andere te hulp geschoten tanks uit een
precaire situatie te ontzetten.
Groot hospitaalschip vertrekt binnen
kort naar Oost-Afrika.
Het hospitaalschip „Gradisca" is te Triëst
aangekomen en zal binnenkort naar Oost-
Afrika vertrekken.
De „Gradisca" heeft een waterverplaatsing
van 21.000 ton en is het grootste hospitaal
schip, dat Italië voor oorlogsdoeleinden in
gereedheid heeft gebracht. Het schip is uit
gerust met 800 bedden. Het is een waar drij
vend ziekenhuis met zijn ultramoderne sa
nitaire installatie, sprekende-filminstallatie,
radio en bibliotheek.
Gelden bijeengebracht voor
Italiaansche ambulance.
Een Belgisch comité, dat zich ten doel
stelde gelden te verzamelen voor den aan
koop van een ambulance-auto, die aam. de in
Oost-Afrika strijdende Italianen zal worden
aangeboden, heeft thans medegedeeld, dat
een bedrag van ongeveer 10.000 francs is
bijeengebracht, dat door bemiddeling van
de Italiaansche ambassade zal worden over
gemaakt aan de prinses van Piemont, in
haar kwaliteit van voorzitster van het vrou
wencomité van het Italiaansche Roode Kruis
Wederom geruchten over bemiddeling
van Vaticaan. Door tusschenkomst van
België.
Wederom is eenige hoop gewekt op nieuwe
vredesvoorstellen in het conflict tusschen
Italië en Abessinië, op grond van geruchten,
volgens welke 't Vaticaan heim'lqk 't initiatief
zou hebben genomen, zich daarbij bedienen
de van de tusschenkomst van België, om tot
een regeling te komen.
De correspondent te Rome van het in
vloedrijke dagblad „Le Temps" schrijft aan
zqn blad, dat België, op inspiratie van het
Vaticaan, 20 Januari wellicht aan den Vol
kenbond zal voorstellen een commissie van
onderzoek naar Abessinië te zenden.
Vliegtuig-ongeluk in Eritrea.
Op het vliegterrein bq Massaoea is
Zaterdagavond een Italiaansche bom
menwerper met drie man aan boord bi
een gewone oefenvlucht door onbekende
oorzaak verongelukt.
De bemanning, waartoe tot voor
enkele weken de werktuigkundige Bi-
rago heeft behoord, kon niet meer bij
tijds gebruik maken van de parachutes.
Alle drie zijn om het leven gekomen.
Een verzwegen catastrophe op 14
December? 800 Italianen zouden
daarbij gedood zijn.
Te Addis Abeba verluidt bij geruchte, dat
in Dessie vier Italiaansche krijgsgevangenen
zijn aangekomen, die o.m. verteld hebben,
dat op 14 December een fascistische colonne
bij Endosjek aan de Takazze in een Abessi
nische hinderlaag is gevallen. Deze colonne
bestond uit 1600 man. Ongeveer de helft van
deze colonne zou in den bloedigen strijd,
die zich toen ontwikkelde, het leven hebben
verloren.
De gouverneur van New-Yersey
tegen executie van Hauptmann.
De gouverneur van New-Yersey, Hoff
mann, heeft nog voor het geheime hof van
genade bijeen gekomen is, in de zaak-
Hauptmann een standpunt bepaald. Hij ver
klaarde n.L in een interview, dat hij niet
geloofde, dat Hauptmann alleen de ont
voerder is geweest van de baby van Lind-
bergh. Hij is ook niet van meening, dat aan
de gerechtigheid door het terechtstellen van
Hauptmann voldaan zou zijn.
Verder maakte de gouverneur bekend, dat
hij den procureur-generaal zonder rekening
te houden met de beslissing van het hof van
genade opdracht zou geven den Vrijdag
naar Panama vertrokken dr. Condon te doen
arresteeren. Dr. Condon is indertijd, naar
men weet, naar voren gekomen in verband
met de ontvoering, toen hij de door de ont
voerders geëischte som op de door de mis
dadigers bevolen plaats neerlegde.
GEEN GRATIE VOOR HAUPTMANN.
Het einde op de electrische stoel.
Het gratieverzoek van Hauptmann is door
het hof van genade verworpen. Hierdoor
is het practisch zeker geworden, dat Bruno
Hauptmann zijn leven op de electrische stoel
zal eindigen. De beraadslagingen over de
uitspraak duurden ruim zes uur. De attor-
neys van den staat en de veroordeelde wer
den gehoord. De uitspraak kwam tot stand
met zeven stemmen voor en één tegen, n.1.
de stem van gouverneur Hoffmann, die zich
des middags reeds in die richting had uitge
laten en bevel had gegeven dr. Condon in
verzekerde bewaring te nemen, aangezien
hij van oordeel was, dat er groote verschil
len zqn tusschen hetgeen Condon als ge
tuige voor het gerechtshof heeft verklaard
en datgene wat hij kortelings in tijdschrift
artikelen uiteen heeft gezet.
Nog twee mogelijkheden voor
Hauptmann.
Nu het hof van genade gratie aan
Hauptmann geweigerd heeft, blijven
hem nog twee wegen open: uitstel van
executie door gouverneur Hoffmann
met ten hoogste 3 maal 30 dagen of her
vatting van het proces op grond van
nieuw bewijsmateriaal, in te dienen
door den verdediger.
De bevoegdheden van het Hoog
gerechtshof.
Een groep van 12 leden van het huis van
afgevaardigden heeft gisteravond een bewe
ging op touw gezet, die zich ten doel stelt
wetgevende, maatregelen aangenomen te
doen krijgen ter beteugeling van de uitge
breide bevoegdheden van het Hooggerechts
hof.
Aan de Amerikaansche westkust
heeft een zeer zware storm gewoed,
die talrijke ongelukken heeft veroor
zaakt. De kustwacht te Pont Adams
meldde Zondag, dat 2 of drie schepen
op de rotsen bij de monding der Co
lumbiarivier waren stuk geslagen. Een
dezer schepen was vastgeraakt, toen
de storm een snelheid van 90 mijl per
uur had bereikt. Men zag hoe drie
mannen zich vastklemden aan de
wrakstukken van het snelverdwqen-
de schip. De kustwacht trachtte nog de
mannen te helpen, doch de hooge zee
maakte het onmogelijk een lijn over te
gooien. Later bleek, dat het veronge
lukte schip de „Iowa" was en dat de
bemanning, die 35 koppen telt, was
omgekomen.
De schoener „North Point" kwam niet ver
van de „Iowa" eveneens bq de verraderlij
ke uitmonding der Columbia rivier in ern
stige moeilijkheden. De „Finland" en het
Britsche s.s. „Rochelle" verloren hun uit
timmerhout bestaande deklading, terwijl
zq voor de kust van Oregon met den storm
hadden te kampen.
Later werd gemeld, dat de „Rochelle"
nabij Coosbaai in gevaar verkeerde. De
schoener „Sjasta" met 12 man aan boord
zou zich in zinkenden toestand bevinden.
Tenslotte bestond ongerustheid over de
bemanning van drie booten der kustwacht,
die waren uitgevaren om de „Iowa" bij te
staan, doch van welke men niets meer
heeft gehoord.
RUSLAND'S LEIDING VERGADERT.
Verhooging der leger- en vloot-
begrooting.
Zondagochtend hebben eenige leden van
het Roode Leger deelgenomen aan de be
raadslagingen van het Centrale Uitvoerend
Comité te Moskou.
De voorzitter van den bestuursraad van
het district West Siberië verklaarde o.m.:
Indien de Japanners ons in het Verre
Oosten zouden aanvallen, zouden wij hun
op eigen grond een graf delven".
Een „commandeur" deelde mede, dat de
legerbegrooting in 1935 6 milliard roebel
heeft bedragen. Feitelijk zijn het vorig jaar
voor de landsverdediging 8 miliard roebel
uitgegeven.
In 1936, aldus vervolgde deze spreker,
zullen 14 milliard roebel voor militaire
doeleinden worden uitgegeven.
14 Milliard roebel komt volgens de offi
cieel e koersnoteering overeen met 42 mil-
liyard Fransche franken).
De officieele regeeringsverklaring aan
gaande de legerbegrooting voor 1936, wel
ke, zooals Molotof reeds heeft aangekon
digd, aanzienlijk hooger zou zqn dan die
voor verleden jaar, is vervat in het rap
port van het Volkscommissariaat van Fi
nanciën, dat nog moet worden uitgebracht.
HERDENKINGSFEESTEN IN
SAARGEBIED.
„Plein van het Duitsche Front".
In verband met de herdenkingsfeesten in
het Saargebied werd Zondag 't plein voor
het stadhuis herdoopt in „Plein van het
Duitsche Front".
Des avonds werd een fakkeloptocht ge
houden, waarvoor groote belangstelling be
stond.
De eerste burgemeester der stad, de
kringleider Duerrfelt, hield een toespraak,
waarin hq de situatie in het Saargebied in
de afgeloopen vijftien jaren schetste. Spr.
verklaarde, dat de bevolking van het Saar
gebied, arm of rqk, slechts bezield was
door de gedachte aan Duitschland.
Tenslotte werd op het „Plein van het
Duitsche Front" een taptoe gehouden.
De stad Antwerpen zit er benard
voor. (Dag. Overzicht).
Geen gratie voor Hauptmann. (Bui
tenland).
De oorlog in Oost-Afrika. (Buiten
land).
Zware storm aan Amerikaansche
kust; vele zeelieden verdronken.
(Buitenland).
Man te Eindhoven vermoord, om
dat hq omging met een andere vrouw.
(Binnenland).
Gasleiding aangevaren; Muiden en
Weesp gisteravond zonder gas. (Bin
nenland).
Aanvaring tusschen twee stoom
schepen nabij Terneuzen. (Binnen
land).
Mgr. Huibers gisteren in functie ge
treden. (Kerk en School).
Ds. Bakels 40 jaar predikant. (Kerk
en School).
Ir. H. D. Louwes spreekt te Schagen
voor de Ver. v. Oud-Leerlingen der
rijkslandbouwschooL (Land- en
Tuinbouw).
Nederland wint met 61 van
Frankrijk! (Sport en Wedstrijden).
Rie Mastenbroek herovert een we
reldrecord op de 400 M. rugslag.
(Sport en Wedstrijden).
Vos verliest voor de derde keer van
Raichenbach. (Sport en Wedstrijden).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
SNEEUWVAL TE MUNCHEN.
V erkeersstagnatie.
Zondagochtend is een hevige sneeuwval
te München ingezet, welke den geheelen
dag heeft aangehouden en ook nog des
avonds voortduurde. Het tramverkeer kon
slechts met groote moeite worden gaande
gehouden, zq het ook met groote vertra
ging.
0:k het autoverkeer ondervond groote
stagnatie. De sneeuwploegen hebben den
geheelen dag hard gewerkt.
DE PAUS GELOOFT IN WERELDVREDE.
Geloovigen tot het gebed opge
roepen.
Z. H. de paus heeft uiting gegeven aan
zijn verwachting, dat de wereldvrede be
waard zal blijven, de zware dreigende wol
ken, die zich aan den nationalen- en inter
nationalen horizon voordoen ten spijt.
De Paus deed een beroep op de geloo
vigen om voor den wereldvrede te bidden.
WAT ENGELAND DE SANCTIES KOST.
Men spreekt van een millioen
pond sterling per week.
Naar de „Daily Express" uit Londen be
richt, zal het Engelsche parlement, wan
neer dit 4 Februari weer bijeenkomt, zich
bezighouden met de kosten, welke Enge
land moet maken in de toepassing van de
sancties en de militaire maatregelen in de
Middellandsche Zee. Het blad gelooft, dat
de kosten van de militaire maatregelen een
millioen pond Sterling per week bedragen,
terwijl ook de verliezen tengevolge van de
toepassing van de sancties op meerdere
millioenen is te schatten. Men moet erop
rekenen, dat deze uitgaven het verwacht
overschot op de begrooting aanzienlijk zullen
verminderen.
PRINS BERTIL TOEGEVOEGD
MARINE-ATTACHÉ TE PARUS.
Prins Bertill, de zoon den den Zweed-
schen kroonprins Gustaaf Adolf van Zwe
den, is naar Parijs vertrokken, waar hq
zal worden toegevoegd aan den marine-
attache.
KATHOLIEKEN EN COMMUNISTEN
SLAAGS.
Vechtpartij te Dublin.
Uit Dublin wordt gemeld, dat het daar tot
een vechtpartij is gekomen tusschen com
munisten en katholieken.
De communisten hadden geprobeerd in
een voorstad van Dublin een vergadering te
beleggen, waar de secretaris-generaal der
Communistische Partij Groot-Britannië, Pol-
lit, het woord zou voeren.
Toen Pollit wilde spreken, beletten eeni
ge leden van de Katholieke Jeugdorgani
satie dit. Het kwam tot een vechtpartij met
de zaalwacht, waarbij van stoelen en knup
pels werd gebruik gemaakt.
Verscheidene jonge lieden moesten in het
ziekenhuis worden opgenomen. De politie
heeft de orde hersteld.
