DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
2)agetijksch
Keeren de strijdkansen in Afrika?
^Buitenland
No. 12
Woensdag 15 Januari 1936
138e Jaargang
De Abessiniërs drijven aan het Noordelijk
front de Italianen in moeilijkheden.
Een groot en verbitterd gevecht om de steden
Aksoem en Makalle.
De algemeene toestand.
f, 'Adoea
Aksoem
\Ab20 o
pondan $gk otd
Waf vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—
franco door het geheele Ryk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Een samenvattend overzicht van den mi
litairen toestand levert volgens de Abes-
sinische opvattingen het volgende beeld
op:
De positie der Italianen wordt zoowel in
het Noorden als in het Zuiden van dag tot
dag moeilijker. Aan het Noordelijk front
hebben de in den laatsten tijd ingetreden
regens aan Italiaansche zijde vrijwel iede
re terugtrekkende manoeuvre onmogelijk
gemaakt. Evenmin kunnen troepenver
plaatsingen uitgevoerd worden. De Italia
nen hebben zich teruggetrokken in ver
sterkte en vergroote blokhuizen, die met
machinegeweren zijn toegerust. Teneinde
onnoodige verliezen te voorkomen valt het
Abessinische leger de Italiaansche stel
lingen niet meer met groote troependeta
chementen aan. Men is in Abessinische mi
litaire kringen van opvatting, dat deze Ita
liaansche verdedigings punten zich vroeger
of later zullen moeten overgeven, daar
voorziening met het noodige uit het ach
terland vrijwel is uitgesloten. Alle wegen
zijn in moerassen veranderd; alles blijft in
den modder steken. De pogingen der Ita
liaansche troepen zich met steun van artil
lerie en vliegtuigen in deze moeilijke si
tuatie te handhaven hebben weinig kans
op succes, daar het overhaaste optreden
talrijke fouten heeft veroorzaakt.'
Aan Abessinischen kant is het tot dus
verre mogelijk geweest de troepen steeds
door reserves te doen aflossen. Ondanks
de over het algemeen te constateeren stag
neering van den bewegingsoorlog wordt in
het gebied van Makalle en Aksoem nog
steeds fel en voor beide partijen met groo
te verliezen gestreden. De van het Zuide
lijk front ontvangen berichten doen con-
cludeeren, dat de Italianen na de ontrui
ming van Ogaden hun voorgenomen op-
marsch naar Bali weer met koortsachtigen
ijver voorbereiden. Bij de beoordeeling
van de kansen moet men voor oogen hou
den, dat de afstand van Dolo, het uitgangs
punt van het Italiaansche ofensief, tot Ad
dis Abeba, hemelsbreed, 600 K. M. be
draagt. Een aanval zou aanvankelijk gaan
over 'n streek van bijna 250 K.M. lengte
door doorweekte gebieden, vol ziektekieme.
Vervolgens zou het offensief stuiten op
hooge bergreeksen, waarin omstreeks
160.000 man Abessinische troepen in goed
verschanste stellingen gereed staan, om
aan den Italiaanschen aanval der hardnek-
kigsten tegenstand te bieden.
Door buitenlandsche militaire deskundi
gen wordt sterk betwijfeld, of het Italiaan
sche leger er in kan slagen voor het begin
van den grooten regentijd aan het Zuide
lijk front 250 K. M. van het moeilijkste
terrein al strijdende te bezetten. Daar
komt bij, dat Ras Desta reeds thans met
zijn leger in het gebied van Dolo momen
teel tot tegenaanvallen overgaat. Geduren
de de beide laatste regenlooze dagen is het
tot een intensiever vorkenningsactie der
Italiaansche vliegers gekomen. Deze actie
strekte zich aan het Noordelijk front uit
tot Dessie en aan het Zuidelijk front tot
Sarabaneh.
De strijd om Aksoem en Makalle.
Nog steeds woedt de strijd om de
beide steden Aksoem en Makalle in on
verminderde mate voort en de gespan
nen verwachting omtrent den afloop
van deze felle worsteling stijgt in de
Abessinische hoofdstad meer en meer.
Een onophoudelijke stroom van over
winningsgeruchten houdt de opwinding
gaande, maar maakt het moeilijk een
nauwkeurig beeld te krijgen van de ac-
tueele ontwikkeling van de strijdopera-
ties.
Uit hetgeen gister te Addis Abeba ver
luidde, kan als het waarschijnlijkste gemeld
worden, dat de positie van Aksoem voor de
Italianen inderdaad moeilijk houdbaar
gchii t te worden. Zoo wordt gemeld, dat de
linkervleugel van het Noordelijke Abessini
sche leger aan de Westzijde er in geslaagd is
voorbij de stad te trekken en zich thans op
10 K.M. achter den rug van den vijand, die
hier gelegerd is, bevindt. Wanneer dit waar
blijkt, is dit een bericht van groot belang,
aangezien dan de verzorging van het garni
«oen van Aksoem met levensmiddelen en
munutie door de Abessiniërs zou worden af
gesneden. Verder wordt gemeld, dat Ras
Seyoem met zijn troepen de berg Galila, op
20 K.M. ten Zuid-Oosten van Aksoem be
reikt heeft, zoodat een aanval op de Heilige
Stad gericht kan worden van twee kanten
tegelijk, hetgeen tot een beslissend gevecht
zou kunnen leiden.
Wat Makalle betreft, in de hoofdstad deden
Dinsdagmorgen wederom geruchten de
ronde, die met stelligheid den val der stad
wisten te melden. Hieraan werd toegevoegd,
dat de Italianen langzaam uit de voorste
stellingen terugtrekken, zonder meer strijd
te leveren, aangezien de verzorging der
troepen met levensmiddelen en munitie door
den uiterst slechten toestand der wegen
achter Makalle het aangaan van groote ge
vechten onmogelijk maakt en deze gevech
ten bij een standhouden niet vermeden zou
den kunnen worden.
Ten slotte wordt nog medegedeeld, dat
Italiaansche bombardementsvliegtuigen gis
teren een aanval hebben gericht op Sokota,
de grootste stad ten Noord-Westen van Des
sie, in de provincie Lasta. De tien toestellen
wierpen brand- en gasbommen uit en slaag
den er in de stad vrijwel geheel te ver-
woetten. Het aantal dooden moet zeer groot
zijn; ook onder, de Abessinische reserve
troepen, die hier lagen, zouden veel dooden
gevallen zijn. De kerk dér stad ligt in puin.
Het bombardement van Sokota.
Omtrent dit bombardement zijn te Addis
Abeba thans de volgende nadere bijzonder
heden ontvangen:
Reeds eenige dagen, feitelijk sinds de Ita
lianen met terugtrekkende bewegingen be
gonnen zijn, hebben Italiaansche bombarde
mentsvliegtuigen de stad bestookt. Thans is
er van de geheéle stad vrijwel niets meer
over. Bij de bombardementen werd ook ge
bruik gemaakt van gasbommen. Zoo werden
kort nadat een eskader wederom een aantal
gewone bommen op de stad en de omge
ving had geworpen, door een terugkeerend
vliegtuig drie groote gasbommen neerge
worpen, die onder de niets vermoedende be
volking, die na het aftrekken der vliegtuigen
r.aar de granaattrechters was gaan kijken,
groote ellende hebben veroorzaakt.
Tien personen werden door het gas blind,
terwijl vele anderen zware brandwonden
bekwamen. De vernielde kerk was gewijd
aan de Heilige Maria. De bommen vielen
op het bedehuis juist op het oogenblik, dat
daar vele geloovigen aanwezig waren.
Tien dezer kerkbezoekers zouden letter
lijk in stukken gescheurd, terwijl acht
anderen zwaar gewond werden.
Over het algemeen kan gezegd worden,
dat de activiteit der Italiaansche vliegers
aan het Noordelijk front dagelijks toeneemt.
Gisteren is wederom een vliegtuig gezien
ten Oosten van Makalle. Twee andere toe
stellen vlogen over het in de richting van de
Soedangrens gelegen gebied van Amba
Birkoetan.
De organisatie van de bezette
gebieden.
Van Italiaansche zijde wordt medege
deeld:
In verband met het bestuur van de be
zette gebieden zijn verschillende problemen
gerezen inzake de veiligheid en het ver
goeden van schade, ontstaan door den oor
log, vooral door den vijand, die bij het terug
trekken alles vernielde.
De Italiaansche autoriteiten doen alles om
de bevolking te bevoordeelen, die loyaal
blijft aan Italië.
Hulp in geld en natura is verleend, ver
nielde huizen en kerken werden hersteld,
scholen voor de inlandsche jeugd werden
opgericht en snel werden vele sanitaire in-'
richtingen ingericht, vooral voor kinderen,
waarvan de hygiënische en gezondheids
toestanden zeer betreurenswaardig waren.
Geneeskundige posten werden ingericht te
Adoea, Aksoem, Adigrat en Makale en elders
en steeds worden deze druk door de inboor
lingen bezocht. Verder worden thans me
dische karavanen georganiseerd, die de
zieken in de meest afgelegen dorpen zullen
opzoeken.
Binnenkort zullen de bezette gebieden op
hetzelfde beschavingspeil worden gebracht
als Erythrea.
Een Italiaansch bericht uit Makalle.
Het agentschap Stefani meldt uit Makalle:
De onderwerping van Abessinische krijgs
lieden blijft in versneld tempo voortduren.
Zij behooren tot korteling aan het front na
Mo^oto
As n» «ra
tiüks"'' HA&TAi'-
ï&EDJAH; V.#.?/
jMBUNAt
ui,,
214*
IA*
lange marschen aangekomen troepen uit het
centrum van Abessinië. Om te ontsnappen
aan de strenge bewaking van de krijgshoof
den melden zij zich in kleine groepen bij
onze linies aan. Zij vragen bescherming en
klagen over de slechte behandeling, die de
hoofden hen doen ondergaan.
De stemming in Egypte.
Er blijft te Cairo een gevoel van politieke
spanning hangen. Men is er van overtuigd,
dat Engeland den oorlog niet wil, maar
ziet toch, dat voorbereidingen noodzakelijk
zijn met het oog op de onberekendbaar-
heid van de Italiaansche politiek. Iets der
gelijks schijnt de Britsche Hooge Commis
saris ook te hebben verklaard in intiemen
kring.
Hoeezer men algemeen het gevoel heeft,
dat voorbereidingen wel eens niet overbo
dig kunnen blijke, wordt wel getoond, door
de omstandigheid, dat de vrouwelijke le
den van de Britsche kolonie opgeroepen
zijn vrijwillig cursussen te volgen voor
verpleging van' zieken en gewonden. Ook
zijn voorbereidingen getroffen om de vrou
wen en kinderen der Britsche kolonie zoo
noodig snel te kunnen overbrengen naar
Luxor, aangezien in geval van ernstige
luchtaanvallen op Alexandrie en Cairo mo
gelijk geacht worden.
Aan den anderen kant acht men hier de
kansen der Italianen in Abessinië zeer
slecht. In toonaangevende Egyptische
kringen heeft en van den aanvang af de
opinie doen hooren, dat het den Italianen
niet gelukken zou militair een eclatant
succes te bewerkstelligen. Thans hoort
men deze meening vaker en algemeener
verkondigen. Ook in Engelsche kringen
komt men meer en meer tot deze opvat
ting en spreekt men de hoop uit, dat de
militaire ontwikkeling in Abessinië er wel
licht toe zal oijdragen Egypte voor conflic
ten te behoeden.
HET BOMBARDEMENT VAN DE
ZWEEDSCHE ROODE KRUIS-
AMBULANCE.
Zweedsche protestnota te Rome
overhandigd.
De Zweedsche minister van Buitenland
sche Zaken heeft medegedeeld, dat de
Zweedsche gezant te Rome Dinsdag de
Italiaansche regeering een nota heeft over
handigd in verband met het Italiaansche
bombardement op de Zweedsche Roode
Kruis-ambulance bij Dolo.
In deze nota wordt o.m. verklaard: De
Zweedsche regeering heeft de overtuiging,
dat de Zweedsche ambulance het doelwit
is geworden van oen directen aanval door
de Italiaansche vliegers.
Aangezien het hier Zweedsche onderda
nen betreft, die in overeenstemming met
het Verdrag van 1929 in zake de verbete
ring van de situatie van in een oorlog ge
wonden en zieken, een humanitair werk
verrichten, welke door Italiaansche vlie
gers werden aangevallen, ziet de Zweed
sche regeering zich verplicht tegen dit in
cident bij de Italiaansche regeering zeer
krachtig te protesteeren.
Nopens de werkzaamheid der Zweedsche
ambulance is niet gebleken, dat zij zich
heeft schuldig gemaakt aan het misbrui
ken van het Roode Kruisteeken. Alle des
betreffende suggesties zijn door de Zweed
sche leden der ambulance met nadruk on
juist genoemd.
De Zweedsche regeering heeft geen aan
leiding te twijfelen aan de waarachtigheid
van deze Zweedsche getuigenverklaringen.
De Zweedsche regeering neemt kennis
van het leedwezen der Italiaansche regee
ring, dat Zweedsche onderdanen door het
bombardement zijn getroffen en verwacht,
dat een onderzoek naar de verantwoorde
lijkheid voor het bombardement met
spoed door Italië zal worden ingesteld.
De Zweedsche regeering behoudt zich
het recht voor haar eischen, welke zij ge
rechtvaardigd acht, later kenbaar te ma
ken.
Tegenspraken vanuit Italië.
Het agentschap Stefani publiceert de
volgende mededeeling: De buitenlandsche
pers blijft onware- of tendentieuze berich
ten verspreiden over het Italiaansch-Abes-
sinische geschil. Het bericht over het zen
den van een commissie van onderzoek van
den Volkenbond naar Abessinië is van de
zelfde soort als dat over de z.g. dringen
den wensch naar vrede van Italië. Er moet
dus gepreciseerd worden, dat het verzoek
een commissie van onderzoek te zenden
door den Negus naar voren is gebracht,
terwijl Italië tot dusver te dien aanzien
geen enkele beslissing heeft genomen.
Het eenige, wat zeker is en wat iedereen
kan constateeren, is dat de militaire ope
raties zich normaal ontwikkelen. Maar die
berichten worden niet alleen door de dag
bladen, doch ook door de agentschappen
verzonnen. Zoo heeft gisteravond een
agentschap te Parijs het bericht bepubli-
ceerd, dat ambassadeur Cerutti Laval de
verzekering zou hebben gegeven, dat zelfs
in geval Geneve de sancties mocht uitbrei
den Italië 'geen aanval zou doen op Grcot-
Brittannië en niet uit den Volkenbond zou
treden.
Terwijl hij Italië niet het voornemen
heeft wie het ook zij aan te vallen, hetgeen
niets nieuws is, is het toch overdrijving te
beweren, dat Italië voor altijd aan den
den Volkenbond gesmeed is. Italië behoudt
zijn volledige vrijheid van handeling en
zal de gedragslijn volgen, die zij het beste
zal oordeelen al naar de omstandigheden.
Wat de eerstvolgende zitting van den
Volkenbondsraad betreft kan nog niet na
der aangegeven worden, of de Italiaan
sche gedelegeerde daaraan zal deelnemen
of niet. In dit opzicht is nog niets besloten.
Men gelooft trouwens, dat men in deze a.s.
vergadering te Geneve tot niets concreets
zal komen.
Een ander teeken voor de systematische
lastercampagne van den kant der buiten
landsche bladen tegen Italië ligt in het feit,
dat men wederom begint nadruk te leggen
op feiten, die reeds verscheidene malen
tegengesproken zijn. Zoo spreekt men weer
van concentratiekampen en desertie in Zuid-
Tirol, men beweert dat Makalle heroverd is
door de Abessiniërs en dat de stad door de
Abessinische troepen zou zijn omsingeld,
terwijl de Italiaansche troepen zich zouden
hebben teruggetrokken. Deze beide berichten
zijn reeds herhaaldelijk tegengesproken.
De waarheid is, dat de z.g. massa-desertie
beperkt is gebleven tot enkele gevallen, die
zich sporadisch hebben voorgedaan bij niet-
inheemschen, die uit vrees onder de wapene
te worden geroepen, de grens overgetrokken
zijn, hetgeen altijd en in alle landen voor
komt. Gegeven het zeer kleine aantal deser
teurs heeft dit feit geen enkel belang. Wat
de herovering van Makalle betreft is het
overbodig te bevestigen, dat deze plaats zich
solide in ons bezit bevindt en een centrum
vormt van de bevelvoering en van de bur
gerlijke bestuursinstanties.
DE LIQUIDATIE VAN DEN
JOODSCHEN EIGENDOM.
Uitvoering der Neurenberger
wetten.
De „Neue Zuercher Zeitung" publiceert
een beschouwing over den toestand in
Duitschland van de hand van een in
Duitschland wonend Zwitser, die, naar het
blad verzekert, in staat is dien toestand te
overzien.
De economische crisis in Duitschland
aldus deze zegsman wordt bespoedigd se
dert de afkondiging der Neurenberger wet
ten. De bevolking staat onder den druk van
het schaarscher worden der levensmiddelen,
het dalen der inkomens en het toenemende
ontslag in verschillende bedrijven, en de
uitwerking van dat alles is waar te nemen
in 't stijgend aantal zelfmoorden en failliet
verklaringen. In 1933 heeft de Duitsche re
geering het dalen van het getal zelfmoor
den verklaard als symptoom van de verbe
tering in den economischen toestand ten
gevolge van het nieuwe regime: thans wor
den de zelfmoordcijfers niet meer of niet
meer duidelijk bekend gemaakt. Maar
zoo merkt de zegsman van het Zwitsersche
blad op daardoor kan men de taal der
overlijdensadvertenties niet verbloemen.
In Berlijn b.v. was het aantal zelfmoor
den tot de lente van 1935 kleiner dan in
1934; sedertdien is het echter snel gestegen
en in de laatste maanden was het 20 pCt.
hooger dan de cijfers van het vorige jaar
aangeven.
In hoeverre hier motieven van anderen
aard gelden, is niet gemakkelijk na te gaan,
maar wel is het zeker, dat de uitvoering der
Neurenberger wetten, die voor zoovele Jo
den de vernietiging van hun bestaan betee-
kent, in sterke mate verantwoordelijk is
voor deze zelfmoord-epidemie. Tot deze con
clusie komt de zegsman van de „Neue Zuer
cher Zeitung".
Het stijgen van het aantal faillissemen
ten wordt door de nationaal-socialistische
pers zelve gekenmerkt als een gevolg van
de „zuivering" van het economische leven
van Joodschen invloed. De stroom van ad
vertenties, waarin Joodsche zaken of aan-
deelen in Joodsche zaken ter overneming
Italiaansche tegenslagen aan het
Noordelijk front. (Dag. Overzicht).
De Russische militaire begrooting
aangenomen. (Buitenland).
Het Japansche bezwaar tegen de
voortzetting der vlootconferentie.
(Buitenland).
Cholera-epedimie te Bombay. (Bui
tenland).
Zware mijngas-ontploffing in Ja
pan; reeds 18 dooden geborgen. (Bui
tenland).
Twee geheime distilleerderijen ont
dekt te Hengelo. (Binnenland.)
Nu de wet op de uitverkoopen van
kracht is (Rechtszaken.)
Onze reis-ministers vertellen. (Bin
nenland).
Het ongeval van prof. Veraart.
(Binnenland.)
De oudste heilsoldaat begraven.
(Binnenland.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
worden aangeboden en het groote aantal
dergenen, die, na uit hun betrekking te zijn
verdreven, in hun levensonderhoud trach
ten te voorzien door op dit gebied te bemid
delen, getuigen van den groeienden druk,
waaraan het Joodsche bezit in Duitschland
is onderworpen. De methoden, die worden
aangewend voor de liquidatie van den
Joodschen eigendom, zijn reeds goed bestu
deerd en verheugen zich in den actieven
steun van officieele en partij-instanties, hoe
zeer ook het ministerie van economische
zaken en de Rijksbank deze actue trachten
te remmen. Dr. Schacht, aldus het Zwitser
sche blad, doet dat niet uit vriendschap
voor de Joden, maar uit gerechtvaardigde
bezorgdheid voor zijn positie en vooral in
het besef, dat iedere poging tot het verkrij
gen van de zoo noodzakelijke buitenland
sche leening moet mislukken of althans
ernstig belemmerd wordt door de campagne
tegen de Joden.
Bij den aanval op Joodsche zaken is de
methode in het algemeen deze, dat de stel
ling eerst „stormrijp" wordt gemaakt door
het opstellen van S.A.-posten voor de betref
fende winkels, het verbod van koopen in
deze zaken en door het fotografeeren van
koopers. Een illustratie van deze strategie
levert het geval van den Berlijnschen bur
gemeester dr. Sahm, die in moeilijkheden
raakte, doordat voor zijn huishouden inkoo-
pen werden gedaan in Joodsche winkels.
De inkoopen werden met cheques betaald
en employé's van de bank, waar de cheques
werden aangeboden, stelden de partij van
de zaak in kennis. (Merkwaardige handha
ving van het bankgeheim!, voegt de zegs
man hieraan toe.)
Wanneer de cliëntèle door deze voorbe
reidingen verjaagd is en omzet en waarde
van de zaak derhalve zijn gedaald, gaat
ook de meest vasthoudende eigenaar meer
voor verkoop van zijn winkel of zaak voe
len. Ook zijn Arisch personeel, dat meestal
zijn werkgever niet verlaat, zal er bij hem
op aandringen, dat hij tot verkoop overgaat,
om insolvabiliteit te voorkomen.
Het spreekt vanzelf, dat de gegadigde bij
de onderhandelingen wijst op de gedaalde
waarde, de slechtere omstandigheden, het
wegblijven der cliëntèle enz. Volgens den
zegsman is ook nog van belang de vraag,
of de gegadigde persona grata is bij de par
tij-instanties. Men kan wel aannemen, dat
de verkoopsprijs in den regel bescheiden zal
zijn. Desniettemin verschijnen in de pers
nog waarschuwingen aan het adres van on
ervaren koopers, opdat die niet het slacht
offer worden van den Joodschen verkooper,
die vóór zijn vertrek naar het buitenland
„een laatsten grooten slag wil slaan". Men
heeft zelfs reeds geëischt, dat de emigree-
rende verkooper een deel van zijn vermo
gen in Duitschland zou moeten achterlaten,
opdat de Arische kooper, die zich bedrogen
ziet, verhaal zou kunnen hebben.
Meestal, aldus besluit de zegsman van de
„Neue Zuercher Zeitung", heeft het gebrek
aan kapitaal tot gevolg, dat de koopprijs
eerst in vele termijnen kan worden vol
daan.
TWEE DOODEN, EEN GEWONDE.
De Duitsche opperwachtmeester der gen
darmerie uit Koehlen, genaamd Billert, los
te tijdens een twistgesprek met cafébezoe
kers in Geestenseth, nabij Bremerhaven,
verscheidene schoten. Een persoon werd
zoo ernstig getroffen, dat hij kort na opne
ming in het ziekenhuis is overleden, terwijl
een tweede persoon ernstig werd verwond.
Voor hem bestaat echter geen levensgevaar.
Tenslotte richtte Billert het wapen tegen
zich zelf en loste een schot, waardoor hij
doodelijk werd getroffen.