DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Engelsche koning nog in levensgevaar.
No. 16
Maandag 20 Januari 1936
138e Jaargang
BaqeÜjkscfi
Instelling van regentschapsraad
overwogen,
ONRUSTIGE NACHT.
De radicaal-socialisten
in Frankrijk.
Voor Oostenrijks vrijheid.
Waf vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—
franco door het geheele Ryk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels f 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 8,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Met ernstige bezorgdheid ging men
te Londen den nacht in. De onrust is
gerechtvaardigd, omdat men weet,
dat de ziekte van 1928 de gezondheid
van den Koning wankel heeft ge
maakt. Men had zich erover verheugd,
dat hij zoo uitstekend de enorme ver
moeienissen van het zilveren jubileum
had doorstaan. Deze grootsche betui
ging van aanhankelijkheid heeft den
Koning wellicht nader dan ooit tot zijn
volkeren gebracht. Zijn laatste Kerst
boodschap blijft bij velen naklinken
als een woord van hart tot hart.
Zaterdag den geheelen dag tot
's avonds laat en Zondag is het voor
de hekken van het Buckingham-paleis
zeer druk geweest van belangstellen
den, die het laatste bulletin kwamen
lezen.
Zaterdag, na het uitgaan van de
theaters, liet menigeen zich langs het
paleis rijden en er waren vrouwen in
gebed verzonken. Haast even druk was
het overigens van fotografen en film
operateurs, om de wachtende menig
te te vereeuwigen.
Terzijde van het paleis was het een
af- en aanrijden van auto's der meer
officieele belangstellenden, die inlich
tingen kwamen inwinnen.
In de ziekte is in den loop van den
Zondag blijkbaar geen verandering
gekomen. De Koning heeft eenigen
slaap kunnen genieten en er is geen
verdere afneming van krachten in
getreden.
De Zondag.
Wij laten hieronder een aantal berichten
in de volgorde van uitgifte over 's Konings
toestand volgen:
Te middernacht Zaterdag werd medege
deeld, dat de Koning rustig sliep.
Aan het ziekenhuis te Kingslynn, dat
't dichtst nabij Sandringham is gelegen, is
verzocht alle zuurstofvoorraden ter be
schikking van het koninklijk huis te hou
den, ter aanvulling van de zuurstoffles-
schen, die zich reeds in het paleis bevin
den.
Het spoorwegverkeer tusschen Londen en
Kingslynn, via Cambridge, dat normaal
tusschen 1 en 13 uur gestaakt wordt, zal
thans doorloopend geopend blijven, voor
eventueel vervoer van geneesmiddelen
yoor den Koning of van leden van de
Koninklijke familie.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
ging het gerucht, dat de krachten van den
koning snel afnamen. Hiervan werd even
wel geen enkele bevestiging of tegenspraak
gepubliceerd, en ieder verkeerde in span
nende afwachting van het bulletin, dat de
geneesheeren Zondagmorgen zouden pu-
bliceeren.
Te Londen heerschte nog steeds groote
beroering en reeds in de prille ochtenduren
vormden zich in de omgeving van het
Buckinghampaleisgroepjes menschen,
doch sedert Zaterdagmiddag was nog
steeds geen bulletin uitgegeven, en dit uit
blijven van ieder bericht deed de onge
rustheid onder het publiek eerder toe- dan
afnemen.
Toen kwam om 12.15 uur het volgende,
te Sandringham gepubliceerde bulletin:
„Hoewel de Koning een onrustigen nacht
heeft gehad, zijn de krachten van Zijne
Majesteit niet verder afgenomen."
Later werd bekend, dat de koning Zon
dag eenige uren heeft geslapen.
Het bulletin van den nacht werd alge
meen uitgelegd als een aanwijzing, dat de
toestand van den koning niet verergerd
was.
Om 19.45 uur Zondagavond werd het
volgende bulletin gepubliceerd ,,De koning
heeft een rustigen dag doorgebracht. In
zijn toestand is geen verandering ge
komen".
Het bulletin is door drie geneesheeren
onderteekend.
Regentschapsraad?
Zondag zijn de Prins van Wales en de
Hertog van York van Sangdringham ver
trokken. Eerstgenoemde is naar Downing
Street in Londen gegaan, waar hij te half
5 aankwam en een onderhoud had met den
i>e prins van Wales
Premier Baldwin. Om 17.5C uur vertrok
de Prins weer naar Sandringham.
Het is niet uitgesloten, dat dit be
zoek verband houdt met de kwestie
van de benoeming van een bij zonderen
regentschapsraad, welke de bevoegd
heden van de kroon zal overnemen
irrgeval de ziekte van Koning George
van langen duur zou kunnen zijn.
In dat geval zouden de minister
president en de Lord Kanselier de
hiervoor vereischte stappen moeten
ondernemen.
Volgens een bericht van de Press As-
sociation zou deze aangelegenheid evenwel
nog niet acuut zijn.
Tijdens de regeering van koning George
is reeds twee malen een dergelijke regent
schapsraad ingesteld. De eerste maal, toen
de koning zich in 1925 tot herstel van zijn
gezondheid naar de Middellandsche Zee
oegaf en de tweede maal tijdens zijn lang
durige ziekte in 1928.
Toentertijd heeft de staatsraad bestaan
uit de koningin, den prins van Wales, den
hertog van York, den lord-kanselier, den
aartsbisschip van Canterbury en den
minister-president.
De Mating meent te weten, dat van de
zen raad o.a. zullen deel uitmaken de
koningin, de prins van Wales, de hertog
van York, de lord-kanselier, de aartsbis
schop van Canterbury en de minister
president.
Vandaag zouden de leden van den re
gentschapsraad worden benoemd.
De prins van Wales heeft Zondag
ongeveer 300 K.M. per auto over
gladde wegen afgelegd om zijn offi
cieele taak in Downing Street te ver
vullen en zoo spoedig mogelijk weer
terug te kunnen zijn op Sandringham.
Ziekte van langen duur?
Vanmorgen vroeg werd te Sandringham
meegedeeldd, dat de toestand van den
koning o n v era n d e r d is. Men meent
te weten, dat de vorst weer een onrustige
nacht heeft gehad.
Nu ook de hertog van Kent is aange
komen, heeft koning George, met uitzon
dering van den Hertog van Gloucester, die
zelf ziek is, zijn kinderen gezien.
Koningin Maud van Noorwegen, de
eenige nog in leven zijnde zuster van
koning George, wordt voortdurend van
zijn toestand op de hoogte gehouden. Het
besluit tot instelling van een regentschaps
raad moet niet worden beschouwd als een
teeken, dat de toestand van den koning
slechter is geworden. Veeleer gelooft men
daaruit te moeten concludeeren dat een
lange duur der ziekte wordt verwacht.
De instelling van den regentschapsraad
zal heden geschieden in den kroonraad,
die bijeen zal komen in de ziekenkamer
of in een aangrenzend vertrek.
Aan de zitting zal waarschijnlijk worden
deelgenomen door den prins van Wales,
den hertog van York, den hertog van Kent,
den lord-president van de Private Coun-
cil, Rarsay MacDonald, den minister van
binnenlandsche zaken Simon, den lord
Chancellor Haildsham en den Aartsbis
schop van Canterbury.
De regentschapsraad, die gedurende de
ziekte van den koning, diens functies zal
waarnemen zal waarschijnlijk bestaan uit
de koningin, de prins van Wales, den her
tog van Yorwk, den minister-president,
den lord Chancellor en den aartsbisschop
van Canterbury.
Datadier tot partij-voorzitter
gekozen.
Op de Zondag te Parijs gehouden
vergadering van het bestuur heeft de
radicaal-socialistische partij in Frank
rijk Eduard Daladier tot haar voorzitter
gekozen. De aftredende voorzitter
Herriot werd tot eerevoorzitter ge
kozen.
Als eerste spreker van de radicaal-socia
listische partij behandelde de tot den lin-
ker-vleugel der partij behoorende afge
vaardigde Jean Zay de redenen, die Herriot
aanleiding hebben gegeven, uit de partij te
treden. Hij wees voorts op het besluit der
overige radicaal-socialistische ministers, die
besloten hadden, Herriot te volgen. Spr.
noodigde het bestuur uit, van dit besluit der
radicaal-socialistische ministers kennis te
nemen, en het goed te keuren.
Vervolgens behandelde de voorzitter van
de Kamerfractie, Yvon Delbos, het stand
punt der partij inzake de buitenlandsche
politiek: De stemming, aldus Delbos, heeft
aangetoond, dat de groote meerderheid der
radicaal-socialistische fractie tegen de poli
tiek van Laval is. Wanneer desondanks
eenigen vóór de regeering hebben gestemd,
dan is dit alleen, omdat de begrooting en de
kwestie der strijdhonden nog niet geheel
afgehandeld zijn.
Ook het lid van het partijbestuur, Albert
Bayat, leverde scherpe kritiek op de buiten
landsche politiek van Laval, die, naar hij
zeide, het Volkenbondspact had ver
loochend, dat Frankrijk's veiligheid garan
deerde. Laval had ook de banden verbro
ken, die Frankrijk aan Engeland verbon
den, en aan zijn Midden-Europeesche vrien
den. Voorts verweet spreker Laval, dat hij
het Fransch-Russiscj.pact nog niet had
Daladier
geratificeerd. Herriot had niet gewild, dat
deze toestand nog langer voortduurde, en
voor den moed, dien hij had getoond, door
uit de regeering te treden, kon men slechts
bewondering hebben.
Spr. diende daarop een resolutie in,
volgens welke geen partijlid zich voortaan
meer achter de politiek van Laval zou mo
gen scharen, en de stemdwang op dit punt
onvoorwaardelijk zou moeten worden door
gevoerd.
Herriot spreekt.
Vervolgens nam Herriot het woord. De
radicaal-socialistische ministers, aldus spr.,
waren tot de regeering toegetreden, en zij
hadden steeds hun plicht gedaan. Doch op
een dag waren ten aanzien van de buiten
landsche politiek moeilijkheden ontstaan.
Herriot liet doorschemeren, dat de radi
caal-socialistische ministers het niet steeds
met de buitenlandsche politiek van Laval
eens waren geweest.
De begrooting en de wetten tegen de
strijdhonden waren destijds evenwel nog
niet afgehandeld. In een regeering der na
tionale eenheid, zoo vervolgde spr., zijn het
steeds de republikeinen, die alle offers
brengen. Het is laf, wanneer door de rech
terzijde een minister wordt aangevallen, die
over geen dagblad, geen sprekerstribune
en geen openbare vergaderingen beschikt,
om zich te kunnen verdedigen. Hij wilde
herinneren aan zekere tegen hem gerichte
couranten-artikelen, waarover men slechts
zou kunnen lachen. De tegenstanders der
partij hadden een soort godsvrede uitge
vonden, die men slechts als een straat met
één-richtingsverkeer zou kunnen beschou
wen.
Herriot trachtte daarop het partijbestuur
van de noodzakelijkheid te overtuigen, de
radicaal-socialistische ministers in de regee
ring te laten. Minister-president Laval be
vindt zich op het oogenblik op reis naar
Genève, waar hij den Engelschen minister
van buitenlandsche zaken zal ontmoeten.
Deze ontmoeting is zeer belangrijk. Wat zou
men er echter wel van zeggen, indien hij van
daar door een telegram zou worden terug
geroepen en wanneer er te Genève nieuwe
vertragingen zouden ontstaan door gebeur
tenissen in de vergadering van het bestuur
der partij? Afgezien daarvan echter, is de
Kamer niet op reces, en heeft zij dus het
recht haar meening kenbaar- te maken.
Er is echter nog een derde punt, dat pleit
voor de handhaving der radicaal-socialis
tische ministers in het kabinet. Den laatsten
tijd hebben de radicaal-socialistische mi
nisters tegen het optreden der Strijdhonden
geprotesteerd en tegen den druk, dien zij
uitoefenen op het parlement.
Weliswaar is het goed streng jegens an
deren te zijn, doch dan moet men dit ook
jegens zichzelven zijn.
Het bestuur is er om te beslissen over de
algemeene fundamenteele zienswijze der
partij. Doch de parlementsleden zijn er om
naar eigen verantwoordelijkheid te hande
len. Spr. verzocht derhalve het bestuur
niets te doen wat het reeds tot stand ge
brachte krachteloos zou kunnen maken.
Hjj hoopte, dat het bestuur moge erken
nen, dat hij steeds slechts het belang van
het land en van de partij voor oogen heeft
gehad en daaraan steeds trouw is gebleven.
Herriot's uiteenzettingen werden met
langdurigen bijval begroet.
De naderende storm.
De radicaal-socialistische fractie van de
Fransche kamer zal Dinsdag vergaderen
over de kwestie of de radicaal-socialisti
sche ministers uit de regeering moeten
treden, dan wel, dat een debat in de kamer
zal worden gehouden, dat tengevolge van
de door het partijbestuur geëischte stem
dwang voor de radicaal socialisten ver
moedelijk zal eindigen met den val van de
regeering-Laval.
De leider van het Croix de Feu, kolonel
de la Rocque, heeft gisteren en eergiste
ren in 8 vergaderingen tot in totaal 70.000
aanhangers gesproken en nogmaals het
doel van de vereeniging, verzoening van
alle Franschen in de liefde tot het vader
land uiteengezet.
In Rouen sprak Frankiin Bouillon voor
de nationale vereeniging. Hij spoorde aan
tot strijd tegen het linksche eenheidsfront.
In een vergadering van het linksche
eenheidsfront, gepresideerd door den
communistenleider Cachin, klaagde een
socialist Laval aan, den grondslag te heb
ben gelegd voor den oorlog tusschen Italië
en Abessinië." De politiek '*an het volks
front is die des volkenbonds en der sanc
ties. Dat is het belang van Frankrijk; wij
zijn de ware patriotten". Naast Cachin
hadden vier jonge negers plaatsgenomen,
die door Cachin werden voorgesteld als
vertegenwoordigers van Abessinië.
„Dollfuss was Oostenrijk zelf".
Het gisteren te Weenen gehouden appèl-
generaal der leiders van het Vaderlandsche
front, waaraan 1800 gewestelijke leiders ge
hoor hadden gegeven, is tot een historische
manifestatie geworden.
Een der hoogtepunten van deze uitbar
sting van Oostenrijksch patriottisme was
het oogenblik, waarop bondskanselier dr.
Schuschnigg in zijn rede verklaarde, dat de
in 1934 vermoorde bondskanselier dr. Doll
fuss het symbool was van het nieuwe Oos-
^iarhemberg
Een nieuw hoogtepunt was de aan
vaarding door de aanwezigen van de
verklaringen van den vice-kanselier
prins Starhemberg, waarbij op plechti
ge wijze de „Anschluss" wordt verwor
pen, evenals „een annexatie van Oos
tenrijk door het verpruiste Duitsch-
land".
Dollfuss aldus de bondskanselier is
Oostenrijk zelf. Al wie Oostenrijk verloo
chent, houdt op een stem in het kapittel te
Engelsche koning nog in levensge
vaar. (Dag. Overzicht).
De Fransche radicaal-socialisten
benoemen Daladier tot party-voorzit
ter. (Buitenland).
Dr. Baptist uit Megen gehuldigd.
(Binnenland).
Kantoorbediende van 2400 be
roofd te Rotterdam. (Binnenland).
Protest van vrijzinnigen in de Ev.
Luthersch gemeente hier ter stede.
(Stad).
Het Plan van den arbeid; rede Ir.
H. Vos te Schagen. (Land- en
Tuinbouw).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
hebben. De bondskanselier zal steeds in het
voorste gelid marcheeren. De Duitsche eer
is de eer van Oostenrijk; de Oostenryksche
eer is die van Duitschland.
Vervolgens beklom prins Starhemberg de
sprekerstribune.
De strijd tegen den „Anschluss" en tegen
de pan-Germanistische terminologie, riep
spreker uit, vormt een der programpunten
van het Vaderlandsche front. Laten wij wei
geren ons te doen opslokken door een po
litiek stelsel, hetwelk in wezen een stelsel
is, dat absoluut niets Duitsch heeft. Spre
kende over het Habsburg-probleem, merkte
de vice-kanselier op: Indien de monarchie
in Oostenrijk zou worden hersteld, dan zou
dit slechts de Habsburg-monarchie kunnen
zijn. Nimmer zal tot zulk een herstel wor
den overgegaan met behulp van een staats
greep, doch uitsluitend op grond van den
wil van het Oostenryksche volk.
De bijeenkomst, waaraan alle leden van
het kabinet-Schuschnigg deelnamen, werd
vervolgens met het zingen van het volks
lied gesloten.
HEVIGE SNEEUWSTORMEN BOVEN
NOORD-AMERIKA.
Boven de Ver. Staten woeden buitenge
wone sneeuwstormen. Het verkeer ligt veel
al stil. Het luchtvaartverkeer is onder
broken. Het spoorwegverkeer is over
groote gebieden stop gezet. Men spreekt
over een stormfront, dat zich uitstrekt
van Waine tot Florida.
Te New York heeft Zondag een ernstig
noodweer gewoed, dat met buitengewoon
hevig onweer gepaard ging. Het verkeer op
straat was geheel in de war. 20.000 sneeuw
ruimers probeerden vergeefs de straten
van de sneeuw te ontdoen. Er hebben zich
verschillende verkeersongelukken voorge
daan. Tot nu toe zijn ten gevolge van de
vorst tien personen om het leven gekomen.
Uit Pittsburg wordt gemeld, dat het ge
heele verkeer aldaar moest worden stopge
zet. Te Philadelphia staat de sneeuw 30 c.M.
hoog.
EDEN NAAR GENEVE VERTROKKEN.
De Britsche minister van buitenland
sche zaken Eden is Zondag naar Geneve
vertrokken, waar hij voor het eerst In
zijn tegenwoordige functie zal deelnemen
aan de beraadslagingen in den Volken
bondsraad. Eden wordt vergezeld door den
parlementairen onderstaatssecretaris van
buitenlandsche zaken Lord Cranborne. Het
is nog niet bekend, hoe lang Eden te
Geneve zal blijven.
NU JOHN GILBERT HEENGEGAAN IS.
De tweede vrouw contra de vierde.
Er zijn moeilijkheden ontstaan in verband
met de nalatenschap van den filmacteur
John Gil bert. De tweede vrouw van den
overleden filmacteur maakte namelijk aan
spraak op een groot deel van de erfenis, die
hij heeft vermaakt aan zyn vierde vrouw.
Virginia Bruce.
LOCOMOTIEF RIJDT OP
WEGWERKERS IN.
Vijf dooden en zeven zwaar ge
wonden.
Bij Granthal in het Engelsche graafschap
Lincoln is een locomotief op een groep van
twaalf wegwerkers ingereden. Vyf arbeiders
werden gedood, de andere zeven zwaar ge
wond.
ONTPLOFFING IN ZWAFELFABRIEK.
Twee dooden en zestien ernstig
gewonden.
Te Bari in Italië heeft in een zwavelfa-
briek een ernstig ongeluk plaats gehad.
Door onbekende oorzaak is een ketel ont
ploft, waarbij verscheidene muren zijn in
gestort. Er ontstond brand. Gelukkig kon
den de meeste arbeiders vluchten. Niette
min zijn twee arbeiders om het leven ge
komen en zestien ernstig gewond.
