Dampo
^Binnenland
.59uitenlan
Ver koudheid
£uchtvaact
ALKMAARSCHE COURANT van DONDERDAG 23 JANUARI 1936
De moord op den pastoor.
i-'.V
Kwaal, die een volksramp
dreigt te worden.
gif
Angttpsychose onder de
bevolking.
Vele arrestaties doch zonder resultaat.
De verschillende arrestaties, die in den
loop der laatste dagen in Noord-Limburg
en in het Duitsche grensgebied hebben
plaats gehad in verband met den moord op
pastoor Litjens te Geysteren hebben allerlei
wilde geruchten veroorzaakt onder de een
voudige boerenbevolking van het rustige
Noord-Limburgsche land. De angstpsychose,
die over deze eenvoudige menschen is ge
komen is dan ook verklaarbaar.
Wanneer het aantal inbraken in Noord-
Limburg in den laatsten tyd ook zeer groot
was, een roofmoord als deze en dan nog wel
op een priester gepleegd is in geen eeuwen
in- deze vredige Peelstreken en in de rustige
dorpen langs de Maas voorgekomen.
Het feit, dat een zaak in vuurwapenen te
Venlo sedert Maandag niet minder dan vier
jachtgeweren en dat buiten den eigenlijken
jachttijd, enkele revolvers en verscheidene
gummistokken heeft verkocht aan bewoners
van de dorpen rondom Venlo spreekt over
duidelijk, hoe zeer de angst zich van de be
volking heeft meester gemaakt.
Er zijn menschen, die zoo bang zijn voor
inbrekers, dat zij den geheelen nacht door
in-hun huis het licht laten branden.
Deze angststemming bezorgt intusschen
niet enkel een overmatige drukte aan poli
tie en marechaussee, doch ook de nachtelij
ke bewakingsdienst zal zich allesbehalve
veilig gevoelen. Wanneer b.v. een politie
agent een onderzoek rondom een huis doet
en de bewoner meent onraad te bespeuren,
dan is het lang niet zeker, dat deze laatste
niet van een vuurwapen zal gebruik maken
om op den voor een inbreker gehouden
agent te schieten.
Vergeefsche arrestaties.
Van de vele arrestaties die hebben plaats
gevonden alles bijeen ongeveer vijftien
zijn er slechts enkele, waarbij de justitie
het onderzoek eenigszins verder heeft uit-
gestrekt. Geen van alle evenwel leverde tot
nü toe eenig resultaat.
In verband met een inbraak in het ge
meentehuis te Broekhuizenvorst koesterde
de marechaussee te Arcen verdenking tegen
een zekeren W. J. uit Belfeld, zoon van een
bekend persoon uit Wanssum.
Toen Maandagmorgen het bericht van
den gruwelijken moord te Geysteren be
kend werd, meldde zich bij de marechaus
see te Horst een garagehouder uit die ge
meente, die Zondagavond bezoek had gekre-
ken van W. J. met verzoek hem ten spoe
digste per auto naar Venlo te brengen. Dit
was den garagehouder na het vernemen van
den moord verdacht voorgekomen.
Op verzoek van den brigadecommandant
van Horst werd de aanhouding van J. ver
zocht. De marechaussee heeft den verdach
te toen in zijn woning te Belfeld en even
eens bij zijn broer te Blerick gezocht, doch
hem niet gevonden. Toen W. J. kort daar
op bij zijn broer in Blerick aankwam en
vernam, dat de marechaussee hem zocht
heeft hij zich onmiddellijk naar de mare
chausseekazerne te Venlo begeven. Van
hieruit heeft men J. aan de marechaussee
te Arcen overgeleverd, die hem geboeid
naar Geysteren overbracht.
Bij zijn verhoor vertelde J., dat hij Zon
dagavond om 8 uur van Belfeld per fiets
naar Castenray was vertrokken, waar hij
in een café een hem toebehoorend motorrij
wiel had staan. Daar de motor hiervan ech
ter niet wilde aanslaan is hij denzelfden
weg per fiets teruggereden. Vlak voor Horst
was toen een band van zijn rijwiel gespron
gen. Omdat hij zijn verloofde had beloofd
nog voor 12 uur 's avonds in Venlo terug te
zullen zijn had hij toen in Horst een auto
genomen.
Aanvankelijk geloofde de marechaussee
dit verhaal niet, zoodat J. in arrest bleef.
Intusschen heeft men zijn verklaringen stuk
voor stuk onderzocht en toen in den loop
van Dinsdagnacht bleek, dat de mededee-
lingen van J. volkomen met de feiten over
een stemden, is hij op vrije voeten gesteld.
De wijze, waarop het slachtoffer naar
buiten is gelokt, is zoo infaam en zoo in
strijd met het karakter van den Limburger,
dat men algemeen veronderstelt, dat de da
ders elders te zoeken moeten zijn.
Te Afferden werd nog zekere M. K. gear
resteerd, afkomstig uit Venlo, die sedert ge-
ruimen tijd in Duitsche smokkelaarsknn-
gen zou verkeeren. Ook deze kon echter
een voldoende alibi verstrekken, zoodat hy
weldra in vrijheid werd gesteld.
Besprekingen met Duitsche autoriteiten.
Dinsdagmiddag had de „Mordkommis-
sion" uit Dusseldorf een langdurige bespre
king met den grenscommissaris van politie
te Venlo.
De arrestatie van twee Duitschers in de
buurt van Twiststeden, waarover wij gis
teren berichtten, bleek met de moordaffaire
van Geysteren niets te hebben uit te staan.
Toch schijnt men in het Duitsche grensge
bied een bepaald spoor te volgen. Woens
dagmiddag zou de brigadecommandant der
marechaussee te Well wederom in verband
met het onderzoek naar Duitschland zyn
vertrokken.
J. STAMPERIUS t
Autoriteit op onderwijsgebied.
Op bijna 78-jarigen leeftijd is in den
afgeloopen nacht te Zeist overleden de
heer J. Stamperius, een van de groote
mannen op onderwijsgebied. Den 8sten
April 1858 werd de overledene te Wil-
helminadorp bij Goes geboren. Na 20
jaar verbonden te zijn geweest als
hoofd aan een school te Amsterdam,
nam hij in 1903 wegens gezondheids
redenen ontslag. Na zyn herstel in 1906
werd hij benoemd tot schoolopziener in
het arrondissement Rhenenen in 1909
ja het arrondissement Amersfoort.
STEUN AAN JEUGDIGE WERKLOOZEN
Onderscheid tusschen hen, die be
neden en die boven den 20-jarigen
leeftijd zijn.
De regeeringspersdienst meldt, dat
de minister van sociale zaken aan on
geveer 100 besturen van gemeente,
waar het subsidie van het rijk werk
aan jeugdige werkloozen wordt ver
schaft een schrijven heeft gezonden,
bertreffende de vergoeding, die aan de
deelnemers aan de werkobjecten voor
jeugdige werkloozen worden uitge
keerd.
De minister deelt mede, dat in den
vervolge onderscheid zal worden ge
maakt naar den leeftijd van den deel
nemer, waarbij de leeftijd van 20 jaar
als grens is aangenomen. De deelne
mers, die jonger zijn dan 20 jaar ont
vangen een lager bedrag dan zij die 20
jaar zijn en ouder, terwijl de gemeen
ten in drie verschillende klassen zyn
ingedeeld. Voor elke klasse zijn dus
twee bedragen vastgesteld.
DE ONREGELMATIGHEDEN TE
AMBT HARDENBERG.
Ruim zeven mille te weinig in de kas
van een schoolvcreeniging.
l^e Christelijk Nationale Schoolvereeni-
ging te Ambt Hardenberg heeft een alge-
meene ledenvergadering gehouden, die zeer
druk bezocht was, en belegd ter bespreking
van den financieelen toestand der vereeni-
ging. Naar men weet, was de gemeente
ontvanger penningmeester der vereeniging
en was gebleken, dat hij ook gelden aan de
kas van de School vereeniging ten eigen
bate had onttrokken. Uit de mededeelingen,
welke de voorzitter, de heer P. Wamelinkj
daaromtrent deed, bleek, dat er 7200 gulden
te weinig in kas was. Waarschijnlijk zullen
er echter geen bijzondere maatregelen ge
troffen behoeven te worden om dit kaste
kort te dekken, daar het uit de gewone mid
delen nog aangezuiverd kan worden.
Dat er bij de controle, die steeds op de
jaarvergaderingen geschiedde, nimmer on
regelmatigheden waren geconstateerd, vond
mede zijn oorzaak in de omstandigheid, dat
de controleurs den penningmeester te veel
hebben vertrouwd.
MISHANDELING VAN VOOGDIJ
KINDEREN.
Vragen van het Tweede Kamerlid
Van der Heide aan den minister
van Justitie.
Het lid der Tweede Kamer Van der Heide
heeft aan den minister van Justitie de vol
gende vragen gesteld:
Heeft de minister er kennis van genomen,
dat eenige voogdijkinderen mishandelingen
hebben ondergaan van een vrouw in Megen,
door wie deze kinderen werden verpleegd?
Waren deze kinderen daar uitbesteed
door een voogdij vereeniging? Zoo ja door
wleke? Zoo niet, door wie is dit dan wel ge
schied? Tegen welke vergoeding? Van wel
ken datum af? Wie heeft deze vrouw als
„pleegmoeder" uitgezocht of aangewezen?
Is tevoren naar haar persoon een onderzoek
ingesteld?
Is er eenige deugdelijke controle geweest op
de verpleging van deze kinderen? Zoo ja,
hoe dikwijls? Zoo neen, zijn er dan geen
termen, om, als een voogdijvereeniging deze
uitbesteding verrichtte, maatregelen te tref
fen öf dat zij niet langer als zoodanig zal
kunnen optreden, 6f dat zij verplicht wordt
elk gezin, waarin kinderen worden ver
pleegd, waarvoor zij zich verantwoordelijk
stelde, geregeld en deugdelijk te contro
leeren? En zoo van wege een ander lichaam
deze kinderen waren uitgesteed, is de mi
nister dan ook niet van oordeel, dat dit
lichaam schromelijk in gebreke is geweest,
bijaldien zou blijken dat ook in dit geval
behoorlijke controle niet heeft plaats ge
vonden?
Is de minister van oordeel, dat in het al
gemeen, zoowel de gezinnen waarin voog
dijkinderen worden verpleegd, als de maat-
mmmmmmm
De katafalk met het stoffelijk overschot van wijlen Z. H. Koning George van Enge land in
Sandringham, omringd door een eere wacht van personeel van het Koninklijk slot.
Maria Magdalenakerk
regelen van controle op deze gezinnen be
antwoorden aan de eischen, die men rede
lijkerwijze mag stellen?
En als de minister van oordeel mocht
zijn, dat een en ander te wenschen overlaat,
welke maatregelen denkt de minister dan
te treffen om hierin verbetering te bren
gen?
DE ECONOMISCHE TECHNOLOGISCHE
DIENST VOOR NOORD-HOLLAND.
Voorstellen van buiten gaarne in
gewacht.
De Economische Technologische dienst
voor Noord-Holland is half Januari met
haar werkzaamheden begonnen. Het doel
van de dienst is het vermeerderen van de
werkgelegenheid in de meest uitgebreiden
zin,, dit doel zal moeten worden bereikt
door op systematische wijze alle mogelijk
heden na te gaan,- die kunnen leiden tot
tewerkstelling van meer arbeidskrachten,
zoowel in de industrie als in land- en tuin
bouw, of .andere takken van bedrijf. De
dienst zal ook gaarne van buiten voorstel
len, die het doel kunnen helpen bereiken,
ontvangen. Alle plannen zullen zorgvuldig
moeten worden onderzocht, wat betreft de
beste fabricage-methode, de plaats van
vestiging, productiekosten, opbrengst, afzet
mogelijkheden, enz.
Ook zal de dienst aa nhen, die plannen
hebben, waardoor de werkgelegenheid kan
worden uitgebreid, voorlichting kunnen
geven om de uitvoering dezer plannen te
vergemakkelijken en de kans op slagen te
vergrooten. Het adres van den economisch
technologischen dienst voor Noordholland
is: Provinciale griffie-Haarlem.
BOTSING MOTORFIETS—TANKAUTO.
Motorrijder gedood.
Gistermiddag is de 34-jarige gehuwde C.
B. in de Hersstraat te Horst (L.) met zijn
motorfiets in volle vaart tegen een tank
auto aangereden. Bij onderzoek bleek, dat de
man ernstige inwendige kneuzingen had op-
geloopen. Hij is kort na het ongeluk over
leden.
Ontstellende cijfers omtrent tand
bederf bij schoolkinderen.
Zooals bekend, zoekt de Nederlandsche
Vereeniging voor Sociale Tandheelkunde
voorloopig het hoofddoel van haar werk
zaamheid in pogingen om te bewerken, dat
allen, die zich voor sociale tandheelkunde
interesseeren, hun aandacht vooral wijden
aan het kleutergebit, omdat het ontstellend
is om waar te némen hoeveel kleuters
reeds een slecht gebit hebben, dat noodza-
kelijekrwys op het blijvend gebit een ster
ken invloed moet hebben.
by 100 jongens
jongens
jongens
jongens
jongens
jongens
jongens
100
100
100
100
100
100
van
van
van
van
van
van
van
3K
4
414
5
5'A
6
6H
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
jaar
328
325
468
440
615
573
612
Het eerst noodige daarbij is op de hoogte
van den toestand te komen. Het is daarom
verheugend, dat den laatsten tijd op ver
schillende plaatsen in het land onderzoe
kingen naar dien toestand zijn ingesteld,
hier en daar door de Vereeniging voor So
ciale Tandheelkunde gestimuleerd.
De resultaten van twee onderzoeken, één
te 's-Gravenhage en één te Gouda, zijn
onlangs bekend geworden.
Het eene is op verzoek van de vereeni
ging ingesteld door den leider van den
schooltandheelkundigen dienst te 's-Gra
venhage, den heer G. A. H. Eibrink Jansen.
Het lien over niet minder dan 1500 meisjes
en 1700 jongens van 3 y, tot 6^ jaar en hij
vond daarbij gemiddeld:
carieuse tanden, bij 100
carieuse tanden, by 100
bij 100
100
100
100
100
GEDWONGEN VASTENDAG.
Een gedurfde diefstal is dezer dagen ge
pleegd in de stad Kapoerthala in denPend-
sjaab in Britsch-Indië.
Gedurende den nacht drong een bende
individuen de slachtplaats der stad binnen.
Zij sloten den waker in zijn vertrek op en
verdwenen met alle schapen en geiten, die
den volgenden morgen zouden worden ge
slacht. De inwoners van Kapoerthala moes
ten het dien dag dus zonder eenig vleesch
doen. Men heeft nog geen spoor van de die
ven ontdekt.
KONING GUSTAAF DOOR
TENNISBAL GEWOND.
verdrijft men door in
wrijving en inademing van
Koning Gustaaf van Zweden, die, zooals
men weet, als mr. G., ondanks zijn 77 jaar
een hartstochtelijk tennisspeler is, is Zon
dag bij den internationalen tenniswedstrijd
te Stockholm door een terugspringenden
bal, dien hij gemist had, aan het oog ge
wond. De bal sloeg zijn bril stuk en veroor
zaakte een kleine bloedende wond aan het
ooglid. De wond was van zoo onbeteekenen-
den aard dat mr. G. decreteerde dat er
doorgespeeld moest worden.
bij
bij
bij
bij
bij
bij
Men ziet hieruit duidelijk een sterke verslechtering bij het toenemen van den
leeftijd.
Een soortgelijk resultaat gaf 't onderzoek dat door den schoolarts te Gouda, dr.
Kroondijk, by 634 kleuters heeft ingesteld, en waarbij:
carieuse
carieuse
carieuse
carieuse
carieuse
tanden,
tanden,
tanden,
tanden,
tanden,
bij
bij
bij
bij
meisjes
meisjes
meisjes
meisjes
meisjes
meisjes
meisjes
336
360
512
564
558
586
413
van
van
van
van
van
van
van
223
150
97
81
57
26
kinderen van
kinderen van
kinderen van
kinderen van
kinderen van
kinderen van
1 jaar 2 een matig goed, 1 een slecht gebit hadden
2 jaar 5 een matig goed, 11 een slecht gebit hadden
3 jaar 12 een matig goed, 29 een slecht gebit hadden
4 jaar 17 een matig goed, 36 een slecht gebit hadden
5 jaar 6 een matig goed, 40 een slecht gebit hadden
6 jaar 2 een matig goed, 23 een slecht gebit hadden
Ook uit deze cijfers ziet men duidelijk, was het by de gezamenlijke 5-jarigen met
22.8 pCt., bij de zesjarigen met 23.6 pCt. het
geval.
Dat een voorziening in deze kwaal, die
een volksramp dreigt te worden, dringend
noodig is, is duidelijk. De Vereeniging voor
Sociale Tandheelkunde overweegt dan ook
maatregelen om den geest van het volk in
dezen wakker te schudden.
hoe snel het gebit met het ouder worden
verslechtert; terwijl 7 pCt. van de 2-jari-
gen een slecht gebit hadden, hadden van
de 5-jarigen 70 en van de 6-jarigen 86'/,
pCt. een slecht gebit, wat in den regel be-
teekent, dat het ook niet meer goed te ma
ken is. Terwijl bij de 2-jarigen 1.8 pCt. der
tanden reeds zeer sterk waren aangetast,
MASSA-ARRESTATIE IN LODZ.
Te Lodz zijn 60 leden der nationaal
demcoratische partij gearresteerd nadat
men een nationaal democraat die gewa
pend met een revolver en een bom een re
dactie bureau was binnengedrongen in
hechtenis had genomen. De lokalen der
partij zijn gesloten.
ERNSTIGE RELLETJES IN POLEN.
Bij een mijn in de nabijheid van Dom-
browa heeft een bloedige vechtpartij
plaats gehad tusschen werkloozen en mijn
werkers. De opzichter moest eenige malen
vuren, waardoor één werd gedood en eeni-
gen gewond.
ONZE POSTVLUCHTEN.
De Nachtegaal is op thuisreis te Rangoon
geland.
De Lijster (thuisreis) vloog gisteren van
Bagdad naar Athene.
De Oeverzwaluw, die gisteren uit Am
sterdam vertrok, is te Marseille geland.
De Kievit is op uitreis te Singapore ge
land.
DE RAMP VAN DE „UIVER".
Stoffelijk overschot der slachtoffers
naar Basra.
De voorbereidingen en de werkzaam
heden van de opgraving en het verdere
overbrengen van de vijf slachtoffers van
de „Uiver"-ramp, die thans, gelijk bekend,
in vaderlandschen bodem opnieuw ter
aarde zullen worden besteld, zyn zoo rus
tig verloopen, dat vrijwel niemand in
Bagdad er iets van gemerkt heeft. De stof
felijke resten zijn thans uit hun tijdelijke
rustplaatsen genomen en in hermetisch af
gesloten gezegelde zinken kisten overge
bracht, die op haar beurt weer werden ge
plaatst in stevige teakhouten kisten. Ten
einde schade hieraan tijdens de zeereis te
voorkomen, werden de teakhouten kisten
met linnen omwikkeld en dan weer in
groote houten omhulsels geplaatst, zoodat
het uiterlijk niet de minste aanwijzing
voor hetgeen zich in de groote kisten be
vindt, geeft.
Na aldus aan 'n zorgvuldige behandeling
te zijn onderworpen, werden de kisten naar
het spoorwegstation van Bagdad vervoerd,
vanwaar zij heden in de haven van Basra
zullen aankomen.
Hier zal het transport blijven staan tot
de Hansa-boot, die het naar Rotterdam
zal vervoeren, het ongeveer aan het einde
van de maand zal overnemen. Tot zoo
lang blijven de kisten onder het toezicht
van den Nederlandschen consul te Basra,
den heer D. W. Dwuyer.
Tot dusver is het vervoer op zeer vlugge
wijze, en met het hoogste respect uitge
voerd, zonder echter dat ceremoniën, van
welken aard dan ook, zijn gehouden.
Voetbal.
ZEEBURGIA—ALCMARIA.
Zondag a.s. speelt te Amsterdam Zeebur-
gia tegen Alcmaria Victrix (terrein aan
de Kruislaan).
De opstelling van Zeeburgia luidt:
v. Wijk
Schalkwijk Wickel
Broström De Ridder Bonckink
de Jong v. Leeuwen
Daalman Nieuwkamp Van Dam
Wielrennen.
ZESDAAGSCHE TE BRUSSEL.
Gistermiddag was het bij den Brussel-
schen zesdaagschen wielerwedstrijd vry
rustig. Alleen de sprints van drie en vijf
uur brachten er wat leven in, doch veran
dering in de volgorde van het veld kwam
er niet.
De belangstelling op den derden avond
was wederom Zeer groot, hetgeen ander
zijds geen verwondering behoeft te ver
wekken, indien men bedenkt dat de strijd
voortdurend tusschen een vijftal koppels
gaat, waarvan de samenstelling in hoofd
zaak uit Belgen bestaat. De eerste avond
sprints brachten weer verandering in den
stand en op een gegeven moment lagen
CharlierDeneef alleen aan den kop.
De stand omstreeks half elf Woensdag
avond was:
1. CharlierDeneef, 71 punten;
op één ronde achterstand: 2. Buysse
Billiet, 93 punten; 3. Van VlockhovenVan
Buggenhout, 31 punten; 4. AertsSchön, 30
punten; 5. Van KempenBroccardo, 28 pun
ten;
op twee ronden achterstand: 6. Loncke--
Martin, 58 punten; 7. DepauwVan Nevele,
28 punten;
op zes ronden achterstand: 8. Gebr. Vroo-
men, 79 punten;
op zeven ronden achterstand: 9. Falck
HansenDanholt, 69 punten; 10. Carpriaux
Verhaegen, 51 punten.
De andere koppels waren acht of meer
ronden achter.
i