DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
DE OORLOG IN
OOST-AFRIKA.
Waf vandaag de
aandacht trekt
Ho. 33
Zaterdag 8 Februari 1936
138e Jaargang
Eerste Kamer
Algemeene beschouwingen Rijksbegrooting geëindigd.
Redevoeringen van den minister-president
en van minister Oud.
Het Koningsmoord-proces.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnemen tsprys per
3 maanden by vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—
franco door het geheele Ryk f 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTEN TI EN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer t 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handetsdruk-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordaro C 9,
postgiro 370G0. Telef 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
DEN HAAG, 7 Februari.
Minister Colijn heeft weer één van die re
devoeringen gehouden, waarvan hij het
geheim bezit, uitmuntende door helder
heid en stelselmatigen bouw en de aan
dacht van begin tot eind boeiende.
Een beschouwing over de politieke po
sitie van het kabinet voerde hem tot de
conclusie, dat deze weinig anders is dan de
van het vorige kabinet-Colijn, dat op de
crisis van Juli van het vorige jaar vastliep.
Dat er weinig verschil tusschen ishier
over althans schijnt eenstemmigheid te
bestaan. Velen vragen zich zelfs af, of het
niet hetzelfde kabinet is als dat vóór Juli.
Toen mr. Mendels (s.d.) ironisch inter
rumpeerde, dat de positie der regeering
gelouterd is, vergeleken by vóór Juli, ant
woordde de premier met eenzelfde ironie,
dat een loutering bij een deel der Staten-
Generaal waarschijnlijker is. Op den Am-
sterdamschen katholiekendag intusschen
is van die loutering weinig te bespeuren
geweest, in zooverre als er nog steeds een
groote ontevredenheid over de regeering
bleek te heerschen. De hoop, waarin Z.Exc.
uiting gaf, dat de commissie voor de on-
derwijsbezuiniging erin slagen zal, een
oplossing te vinden voor het vraagstuk der
concentratie van bijzondere scholen, zal in
breeden kring worden gedeeld, vooral, om
dat, naar de leider der regeering terecht
opmerkte, dit struikelblok op den weg
naar een regeering op breede basis voor de
verkiezingen van 1937 moet worden ver
wijderd
Het Plan van den Arbeid heeft de mi
nister als staatssocialistisch afgewezen.
Bovendien noemde hij een besteding van
zeshonderd millioen in drie jaar aan open
bare werken een utopie, gezien den tijd,
vereischt voor een verwerking van de
zestig millioen, aan deze regeering toege
staan voor hetzelfde doel. Bestreed de pre
mier het Plan op economische gronden
(van koopkrachtverhooging ducht hij kost-
prijsverhooging), minister Oud betoogde
later, dat men den Staat niet het crediet
ervoor wil geven. Het Rijk is er onlangs
in geslaagd, vier-en-vijftig millioen cre
diet van het publiek te krijgen voor gecon
solideerde schuld, een niet onbrevredigend
resultaat, maar tevens een resultaat, dat
de beperktheid van het bedrag in aan
merking genomen, tot bescheidenheid
stemt.
Tegenover de klacht, dat de regeering
weinig doet om het bedrijfsleven op de
been te houden, stelde minister Colijn, dat
in de scheepvaartindustrie 7500 man meer
land geen ongunstig figuur maakt ten
werken dan drie jaar geleden en dat ons
aanzien van het relatieve werkloosheids
percentage, d. i. het percentage werkloo-
zen, vergeleken bij het bevolkingstotaal.
's Ministers opmerking, dat devaluatie
een slinksche loonsverlaging beteekent
voor de arbeidende bevolking, moet den
heer De Bruin van het R. K. Werklieden-
Verbond niet aangenaam in de ooren heb
ben geklonken. Ook oud-minister Steen-
berghe kan zich dit aantrekken. Wie de
valuatie willen, gaf de premier te kennen,
moeten zeiven dan maar een nieuwe re
geering vormen. Gemakkelijk zal hun dit
niet vallen; men herinnert zich mr. Van
Lanschot's opmerking, dat de devaluatie
de politieke verhoudingen doorkruist.
Z. Exc. erkende de nadeelen van 't par
lementaire stelsel, nu het nit mogelijk is,
een parlementaire regeering te vormen,
maar bestreed krachtig graaf de Marchant
et d'Ansembourg (N.S.B.), opmerkende,
dat, wat deze wil, nog veel verderfelijker
is dan die nadeelen. Als de groote waarde
van het parlementaire stelsel beschouwt
de regeeringsleider, dat het ons volk in
staat stelt, zich te kanten tegen rechtsver
krachting, en dat het aan de minderheid
lementaire stelsel, nu het niet mogelijk is,
zekere rechten laat, wat van de door de
N.S.B. gewenschte diktatuur allerminst
kan worden gezegd. Zijn dupliek eindigde
Z. Exc. later met de plechtige verklaring,
dat hij de jaren, die God hem nog schen
ken zal, zich met al zijn krachten tegen het
diktatoriale streven zal verzetten.
Van minister Oud vernamen wij, dat de
raming der middelen voor 1935 in haar ge
heel juist is gebleken en dat, wat in de
pers over de reisbelasting is gepubliceerd,
op zijn minst voorbarig is. Over een ont-
werp-reisbelasting heeft de regeering ad
vies gevraagd o.a. aan organisaties van
belanghebbenden, maar niet alle advi
seurs hebben de geheimhouding in acht
genomen, welke de regeering hun had op
gelegd, en dat zulks 's ministers geneigd
heid, om aan niet-officiëele instanties ad
vies te vragen, niet verhoogt, is begrijpe
lijk. Het departement onderzoekt de mo
gelijkheid van een successie- en schen
kingsbelasting van in het buitenland
wonende Nederlanders. Mr. Van Lan
schot's klacht, dat de tariefmachtigingswet
zoo weinig wordt toegepast, beantwoordde
de minister van financiën, door er aan te
herinneren, dat wel van tijd tot tijd bij
speciale wet invoerrechten op bepaalde ar
tikelen ten behoeve van bepaalde indus
trieën in ons land zijn verhoogd. Er is, zoo
deelde Z. Exc. nog mede, geen tweede
algemeene bezuinigingswet te verwachten.
Wel onderzoekt de regeering, welke verde
re versoberingen nog mogelijk zijn, en het
resultaat hiervan zal bij de begrooting
voor 1937 blijken.
Bij de replieken zijn de heeren Van
Lanschot (r.k.), De Savornin Lohman
(c.h.), Van Embden (v.d.) en Mendels
(s.d.) fiksch tegen graaf de Marchant van
leer getrokken. De eerste vroeg hem o.a.,
wat de N.S.B.-senatoren zullen doen, als
hun eed op de grondwet in conflict komt
met hun eed aan den leider. Prof. Lohman
verweet graaf de Marchant Godslastering,
omdat deze het woord uit het Johannes-
Evangelie, dat het licht schijnt in de duis
ternis, maar de duisternis het licht niet be
grepen heeft, toepaste op een politieke
partij. Prof. Van Embden merkte op, dat
men iemand, die aan een leider gebonden
is, geen volksvertegenwoordiger kan noe
men. Graaf de Marchant stelde het in zijn
repliek voor, alsof de N.S.B. heelemaal
niet streeft naar heerschappij door ge
weld, wat mr. Mendels deed zeggen, dat
het stelsel der N.S.B. zoo mooi schijnt, dat
men er zijn schoonmoeder bij in den kost
zou geven.
Graaf de Marchant slaagde er niet in,
tegenover deze aanvallen indruk te maken.
Hij loochende verwantschap met het Duit-
sche nationaal-socialisme, maar oogstte
hiermee slechts een lachsucces.
De algemeene beschouwingen over de
Rijksbegrooting zijn thans geëindigd.
^Buitenland
Regen belemmert krijgsverrich
tingen.
De aanhoudende regens, die slechts nu
en dan voor enkele uren uitblijven, maken
iedere groote oorlogsoperatie aan Noorde
lijk zoowel als Zuidelijk front bijna on
mogelijk. De gevechten in het gebied rond
Hausien zijn verloopen tot afzonderlijke
kieine acties, die echter uiterst bloedig in
worstelingen van man tegen man verloo
pen, zonder dat zij de eene of de andere
partij bijzondere voordeelen opleveren.
In de uren, dat het niet regent stijgen
Italiaansche eskaders bommenwerpers op,
die van groote .ioogte bommen werpen en
dientengevolge slechts zeer- geringe suc
cessen boeken, welke niet in verhouding
staan tot de moeiten en de kosten.
Aan het Zuidelijk front heeft zich in de
provincie Bale een krachtige gevechtsactie
ontwikkeld. De Abessinische troepen, onder
leiding van Dedjasmatsj Bayene, wiens
lgercorps Oostelijk aangeleund staat aan
het leger van Ras Desta, doet hier hinder
lijke aanvallen op de verbindingen van de
Italianen tusschen Dolo en Neghelli. Zij
zouden reeds 65 machinegeweren en 10
stukken geschut van de bergartillerie, die
voor Neghelli bestemd waren, veroverd
hebben. Ook in dit gebied zijn de Italiaan
sche vliegers uiterst actief. Magalo is reeds
tweemaal gebombardeerd.
Het bombardeeren van de Zweed-
sche ambulance. Prins Karei
brengt rapport uit.
Prins Karei van Zweden heeft in zijn
kwaliteit van voorzitter van het Zweed-
sche Roode Kruis in een zeer uitvoerig
rapport een standpunt bepaald ten op
zichte van het lot van de Zweedsche Roode
Kruis-ambulance aan het Zuidelijke Abes
sinische front. In dit rapport wijst hij o.m.
met beslistheid de Italiaansche beweringen
an de hand, volgens welke de ambulance
in strijd met de Geneefsche conventie en
tot schade van de Italiaansche oorlogsvoe
ring misbruikt is. Eveneens wascht hij den
leider van het Roode Kruis-station schoon
van de tegen hem gerichte beschuldigin
gen, volgens welke hij zijn plichten ver
zuimd zou hebben. Voorts tracht prins
Karei aan te toonen, dat de ligging der
ambulance zoodanig is geweest, dat een
beschieting geenszins beschouwd kan wor
den als een gewoon gebeuren. Daarom
kan er alleen de verklaring voor gegeven
worden, dat de Italiaansche overval in
verband staat met vergeldingsmaatrege
len, die berust hebben op de ongegronde
veronderstelling, dat hooggeplaatste Abes
sinische militairen in de nabijheid van het
Roode Kruis-station bescherming hadden
gezocht. De auto's van de ambulance wa
ren eerst achtergelaten, toen iedere poging
ze mee te nemen, mislukt was.
Treffende hulde aan den vermoor
den koning Alexander.
Aan den ingang van het paleis van justitie
waren strenge maatregelen genomen de gis
teren opgeroepen 80 getuigen te controlee
ren.
De eerste getuige was generaal Georges,
die op het oogenblik van den aanslag te
Marseille in de auto van den koning zat te
genover koning Alexander. Op het oogen
blik dat de generaal op het getuigenhekje
toetrad stonden alle juryleden by wijze van
hulde op.
Vlug en zenuwachtig gaf generaal Geor
ges een relaas van de aankomst van den
koning.
„De saamgestroomde menigte juichte den
koning toe. Ik zat op de strapontin voor mi
nister Barthou. De koning was ontroerd. Hy
uitte er tegenover ons zijn vreugde over in
Frankrijk te zijn en getuigde van zijn
vriendschap voor het Fransche volk. Dat
waren geloof ik zijn laatste woorden. Op
dat oogenblik wendde ik het hoofd om ten
einde naar het escorte te kijken. Ik hoor
schoten, ik keer my om, de koning was op
de kussens neergevallen met de oogen reeds
half gesloten. Barthou scheen vreeselijk te
lijden. Een man met een matte tint en te
rugwijkende kin, klemde zich aan de auto
vast, ik werp mij op hem, hij schiet eenige
kogels op mij af in de borst en in de zijde.
Ik zak in elkaar. Hij schiet nog en treft
mijn in den arm. Ik verlies het bewustzijn
en kom bij op de treden van de beurs, ern
stig gekwetst".
Generaal Georges verzamelt zijn gedach
ten en gaat voort: „Eenige oogenblikken la
ter blies koning Alexander den laatsten
adem uit. Vergun zijn ouden wapenbroeder
hem een laatste hulde te brengen. Hij was
een dapper soldaat, een trouw bondgenoot,
een vriend op wien men vast kon rekenen".
De generaal herinnert vervolgens aan den
oorlog in Servië en brengt een treffende
hulde, aan het karakter van koning Alexan
der. Hij was, zoo zegt hij, een vorst, die zijn
volk was toegedaan, ridderlijk en goed.
Frankrijk, dat door een tragischen slag van
het noodlot hem op zijn bodem zag vallen,
is het aan zichzelf verschuldigd zijn aan
denken levendig te houden en hem in zijn
gedachten te rangschikken onder zijn meest
dappere en zuivere helden".
Generaal Georges eindigt schier zonder
een gebaar zijn verklaring die met eerbiedi
ge stilte werd aangehoord.
Den rug toekeerend aan de beschuldigden
herhaalt hij zijn verklaring voor de vrou
welijke tolk Petrowitsj, die ze vertaalt met
een van ontroering trillende stem. De ge
neraal legt den nadruk op de verwoedheid
van den moordenaar, een verwoedheid en
een koelbloedigheid waaraan hij de herin
nering heeft behouden ondanks de sensaties
van zijn wonden.
Op dat oogenblik verzoekt mejuffrouw
Petrowitsj, heftig snikkend, den president
om verlof op te houden. Zij wordt door den
tolk Tomitsj vervangen, wiens gelaat zijn
beter beheerschte emotie verraadt.
De beschuldigden zijn de eenigen die niet
aangedaan zijn.
President Loison brengt hulde aan gene
raal Georges die nog verklaart: „Ik was
ook verwonderd over de vaardigheid van
den moordenaar, zeker een geoefend en be
hendig man, gewoon aan dit soort schieten".
Pospisjil staat op en verklaart:
„Ik heb niets aan te merken op deze heele
verklaring".
Raitsj bepaalt zich er toe te verklaren: „Ik
ben 'niet in Marseille geweest".
Luitenant-kolonel Fiollet, die te paard
voor het koninklijke rijtuig uit reed ver
klaart, dat hij, een man op den koning zien
de schieten hem sabelhouwen toediende.
Men vertaalt deze verklaring voor de be
schuldigden, die niets antwoorden. Een an
der officier van het escorte geeft een gelijk
luidend relaas van den aanslag.
De president herinnert er aan dat de der»
de getuige, de agent Galli, onlangs aan zijn
wonden is overleden.
Verwacht wordt dat het getuigenverhoor
Maandag zal zyn afgeloopen en dat de uit
spraak Dinsdagavond zal vallen.
BRAND VERNIELT TIEN HUIZEN.
Een ernstige brand te Dalgamoen (Egypte)
heeft tien huizen in de asch gelegd. Verschei
dene personen bekwamen verwondingen.
ERNSTIGE BRAND IN REG1MENTS-
STALLEN.
Een felle brand is uitgebroken in de paarden
stallen van het regiment uhlanen te Kowno.
Tal van soldaten bekwamen ernstige brand
wonden, 30 paarden kwamen in de vlammen
om.
ERNSTIGE GRIEPEPIDEMIE IN
CALIFORNIE.
Uit Napa (Californië) wordt gemeld, dat daar
gisteren alle scholen zijn gesloten in verband
met een hevige griepepidemie ten gevolge
waarvan het eerste slachtoffer, een 15-jarig
jongmensch, is te betreuren.
De scholen te Oakland en Redwood City
zijn eveneens gesloten.
NA DEN MOORD OP GUSTLOFF.
Het Duitsche Nieuwsbureau publiceert het
volgende bericht uit Davos:
Met het oog op de pogingen van een aantal
Zwitsersche bladen de verantwoordelijkheid
voor de gevolgen van de vroeger gepleegde op
ruiing van de hand te wijzen, is het feit opmer
kelijk, dat dreigbrieven aan de weduwe en de
partijgenooten, die in nauw contact stonden
met Gustloff, in grooten getale uit Zwitser
land ontvangen worden. In een dezer brieven
wordt de Joodsche moordenaar de „Zuid-
Slavische Wilhelm Teil" genoemd.
Door deze dreigementen wordt de verden
king sterker, dat Frankfurter geestverwanten
had en dat de kwestie van de beweegredenen
van de daad nog zeer veel opheldering noodig
heeft.
NIEUWE BOTSINGEN IN HAMA.
Zeven dooden.
Naar uit Beiroet gemeld wordt, is het in
Hama (Syrië) wederom tot botsingen geko
men, waarbij 7 personen werden gedood.
Militairen hebben het vuur moeten openen
op studenten, die betoogingen tegen de
nieuwe verordeningen van de Syrische
regeering op touw hadden gezet.
SNEEUWSTORM IN BALTISCHE
LANDEN.
Over geheel Gallia blijft een gewéldige
sneeuwstorm woeden. De spoorlijn Dau-
gavpilsKrustpils is door de sneeuw ge
blokkeerd. De sneeuwlaag heeft hier een
dikte van 2 M. bereikt.
DE OVERSTROOMINGEN IN
ALABAMA.
Tweehonderd personen, die door het hooge
water in moeilijkheden waren geraakt, zijn
gister door personeel van het Amerikaansche
Roode Kruis, dat gebruik maakte van kleine
roeibooten, naar veiliger plaatsen overge
bracht. Er zijn wederom eenige personen om
het leven gekomen.
ONTPLOFFING IN FILMATELIER.
Twee dooden.
In het filmatelier „Orfelo" in Barcelona,
waar de Spaansche film „Maria de la Hoz"
werd opgenomen, is een hevige ontploffing
ontstaan. Het filmatelier is volkomen vernield.
Twee personen werden gedood, een derde
levensgevaarlijk gewond. De materieele schade
is zeer groot.
PREDIKANT VEROORDEELD.
Omdat hij opkwam voor de joden.
De speciale rechtbank te Brunswijk ver
oordeelde den predikant Georg Altahns
tot zes maanden gevangenisstraf, daar hij
zijn catechisanten had verzocht „niet deel
te nemen aan het anti-semietisch ge
schreeuw" en God had gebeden, „het arme
vervolgde Joodsche volk te beschermen".
HET BRITSCHE BEWAPENINGS
PROGRAM.
De Daily Tel. meldt, dat het nieuwe Brit-
sche bewapeningsprogramma niet minder
dan 300 millioen pond sterling zal kosten.
De regeering aldus het blad heeft be
sloten tot verdere bespoediging der bewa
pening, zoodat einde 1939 het grootste deel
van het program ten uitvoer zal zijn ge
legd. Het eerste deel van het 4-jarig pro
gram zal door middel van schatkistpapier
worden gefinancierd, doch na 1% jaar zal
het aangaan van een bewapeningleening
noodig zijn.
De debatten in het lagerhuis zullen waar
schijnlijk beginnen in de tweede week van
Maart.
BLOEDIGE POLITIEKE BOTSINGEN
IN SPANJE.
In verschillende Spaansche plaatsen is het
tot bloedige botsingen gekomen tusschen
politieke tegenstanders, waarbij in totaal 4
personen werden gedood en 8 ernstig ge
wond.
Te Igwzo ontstond een straatgevecht tus
schen linksche en rechtsche groepen. Een
fascist werd gedood, 5 personen o. w. een
politiebeambte, gewond.
Te Corda Della Grorta trachtten stakende
arbeiders de politie te ontwapenen. Er ont
stond een vuurgevecht, waarbij drie dooden
vielen, terwijl drie andere personen zwaar
werden gewond.
Tenslotte is bij een kiesvergadering in de
provincie Stelyla Manca een lid der katho
lieke volksactie door links radicalen neer
geschoten.
Uit het parlementaire leven. (Arti
kelen).
Holland's stedenschoon in praat en
prent. (Artikelen).
Hedenmorgen is prinses Juliana te
Garmisch-Partenkirchen aangekomen,
om aldaar de winterspelen te bezoe
ken. (Laatste berichten).
Bij een feilen brand te Amsterdam
zijn 8 personen om het leven gekomen.
(Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten.)
AARDVERSCHUIVINGEN TE GRENOBLE.
De aardverschuivingen, die sedert eenige
dagen plaats hebben in de nabijheid van
Villiers te Grenoble, hebben thans den berg
Hatit geheel verwoest.
Millioenen kubieke meters aarde naderen
langzaam de oevers der kleine rivier die in
de onmiddellijke nabijheid stroomt, alles
vernielend wat op hun weg staat.
Van een complex van 15 huizen staan er
nog slechts 2 overeind en ook deze zijn
zwaar beschadigd. Het geheele dorp moest
worden ontruimd. De bevrijding van 5 ge
zinnen baart eenige moeilijkheid doordat de
eenige toegangsweg tot hun woningen door
aardmassa's versperd is.
De menschen verkeeren echter niet in le
vensgevaar.
SNEEUWSTORM IN ZWEDEN.
Over geheel Zweden is een sneeuwstorm
losgebarsten, die groote schade heeft toege
bracht aan de verbindingsmiddelen. In het
Noorden des lands is de temperatuur ge
daald tot 40 graden onder nul.
SLECHT WEER IN ZÜID-SLAVIE.
In Kroatië woedt buitengewoon slecht
weer, tengevolge waarvan de spoorweg
verbindingen ten zeerste te lijden hebben.
Het telegraaf- en telefoonverkeer is reeds
sinds twee dagen verbroken.
HET VERDER ONDERZOEK IN DE
ZAAK-LINDBERGH.
Gister hebben bewoners van Pittsfield ont
huld, dat een detective uit New-York hun vra
gen heeft gesteld over het doen en laten van
Dr. John F. Condon in de bergen van Berkshire
in 1934. De detective zou optreden op last van
den gouverneur van New Jersey, Hoffman; het
is mej. Hobbs uit New-York, Zij heeft ver
scheidene dagen in Birkshire doorgebracht.
HOOISCHUUR VERBRAND.
Een man in de vlammen omgeko
men, vier anderen zwaar gewond.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag is
een ernstig brandongeluk gebeurd in Oost-
Opper-Silezië. In een hooischuur tusschen
Dorob en Koenigshuette hadden verscheidene
dakloozen een slaapplaats gezocht. Door on
voorzichtig omgaan met lucifers vlogen de
groote voorraden in de schuur opgeslagen
stroo in brand, zoodat in een oogwenk het
geheele gebouw in lichterlaaie stond. De
brandweer slaagde er na hard werken in zes
der opgesloten ongelukkigen uit hun benarde
positie te bevrijden. Vier hunner moesten met
zware brandwonden in het ziekenhuis worden
opgenomen. Onder de overblijfselen van de
schuur vond men later het geheel verkoolde
lijk van nog een zwerver. Men acht het niet
uitgesloten, dat men bij het verdere oprui-
mingswerk nog een verkoold lijk zal vinden.
!Rmnenland
SMOKKELEN AAN DE ZUIDGRENS.
Nieuwe smokkelartikelen.
Door de smokkelaars schijnt weer een
nieuw smokkelobject ontdekt en wel mode
artikelen.
Donderdagnacht wist de ambulanten-
dienst uit Roermond op den rijksweg Weert
Leende een luxe auto aan te houden,
welke bij onderzoek bleek te bevatten voor
een waarde van enkele honderden guldens
aan frauduleus ingevoerde dassen.
Auto en smokkelwaar werden in beslag
genomen en tegen den vervoerder, zekere
v. d. B. uit Eindhoven proces-verbaal opge
maakt.
De ambtenaren wisten onder Budel aan te
houden 40 K.G. Belgische suiker en 150
K.G. Belgische tarwebloem benevens een 4-
tal rijwielen.
De marechaussee van Weert hield op
het station aldaar aan zekeren K. wegens
frauduleus vervoer van 700 boekjes siga
rettenpapier.
Door de kommiezen van Weert werden aan
gehaald 350 K.G. suiker, 420 K.G. boter frau
duleus uit België ingevoerd, benevens 11 rij
wielen.
