DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
^Buitenland
tBinnenland
De openbare uitgaven voor het onderwijs
Ho. 39
138e Jaargang
Eerste Kamer.
De gehuwde onderwijzeres.
DE OORLOG IN
OOST-AFRIKA.
Na den aanslag op Leon Blum.
De koninklijke familie.
De bob-wedstrijden.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bjj vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HF.RMS. COSTEK ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: c. krak. Zaterdag 15 Februari 1936
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
r
Den Haag, 14 Febr. 1936.
Met 24 tegen 11 stemmen heeft de Eerste
Kamer de voorgestelde verlaging van de
openbare uitgaven voor het onderwijs goed
gekeurd. De sociaal-democraten en de beide
n.s.b.-leden hebben tegengestemd. Geen
der laatsten heeft het woord gevoerd, of
schoon het niet overbodig geweest zou zijn,
als zij hun speciale bezwaren tegen de on
derwij sbezuiniging hadden duidelijk ge
maakt. Is zwijgen en tegenstemmen niet al
te gemakkelijk?
De heer Ossendorp en mevr. Pothuis
Smit hebben de bedenkingen der sociaal
democraten vertolkt. Beiden hadden groot
bezwaar tegen het ontslag der gehuwde on
derwij zeres-niet-kost winster, dat als gevolg
van de goedkeuring van een amendement'
Suring door de Tweede Kamer in de wet is
opgenomen. De heer Ossendorp zeide, dat
de minister een kerel geweest zou zijn, als
hy dit amendement bestreden had tot het
uiterste, m.a.w. als hij voor het geval, dat
het aangenomen zou worden, met intrekking
van het wetsontwerp had gedreigd.
Maar minister Slotemaker de Bruïne ant
woordde, dat, al was hij tegen het ontslag
der gehuwde onderwijzeres, hij de wet in
het Staatsblad wenschte te zien, omdat de
regeering de bezuiniging op het onderwijs
niet kon missen. Dit had, zeide Z.Exc., niet
te maken met de vraag, of hij al dan niet
een kerel was.
Mevr. PothuisSmit bestreed het ontslag
van de gehuwde onderwijzeres als een
machtsmisbruik en beriep zich op een
woord van de groote Fransche geleerde me
vrouw Curie over het recht ook van de
vrouw op arbeid.
Mr. Droogleever Fortuyn (lib.) en de heer
Otten (v.d.) kantten zich eveneens tegen
genoemd ontslag, al was het voor hen geen
aanleiding om tegen het wetsontwerp te
stemmen, daar de noodzakelijkheid van be
zuiniging voor hen den doorslag gaf. Zij
wezen op de, het rechtsgevoel schokkende,
uitzonderingspositie, welke de gehuwde
onderwijzeres thans gaat innemen ten op
zichte van andere ambtenaressen, die, ge
huwd, toch niet worden ontslagen.
De katholiek Nivard verdedigde het ont
slag der gehuwde onderwijzeres als een
consequentie van het ontslag, dat men eerst
aan de huwende onderwijzeres gegeven
heeft. Hij schatte het aantal gehuwde on
derwijzeressen, dat voor ontslag in aanmer
king zal komen, omdat het geen kostwin-
sters of iets dergelijks zijn, op vijfhonderd
en merkte, eenigszins simplistisch, op, dat
dezen nu door huisvaders zouden kunnen
worden vervangen. Echter geven onderwij
zeressen met name in de laagste klassen der
lagere school les en mevr. PothuisSmit
verklaarde dan ook, dat er heel wat meer
kans is, dat de ontslagenen zullen worden
vervangen door jongemeisjes, dan door huis
vaders. En alle tegenstanders betoogden, dat
de gehuwde onderwijzeressen dan toch
maar getrouwd zijn in de verwachting dat
haar huwelijk geen reden tot ontslag zou
worden. Zelfs de heer Nivard liet dit
eenigszins wegen, toen hij er zijn spijt over
uitdrukte, dat zy bij ontslag geen vergoe
ding zullen krijgen.
Minister Slotemaker de Bruïne erken
de, in een moeilijke positie te zijn. Hijzelf
is geen voorstander van het ontslag der
gehuwde onderwijzeres, maar kon het nu
niet meer bestrijden, omdat het is OPS®-
nomen in een wetsontwerp, waarvoor hy
de verantwoordelijkheid heeft aanvaard.
Hij voldeed niet aan een verzoek van me
vrouw PothuisSmit om te verklaren,
dat hij de gehuwde onderwijzeressen van
vijf-en-vijftig tot zestig jaar door een be
paalde uitlegging van het wetsartikel in
elk geval in dienst zou laten, maar beloof
de wel, de wet zoo uit te zullen voeren, dat
zij zoo weinig mogelijk schade zal berok
kenen.
De heer Ossendorp was er voor, den
stroom van nieuwe onderwijskrachten nog
meer te stuiten door afschaffing van het
Staatsexamen en door ontneming van het
jus promovendi aan de kweekscholen, die
haar subsidie verliezen. De bewindsman
intusschen betoogde, dat, als de regeering
op de onderwijzersopleiding bezuinigen
wil, het logisch is, dat zij de opleiding,
welke haar geen geld kost, niet beëindigt,
Het zal waarschijnlijk geen toeval zijn
geweest, dat de minister juist gisteren het
koninklijk besluit heeft gecontrasigneerd
waarbij de Staatscommissie inzake de be
zuiniging bij het bijzonder onderwijs is
ingesteld. Alleen door de aankondiging
van deze instelling is bij de behandeling
van het wetsontwerp in de Tweede Kamer
een kabinetscrisis kunnen worden voor'
komen. De heeren Nivard en De Savornin
Lohman (c.h.) vielen de rechterzijde van
de Tweede Kamer bij, die de paragraaf
aangaande verplichte concentratie van
kleine, bijzondere scholen had afgewezen,
ten gevolge waarvan de regeering ze voor-
loopig heeft teruggenomen, en zegt, dat
kleine schooltjes vooral bij het openbaar
onderwijs veel voorkomen, maar de kleine
openbare schooltjes zijn talrijk in over
wegend katholieke of protestantsch-
christelijke streken, waar zij dienst doen
als vluchtheuveL Het was de heer Otten,
die hierop de aandacht vestigde, en prof.
Lohman erkende de kracht van dit argu
ment.
Wat de medeweking van i et bijzonder
onderwijs aan vrijwillige concentratie be
langt, verklaarde Z. Exc., uit besprekin
gen, reeds door hem gevoerd, den indruk
te hebben gekregen, dat het bereid is, er
aan mede te werken. Laat ons het hopen.
Maar of het zoden aan den dijk zet?
De heer Ossendorp verzette zich tegen
de voorgestelde vergrooting van het leer
lingental per klasse, maar liet na, andere
middelen tot bezuiniging te noemen, iets,
waarop Z. Exc. natuurlijk aanstonds wees.
De heer Nivard had gewenscht, dat den
gemeenten dwingend zou zijn voorge
schreven, bij de schoolgeldregeling ver
zachtingen aan te brengen voor groote ge
zinnen. Volgens minister Oud echter kon
zulk een imperatief voorschrift moeilijk
worden geënt op de overige voorschriften
inzake de schoolgeldregeling, waarbij den
gemeenten een zekere vrijheid wordt ge
laten.
Prof. Lohman had gelijk, toen hij het
resultaat der onderwijsbezuinigingswet
mager noemde. De hoop, waaraan vele
sprekers uiting gaven, namelijk dat de
thans ingestelde Staatscommissie succes
met haar arbeid zal hebben, zal de over-
groote meerderheid van ons volk deelen.
Immers, door zoodanig succes zal de be
zuiniging op het onderwijs heel wat be
langrijker kunnen worden, dan zij nu zal
zijn!
Opnieuw Italiaansche vliegtuigen
boven Dessie.
Opnieuw zijn Italiaansche vliegtuigen
boven Dessie verschenen, waar zij met een
spervuur werden ontvangen. Een van de
toestellen moest halverwege terugkeeren,
hetzij dat het door het afweergeschut was
getroffen, hetzij dat het op andere wijze
in ongereede geraakte. Het vliegtuig ont
deed zich boven de omgeving van de stad
van zijn bommen.
Alvorens boven Dessie te verschijnen
bombardeerden de vliegtuigen de dorpen
in het gebied Mephtoyesu, waar volgens
berichten van Abessinische zijde twee boe
ren en drie kinderen werden gedood.
Volgens berichten van dezelfde zijde
bombardeeren de Italianen dagelijks de
dorpen in dit gebied, waardoor vele slacht
offers vallen.
Abessinische berichten omtrent
den toestand bü Makalle.
Van Abessinische zijde wordt medege
deeld, dat Makalle geheel door Abessini
sche troepen is ingesloten. Onder bescher
ming van het geaccidenteerde terrein zijn
de Abessiniërs tot ongeveer 4 K.M. van
Makalle opgerukt en hebben zij een ring
rond de stad gesloten.
Aangezien de Abesiniërs niet over ver
dragend geschut beschikken, verwacht
men, dat de Italianen eerst over eenigen
tijd door gebrek aan levensmiddelen ge
dwongen zullen worden de stad op te
geven.
Van Abessinische zijde wordt verder
medegedeeld, dat het bezoek van Maar
schalk Badoglio aan Makalle in een vlieg
tuig heeft plaats gehad.
Verder wordt medegedeeld, dat een ka
ravaan van het front bij Makalle, via
Dessie naar Addis Abeba 22 dagen noodig
heeft gehad, aangezien de wegen tenge
volge van de regen bijna niet begaanbaar
zijn, waarbij nog komt, dat de aanzienlijke
materieel-transporten naar het noorden
de straten sterk belasten. Hierom wordt
het verkeer tusschen Addis Abeba en Des
sie met vliegtuigen gehandhaafd.
Het verloop van den stryd.
De Italianen zetten hun bomaanvallen
op de verschillende plaatsen aan het
Noordelijk front voort. Bovendien be
schieten zij deze plaatsen voortdurend met
machinegeweren. Ondanks het slechte
weer hebben de Italiaansche vliegers
Donderdag en Vrijdag vluchten boven
Dessie gemaakt, echter zonder bommen
neer te werpen. Het blijft regenen. De toe
stand der verkeerswegen wordt steeds
slechter.
De overloopers naar Ras Desta.
Omtrent het feit, dat 650 soldaten van
de Erythreesche troepen naar Ras Desta
zijn overgeloopen, wordt nog gemeld, dat
deze soldaten eenige dagen geleden in
Mogadiscio geland waren. Zij hebben zich
met al hun bagage, wapenen en voertui
gen, bij het hoofdkwartier van Ras Desta
aangemeld. De commandant der overloo
pers heeft medegedeeld, dat in totaal onge
veer 1000 man goed uitgeruste troepen
van het Italiaansche front waren wegge-
Lopen. Men vermoedt, dat de nog ont
brekende overloopers of wel een verkeer
de richting zijn ingeslagen dan wel weer
in handen gevallen zijn van de Italianen.
De munitie en het Zweedsche
Roode Kruis.
Het Abessinische Roode Kruis bestrijdt
in een telegram aan het Zweedsche Roode
Kruis de Italiaansche berichten, volgens
welke zich in de vrachtauto's van het
Zweedsche Roode Kruis 20.000 schoten
munitie zouden hebben bevonden. Ook de
bij het leger van Ras Desta als militair
adviseur aanwezige Belgische officier heeft
verklaard, dat zich geen munitie in deze
auto's heeft bevonden. Wanneer deson
danks munitie gevonden is, moet deze door
de Italianen zelf in de auto's gezet zijn,
teneinde achteraf nog een verontschuldi
ging voor hun beweringen op te stellen.
De toestand van Blum.
Gisteren heeft dr. Paul Léon Blum nog
eens onderzocht. Hy constateerde dat de
wonden mooi genezen, doch wenschte zich
een definitief oordeel nog een dag of vier,
vijf voor te behouden.
De wonden van het echtpaar
Monnet.
De gerechtelijke arts, dr. Paul, heeft ook
Monnet onderzocht, die naast Léon Blum
zat, toen deze werd aangevallen. Hij con
stateerde lichte kneuzingen aan den linker
slaap en aan het rechter oogbeen.
Mevrouw Monnet liep een lichte kneu
zing aan den neuswortel op, alsmede een
kneuzing boven den rechter wenkbrauw,
terwijl op haar rechter been sporen van een
trap werden aangetroffen.
Het onderzoek naar de daders.
De heer en mevrouw Monnet, die met
Léon Blum in de auto zaten, toen de aan
slag geschiedde, herkenden gisteren noch
Decluzeau, noch Lecomte, noch andere ter
zake van den aanslag gearresteerde royaliS'
ten, die met hen werden geconfronteerd.
Hierop zijn de zeven jongelieden die op
den Place Alma waren gearresteerd weer
vrijgelaten.
De ontbinding van de Action
Frangaise.
Zooals wij gisteren reeds hebben gemeld,
is de Action Frangaise bij den Raad van
State in hooger beroep gegaan tegen het
ontbindingsdecreet.
Wat de kansen van dit beroep aangaat,
de Temps herinnert er aan, dat, wil een
beroep terzake van overschrijding van
rechtsmacht ontvankelijk zijn, het moet ge
baseerd zijn op incompetentie van dengene
die de beslissing genomen heeft, of schen
ding van de wet of op een vormfout. Het
beroep zou ook steunen op „détournement
de pouvoir". Daarvan is sprake wanneer een
bevoegdheid is gebruikt voor een doel,
waarvoor die bevoegdheid niet in het leven
is geroepen door den administratieven
rechter.
Onrust onder de royalistische jeugd.
Op den boulevard Saint-Germain heeft een
jongeman die op zijn revers het insigne van
de Action Frangaise droeg, een verkeers
agent beleedigd en geslagen. Hij werd ge
grepen.
In het achttiende arrondissement zijn op
schriften met: Leve de Koning, verwyderd.
Gistermiddag om twee uur hebben onge
veer tien royalistische jongelui ruzie gezocht
met ambtenaren van het station Saint-
Lazaré. Een van hen is gearresteerd en zal
worden vervolgd ter zake van het dragen
van wapenen.
Opnieuw huiszoekingen.
Gisteravond zijn elf huiszoekingen te
Parijs verricht.
De huiszoeking bij Juhel, een van de lei
ders van de Camelots du roi, leverde drie
revolvers, 150 patronen, twee dolken en een
gummistok op.
By andere personen zyn documenten,
ledenlysten e.d. in beslag genomen.
Verbod wordt onrechtvaardig en
dom genoemd.
Het blad Action Frangaise dat gisteren
weinig commentaar leverde op de moles
tatie van Blum en de ontbinding der Action
Frangaise, publiceert thans een scherp ge
stelden brief van admiraal Schwerer, een der
leiders van de ontbonden organisatie, aan
alle aanhangers en vrienden der beweging.
Ir dezen brief wordt de ontbinding onrecht
vaardig en dom genoemd.
HET VERBOD VAN DE
ACTION FRANCAISE.
Enkele incidenten.
In den loop var, gister hebben zich in de
verschillende wijken van Parijs eenige inci
denten voorgedaan. Vanmorgen vroeg na
derde een jonge man, die het insigne van de
Action Frangaise droeg, een verkeersagent,
beleedigde hem, sloeg hem en sloeg op de
vlucht. Hij werd echter gearresteerd op het
oogenblik, waarop hij zijn ouderlijk huis
binnenvluchtte. Bij zijn arrestatie riep hy
vele malen: „Vive le roi".
In een ander stadsdeel moesten verschil
lende aanplakbiljetten van de muren wor
den verwyderd. De leden van de Action
Frangaise hadden op deze wijze sympathie
betuigd met den koning.
Vanmiddag ontstond bij het Gare St. La-
zare een kloppartij tusschen ongeveer 10
jeugdige aanhangers van de Action Fran
gaise en spoorwegemploye's. Een der roya
listen werd gearresteerd. Zij zal worden ver
volgd wegens overtreding van de wet op de
vuurwapenen.
Ten slotte is het ook in het Quartier Latin
tot een vechtpartij gekomen, in het beloop
waarvan een lid van de Action Frangaise
een politieken tegenstanders door stokslagen
op het hoofd verwondde.
}p doorreis te München.
(Van een specialen A. N. P. verslaggever)
Op doorreis naar Waldenburg (Silezië)
is koningin Wilhelmina gisteravond met
den gewonen trein uit Innsbrück te 18.59
uur aan het hoofdstation te München aan
gekomen
De koningin was met klein gevolg en
werd aan het station ontvangen door den
Nederlandschen consul te München, den
heer W. Dyserinck.
Niemand was van de aankomst van de
ho:ge bezoekster op de hoogte gesteld, en
zoo kon het gebeuren, dat H. M. geheel
onopgemerkt het station kon verlaten.
Te voet begaf het gezelschap zich tus
schen de menigte door de om dezen tijd
zeer drukke straten van München naar
het hotel „Continental".
Na de treinreis van eenige uren was het
een aangename wandeling door de Neu-
haeuserstrasse over de Ritter von Epp-
Platz en de Maximilian-Platz naar het
hotel „Continental" in de Otto-Strasse.
Te ongeveer kwart voor acht arriveerde
ook de auto, waarmede prinses Juliana uit
Garmisch Partenkirchen naar München
was gekomen.
Het gezelschap voegde zich in het hotel
bij elkander en gezamenlijk werd het
diner gebruikt.
Ook hier wist niemand welk hoog ge
zelschap in een gereserveerd gedeelte van
het restaurant rond den kleinen tafel bij
een zat.
Alleen de directie bleek, waarschijnlijk
noodgedwongen, van de aanwezigheid van
haar hooge gasten op de hoogte te zijn,
want toen het gezelschap te ruim negen
uur het hotel verliet, werden H. M. namens
de directie van hotel „Continental" bloe
men aangeboden, welke attentie door de
koningin zichtbaar op prijs werd gesteld.
Te ruim half tien was men aan het sta
tion te München, waar een gereserveerd
rijtuig gereed stond in den gewonen trein,
die te 21.5 uur via Hof-Regensburg naar
Silezië vertrok.
HEVIGE POLITIEKE VECHTPARTIJ.
Acht gewonden.
Uit Dantzig wordt gemeld, dat in het
plaatsje Gross Plechnendorf op het gebied
van de Vrije Stad een groep Duitsch Natio-
nalen die van een politieke vergadering
huiswaarts keerden, is aangevallen door af-
deelingen S.A. die met een vrachtauto aan
kwamen. Er ontstond een vuurgevecht en
een handgemeen in den loop waarvan acht
personen van beide partyen gewond wer
den.
ONGEREGELDHEDEN TE CARACAS.
Vier dooden en 15 gewonden.
De wederinvoering van de censuur op
dagbladen heeft te Caracas een stakingsbe
weging veroorzaakt. Troepen hebben van de
balcons van het regéeringspaleis af vuur ge
geven op de menigte, welke op het Bolivar-
plein was bijeengekomen. Er zijn vier doo
den en vijftien gewonden.
RAMPSPOEDIGE BRAND.
149 personen verbrand.
Ten gevolge van den wind is een in het
kamp van noodwoningen der arme bevol
king van Tientsin uitgebroken brand aange
wakkerd tot een zóó rampspoedigen om
vang, dat binnen zeei korten tijd het geheele
kamp volkomen in de asch werd gelegd. Tot
dusverre zijn 149 verkoolde lijken geborgen.
DE STORMRAMP.
Men begint thans een overzicht te krijgen
over de gevolgen van den storm, die de laat
ste dagen Turkije heeft geteisterd. In Thracie
zyn 32 personen gedood, te Trebizonde zijn
12 dooden gevallen, in Stamboel zijn 500
gebouwen van hun daken beroofd, in Anate-
lie zijn duizenden huizen vernield, terwijl
door de overstroomingen te Smyrna honder
den schepen kapot geslagen, vijf grootere
booten gezonken en nog vijf gestrand zyn.
De schade loopt in de tientallen millioenen.
NOODWEER BOVEN PORTUGAL.
Het hevige noodweer, dat thans reeds een
week boven Portugal woedt, heeft Donder
dag verscheidene dooden geëischt. In den
loop van den middag is het plaatsje Setubal
door een wervelstorm geteisterd. Twee vis-
schersschepen, met een bemanning van ze
ven koppen, vergingen. In Leixots is een
kleine boot door den storm gegrepen; het
verging met de bemanning van twee koppen.
Reddingspogingen waren vergeefsch. De
vruchtbare landerijen aan den Tejo staan
meters diep onder water.
Amerika I wint den titel.
Hedenmorgen werden de derde en vierde
rit gereden op de Olympische bob-baan
voor de twee-persoons bob-wedstrijden. In
de derde rit maakte de Nederlandsche bob
een goeden tijd n.1. 1 min. 25.71 sec. en in
de vierde rit 1 min. 26.11 sec., hetgeen 'n
totaal maakt van 5 min. 28.11 sec.
De einduitslag van de twee-persoons
bob-wedstrijden luidt:
No. 1 en Olympisch kampioen Amerika I
5 min. 29.29 sec.
No. 2 Zwitserland II.
No. 3 Amerika II.
De 10-de plaats bezette Nederland I.
IJS IN DEN BOCHT VAN RIGA.
Het Duitsche s.s. „Schwalbe", dat uit
Rotterdam komende in de ijsmassa's tus
schen Domesnas en Michaelsturm op zyn
tocht naar Riga was blijven steken, heeft
acht volle uren noodig gehad om zich uit
den druk te bevrijden. Gistermorgen is het
schip in Riga gearriveerd. De ysbreker
Latsjplesis was het schip tegemoet gezon
den. Er zijn thans verdere berichten ontvan
gen over schepen, die door het ys in de
bocht van Riga, in moeilijkheden zijn ge
raakt. Men heeft derhalve den grooten ys
breker „Christiaan Waldemares" den groot
sten van Letland, onder stoom gezet om zoo
noodig in nood geraakte schepen te hulp te
zenden.
NOODWEER IN AMERIKA.
Nieuwe hevige sneeuwstormen en hagel
buien hebben het verkeer over groote ge
bieden in de Oostelijke staten in Amerika
stopgezet en verscheidene verkeersonge
lukken veroorzaakt.
Alleen reeds te New York zijn drie per
sonen om het leven gekomen, terwijl meer
dan 50 personen zyn gewond.
De schepen van de kustwacht hebben in
tal van gevallen hulp moeten bieden aan in
moeilijkheden geraakte visscherschepen.
In Noord- en Zuid Dakota houdt de kou
de nog onverminderd aan, evenals in Min
nesota en eenige andere staten in het
Noorden.
Het aantal dooden is in de afgeloopen
dagen aanzienlijk gestegen.
Verschillende plaatsen zijn door de hevi
ge sneeuw reeds sedert een paar weken
van alle verkeer verstoken.
Zware wolkbreuken hebben in Californë
aanzienlijke schade aangericht, terwijl ver
schillende staten in het Zuid Westen door
hevige zandstormen zijn geteisterd.
Ook hier werd groote schade aangericht.
MOTOR VRACHTSCHIP „MANOERAN"
NAAR AMSTERDAM TERUGGEKEERD.
Motorstoring noodzaakte tot terugkeer.
De Stoomvaart Mij. „Nederland" heeft
thans van den gevagvoerder van het motor
vrachtschip „Manoeran", dat na de aan
varing in het Noordzeekanaal met het
stoomschip „Algenib" van van Nievelt
Goudriaan Co. te Rotterdam, in de hoofd
stad is gerepareerd en gisteren naar zee was
vertrokken, bericht ontvangen, dat het
schip naar Amsterdam terugkeert, aange
zien op zee moeilijkheden zijn ontstaan met
de motoren, waaraan te Amsterdam veran
deringen waren aangebracht.
De bedoeling was, dat men eerst op zee
24 uur zou proefvaren en indien de motoren
dan in orde waren bevonden, de reis naar
Indië zou voortzetten. Aan dit voornemen
heeft men thans door de opgetreden moei
lijkheden geen gevolg kunnen geven.
Uw strooibiljet verdween
verfomfaaid in de mand!
Uw advertentie niet!
Want die stond in de krant.
