DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
17 Februari 1934: Koning Albert.
De veldslag in Abessinië
No. 41
138e Jaargang
Pelgrimstocht naar
Marche-les-Dames.
de
Ter herinnering
Successen voor de Italianen.
Spaansche verkiezingen.
Dertig dooden.
Opstand in Paraguay.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 -naanden btf vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—
franco door het geheele Ryk f 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: c. krak. Dinsdag 18 Februari 1936
Hoofdredacteur: T). N. ADEMA.
Gisteren, 17 Februari, was het twee
jaar geleden, dat koning Albert op de
eenzame rots van Marche-les-Dames in
dramatische omstandigheden overleed
Hoe de Belgen dien tragischen dag her
denken, wordt in het Laatste Nieuws
(Brussel) door D. M. als volgt geschetst:
Laat het ons allen tezamen nog eens her
denken hoe koning Albert is gestorven twee
jaar geleden.
Het was een stille Februari-avond gelijk
deze. Over het Maasdal zouden gauw de
Zaterdagsche klokken het Angelus kleppen.
Er lag vroomheid over de rotsen.
Een tweepersoonsauto stopte in de buurt
van Marche-les-Dames. De bestuurder stap
te uit, een lange, slanke heer, in het pak
van Alpinist, en begaf zich naar de rotsen.
De weg daalde, zijn knecht liep naast hem
De streek lag kerkstil.
Daar rijst, zelden betreden, de lastige
Roche du Bon Dieu op. Misschien is de be
doeling, dat die rots nader bij den hemel en
by God brengt.
Van Dück, zegt de lange heer tot zijn
knecht, ik verlang wat alleen te zijn. Wij
zullen beiden elk op een anderen weg naar
onzen wagen terugkeeren.
Goed, sire.
Ik loop tot de rots. Voel ik mij op
dreef, dan klim ik er op, ik heb mijn touw
mede Wij hebben nog flink den tijd
Over een uur ben ik terug.
De knecht gaat naar de auto.
De blonde Alpinist trekt naar de Roche
du Bon Dieu.
Hier staat de rots, hard en stug en hoog
en steil.
Ik heb de Alpen beklommen en de
gletschers. ik heb gewandeld langs afgron
den op de smalste en de gladste wegen. Ik
heb mij omhoog gesleept aan nijdige spit
sen tegen de ruigste wanden
De Alpinist vangt de beklimming aan,
Zijn bruine gestalte versmelt met de rots.
Wat moeten op dien Zaterdagmiddag de
gedachten geweest zijn van dien eenzamen
Alpinist?
Het uur is lang verstreken en de lange
blonde Alpinist keert niet terug. Zijn knecht
weet hoe stipt hij altoos is en hoe hij elders
gewacht wordt, waar hij niet ontbreken
mag.
Hij loopt naar de rots en roept en alleen
zijn stem slaat weer. Nooit was de avond
stiller. Klokken kleppen en in de huizen
gaan de avondlichten aan.
Sire!
Hulp komt. Menschen gaan zoeken, met
zaklampen, fakkels en autolantaarns. Daar
is kapitein Jacques de Dixmude, daar is
dokter Nolf en is graaf de Grüne uit Brus
sel in allerijl verschenen; rijkswachten en
boschwachters helpen; baron Carton de
Wiart leidt de zoekers.
Het wordt nacht. De sterren staan uit.
De struiken op de Roche du Bon Dieu
staan mysterieus. Lichten werpen er spook
achtige strepen overheen, die weer verdwij
nen.
Het slaat acht uur. Het slaat negen uur.
Het slaat tien uur. Het slaat elf uur. Het
slaat middernacht.
Sire!
Doodvermoeide mannen zoeken, klim
men, struikelen, schrammen zich, worden
troosteloos, worden hopeloos, de ramp vol
trekt zich ergens, is ergens voltrokken, ae
ramp waar de heele wereld van zal spreken.
Zij voelen het. Zij zijn de ontzetting ge
worden, die zoekt en die vinden wil en
vreest te vinden.
Op een toren slaat het één uur, slaat het
half twee, slaat het kwart voor twee
Minuten verloopen.
Een kreet gilt door den nacht.
Baron Carton de Wiart roept kapitein
Jacques de Dixmude.
Allen snellen toe, bladeren ritselen, tak
ken breken.
Zij vinden den kapitein diep ontsteld, ge
bukt, op de helling van den rotsvoet; hy
heeft een touw gevonden; aan dat touw is
een lichaam bevestigd. Zijn lamp gaat be
zwijken.
Licht bij.
Hier ligt de blonde Alpinist op zijn rug,
het hoofd verbrijzeld, de handen naar boven
gestrekt, als in een uiterste poging om
nog maar steun te grijpen.
In de klaarte van de toortsen, in den
Februarinacht, in de struiken, onder het
gesternte, de mannen namen hun hoeden en
petten af en knielden bij koning Albert, ge
storven heel eenzaam, langs den weg, gelijk
een verlatene in de wereld omgekomen.
Op het slot te Laken zou een vrouw ver
gaan van rouw en als hij daar zou neerlig
gen, terug van waar hij vertrokken was,
zou zij zich opsluiten met hem en zij zou
hem omkransen van hoofd tot voeten met
witte seringen.
Dat is nu op 17 Februari twee jaar ge
leden.
Het volk van het land buigt over zijn gaf
te Laken, naast dat van koningin Astrid en
legt om beide graven, vereenigd in denzelf
den rouw, de witte seringen van zijn liefde.
Een bedevaart.
Talrijke pelgrims zijn Zondag naar Mar
che-les-Dames gegaan, naar de plek waar
op 17 Februari 1934 België's derde koning
op een grijzen Zaterdagnamiddag eenzaam
den geest gaf. Niet zoo talrijk nochtans als
vorig jaar, wellicht wegens den mistigen
dag met motregen.
De treinen, die voorbij de tragische plek
rijden, vertragen hun rit, terwijl alle reizi
gers aan de ramen verschijnen. De sleep-
booten op de Maas groeten de rots met de
stoomfluit. Tegen het Arenberg-kasteel
heeft men een wegwijzer geplaatst met deze
woorden: „Roche du roi Albert" (Koning
Albertrots).
Men weet, dat koning Leopold verlangt,
dat de omgeving der rots ongewijzigd blijft.
De weg, die langs de rotsen loopt, mag niet
verbreed worden en men mag er ook geen
drankhuis openen, alhoewel dit reeds door
velen werd aangevraagd.
Het laatste huis op den weg naar de rots
was dat van boschwachter Grespin, hetwelk
thans in een museum is veranderd. Daar
bevindt zich het borstbeeld van den over
leden vorst en rondom ijzeren en bronzen
palmtakken en de linten der kransen, die
bij honderden voor het kleine kruis werden
gelegd, de plaats waar de koning werd ge
vonden.
Zondagmorgen kwamen de bewoners van
Beez, een naburige dorp, in groepen naar
de rots: schoolkinderen, leden van vereeni-
gingen en „sociëteiten". Aan 't hoofd ston
den de burgemeester van Beez en de voor
zitter van den nationalen oud-strijdersbond
Enkele oogenblikken later arriveerden de
menschen van Marche-les-Dames met den
burgemeester en den pastoor. De voorzitter
der oud-strijders verzocht de aanwezigen
ook de diep betreurde koningin Astrid te
gedenken, die sedert Augustus den bemin
den schoonvader in de eeuwigheid is gaan
opzoeken.
De aanwezige priester bad daarop het ge
bed voor de doodeH, waarna de dorpsmen-
schen piëteitsvol welriekende seringen en
mimosa's voor het kruis neerlegden, bij de
talryke oudere kransen en bloemen. Daarna
gingen zij in den donkeren mistigen morgen
weer naar hun kleine dorpjes terug.
Tegen den middag kwam de optocht der
Vuurkruisers, welke zich te Beez had ge
formeerd, militair aangestapt. In de groep
bevonden zich de te Namen wonende Ita-
liaansche oud-strijders. Nadat bazuinge
schal en militaire commando's hadden
weerklonken, werd een minuut ingetogen
heid waargenomen. Door hun leider, Cox,
werden dan bloemen neergelegd. In den
loop van den dag kwamen nog oud-strijders,
padvinders en padvindstervereenigingen
uit Andenne en Hoei.
In het kreupelhout rond het grijze steenen
kruis ziet men reeds tusschen de dorre bla
deren de groene sleutelbloempjes opschie
ten, die uit Engeland zijn gekomen om al
daar te worden geplukt.
vyand, dank zij de rationeele uitbuiting en
de meerderheid van het Italiaansche vuur. 5.
De artillerie heeft een belangrijke rol ge
speeld in dezen strijd. 6. De luchtvaart heeft
veel tot het succes bijgedragen, zoowel door
de verkenningsvluchten, die in staat stel
den de bewegingen van den vijand te signa-
leeren in de voorste linies evenals achter het
front, als ook door het bombardeeren van
de centrale punten van den vijandelijken
tegenstand. 7. De vijand is op de vlucht ge
dreven en wordt voortdurend door de lucht
strijdkrachten gebombardeerd. 8. Ondanks
het slechte weer hebben de intendance
diensten perfect gewerkt. 9. De geest der
Italiaansche troepen is steeds op een hoog
peil gehandhaafd en op een hoog peil ge
bleven na de overwinning.
Haile Selassie
Wanhoopt Haile Selassie?
Het agentschap Stefani verneemt, dat men
thans is overgegaan tot belangrijke herstel
werkzaamheden in de bezittingen van den
Negus in Djiboeti, die sinds jaren verlaten
en ongebruikt stonden. O.a. is men over
gegaan tot het aanleggen van electriciteit in
de huizen van den Negus. Dat doet ver
onderstellen, aldus Stefani, dat de Negus,
nu hij na de laatste opmarschen der Italianen
de zekerheid heeft gekregen, dat Italië een
volledige overwinning zal behalen, bevel
heeft gegeven om voor hem een eerste voor-
loopige verblijfplaats in het buitenland in
gereedheid te brengen voor den dag, waar
op hy gedwongen zal zijn Abessinië te ver
laten.
Verklaring van Valladares.
Minister-president Valladares heeft gister
avond de pers medegedeeld, dat in geheel
Spanje rust heerscht. Slechts in enkele
plaatsen hebben politieke samenscholingen
plaats gehad, die echter door de politie zon
der moeite konden worden ontbonden. In
Valencia zijn de gevangenen oproerig ge
worden. Met behulp van de politie zijn zy
echter weer tot de orde gebracht. In Alican-
te heeft de menigte een lepra-ziekenhuis
bestormd en de leprozen in vrijheid gesteld.
De minister-president gelooft, dat de link-
sche bevolkingsgroepen na den eersten
overwinningsroes weer kalmeeren zullen.
Hy wees er op, dat de regeering voorloo-
pig nog op haar post blijft. Zij zal iedere
poging tot openbare ordeverstoring met alle
middelen onderdrukken. Uit betrouwbare
bron verluidt nog, dat bij het gevangenen-
oproer in Valencia een inspecteur van po
litie is gedood en verscheidene personen
zijn gewond. Ook bij een revolte in de ge
vangenis van Cartagena, waar de gevange
nen na het bekend worden der verkiezings
uitslagen hun in vrijheidstelling eischten,
zijn een doode en verscheidene gewonden
gevallen. Het oproer werd ook hier onder
drukt.
Absolute meerderheid voor de
linkerzijde.
Volgens een voorloopige schatting lui
den de uitslagen der Spaansche parle
mentsverkiezingen als volgt:
Voor de rechtsche partijen een totaal
van 168, voor de centrum-partijen een
totaal van 41 en voor de linksche partijen
een totaal van 221
Bij deze opgave dient er rekening mee
te worden gehouden, dat nog 42 zetels
ontbreken. Uit een en ander blijkt duide
lijk de geweldige overwinning, die de lin
kerzijde heeft behaald.
Prins Juan Iaat hoop op herstel
der monarchie varen.
Prins Juan, iie zich beschouwd als pre
tendent naar den Spaanschen troon, heeft
verklaard, dat door de laatste gebeurte
nissen in Spanje de hoop der royalisten op
restauratie der monarchie is vervlogen.
De Italianen hebben in het Noorden
hun sprong dan toch gedaan en het
ziet er naar uit of de resultaten, die
zij daarbij bereikt hebben, belangrijk
zijn. In ieder geval kan men wel aan
nemen, dat het behoud van Makallé
voor de Italianen thans zeker is.
Er is een gevecht geleverd dat zes
dagen geduurd heeft en zorgvuldig ge
heim gehouden is in het Italiaansche
legerbericht, tot bleek, dat het resul
taat inderdaad gunstig was voor de
Italianen. Het resultaat heeft niet di
rect vastgestaan, zooals in vorige veld
slagen in dezen oorlog wel het geval is
geweest.
De Italianen hebben hun aanval gedaan
met 72.000 man, waaronder zeer vele blan
ke troepen en in deze zes dagen rukte men
35 kilometer in Zuidelijke richting op; over
een zeer breed front weliswaar, doch Am-
ba Aradam even Oostelijk van Antalo, ligt
niet verder dan 35 kilometer hemelsbreed
van Makallé. Men vorderde dus niet snel,
doch naar men wel mag aannemen zeer
grondig. Het leger van ras Moeloegeta, de
hoop van de Abessinische aanvoerders, die
meenden inderdaad een geregelden oorlog
tegen de Italianen te kunnen voeren, is uit
elkaar geslagen en verdreven en het aan
tal slachtoffers aan Abessinische zijde is
zeer groot. De Italianen zeggen, dat zij niet
veel slachtoffers hebben. Het getal van 500
dat zy opgeven is voor hun doen reeds
hoog, maar gezien deze 35 kilometer in zes
dagen zal het wel aan den lagen kant zijn.
Amba Aradam is een breed massief, dat
tot een hoogte van bijna 3000 meter gaat
en dat in den weg van Makallé naar Am-
ba Aladji ligt, welke plaats door de troe
pen van Moeloegeta, die daar eerst in af
wachting van den Italiaanschen aanval ver
schanst lagen, verlaten is, om deel te kun
nen nemen aan de omsingeling van Makalle
Het is mogelijk dat dit een strategische
fout is geweest van de Abessiniërs. Het ter
rein van Antalo naar Amba Aladji biedt
geweldige moeilijkheden en de Abessini
sche posities bij Amba Aladji waren gun
stig. Toen het zoo lang duurde voordat de
Italianen Makallé verlieten, hebben zij deel
genomen aan de omsingleing van de stad.
Amba Aradam beheerscht het geheele
terrein ten Zuiden van Makallé en de pas
sen, die naar het Zuiden leiden, loopen er
langs. De Italianen hebben het herhaalde
lijk gebombardeerd. By een dezer bombar
dementen sneuvelde, zooals men weet, de
zoon van ras Moeloegeta.
De Italianen zeggen, dat het hun ook de
controle geeft over de toegangswegen tot
Tembien, doch dit is vermoedelijk wat op
timistisch uitgedrukt. Men kan wel aanne
men, dat de Italiaansche actie de troepen
van dedzjazmatsje Kassa, volgens de
laatste berichten, die er over hen versche
nen zyn, waren zy in de buurt van Agoela
van hun basis zijn afgesneden en ge
dwongen zullen zijn, zich terug te trekken.
Syoem en ras Kassa, die aan den anderen
kant van de wegen van Makallé naar het
Noorden zitten, zijn echter nog niet van
hun verbindingen afgesneden. Zij hebben
altijd kunnen opereeren, zonder contact te
houden met ras Moeloegeta.
Iets anders is natuurlijk, of zy er in zul
len slagen, zich te handhaven tegen een
nieuwe Italiaansche actie, die nu ongetwij
feld in Tembien gaat beginnen. Nu de Ita
lianen van het Oosten uit niets meer te
vreezen hebben, kunnen zij naar het Wek
ten rustig actie gaan voeren, en dan is het
inderdaad onwaarschijnlijk, dat ras Syoem
en ras Kassa en ook ras Immeroe en ras
Ayele zich handhaven. Het is voor de Ita
lianen zaak om deze zuiveringsactie spoe
dig te beginnen. Immers, hun verbindings
linie is nu nog weer langer geworden en
Amba Aradam zal een bijzonder sterke be
zetting noodig hebben, omdat het terrein
tusschen Amba Aradam en Amba Aladji
weer alle gelegenheid geeft voor infiltra
ties. Dat de Italianen hier bevreesd voor
zyn, bewijst hun buitengewoon intensieve
ras Moeloegeta's leger, waarvan de eerst:
afdeelingen reeds by Amba Aladji zijn aan
gekomen.
Inmiddels zal het interessant zijn om te
weten hoeveel troepen de Italianen op hef
oogenblik in Tembien hebbben en in hoe
verre zij al het gewicht,niet in het Zuiden
hebben moeten leggen.
Van een insluiten van de Abessinische
troepen in Tembien is vermoedelijk dan
ook geen sprake. De troepen die Aksoem
bedreigd hebben en die ook reeds samen
werking hadden gezocht met afdeelingen
van Syoem, waren namelijk niet uit Tem
bien afkomstig, doch zij zijn na de actie
aan de Takazze door westelijk Serie op hun
plaats -gekomen. En het aantal Italiaansche
troepen dat zich hier op het oogenblik be
vindt zal wel zeer klein zijn. Het eerste
werk van de Italianen zal zijn om hun
nieuwe stellingen te consolideeren daar
na zal Tembien het weer moeten ontgelden
en vermoedelijk zullen de Italianen dan
blij zijn als dit gebied gezuiverd is voor de
regens in goeden ernst begonnen zijn.
In het Zuiden vinden op tal van punten
schermutselingen plaats, o.a. weer ten Zui- I het verbod van vergaderen is weer van
den van Neghelli, van groote gevechten is kracht geworden
Absolute meerderheid der linkerzijde?
De steeds te Madrid binnenkomende
verkiezingsberichten wijzen erop, dat
de Vereenigde Links-republikeinen,
soc.-dem., communisten en syndicalisten,
in het komende parlement de meerder
heid zullen behalen.
Reeds trekken optochten door de stra
ten van Madrid, die de macht en am
nestie vorderen.
De ministerraad is voor een buiten
gewone zitting bijeengekomen en het is
niet onmogelijk, dat een linksche regee
ring wordt gevormd onder Azana.
De demonstraties richten zich vooral te
gen de staatsgevangenis te Madrid, waar de
politie gedwongen was, in de lucht te schie
ten. Ook voor het ministerie van binnen-
landsche zaken verzamelden zich enkele
duizenden demonstranten, die eischen dat
de gevangenen worden vrijgelaten en dat de
regeering zal aftreden, het karakter van
deze demonstraties blijkt uit den kreet „Heil
Moskou".
Voorloopig acht dagen alarmtoestand.
De Spaansche regeering maakt bekend,
dat de alarmtoestand voorloopig tot acht
dagen is beperkt; de censuur op de pers en
Geweldige brand in filmatelier in
Valparaiso.
In Valparaiso is in een groot gebouw,
waarin de ateliers van een Italiaansch-Chi-
leensche film-maatschappij ondergebracht
waren, waarschijnlijk tengevolge van zelf
ontbranding van filmstrooken een brand
ontstaan, die in korten tijd een reusachti-
gen omvang aannam en het geheele gebouw
in de asch legde.
Het nauwkeurige aantal dooden is nog
niet vastgesteld. Men vreest, dat ruim 30
personen het leven hebben verloren. Boven
dien werden talrijke personen gewond.
hier nog geen sprake.
De Italiaansche overwinning in het
Noorden.
Het agentschap Stefani meldt, dat Musso-
lini ter viering van de overwinning van
Amba Aradam bevel heeft gegeven, dat van
daag in het geheele land de vlag moet wor
den uitgestoken.
Omtrent den veldslag zelve seint het
agentschap nog, dat de karakteristieke trek
ken hiervan waren: 1. de stoot werd ge
richt op het vitale centrum van het Abes
sinische leger, dat langs het front van Ma-
kalle lag, 2. het plan voor den slag was tot
in al zijn onderdeelen nauwkeurig voorbe
reid, 3. de troepen der verschillende wape
nen hebben het plan op bewonderens
waardige wijze ten uitvoer gelegd. De sol
daten en zwarthemden hebben de lasten
van den strijd gezamenlijk gedragen en ge
zamenlijk de overwinning behaald. 4. De
veldslag heeft betrekkelijk weinig gekost,
actie tegen het vluchtende gedeelte van ondanks den hevigen tegenstand van den
De onderstaats-secretaris van binnenland-
sche zaken heeft de leiders van de links-re
publikeinen, Azana en Martinez Barrio, bij
zich ontboden en hen verzocht te verhin
deren dat de massa tot demonstraties over
gaat.
Tot handhaving van de orde rijden pant
serwagens door de stad.
Tot gouverneur-generaal van Catalonie is
de links-radicale Moles benoemd.
Muiterij in een gevangenis.
Uit Cartagena wordt gemeld, dat in den
loop van gistermorgen politieke gevange-1
nen, die sedert den Catalaanschen opstand
van October 1934 gevangen zaten, gemuit
hebben. Een bewaker is door de opstande
lingen gedood, twee anderen zijn geboeid.
Vervolgens hebben de gevangenen hun
stroozakken in brand gestoken. De gevange
nis is door troepen omsingeld, machinege
weren zijn op de gevangenismuren in stel
ling gebracht. De overheid is van meening,
dat zij den toestand meester is.
Rebellen geheel meester van den
toestand
Maandagavond werd in Buenos
Ayres via Montevideo berichten ont
vangen, volgens welke in Paraguay
een opstand zou zijn uitgebroken. De
berichten waren aanvankelijk echter
niet te controleeren, daar alle verbin
dingen met Ascuncion waren ge
zantschap kon geen verbinding krij-
stoord. Ook het Paraguaansche ge-
gen. Tegen middernacht bevestigden
mededeelingen uit de Paraguaansche
stadjes Villa Rica en Encarnaciaon,
via de Argentijnsche grensstad
Posadas dat in Ascunsion een opstand
is uitgebroken.
Volgens deze berichten is de toestand in
de hoofdstad ernstig. In de straten zou
den hevige schietpartijen plaats hebben.
Leiders van den opstand, die zijn oorzaak
vindt in ontevredenheid der officieren
zouden de kolonels Smith en Recalde zijn,
die zich in den Chaco-oorlog zeer hebben
onderscheiden. De telefoon en telegraaf
lijnen rondom de stad zouden vernield
zijn.
Volgens andere berichten zouden twee
regimenten in opstand zijn gekomen en
leden der regeering in het arsenaal zijn
opgesloten. Een derde regiment zou de re
geering trouw zijn gebleven en de rebellen
bestrijden. Het Argentijnsche rivier-eska
der heeft last gekregen stroomopwaarts te
varen en in de nabijheid van Posadas
voor anker te gaan.
Nader wordt uit Ascuncion gemeld, dat
de rebellen volkomen meester van het
terrein zijn. Men verwacht de uitgifte van
een officieel communiqué, waarin de vor
ming van een nieuwe regeering wordt
aangekondigd. De kalmte is teruggekeerd.
President Ayala is gevlucht en de mi
nister van buitenlandsche zaken Ariart is
door de opstandelingen gevangen ge
nomen.
