£cmd: mJmh&ouw
Publicaties
WORDEN ER VLIEGTUIGEN GESTOLEN
Jju^ezendeH Stukken
Praeludium.
Luchtvaart
Eigenaardig verhaat in de „Sunday Expres",
Se non e véro
Een zeldzaam voordeelt
Maar nog slechts korte
tijd kunt U hiervan pro
fiteren. Uw winkelier
geeft U bij aankoop van
2 pakken Presto, a 77j
cent een derde pak ge
heel gratis tegen inle
vering van onderstaan
de courantenbon. Dus
voor slechts 15 cent ont
vangt U 3 pakken Pres-
to, het bekende voor
treffelijke zeeppoeder.
Glimlachje
DE MOORD IN DEN HAAG.
Moordenaar tot 7 jaar veroordeeld.
De Haagsche rechtbank deed heden
uitspraak in de zaak tegen den 25-jar.
O., thans gedetineerd die terecht heeft
gestaan wegens doodslag gepleegd op
11 September j.1. in zijn woning aan de
Geest te den Haag, waarbij hij zijn 23-
jarige echtgenoote van het leven be
roofd, door haar in slapenden toestand
met een moersleutel gewelddadig op
het hoofd te slaan. Naar verdachte be
weert heeft hij deze daad gepleegd, na
dat zijn vrouw hem had meegedeeld,
dat zij even te voren haar kind van
vier weken zou hebben gedood. Door
den officier van justitie, mr. Hoekstra,
is tegen O. 10 jaar gevangenisstraf ge-
ëischt. De rechtbank heden uitspraak
doende veroordeelde verdachte tot 7
jaar gevangenisstraf.
DE STEUNVERLEENING AAN DEN
TUINBOUW.
In ons nummer van Woensdag publiceer
den wij een officieele mededeeling over de
wijziging in de richtprijzen en de steun bij
misoogst.
In deze mededeelnig stond, dat in een
bijeenkomst van vertegenwoordigers van de
Tuinbouworganisaties en de landelijke com
missie, tot het vaststellen van de richtprij
zen voor de steunuitkeering aan den tuin
bouw, besloten is te adviseeren de bepaling,
dat zij die in de inkomsten- of vermogens
belasting 1935—1936 zjjn aangeslagen niet
voor steun als gevolg van misoogst in aan
merking komen, te laten vervallen.
Eenige onzer lezers hebben in dit be
richt aanleiding gevonden om, hoewel zij in
deze belastingen waren aangeslagen, zich
voor uitkeering te melden, die hen begrijpe
lijk niet gewerd. De minister toch stelt de
bepalingen vast en niet de commissies.
In het belang van deze lezers hebben wij
ons echter om inlichtingen tot de bevoegde
regeeringsinstantie gewend.
Men antwoordde ons het volgender
„De Minister stelt de richtprijzen
vast. Wat dus alleen juist kan zijn, is,
dat door een commissie van belangheb
benden enkele adviezen aan de Regee
ring zjjn verstrekt, waarvan op heden
nog niet vaststaat, of ze door de Rgfjee-
ring zullen worden opgevolgd.
Het eenige wat juist is op één
woord na is de zin: Met de wenschen
der organisaties werd (dit moet zijn:
zal) zooveel mogelijk rekening worden
gehouden.
Er is echter niets besloten en er kon
ook niets besloten worden, omdat de
Regeering niets aan belanghebbenden
kan overlaten over gelden uit het
Landbouwcrisisfonds te beschikken.
Binnen enkele dagen zullen de door
de Regeering genomen beslissingen
worden bekend gemaakt."
Er bestaat dus kans, dat de minister, in
overeenstemming met de adviezen van de
organisaties, zal besluiten, ook aan de tuin
ders die in de inkomstenbelasting of de
vermogensbelasting zijn aangeslagen we
gens schade tengevolge van de misoogst,
een uitkeering zal toekomen.
KUNSTMEST.
De heer S. Vlaar, toezichthouder der
proefvelden te Hensbroek, verzocht ons op
name van het volgende:
Door een zetfout en een vergissing is de
uitslag van de proef bij P. Swager behan
delt in een artikel over Sulkaphos foutief
opgegeven. De juiste uitslag is als volgt:
Gewas uien: Perc. 1, bemest met 10 K.G.
Sulhaphos, opbrengst 749 K.G.; perc. 2, be
mest met 5 K.G. Fertiphos 10 K.G. Patent
kali 735 K.G.
Perc. 3, bemest met 12 1/2 K.G. Super,
17 plus 10 K.G. P.K., opbrengst 729 K.G.
Perc. 4, bemest met 20 K.G. A. S. F. Kor
rels 6x8x30, opbrengst 714 K.G.
Perc. 5, onbemest, opbrengst 492 K.G.
DE INDUSTRIEMELK EN DE BAKKERS.
De Hollandsche maatschappij van land
bouw heeft den minister van landbouw en
visscherij, naar aanleiding van de geruchten
over de mogelijkheid dat de z.g. bakkers-
melk wederom zou worden gebracht onder
de consumptiemelkregeling, verzocht te wil
len bevorderen, dat dit inderdaad het geval
zal worden. Adressanten motiveeren dit
verzoek door er op te wijzen dat de prijzen
van melkbrood niet door de beschikbaarstel
ling van de industriemelk zyn gedaald.
RUPSENPLAAG DREIGT.
Vernietigt de nesten!
De rups van den bastaardsatijnvlinder,
die acht jaar geleden vooral in het Zuiden
van ons land zoo veel schade heeft aange
richt, is thans op vele plaatsen weer on
rustbarend in aantal toegenomen.
De winternesten dezer rupsen vindt men
aan de uiteinden der takjes van laan- en
fruitboomen, in heggen en struiken.
Kleine nesten kunnen gemakkelijk voor
dorre blaadjes worden aangezien, de groo-
tere, die zoo groot zijn als een kindervuist,
vallen gemakkelijker op. In elk nest bevin
den zich 100 tot 200 (soms zelfs 500 en
meer) rupsjes, die meestal begin April uit
de nesten komen en dan de knoppen en la
ter de bladeren van boomen en struiken op
eten, waardoor de vruchtzetting onmogelijk
wordt. Voor de gezondheid van den mensch
zijn de rupsen niet ongevaarlijk, de haren
kunnen ernstige oogontstekingen en pyn-
lijke prikkeling der huid veroorzaken,
Het optreden van een nieuwe plaag dient
nu zooveel mogelijk te worden voorkomen,
hetgeen plaatselijk zeer goed mogelijk is.
Ieder, die boomen bezit, kan daartoe mede
werken door de nesten thans uit de boomen
te verwijderen door ze uit te knippen of af
te stroopen en ze te verbranden.
Het is zeer wenschelyk, dat ook de nes
ten, die zich in boomen langs wegen be
vinden, althans in de nabijheid van wonin
gen, eveneens worden verwijderd, teneinde
schade en overlast voor de aanwonenden te
voorkomen.
Een beschrijving van de levenswijze van
den bastaardsatijnvlinder, zoomede afbeel
dingen van de rupsennesten vindt men in
Mededeeling no. 59 van den Plantenziekten-
kundigen Dienst te Wageningen „Rupsen-
plagen". Ook voor hetgeen verder ter bestrij
ding gedaan kan worden, kan naar deze
Mededeeling verwezen worden.
Waar vele rupsennesten aanwezig zyn,
verdient het wellicht aanbeveling te over
wegen of de verzameling en vernietiging
der nesten door werkloozen zou kunnen
worden uitgevoerd.
STEUN VOOR ERWTEN.
De steunvergoeding voor groene erwten
en schokkererwten, gedenatureerd in het
tijdvak van 2 Februari 1936 tot en met 8
Februari 1936 zal voor de kwaliteitsklassen
C en D resp. 3.50 en 3 per 100 K.G. be
dragen.
De steunvergoeding voor in datzelfde tijd
vak gedorschte gele erwten, voldoende aan
de standaardmonsters C en D zal resp. 3
en 2.50 per 100 K.G. bedragen.
Eerste teekenen van een nieuwe
lente. In de tuinen, over de
velden, over de wateren zingen de
eerste klanken.
Nog is het winter, weken lang nog. Er
was felle wind in de eerste Februariweken,
vrieswind uit het Oosten en kille nevel en
klamme donkerheid. Nog is het winter, we
ken lang. En er kan van alles nog komen,
sneeuw en ijs nog, gure vlagen nog. Winter-
sche dorheid zal er nog dagenlang, weken
lang zijn.
Maar het praeludium is begonnen, het
voorspel van het blijde lied en het zingt als
een zachte ondertoon temidden van het
forsch accoord der grimmige winterplagen.
Heir voor mij staat een violette hyacinth
en zendt zijn zware geuren als een zoete
bedwelming uit door de kamer. En de cro-
cussen staan er donker paars, opgerezen in
de warmte en het licht als vroege lente
boden.
Februarizon, kostelijke hemelgave, treedt,
onbelemmerd nog door dicht gebladerte, dat
pas over vele maanden aan de kale takken
komen zal, de kamer in en de weldadige
warmte, die 't al hooger rijzend licht uit
zendt, is als een koesterende vroege voor
jaarsgroet.
Het zal nog vele weken duren voordat
het volle lied begint, voordat het prille len-
tepraeludium aangezwollen is tot een vol
accoord, maar juist dit eerste teere fijne
is van een intense bekoring.
't Zyn wat katjes wiegend in den wind,
wat knoppen zwellend aan de seringen, t
is wat gloed van purper over de iepenkrui
nen aan den weg en in het park, wat zang
en roep van wintervogels, die een voor-
jaarswijsje inzetten, 't zijn de hyacinthen
en de crocussen va groen, het glanzen van
de Februarizon huiten. 't Zijn de vele klei
ne teekenen en het is heel de sfeer, de on
definieerbare maar op sommige dagen zoo
duidelijk voelbare sfeer, waarin iets van
het voorspel van de lente leeft en trilt en
zingt. Schuchter nog en aarzelend, straks
weer overstemd door het wild geweld, door
het bar regeeren van wintersche dagen,
door stormen en buiten, door sneeuwjach
ten en vrieswinden, schuchter en tastend
en zoekend, maar het komt en het wint,
het wint en het komt al meer en ook hier
gelden de woorden van Henriette Roland
Holst over de zachte krachten, die het ze
ker zullen winnen aan het eind.
En Guido Gezelle wie voelde als hii
natuurstemmingen aan, wie, wist als hij ze
te vertolken in een lied? Guido Gezelle
in zijn zoetgevooisde Vlaamsch, laat iets
van dat lentepraeludium klinken van het
eerste zachte luiden der lenteklokken over
de zich opnieuw verjongende wereld:
Daar vaart door 't zwellend hout al iett
dat roert, maar dat en bot nog niet,
noch berst, noch bloesems geeft,
maar dat als een belofte, onvast,
van botten, bin de boomenbast
van bloeme en vruchten leeft...
Is het niet of ook over de zee voorjaars
gerucht aan komt zweven? Oppervlakkig
beschouwd is er weinig verschil tusschen
de wyde wateren van winter of van zomer,
van lente of van najaarsdagen. Maar toch,
het licht valt anders nu, op soihmige stil
le, zonnige Februaridagen, dan in het
laatst van het oude jaar, het licht valt an
ders over de wijde watervlakten. En er is
in de haven ook ander geluid, een andere
sfeer. Aan hooge masten worden de zeilen
opnieuw geheschen en de motor, die maan
den lang stil stond, wordt aangezet. Er is
actie, leven, beweging, er is spanning en
sfeer van hoopvol wachten. De haring
vangst begint! Kille winterwinden strijken
nog over de grauwe wateren, maar gou
den voorjaarslicht fonkelt straks en nu al
op enkele dagen over een kalme, blinken
de zee. Op hoop van zegen varen de sche
pen uit. De wind bolt de zeilen en door de
touwen fluit iets van het voorjaarspraelu-
dium, dat zingt over de velden en waarvan
in de tuinen een zilveren klokje luidt.
A. L. B.
TEXEL (Jan.)
Ondertrouwd: Jan Antonie Alderlies-
te en Trijntje Smit. Jan Witvliet en Rei-
noutje Roeper. Klaas v. d. Kooy en Jan
netje Buis. Nicolaas Cornelis de Jong en
Annaatje de Graaf. Jan Hoogewoning en
Grietje Cupido.
Getrouwd: Leendert de Waard en
Grietje Dalenberg. Jan Antonie Alder-
lieste en Trijntje Smit. Jan Witvliet en
Reinoutje Roeper.
HEEMSKERK (Februari).
Getrouwd: E. v. Kookhuizen en A.
Kossen.
Bevallen: H. de VriesBlom, z.
De luchtvaartcorrespondent te Parijs van
de Londensche „Sunday Express", Victor
Burnett, seint aan zijn blad het volgende
eigenaardige verhaal:
Ergens in Europa leeft een meesterspion,
die zijn specialiteit maakt van de modernste
soort misdaad. Hij steelt vliegtuigen.
In de afgeloopen paar maanden zijn vlieg
tuigen verdwenen van vliegvelden in Frank
rijk, Hongarije, Polen, Tsjecho-Slowakije en
Nederland. Sommige dezer gestolen
vliegtuigen waren militaire toestellen van
nieuwe en geheime typen, anderen waren
particuliere luxe-toestellen.
Al deze vliegtuigen zijn op geheimzinnige,
rustige wijze verdwenen. Niemand zag, nie
mand hoorde ze gaan. Op een goeden dag
stonden de machines er. Even later waren
zij weg.
Deze diefstallen aldus vervolgt de cor
respondent hebben de Geheime Diensten
der betrokken landen tot een uitzonderlijke
veronderstelling aanleiding gegeven. Ergens
in Europa bestaat een geheim vliegveld
een beurs voor gestolen vliegtuigen. Dit
vliegveld kan zich op een verborgen plateau
bevinden in bergreeksen of misschien in een
open plek van de vele dichte wouden in
Duitschland, Frankrijk of Oostenrijk.
Vliegtuigen zijn gestolen uit Boedapest,
Amsterdam, Marseille en Warschau. In
Duitschland heeft de luchtpolitie speciale
instructies gekregen alle vreemde toestellen,
die gezien worden, op te vangen. Tot dus
verre heeft de vliegtuigendief weten te
ontkomen.
Ofschoon het practisch onmogelijk is in
Engeland een vliegtuig te stelen in verband
met de registratie en de radio-controle, die
over de bewegingen der vliegtuigen wordt
uitgeoefend, is zulks niet zoo moeilijk op het
vasteland. Grenzen zijn slechts denkbeeldige
lynen en een des nachts vliegend toestel
zou binnen een paar minuten over die gren
zen heen kunnen zijn en verdwijnen.
De veronderstelling van den Geheimen
Dienst is, dat de diefstallen een uitbreiding
vormen van de spionnage, die thans in zoo
hevige mate over Europa gaat.
Het is algemeen bekend, dat wanneer of
waar ook een nieuw type militaire machine
ontworpen wordt, de plannen automatisch
langs fotografischen weg worden gecopieerd
en uit het betrokken land worden gesmok
keld. Dit werk wordt verricht door vele in
ternationale groepen spionnen, die thans
aan het werk zyn.
In sommige gevallen echter kan een ma
chine niet nagemaakt worden volgens de
enkele plannen. Dan moet men een uitge
werkt model hebben om naar te kunnen
werken. Dit nu is de gelegenheid voor de
groepen, die machines stelen.
In een recent geval is een oorlogsvliegtuig
van een geheel nieuw type verdwenen van
een vliegveld in Centraal Europa. Het was
in een hangar geplaatst onder het oog van
een bewaker. Des morgens echter was het
verdwenen.
Het is practisch zeker, dat de bewaking
hier voor een hoog bedrag is omgekocht
voor een zoo hoog bedrag, dat dit opwoog
tegen de schade en de mogelijke gevangenis
straf, die na den diefstal door een krijgsraad
zou kunnen worden uitgesproken.
Het na dezen diefstal ingestelde onderzoek
wees uit, dat de machine niet zou hebben
kunnen worden gebouwd volgens de plan
nen, die opzettelijk onvoltooid gelaten wa
ren. Daarom is 'n geheel toestel verdwenen.
Het geluid van een vertrekkend vliegtuig
is niet ongewoon op een vliegveld. Niemand
zou daar op het geluid acht slaan.
Ook wees het onderzoek uit, dat de ma
chine des nachts gestart en vertrokken
moest zyn. Piloten werden niet vermist. Men
denkt daarom, dat iemand zich toegang
moet hebben verschaft tot het vliegveld, in
de hangar is toegelaten en het vliegtuig
weggehaald heeft
Ambtenaren van buitenlandsche ministe
ries van luchtvaart meenen de nationaliteit
te kennen van den verantwoordelijken
spion. Voor zij echter het geheime vliegveld
kunnen ontdekken, of de methode, waarop
de vliegtuigen van de hand worden gedaan,
zijn zij machteloos. Zij hebben geen direct
bewijs.
Men vermoedt, dat eenige der minder be
langrijke agenten in de afgeloopen paar we
ken gearresteerd zyn tijdens eenige der
massa-arrestaties van spionnengroepen in
Duitschland en Kopenhagen, maar tot dus
verre heeft men geen direct bewijs kunnen
krijgen.
Nieuwe en geheime militaire vliegtuigen
in Engeland worden zwaar bewaakt, dag en
nacht, door betrouwbare mannen.
Het zou volkomen onmogelijk zijn een
meHe h vliegtuig te stelen en er-
het KanaVi mt vliegen- v°°r het over
eskader R AF m T gekomen'
BaJinWrf" u "machmes er achteraan zitten.
Radioboodschappen zouden ieder vliegveld
op het vasteland waarschuwen er naar uit te
kijken. Maar er is een groot verschil tus
schen een grens als het Kanaal en de afba-
kenmgslijnen in Europa.
Tot zoover het even sensationeele als merk
waardige verhaal van Victor Burnett in de
„Sunday Express". Se non e véro...
BON VOOR GRATIS PRESTO
GELDIG TOT EN MET 7 MAART A.S.
Uw winkelier verstrekt U tegen deze
bon 3 pekken Presto. 71 ct. zeeppoe
der, voor de prijs van 2, dus voor slechts
15 ct 3 pakken Presto zeeppoeder.
NV. WASCHOLINEFABRIEK
(JOOOCX kQOOOCXX >OOQOOOJC
Naam In plaats van hat GRATIS PAK
PRESTOgaan ander mark zeeppoeder
aanl U heeft recht op PRESTO en
wie U Iets anders geeft, benadeelt U.
rso ne-oszn
DE VOGELVRIJVERKLAARDE.
Geachte Redactie,
De minister van sociale zaken heeft maat
regelen getroffen tot meerdere rechtszeker
heid van de in de werkverschaffing te werk
gestelden. Wat is toe te juichen.
Uniforme voorschriften zyn gegeven,
waaraan de leiders der werkverschaffing
gehouden zijn. Het machtsmisbruik van
kleine plaatselijke autoriteiten is behoorlijk
ingedamd.
Mochten desondanks nog geschillen ont
staan, dan kan de georganiseerde arbeider
zich wenden tot zijn vakorganisatie. Deze
verstaat zich dan met den rijksinspecteur.
Ingeval ook dit geen oplossing brengt, leg
gen partijen de zaak voor aan den minister,
die beslist in hoogste instantie.
De ongeorganiseerde is bij geschil aan
gewezen op zijn gemeentebestuur, dat dan
in de plaats treedt van de vakorganisatie.
Voor het overige is de gang van zaken de
zelfde.
Nu kon tot voor kort een gemeentebe
stuur worden aangemerkt als een onpar
tijdige instantie. Sedert Ged. Staten even
wel hebben goedgevonden, dat in gevallen
als te Bergen een wethouder tevens uit
voerder is van de gemeentelijke werkver
schaffing, is de zaak een andere geworden.
Immers, het is niet uitgesloten, dat ook
zoo'n wethouder-uitvoerder geschillen met
zyn menschen krijgt, zooals de vorige week
nog aan de Bergervaart is gebleken, waar
door den uitvoerder betaald werd beneden
het door den raad vastgestelde loon.
Betreft het geval nu een ongeorganiseer
de en wil deze den door den minister open-
gestelden weg bewandelen om aldus te ver
krijgen, wat hy vermeent, dat recht is, dan
doet zich het eigenaardige geval voor, dat
hy in beroep komt by den wethouder, die
als uitvoerder zijn directe chef is, de man
met wien hy het geschil heeft.
M.a.w. de door den minister ingestelde
beroepsinstantie is hier verloren gegaan.
Ik heb mij bereids reeds tot den minister
van sociale zaken gewend met het verzoek,
het hier aanwezige hiaat in den rechtszeker
heid te willen doen aanvullen. Het is niet
te verwachten, dat een dergelijk verzoek tot
den minister zal worden gericht door de een
of andere vakorganisatie. Uit den aard der
zaak niet.
En het is m.i. onduldbaar, dat hier de
ongeorganiseerde arbeider wordt gelaten
in de positie van vogelvrijverklaarde.
Met dank voor de opname,
J. BROERSMA.
Bergen (N.H.), 17 Februari 1936.
GOED ONDERWIJS EN DEGELIJK
BEHEER.
M. de redacteur,
Een gesprek, dat men tegen my begon,
over gemeentebesturen, die zoo „duur" wa
ren, en die kost wordt my menigmaal voor
gezet, eindigde in een schaterlach. Want
als wij begonnen op te sommen waarom
men daar zooveel geld noodig had, bleek
het immer, dat het aan goede sociale maat
regelen, besteed was. De blinde propagan
dist, liet ons in zijn film de gemeentelijke
werkplaats waar blinden arbeid vinden in
A'dam zien, tandarts Helder noemde eenige
malen Zweden, waar de mondverzorging
in de scholen sinds jaren was ingevoerd, en
zoo zou ik nog een reeks van voorbeelden
kunnen noemen, doch dat zou te veel
plaatsruimte vorderen, en daar gaat het
niet om. Natuurlijk hoorde ik ook altijd
de hooge loonen opnoemen, doch, wie zoo
als ik, zoo dikwijls over den nood der boe
ren hoort klagen, kan niet anders dan wen
schen, dat die tijd van hooge loonen en
groote verdiensten in de boerderij spoedig
terug moge komen.
Doch zoover is het nog niet, en men
moet nu de tering naar de nering zetten.
uarom zou ik het ook, evenals de inzen
der van het vorige ingezonden stukje be
treuren, als de gemeenteraad van Oterleex
besloot, de éénmansschool in het dorp te
houden. Want al zitten daar geen sociaal
democraten in den raad, dan zou hun toch
na verloop van tijd het gegronde verwijt
kunnen treffen, dat zy „duur" zyn geweest
En die prijs zou in geen geval betaald zijn
voor een algemeen belang.
Zeker er zijn eenige nadeèlen aan de
opheffing verbonden, doch wat het zwaarst
is moet m. i. het zwaarst wegen ook.
De oude school voldoet geenzins meer
aan de gestelde eischen en moet worden
opgelapt. Zou men dat geld niet beter kun
nen gebruiken, om aan het mooie, lichte^
nieuwe gebouw in Stompetoren een lokaal
by te bouwen?
De methode, die men Volksonderwijs wil
opdringen is geenszins steekhoudend. Het
gaat m. L in Oterleek op het oogenblik
meer, om wat de ouders prettiger vinden,
dan om het bestwil van het kind. Niets
bijzonders, men ziet het dagelijks om zich
heen, doch dat moet ieder voor zichzelf ver
antwoorden. Hier staan echter gemeentebe
langen op het spel, en daaraan moet soms
wel eens eigenblang opgeofferd worden.
Bij den bouw van de nieuwe school heeft
men niet ver genoeg vooruit kunnen zien,
het is te hopen, dat het gemeentebestuur
den moed zal hebben thans te handelen in
het belang van de kinderen, en van de be-
lastingbetalenden, die het meest gebaat
zyn met goed onderwijs, en een degelijk
beheer hunner zuurverdiende penningm.
U mijnheer de redacteur, dank voor de
plaatsing,
L. v. d. WAL—DE BOER, Stompetoren.
GEMEENTELIJK BUREAU VOOB
SOCIALE ZAKEN.
Bekendmaking.
De directeur van het gem. bureau v. so
ciale zaken deelt aan belanghebbenden me
de, dat gedurende 't tijdvak van Woensdag
19 Februari t.m. Dinsdag 25 Februari 1936
de volgende kleuren bonnen geldig zijn:
Vleeschbonnen: bruine kleur; Gehaktbon-
nen: paars met roode streep; Boterbonnen:
witte kleur.
Alkmaar, 19 Februari 1036.
De directeur voornoemd,
E. v. d. HEUVEL.
De strijd om het bestaan oi
diner-transportable.
